Bí quyết giúp những người sống thọ trăm tuổi ở Okinawa ‘già nhưng không lú lẫn’

Bí quyết giúp những người sống thọ trăm tuổi ở Okinawa ‘già nhưng không lú lẫn’

https://img.ntdvn.net/2023/07/ntdvn_...ong-lu-lan.jpg

Ở Okinawa (Nhật Bản) có một hiện tượng kỳ lạ, theo đó, cứ 100.000 người thì có 90 người sống hơn trăm tuổi - cao gấp ba lần so với những người trong cùng nhóm dân số ở Hoa Kỳ. Chuyên gia cho rằng, người Okinawa có thể sống thọ là nhờ chế độ ăn uống và lối sống khác biệt. (nara.getarchives)

Ở Okinawa (Nhật Bản) có một hiện tượng kỳ lạ, theo đó, cứ 100.000 người thì có 90 người sống hơn trăm tuổi - cao gấp ba lần so với những người trong cùng nhóm dân số ở Hoa Kỳ. Chuyên gia cho rằng, người Okinawa có thể sống thọ là nhờ chế độ ăn uống và lối sống khác biệt.

Ông Lobsang Gyaltsen, chuyên gia về liệu pháp miễn dịch tế bào, chỉ ra rằng chế độ ăn uống và lối sống của người Okinawa không chỉ góp phần kéo dài tuổi thọ mà còn mang lại những lợi ích đáng kể cho sức khỏe nhận thức của người cao tuổi.

Các yếu tố trong ẩm thực Okinawa

Ẩm thực Okinawa có đặc trưng sử dụng chủ yếu các loại thực phẩm nguyên chất với nguồn gốc từ thực vật, trong đó khoai lang là một loại lương thực chính.

Khoai lang rất giàu magie và canxi, cả hai đều là khoáng chất cần thiết cho quá trình dẫn truyền thần kinh của não và thúc đẩy giấc ngủ ngon. Ngoài ra, chúng có chứa flavonoid, có đặc tính chống viêm giúp giảm viêm mãn tính trong cơ thể.

1. Khoai lang

Trái ngược với quan niệm hiện đại về việc giảm tiêu thụ tinh bột để có một chế độ ăn uống lành mạnh, ẩm thực truyền thống của Okinawa bao gồm một phần đáng kể khoai lang giàu tinh bột.

Theo ông Gyaltsen, khoai lang cung cấp nguồn tinh bột lành mạnh hơn so với tinh bột tinh chế. Chúng có chỉ số đường huyết thấp, cho phép lượng đường trong máu tăng lên một cách từ từ sau khi ăn.

Ngược lại, tiêu thụ thực phẩm có chỉ số đường huyết cao như bánh mì, món tráng miệng và các loại đường tinh luyện khác có thể khiến lượng đường trong máu tăng đột biến và giảm nhanh chóng.

Điều này có thể làm tăng viêm, suy yếu hệ thống miễn dịch và đẩy nhanh quá trình lão hóa tế bào do sản xuất các gốc tự do. Ngoài ra, những biến động đáng kể về lượng đường trong máu có thể góp phần làm thay đổi tâm trạng.

Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tiêu thụ khoai lang có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu.

Một nghiên cứu được công bố trên Biological and Pharmaceutical Bulletin vào tháng 1 năm 2000 đã chứng minh hoạt động chống bệnh tiểu đường đáng chú ý của khoai lang.

Các nhà nghiên cứu đã cho những con chuột thí nghiệm mắc bệnh tiểu đường ăn khoai lang vỏ trắng. Họ quan sát thấy sự cải thiện đáng kể về tình trạng tăng insulin máu của chúng, với sự cải thiện 60% vào tuần thứ sáu sau khi uống.

2. Hoa quả và rau

Đặc điểm thứ hai của ẩm thực Okinawa là sự phong phú của các loại rau và trái cây có màu đậm và màu vàng. Chúng cung cấp một nguồn chất xơ phong phú, giúp tăng cường sức khỏe tiêu hóa và nuôi dưỡng vi khuẩn đường ruột có lợi.

Ngoài việc hỗ trợ đường ruột khỏe mạnh, chúng còn giúp ổn định cảm xúc, tăng cường hệ miễn dịch, tăng cường trao đổi chất, cải thiện tuần hoàn máu, từ đó giảm nguy cơ béo phì, tiểu đường, bệnh thận và rối loạn thần kinh.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nutrients vào năm 2020 đã tìm thấy mối liên hệ đáng kể giữa việc tiêu thụ trái cây và rau quả với sức khỏe tinh thần. Đặc biệt, tiêu thụ quả mọng, trái cây có múi và rau lá xanh có thể góp phần nâng cao mức độ lạc quan và giúp ngăn ngừa trầm cảm.

3. Chất béo lành mạnh

Đặc điểm thứ ba của ẩm thực Okinawa là chất béo lành mạnh, chẳng hạn như cá béo, các loại hạt và các sản phẩm từ đậu, chứa nhiều axit béo không bão hòa.

Ông Gyaltsen chỉ ra rằng chất béo thu được từ quả óc chó, hạnh nhân và hạt điều giúp bảo vệ não bộ đặc biệt, giảm nguy cơ sa sút trí tuệ và suy giảm nhận thức ở người lớn tuổi một cách hiệu quả.

Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc hấp thụ axit béo không bão hòa, DHA và EPA, có thể góp phần cải thiện chức năng bộ nhớ ở người lớn tuổi.

Ông Gyaltsen khuyến nghị người lớn tuổi nên kết hợp nhiều loại dầu vào chế độ ăn uống của họ, bao gồm ô liu, hạt lanh, sacha inchi, bơ và quả óc chó.

Những loại dầu này rất giàu axit béo không bão hòa như omega-3, omega-6 và omega-9. Chúng có thể làm tăng mức cholesterol tốt, mang lại lợi ích chống viêm và tăng cường hệ thống miễn dịch.

Ông Gyaltsen đích thân chọn một hoặc hai loại dầu để tiêu thụ mỗi ngày, vì nó không chỉ có lợi cho não bộ mà còn tăng cường sức khỏe răng miệng và hỗ trợ bôi trơn hệ tiêu hóa.

Đối với những người có vấn đề về đường tiêu hóa hoặc đang trải qua hóa trị liệu, việc kết hợp các loại dầu này có thể tăng cường khả năng phục hồi miễn dịch của họ.

Ba thói quen phòng ngừa viêm mãn tính

Ông Gyaltsen tin rằng chứng viêm mãn tính là căn nguyên của mọi bệnh tật.

Nếu nó xảy ra trong não, nó có thể dẫn đến chứng mất trí nhớ và bệnh Parkinson; nếu xảy ra ở đại tràng có thể dẫn đến ung thư trực tràng; nếu xảy ra ở gan có thể dẫn đến ung thư gan.

Để ngăn ngừa viêm mãn tính, điều quan trọng là phải áp dụng ba thói quen sinh hoạt cần thiết.

1. Giấc ngủ chất lượng

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Aging vào năm 2022 cho thấy, giấc ngủ sâu đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ hiệu quả các chất thải và protein độc hại ra khỏi não, bao gồm cả amyloid-beta liên quan đến bệnh Alzheimer.

Đối với người lớn, thời gian ngủ tối ưu được khuyến nghị là khoảng bảy giờ. Những người ngủ quá nhiều, không đủ giấc hoặc có chất lượng giấc ngủ kém dễ bị suy giảm nhận thức và các vấn đề về cảm xúc.

Ông Gyaltsen tin rằng thuốc ngủ không cải thiện chất lượng giấc ngủ. Chúng chỉ giúp bạn chìm vào giấc ngủ mà không thúc đẩy giấc ngủ sâu, điều này không đặc biệt hiệu quả trong việc giảm viêm não.

2. Dưỡng ẩm đầy đủ

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Medicine & Science in Sports & Exercise vào năm 2018 cho thấy rằng, khi lượng nước thiếu hụt vượt quá 2% khối lượng cơ thể mất đi (BML), nó có thể làm giảm hiệu suất nhận thức, đặc biệt là sự chú ý, chức năng điều hành và phối hợp vận động.

Ông Gyaltsen nói: “Nước là liều thuốc tốt nhất để phòng bệnh. Khoảng 20% lưu thông máu của cơ thể diễn ra trong não, cung cấp oxy cho não. Duy trì mức độ hydrat hóa thích hợp giúp tăng cường lưu lượng máu, do đó ngăn ngừa sự lưu thông bị suy giảm trong não”.

3. Quản lý căng thẳng

Biến động cảm xúc và căng thẳng quá mức có thể dẫn đến tăng nguy cơ đột quỵ, vỡ mạch máu và huyết áp cao. Nó cũng có thể dẫn đến tình trạng mơ hồ của não và khó nhớ lại thông tin, gây trở ngại cho sức khỏe của não.

Điều độ trong tiêu dùng và kết nối xã hội

Một đặc điểm khác của ẩm thực Okinawa là thực hành Hara Hachi Bu, nghĩa là chỉ ăn cho đến khi no 80%. Điều này không chỉ giúp quản lý lượng calo mà còn góp phần cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Ông Gyaltsen cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tránh tiêu thụ thực phẩm trong vòng ba giờ trước khi đi ngủ. Cho dù từ quan điểm của y học cổ truyền Trung Quốc, yoga Ấn Độ hay Phật giáo, việc ăn quá nhiều đều cản trở khả năng kích hoạt nguồn dự trữ năng lượng của cơ thể.

Trên thực tế, nhịn ăn gián đoạn được khuyến nghị rộng rãi trong chế độ ăn uống lành mạnh hiện đại nhờ gây ra quá trình tự thực của tế bào, do đó thúc đẩy chức năng miễn dịch tổng thể.

Bản thân ông Gyaltsen thực hành nhịn ăn từ một đến hai ngày mỗi tháng vì ông tin vào những tác động tích cực của nó đối với việc tăng cường hệ thống miễn dịch, não bộ và sức khỏe tổng thể.

Một nghiên cứu được các nhà nghiên cứu tại Đại học Yale thực hiện và được công bố trên tạp chí Science cho thấy việc giảm lượng thức ăn vừa phải có thể làm chậm quá trình suy giảm sinh lý.

Báo cáo cũng đề cập đến một thử nghiệm lâm sàng tiết lộ rằng, việc giảm 14% lượng calo trong khoảng thời gian hai năm ở những người khỏe mạnh giúp tăng cường sản xuất tế bào T trong tuyến ức.

Chìa khóa cuối cùng để kéo dài tuổi thọ là sự tham gia của xã hội, có rất nhiều hoạt động xã hội dành cho người cao tuổi trong cộng đồng Okinawa.

KGB84 là một ban nhạc nữ đến từ Okinawa, bao gồm các thành viên có độ tuổi trung bình là 84. Họ thường được gọi là “Những thần tượng gần thiên đường nhất”.

Gyaltsen cho biết ông đã gặp nhiều người lớn tuổi bày tỏ mong muốn được nghỉ hưu. Tuy nhiên, cuộc sống hưu trí ở nhà thường dẫn đến sự bất mãn và oán giận đối với bạn đời, gây ra nhiều bất hòa.

Ông tin rằng mục đích của cuộc sống là cống hiến và khi các cá nhân cảm thấy mình thiếu giá trị, họ có thể trở nên chán nản, dẫn đến cảm giác cô đơn, trầm cảm và lo lắng, từ đó đẩy nhanh quá trình suy giảm nhận thức. Do đó, tăng cường tương tác xã hội cũng rất quan trọng để duy trì cảm xúc hạnh phúc và lối sống lành mạnh.

Một cuộc khảo sát theo chiều dọc đối với những người cao tuổi ở California cho thấy, những người thường xuyên tham gia vào công việc tình nguyện có tỷ lệ tử vong thấp hơn 63% so với những người không tình nguyện.

Ngoài ra, một nghiên cứu liên quan đến hơn 300.000 cặp vợ chồng, theo dõi trong 33 tháng, cho thấy những người tình nguyện có nguy cơ tử vong thấp hơn 25%, nhưng bạn tình của họ không cho thấy tỷ lệ tử vong giảm tương tự.

Điều này cho thấy mối quan hệ giữa hoạt động tình nguyện và nguy cơ tử vong không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố kinh tế hay gia đình, mà nhiều khả năng là do tác động trực tiếp của các hoạt động tình nguyện.

Theo Amber Yang & JoJo Novaes từ The Epoch Times tiếng Anh
Nhật Duy biên dịch