Tôi Sợ Chết

[hienchanh]

:smile:

T�i Sợ Chết


Hỏi :

- T�i sợ chết. Chết l� g�, t�i phải l�m sao để hết sợ chết?


J. Krishnamurti đ�p:

- Đặt c�u hỏi th� rất dễ. Nhưng về cuộc đời, kh�ng c� c�u trả lời đơn giản "c�" hoặc "kh�ng".

Tuy nhi�n, bộ �c của ch�ng ta đ�i hỏi phải c� lời giải đ�p "c�" hoặc "kh�ng", bởi v� n� đ� được đ�o tạo trong cung c�ch l� n�n nghĩ về c�i g� chứ kh�ng phải l� n�n hiểu v� nh�n sự việc như thế n�o. Khi ch�ng ta n�i: " Chết l� g�, v� l�m thế n�o để cho t�i c� thể kh�ng sợ chết?", l� ch�ng ta muốn t�m ra những c�ch thức, ch�ng ta muốn c� những sự x�c định r� r�ng, nhưng ch�ng ta chưa bao giờ biết c�ch suy nghĩ như thế n�o về vấn đề đ� được đặt ra.

H�y thử coi liệu ch�ng ta c� thể c�ng nhau t�m ra giải đ�p cho vấn đề n�y chăng.

Vậy chết l� g�? Chết l� ngưng sống, l� chấm dứt cuộc đời, phải vậy kh�ng? Ch�ng ta biết rằng mọi sự đều c� kết th�c, hằng ng�y ch�ng ta nh�n thấy điều đ� chung quanh ch�ng ta.

Nhưng m� t�i kh�ng muốn chết, thế l� c� c�i "t�i" v�o cuộc: "T�i đang suy nghĩ, t�i đang cảm nhận, kiến thức của t�i", về những c�i m� "t�i" đ� thực hiện, về những điều m� "t�i" đ� chống đối, về t�nh chất, về kinh nghiệm, về kiến thức, về sự ch�nh x�c, về năng lực, về thẩm mỹ. T�i kh�ng muốn tất cả những điều n�y chấm dứt. T�i muốn tiếp tục. T�i chưa ho�n tất mọi sự. T�i kh�ng muốn đi đến kết th�c. Hẳn l� phải c� sự kết th�c. Hiển nhi�n l� tất cả c�c bộ phận c� chức năng vận h�nh đều sẽ đến l�c phải ngưng l�m việc. Nhưng tr� n�o của t�i kh�ng chấp nhận chuyện đ�. Cho n�n t�i bắt đầu tạo ra một niềm tin, một sự việc c� t�nh c�ch tiếp nối, li�n tục. T�i muốn chấp nhận điều n�y bởi v� t�i đ� c� đầy đủ những lập luận, đ� thấm nhuần c�i quan niệm về một sự tiếp nối, rằng c� sự t�i sinh.

Ch�ng ta kh�ng thảo luận về chuyện "c� hay kh�ng c� sự tiếp nối", hoặc "c� hay kh�ng c� sự t�i sinh". Đ� kh�ng phải l� vấn đề. Vấn đề l� ngay như bạn c� những niềm tin đ�, bạn vẫn sợ h�i. Bởi v�, x�t cho c�ng th� cũng chẳng c� c�i g� l� chắc chắn cả, chuyện đời lu�n lu�n bấp b�nh. Lu�n lu�n c� nỗi niềm băn khoăn �m thầm n�y đi theo sau sự tin tưởng.

V� thế c�i t�m, vốn biết c� sự chấm dứt, n�n bắt đầu cảm nhận nỗi sợ h�i, mong mỏi c�ng được sống l�u bao nhi�u c�ng tốt, t�m t�i những c�ch để giải tỏa bớt nỗi �m ảnh nặng trĩu trong l�ng. Rồi th� t�m tr� cũng tin về một sự tiếp nối sau khi chết.

Sự tiếp nối, sự li�n tục, l� g�? Phải chăng sự tiếp nối, sự li�n tục, h�m � thời gian, kh�ng phải chỉ l� c�i thời gian tr�i chảy theo thứ tự tr�n đồng hồ, m� l� quy tr�nh thời gian t�m l�, trong nội t�m. T�i muốn sống. V� t�i nghĩ rằng d�y l� một quy tr�nh tiếp nối, li�n tục, kh�ng c� chuyện chấm dứt n�o hết, cho n�n t�m tr� t�i lu�n lu�n t�m c�ch tự th�u thập th�m trong niềm hy vọng về một sự tiếp nối, li�n tục. M� c�i t�m suy nghĩ th� chịu sự chi phối của thời gian, cho n�n nếu n� cảm nhận được sự li�n tục của thời gian, th� n� kh�ng thấy sợ h�i.

Bất tử, bất diệt l� g�? Sự tiếp nối, li�n tục của c�i "t�i", -- c�i "t�i" tr�n một b�nh diện cao hơn -- l� c�i m� ch�ng ta gọi l� bất tử, bất diệt. Bạn hy vọng c�i "t�i" sẽ tiếp tục. C�i "t�i" vẫn c�n nằm trong l�nh vực của sự suy nghĩ, kh�ng phải sao? Bạn đ� nghĩ về n�. C�i "t�i", d� c� thể bạn nghĩ rằng n� thuộc h�ng thượng đẳng cỡ n�o, th� cũng vẫn l� sản phẩm của tư tưởng, v� thế, đ� bị điều kiện h�a, nẩy sinh từ thời gian.

Xin đừng chỉ đơn giản đuổi theo sự l� giải qua lời n�i của t�i m� phải nh�n thấu đ�o to�n thể � nghĩa của vấn đề. Thật ra th� bất tử, bất diệt, kh�ng phải l� sản phẩm của thời gian, do đ�, n� kh�ng tho�t thai từ t�m tưởng, kh�ng phải l� m�n đồ c� được từ những niềm mơ ước, từ những sự đ�i hỏi, từ những nỗi sợ h�i v� từ l�ng khao kh�t của t�i.

Người ta thấy r� l� cuộc đời phải c� sự kết th�c, bất th�nh l�nh kết th�c. C�i g� đ� sống ng�y h�m qua, chưa chắc h�m nay c�n sống, v� c�i đang sống h�m nay chưa chắc ng�y mai c�n sống. Đời sống tất nhi�n l� phải c� l�c kết th�c. Đ� l� sự thực, nhưng ch�ng ta kh�ng chấp nhận n�. Bạn cũng kh�c với ch�nh bạn ng�y h�m qua. Kh�c về mọi sự, kh�c về những sự tiếp x�c, phản ứng, cưỡng b�ch, chống cự, ảnh hưởng, thay "c�i đ� l�", hoặc chấm dứt n�.

Một con người thực sự s�ng tạo th� phải c� kết th�c, v� anh ta chấp nhận điều đ�.

Nhưng ch�ng ta kh�ng chấp nhận sự kết th�c bởi v� t�m tr� ch�ng ta đ� qu� quen với c�i quy tr�nh của sự t�ch lũy. Ch�ng ta n�i: "T�i đ� học được điều đ� h�m nay", "T�i đ� biết được điều đ� h�m qua". Ch�ng ta suy nghĩ chỉ trong dạng thời gian, trong sự tiếp nối, li�n tục. Nếu ch�ng ta kh�ng suy nghĩ trong dạng li�n tục, tiếp nối, th� sẽ c� chấm dứt, sẽ c� chết, v� ch�ng ta sẽ nh�n r� mọi sự, "đơn giản như ch�nh ch�ng l� như thế ", trực tiếp.

Ch�ng ta kh�ng chịu chấp nhận c�i thực tế hiển nhi�n của sự chấm dứt v� đầu �c ch�ng ta lu�n t�m kiếm, trong t�nh c�ch li�n tục, tiếp nối, sự an to�n trong gia đ�nh, t�i sản, nghề nghiệp v� c�ng việc ch�ng ta thực hiện. Cho n�n ch�ng ta lo sợ.

Chỉ c� c�i t�m được giải tho�t khỏi th�i hăm hở t�m cầu sự bảo đảm an to�n, giải tho�t khỏi kh�t vọng c� được sự li�n tục, khỏi c�i qui tr�nh của sự tiếp nối, khi đ� n� sẽ biết thế n�o l� bất diệt, bất tử.

Nhưng với c�i đầu �c cứ mải miết t�m t�i sự bất tử cho bản th�n, c�i "t�i" cứ t�m cầu sự tiếp tục, sẽ kh�ng bao giờ biết chết l� g�; c�i loại đầu �c ấy sẽ kh�ng bao giờ biết nổi � nghĩa của sợ h�i v� chết, để vượt qua được.


J. Krishnamurti -- On Living and Dying

Người dịch Danny Việt


:smile: