duyanh
02-24-2025, 02:24 PM
Những người phụ nữ Kenya chọn triệt sản thay vì làm mẹ
https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/537e/live/9273cdb0-d93d-11ef-9840-03f53196bf25.jpg.webp
Nelly Naisula Sironka cho biết cô không hề hối hận về quyết định đi ngược lại các chuẩn mực xã hội
Từ trước đến nay, Nelly Naisula Sironka chưa bao giờ muốn có con – và bằng việc đi đến một quyết định không thể đảo ngược, người phụ nữ Kenya 28 tuổi này đã đảm bảo rằng cô sẽ không bao giờ có thể mang thai.
Tháng 10 năm ngoái, cô đã thực hiện bước đi quyết định là trải qua một thủ thuật triệt sản gọi là ''thắt ống dẫn trứng'' – vĩnh viễn khép lại cánh cửa làm mẹ.
"Tôi cảm thấy được giải phóng," chuyên gia phát triển tổ chức này chia sẻ với BBC, nói thêm rằng điều đó giúp cô có thể hoàn toàn làm chủ tương lai của mình.
Thủ thuật này ngăn ngừa mang thai bằng cách chặn ống dẫn trứng của phụ nữ và đôi khi được gọi là thắt ống dẫn trứng.
Quảng cáo
Theo Bộ Y tế Kenya, từ năm 2020 đến 2023, khoảng 16.000 phụ nữ tại quốc gia Đông Phi này đã thắt ống dẫn trứng. Tuy nhiên, không rõ có bao nhiêu người trong số họ chưa có con vào thời điểm thực hiện thủ thuật.
Bác sĩ Nelly Bosire cho biết nhóm phụ nữ tìm đến triệt sản tại Kenya đang có sự thay đổi.
"Trước đây, những người thường chọn thắt ống dẫn trứng là phụ nữ đã có nhiều con," bác sĩ phụ khoa ở Nairobi này nói với BBC. "Nhưng giờ đây, ngày càng có nhiều phụ nữ có ít con hơn lựa chọn thủ thuật này."
Triệt sản chỉ được khuyến nghị cho những phụ nữ chắc chắn rằng họ không muốn sinh con trong tương lai, vì việc đảo ngược rất khó khăn.
"Các bác sĩ thường không khuyến khích thắt ống dẫn trứng vì tỷ lệ thành công để đảo ngược thủ thuật này rất thấp," bác sĩ Bosire cho biết.
Dù xuất thân từ một gia đình đông con, Sironka cho biết cô chưa bao giờ cảm thấy áp lực phải sinh con – mặc dù các chuẩn mực xã hội ở Kenya thường mong đợi phụ nữ có con.
Cô nói rằng chính cha cô đã giúp cô có quan điểm này khi khuyến khích cô tập trung vào việc học – và truyền cho cô niềm đam mê đọc sách.
Những cuốn sách của các tác giả nữ quyền Mỹ như Toni Morrison, Angela Davis và bell hooks đã giúp cô khai sáng.
"Tôi đọc những câu chuyện về cuộc đời phụ nữ mà không hề có sự xuất hiện của trẻ con," cô Sironka, hiện là Giám đốc Điều hành tổ chức Feminists in Kenya chuyên đấu tranh chống bạo lực giới, chia sẻ.
"Điều đó giúp tôi nhận ra rằng có thể có một cuộc sống như vậy."
Cô đã cân nhắc triệt sản trong nhiều năm, nhưng quyết định thực hiện sau khi dành dụm đủ tiền cho ca phẫu thuật và có một công việc ổn định để có thể xin nghỉ phép.
Chi phí cho ca phẫu thuật tại một bệnh viện tư nhân là 30.000 shilling Kenya (tương đương 6 triệu đồng Việt Nam).
Cô Sironka cảm thấy quyền phụ nữ đang bị mất đi trên toàn cầu – đặc biệt là sau khi phụ nữ Mỹ mất quyền hợp hiến đối với việc phá thai vào năm 2022, điều này cũng ảnh hưởng đến quyết định của cô.
Cô lo sợ rằng quyền kiểm soát cơ thể của phụ nữ có thể bị xâm phạm ở những nơi khác – và rằng cô nên thực hiện thủ thuật này khi vẫn còn có thể.
"Ở châu Phi và Mỹ, chủ nghĩa phát xít và các chế độ độc tài đang gia tăng, một ví dụ điển hình chính là Kenya," cô lập luận.
Khi thông báo cho gia đình, không ai ngạc nhiên vì cô luôn thẳng thắn bày tỏ mong muốn có một cuộc sống không con cái.
Còn về chuyện hẹn hò và các mối quan hệ?
"Tôi vẫn đang suy nghĩ về điều đó," cô nhún vai trả lời.
Cô Sironka không phải là người duy nhất lựa chọn cuộc sống không con cái, thách thức những kỳ vọng mang tính truyền thống về nữ giới.
https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/55eb/live/36457d00-d941-11ef-b372-c1bd25803ce1.jpg.webp
YouTuber người Kenya, Muthoni Gitau, đã chia sẻ với hàng ngàn người theo dõi về quyết định thắt ống dẫn trứng của mình
Trên mạng xã hội, ngày càng có nhiều người công khai nói về quyết định không sinh con và thực hiện triệt sản.
Một trong số đó là Muthoni Gitau, một nhà thiết kế nội thất kiêm người dẫn chương trình podcast.
Cô đã chia sẻ hành trình thắt ống dẫn trứng của mình trong một video dài 30 phút trên YouTube vào tháng 3 năm ngoái, giải thích lý do thực hiện thủ thuật này.
"Tôi nghĩ lần đầu tiên tôi nói rõ ràng rằng mình không muốn có con là khi tôi khoảng 10 tuổi," cô nói với BBC.
Lúc đó, mẹ cô đang mang thai ở những tháng cuối, và khi nói chuyện với mẹ về tương lai, cô đã nói lên suy nghĩ của mình.
"Tôi thấy một người bạn đời tiềm năng. Tôi thấy những chuyến du lịch. Nhưng tôi chưa bao giờ thấy sự xuất hiện của trẻ con," cô nói.
Giống như Sironka, quyết định của cô Gitau xuất phát từ mong muốn mãnh liệt được sống theo cách riêng của mình.
Sau khi thử uống thuốc tránh thai và bị buồn nôn, cô tìm kiếm một giải pháp lâu dài hơn.
Khi lần đầu tiên đề nghị bác sĩ thực hiện thắt ống dẫn trứng ở tuổi 23, cô vấp phải sự phản đối.
Vị bác sĩ giảng giải cho cô rằng "con cái là món quà của Chúa".
"Ông ấy hỏi tôi, 'Nhỡ đâu sau này cô gặp ai đó muốn có con thì sao?'" cô kể lại.
Cô cảm thấy như bác sĩ quan tâm đến một "người tưởng tượng" hơn là bệnh nhân thực sự đang ngồi trước mặt.
Sự từ chối này khiến cô "đau lòng". Mãi một thập kỷ sau, mong muốn của cô mới được thực hiện.
Bác sĩ Bosire cho biết một thách thức lớn ở Kenya là thay đổi tư duy của các bác sĩ để họ thực sự tôn trọng quyền tự quyết của bệnh nhân đối với sức khỏe của bản thân.
"Điều này liên quan đến văn hóa của chúng tôi, nơi mọi người tin rằng phụ nữ muốn thắt ống dẫn trứng là không bình thường," bà nói.
Một bác sĩ phụ khoa khác của Kenya, Kireki Omanwa, thừa nhận đây vẫn là một vấn đề gây tranh cãi trong giới y khoa.
"Chưa có kết luận rõ ràng," ông nói với BBC.
Nhưng cô Gitau không nản lòng và năm ngoái đã tìm đến một bác sĩ khác – lần này tại một tổ chức phi chính phủ chuyên cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình.
Cô chuẩn bị một danh sách các lý do để biện minh cho quyết định của mình và cảm thấy nhẹ nhõm khi không gặp phải sự phản đối nào: "Bác sĩ rất tử tế."
Hiện tại vẫn đang độc thân, cô cảm thấy hài lòng với quyết định của mình, vì nó giúp cô kiểm soát cuộc sống của mình theo ý muốn.
Người phụ nữ 34 tuổi cũng rất vui vì phản ứng đối với video của cô phần lớn là tích cực và không có sự phản đối quá gay gắt.
Cô nói rằng phần lớn những người trên mạng đã ủng hộ cô, điều này giúp cô tự tin hơn.
"Phụ nữ có thể đóng góp cho thế giới bằng rất nhiều cách khác nhau," cô nói.
"Không nhất thiết phải là nuôi dạy một con người. Tôi biết ơn vì được sống trong một thời đại mà [phụ nữ] có sự lựa chọn là điều được chấp nhận."
Danai Nesta Kupemba (BBC)
https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/537e/live/9273cdb0-d93d-11ef-9840-03f53196bf25.jpg.webp
Nelly Naisula Sironka cho biết cô không hề hối hận về quyết định đi ngược lại các chuẩn mực xã hội
Từ trước đến nay, Nelly Naisula Sironka chưa bao giờ muốn có con – và bằng việc đi đến một quyết định không thể đảo ngược, người phụ nữ Kenya 28 tuổi này đã đảm bảo rằng cô sẽ không bao giờ có thể mang thai.
Tháng 10 năm ngoái, cô đã thực hiện bước đi quyết định là trải qua một thủ thuật triệt sản gọi là ''thắt ống dẫn trứng'' – vĩnh viễn khép lại cánh cửa làm mẹ.
"Tôi cảm thấy được giải phóng," chuyên gia phát triển tổ chức này chia sẻ với BBC, nói thêm rằng điều đó giúp cô có thể hoàn toàn làm chủ tương lai của mình.
Thủ thuật này ngăn ngừa mang thai bằng cách chặn ống dẫn trứng của phụ nữ và đôi khi được gọi là thắt ống dẫn trứng.
Quảng cáo
Theo Bộ Y tế Kenya, từ năm 2020 đến 2023, khoảng 16.000 phụ nữ tại quốc gia Đông Phi này đã thắt ống dẫn trứng. Tuy nhiên, không rõ có bao nhiêu người trong số họ chưa có con vào thời điểm thực hiện thủ thuật.
Bác sĩ Nelly Bosire cho biết nhóm phụ nữ tìm đến triệt sản tại Kenya đang có sự thay đổi.
"Trước đây, những người thường chọn thắt ống dẫn trứng là phụ nữ đã có nhiều con," bác sĩ phụ khoa ở Nairobi này nói với BBC. "Nhưng giờ đây, ngày càng có nhiều phụ nữ có ít con hơn lựa chọn thủ thuật này."
Triệt sản chỉ được khuyến nghị cho những phụ nữ chắc chắn rằng họ không muốn sinh con trong tương lai, vì việc đảo ngược rất khó khăn.
"Các bác sĩ thường không khuyến khích thắt ống dẫn trứng vì tỷ lệ thành công để đảo ngược thủ thuật này rất thấp," bác sĩ Bosire cho biết.
Dù xuất thân từ một gia đình đông con, Sironka cho biết cô chưa bao giờ cảm thấy áp lực phải sinh con – mặc dù các chuẩn mực xã hội ở Kenya thường mong đợi phụ nữ có con.
Cô nói rằng chính cha cô đã giúp cô có quan điểm này khi khuyến khích cô tập trung vào việc học – và truyền cho cô niềm đam mê đọc sách.
Những cuốn sách của các tác giả nữ quyền Mỹ như Toni Morrison, Angela Davis và bell hooks đã giúp cô khai sáng.
"Tôi đọc những câu chuyện về cuộc đời phụ nữ mà không hề có sự xuất hiện của trẻ con," cô Sironka, hiện là Giám đốc Điều hành tổ chức Feminists in Kenya chuyên đấu tranh chống bạo lực giới, chia sẻ.
"Điều đó giúp tôi nhận ra rằng có thể có một cuộc sống như vậy."
Cô đã cân nhắc triệt sản trong nhiều năm, nhưng quyết định thực hiện sau khi dành dụm đủ tiền cho ca phẫu thuật và có một công việc ổn định để có thể xin nghỉ phép.
Chi phí cho ca phẫu thuật tại một bệnh viện tư nhân là 30.000 shilling Kenya (tương đương 6 triệu đồng Việt Nam).
Cô Sironka cảm thấy quyền phụ nữ đang bị mất đi trên toàn cầu – đặc biệt là sau khi phụ nữ Mỹ mất quyền hợp hiến đối với việc phá thai vào năm 2022, điều này cũng ảnh hưởng đến quyết định của cô.
Cô lo sợ rằng quyền kiểm soát cơ thể của phụ nữ có thể bị xâm phạm ở những nơi khác – và rằng cô nên thực hiện thủ thuật này khi vẫn còn có thể.
"Ở châu Phi và Mỹ, chủ nghĩa phát xít và các chế độ độc tài đang gia tăng, một ví dụ điển hình chính là Kenya," cô lập luận.
Khi thông báo cho gia đình, không ai ngạc nhiên vì cô luôn thẳng thắn bày tỏ mong muốn có một cuộc sống không con cái.
Còn về chuyện hẹn hò và các mối quan hệ?
"Tôi vẫn đang suy nghĩ về điều đó," cô nhún vai trả lời.
Cô Sironka không phải là người duy nhất lựa chọn cuộc sống không con cái, thách thức những kỳ vọng mang tính truyền thống về nữ giới.
https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/55eb/live/36457d00-d941-11ef-b372-c1bd25803ce1.jpg.webp
YouTuber người Kenya, Muthoni Gitau, đã chia sẻ với hàng ngàn người theo dõi về quyết định thắt ống dẫn trứng của mình
Trên mạng xã hội, ngày càng có nhiều người công khai nói về quyết định không sinh con và thực hiện triệt sản.
Một trong số đó là Muthoni Gitau, một nhà thiết kế nội thất kiêm người dẫn chương trình podcast.
Cô đã chia sẻ hành trình thắt ống dẫn trứng của mình trong một video dài 30 phút trên YouTube vào tháng 3 năm ngoái, giải thích lý do thực hiện thủ thuật này.
"Tôi nghĩ lần đầu tiên tôi nói rõ ràng rằng mình không muốn có con là khi tôi khoảng 10 tuổi," cô nói với BBC.
Lúc đó, mẹ cô đang mang thai ở những tháng cuối, và khi nói chuyện với mẹ về tương lai, cô đã nói lên suy nghĩ của mình.
"Tôi thấy một người bạn đời tiềm năng. Tôi thấy những chuyến du lịch. Nhưng tôi chưa bao giờ thấy sự xuất hiện của trẻ con," cô nói.
Giống như Sironka, quyết định của cô Gitau xuất phát từ mong muốn mãnh liệt được sống theo cách riêng của mình.
Sau khi thử uống thuốc tránh thai và bị buồn nôn, cô tìm kiếm một giải pháp lâu dài hơn.
Khi lần đầu tiên đề nghị bác sĩ thực hiện thắt ống dẫn trứng ở tuổi 23, cô vấp phải sự phản đối.
Vị bác sĩ giảng giải cho cô rằng "con cái là món quà của Chúa".
"Ông ấy hỏi tôi, 'Nhỡ đâu sau này cô gặp ai đó muốn có con thì sao?'" cô kể lại.
Cô cảm thấy như bác sĩ quan tâm đến một "người tưởng tượng" hơn là bệnh nhân thực sự đang ngồi trước mặt.
Sự từ chối này khiến cô "đau lòng". Mãi một thập kỷ sau, mong muốn của cô mới được thực hiện.
Bác sĩ Bosire cho biết một thách thức lớn ở Kenya là thay đổi tư duy của các bác sĩ để họ thực sự tôn trọng quyền tự quyết của bệnh nhân đối với sức khỏe của bản thân.
"Điều này liên quan đến văn hóa của chúng tôi, nơi mọi người tin rằng phụ nữ muốn thắt ống dẫn trứng là không bình thường," bà nói.
Một bác sĩ phụ khoa khác của Kenya, Kireki Omanwa, thừa nhận đây vẫn là một vấn đề gây tranh cãi trong giới y khoa.
"Chưa có kết luận rõ ràng," ông nói với BBC.
Nhưng cô Gitau không nản lòng và năm ngoái đã tìm đến một bác sĩ khác – lần này tại một tổ chức phi chính phủ chuyên cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình.
Cô chuẩn bị một danh sách các lý do để biện minh cho quyết định của mình và cảm thấy nhẹ nhõm khi không gặp phải sự phản đối nào: "Bác sĩ rất tử tế."
Hiện tại vẫn đang độc thân, cô cảm thấy hài lòng với quyết định của mình, vì nó giúp cô kiểm soát cuộc sống của mình theo ý muốn.
Người phụ nữ 34 tuổi cũng rất vui vì phản ứng đối với video của cô phần lớn là tích cực và không có sự phản đối quá gay gắt.
Cô nói rằng phần lớn những người trên mạng đã ủng hộ cô, điều này giúp cô tự tin hơn.
"Phụ nữ có thể đóng góp cho thế giới bằng rất nhiều cách khác nhau," cô nói.
"Không nhất thiết phải là nuôi dạy một con người. Tôi biết ơn vì được sống trong một thời đại mà [phụ nữ] có sự lựa chọn là điều được chấp nhận."
Danai Nesta Kupemba (BBC)