Cước phí hành lý : « mỏ vàng » của ngành hàng không giá rẻ châu Âu
Cước phí hành lý : « mỏ vàng » của ngành hàng không giá rẻ châu Âu
Chỉ trong vòng chưa đầy một thập niên, doanh thu từ các khoản phí "phụ trội" của ngành hàng không nói chung đã tăng hơn gấp đôi, từ 50 tỷ đô la năm 2017 lên đến 118 tỷ đô la. Riêng với các hãng máy bay « low cost », tăng mạnh nhất vẫn là cước phí hành lý ký gửi. Báo Le Figaro đã tiến hành khảo sát về điều được gọi là « mỏ vàng » của ngành hàng không giá rẻ. Nói cách khác, đâu là chi phí thực thụ của các chuyến bay low cost.
Những chiếc vali tại tại Sân bay Quốc tế Salt Lake City, Hoa Kỳ. Ảnh chụp ngày 27/12/2022. AP - Rick Bowmer
Trong thế giới du lịch thời nay, có một điều bất biến khiến ngay cả những du khách dày dạn kinh nghiệm cũng phải lên tiếng than phiền : cước phí hành lý ký gửi. Hầu hết các hãng máy bay « giá rẻ » đều bán vé không có hành lý ký gửi, ngay cả các vali xách tay cũng bị hạn chế ở trọng lượng và kích thước. Theo báo Le Figaro, nếu thiếu chuẩn bị, hành khách có thể phải chịu thêm nhiều phụ phí đắt đỏ, chuyện tiết kiệm ban đầu cước phí du lịch lại sau đó trở nên tốn kém.
Các khoản phụ phí này, thường ẩn nấp sau mức giá cực kỳ hấp dẫn của các loại vé giá rẻ được bán trên mạng. Vấn đề này thường gây căng thẳng tại nhiều sân bay châu Âu. Theo một nhân viên làm thủ tục lên máy bay (check-in) tại phi trường Orly, hành khách thường hay bực bội, lớn tiếng với nhân viên, cho dù họ chỉ áp dụng các quy định của công ty.
Cước phí hành lý tăng thêm 15% chỉ trong một năm
Theo báo Le Figaro, các hãng hàng không « low cost » xây dựng mô hình kinh doanh theo kiểu « à la carte », mỗi dịch vụ được tính riêng lẻ hầu đáp ứng yêu cầu của từng khách hàng. Tuy nhiên, chỉ có giá vé đơn thuần là rẻ, trong khi mọi thứ khác đều có tính thêm cước phí : chọn chỗ ngồi, ưu tiên lên máy bay, chọn bữa ăn trong chuyến bay, hành lý ký gửi nên mua trước trên mạng thay vì mua tại quầy check-in ..... Tất cả những điều ấy đều làm tăng vọt chi phí. Hầu hết các hãng hàng không gọi là « giá rẻ » đều tận dụng mô hình này để tăng đáng kể doanh thu.
Theo công ty tư vấn IdeaWorksCompany chuyên phân tích các dữ liệu hàng không, « doanh thu phụ trội » đã đạt mức kỷ lục 149 tỷ đô la trên toàn thế giới vào năm 2024, tức tăng 26% so với năm 2023. Trên lãnh vực này, phụ phí hành lý là nguồn lợi nhuận cao nhất, chiếm một phần tư các khoản phụ phí nói chung. Chỉ trong năm qua, phụ phí hành lý đã thu về hơn 33 tỷ đô la, tức đã tăng hơn 15% so với năm trước.
Sự gia tăng này không có gì là mới. Mô hình tính thêm cước phí đã bắt đầu cách đây mười năm và biểu đồ cho thấy các con số đều trên đà đi lên. Theo một đại diện của công ty tư vấn IdeaWorks, các khoản phụ phí trung bình của hãng hàng không Anh EasyJet là 29 euro vào năm 2022, hiện giờ đã tăng hơn gấp đôi, đạt mức 64 euro. Hãng hàng không Ai Len Ryanair còn tính cước phí cao hơn : trong trường hợp hành lý xách tay lớn hơn quy định, hành khách sẽ bị tính cước phí từ 60 đến 75 euro cho mỗi kiện. Khách chỉ được mang theo miễn phí một túi xách tay hay túi đeo lưng (40cm x30cm x20cm), mọi hành lý « ngoại khổ » đều bị tính thêm cước phí.
Thưởng tiền nhân viên phát hiện hành lý « quá cỡ »
Theo báo Le Figaro, một số hãng máy bay thậm chí còn trả thêm tiền thưởng cho nhân viên, biến họ thành chốt kiểm soát, chặn hành khách lại để buộc khách phải trả cước phí cho các kiện hành lý hay vali quá mức quy định. Đó là trường hợp của hãng hàng không Ryanair. Kể từ tháng 11 năm nay, cho mỗi hành lý quá cỡ bị phát hiện, nhân viên sẽ được thưởng 2,5 euro thay vì 1,5 euro như trước đây. Càng phát hiện nhiều hành lý, khoản tiền thưởng cho nhân viên lại càng cao, trong khi trước đây tiền thưởng bị hạn chế ở mức trần 80 euro mỗi tháng.
Theo Le Figaro, đây là một biện pháp khuyến khích trực tiếp các nhân viên áp dụng nghiêm ngặt quy định liên quan đến các loại hành lý xách tay được đem lên máy bay. Đối với những hành khách nào tìm cách « lách luật », công ty sẽ áp dụng ngay lập tức cước phí hành lý ký gửi : khách buộc phải trả 75 euro cho mỗi kiện, nếu không muốn bị trễ chuyến bay. Phụ phí này cao gấp đôi hay gấp ba lần giá vé bay trong khối châu Âu.
Dù muốn hay không, các nhân viên làm việc tại quầy check-in được biến thành một dạng nhân viên kiểm tra, không phải xem đồ đạc mang theo vì vấn đề an ninh, mà là kiểm tra kích cỡ hành lý để áp dụng mức phí cao nhất. Điều đó khiến cho nhiều du khách cảm thấy bất mãn, lớn tiếng than phiền. Trên các mạng xã hội, uy tín của một số công ty low cost bị sứt mẻ khi nhiều hành khách đăng ảnh kèm lời bình về các trường hợp bị cho là lạm dụng « kiếm tiền », trong khi giới nhân viên lại xem đó là chuyện thường tình, đương nhiên.
RFI
