Một Người Đàn Bà Những Người Đàn Ông

Một Người Đàn Bà Những Người Đàn Ông


Văn Quang

Chương 1

Lão lơ mơ tỉnh giấc, mắt nhắm mắt mở trong căn phòng tĩnh lặng. Theo thói quen thường lệ, lão nằm ườn thưởng thức cái thú sau một đêm ăn no ngũ kỹ. Nhưng chỉ một vài giây sau, lão bỗng thấy đầu óc choáng váng nặng nề. Nhìn thẳng lên trần nhà, lão nhận ra ngay không phải là cái trần nhà có cái đà ngang bằng gỗ vuông loại thượng hạng của nhà lão. Vậy lão đang ở đâu đây? Cái mái tranh thấp lè tè này là của nhà nào? Rồi tấm chăn bông đang phủ ngang người lão cũng lạ lẫm, nó mỏng và nhẹ hều, không phải là cái chăn bông dầy cộm lão vẫn thường đắp. Lão rờ tay và kéo lên coi kỹ, một mùi thơm thoang thoảng phảng phất tỏa ra. Nhất thời lão không thể phân biệt được đó là loại hương thơm của loài hoa nào. Hoa ngọc lan hay hoa hồng hay mẫu đơn hay hoa lài? Nhưng cái mùi thơm ấy khiến lão cảm thấy dễ chịu. Đầu óc như tỉnh hẳn, lão tung chăn, từ từ bước xuống đất, khoắng hai chân tìm đôi dép. Song dép không thấy, lại thấy ngay một đôi guốc. Đôi guốc chật cứng đối với bàn chân to như cái chổi của lão. Chẳng còn cách nào khác, lão đành cố nhét hai cái chổi ấy vào đôi quai guốc hẹp.

Trời lạnh buốt, lão húng hắng ho. Dừng lại một chút trong bóng tối để định hướng, kiếm cánh cửa ra vào. Lão đã nhìn ra một vệt sáng mờ mờ kéo dài. Nhưng lão chưa kịp bước tới thì cánh cửa đã mở ra. Ánh sáng dìu dịu của buổi sáng mùa đông tràn vào căn phòng nhỏ. Lão đứng khựng ra nhìn người đàn bà vừa bước vào. Có nằm mơ lão cũng không thể ngờ rằng người đàn bà đang đứng trước mặt lão lại là chị Tửng, vợ một anh thợ cắt tóc đã bỏ làng ra đi cách đây vài năm. Người thiếu phụ duyên dáng mặn mà, khả ái khiến nhiều anh trong làng thòm thèm, kể cả những vị chức sắc ngũ lục tuần cũng tơ tưởng ngấm ngầm nhưng không anh nào dám nói ra mà thôi.

- Ông dậy rồi sao? Tối hôm qua ông say quá.

Giọng nói êm ái của chị Tửng khiến ông cả So biết chắc rằng không phải mình nằm mơ và ông cố trấn tĩnh hỏi lại:

- Tại sao tôi lại ở đây?

Chị Tửng mỉm cười hiền lành:

- Chính nhà cháu cũng không hiểu. Chỉ biết là đêm hôm qua ông té vào cánh cổng nhà cháu làm con vàng sủa om lên. Nhà cháu chạy ra thì thấy ông nằm sõng soài bên bụi găng. Ông cố đứng dậy nhưng không nổi, đường làng lại vắng tanh, mà ông thì nặng quá, nhà cháu cố dìu ông dậy, trời lại đang mưa nên nhà cháu chỉ còn cách dìu tạm ông vào trong nhà.

Ông cả So cố nhớ lại những gì xảy ra đêm hôm qua. Thì ra sau một bữa nhậu tân gia tại nhà lão Lý Hoạch, rượu vào lời ra, cả So và Lý Hoạch cãi nhau một trận đến nỗi lôi cả đời ông nội ông cố ra chửi xiên chửi xỏ nhau, không còn ai can được, suýt đâm ra ẩu đả. Cả So giận quá hầm hầm bỏ ra về giữa cơn say túy lúy. Lão vừa đi vừa chửi thề và càng nghĩ đến câu Lý Hoạch khinh cả dòng họ lão không ai có bằng cấp gì, chỉ là loại trọc phú, lão càng tức sôi lên. Cùng với cơn say quật ngã lão lúc nào lão cũng không hay. Cả So cười gượng:

- À tối hôm qua... tôi có hơi quá chén...

Chị Tửng mỉm cười:

- Vâng, các ông lúc nào cũng như vậy cả.

- Không phải lúc nào cũng vậy! Thỉnh thoảng gặp lúc... vui hay có chuyện gì đó mới vậy thôi. Làm phiền chị quá.

- Có gì đâu!

Cả So nhìn chị Tửng đăm đăm rồi làm ra vẻ bối rối:

- Dù sao thì nhà chị cũng là... nhà không có đàn ông mà tôi lại ngủ ở đây thì thật là điều bất tiện. Lỡ có ai thấy...

- Ông yên tâm, đêm qua nếu có ai ở đó thì nhà cháu đã nhờ người ta đưa ông về nhà rồi. Ông đừng sợ.

- Tôi ấy à? Tôi sợ cái gì? Chẳng qua là tôi nghĩ đến tai tiếng không hay cho chị thôi.

- Nhà cháu cũng chẳng sợ.

Cả So tròn mắt. Chị Tửng điềm tĩnh lảng chuyện:

- Mời ông ngồi. Để nhà cháu đi pha ấm trà ông dùng cho ấm bụng. Trời mới tờ mờ sáng thôi mà.

Nói rồi chị bước nhanh ra khỏi phòng. Cả So quay trở lại giường, lão trở nên lơ mơ suy nghĩ vớ vẩn về người thiếu phụ này. Cô ả coi bộ cũng tình tứ ướt át lắm đấy chứ. Vậy mà thiên hạ cứ đồn là chị ta nghiêm trang khó tính. Thì ra mấy chị cỡ tuổi này mà xa chồng cả mấy năm trời, bề ngoài làm ra vẻ lạnh lùng thế thôi, chớ cái bề trong thì nóng hôi hổi. Cứ thấy cái đôi mắt long lanh của chị ta vừa rồi là đủ hiểu. "Nhà cháu cũng chẳng sợ". Câu ấy có nghĩa là thế nào? Cả So lại bỗng thấy hồi hộp. Tuy vậy lão vẫn chưa dám hoàn toàn tin vào nhận định của mình. Chưa biết chừng chị ta có âm mưu gì chăng? Rất có thể cô ả cho lão vào tròng. Cô ả lợi dụng lão rồi la toáng lên. Nhưng không có lý, lão có thù oán gì với chị ta đâu. Khi vợ chồng chị cần vay tiền, lão chỉ tính lời như mọi người, đôi khi lão còn sẵn lòng cho vợ chồng chị khất nợ, không làm khó dễ, bởi lão biết vợ chồng chị tuy nghèo nhưng sống rất đàng hoàng sòng phẳng so với những kẻ nghèo túng trong làng này. Có lẽ chị ta có cảm tình với lão cũng vì vậy. Như thế thì rõ ràng là cô ả chỉ tỏ ra tử tế với lão mà thôi chứ không có tình ý gì hết. Lão cần phải thận trọng.

Chị Tửng đã bước vào với khay trà trên tay. Chị lỏn lẻn:

- Nhà cháu chỉ có loại trà này thôi, ông dùng tạm vậy.

- Không sao! Được một hớp trà vào lúc này là quý lắm rồi. Người ta nói "miếng khi đói hơn gói khi no" kia mà.

Cả So đưa bàn tay bụ bẫm ra xách cái quai ấm tích, rót trà vào chiếc chén uống nước thô kệch. Khói trà tỏa lên nhưng không có mùi thơm. Lão nói:

- Mời chị ngồi xuống đây uống luôn cho vui.

Chị Tửng khép nép như không dám ngồi. Cả So lại giục:

- Chị cứ tự nhiên đi. Chị là chủ mà. Vả lại, có ai đâu.

Chị Tửng đẩy cái chăn bông lùi vào rồi ngồi xuống một bên chiếu. Cả So rót thêm một ly nữa đưa cho chị. Chị đưa hai tay ra đỡ:

- Nhà cháu mời ông.

- Mời chị. Uống trà vào lúc này, trong khung cảnh này thật tuyệt, không còn gì hơn. Hà...hà... trà cũng ngon đấy chứ.

Lão hớp một hớp nhỏ nữa nhưng thật ra lão chỉ để ý đến thái độ của người thiếu phụ đang ngồi đối diện với lão như con cá tươi ngúng nguẩy trước miệng con mèo đói mà thôi. Chị Tửng thản nhiên uống một hớp, hai bàn tay thon thon ôm nhẹ lấy chiếc chén tìm hơi ấm. Cả So chỉ mong mình là cái chén ấy, chắc là... ấm lắm. Nghĩ vậy mà lòng cả So càng rạo rực. Đôi mắt lão sáng lên, lão nhìn chị Tửng đăm đăm không cần che giấu như muốn nói với chị điều gì đang cháy bỏng trong lòng lão.

Đôi má chị Tửng đỏ hồng, chị cúi xuống để tránh cái nhìn xoáy vào da thịt đó. Lão cả So khẽ hỏi:

- Anh ấy đi lâu rồi đấy nhỉ? Chị có được tin gì của anh ấy không?

- Dạ, hơn ba năm rồi mà chẳng có tin tức gì.

- Đàn bà thờ chồng cũng chỉ có ba năm thôi.

Chị Tửng yên lặng. Cả So tiếp luôn:

- Chị cũng phải lo nghĩ cho tuổi xuân của chị chứ chẳng lẽ nằm đó mà đợi hoài sao? Tôi thấy chị còn trẻ còn đẹp lắm.

Bây giờ thì chị Tửng ngước lên, chị mỉm cười:

- Thật vậy sao ông?

Cái cử chỉ như có vẻ đồng lõa ấy khiến cả So càng nôn nao hơn, lão trả lời chắc như đinh đóng cột gỗ lim:

- Các bà các cô ở làng này không ai bằng chị đâu, không ai so sánh được với chị hết.

- Ông cứ nói thế...

- Tôi nói thật đấy. Nếu tôi còn trẻ chắc tôi sẽ quỳ dưới chân chị mất thôi.

Cả So không ngờ rằng lão lại thốt được ra một câu văn chương tha thiết đến như thế. Lão hứng chí nói luôn:

- Quy từ sáng đến tối, từ tối đến sáng, mặc cho mưa gió bão bùng, tôi vẫn cứ quỳ cho đến khi nào chị bằng lòng mới thôi.

Chị Tửng có cảm tưởng như mình đang đứng xem một vở tuồng "cải lương". Chị nhìn cả So rồi làm ra vẻ nghịch ngợm hỏi lại:

- À, thế ra đêm hôm qua, ông cố tình ngã vào cánh cổng nhà cháu đấy?

Cả So cất tiếng cười:

- Tôi không cố ý, nhưng bây giờ chị hiểu thế nào cũng được. Cứ cho là như thế đi. Chị nghĩ sao?

Chị Tửng lắc đầu:

- Nhà cháu chẳng nghĩ gì cả. Cái đó là tùy ở ông thôi. Ông cho là có thì nó có mà không thì nó không.

- Tôi đã nói rồi, cứ cho là tôi cố tình ngã vào cánh cổng nhà chị đi.

Tiếng cười của chị Tửng cất lên dịu dàng:

- Nhà cháu không tin.

- Sao vậy?

- Ông cố tình ngã vào cánh cổng nhà cháu mà sau đó ông lại nằm ngủ như chết. Chẳng lẽ ông chỉ có ý định đến đây nằm ngủ nhờ một đêm thôi sao?

Cả So gật gù:

- Đúng, nhà chị thông minh thật. Nhưng bây giờ tôi... tôi mới tỉnh và.. và...

Cả So không tìm được lời nào giải thích đúng ý muốn của mình. Lão đành lúng túng nhìn chị Tửng, xuống giọng hỏi:

- Chị hiểu tôi muốn nói gì chứ?

Thiếu phụ vẫn giữ vẻ e dè, chị lại cúi xuống, trả lời nhẹ như hơi gió:

- Dạ, hiểu.

Cái vẻ e thẹn nửa vời ấy càng làm cho cả So thích thú hơn, lão gạt khay nước sang một bên, nhoài sang cầm lấy cánh tay người thiếu phụ:

- Hiểu rồi, vậy thì còn chờ gì nữa?

Chị Tửng phản kháng yếu ớt:

- Đừng... ông.

- Sao lại đừng? Chỉ có hai chúng ta thôi.

Hai cánh tay mập mạp của lão cả So còn khỏe mạnh đột ngột ôm cứng lấy đôi vai người thiếu phụ, kéo chị ta về phía mình. Chị Tửng mất đà ngã vào lòng lão, mái tóc xổ ra, nhưng chị giãy giụa:

- Ơ kìa, ông này lạ chưa. Người ta đã bằng lòng đâu.

Lão cả So vẫn ôm cứng lấy cái thân hình mềm mại nóng hôi hổi đó. Lão cười hì hì như nắm chắc phần thắng trong tay, lão lục soát bừa bãi. Chị Tửng trở nên phản ứng quyết liệt hơn, chị vùng ra:

- Ông mà còn làm thế, tôi la lên bây giờ đấy.

- Cứ la đi. Tôi thích nghe tiếng la của chị.

- Tôi nói thật đấy.

- Ừ thì la to lên đi cho mọi người cùng biết. Không lẽ bỗng dưng đêm hôm qua tôi chui được vào phòng chị sao?

Chị Tửng đã nhích xa ra một chút. Chị dịu giọng:

- Ông muốn gì thì cũng phải từ tốn chứ. Ông coi tôi là hạng người nào?

Cả So còn nắm chắc cánh tay chị Tửng:

- Thì... chồng em đi vắng lâu ngày, chuyện đó cũng là chuyện thường tình thôi.

Mặt mũi chị Tửng đã đỏ càng đỏ hơn, giọng chị gay gắt:

- Ông cho tôi là hạng gái thèm khát đàn ông ư? Nếu chỉ có thế thì làng này không thiếu những anh trai trẻ hàng ngày vẫn ve vãn tán tỉnh tôi, cần gì đến một người có tuổi như ông!

Cả So ngây mặt, không hiểu nổi cô ả này còn giở trò gì nữa. Bằng lòng thì như đã bằng lòng rồi, cớ sao bỗng dưng cô ta lại phản đối dữ dội như thế? Thoáng một chút nghi ngại, lão đề phòng. Nhưng buông chị Tửng ra thì nhất định lão không chịu buông. Lão bèn dịu giọng:

- Ờ ờ... tôi hồ đồ quá. Ngồi xuống đây đi. Tôi thề sẽ không làm thế nữa.

Chị Tửng lại ngồi xuống:

- Ông đàng hoàng thế có phải dễ thương hơn không.

Và chị buông mặc cho lão cả So cầm hai bàn tay mình. Cả So bình tĩnh nói:

- Vậy thì em nói đi, em thương tôi vì lẽ gì?

- Có ai nói thương ông đâu.

- Thì ít nhất cũng phải có đôi chút cảm tình. Có phải vì tôi đối xử tử tế với vợ chồng em không?

- Đúng thế. Nhưng một phần khác vì... tôi biết ông không phải là loại người gian tham lắm chuyện như ấy ông khác trong cái làng này. Bởi vậy nên đêm hôm qua em mới dìu ông vào trong nhà.

Cả So gật gù ra cái điều hiểu biết, Lão ngồi sát vào chị hơn bởi cái lối xưng hô mà chị Tửng vừa thay đổi. Từ "nhà cháu" chuyển sang "tôi" rồi "em" ngọt xớt. Bàn tay lão trở nên dịu dàng hơn, lão ve vuốt đôi vai chị Tửng, nhẹ nhàng đưa xuống rẻo lưng thon thả. Lão nói như để khỏa lấp và cũng để dụ dỗ:

- Tôi biết ngay mà, em có cảm tình với tôi. Tôi hứa với em là tôi sẽ biết cách đối xử với em đâu ra đấy. Tôi không để em thiệt thòi đâu. Em muốn cái gì cứ nói, làm được tôi sẽ làm ngay cho em.

Chị Tửng trở nên lúng túng, tiếng chị nhát gừng:

- Thật ra thì... em không muốn thề đâu... Em em... chỉ nghĩ tới việc này đêm hôm qua... khi ông ngủ trong phòng này. Em phải ra nhà ngoài nằm mãi không ngủ được. Em suy nghĩ kỹ rồi.

Lão cả So choàng lấy người thiếu phụ:

- Tôi chưa hiểu em nói gì cả.

- Rồi ông sẽ hiểu.

Thấy chị Tửng có vẻ "chịu trận", cả So kéo khuôn mặt xinh đẹp đang đỏ hồng hồng của chị lên. Lão vụng về áp cái má phinh phính của lão vào làn da mịn màng của người thiếu phụ. Chị Tửng tỏ vẻ đón nhận nhưng không sốt sắng cho lắm. Cả So khôn ngoan hơn, lão từ tốn đẩy chị xuống giường. Nhưng chị Tửng khẽ nói:

- Đừng ông. Không phải là em không chịu, nhưng không phải là bây giờ.

- Lúc này vắng vẻ mà, em ngại cái gì chứ. Cứ để...

- Trời sáng rồi, ông không thấy sao?

- Trời sáng thì mặc trời sáng, có nhằm nhò gì.

- Ông buông em ra đi, em còn phải lo cho đứa con gái của em ăn sáng rồi đến trường học.

Lão cả So chưa chịu thua:

- Con nhỏ bé xíu đó mà biết cái gì.

- Trẻ con ngày nay tinh khôn lắm. Ông đừng coi thường, từ ngày nó biết bố nó bỏ đi, con bé không muốn em quen bất kỳ người đàn ông nào. Vả lại, sáng nay em còn hẹn bà Hai Bún đi đong gạo ra bán ngoài chợ. Không biết bà ta sang đây lúc nào.

Rồi chị dứt khoát đẩy cả So ra, tiếng chị tình tứ:

- Mình còn thì giờ mà ông. Em còn ở đây, ông muốn lúc nào chẳng được.

Giữa lúc đó có tiếng lục đục ở căn buồng đầu nhà vọng tới. Chị Tửng mỉm cười, đôi mắt ướt rượt:

- Con bé phá đám dậy rồi đó, em phải sang với nó đã.

Cả So đành chịu thua, lão ngây mặt. Chị Tửng đã ấn vai lão xuống an ủi:

- Ông cứ ngồi đây, em trở lại ngay.

Chị hấp tấp ra khỏi phòng khép kín cánh cửa. Cả So lặng lẽ uống một hớp nước, lão có cảm tưởng như vừa ở chín từng mây lọt xuống cái xó tối này. Tuy nhiên, lão vẫn chưa hết rung động, người lão lâng lâng trong một sự chờ đợi khoái trá. Lão lắng nghe từng tiếng động bên ngoài. Tiếng gió bấc lẫn với tiếng mẹ con chị Tửng lào xào. Âm thanh trong trẻo của chị Tửng vẫn nổi lên, chị đang dịu dàng săn sóc cho đứa con gái. Con bé nũng nịu khiến lão cả So lộn ruột, bỗng dưng lão coi con bé như kẻ thù. Lão bực mình nằm dài ra giường. Lão đang được giam lỏng trong cái nhà giam ấm cúng này.

Một lát sau, chị Tửng đẩy nhẹ cánh cửa trở vào. Cả So bật dậy như cái lò so:

- Con bé đi học rồi à?

Chị Tửng gật đầu:

- Em phải tống khứ nó đi cho nhanh kẻo ông đợi.

Câu nói làm cho cả So sung sướng lạ lùng. Lão ôm chầm lấy chị Tửng:

- Bây giờ chỉ còn hai chúng ta.

Bàn tay lão bạo dạn hơn trên ngực người thiếu phụ. Người chị Tửng co lại:

- Ông này lại thế rồi.

Nét mặt chị hơi nhăn lại vì sự bạo dạn của cả So. Chị cho lão tự do một chút rồi chị cầm tay lão nói như năn nỉ dỗ dành:

- Để lúc khác đi ông! Giờ này sáng bạch rồi. Em còn phải đi chợ, bà Hai Bún sắp sáng rồi. Tối nay ông tới đây nhé. Em đợi ông. Bây giờ thì ông về đi. Ông nhớ đi lối sau vườn ấy.

Cả So đứng lên, lão ôm gọn thân hình người thiếu phụ. Chị Tửng đẩy lão ra gần chiếc cửa sổ nhỏ bên hông nhà. Chị kéo nhẹ cánh cửa liếp, chỉ tay ra khu vườn:

- Đây, ông đi lối này. Qua hết vườn chè, có một bụi tre, ông đi thẳng qua bên kia là vườn chuối của nhà lão Phó Chu. Con đường nhỏ sẽ đưa ông ra rìa làng. Tối nay ông cũng đến bằng ngả đó, không ai biết đâu. Nhưng đến muộn muộn một chút để con nhỏ đi ngủ cái đã.

Cả So chẳng cần để ý đến con đường mà chị Tửng vừa chỉ ra vì đối với lão, từng ngõ ngách trong cái nơi sinh rau cắt rốn này của lão, không còn gì xa lạ. Chỉ cần nói qua là lão biết như lòng bàn tay. Lão làm ra vẻ quyến luyến, nhưng thật ra là vì tham lam, lão còn gục đầu vào cổ người thiếu phụ đang toát lên một mùi hương thoang thoảng. Hàm râu quai nón của lão khiến chị Tửng không chịu nổi, chị giãy lên:

- Thôi mà, ông về đi.

- Một chút thôi mà.

- Tối hãy hay.

Có tiếng bà Hai Bún toang toác ngoài sân:

- Mẹ Tửng đâu rồi, đi thôi chứ. Tửng ơi! Tửng.

Lão cả So và chị Tửng cùng giật mình cuống lên. Chị Tửng thì thào:

- Ông cứ ở đây. Đợi tôi và mẹ Hai Bún đi rồi hãy ra. Nhớ khép cửa phòng lại cẩn thận nha.

Cả So gật đầu. Chị Tửng hé mắt nhìn qua khe cửa, khi thấy bà Hai Bún đi thẳng vào trong bếp, chị nhanh nhẹn lách người ra ngoài, đi vài bước chị mới lên tiếng:

- Tôi đang đợi bà đây.

Cả So cũng tò mò hé mắt nhìn qua khe cửa. Lão thấy cái dáng người lùn tịt của mụ Hai Bún đầu trùm cái khăn vuông mỏ quạ đang lạch bạch cắp cái thúng từ nhà bếp quay ra. Chị Tửng đón mụ kéo tuột vào trong phòng bên cạnh. Tiếng mụ Hai Bún vẫn toang toác bàn với chị về chuyện mua bán. Một vài phút sau, hai người đàn bà cùng nhau ra khỏi nhà. Đợi họ đi khuất hẳn rồi cả So mới mò ra, lão nhanh như con sóc trườn qua đầu hè băng xuống khu vườn mất hút.


oooOooo



Cả So đúng là một tay tốt số, đỏ hơn số đỏ. Xét về gia phả thì đúng như lời lãi Lý Hoạch đã mỉa mai ba đời nhà anh không người nào có lấy một mảnh bằng làm vốn chữ nghĩa. Nhưng xét về sự giàu sang sung sướng thì cả So sướng hơn Lý Hoạch và các vị tai mắt trong làng này rất nhiều.

Ba đời nhà cả So đều làm ăn rất phát đạt. Cứ mỗi đời lại giàu thêm. Hầu hết các cụ lại hiếm muộn về đường con cái. Từ đời ông cố, ông nội cả So, mỗi cụ chỉ có một người con trai duy nhất. Cụ nào giỏi lắm cũng chỉ thêm được vài mụn con gái. Nhưng con gái trong cái thời buổi này thì "nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô". Vậy là con gái kể như không có. Một mình cả So hưởng hết gia tài ba đời để lại, hưởng luôn cả phúc lộc của các cụ mà không phải chia chác cho ai xu nào. Cả So vừa lớn lên đã thấy mình có một gia tài đồ sộ, lão điềm nhiên tọa hưởng. Một ty rượu ngay giữa phố chợ, một cửa hàng tạp hóa kiêm luôn nghề cầm đồ và cho vay lời, một dãy nhà cho thuê, vài chục mẫu ruộng, một dinh cơ năm bảy cái nhà ngói ngang dọc giữa làng. Một bà vợ hơn lão sáu bảy tuổi. Cả So cũng chẳng nhớ mình có vợ từ hồi nào. Lão chỉ mang máng nhớ rằng hồi còn bé tí, có lẽ mười hai hay mười ba tuổi, vào một ngày đẹp trời, mẹ lão đã bảo lão vận quần áo mới để đi cưới vợ. Thế là lão lon ton đi theo cái đám người đông đảo đó đến nhà vợ. Từ đó hắn ở riêng một phòng với cô vợ lớn tướng. Cô vợ chăm nom săn sóc lão như một người chị đối với cậu em út.

Có một điều lạ là sống với nhau như chị em mà lão chẳng hiểu tại sao chỉ vài năm sau lão đã có một đứa con. Đứa con gái đầu lòng. Vài năm sau, lão lại có một đứa con nữa. Lại con gái! Bố mẹ lão và vợ lão đi cầu xin van vái hết chùa này đến miếu khác để xin một thằng con trai. Nhưng rồi vợ lão lại cho ra đời một mụn con gái thứ ba. Bố mẹ lão sốt ruột quá, đi xem bói xem tướng, mỗi ông nói một phách. Ông thì đổ tại đất cát, mồ mả. Ông thì cho rằng tại cái hướng nhà không hạp. Ông thì phán rằng phải lấy cho cậu cả một cô vợ hai nữa mới có thể có con trai được. Có lẽ ông này bói đúng nhất. Thế là bố mẹ lão lập tức kiếm người, kiếm mai mối, tìm cho được một cô về làm vợ hai cả So. Cô vợ hai cả So lúc ấy trẻ măng, con gái làng bên, vốn dòng đông con, có tới bảy anh em trai, chỉ có mình cô là gái. Dáng người tròn trĩnh, chắc nịch, lưng ong hơi lượn xuống, hy vọng là sẽ cho ra đời một lũ nhóc trong đó theo tướng số thì sẽ có một thằng con trai.

Quả thật lão thầy bói hay thiệt tình, chỉ cần chín tháng sau, cô vợ hai của cả So đã cho lão một thằng con trai kháu khỉnh. Cô vợ hai được ở hẳn một gian nhà ngoài phố chợ, làm bà chủ cái cửa hàng tạp hóa. Tuy nhiên, gia đình nhà cả So lại bắt đưa thằng con trai về nuôi ở trong làng. Bởi nó sẽ là đứa cháu đích tôn của cả dòng họ này. Bà vợ cả đương nhiên phải là mẹ của đứa bé. Cô vợ hai chỉ còn biết tuân lệnh. Rồi cô lại có thêm hai đứa con gái nữa nên dần dần cũng quen đi. Thằng bé lớn lên trong bọc lụa điều và cũng phốp pháp tốt tướng như bố nó vậy. Cả So nhất định bắt nó ăn học thành tài, học hết trường làng, lão tậu cho thằng con trai cái xe đạp, cho lên theo học trường huyện. Tối về nó ê a dăm ba bài học tiếng tây, cả So lấy làm hãnh diện lắm và đặt rất nhiều hy vọng vào vào thằng con này. Lão mày mò kiếm cho được một ông thầy thuê làm gia sư, kèm thêm cho cậu quí tử.

Hôm nay lão vừa về đến nhà không nghe tiếng học bài của cậu con trai và cũng không thấy ông gia sư đâu, lão quát:

- Thằng Son đâu rồi?

Ông quản gia chạy bổ lên thưa:

- Bẩm ông, cậu vừa đi chơi với thầy giáo. Hôm nay là chủ nhật.

Lão yên tâm nhưng vẫn ra cái vẻ hậm hực:

- Chủ nhật cũng phải học, nghe không?

Lão quản gia biết rằng ông chủ đã dịu, lão "vâng" một tiếng cho phải phép rồi quay sang chuyện khác:

- Bẩm ông, mấy nhà cấy rẽ bên phường Tam Hiệp xin được "cấn" thóc bằng tiền.

Lão suy nghĩ một chút rồi gật:

- Được, ông cứ nhận cho họ đi.

- Nhưng bà chủ bắt họ phải nộp bằng thóc vì mùa này thóc để ít ngày nữa vào Tết sẽ có lời hơn. Cánh canh điền Tam Hiệp nói rằng lúc này công xá đắt, thuê mỗi công gánh thóc từ bên đó qua đây rất nhiêu khê, mưa dầm, đường xá lầy lội. Như thế họ sẽ rất tốn kém và phải đợi năm bữa nửa tháng nữa họ mới nộp thóc cho nhà mình được.

Cả So suy nghĩ một chút rồi phất tay:

- Tôi bảo ông nhận là nhận. Làm khó người ta để kiếm thêm vài ba chục bạc không đáng đâu.

Lão quản gia nịnh thẳng tuột:

- Dạ thưa ông chủ đúng là người có phúc, có đức.

Nói như thế chẳng khác nào lão quản gia chê bà chủ của lão là "vô phúc, vô đức". Cả So biết rõ tính keo kiệt của bà vợ cả của mình, có lẽ chính vì thế nên ông trời không cho bà một mụn con trai cũng là đúng. Nhưng lão chỉ lẳng lặng bỏ vào trong nhà. Lão hoàn toàn tin rằng lệnh của lão sẽ được thi hành triệt để vì trong nhà này đã có truyền thống là đàn ông quyết định hết mọi sự. Lão đã phán ra cái gì là mọi sẽ đúng y boong như thế, không sai một ly. Còn chuyện đêm hôm, lão ở nhà vợ cả hay vợ hai là chuyện của lão, thậm chí hai bà vợ của lão cũng không bao giờ dám ho he ghen bóng ghen gió.

Lão vào phòng thay quần áo. Bà vợ cả cũng vừa bước vào, tiếng bà cất lên tuy đã cồ làm ra vẻ mềm mỏng nhưng vẫn cứ quê mùa cục mịch:

- Ông mới về đó à? Tôi tính mua cho con "nhớn" nhà mình một chiếc áo dài lụa để dịp này bên nhà trai đến chơi "chạm ngõ" cho nó mặc. Chẳng gì cũng...

Cả So gạt ngang:

- Ôi chao, bà muốn làm gì đó thì làm. Mẹ con bà có dát vàng lên người cũng thế thôi, không đẹp được đâu.

Bà cả So đã quen với lối ăn nói trịch thượng của ông chồng nên bà vẫn làm lành:

- Tôi thì già rồi không nói làm gì, nhưng con gái lớn sắp đi lấy chồng thì cũng phải cho nó ăn vận cho ra vẻ một tí, kẻo người ta cười, rồi sau này chúng nó cũng không thể oán trách mình vào đâu được.

Hôm nay cả So không muốn khó dễ với bà vợ già nua của mình nên lão gật:

- Được, bà cứ bảo cô hai chọn cho.

Ý lão muốn nói là nên nhờ bà vợ hai của lão là dân buôn bán ngoài chợ chọn hàng giùm. Nhưng bà cả đã lắc đầu:

- Hôm qua đã có một người bán vải ngoài tỉnh mang hàng đến tận nhà này chào mời. Nhiều loại vải vóc tơ lụa đẹp lắm, cả huyện này không có đâu. Mai mốt người ta trở lại, ông có may thêm mấy cái áo gấm Thượng Hải nữa không?

Cả So thấy cũng nên ăn diện thêm một tí cho bảnh nên lão gật gù:

- Ừ, cứ để người ta đến coi xem sao cái đã.

Lão lại nhìn bà vợ cả của mình. Bà ta đã già lại càng làm ra vẻ già thêm với chiếc áo bông dày cộm cũ kỹ bạc phếch trên cái thân hình gầy gò xẹp lép như con cá mắm. Bà lại ăn trầu nên đôi môi nửa như đỏ choét nửa như thâm sịt. Lão động lòng trắc ẩn, chẳng gì thì bà ta cũng đã sống với lão từ những năm còn bé tí, dù sao thì cũng là tình là nghĩa. Bản tính cả So tuy là con nhà địa chủ, nhưng lại có đôi chút nhân hậu. Lão chỉ là kẻ thừa hưởng những gì ba đời ông cha lão để lại chứ đời lão chưa hề nghĩ đến chuyện bóc lột của ai. Lão chỉ làm những gì theo truyền thống của ba đời trước đã có sẵn. Đôi khi lão lại ra ơn cho những người khác khi hoạn nạn. Vì vậy lão rất được lòng dân làng. Lão nói với bà vợ cả:

- Bà có muốn may mặc gì thêm thì cứ may. Tiền kiếm được để làm gì.

Bà vợ cả có vẻ xúc động, đôi mắt kèm nhèm chớp mau:

- Thì để cho con cái.

Cả So chưa kịp nói câu gì thì bà vợ cả đã lại le te bước ra:

- Tôi còn phải đi coi cho nó gặt mấy xào lúa gạo tám thơm. Chuyến này phải đi biếu cụ Chánh, cụ Phó Tổng, bà cố Hỷ, mỗi người vài ba thùng.

Người đàn bà gầy gò đi khuất, cả So lại quay về với hình ảnh chị Tửng và cái hẹn hấp dẫn vào buổi tối hôm nay. Lòng lão rộn lên, bàn tay lão như còn nguyên vẹn cái cảm giác kỳ thú khi tiếp xúc với làn da thịt người thiếu phụ xuân tình đó. Làn da mềm mại nhưng cơ bắp lại rắn chắc khỏe mạnh. Đúng là cả đời lão, chưa bao giờ lão có thể nghĩ ra mình lại có cái diễm phúc từ trên trời rơi xuống đó. Đến giờ này lão còn bần thần với cái dư vị của khoái cảm ngất ngư. Mắt lão mờ đi khi tưởng tượng ra cuộc hội ngộ đêm nay sẽ còn hứa hẹn nhiều điều sôi nổi quyết liệt hơn.

Cả So nằm vật ra giường, không thèm ngó đến ấm trà mạn sen mà người làm vừa mang lên. Đối với lão, không có gì hơn là cuộc hẹn hò buổi tối hôm nay. Lão chỉ còn mong thời gian trôi nhanh lên, cho trời mau tối. Lão hình dung lại toàn bộ những diễn biến từ khi mở mắt trong căn phòng nhà chị Tửng. Người thiếu phụ có vẻ như hơi kỳ lạ. Có lúc cô ả đa tình tưởng như có thể cho phép lão làm bất cứ đều gì lão muốn. Nhưng rồi có lúc cô ả lại cự tuyệt thẳng thừng cứ như bị lão...ức hiếp. Thế là cái quái gì? Lão cố bình tâm suy nghĩ lại. Rất có thể có một mưu toan nào đây. Cô ả muốn lợi dụng lão để làm tiền chăng? Điều này có vẻ như đúng. Song dù sao thì lão cũng thấy rằng cô ả có cảm tình với lão, cô ả thích lão về một điểm nào đó. Lão gần năm mươi, nhưng lão tốt tướng, to con, khỏe như một con trâu. Dù cô ả chỉ có mục đích kiếm tiền, hãy cứ giả tỉ như thế đi, nhưng cũng không loại trừ khả năng cô ả xa chồng lâu ngày nên khi cần kén chọn thì phải chọn một người cho xứng đáng. Mà lão thì quá đủ điều kiện cho cô ả vừa lòng cả về tiền bạc và sức vóc. Lão chấp nhận nếu cô ả cần một số tiền. Mua được một lạc thú như thế không phải là chuyện dễ, không phải là ai muốn mua cũng được. Lão đã từng có cô vợ hai trẻ đẹp cách đây hơn mười năm. Lão nhớ lại là cái xúc cảm hồi đó dường như chỉ dành cho một mình lão. Cô vợ hai của lão chỉ như tuân theo một mệnh lệnh mà không hề có sự đồng tình nồng nhiệt nào hết. Cô ta chẳng có chút xíu hiểu biết nào trong cuộc sống lứa đôi. Mặc lão muốn giày vò thế nào cũng xong. Cô ta ngoan ngoãn vâng lời. Thế là hết. Rồi cái thứ bổn phận đó kéo dài cho đến ngày nay, đôi khi chẳng còn thú vị gì.

Suốt ngày hôm đó, cả So tâm thần bất định. Lão dễ tính với tất cả mọi người. Có vài con nợ xin khất dăm ba tháng, lão cũng ừ ngay. Lão cho thằng em vợ đang sửa nhà hai tạ xi măng và một số gỗ quý lão ngâm dưới ao.

Buổi trưa lão cố nhắm mắt tìm một giấc ngủ muộn để dành sức lực cho buổi tối. Buổi chiều lão pha một ấm hồng sâm ngồi uống nhìn trời mưa rả rích. Lão bắt đun nước nóng tắm, mang cục xà bông Cô Ba ra xài không thương tiếc. Buổi tối lão bắt làm một con gà mái dầu, uống một chút rượu cho ấm. Lão không dám uống nhiều, sợ say ngủ quên thì đúng là hận ngàn đời. Lão vừa nhậu vừa nhìn cái đồng hồ quả lắc dài thoòng, thỉnh thoảng lại phát ra một điệu nhạc quen thuộc buồn tẻ. Lâu quá mà chưa đến chín giờ tối. Thời gian cứ như kéo chậm lại. Ruột lão nóng như lửa đốt. Nhưng rồi thời cơ cũng đã đến. Lão khoác thêm chiếc áo dạ dài, cầm cái đèn Pin ra đi. Trời vẫn mưa sụt sùi, đường trơn như đổ mỡ, nhưng lòng lão lại nắng chang chang. Lão vòng ra rìa làng, lủi nhanh vào trong khu vườn tối om.





(

( (





Chị Tửng cho đứa con gái đi ngủ, chị căn cho nó ngủ say rồi mới trở lại căn phòng trước kia dành cho hai vợ chồng chị mà tối hôm qua chị đã phá lệ đưa lão cả So say rượu vào đây. Thật ra chị không cố ý, nhưng trong lúc quýnh quáng chị không biết để lão nằm đâu cho kín gió, đành đưa đại lão vào phòng này. Từ ngày chồng chị bỏ đi, chị thường ngủ với con gái ở phòng cuối dãy nhà, còn căn phòng này vẫn bỏ không. Phải vất vả lắm chị mới khênh được lão cả So vào đây.

Phải thú nhận rằng từ ngày thiếu vắng đàn ông, chị Tửng không hề nghĩ đến chuyện thèm khát lang chạ. Chị vẫn còn yêu chồng và vẫn hy vọng có một ngày nào đó chồng chị sẽ trở về. Nhưng đêm hôm qua, trời xui đất khiến thế nào chị lại gặp ngay cái cảnh một mình phải cứu vớt lão cả So to béo chắc nịch này. Lão say không còn biết trời đất gì nữa và lão quơ chân múa tay chửi bới huyên thuyên. Sự đụng chạm lần đầu tiên với thân hình một người đàn ông sau một thời gian dài xa chồng, đôi khi khiến chị nhột nhạt. Và cái giấc ngủ đông của con tim cùng cái cơ thể tràn đầy xuân sắc kia bỗng như được đánh thức trở dậy. Lấy chăn đắp cho cả So rồi, chị trở ra nhà ngoài mà không giấu giếm được cảm giác lâng lâng, rờn rợn.

Đã hơn ba năm rồi, chị cố sống thật đàng hoàng và cố tỏ ta lạnh lùng với tất cả mọi người đàn ông con trai bu quanh. Chị đã làm được. Đôi lần chị đã nghĩ đến việc phải đi tìm chồng, trở lại quê nội, quê ngoại để dò la tin tức. Nhưng cái khó khăn vẫn là đồng tiền. Mang theo một đứa con gái mà ra đi xa lắc xa lơ, tứ cố vô thân, quả là một cuộc mạo hiểm ngu xuẩn, chị sẽ rơi vào tay một bọn lưu manh, dễ dàng xa vào hố sâu đen tối. Chị lại phải bỏ ngay ý định điên rồ đó. Nhưng mặt khác chị biết rằng chị cũng không thể sống mãi với cái cảnh này nếu chồng chị không trở về. Đêm qua, bỗng dưng trong chị lại nổi lên một ý định táo bạo khác. Chị đã trằn trọc suy nghĩ gần như suốt đêm. Cuối cùng chị thấy rõ rằng đó là cách lựa chọn duy nhất đúng, không còn con đường nào khác. Chị phải thực hiện nó.

Cho nên tối nay chị bình tĩnh đợi cả So. Một ngọn đèn dầu leo lét, lờ mờ không đủ soi sáng căn phòng im ắng. Chị cũng cảm thấy một nỗi hồi hộp, không phải như một người tình mong đợi một người tình mà là sự hồi hộp của một người sắp bước vào một quyết định táo bạo. Tiếng gió bấc vẵn thổi đều đều làm xào xạc những cành là trong vườn cây trở thành một điệu nhạc quen thuộc. Đêm nay chị nghe rõ âm thanh ấy hơn bao giờ hết. Một tiếng động nhẹ của cành cây cũng khiến chị thấp thỏm. Chị thầm nghĩ lão già này cũng là tay cẩn thận. Lão đợi cho cả cái làng này chìm trong giấc ngủ rồi lão mới mò đến. Chị có vẻ yên tâm với ý nghĩ này.

Cánh cửa sổ bên hông nhà có tiếng gõ nhè nhẹ. Chị Tửng hắng giọng ra hiệu rồi chị đẩy nhẹ cánh liếp mỏng. Khuôn mặt cả So hiện ra trong bóng tối mơ hồ. Chị mỉm cười gật đầu chỉ tay ra phía cửa phòng. Cả So nhìn quanh quẩn kiểm soát xem có ai rình mò không rồi mới vòng ra cửa bước vào. Lão cẩn thận gài then cửa. Lúc này căn phòng như đã hoàn toàn là một thế giới riêng của lão và người thiếu phụ đang đứng trước mặt lão. Chị Tửng vận một chiếc áo len màu xanh đã cũ che đậy hờ hững chiếc áo cánh vải phin trắng nõn. Mái tóc búi lại gọn gàng, trông chị còn trẻ đẹp gấp bội so với buổi sáng nay. Đôi mắt chị long lanh như cười cợt tình tứ. Cả So tiến lại vồ vập choàng lấy cái thân hình thon nhỏ như muốn ăn tươi nuốt sống một trái chín trên cành. Chị Tửng ngoan ngoãn cho hắn dìu đến chiếc giường đã được trải sẵn một chiếc chiếu hoa mới tinh, trên đó có chiếc chăn bông vải hoa trải dài phía sát tường sẵn sàng để sử dụng. Nhưng lão cả So khựng lại khi thấy một khay trà để ngay ngắn giữa giường. Lão xua tay:

- Thôi bày vẽ trà nước làm gì cho lôi thôi. Cất nó đi.

Chị tửng khôn khéo trườn khỏi tay cả So:

- Trà thiết quan âm, em mới mua ở tiệm chú Tàu sáng nay đấy. Ông uống một ly cho... thêm hào hứng.

Mắt lão cả So mờ đi vì câu nói gợi cảm này. Lão cười hì hì:

- Em làm gì mà long trọng thế, mình gặp nhau là đủ rồi.

- Hãy cứ từ từ, mình còn nhiều thì giờ mà ông. Em có chuyện muốn thưa với ông trước đã.

Cả So tự tay rót ly trà, nhưng lão lại đang tính toán xem cô ả này giở trò gì đây. Có lẽ lúc này mới là lúc vô đề, lão cũng đang muốn biết ý định chính của cô ả này là thế nào. Lão lại cố làm ra vẻ bình thản hớp một ngụm trà:

- Ngon đấy, thơm lắm. Đúng là thiết quan âm thứ thiệt. Em cũng uống một ly nhé?

- Vâng, em xin ông.

- Còn khách sáo nữa sao. Cứ xưng anh em cho nó thân.

Chị Tửng mủm mỉm cười:

- Chưa dám đâu. Em phải thưa chuyện với ông xong đã rồi ông muốn em gọi bằng gì cũng được.

Lão cả So gật gù:

- Vậy thì em cứ nói đi.

Chị Tửng nhấp giọng một chút trà thơm rồi nói rất rõ ràng:

- Em muốn bàn với ông một việc. Đây là một cuộc trao đổi giữa hai chúng ta.

- Em nói sao? Chỉ là một cuộc trao đổi thôi sao?

- Vâng, nếu cần thì ông cứ hiểu là một cuộc thuận mua vừa bán cũng chẳng sao. Nhưng không phải là với ai em cũng chịu trao đổi như với ông đâu. Nói thẳng ra đây là một cuộc trao đổi có sự lựa chọn hẳn hoi chứ không bừa bãi. Em không phải là loại người như thế.

Cả So gật đầu như máy:

- Tôi hiểu mà.

- Ông hiểu được như thế thì tốt. Em chọn ông vì em biết ông là người đàng hoàng, biết điều, không lắm chuyện và tồi tệ như những anh nhà giàu khác. Dù chuyện gì xảy ra giữa ông và em, ông cũng sẽ không bao giờ đem đi khoe với thiên hạ. Ông sẽ giúp em...

- Điều đó thì dĩ nhiên rồi.

- Và em sẵn sàng chiều theo mọi ý muốn của ông với... với sự đồng tình của cả đôi bên cho vui vẻ.

- Ờ có thế mới hứng thú chớ. Em nói đi. Tôi hiểu em quá mà.

Chị Tửng lắc đầu:

- Thật ra thì ông chưa hiểu gì về em đâu.

- Em đến cái làng này cả gần chục năm nay rồi, tôi không hiểu em sao được!

Bàn tay chị Từng giơ lên:

- Nhưng ông có biết em từ đấu đến ngụ cư tại cái làng này của ông không?

- Sao lại không? Vợ chồng em từ Nam Định qua đây...

- Sai bét.

Mắt cả So tròn lên:

- Chẳng lẽ lão Lý Trưởng nói láo sao?

- Lão Lý trưởng chỉ tin vào một người bà con hắn ở Nam Định giới thiệu vợ chồng em vì chán cái cảnh ông bà già chồng tàn ác nên cho vợ chồng em đến ngụ cư ở đây thôi. Lúc ấy em đang có bầu con bé Mùi.

Cả So cắt ngang:

- Vậy thật ra vợ chồng em từ đâu tới?

- Từ Thái Nguyên. Bố chồng em là quân của cụ Đề.

- Cụ Đề là anh nào vậy?

Chị Tửng mắng yêu:

- Ông này đúng là chặng biết cái gì ngoài đồng tiền ra. Cụ Đề tức là cụ Đề Thám nổi lên chống Pháp, ông biết chưa?

- Biết! Biết! Có nghe nói đến cái tên ấy. Nguy hiểm lắm cho nên tôi chỉ cần biết đến đấy thôi. Vậy ra bố em cũng là dân chống Pháp à?

- Không phải bố em mà là bố chồng em. Cụ đi theo cụ Đề rồi bị tử trận. Chúng nó lùng sục, bắt bớ cả dòng họ nhà chồng em, cho nên chúng em phải chạy về Nam Định lánh nạn tạm ở nhà một người cũng là lính của cụ Đề nhưng ông ta thoát được. Rồi vài tháng sau ông ta cũng bị truy lùng nên mới giới thiệu với lão Lý trưởng làng này cho chúng em lánh nạn về đây.

Lão cả So ngồi im. Lão đã cảm thấy vấn đề này đã có vẻ rắc rối, nguy hiểm rồi đây. Song lão chỉ lẳng lặng uống trà. Chị Tửng khích:

- Ông sợ à?

Cả So cố lên gân:

- Sợ cái gì? Tôi có làm gì đâu mà phải sợ?

- Thì ông giao thiệp với con một người làm cách mạng chống các quan Tây.

- Nhưng em có là cách mạng không?

- Không! Đó là chuyện của đàn ông. Em chỉ là người bị vạ lây thôi. Chồng mới ti toe theo bố vài tháng, cũng chưa biết gì cả. Nhưng chúng nó cứ truy lùng, diệt cỏ phải diệt tận gốc.

- Hiểu rồi.

- Chồng em là Tưởng, Chu Văn Tưởng. Về ngụ cư ở làng này đổi tên là Trần Văn Tửng. Anh ấy có học hành đàng hoàng chứ có cắt tóc cho ai bao giờ đâu. Ông bạn bố em ở Nam Định mua cho một mớ đồ nghề và truyền cho cái nghề hớt tóc trước khi qua đây.

Lão cả So lại gật gù:

- Hèn chi tôi thấy mặt mũi anh ta cũng sáng sủa.

- Còn em cũng được học hành chút đỉnh, biết đọc biết viết cả đôi ba câu tiếng Tây. Nhưng về đây vợ chồng em phải làm ra cái vẻ ngu dốt. Em phải đóng vai chị Tửng mù chữ, buôn thúng bán bưng cho qua ngày để nuôi con.

Cả So lại hỏi giật giọng:

- Thế tại sao thằng chồng em lại nỡ bỏ em ra đi?

- Vài năm trước đây, một người về bắt liên lạc lại với chồng em. Thế là anh ấy ra đi, không phải đi tìm đường cứu nước mà đi tìm thân nhân, tìm cách trả thù cho bố anh ấy.

- Nó có hẹn bao giờ trở lại không?

- Anh ấy hẹn năm sau sẽ trở về đón mẹ con em ra đi. Hơn ba năm rồi, em cố gắng chờ đợi, không thấy anh ấy trở về. Chắc chắn là anh ấy gặp nạn gì đó hay là sang tận bên Trung Quốc rồi cũng nên. Em nghe nói có nhiều người cách mạng trốn sang bên ấy lắm.

Cả So cười hề hề:

- Chưa biết chừng nó bỏ xác trong rừng già hay chết queo vì sốt rét ngã nước rồi cũng nên.

- Cái nhà ông này chỉ được cái độc mồm độc miệng thôi.

- Em không nghĩ tới chuyện đó sao?

Đôi mắt đen láy của chị Tửng chớp nhẹ:

- Thật tình thì em cũng đã nghĩ tới việc không lành đó xảy ra. Tội nghiệp cho anh ấy.

Cả So lại phang thêm một câu:

- Chưa biết chừng nó sang Tàu rồi lấy một cô vợ Tàu, lập nghiệp luôn ở cái xứ đó rồi, bây giờ có hàng tá con lai xì xồ, nó quên em luôn.

- Em không tin anh ta là người như thế.

- Đàn ông mà xa vợ con lâu ngày, em tin làm sao được?

Chị Tửng ngồi im. Lão cả So đẩy khay nước sang một bên tự bao giờ, lão ngồi sán lại bên chị, quàng tay lên vai chị rất nhẹ nhàng như để dò la tình hình, trong khi lão vẫn nói:

- Em nên quên hắn đi. Rõ ràng là thằng chồng em nó bỏ rơi mẹ con em rồi. Đừng có tơ tưởng đến con người phụ bạc ấy nữa. Bọn con trai nó phụ rẫy người khác, có bao giờ nó để lộ cái chân tướng của nó ra đâu.

Chị Tửng thở dài:

- Đôi khi em cũng đã nghĩ như thế.

Cả So bỗng kêu nho nhỏ:

- Lạnh quá. Đắp cái chăn cho ấm nghe em. Vai em cũng lạnh cóng rồi đây này.

Chị Tửng cũng cảm thấy lạnh thật, chị nghĩ "trước sau gì rồi cũng đi tới cũng đó" cho nên chị gật nhẹ, song chị còn giao hẹn:

- Đàng hoàng "nghiêm chỉnh" nghe ông. Để mình nói rõ mọi chuyện cái đã.

- Yên tâm đi, tôi không phải loại vũ phu.

Bàn tay chuối mắn của lão cả So đặt khay nước sang chiếc ghế gỗ đầu giường. Lão nhích người vào trong rồi tung chăn, kéo chị Tửng xuống, ân cần phủ chăn ngang người chị. Tiếng lão chân thành:

- Hoàn cảnh của em thật tội nghiệp. Rồi bây giờ em tính sao?

- Ông thấy đấy, em chỉ lánh nạn trong cái làng này thôi. Em già đui giả điếc, sống như con mẹ nhà quê ngu dốt bao nhiêu năm nay, như thế đủ rồi. Em không thể giam hãm mãi trong cái ao tù này nữa, em không thể chết già ở trong cái chỗ này. Em sẽ chẳng bao giờ nhìn thấy tương lai của mình, của con gái em. Em phải ra đi, phải thoát ra khỏi cái cảnh đời đen tối này.

- Em đinh ra đi sao?

- Nhất định em phải đi. Nhưng muốn đi thì phải có tiền. Em không muốn ra tỉnh đi tìm chồng hay đi tìm một tương lai khác mà phải bán thân vào chốn bụi trần.

Cả So hiểu ý, lão hỏi:

- Em cần bao nhiêu, tôi liệu xem có thể giúp em được không?

- Không! Em không cần ông giúp. Em đã nói ngay từ đầu đây là một cuộc trao đổi thẳng thắn dứt khoát. Em sẽ ở lại đây một thời gian ngắn nữa. Mỗi tối ông đến với em, ông cho em một trăm đồng. Nhưng ít nhất là ông cũng phải đến với em bảy tối để em kiếm đủ bảy trăm đồng.

Lão cả So lặng lẽ tính toán. Bảy trăm đồng, mua được gần hai sào ruộng thượng đẳng điền chứ đâu phải chuyện chơi. Chị Tửng ngoảnh sang:

- Thế nào? Ông cho là đắt quá không thực hiện nổi phải không?

- Không phải, không phải! Tôi còn đang tính xem liệu trong thời gian ấy có thu đủ cho em số tiền mặt đó không.

Chị Tửng lững lờ:

- Cái đó tùy ông quyết định. Nếu không được thì ông cứ coi như giữa em và ông chưa bao giờ gặp nhau. Mình nói chuyện với nhau như thế này cũng vui rồi. Em sẽ tính cách khác. Nói thẳng với ông là em chỉ bằng lòng làm đĩ với một người chứ không muốn bán mình cho trăm người. Nếu em ra tỉnh bây giờ, chịu khó tiếp khách thì chỉ trong một thời gian không lâu em sẽ có đủ số tiền đó. Song đó là điều bất đắc dĩ. Em không muốn vậy, nhất là lại gặp những kẻ tục tĩu, mình không có cảm tình chắc là khổ sở lắm. Vì vậy cho nên em mới nói chuyện thẳng với ông.

Cả So không thể để mất miếng mồi ngon mà lão đã cho rằng cả đời hắn và cả đời những lão già chưa chắc đã gặp được một lần. Khoản tiền tuy có lớn thật, nhưng lão có tới ba mươi tám mẫu ruộng thì hai mẫu đâu có ăn thua gì. Vả lại lão có tiền, gặp dịp ngàn năm một thuở này mà không biết hưởng thụ thì lão chỉ còn là thần tài giữ của mà thôi, khi chết rồi có mang theo được cái gì đâu. Lão nhẩm tính, trong vòng nửa tháng, lão thừa sức gom góp được số tiền mặt đó. Lão hăng hái vòng tay ngang người chị Tửng:

- Em yên tâm, tôi sẽ có đủ cho em. Cứ mỗi tối tôi đưa cho em một trăm thì có thể được.

- Ông ăn chắc thế? Tiền trao cháo múc à?

Lão cười hự hự:

- Đâu phải tôi tính toán kỹ với em, em phải hiểu là nhà tôi thường không giữ nhiều tiền mặt trong nhà. Có vàng, có cửa hiệu, có thóc nhưng còn phải bán đi chứ. Bắt đầu từ mai tôi sẽ không cho vay nữa, tạm hoãn mua hàng một thời gian...

Chị Tửng quay sang vuốt ve khuôn mặt lão:

- Nói chơi vậy tôi, em hiểu mà.

- Ngay ngày mai, tôi về thu vét tiền trong tủ, tiền hàng ngoài chợ, được bao nhiêu tôi sẽ mang sang đưa hết cho em trước. Chắc cũng được vài ba trăm. Em tin tôi chứ?

- Tin. Em biết ông là người đàng hoàng.

- Chúng ta cứ như thế mà làm. Nhưng em đi rồi tôi sẽ nhớ em lắm. Hay là em cứ ở lại, tôi sẽ bảo đảm...

Chị Tửng cười rúc rích:

- Làm vợ ba của ông à? Cái trò đó em không ham đâu. Vả lại em không hạp với ông. Gặp nhau năm bữa nửa tháng thề này thì được chứ còn chết già trong cái lồng chật hẹp này thì không bao giờ em chịu nổi.

Cả So từ tốn gác một chân ngang người thiếu phụ. Chị Tửng nằm im. Trong khi lão cả So lại tiếp tục đánh trống lảng để thừa cơ tiến tới:

- Tại sao em dám nói với anh về thân thế của em? Em không sợ à?

- Ông chỉ là anh nhà giàu, không quyền thế chức tước gì, ông không dại gì mà đi báo quan lãnh thưởng hay lập công đâu. Em nói thật với ông đâu có hại gì mà chỉ có lợi thôi.

- Lợi lộc gì?

- Lộc thì không, nhưng lợi thì có. Chắc chắn ông sẽ im re dù mẹ con em còn ở đây hay đã đi xa rồi. Vì ông sợ liên can đến những người có dính dáng đến cách mạng. Cho kẹo ông cũng không dám hé môi. Có đúng như vậy không?

- Đúng! Em khôn thật. Anh hứa không những không hé răng nói nửa lời với bất cứ ai mà còn che chở cho mẹ con em nữa. Bất cứ khi nào cần tới anh, em cứ về đây, anh sẽ giúp đỡ em ngay. Hay em chỉ cần nhắn tin về thôi anh cũng sẽ giúp tận tình.

Chị Tửng cong người lại vì bàn tay thô nhám của lão. Hơi thở của chị đã lạc nhịp. Chị hổn hển nói:

- Ở vào cái thế kẹt lắm em mới phải làm như thế này.

Lão cả So được voi đòi tiên. Lão rủ rỉ:

- Vậy em chỉ trao đổi chứ không có tình với anh sao?

- Có chút chút mới như thế này chứ.

- Thật không?

- Thật...

- Anh biết mà. Ngoan đi.

Chị Tửng mặc cho lão tự do thao túng, chị vẫn nói để tránh ngượng ngùng:

- Em thề là chỉ có lần này em trao đổi và có cảm tình với ông thôi, không có lần thứ hai trong đời em đâu.

- Đấy, lại "ông" rồi. Gọi bằng anh chứ.

Chị Tửng thở hắt ra:

- Ừ thì "anh"! Anh! Anh!. .. Ối chà.. . Anh!

Lão cả So đúng là một con trâu và con trâu cũng có cái đặc biệt riêng của nó. Người thiếu phụ cảm nhận ra ngay điều này.

Tờ mờ sáng hôm sau cả So lại chuồn theo lối vườn sau ra về. Đường làng còn vắng ngơ vắng ngác, không một bóng người. Chân lão lâng lâng như đi trên mây. Quả là đáng giá ngàn vàng, lão đã biết những điều mà từ xưa tới nay chưa có người đàn bà nào cho hắn biết. Đối với lão bây giờ hai sào ruộng không nghĩa lý gì cả, hai mẫu lão cũng sẵn lòng bỏ ra ngay. Lão như lạc vào mê hồn trận.

Hôm đó về nhà lão cho quản gia tính toán sổ sách, gom hết tiền mặt lại, lão tuyên bố là lão sẽ buôn một chuyến hàng quan trọng, cấm ai hở môi. Lôi thôi, hở ra là đi tù ngay. Cho nên cả nhà chỉ biết tuân lời, không ai dám ho he một câu. Lão gom góp cả tủ trong tủ ngoài được hơn bốn trăm. Như thế này chưa theo đúng giao kèo. Lão cần có thêm ba trăm nữa. Lão lần ra chợ, bòn mót thêm một số vàng, đòi thêm một số nợ, mãi đến gần tối lão mới gom đủ bảy trăm. Ngay buổi tối lão mang sang cho chị Tửng, lão muốn chứng tỏ cho người tình biết rằng lão là người quân tử, lão giữ đúng lời hứa, lão không phải là đồ chắc lép. Lão đưa luôn cho chị một lần, chứ nếu mỗi tối đưa cho chị một trăm thì không khác gì kẻ mua người bán. Lão ôm chị nói một câu rất hùng hồn:

- Em cất tiền và quên nó đi. Chúng ta sống với nhau bằng tình chứ không vì cái gì khác hết.

Chị Tửng cảm động, cất tiền và chị cố gắng đánh lừa mình rằng chị đang sống bằng tình với người đàn ông này. Dù sao thì sự tự lừa dối ấy cũng chỉ kéo dài trong ít ngày nữa và tránh cho chị được cái mặc cảm phải bán thân cho một gã trọc phú. May ra chị cũng tìm được một chút thú vui. Liên tiếp trong bảy đêm, cả So không chịu nghỉ ngơi một đêm nào. Đến đêm thứ tám, giao kèo đã hết, chị Tửng khẽ thở dài làm ra vẻ lưu luyến:

- Rất tiếc là ngày mai em đã ra đi rồi. Chẳng biết đến bao giờ mới gặp lại anh. Có lẽ là không bao giờ.

Cả So rầu rĩ ra mặt, lão năn nỉ:

- Em có thể ở lại thêm ít ngày nữa không?

- Để làm gì?

Cả So nhìn ngắm người đàn bà mà lão đã tham lam quấn quít, hương lửa mặn nồng trong suốt bảy đêm qua. Lão không thể rời xa người tình này được, lão sẽ mất cô ta vĩnh viễn. Có một ngày nào đó cô ta sẽ lại rơi vào tay một gã đàn ông khác và cô ta lại sẵn sàng dâng hiến tất cả những gì cô đã cho lão. Một nỗi đau trong lòng lão nhói lên như vết dao chém. Có lẽ tất cả những ghen tuông của con người, dù là đàn ông hay đàn bà đều phát xuất từ một điểm chung này. Thế nhưng lão đâu có quyền gì ghen tuông. Lão chẳng là cái gì của cô ta cả. Lão chỉ còn bài năn nỉ:

- Anh xin em đấy. Em ở lại với anh bảy ngày nữa thôi, anh cũng sẽ lại đền bù cho em như trong bảy ngày vừa qua. Em có một số vốn nhiều hơn khi em đi xa.

- Em không cần nhiều tiền đến thế đâu. Có ở lại rồi cũng đến lúc phải chia tay thôi. Thà em đi sớm còn hơn. Em phải dứt khoát, cuộc đời son trẻ của em chẳng còn được bao lâu.

- Anh chỉ xin em bảy ngày nữa, có đáng là bao. Bao nhiêu năm nay em còn chịu được, em tiếc với anh vài ngày à?

Chị Tửng lùa tay vào mái tóc cứng như rễ tre của lão già đang gục trong lòng chị, chưa biết quyết định ra sao thì chị nghe tiếng lão nức nở khóc. Chị không thể nào ngờ được rằng lão có thể khóc. Chị trở nên mềm lòng:

- Thôi được, anh đã muốn thế thì em chiều anh. Nhưng chỉ một lần nữa thôi đấy nhé. Anh còn phải để cho em lo cho đời em nữa chứ.

Cả So ôm chầm lấy chị, hôn hít lung tung. Lão trở nên bé dại điên cuồng.

Chương 2

Hai mẹ con chị Tửng dắt nhau trở lại quê nội ở Tuyên Quang. Chị hỏi thăm hết người này đến người khác song không ai biết tin tức rõ ràng của anh Tưởng. Có người nói anh trở về nhưng cả nhà anh, người thì bị bắt bớ tù đày, người thì trốn chui trốn nhủi nên anh Tưởng lại ra đi. Có người nói anh Tưởng gặp lại một số đồng ngũ xưa của bố anh và đang hoạt động ở vùng Hà Nam, Hòa Bình. Người khác lại nói anh sang Trung Quốc và được theo học ở một trường quân sự ở Côn Minh. Lại có tin đồn anh Tưởng đã bị bắt và chắc chắn bị thủ tiêu ở trong nhà tù. Chị chẳng còn biết tin ai

Chị có một số vốn kha khá nên theo một vài người quen đi buôn đủ thứ hàng khi thì chở gạo, khi thì chở thuyền muối đi bán cho các tỉnh miền thượng du. Lần mãi theo dấu vết chồng, cuối cùng chị Tửng không tài nào lần ra được. Tìm chồng không ra, nhưng việc buôn bán của chị lại gặp thời, chị trở nên khá giả. Chị muốn lân la làm quen với những dân giang hồ, may ra họ có nhiều tin tức giúp chị tìm chồng nên chị lại nhào vô buôn thuốc phiện lậu từ chính gốc của dân Mường, dân Thái chở về Hà Nội và các tỉnh lẻ.

Trong thời gian này, chị biết rằng mình đã mang thai. Đứa con của Cả So. Ba tháng rồi, chị muốn phá nhưng vào thời buổi này việc phá thai không phải dễ dàng, chỉ có mấy mụ lang băm, làm ẩu làm tả, rất có nguy cơ dẫn đến tử vong. Việc buôn bán của chị cũng lại đang gặp thời, vào thời điểm này chị không thể mất thời gian nằm im một chỗ. Chị cần có thì giờ thu xếp cho thuận lợi đã. Trong đám buôn lậu thuốc phiện, có hai Toản là một tay đầu gấu thuộc loại có tiền, có thế. Hắn đã buôn chung với chị vài chuyến và tỏ ra rất sòng phẳng, có cảm tình với chị, tin tưởng ở chị. Hắn biết rõ chị có ý định định đi tìm chồng, hắn không tỏ vẻ gì tán tỉnh hay ham muốn chị. Cuộc làm ăn, giao thiệp rất đứng đắn. Cái bụng chị cứ lớn dần, chị cố "thắt lưng buộc bụng" làm ra vẻ bình thường. Nhưng sự che giấu của chị không che giấu của chị được mắt hai Toản. Hắn hỏi chị thẳng thừng:

- Cô em có bầu rồi phải không?

Chị thú nhận:

- Với ai vậy?

- Anh không biết đâu. Một lão già nhà quê, hắn tốt bụng và tôi đã trao đổi với lão để có tiền thoát ra khỏi cái cảnh tù túng, trốn tránh ở một nơi hẻo lánh.

Hai Toản nhún vai:

- Tôi vui miệng hỏi thế thôi, đó là chuyện riêng của chị. Nhưng chị sẽ phải giải quyết chuyện này ra sao đây?

Chị Tửng nhăn trán suy nghĩ:

- Tôi cũng chưa tìm được phương cách nào cho thuận tiện.

Tiếng hai Toản vẫn điềm nhiên như khi phân công cho thuộc hạ đường lối mang hàng đi:

- Nếu vậy tôi có sẵn cách cho cô. Nhà ông bà già tôi Hải Phòng, một dinh cơ khá lớn. Cô có thể về đó ở tạm ít ngày cho đến khi sinh nở xong rồi sẽ tình sau. Cô muốn nghỉ ngơi hoàn toàn, không cần nghĩ đến chuyện buôn bán gì hết hay là muốn buôn bán thì cứ bỏ tiền ra chung với tôi một nửa vốn hay một phần ba là được rồi. Tôi cho cô lựa chọn. Chắc cô tin được tôi chứ?

Chị tửng nhìn Năm Toản tỏ vẻ phân vân:

- Dĩ nhiên là tôi tin anh, anh không thèm đến số vốn cỏn con của tôi đâu. Nhưng tôi ở nhà anh với tư cách là cái gì đây?

- Tùy cô. Nếu cô liều thì tôi cứ nhận đại cô là vợ tôi. Ông bà già tôi chẳng nói gì đâu vì tôi cũng đã từng đưa về nhà vài ba cô rồi. Ông bà hiện sống cô đơn với mấy người làm. Có cô về, ông bà sẽ vui lắm, nhất là lại có thêm cháu Vân. Con bé rất kháu khỉnh, ngoan ngoãn. Nếu nó kêu "ông bà nội" cả ngày, chắc chắn nó sẽ được chiều chông còn hơn cả cháu nội nữa.

Chị Tửng ngồi lặng tính toán. Hai Toản rút thuốc hút:

- Tôi biết ngay từ khi mới gặp cô đi chung lần đầu lên Sơn La. Tôi cũng biết cô đi tìm người chồng làm cách mạng theo vết chân cụ Đề. Tuy là thằng buôn lậu chuyên nghiệp nhưng tôi rất kính trọng những con người như thế. Cho nên tôi đã ra lệnh cho bọn đàn em phải giúp cô tận tình và trông nom săn sóc cho cô chu đáo.

- Điều này tôi biết!

Hai Toản đứng lên:

- Cô tin tôi hay không tùy ý. Đàn bà đối với tôi chỉ là một gánh nặng. Tôi đã từng yêu, đã từng bị đá khi còn ba đào và đã từng đá đít nhiều cô đến với tôi chỉ vì tiền. Bây giờ, chủ trương của tôi là "ăn bánh trả tiền". Sau đó đường ai nấy đi. Xin lỗi cô, nếu điều đó làm cô phật lòng.

- Không! Anh càng cho tôi tin tưởng anh hơn. Tôi bằng lòng theo sự sắp đặt của anh.

- Cô không cần có thời gian suy nghĩ nữa sao?

- Không cần. Khi đã tin nhau thì qua ánh mắt cũng đủ tin rồi.

Hai Toản búng mẩu thuốc ra đường:

- Sáng mai tôi sẽ viết một lá thư về nhà và cho một cậu đàn em thân tín đưa cô về tận nơi.

- Sao anh không cùng đi với mẹ con tôi cho tiện?

- Tôi phải lo xong vụ bán hàng ở Nam Định, Thái Bình cái đã. Nhiều lắm một tháng sau tôi sẽ về.

- Hay là tôi đợi rồi cùng về?

- Cái bụng cô không cho phép đâu. Cứ về trước đi. Bao nhiêu vốn liếng thuộc phần tôi và phần cô cứ việc mang theo. Bây giờ buôn chuyến hàng mới rồi tính sau. Thôi, cứ thế nhé.

Hai Toản bỏ đi. Sáng hôm sau, Khánh Khỉ chú đàn em mà Chị Tửng đã quen mặt đến đưa chị về Hải Phòng. Chị phập phồng lo ngại, dặn dò đứa con nhỏ đủ thứ chuyện và chị cũng đánh lừa nó:

- Ngày mai mình về nhà ông bà nội rồi.

- Vậy là mình tìm được ba và ông bà nội rồi hả mẹ?

- Ba con thì chưa tìm được, nhưng tìm được nhà ông bà nội cũng là may rồi.

Đứa trẻ sung sướng và ngoan ngoãn tin lời chi. Nó mừng rơn, song chị lại hồi hộp, chưa biết cuộc sống mới này sẽ ra sao. Làm con dâu hờ một nhà mà chẳng hề biết gia thế người ta như thế nào. Nhưng chị đã có một số tiền lớn trong tay, nếu không ở được thì mẹ con chị kiếm một chỗ khác không có gì là khó khăn. Người ta nói "mạnh vì gạo, bạo vì tiền" là như thế. Chị yên tâm đưa con đến nhà Hai Toản.

Sau lời giới thiệu của Khánh Khỉ, chị Tửng được đón tiếp nồng hậu. Ông Đội Phú có dáng người cao lớn, rắn chắc, dù đã già song ông còn nhanh nhẹn, giọng nói sang sảng và vui tính:

- Con đã về đây thì từ nay con là người của nhà ta. Nhà này là nhà của con, cứ tự nhiên, đừng ngại gì hết.

Chị Tửng dạ vâng cho phải phép. Ông Đội Phú quay sang thăm hỏi đứa bé:

- Cháu tên gì?

- Thưa ông nội, cháu tên Vân.

Nghe nó gọi bằng ông nội, ông Phú ngây mặt, khoái chí, bồng ngay nó lên. Hai cánh tay rắn chắc của ông ôm gọn nó trong lòng, nhưng ông gượng nhẹ sợ nó đau. Ông nói với chị Tửng:

- Lần đầu tiên trong đời ta có một đứa cháu nội.

Khánh Khỉ xen ngay vào:

- Cụ lại sắp có đứa thứ hai nữa đấy. Tha hồ mà vui.

- Càng nhiều càng tốt, nghe không con.

Ông Đội vừa nói vừa nhìn chị Tửng khiến chị đỏ mặt e thẹn. Đồng thời chị cũng nhận thấy rằng ông già này thật dễ mến. Tuy vừa quen mà cho chị cảm tưởng như thân mật từ lâu. Chị nói:

- Con xin được tới chào bà.

- Ấy bà nó còn ở ngoài chợ Sắt, buôn bán kiếm sống. Trưa nay bà ấy mới về. Gặp con cháu này bà ấy mừng lắm đây. Nhà chỉ có một chị người làm. Để bố bảo nó dọn căn phòng cho con nghỉ.

Mẹ con chị Tửng có một căn phòng khá rộng. Chỉ một lát sau, chị đã thấy ông Đội đích thân ông mang đến cho mẹ con chị vài thứ đồ lặt vặt cần dùng. Ông vui chuyện kể luôn:

- Con biết không, hồi xưa bố đi lính cho Tây, làm tới đội khố đỏ đóng ở miền thượng du. Bố biết năm thứ tiếng. Tiếng Tây, tiếng Thái, tiếng Tày, tiếng Mường và tiếng Tàu. Nhưng tiếng nào bố cũng chỉ biết lõm bõm, đủ nghe được, nói được những câu thông thường thôi. Còn bà nó nhà này là người Thái trắng đấy, hồi còn trẻ bà ấy đẹp lắm, hoa khôi cả một vùng. Bố làm ông đội, hét ra lửa mới lấy được bà ta chớ đâu có phải chuyện chơi.

Nói tới đây ông Đội cười khà khà. Chị Tửng bỗng nghĩ thầm: "Chưa biết chừng chính cái ông già này cũng đã nhúng tay vào vụ thanh toán cuộc khởi nghĩa của cụ Đề Thám, trong đó có gia đình anh Tưởng. Chị hỏi:

- Hồi đó bố đóng quân ở đâu?

- Hết Thái Nguyên đến Tuyên Quang rồi Phú thọ. Giặc giã còn lộn xộn, cứ nơi nào cần là Tây nó đưa quân của bố đến.

- Chắc là nguy hiểm lắm phải không bố?

- Tất nhiên là nguy hiểm rồi, nhờ vậy bố mới được thăng chức đội trong vòng có ba năm. Bố là thằng gan lì nhất, lại là dân miền thượng du nên chúng nó phải sử dụng bố mới dễ làm việc.

Chị Tửng ngần ngại một chút rồi mới hỏi:

- Con có nghe nói hồi đó giặc giã nhiều. Bố có biết bọn người theo cái ông Đề gì đó, hình như Đề Thám thì phải.

Ông Đội bỗng thở dài:

- Ông Đề là một người tốt. Bố có mấy người quen, đang làm lính khố xanh, cai khố đỏ cũng bỏ hàng ngũ theo cụ Đề. Rất may là vụ thanh toán đám nổi loạn đó bố không tham dự. Bố đang đóng quân ở Phú Thọ. Nếu bố phải tham gia trận đánh đó, không biết bố sẽ phải làm sao. Có lẽ nó bắt mình bắn thì mình cũng phải bắn thôi. Không những mình bắn còn phải hô lính của mình bắn nữa. Dù là bắn lên trời, có lẽ bây giờ bố cũng ân hận lắm.

Chị Tửng thở ra một hơi dài nhẹ nhõm. Chị nhìn mái tóc bạc quá nửa của ông Đội, trong lòng cảm thấy kính phục. Ông là người thẳng tính, bộc trực và còn có một tâm hồn trong sáng. Ông Đội đã lại quay sang chuyện khác:

- Bác có ba thằng con trai. Mỗi thằng theo một nghề. Thằng lớn cũng theo nghiệp kiếm cung, đi lính. Bây giờ đóng ở Tuyên Quang. Thằng thứ hai lại quyết chí làm giàu, là thằng Toản chồng của cháu đấy. Nó buôn bán đủ thứ, kể cả buôn lậu. Chẳng nói thì cháu cũng biết rồi, nó lông bông lắm. Nói thật với cháu, thỉnh thoảng lại dắt về nhà một cô, khi thì là bạn, khi là bồ, nhưng chưa bao giờ nó cho bố một đứa cháu nội cả và chẳng bao giờ mấy cô đó ở lâu, chỉ vài ba tháng lại bỏ đi. Có lẽ là bạn buôn bán của nó thôi. Lần này nó mới giới thiệu với bố một cô con dâu thật sự. Bố mong rằng con sẽ ở lại đây với gia đình này mãi mãi. Thằng thứ ba thì cố theo đuổi học hành, bố và các anh nó hàng tháng đều phải chu cấp cho nó học ở Hà Nội. Nghe nói nó học giỏi, có khiếu về ngành nghệ thuật. Mỗi năm nó chỉ về nhà một hai lần vào dịp nghỉ hè hoặc dịp Tết thôi. Gặp mẹ con cháu, chắc nó cũng sẽ vui mừng lắm vì nó chỉ sợ bố mẹ ở nhà cô đơn, không ai chăm sóc.

Chị Tửng yên lặng. Ông Đội nói tiếp:

- Bố biết đứa cháu gái này không phải là con thằng Toản, nhưng không sao, nó đã gọi bố là ông nội thì bố cũng sẽ coi nó như cháu nội. Tính bố phóng khoáng chứ không cố chấp như những ông già khác. Hồi xưa đi lính, bố cũng lăng nhăng lít nhít, hầu như tỉnh nào cũng có một cô. Con hãy yên tâm ở đây. Gia đình mình sẽ yên ấm lắm.

Chị Tửng chỉ cười. Nhưng chị thấy khó xử trong hoàn cảnh này. Chị không phải là vợ Toản và những đứa con chị cũng không có dây mơ rễ má gì với Toản cả, nghĩa là chính chị cũng chẳng có sự liên hệ nào với ông Đội. Chị thấy ông chân thật, chị không muốn giấu thân phận mình. Nhưng đã đến nước này, chị chẳng còn biết làm sao hơn. Thôi thì cứ để mặc, tới đâu tính tới đó.

Bà Đội còn thật thà chất phác hơn cả ông Đội. Bà nói tiếng Việt rành rẽ, nhưng cái giọng vẫn lơ lớ cho người ta hiểu ngay bà là người Dân tộc thiểu số. Bà có tuổi song nhan sắc vẫn còn những nét đẹp riêng. Bà sởi lởi, coi mẹ con chị Tửng như con cháu trong nhà. Bà thích chơi với cháu Vân đến nỗi làm bếp bà cũng kêu nó vào bên cạnh. Tối đến bà bắt nó ngủ chung với bà. Bà mua cho cháu không thiếu một thứ gì. Bà kể cho nó nghe những chuyện cổ tích miền thượng và những truyền thuyết cũng như phong tục của dân tộc Thái. Bé Vân được cả nhà chăm sóc yêu quý và nó đón nhận hạnh phúc đó như cuộc đời chuyển sang một ngả khác.



v

v v



Đứa con chị Tửng ra đời là một thằng con trai. Nó bụ bẫm và có ngay cái dáng dấp phục phịch của thằng bố nó. Lão cả So mà biết tin này chắc lão phát điên lên vì sung sướng. Song chắc chẳng bao giờ lão cơ hội biết được. Bây giờ trong nhà này người ta gọi chị là mợ Hai Toản. Chị thản nhiên chấp nhận cái hoàn cảnh mới này. Chị mướn thêm một người làm trông nom cho bé Song. Chị đặt tên con trai để phần nào nhớ đến tên bố nó. Thỉnh thoảng Hai Toản ghé về thăm nhà vài ngày. Anh chàng cũng lại phải đóng giả vai một người bố ân cần săn sóc vợ con. Đôi lúc anh ta lại còn tỏ vẻ khoái chí với cái trò đùa này. Nhìn bề ngoài, cái gia đình này thật hạnh phúc ít ai bì kịp.

Trong khoảng thời gian này quân Pháp bị Nhật đảo chính. Đất nước rơi vào tay phát xít. Nhưng cánh con buôn như Toản thì lợi dụng cơ hội bất an để tha hồ tung hoành ngang dọc. Màng lưới mật thám Tây bị sụp đổ, bọn Nhật chỉ chú trọng tới tình hình an ninh chiến sự mà không đặt nặng vấn đề kiểm soát hàng lậu. Hai Toản càng mở rộng thêm địa bàn hoạt động, chị Tửng chỉ là người chung vốn với Hai Toản mà không hề phải làm gì. Chị tìm cách nói với Toản:

- Anh phải cho tôi giúp anh việc gì đi chứ, ngồi nhà buồn chết đi được.

Hai Toản gạt phắt:

- Cô mà ra đi một ngày là ông bà già tôi cuống lên một ngày. Không đời nào ông bà để cho cô đi đâu. Cô không thấy gia đình tôi đối với cô như thế nào sao? Là đàn bà, cô không thích hưởng cái thú an nhàn hạnh phúc bên con cái sao? Việc buôn bán đã có tôi lo, cô được chia phần đầy đủ.

- Nhưng anh muốn chôn chân tôi ở nhà anh mãi sao được? Tôi chỉ là người tìm một nơi tạm thời yên ổn như con chim tìm một cái ổ đẻ nhờ vậy thôi.

- Tôi không nghĩ là cô vô tình đến thế.

Chị Tửng giải thích:

- Tôi coi nhà này như nhà tôi, bố mẹ anh như bố mẹ tôi. Tôi chỉ muốn được làm một cái gì đó chứ không muốn ăn bám vào công lao của anh. Tôi sẽ để hai đứa con lại đây cho "ông bà nội" nó trông nom, tôi đi với anh rồi thỉnh thoảng trở lại thăm con.

Hai Toản thấy cái đề nghị ấy có vẻ hợp tình hợp lý, hắn gật đầu:

- Dù sao thì tôi cũng phải thuyết phục được ông bà già tôi đã. Cô thừa biết rằng ông bà ấy thương yêu mẹ con cô như thế nào. Còn tôi với cô thì mọi sự rất rõ ràng, chúng ta chỉ là bạn.

- Tôi không nghi ngờ gì anh về điều đó.

- Thôi được, lần này mọi sự đã sắp xếp xong xuôi cả rồi. Lần sau tôi về rồi sẽ nói chuyện với ông bà già, cô sẽ phụ giúp tôi bán hàng ở Hà Nội và vài tỉnh lân cận. Như thế cô có thể thường xuyên về thăm nhà.

Chị Tửng đành phải bằng lòng vậy. Nhưng rồi chuyến đi đó Toản bị kẹt khi quân Nhật đầu hàng bị quân Đồng Minh tước khí giới. Quân của ông Tưởng Giới Thạch tràn sang mạn biên giới. Chúng làm rối tung các tỉnh vùng thượng du, đường giây của Hai Toản bị phá vỡ. Phong trào Việt Minh nổi dậy khắp nơi giành độc lập cho tổ quốc. Hai Toản vốn là con người nhanh nhạy, hắn chui được vào tổ chức Việt Minh và nhờ cái vốn liếng biết dăm ba thứ ngôn ngữ của dân tộc thiểu số nên hắn được giao nhiệm vụ tuyên truyền vận động quần chúng trong tỉnh Tuyên Quang.

Hắn trở về thăm nhà với bộ quân phục vải ka ki mới toanh, đeo sao vành vàng làm lóa mắt bà con thành phố Cảng. Nhưng thực chất là hắn muốn kiến thiết lại đường giây buôn lậu. Hắn cùng chị Tửng đi chu du khắp mấy tỉnh rồi trở lại Hà Nội.

Giữa lúc đó quân Pháp được quân Anh hỗ trợ, trở lại sử dụng vũ lực hòng chiếm lại thuộc địa cũ. Hai Toản để chị Tửng ở lại Hà nội, hắn lợi dụng chức vụ trong ban tuyên huấn, lập lại các đường giây buôn bán như cũ. Quân Pháp đánh chiếm thủ đô Hà Nội và lập lại chính quyền Bảo Đại. Một số người ngả theo chính phủ mới. Hai Toản thấy mọi tổ chức còn lỏng lẻo nên hắn theo dân buôn lậu đủ các loại hồi đó gọi là dân "Bờ Lờ" chui vào Hà Nội thăm chị Tửng. Nhưng chỉ ba hôm sau hai Toản bị mật thám Tây vây bắt. Thì ra trong số đàn em của hắn, chính là tên Khánh Khỉ làm chỉ điểm cho Tây đã phản hắn. Lý do thật đơn giản là trong khi hai Toản làm cán bô tuyên huấn tỉnh Tuyên Quang thì gia đình Khánh Khỉ bị Việt Minh bắt và thủ tiêu. Khánh Khỉ nghi là hai Toản đã dính vào vụ này, nó đến tìm hai Toản đôi ba lần nhưng không gặp, nó nghi làToản tránh mặt nó, đàn anh phản thùng nó. Cái luật vay trả trả vay, nó trả thù.

Toản bị bắt trong nhà chị Tửng với đầy đủ giấy tờ, chứng minh thư lại còn thêm năm ký thuốc phiện. Toản và chị Tửng mỗi người bị tống vào một căn xà-lim riêng. Khánh Khỉ chửi vào mặt Toản:

- Mẹ anh, tưởng anh bỏ nghề buôn thuốc phiện lậu quay ra làm cán bộ "yêu nước hại dân" thật tình chớ có ai ngờ anh vừa làm cách mạng vừa buôn lậu thế này thì nhất thiên hạ rồi. Nhà anh bây giờ có bao nhiêu tạ vàng? Tôi truyền đời báo danh cho anh biết có vàng mà đi "mò tôm" thì xuống âm phủ mà xài. Anh nên nhớ lão André xử vụ này là chỉ có "bọp", cóc cần luật lệ mẹ gì ráo. Cũng như ban lãnh đạo tỉnh các anh chơi luật rừng đã treo cổ bố tôi, thả trôi sông mẹ tôi, chỉ cần gắn cho cái nhãn hiệu là việt gian bán nước. Vợ tôi bị một thằng cán bộ dụ dỗ đi theo nó mới thoát chết.

Hai Toản nhìn vẻ mặt căm hận của hắn, anh thương hại thằng bạn trẻ sốc nổi. Anh cất tiếng thản nhiên:

- Tao không phản mày, tao biết vụ người ta giết ông già mày, nhưng tao có muốn cứu cũng không được. Tao có quyền hành gì đâu, tao chỉ có cái vỏ. Tao xía vô chắc chắn sẽ lãnh cái búa vào đầu thôi. Tao nói thế mày tin cũng được, không cũng được. Tao chẳng xin xỏ gì mày cả.

- Mày đừng làm bộ anh hùng nữa. Anh hùng đếch gì cái thứ buôn lậu như mày, cách mạng đếch gì cái thứ con nhà lính khố đỏ như mày.

Rồi Khánh bỏ đi. Nó mò đến phòng giam chị Tửng, nó nhìn chị và giọng nó dịu dàng hẳn lại:

- Không ngờ mấy hôm bị giam trong xà-lim đặc biệt này mà bà chị vẫn còn giữ được vẻ gọn gàng, sạch sẽ như thế này.

Chị Tửng lẳng lặng nhìn Khánh Khỉ, chị chưa biết nó dở trò gì. Nhưng gọn gàng, sạch sẽ vốn là bản tính của chị. Dù là trong căn phòng giam hôi hám, chị vẫn cố thu dọn và giữ vẻ tươm tất của riêng mình. Khánh Khỉ tựa sát người vào cánh cửa song sắt, nó khịt khịt mũi để tỏ vẻ khó chịu vì mùi hôi, trông cái bộ mặt chuột kẹp của nó càng giống khỉ hơn. Nó tán thêm:

- Trông chị cứ còn trẻ còn đẹp như con gái chưa chồng. Nếu có ai nói với tôi rằng chị đã từng có hai ba ông chồng, kể cả chồng thật và chồng hờ chắc tôi chửi nó quá.

Chị Tửng hất hàm:

- Chú muốn gì cứ nói tuột ra đi. Chú đã từng đi với tôi lâu ngày chắc chú biết là tôi không thích những chuyện vớ vẩn.

- Vớ vẩn là thế nào? Bà chị phải hiểu rằng ở đây tuyệt đối không có chuyện gì là thừa cả. Tôi nói thế là để thẩm định lại giá trị về hương sắc của bà chị thôi.

- Ở tù mà cũng cần thẩm định giá trị về sắc đẹp sao?

- Đúng thế. Người đẹp được đối xử một cách khác, người xấu sẽ bị đối xử một cách khác. Tôi biết rằng bà chị bị oan...

Chị Tửng lì lợm:

- Tôi không oan uổng gì cả. Tôi có buôn thuốc phiện lậu và đã bị bắt quả tang. Tôi và anh Toản và chú đều là dân buôn lậu chuyên nghiệp.

- Chị cứ khai thoải mái. Người ta còn biết nhiều hơn thế. Tôi nói chị bị oan ở đây có nghĩa là chị không vô lương tâm như thằng đàn anh của tôi là thằng hai Toản, chị không hề dây dưa gì vào cái vụ giết hại cả nhà tôi hết. Tính tôi ân oán phân minh, tôi chỉ trả thù những thằng có nợ với tôi thôi.

- Tôi không tin rằng anh Toản làm chuyện này.

- Không ai biết rõ gia đình tôi hơn hai Toản, không ai biết ông già tôi cất giấu vàng bạc và thuốc phiện ở chỗ nào. Nếu thằng Toản không chỉ ra, làm sao cái ủy ban gà mờ của tỉnh Tuyên Quang lại mò trúng phóc mọi ngõ ngách trong nhà tôi như vậy? Làm thế nào tụi nó biết được tôi bắt liên lạc với mật thám Tây, chính là hai Toản đã bảo tôi làm việc này để kiếm cho nó cái giấy ra vào các thành phố. Để rồi nó quay lại phản tôi.

- Anh ấy làm như vậy để làm gì?

Khánh Khỉ cất tiếng chửi:

- Mẹ nó, để làm gì ư? Để lập công với cách mạng, để tỏ ra trung thành với cách mạng, để chạy tội cho nó và cả nhà nó. Và còn để làm hàng trăm thứ chuyện khốn nạn khác nữa, chỉ có nó mới biết thôi. Chị đừng có ngây thơ tin nó, nó cũng chỉ lợi dụng chị thôi, một ngày nào đó nó sẽ nuốt sống chị và chị sẽ ngã vào cánh tay nó như một người tình. Tôi biết cái tính thằng này là như thế.

Chị Tửng vẫn khăng khăng lắc đầu:

- Tôi sợ chú hiểu lầm anh ấy rồi.

- Chị đừng mất công bênh vực nó nữa, không ăn thua gì đâu. Chị là người tốt với anh em bè bạn. Tôi mang đến cho chị một ân huệ cuối cùng, may ra cứu được tính mạng của thằng Toản và của cả chị nữa.

- Chú nói đi, cứ nói thẳng, không cần vòng vo tam quốc làm gì.

- Được, vậy thì tôi nói thẳng. Lão quan Tây André thích chị. Nó ra điều kiện là nếu chị bằng lòng lấy nó thì toàn bộ hồ sơ của chị và thằng Toản sẽ được hủy bỏ. Nếu không thì chỉ tối nay thôi, thằng Toản sẽ đi "mò tôm" với mấy thằng đồng bọn của nó. Còn chị thì sẽ tù chung thân và sau đó thì chị sẽ chỉ là một trò chơi cho những thằng cai ngục khác. Tây trắng, tây đen, Ma Rốc, Sê-nê-ga-le... đủ loại kể cả mấy thằng Việt Nam mất mả nữa.

- Chú dọa tôi đấy à?

Hàm răng trắng ởn của con khỉ Khánh nhe ra:

- Tôi không có thì giờ dọa chị. Tối nay chị sẽ chứng kiến.

Khánh Khỉ nheo nheo cặp mắt rồi nhanh nhẹn biến mất hút sau dãy hành lang vắng. Chị Tửng trở nên phân vân. Chị nghĩ đến tên André, mấy lần ngồi bên người hỏi khẩu cung chị, nó lạnh lùng, không hề tỏ một thái độ nào. Đúng là tác phong của một tay mật thám lão luyện. Nó còn trẻ, bảnh trai, ít nói, khiến người ta không thể nào đoán được nó nghĩ gì, dự tính những gì. Chị không thể nào ngờ được nó thích chị. Nó đã thích thì khó lòng tránh khỏi bị nó làm nhục. Chị trở nên lo lắng. Chị cố vận dụng hết sự thông minh và kinh nghiệm sống của mình ra để tìm một kế sách vẹn toàn. Cho đến buổi chiều, chị vẫn chưa tìm ra cách nào, chị hy vọng sẽ còn có thời gian để đối phó.

Bữa ăn chiều hôm đó của chị đặc biệt hơn thường lệ. Một món súp măng tây cua, một đĩa bít tết sà lách, một đĩa cá sốt cà chua và một ổ bánh mì lớn kèm thêm một chai nước cam tươi. Chị thầm nghĩ đây là bữa cơm cuối cùng của người tử tù chăng? Chị ngồi khá lâu trước khay thức ăn, nhưng rồi chị nghĩ bề nào cũng vậy thôi, tới đâu hay tới đó, chị ăn uống ngon lành bù lại những ngày cơm cá mắm vừa qua. No nê rồi chị ngả lưng nằm xuống sàn xi măng. Vừa thiu thiu ngủ thì chị bị đánh thức dậy bởi tiếng khóa sắt kêu loảng xoảng. Chị ngồi bật dậy. Ba người lính bước vào, một người nắm cánh tay chị xách lên như xách một con ếch:

- A lê... di!

Nó còng tay chị lại, xách chị ra cửa. Hai người lính mang súng trường đi sau canh chừng. Qua khỏi khu hành lang lù mù, đến một cái sân gạch, chúng tống chị lên chiếc xe bít bùng. Hai tên lính ngồi sát bên chị, không nói một lời. Chiếc xe lao đi, chẳng biết qua những con đường nào. Khoảng nửa giờ sau, ước chừng ra tới ngoại ô thành phố Hà Nội, chiếc xe dừng lại. Chúng lại đẩy chị xuống giữa một bãi đất trống, đầy cỏ dại. Chỉ có ánh đèn từ xa hắt lại một vùng tranh tối tranh sáng vừa đủ nhìn mặt người như trong sương mù. Chị định thần nhìn kỹ, bên cạnh đó đã có vài ba chiếc xe nhà binh và một tốp lính đứng thẳng hàng. André vận bộ quân phục bốn túi màu xám đậm, gã đeo khẩu súng lục lủng lẳng bên hông. Khánh Khỉ từ phía sau André bước tới bên chị Tửng, nó chỉ tay về phía trước:

- Chị nhìn kìa, hai Toản của chị đang ở đó.

Phía trước, cách đó chừng hai mươi thước có ba người đang bị trói vào ba chiếc cọc. Chị nhận ra là hai Toản bị trói phía bìa bên trái. Dường như hai Toản cũng đã nhận ra chị, Họ lẳng lặng nhìn nhau. Khánh Khỉ nói nhỏ vừa đủ cho chị nghe:

- Bà chị biết rằng tôi không nói đùa đấy chứ?

Chị Tửng nói lớn như muốn để cho Toản cùng nghe:

- Các anh giết luôn tôi đi.

- Chị không có tội phải xử bắn, chúng tôi không có quyền bắn chị. Nếu chị không bằng lòng điều kiện tôi đã đưa ra thì chị chỉ bị tù chung thân khổ sai thôi. Làm việc với nhà nước Tây có luật lệ đàng hoàng mà chị.

- Không! Tôi không thể nào bằng lòng làm như vậy được cả.

- Vậy thì rất tiếc, tôi không thể làm gì hơn.

Khánh Khỉ quay lại nói vài câu với André. Lão quan Tây gật đầu ra hiệu. Toán lính sắp thẳng hàng dương súng lên và một loạt đạn nổ vang trong đêm. Một người ngã gục, chiếc cọc vẫn còn rung rung. Chị Tửng không ngờ diễn biến lại nhanh đến như vậy. Chị ôm mặt, không giám nhìn thây người gục ngã. Nhưng Khánh Khỉ đã lại lên tiếng:

- Thầy cai, thầy dắt chị ta ra kiểm soát xem thằng tù đó đã chết thật chưa.

Một người cao lớn lại xách chị tới bên cái xác. Muốn hay không chị cũng hé mắt nhìn, máu me tràn đầy trên thân thể người bị hành quyết. Chị bật khóc nức nở. Lão cai đã nhanh tay xách chị trở lại chỗ cũ. Khánh Khỉ lại bỏ nhỏ vào tai chị:

- Chị còn rất ít thời gian để suy nghĩ.

Một tiếng hô, một loạt đạn nữa nổ vang, một người nữa ngã gục. Hai người đã bị bắn, chỉ còn một mình Toản với cái cọc giữa bãi hoang. Khánh Khỉ quay lưng bỏ đi, hắn không quên buông ra một tiếng thở dài:

- Rất tiếc, tôi không giúp được chị.

Lại một tiếng hô ngắn gọn vang lên, toán lính lại dương súng về phía hai Toản. Chị Tửng bỗng thét lên:

- Tôi bằng lòng.

André thừa thông minh ra lệnh cho toán lính buông súng xuống. Khánh Khỉ tiến lại bên chị với vẻ đắc thắng:

- Như thế mới phải chứ. Thời buổi chiến tranh này một mạng người sống hay chết có ăn thua gì. Chị lo cho bạn bè, lo cho bản thân chị là đúng lắm. Lịch sử có nghiêm khắc cũng không thể kết tội được chị.

- Mày mà cũng biết lịch sử à?

- Xin lỗi bà chị, đàn em cũng là con nhà tử tế, con nhà có học, chỉ có điều cần tiền mới phải đi buôn lậu thôi. Ở đời này thiếu gì thằng buôn lậu, không kiểu này thì kiểu khác. Đàn em có mối thù với thằng Toản mới vác thân đi làm cho lão André. Nếu không có những thằng phản bạn như thằng hai Toản thì cũng không có những thằng buộc phải làm những việc thất đức như đàn em đây. Bà chị hiểu cho. Đàn em không gây ra chuyện này. Chị đổ cho "thời thế thế, thế thời phải thế" cũng được.

- Mày là thằng hèn!

- Vâng, đúng trăm phần trăm. Em hèn, nhưng trả thù được cho bố mẹ em. Em hèn vì anh cán bộ lấy vợ em thì em mang vợ anh cán bộ giao cho thằng Tây. Thế là em mãn nguyện rồi. Còn chuyện sau này thì để sau này sẽ tính. Cuộc đời mà chị. Chưa biết nó sẽ xoay vần ra sao.

Khánh Khỉ vừa nói vừa liếc mắt nhìn André, lúc đó nó đang ra lệnh và kiểm soát cho bọn lính và bọn tù dọn sạch bãi xử tử, không để lại một dấu vết nào. Khánh Khỉ lại nói tiếp:

- Còn cái thân bà chị nữa, có hơn gì đàn em đâu. Bán thân cho thằng già, làm vợ hờ cho thằng buôn lậu. Chị hơn đàn em ở cái chỗ nào? Đàn em nói thế để chị em mình hiểu nhau hơn. Đừng coi thường nhau, đừng hận thù nhau. Chúng ta cùng chung một loài cả thôi. Thằng khốn hai Toản chẳng là cái gì của chị cả, có đúng không nào? Việc gì chị phải vì nó mà thù hận ai. Chị cứu nó là may cho nó lắm rồi.

Chị Tửng bỗng thấy Khánh Khỉ không phải là không có lý. Nó chẳng phải là thằng ngu và cũng chẳng phải thằng hèn. Nó làm cái mà nó cần làm. Vậy nó là cái gì đây? Chị không có thì giờ định nghĩa về nó. Chị nhìn hai Toản còn đang bị trói ở chiếc cọc trơ trọi rồi lên tiếng:

- Tôi muốn anh Toản được thả ngay bây giờ.

- Tất nhiên. Đây là cơ hội tốt nhất cho nó chuồn. Coi như nó bị bắn rồi là xong. Chó chết là hết chuyện, phải không? Chúng tôi đã dự trù trường hợp này trước rồi. Lão André làm việc có tính toán lắm. Nhưng này bà chị, "ông mất của của kia thì bà phải chìa của nọ", đó là lẽ thường tình trên đời này. Nếu chị muốn thấy hai Toản được thả ngay bây giờ thì ngay tối nay chị cũng phải về với lão André.

Chị Tửng đờ người:

- Để một hai hôm nữa không được sao?

- Được, hai Toản sẽ lại bị đưa về sà-lim, cho đến khi nào chị về với André, nó mới được thả. Nhưng kiếm được cơ hội này hơi lâu đấy. Chị tính thế nào tùy chị. Chúng tôi không ép chị đâu. Ép nhau mất vui đi. Tôi sẽ báo cho André biết.

Khánh Khỉ định quay đi, chi Tửng đã nói:

- Tôi chịu. Các anh thả anh Toản trước mặt tôi đi.

- Xong ngay.

Khánh Khỉ tiến về phía André. Hai người nói với nhau vài câu, André cho toán lính lên xe. Sau đó một người lính tiến lại mở dây trói cho hai Toản:

- Cho mày tự do. Chuồn lẹ đi.

Hai Toản ngơ ngác như rớt từ trên mây xuống, anh ta đứng như trời trồng nhìn thẳng về hướng chị Tửng. Chị vẫy tay ra ý báo cho anh đi lẹ lên. Người lính nổi cáu:

- Không biến đi ông lại nện cho một phát bây giờ là hết đời.

Rồi nó đẩy hai Toản vào bụi rậm gần đó. Hai Toản định thần tìm phương hướng rồi chạy thục mạng. Anh ta cũng chẳng biết chuyện gì đã xảy ra.

Khánh Khỉ cười hì hì:

- Thế nào? Bà chị đã tận mắt chứng kiến rồi đấy chứ? Chúng ta thực hiện hợp đồng một cách đứng đắn.

Chị Tửng im lặng. Chiếc xe jeep đã nổ máy. Khánh Khỉ dắt tay chị Tửng bước lên xe. Khánh ngồi với chị ở băng sau, André ngồi phía trước với người tài xế. Ba chiếc xe trở lại thành phố. Đêm Hà Nội đã ngủ yên. Qua cầu Gia Lâm, quẹo vào vài con đường vắng rồi dừng lại trước ngôi biệt thự khá lớn. Một người lính da đen gác cổng, thấy chiếc xe jeep, hắn vội mở rộng cánh cổng sắt. Xe trườn vào, André bước xuống, hai con chó Tây to tướng nhẩy cẫng lên mừng chủ. Chị Tửng hiểu rằng đó là những chú lính gác ghê gớm nhất sẽ canh chừng chị ngày đêm trong cái biệt thự này. Chị thản nhiên theo Khánh bước lên hàng hiên cao. Khi cánh cửa gỗ nặng nề mở ra, André quay lại, anh ta đích thân móc chìa khóa mở chiếc còng số tám cho chị Tửng và đưa chị vào căn phòng rộng sáng trưng. Khánh Khỉ đã lủi đi mất từ hồi nào. Chỉ còn lại hai người đối diện với nhau. Chị Tửng trở nên hoảng sợ. André chìa tay mời chị ngồi trên chiếc ghế bành. Nhưng chị vẫn đứng trân trân. Thật ra nó nói một câu thông dụng, chị cũng lõm bõm đôi ba chữ Tây nên chị hiểu và chị cũng hiểu cả cái cử chỉ của nó. Song không hiểu tại sao chân tay chị như cứng đờ. André lại cho rằng chị không hiểu nên nó bấm chuông gọi bồi. Một anh người làm chạy ra, André nói với anh ta vài câu và anh kia thông dịch lại:

- Ông ấy nói mời chị vào trong nhà thay quần áo rồi chuẩn bị ăn đêm. Chị theo tôi.

Chị Tửng đi theo anh người làm vào phòng trong. Anh ta đưa cho chị một cái áo rộng thùng thình, một bộ đồ lót bằng hàng lụa Pháp trắng rồi chỉ cho chị vào phòng tắm. Chị ngoan ngoãn làm theo. Khóa kín cửa, chị đứng dưới vòi hoa sen, mặc cho nước lạnh chảy trên khắp thân hình. Chị với tay lấy cục xà bông thơm chà xát khắp người. Lúc này dường như chị không cần nghĩ ngợi gì nữa hết, chị đã đầu hàng nghịch cảnh, mặc cho nó dẫn chị tới đâu cũng được. Trong chị chỉ còn một ý nghĩ là giờ này hai Toản đã thoát thân, thế là đủ. Chị đã cứu được một mạng người. Cái giá mà chị phải trả là thế này đây.

Chị thấy sảng khoái hẳn lên. Dù chưa mặc chiếc áo ngủ kiểu "ông Tây bà đầm" này bao giờ, nhưng chị cũng thừa thông minh để hiểu cách mặc nó. Chị soi mình trong gương, chải lại mái tóc ướt sũng cho gọn gàng rồi bước ra ngoài. Anh bồi đứng sẵn chờ chị, mời chị sang phòng ăn. Ngọn nến leo lét chỉ vừa đủ soi sáng một khoảnh bàn trải khăn ăn màu hồng. André từ phòng bên bước sang, hắn đứng sững nhìn chị. Nó phải thốt lên một câu bằng tiếng Pháp mà chị hiểu rằng nó khen chị đẹp tuyệt vời. Nó vẫn lịch sự như một nhà quý phái, kéo ghế mời chị. Chị Tửng cố lấy vẻ điềm tĩnh ngồi xuống. Anh bồi vừa làm hầu bàn vừa làm thông dịch. André cất giọng điềm đạm:

- Tôi thành thật xin lỗi vì mấy hôm nay đã đối xử với cô không được tốt như ý muốn. Từ nay mọi chuyện sẽ đổi khác.

Chị Tửng chỉ gật đầu. Nó lại ân cần mời chị ăn món xúp thịt bò hầm khoai tây. Nó hỏi chị có thấy ngon miệng không? Chị lại gật. Nó hỏi chị có ân hận khi nhận lời về đây với nó không? Chị ngồi im. Nó tỉ tê tán tỉnh là ngay từ khi gặp chị nó đã thấy thích chị rồi, nhất là những cử chỉ của chị dù trong hoàn cảnh nào cũng có vẻ dịu dàng mang đầy tính cách Đông phương. Nó còn nói lung tung về những khao khát của nó với một người thực sự là một cô gái Việt Nam. Nó mời chị uống một ly rượu. Chị uống. Men rượu ngọt và cay cay. Nó ngây ngất nhìn chị đăm đăm không nói thêm một lời nào nữa. Chị nóng mặt tưởng như bị thôi miên vì cái nhìn ngắm thẳng thắn của nó như nhìn ngắm một bức tượng. Nó xuýt xoa:

- Tôi chưa thấy một người nào gợi cảm, đầy những nét đàn bà như em cả.

Chẳng lẽ cứ ngồi cắm đầu xuống mặt bàn mãi, chị mạnh dạn ngước lên nhìn nó. Nó đứng phắt lên, bồng chị đi tuột vào phòng ngủ. Chị run bắn lên trong cánh tay nó. Chị không thể nhận biết ngay cảm tưởng thật của mình. Chị chỉ còn là một người đàn bà cam chịu cơn thèm khát của gã ngoại kiều này. Nhưng nó không hành hạ chị, nó vuốt ve nhẹ nhàng, nó líu lo những lời lẽ êm như ru. Nó khác hẳn lão cả So hùng hục như con trâu nước. Nó khôn ngoan hơn nhiều. Nó tận hưởng những giây phút êm đềm trước đã. Chị quằn quại trong cánh tay nó. Cho đến khi dường như chị cũng đã đồng tình nó mới ra tay hành hạ. Chị buông mặc cho mọi chuyện xảy ra bất cứ theo chiều hướng nào. Cuối cùng chị cứ bám lấy ý nghĩ là mình đã cứu được hai Toản, chị thả mình trong cuộc chơi đổi chác này và thấy rằng dù thế nào thì chị cũng đã hành động rất đúng, nếu không muốn nói là cao thượng. Lương tâm chị hoàn toàn yên ổn.

Sáng hôm sau, một người Việt xách cặp tới, ông ta có vẻ đạo mạo. André dặn dò cẩn thận rồi nói với chị:

- Ông Tài sẽ lo cho em mọi thứ giấy tờ cần thiết và một căn nhà. Em cứ nghe theo lời của ông ta.

Ông Tài thông dịch lại và chị Tửng gật đầu. Hai người bước ra chiếc xe jeep màu xanh. Ông Tài đưa chị tới sở công an thành phố làm thẻ căn cước. Chị Tửng lấy lại cái tên cúng cơm cha mẹ đặt cho mình ngày xưa. Khi đi lấy chồng, người ta đã gọi chị là chị Tưởng. Khi phải trốn tránh thì cái tên chị Tửng đeo dính lấy chị cho đến ngày nay. Chị tự tay viết tên mình là Trần Thị Kim Yến. Chị cũng hy vọng là với cái tên thật này, may ra chồng chị và gia đình chị có thể tìm được chị vào một ngày nào đó. Thật ra tên chị chỉ là Trần Thị Yến, nhưng theo kiểu các cô gái tân thời bây giờ chị thêm vào cái chữ Kim cho có vẻ văn minh hơn. Chị khai tụt xuống ba tuổi, 22 thay vì 25 như tuổi thật của chị. Còn địa chỉ chị để trống cho ông Tài điền vào vì đích thực chị không biết chị sẽ ở đâu. Ông Tài là một người có thế lực trong ngành công an nên chỉ một loáng là mọi thủ tục đều xong.

Hai người trở ra phố. Hà Nội lúc này đã ngày một đông đúc hơn. Dân tản cư đã chán cảnh bom đạn nên trở về thành phố ngày một nhiều. Ông Tài đưa chị đến một căn nhà giữa phố Hàng Gai:

- Đây là nhà của chị.

Chị nhận chìa khóa, cùng ông ta bước vào căn nhà không rộng lắm. Đồ đạc đủ dùng, chỉ là loại bình thường. Chị bạo dạn hỏi:

- Còn lão Tây?

Ông Tài mỉm cười:

- Ông André không ở đây. Căn nhà này không có chủ hay nói cho đúng là chủ nó đi theo Việt Minh nên bị tịch thu. Tạm thời là của nhà nước. Chị cứ ở, khi nào cần thì ông André sẽ mua cho chị một căn khác. Chiều nay tôi sẽ đưa đến cho chị một bà giúp việc. Chúng tôi đã sưu tra lý lịch rồi, vấn đề phải là người có thể tin tưởng được. Thời buổi này cái gì cũng phải cẩn thận.

Ông ta đặt lên bàn cho chị một cái phong bì:

- Đây là tiền ông André để chị tiêu tạm. May mặc hay mua sắm gì chị cứ tự nhiên. Bổn phận của tôi chỉ có vậy. Chị còn cần gì nữa không?

Kim Yến - cái tên mới của chị Tửng - chưa kịp biết mình cần cái gì thì ông Tài đã ngả mũ chào:

- Nếu không thì tôi xin kiếu. Tôi phải vào sở lo công việc của mình. Tôi sẽ điện thoại cho ông André thông báo mọi việc đã hoàn tất.

- Cảm ơn ông!

Người đàn ông lững thững đi ra leo lên chiếc xe jeep màu xanh. Kim Yến để ý thấy hai bên hàng phố đang tò mò nhìn chị, đoán xem người chủ mới của căn nhà này là thế nào. Chị lặng lẽ quay vào với căn nhà xa lạ, tất cả đều xa lạ trống trải. Buổi chiều chị nhận được một người giúp việc. Bà ta còn khỏe mạnh và hoạt bát. Bà ta tự giới thiệu:

- Cô cứ gọi tôi là chị Tư. Quê tôi ở Nam Định.

Hai người dễ dàng làm quen với nhau. Bà Tư nhanh nhẹn đi chợ, nấu bữa cơm chiều. Kim Yến vui vẻ nói chuyện với bà Tư hy vọng tìm được một người tâm sự. Ngay buổi tối hôm đó, Khánh Khỉ lò dò lần đến. Nó nhìn bộ quần áo mới của chị rồi gật gù:

- Cuộc đời ly kỳ thật, mới hôm qua nằm trong xà-lim mà hôm nay đã là bà chủ rồi. Bà Kim Yến hay là bà André đây? Chị muốn tôi gọi cái tên nào?

- Tôi chỉ muốn anh cút khỏi đây.

- Thưa bà chị, đừng nóng nảy thế. Tôi cút khỏi đây thì ai sẽ là người bảo vệ chị đây? Việt Minh nó cắt cổ chị, ai là người chịu trách nhiệm? Ai sẽ là người đưa chị tới tư dinh của quan ba André đây? Tôi đã nói là chúng mình không thù không oán mà. Tôi có làm gì hại đến chị đâu. Có tôi, chị chỉ có lợi thôi. Hay là bây giờ chị lên chức bà quan ba Tây rồi chị vội coi thường thằng đàn em này? Chị nên nhớ rằng cho đến giờ này lão quan ba Tây, nó vẫn tin tôi hơn là tin chị. Bao giờ chị hoàn toàn làm chủ được ông quan ba, lúc đó tôi chuồn cũng chưa muộn.

Kim Yến cũng cảm thấy mình hơi quá đáng, nhưng không hiểu tại sao cứ thấy cái bản mặt chuột kẹp của Khánh Khỉ là chị mất cảm tình. Một phần khác có lẽ thằng này nó đang nắm đúng các yếu huyệt của chị trong tay. Chị hất hàm:

- Chú tới đây làm gì?

- Tất nhiên là có việc rồi. Tôi làm cái gì mà ông quan ba thích. Xe đợi sẵn chị ở đầu phố. Xin chị đi ngay với tôi. Hôm nay chị mới có bộ quần áo đẹp đấy. Chị có "gu" ăn mặc lắm.

- Sao chú không đánh xe tới đây?

- Không thể được. Hàng phố sẽ xì xào, ông André không muốn thế. Ông cần giữ bí mật mọi chuyện riêng tư. Chúng ta sẽ đi xích lô. Xích lô của công an cho chắc ăn. Cả thành phố này chưa ai biết tôi là cái thứ gì cả. Chị cứ đi với tôi như một cặp bồ bịch hay anh em trong nhà vậy thôi, ai muốn hiểu thế nào thì hiểu. Có ai tò mò, chị cứ nói tôi là thương gia buôn bán vải ở chợ Đồng Xuân. Bố ai mà biết cái chỗ nào. Chúng ta đi thôi.

Kim Yến đành ra đi làm bổn phận của một "Lê Lai cứu chúa" như chị thường tự hào hay tự an ủi mình như thế.

Chương 3

Chỉ cần ba tháng, Kim Yến đã giàu sang mau chóng. Ở cái thành phố Hà Nội đang hồi sinh này có khối việc làm ra tiền. André đã tạo mọi cơ hội cho Kim Yến tung hoành trong giới kinh doanh lớn. Muốn có một cái giấy chở gạo, chở bất kỳ thứ hàng gì, Kim Yến đều có thể lấy được dễ dàng. Cần mua đi bán lại một căn nhà, nhờ đến Kim Yến là chắc trăm phần trăm. Xin cho một người nhà cái thẻ căn cước hoặc có người bị công an làm khó dễ, tình nghi là Việt Minh, Kim Yến gỡ ra như trở bàn tay. Chị đã có một căn biệt thự hai tầng, một cửa hàng tạp hóa giữa phố Hàng Đào. Nhưng chị cũng không thể giấu giếm thân phận chị mãi được. Hầu như người ta đã biết cả chị là bà André. Vào cái thời kỳ này, người ta còn quan niệm... hẹp hòi gọi lén chị là "me Tây". Nhưng dĩ nhiên là thứ "me tây đờ luých" chứ không phải me tây loại "ba ti dăng". Cứ lấy Tây là me Tây tuốt. Người Việt Nam vốn vậy. Họ bảo thủ và luôn giữ cái đạo lý truyền thống đó, có lẽ chẳng bao giờ khác được.

Kim Yến biết rất rõ điều đó, nhưng chị đành phải làm ngơ. Không ai hiểu chị bằng chị. Lúc này làm giàu được thì chị cứ làm. Duy chỉ có một điều Kim Yến không thể làm được là làm thế nào tìm lại được những đứa con. Chị đã phải dàn hòa với Khánh Khỉ để nhờ nó về tận Hải Phòng kiếm con. Nhưng nó đã báo lại với chị:

- Ngay từ khi hai Toản bị bắt, sở mật thám Hải Phòng đã đến nhà ông Đội lùng sục. Cũng may, ông Đội biết trước nên đã đưa cả nhà đi lánh nạn ở đâu không ai biết.

Kim Yến hỏi André, hắn chỉ lắc đầu:

- Gia đình này đi theo Việt Minh, không thể nào tìm ra được. Có tin hai Toản cũng đã chết rồi.

- Sao anh biết?

- Anh không biết thì ai biết đây. Em vẫn còn thương nhớ nó à?

- Em đã nói với anh là em và hắn không có gì mà. Em cứu hắn là vì hắn tử tế với em và gia đình hắn đang nuôi hai đứa con của em. Anh ghen không đúng chỗ rồi. Em chỉ cần hai đứa con của em thôi. Anh làm thế nào thì làm, kiếm cho em hai đứa con là được rồi.

- Anh sẽ cho em vài ba đứa.

- Em không đùa đâu. Cuộc đời em còn sống chỉ vì hai đứa con này thôi.

André dỗ dành Kim Yến cho qua:

- Anh đã nhờ bên tình báo truy lùng tung tích lão Đội khố đỏ này. Bên ấy người ta có người ở ngoài vùng địch.

Kim Yến thừa biết André nói cho xong việc, hắn đâu có rỗi hơi đi lo chuyện hai đứa con nít tào lao thiên tướng chẳng ăn nhập gì đến hắn. Chị lặng lẽ thở dài. Sáng hôm sau chị cho tìm Khánh Khỉ, chị thay đổi chiến thuật:

- Chú Khánh, tôi nhường cho chú cái cửa hàng ở chợ cửa Nam vừa mua lại của con mẹ Hoa Đào.

Khánh Khỉ ngây mặt:

- Chị không đùa đấy chứ?

- Tôi nói thật đấy.

Đôi mắt cú vọ của Khánh Khỉ nhấp nháy:

- Có điều kiện gì không?

Kim Yến mỉm cười:

- Chú có thấy từ ngày chúng ta vào đây, có ai làm phúc cho ai mà không có điều kiện đi kèm không?

- Vậy chị muốn gì ở tôi?

- Bằng mọi cách, chú tìm cho tôi hai đứa con. Nếu chú đưa được nó về đây thì chú chẳng phải trả lại một đồng nào cả. Nghĩa là tôi biếu không chú cái cửa tiệm đó. Còn chú chỉ có tin tức nó thôi thì chú chỉ phải trả một nửa tiền. Nếu chú nhờ một người nào đó tìm ra hai đứa con tôi, tôi sẽ cho người đó một nửa số tiền còn lại.

- Chị tính toán đâu ra đấy lắm. Tuy nhiên, việc này không khác nào mò kim đáy biển. Dù tôi có cố gắng đến đâu đi chăng nữa cũng còn do trời định, do cái phúc phần của chị có tốt không.

Kim Yến quăng cho Khánh Khỉ một bao thuốc lá Camel chính hiệu:

- Đừng có ba hoa nữa. Nếu chú có cái cửa tiệm ấy thì cô Nhung Bờ Hồ sẽ không thoát khỏi tay chú.

- Chị biết cả chuyện đó nữa sao?

- Chú biết tôi là bà André chứ? Tôi sẽ có cách giúp chú.

- Phục chị thật.

Khánh Khỉ chu cái mõm khỉ ra hút một hơi thuốc lá. Nó nghĩ đến người con gái tròn trịa, có nước da trắng như trứng gà bóc, nụ cười khả ái và cặp mắt đen láy đong đưa như muốn lay đổ cả một kinh thành. Phía sau cô ta là năm bẩy anh con trai theo đuổi gồm đủ mọi thành phần. Dĩ nhiên trong đó có Khánh Khỉ. Nhưng thành thật mà nói hình như chưa có anh nào lọt vào mắt xanh cô ta cả. Tất cả đều chỉ chạy loanh quanh vòng ngoài. Có một vài địch thủ, Khánh không coi ra gì, chỉ cần để lộ cái báng súng lục ra là mấy thằng nhãi ranh đó bỏ chạy. Nhưng cũng còn vài địch thủ, thuộc loại công tử con ông cháu cha, đã có tiền lại bảnh trai, đó là những địch thủ đáng gờm. Tuy rằng chúng chưa chắc đã thành thật yêu thương gì cô con gái ngây thơ vô tội đó cả, rất có thể chúng chỉ lợi dụng cô rồi bỏ chạy, nhưng những cô gái có bao giờ ngờ đến cái sự thể giả dối của mấy thằng công tử bẻm mép đó. Khi biết rằng trên đời này còn có chữ "ngờ" thì cuộc đời đã tiêu tùng rồi. Trong khi Khánh Khỉ biết chắc rằng mình say mê cô Nhung Bờ Hồ thật lòng. Nếu có thêm chút địa vị và một số tiền thì nó quyết hỏi cưới cô Nhung đàng hoàng ngay lập tức. Có một cửa hiệu buôn bán lớn nằm chình ình ngay ở cửa Nam nữa thì nhất đời rồi, lo gì không thực hiện được mộng đẹp. Kim Yến đã đánh trúng yếu huyệt của nó và nó biết thêm rằng Kim Yến đã nói được là làm được. Nó uống thuốc liều:

- Chị giúp tôi thì tôi xả thân vì chị. Chết tôi cũng làm.

- Chú còn nhớ mặt hai đứa con tôi chứ?

- Làm sao tôi quên được, tôi đã từng sống với chúng nó một thời gian.

- Chính vì thế mà tôi phải nhờ cậy đến chú. Chúng ta trao đổi như thế là không ai thiệt thòi cả, phải không?

Khánh Khỉ gãi tai:

- Dù sao thì mình cũng còn tình nghĩa.

- Chú biết được như vậy thì hay lắm. Tôi tin ở chú.

Rồi chị mở tủ đưa cho Khánh một số tiền:

- Chú cầm tiêu đi, cần thêm để lo cho công việc, cứ nói.

Khánh Khỉ cầm tiền không một chút đắn đo vì đây không phải là lần thứ nhất nó lấy tiền của Kim Yến cho. Nó còn định nói thêm một câu gì đó thì Kim Yến đã vẫy tay:

- Thôi chú về đi. Tôi còn phải đi có chút việc.

Khánh Khỉ bước ra cửa. Nó đã thấy một chiếc xe tay gọng đồng, một anh phu xe đứng chờ sẵn bà chủ. Nó tung tăng lượn trên hè phố. Đúng là Hà Nội một ngày đẹp trời. Con đường nhựa cũ mèm như tươi tắn hẳn lên dưới ánh nắng ấm trải vàng. Sau những ngày mưa ẩm ướt, ánh nắng rực rỡ hơn. Những tà áo đủ màu như những bông hoa tô điểm cho phố phường thêm lộng lẫy. Hình như đã có rất nhiều nhà văn lớn, nhà văn nhỏ, nhà văn nhơ nhỡ của Hà Nội đã diễn tả cái khung cảnh này rồi, kể cả những nhà văn nhà thơ chẳng có liên hệ mẹ gì với Hà nội cũng diễn tả lung tung mà Khánh Khỉ đã đọc được ở đâu đó. Tâm hồn Khánh Khỉ lâng lâng, nó chỉ biết rằng cái cảm giác ngây ngây trong lòng nó còn thật hơn, hay hơn những đoạn văn chương và thơ phú ấy nhiều. Nó phóng ra bờ hồ với hy vọng gặp được cô Nhung của nó. Nếu cần thì nó cũng sẽ làm một bài thơ tặng nàng, chứ sợ gì! Ơ hơ, có cái việc đơn giản song vĩ đại như thế sao lâu nay nó không nghĩ ra. Nó khoan khoái với cái dự định này. Cái tâm hồn buôn lậu và phút lít của nó bỗng trở nên lẩn thẩn, người ta bảo "thơ với thẩn" là đúng ngay boong. Nó suýt phì cười vì chính nó.

Chưa qua hết phố Hàng Đào, có tiếng gọi sát bên tai nó:

- Ê, người anh em.

Khánh Khỉ giật mình quay sang phía có tiếng gọi, nó không quên cái tinh thần cảnh giác của phút lít, thò tay vào túi áo blouson nắm chắc khẩu súng lục. Nó nhận ra một khuôn mặt quen quen.

- Quên nhau rồi à?

Nghe tiếng nói, Khánh Khỉ bật ra:

- Quý Đen? Đúng là mày rồi. Tao tưởng mày còn ở ngoài "vùng tự do" với mấy anh Việt Minh? Sao lại bò vào đây?

Quý Đen xua tay:

- Suỵt! Vừa phải thôi chứ. Định hại nhau đấy à?

- Sợ cái mẹ gì. Ở đây tao không bắt mày thì thôi chứ ai làm gì được mày. Tao cứ nghĩ là mày đi theo cách mạng rồi kia đấy.

- Cách mạng nào dùng những thằng buôn lậu như tao.

- Dùng tất, miễn là được việc. Phương tiện nào cũng tốt cả.

- Bỏ cái chuyện vớ vẩn đó đi. Tao đói quá nên kiếm đường "dinh tê". Vào được Hà Nội là may lắm rồi. Mới vào được mấy hôm nay.

Khánh Khỉ ôm vai Quý Đen:

- Mày có đi kiếm tao không?

- Nếu không nghĩ là có mày ở đây thì tao đâu có mò vào đây, tao về Hải Phòng tiện hơn.

Khánh Khỉ gật gật:

- Được. Anh em thì phải thế chứ. Đang đói rách phải không?

- Đói đến nỗi chút xíu nữa là phải đi ăn cắp vặt rồi. Tao đang rình con bé đeo sợi dây chuyền thì gặp mày.

- Yên tâm đi, đã có tao, mày khỏi lo gì hết. Anh em sống chết có nhau mà. Đi ăn một bữa cái đã.

Hai thằng kéo nhau vào một tiệm ăn Tây loại sang. Tiếng nhạc bán cổ điển dìu dặt khiến người ta quên đói. Quý Đen cảm thấy hơi ngượng vì bộ quần áo "tây quăng" quá cũ của mình. Khánh Khỉ nhận ra ngay thái độ đó, nó ngắm Quý Đen:

- Ờ kể ra trông mày cũng "cả quỷnh" thật đấy. Đáng lẽ phải sắm cho mày một bộ cánh cho ra vẻ dân Hà Nội trước đã. Cứ ăn đi, lát nữa tao đưa mày ra anh phó may gần nhà tao, chỉ chiều nay là mày ra vẻ công tử ngay.

Hai đứa ăn uống no say rồi Khánh Khỉ đưa Quý Đen về căn lầu riêng của nó ở phố Cầu Gỗ. Khánh Khỉ vừa mở cửa vừa nói:

- Đây chỉ là chỗ ở tạm của tao thôi, thỉnh thoảng tao mới về, còn toàn là sống lang bang, chỗ này một đêm, chỗ kia vài đêm. Như vậy an toàn hơn. Cái nghề của tao là như thế.

- Máu giang hồ không thể nào bỏ được, hả? Tao cũng vậy.

- Mày ngủ trưa đi một lát.

- Hai đứa tâm sự với nhau chứ ngủ thế đếch nào được.

Khánh Khỉ gật, nó quăng người xuống chiếc giường nệm. Hai thằng nhỏ to tâm sự cho đến khi Quý Đen ngủ biến đi lúc nào không hay.

Mãi đến chạng vạng tối, Khánh Khỉ mới đánh thức Quý Đen dậy. Nó chỉ lên mắc quần áo:

- Diện bộ đồ mới này vào rồi tao dẫn mày tới chỗ này.

- Đâu ông cũng đi. Dinh toàn quyền hay bót phút lít, có mày tao cóc sợ.

Câu tán láo của Quý Đen khiến Khánh Khỉ phổng mũi. Dù có là cái thứ gì đi chăng nữa thì người ta vẫn thích được khen được nịnh hơn là bị chửi, dù chửi kiểu văn nghệ hay hàng tôm hàng cá cũng như nhau mà thôi. Khánh Khỉ huýt sáo vang đường. Nó đưa Quý Đen vào một căn nhà lầu khá sang. Chị người làm đã quen với nó nên gật đầu chào.Nó hất hàm:

- Bà chủ có nhà không?

- Có, bà ở trong phòng ngủ.

- Còn ông chủ?

Chị người làm lắc đầu:

- Chưa về.

Thế là Khánh Khỉ ném lại cho Quý Đen một câu:

- Mày ngồi chơi tự nhiên đi, tao ra liền.

Khánh Khỉ bước nhanh vào phòng trong. Nó giơ tay gõ cửa. Kim Yến tưởng là André về nên hấp tấp nhào ra mở cửa. Chị ngẩn ra khi nhìn thấy Khánh Khỉ, Khánh Khỉ cũng ngẩn ra khi nhìn thấy chị bởi chị chỉ mặc có một bồ đồ ngủ mỏng tanh, hoàn toàn chỉ có một bộ đồ ngủ, không còn thứ nào khác. Đó là cái kiểu mà André vẫn thích được đón tiếp khi đến nhà người tình. Kim Yến cau mặt:

- Chú làm cái gì mà xông vào đây?

- Xin lỗi, tôi không ngờ...

Rồi nó lấp liếm ngay:

- Có một tin rất quan trọng cho chị. Tin về hai Toản và những đứa con chị.

Kim Yến hết giận, hỏi dồn:

- Tin thế nào, nói đi!

- Tôi muốn chị nghe một thằng vừa ở ngoài kia vào đích thân trình bày với chị. Tôi đã mang nó đến đây rồi.

- Nó đâu?

- Đang đợi chị ngoài salon.

Kim Yến choàng vội chiếc áo khoác ngoài bằng sa-tanh bóng rồi theo Khánh Khỉ ra nhà ngoài. Chị nhận ra ngay Quý Đen, nhưng Quý Đen chưa kịp nhận ra chị, nó đứng lên, long trọng hành lễ:

- Chào... ma-đam.

- Ma đam cái gì, chú chửi tôi đấy phải không?

Quý Đen hấp háy con mắt rồi nhìn Khánh Khỉ. Nó kêu lên:

- Trời đất quỷ thần ơi, chị Tửng của tôi đây sao? Tiên nhân cái thằng Khánh bú dù này không cho tôi biết trước.

Khánh Khỉ hay Khánh bú dù toe toét:

- Tao muốn dành cho mày một sự ngạc nhiên và tao cũng muốn chính mày kể lại chuyện hai Toản và mấy đứa con bà chị đây cho trung thực hơn.

Kim Yến sai chị người làm mang ra mấy chai nước cam, sau đó vẫy tay đuổi chị ta xuống nhà dưới. Quý Đen lên tiếng:

- Cái thành tích mà chị cứu hai Toản mang ra đến ngoài "vùng tự do" đúng là một chuyện thần thoại.

Đôi mắt Kim Yến sáng lên. Nhưng Quý Đen đã lại đốp ngay:

- Tiếc rằng người ta lại cho chuyện đó chỉ là chuyện thần thoại cà chớn hay nói một cách khác là chuyện bịa. Nhưng nếu chỉ có đám dân đen không tin cũng chẳng sao, khốn một nỗi mấy bố Việt Minh cũng lại không tin mới bỏ mẹ. Mấy bố đó được báo cáo là có hai người đồng chí bị giết cùng hai Toản, vậy mà hai Toản lại trốn được sau khi đã bị trói vào cọc cẩn thận là một việc không thể có được trên đời này. Chẳng qua là hai Toản làm chỉ điểm cho Tây, giết hai người đồng chí xong là được thả ra tiếp tục làm mật thám cho giặc nên mới phịa láo ra cái thứ chuyện tình cảm ú ớ này. Bởi vậy hai Toản bị vồ ngay hôm sau. Người ta mang hai Toản đi đâu không ai biết. Tây cũng bắt mà Việt Minh cũng bắt thì chỉ còn có nước sống với cọp thôi. Còn lũ con chị theo ông bà Đội về Thái Nguyên là nơi người ta chỉ định nơi cư trú cho gia đình ông Đội.

- Chú có biết đích xác chỗ ông bà Đội hiện nay đang sống không?

- Biết rất rõ. Em đã tới thăm ông bà Đội một lần cách đây vài tháng. Ông Đội yếu lắm rồi, có lẽ sắp tịch đến nơi. Còn một mình bà Đội xoay xở không nuôi nổi hai đứa cháu. Hôm em đến chỉ còn thấy có một đứa con gái thôi, tên nó là Vân phải không chị? Con bé xinh lắm, tội nghiệp, mới sáu bảy tuổi đã phải ra rừng kiếm củi cho bà Đội rồi. Còn thằng con trai thì nghe nói bà Đội phải cho một đứa cháu làm ở ưy ban huyện nuôi, gia đình này cũng không có con cái gì. Chắc là mải làm cách mạng quá nên không đẻ được chứ gì.

Khánh Khỉ xen vào:

- Vô duyên, làm cách mạng hay không mắc mớ gì đến mày. Kể tiếp đi.

Quý Đen suy nghĩ rồi ngẩn mặt:

- Còn cái gì nữa đâu mà kể. Hết rồi, tao chỉ biết đến đấy thôi. Hôm sau là tao đã phải chuồn về dưới xuôi với cánh "bờ lờ" rồi. Ông bà Đội sống ra sao là việc của họ, tao dám đến thăm là tử tế nhất nước rồi. Mày nên nhớ sống ở ngoài đó mà dây dưa với mấy anh phản động hay bị tình nghi là phản động thì phiền lắm. Tội cũng ngang với mấy anh phản động đấy chứ đùa sao.

Kim Yến hỏi:

- Nếu tôi đứng ra làm chứng là chính tôi đã phải hy sinh cứu anh Toản thì người ta sẽ tính sao?

Khánh Khỉ giật người lên như bị ong đốt:

- Người ta treo cổ chị luôn cho có đôi chứ tính sao nữa! Bây giờ chị là bà quan ba, chị là đồng bọn với hai Toản. Làm chứng cái nỗi gì!

Kim Yến lại hỏi sang chuyện khác:

- Chú Quý, chú còn nhớ chắc chỗ ông bà Đội không?

- Chắc như bắp. Em nhớ cả con đường mòn đi vào sau một quả đồi, đến một gốc cây cổ thụ to tướng, năm sáu người ôm không hết rồi mới vào đến mấy dãy nhà sàn lưa thưa nữa kia mà.

- Chú có thể dẫn tôi đi được không?

- Bà chị có nói đùa không đấy? Bà chị mà ra ngoài đó là nó beng ngay.

- Thay tên đổi họ đi ai mà biết được. Tôi làm căn cước giả chỉ hai hôm là có ngay. Tôi đi với chú.

Quý Đen giơ tay:

- Xin thua. Bà chị muốn đi thì đàn em vẽ đường cho, chứ bảo em lần ra ngoài đó một lần nữa thì cho vàng em cũng xin đủ.

- Chú chỉ là dân buôn bán, sợ cái gì?

- Sợ chứ sao lại không. Sợ đói rách kinh niên. Sợ ăn đạn máy bay, sợ súng đại bác. Sợ bị nghi là mang cờ tam tài. Đủ thứ sợ. Em vừa vào đây được mấy ngày, bà chị cho em sống yên ổn cho hoàn hồn cái đã.

Khánh Khỉ xen vào:

- Nó chưa kịp ăn tô phở, chị đã bảo nó nhịn đói, nó không chơi đâu. Cứ để từ từ rồi sẽ tính. Bây giờ tạm thời chị đã biết tin tức của hai đứa con chị, trước sau gì cũng tìm được ra thôi. Việc này không nôn nóng được đâu.

Kim Yến thở dài, nhưng bắt gặp cái nháy mắt của Khánh Khỉ, chị hiểu là thằng này lại có mưu kế gì đây. Chị gật nhẹ rồi lắc lư cái đầu hỏi Khánh Khỉ:

- Vậy là chú muốn chia ngay một nửa cái cửa tiệm ở cửa Nam chứ gì?

- Đâu đến nỗi tiền trao cháo múc trắng trợn như vậy. Khi nào tìm được ra con chị rồi tính luôn một lần. Lúc này chị có cho em một nửa em cũng không cưa đôi cái tiệm ấy ra được, em đâu có đủ tiền trả cho chị phần còn lại.

- Tùy chú. Nói thật lòng là tôi đã định nếu tôi gặp lại hai đứa con thì chú cần bao nhiêu vốn để mở bất cứ cửa hàng gì tôi cũng lo cho đầy đủ.

Khánh Khỉ đập nhẹ vai Quý Đen:

- Có lẽ ông André sắp về, tao với mày biến đi.

Quý Đen đứng lên, Kim Yến chìa tay cho nó. Quý Đen không quen cái lối giao thiệp ông Tây bà đầm này, nó lúng túng ra mặt, không biết nên bắt tay hay nên hôn tay người đàn bà quý phái này cho đúng cách. Nó thầm chửi thề: "Bố khỉ, cứ như ngày xưa, khi chia tay mạnh đứa nào đứa nấy bước là xong. Vẽ cái chuyện đưa tay đưa chân này ra không giống ai hết". Nó khom lưng đưa đại bàn tay khá bẩn của nó ra nắm lấy bàn tay mềm mại.

- Bonne nuit!

Tiếng Kim Yến trong trẻo không giống đầm nhưng cũng rất... văn minh càng làm cho Quý Đen sốt ruột hơn. Nó muốn nói ""bonne" cái mả mẹ mày, cái thứ đầm rau muống", nhưng dĩ nhiên là nó không dám nói, nó phải cười xã giao:

- Dạ, dạ, bon... bon nuit ma đam!

Thằng Khánh Khỉ cười ré lên:

- Thôi con xin cậu mợ, đừng biểu diễn cái trò tân tiến rởm ra đây nữa. Tây đầm nó thấy chắc nó sướng phát điên vì có những người con xứ bảo hộ dễ dạy đến thế, bỏ ngay phong tục tập quán của dân tộc mình để theo đuôi phong tục của mó.

Kim Yến cười phá lên làm Quý Đen đỏ mặt. Hóa ra chị này giỡn mặt với nó, mang nó ra làm trò hề. Đểu thật! Nó xỏ lại:

- Tôi cứ tưởng chị mất gốc thật rồi kia chứ.

- Thật hay giả cũng vậy thôi. Thằng André dạy tôi cách cư xử để nay mai đi ăn tiệc với nó. Tôi dợt lại với anh cho quen vậy mà.

Khánh Khỉ kéo Quý Đen ra cửa. Xuống hết bậc tam cấp, nó khoác tay Quý Đen lên tiếng giảng dạy:

- Mày đừng có ngu, gây sự với bọn này làm gì. Cuộc đời chẳng qua chỉ là một cuộc trao đổi, mua bán. Nó đang ở thế thượng phong thì mình nhường nó một bước, khi nào nó xuống dốc thì mình lại đè lên đầu nó. Mày yên trí đi, con người ta không thể tránh khỏi cái vòng tròn lên voi xuống chó đâu.

Quý Đen vẫn sẵng giọng:

- Tao không thích bị nó coi như một món đồ chơi, nó sử dụng tao để tập luyện như võ sĩ quyền anh dùng cái bao làm chỗ đấm.

- Mày hiểu lầm rồi, con mẹ Kim Yến muốn tỏ ra thân thiện với mày đấy. Mày không thấy là nó đang cần đến mày hay sao?

- Vì mấy đứa con nó à?

- Chứ còn vì cái gì nữa! Không lẽ nó khoái mày? Còn khuya!

Ngừng lại một chút, Khánh Khỉ liếc nhìn cái bộ mặt ngây ngô của Quý Đen, hai đứa bước hẳn xuống đường rồi Khánh Khỉ nói thì thầm nói tiếp:

- Tao sẽ xoay cho mày một nửa cái cửa tiệm ở Cửa Nam. Tao một nửa, mày một nửa và lại có một khoản tiền làm vốn để buôn bán. Chỉ cần một năm thôi, chúng ta sẽ giàu sụ, sẽ đi xe hơi, ngậm xì-gà gộc như bất cứ một thằng tư bản nào ở cái xứ này. Lúc ấy mày muốn lấy bao nhiêu vợ cũng có. Mỗi chị ở một biệt thự to hơn cái nhà của mụ Kim Yến bây giờ.

Quý Đen dễ dàng rơi vào bẫy của thằng bạn thân, nó ăn cái bánh vẽ một cách thảnh thơi. Đôi mắt tham lam của nó mờ đi, nó không nói gì, song Khánh Khỉ hiểu rất rõ thằng bạn nó đang nghĩ gì. "Mẹ kiếp, đang đói rách, nhìn thấy nhà lầu xe hơi, đào đẹp, chơi sang... đố thằng nào không mờ mắt". Khánh Khỉ huýt gió cho thằng bạn có thì giờ mơ mộng tiếp về cái tương lai sáng choang đang đợi nó ở một nơi nào đó mà nó tưởng là có thể với tới được một cách ngon lành.

Đi dưới bóng là đen của cành cây ven đường, Quý Đen tủm tỉm cười một mình.

Ba tháng trời trôi qua, tình bạn thắm thiết của hai thằng bạn giang hồ ngày càng thêm gắn bó. Khánh Khỉ tìm mọi cơ hội cho Quý Đen moi tiền của Kim Yến, những lúc Khánh Khỉ vào sở công an làm việc, nó thường tạo cơ hội cho Quý Đen đi ăn đi chơi riêng cho nó hưởng đủ mọi lạc thú của thành phố Hà Nội đang tưng bừng đua chen, đang sống thừa thãi như không cần biết đến cái thời buổi chiến tranh sôi động trên đất nước mình. Quý Đen đã xoay lưng lại với cái thời kỳ "tản cư" khốn khổ nó vừa trải qua.

Lúc này Quý Đen đã khôn ra nhiều dưới sự chỉ dẫn của Khánh Khỉ và nó đang có ý định muốn nhờ vả Khánh Khỉ cùng Kim Yến xin cho nó một chân vào làm công an, công an chìm hay nổi gì đó cũng được. Miễn là nó có khẩu súng lục giấu bên hông, hay đeo chình ình ngang bụng càng hay. Vì vậy thỉnh thoảng nó cũng lần đến nhà Kim Yến và coi như chịu khuất phục trước đàn chị. Nó sẵn sàng đóng vai cận vệ của Kim Yến khi cần và cũng sẵn sàng nhận tiền của bà chị hào phóng khi cao hứng. Một lần Kim Yến khuyên nó:

- Tôi nghe nói chú hay xuống phố Khâm Thiên lắm phải không? Chú ăn chơi cái gì cũng được nhưng đừng dây vào cái thứ cô đầu.

Bị moi trúng tim đen, Quý Đen đỏ mặt ú ớ đính chính:

- Em có một người bà con ở dưới đó chứ không hề biết đến mấy cái nhà "tom chát" đâu. Bà chị yên tâm, đàn em không là thằng ngố. Thằng Khánh bú dù tâu với chị chuyện này không? Chả là có một hai lần nó gặp em léng phéng ở dưới đó. Nó cứ khăng khăng là em đi chơi bời. Thật ra...

Kim Yến cắt ngang:

- Chú có chơi một tí sau những ngày gian khổ cũng chẳng sao. Có điều chơi cũng phải biết cách chơi. Đừng để chúng nó lợi dụng. Nó vừa lấy hết tiền của chú vừa cười chú. Nếu bao giờ chú có sự nghiệp đàng hoàng rồi, con gái Hà nội thiếu gì người tử tế, tôi sẽ làm mai mối cho chú một đám đàng hoàng.

- Vâng, trăm sự nhờ chị giúp cho. Em đang cần một công việc làm cho ra vẻ con nhà tử tế.

Kim Yến gật gù:

- Chú muốn làm gì? Công an hay lính?

- Em nghĩ làm công an vần hơn. Em có thể gác nhà cho chị hay bưng nước cho ông André cũng được mà. Miễn là người ta không nhìn em như một thằng thất nghiệp, không là thằng lông bông. Còn đi lính thì vẫn biết ông André có thể thu xếp cho em ở lại làm một chân vớ vẩn nào đó, nhưng không chắc ăn. Lỡ có chuyện gì nó đấy em ra mặt trận là kể như rồi đời con cắc kè.

Nụ cười của Kim Yến hiền lành:

- Chú tính đúng. Nhưng dù sao tôi vẫn muốn chú đưa tôi ra ngoài kia gặp mặt những đứa con tôi, đưa được hai đứa con tôi vào đây rồi chú muốn làm cái gì tôi cũng lo cho chú. Chú có thể tin ở tôi.

- Em hoàn toàn tin ở chị.

Tuy nói vậy song Quý Đen lại nghĩ khác. Nó hiểu rằng Kim Yến đã đặt giá cả rõ ràng. Con mẹ này khôn ngoan và cũng cứng tay lái thật. Nó chỉ cho Quý Đen lựa chọn một con đường, không còn cách nào nữa. Nó tìm kế hoãn binh:

- Vâng, bà chị để em tính lại. Nói thật với bà chị là lúc này nghe nói đến ra ngoài vùng bom đạn là em nổi da gà, sợ như sợ bệnh dịch hạch. Nhưng em biết đây là tâm nguyện thiết tha của bà chị nên làm em ray rứt mãi, bà chị lại quá tốt với đàn em càng khiến em khó xử hơn.

- Được, chú về suy nghĩ đi, đừng để tôi chờ lâu quá. Sợ rằng tôi sẽ phải tính đến kế sách khác và may ra André có thể giúp tôi thì chú không còn dịp trổ tài nữa đâu. Đến lúc đó chú muốn cũng không được nữa và cũng đừng trách tôi là không giúp chú. Tôi đã tạo cơ hội cho chú tỏ lòng trung thành với tôi. Và tôi chỉ giúp những người đó.

Quý Đen ra về. Nó vừa lo vừa vui. Nó biết rằng Kim Yến và Khánh Khỉ chỉ nghi là nó xuống phố Khâm Thiên vì mấy ả cô đầu, ngoài ra không biết chuyện gì khác. Nó đang suy tính đường đi nước bước xem phải thực hiện điều kiện của bà chị hờ Kim Yến bằng cách nào đây. Nó vắt óc cũng không thể tìm được một phương sách nào vẹn toàn. Đành phải chờ vậy thôi... Quý Đen lại léng phéng bò xuống phố Khâm Thiên. Lúc này mới chập tối, còn lưa thưa vài nhà có khách. Nó tạt vào đấu nhảm mấy câu với một cô đang ngồi buồn tình đón khách ngoài cửa rồi mới chịu nhảy vào căn nhà bên cạnh. Một cô thơm như múi mít đon đả chạy ra đón nó. Hai đứa ríu rít dăm ba lời tình tự thuộc nằm lòng rồi kéo ngay vào phòng trong khiến mấy ông khách sang nhìn nhau tủm tỉm cười vì cái trò tình tự nhà quê này của chúng nó.

Đến nửa đêm Quý Đen mới chịu ra về.

Vài ngày sau, Quý Đen vừa về đến nhà đã thấy Khánh Khỉ nằm vắt chân chữ ngũ hút thuốc lá. Nó lên tiếng:

- Mày có vẻ đang suy tính về cái vụ em Nhung Bờ Hồ của mày đi xem xi-la-ma với thằng công tử con anh chánh sở lục lộ phải không?

- Tao vừa gặp em, tao hỏi thì em bảo là tại tao không mời.

Quý Đen lăn kềnh ra giường:

- Đúng quá rồi còn gì nữa, mày chỉ hung hăng hão ở đâu chứ còn cái vụ tán gái thì mày nhát như con cáy. A-la-sô vào đi chứ.

- Người ta là con nhà lành chứ không phải là cái loại lăng nhăng như mấy em gái giang hồ của mày đâu.

Quý nhón điếu thuốc trên môi bạn hít một hơi dài:

- Còn hơn là tối về nằm không đốt thuốc lá vặt như mày. Đối với tao tình yêu là thực tế, chủ nghĩa "hiện thực" đấy, mày hiểu không?

- Hiểu! Nhưng nó không cho tao thực dụng thì làm thế nào?

- Cứ làm đại đi, con gái thường là điệu bộ ấm oẳng như thế, nhưng mày liều một cái là nó sẽ liều hơn mày. Chẳng tin mày thử xem.

- Đừng có xúi dại.

- Đồ nhát như thỏ đế. Tao làm như thế hai ba vụ rồi, vụ nào cũng thành công mỹ mãn cả. Chưa bị ăn tát lần nào. Nhưng nó tát má này, mày theo lời Chúa, hãy chìa mái kia ra cho nó tát nữa. Rồi lại tấn công tiếp là nó chịu, nó cho rằng mày là một thằng mặt dày nhưng xứng đáng là một thằng đàn ông đúng nghĩa, dám liều mạng vì tình.

Khánh Khỉ nằm lơ mơ, nó nửa tin nửa ngờ rằng cái "triết lý" cà chớn của thằng Quý Đen có thể là đúng. Quý Đen đã lại chuyển hướng sang vấn đề khác:

- Tao mới đến nhà Kim Yến dò hỏi xem cái vụ nó nhờ thằng André cho tao vào làm công an ra sao, nhưng con mụ đó cáo già lắm, nó nhất định đòi tao phải đưa nó đi tìm gặp con nó trước đã.

Khánh Khỉ ngồi dậy, nó chần chừ một chút rồi mới nói:

- Mày nên cẩn thận.

- Có gì đâu mà phải cẩn thận? Tao nhờ nó xin việc thôi mà.

Tiếng Khánh Khỉ hực lên mỉa mai:

- Không có gì à? Nó tóm mày bao giờ không biết đấy.

- Tao làm gì mà nó tóm?

- Làm Biệt Động hoạt động nội thành chứ còn làm cái gì nữa.

Quý Đen cũng vọt dậy:

- Tao... tao... mà làm Việt Minh? Mày moi cái thứ đó ở đâu ra vậy? Đến bố tao bảo tao là Việt Minh, tao cũng cóc tin được huống hồ là...

- Nhưng thằng André nó tin.

- Nó gán cho tao cái tội là làm cái gì như mày vừa nói đó?

- Thôi, đừng có giả vờ nữa, thằng nhỏ. Tao nói rõ là tao vừa ở nhà Kim Yến về đây. Mụ ta nói mụ nhờ thằng André lo cho mày vào làm công an, nhưng sau khi điều tra lý lịch hạng bét của mày thì nó nghi là mày có thời kỳ đi theo lão Đề.

- Đề nào? Cụ Đề Thám ấy à?

- Đừng có lảng chuyện. Lão Tạ Đình Đề là một tay anh chị trong đám biệt động đội hoạt động nội thành, không sở công an nào mà không biết.

Quý Đen toát mồ hôi, nó hất hàm ra vẻ cứng cáp hỏi lại:

- Mày cũng tin là tao làm nghề hoạt động nội thành sao?

- Đó là câu tao định hỏi mày đấy. Chỗ anh em, cùng cánh giang hồ với nhau, tao chắc là mày không giấu tao vì mày thừa biết là dù có ở hai bên chiến tuyến, nhưng tao không bao giờ phản mày. Thà là tao giết một chục thằng khác chứ không đời nào đụng tới anh em mình. Mày biết tính tao rồi đấy.

- Tao biết! Tao biết mày sống nghĩa khí, sống có quy luật giang hồ.

- Đếch có quy luật gì hết. Tao thích thế nào thì sống thế thôi. Mày khai thật đi, có phải mày chui vào đây moi tin hay ám sát những thằng cần thanh toán không?

Quý Đen lặng người suy nghĩ một lúc rồi lắc đầu:

- Không! Tuy nhiên... tao cũng cần nói cho mày biết rằng nếu tao có là biệt động thì tao cũng không thể nói cho mày biết được.

Đôi mắt Khánh Khỉ như muốn lồi ra:

- Như vậy là có?

- Mày hiểu thế nào cũng được. Những gì cần nói, tao nói hết rồi. Mày có đuổi tao đi chỗ khác để khỏi liên lụy tới mày không?

- Liên lụy hay không thì cũng đã liên lụy rồi. Thằng André không giao cho tao theo dõi mày, có thể nó giao cho phòng khác hay cơ quan phản gián, tao không rõ. Như thế có nghĩa là nó cũng nghi cả tao nữa. Lúc này mày đùng đùng dọn đi, chẳng khác nào hai thằng thông đồng với nhau, không hỏi đã khai. Đúng chưa? Không thể làm như thế được.

Quý Đen ngồi đăm chiêu. Nó cũng rút bao thuốc châm một điếu rồi đưa ra một sáng kiiến:

- Hay là tao với mày gây chuyện đấm nhau một trận nên thân, vì tranh dành cô Nhung Bờ Hồ hay vì chuyện mượn tiền mượn bạc gì đó. Sau đó mỗi thằng đi một nơi là xong.

- Cái khổ nhục kế của mày xưa quá rồi. Nó cười vào mũi mày rồi dắt mày vào xà lim, đưa ra pháp trường đêm êm như ru hoặc cho mày xuống mò tôm với hà bá.

- Nếu vậy tao chỉ còn cách chuồn đi là êm.

Khánh Khỉ lắc đầu:

- Cũng chưa phải là kế hay. Nếu nó đã theo mày thì mày chỉ cần thò mặt ra khỏi thành phố là nó vồ mày gọn như bắt cá trong rọ.

Quý Đen lại ngồi đực ra, một lát sau nó mới reo lên:

- Nếu đúng là con mẹ Kim Yến nói với mày thì rất có thể là mụ ta dọa đấy thôi. Này nhé, sau khi mụ lấy tiền ra dụ tao đưa mụ đi không xong, mụ bèn gán cho tao cái tội đi theo Việt Minh để phải tuân theo mụ.

Khánh Khỉ nhìn Quý Đen, thở hắt ra:

- Nhưng điều quan trọng là mày có phải là lính của lão Tạ Đình Đề như mụ nói không? Cái đó thì mày biết rõ hơn tao. Nếu đúng, thì tin của mụ là chính xác. Nhưng nếu không đúng thì có thể tin vào sự suy đoán của mày. Tao cóc muốn xen vào chuyện này nữa. Mày cứ giữ lấy cái bí mật của mày.

Khói thuốc lá làm mờ cả căn phòng chỉ có ngọn đèn điện vàng ệch. Đêm nay trời lạnh hơn. Quý Đen khép cánh cửa sổ sát nóc nhà bên cạnh, nó phân vân giữa tình bạn và công việc. Sau cùng nó nhún vai:

- Tao chỉ có thể cam đoan với mày tao không phải là lính của lãoTạ Đình Đề, nó là cái thằng cóc cắn nào tao cũng không biết. Tao làm việc cho một cơ quan khác. Mày nên hiểu là trong hoàn cảnh đất nước bị xâm lăng, chúng ta không có quyền ngồi yên. Cả nước đứng lên chống giặc, mày không thấy sao? Nếu trước đây chúng ta sai lầm thì nay chúng ta có thể sửa chữa. Mày đừng cho là tao tuyên truyền cho mày...

- Câm mẹ nó cái mồm thối của mày đi. Không tuyên truyền còn là cái gì nữa. Chỉ được cái giỏi ngụy biện. Mày tính "giác ngộ" cho đàn anh của mày đấy phải không? Anh mày đây giác ngộ bằng mười mày nên mới chui vào đây. Ở ngoài đó, dù mày có lập công thế nào thì cũng có phen nó lôi cái lý lịch con cái địa chủ và buôn lậu của mày ra, nó "cải cách" là mày đi đứt. Tao đọc sách, đọc báo, nghe đài phát thanh thấy mấy bố bên Trung cộng là tao ớn đến tận xương rồi. Tao đếch chơi.

- Mày theo Tây giết hại đồng bào à?

- Tao không theo Tây, tao theo cái bản năng sinh tồn của tao. Tây hay Trung Quốc vĩ đại hay Liên Xô vĩ đại cũng chẳng có gì khác. Anh nào làm cho đất nước ấm no, đời sống người dân có chút tự do, có cơm áo là được. Ở đây cũng có chính phủ Việt Nam, cũng có quốc trưởng đàng hoàng. Mày vào đây mấy tháng rồi, mày thấy đấy, có ai bán nước đâu, chỉ có mấy cô bán nước chè tươi xinh như mộng.

- Mày đui rồi nên mới không thấy.

- Tao hỏi mày ở đây sướng hơn hay ở ngoài kia sướng hơn?

- Tao không cãi với mày điều đó. Nhưng mày có thấy Tây nó làm cha mày không? Tây nó cai trị chứ đâu phải mấy thằng quan lại Việt Nam chúng mày!

- Sẽ có một ngày nó không cai trị được nữa. Mình cũng đứng lên đòi độc lập như mấy cái thuộc địa khác. Như thế không hơn là đánh nhau túi bụi để rồi khi có độc lập thì tanh banh hết, chết hàng triệu người. Tao không khoái cái vụ đó.

- Đúng là lý luận của mấy thằng phản động. Nhưng thôi, không bàn đến chuyện đó nữa. Giữa tao và mày từ nay thằng nào có lý tưởng của thằng nấy, nhưng vẫn coi nhau là bạn. Không thằng nào xâm phạm đến đời tư thằng nào.

Khánh Khỉ vỗ vai Quý Đen:

- Thằng lỏi! Mày khôn thật, lúc này trên cái đất của tao thì mày gạ sống chung, nhưng nếu tao sống trên đất của mày thì chưa chắc có cái chuyện đó. Không sao, mình biết nhau như vậy là đủ. Vả lại tao cũng tin ở tình nghĩa của mày, nếu không vì một lý do bắt buộc nào chắc riêng mày cũng không nỡ hại anh em. Mày suy nghĩ kỹ đi, đây là việc của mày, tao không giúp gì được đâu. Đêm nay tao phải vào sở làm việc, mày cứ ngủ ở nhà.

Khánh Khỉ mặc quần áo ra đi. Trước khi đóng cửa, nó còn quay lại nửa đùa nửa thật:

- Nếu mày có bị bắt thì cứ yên tâm không phải là do tao đâu. Muốn bắt mày thì tao sẽ đường hoàng chường mặt ra và bảo mày đút hai tay vào còng chứ không chơi cái trò đê tiện ném đá giấu tay.

- Tao hiểu mà.

- Còn một điều nữa là mày có nằm trong nhà giam thì tao sẽ không thể nào làm gì được và tao cũng không thăm mày đâu. Tao sẽ coi mày như không quen bao giờ. Đừng hy vọng gì vào tao hay bà chị Kim Yến của mày đấy.

Nói xong Khánh Khỉ đóng ập cánh cửa, tiếng gót giày khua cồm cộp trên cầu thang gỗ. Còn lại một mình, Quý Đen đã tính vọt xuống Khâm Thiên, đánh điện xin chỉ thị trong tình hình mới. Nhưng nó lại sợ lúc này đã quá khuya mà nó xuống dưới khu phố vắng ấy là bị lộ ngay. Nếu nó bị theo dõi thật thì chắc chúng nó chưa bắt ngay đâu. Nó còn để đó bới xem còn đồng bọn nào không và lần mò tìm cái sào huyệt chính là chỗ nào. Quý Đen tin vào sự phán đoán của mình nên sau một lúc tính toán, nó ngủ thẳng cẳng một mạch đến sáng.

Chương 4

Tình hình chiến sự mỗi lúc một gay go. Người Hà Nội đã có thể nghe tiếng súng đại bác âm vang từ một nơi nào đó vọng về. André tất bật với mọi thứ công việc, hầu như rất ít khi nó có thì giờ đến với Kim Yến. Trong khi Kim Yến đang mưu toan tìm cách nói dối để có thể cùng Quí Đen ra đi. Chị đã làm được một cái thẻ căn cước giả. Chị nói với André là cần xuống Hải Phòng lo việc buôn gạo. André chẳng cần xét tới lý do thật hay giả, nó gật đầu ngay. Kim Yến không ngờ mọi chuyện lại dễ dàng đến thế. Nhưng chị lại không tin rằng qua mặt được thằng chồng hờ khôn như ranh này. Có thể nó đã không cần tới chị nữa và chị cũng chẳng cần gì đến nó. Trước sau gì cũng có một ngày nó bỏ rơi chị trở về với cô vợ đầm ở bên Pháp. Chị cũng đã nhờ nó có được một gia tài khổng lồ. Như thế là huề, không ai nợ ai.

Trước khi Kim Yến ra đi, Khánh Khỉ bàn với Quí Đen:

- Mày chuồn ra ngoài đó mà có bà chị Kim Yến đi là chắc ăn rồi. Tao đề nghị mày giúp tao một lần chót là bảo bà chị sang tên cho tao cái cửa tiệm ở Cửa Nam. Như thế dù bà chị có chuyện gì xảy ra, tao cũng có một chỗ làm ăn vững chắc. Tao sẽ bỏ cái nghề công an, ra làm ăn đàng hoàng. Nếu khi nào mày hoặc anh em mày có việc trở lại thành phố này thì chúng mày có quyền đến chỗ tao trú ngụ.

Quí Đen thi hành ngay và nó được Kim Yến vui vẻ nhận lời. Đối với chị, cái cửa tiệm đó chỉ bằng cái móng tay và mục đích của chị mua nó chỉ để làm cái mồi dụ Khánh Khỉ tìm ra hai đứa con chị mà thôi.

Giải quyết xong một số công việc, Kim Yến và Quí Đen đưa nhau ra ngoại ô thành phố như một cặp tình nhân dong chơi ngày nghỉ cuối tuần. Ở đây, Quí Đen đã có đường dây giao liên đợi sẵn, đưa hai người đi thẳng về Thái Nguyên. Quí Đen được cấp trên ban khen vì những thành tích đã đạt được trong khi thi hành nhiệm vụ. Nó trình bày rõ ràng sự việc phải mang theo Kim Yến và nó được chấp thuận tiếp tục gây cảm tình với Kim Yến để có thể sử dụng sau này. Nó chưa cần mò tới chỗ ở cũ của ông Đội thì cánh bạn làm tình báo đã cho nó biết tin ông Đội đã chết và bà Đội đã trở lại Hải Phòng. Còn đứa con trai của Kim Yến được bà Đội gửi cho vợ chồng anh cháu làm ở ủy ban nhân dân nuôi hiện nay ở đâu không ai biết vì anh này đã nhập ngũ, chị vợ thì được điều về trung ương mà trung ương là ngành nghề gì và ở đâu thì cái thứ tép riu như Quí Đen chưa đủ uy tín để thăm hỏi. Ngay cả hai Toản sống chết ra sao, Quí Đen cũng chịu thua.

Thế là Kim Yến quyết định cùng Quí Đen tìm đường đến thành phố Hải Phòng. Lúc này tình hình càng rối tung rối mù vì cái hiệp định Genève đã ký kết xong xuôi. Một số người cũng tìm đến thành phố Cảng này để chờ tàu vào Nam. Một số cán bộ được tung vào chuẩn bị cho công tác tiếp thu. Quí Đen ung dung vào thành phố. Kim Yến trở lại căn nhà cũ của ông Đội và chị đã gặp được bà Đội cùng đứa con gái của mình. Bé Vân đã lớn khôn rồi. Hai mẹ con ôm nhau khóc vùi. Kim Yến muốn trở lại Hà Nội vơ vét hết của chìm của nổi mang theo. Nhưng con đường số 5 nối liền Hà Nội - Hải Phòng không còn an ninh nữa. Chị đang chần chừ đi dò hỏi tin tức thì gặp ông Phán Long. Ông ta đã từng du học tại Paris, trở về nước làm công chức cao cấp, phục vụ trong sở toàn quyền và là bạn thân của André. Ông ta khuyên chị không nên trở lại Hà Nội nữa vì rất có thể gặp phiền phức với cái thành phố đang chuẩn bị đổi chủ. Với thân phận của chị, rất có thể gặp những chuyện rủi ro. Kim Yến tiếc của song không thể làm thế nào hơn. Chị ngỏ ý muốn đưa con vào Nam. Ông Phán Long tán thành ngay:

- Tôi đã có sẵn giấy tờ, cả gia đình tôi đang tụ tập ở nhà một người quen. Chị có thể đến đấy cùng chúng tôi lên máy bay hoặc xuống tàu vào Sâi Gôn.

Kim Yến lặng lẽ đưa con đến ở chung nhà với ông Phán Long.

Hai hôm sau, chị gặp lại cô Nhung Bờ Hồ. Cô này vẫn trẻ đẹp và ăn diện coi như trên đời này không hề có chiến tranh xảy ra. Nhung Bờ Hồ biết mặt Kim Yến, hai người chưa có dịp làm quen, nhưng đến cái thành phố này họ vui vẻ nhận ra người đồng hương và chắc chắn đồng hoàn cảnh sắp làm một chuyến viễn du lánh nạn. Họ thân mật chào hỏi nhau, Kim Yến lịch sự mời Nhung vào một tiệm kem bên cạnh bến xe đò. Kim Yến hỏi thăm:

- Cô đi cùng gia đình xuống đây à?

Nhung cười, đôi má lúm đồng tiền càng thêm duyên dáng:

- Gia đình em nhất định ở lại vì có ông chú làm lớn ở ngoài khu. Em trốn nhà đi với cậu ấm con lão chánh sở lục lộ.

- Người yêu à?

- Yêu đương gì đâu chị. Chẳng qua là em bám theo gia đình anh ta mà thôi. Vào đến trong đó rồi tính lại.

Kim Yến thân mật vỗ vai người con gái trẻ:

- Cô thuộc loại liều đấy, giống tôi.

Hai người lại có vẻ tương đắc hơn. Kim Yến lựa lời hỏi thăm tiếp:

- Còn anh chàng Khánh vẫn tò tò theo cô thế nào?

Mặt cô gái sa sầm lại:

- Chị biết thằng khốn nạn đó sao?

Kim Yến chưa biết chuyện gì xảy ra, chị thản nhiên lắc đầu:

- Tôi đâu có quen nó, chẳng qua là tôi biết nó theo đuổi cô nên hỏi thăm xem hai người ra sao vậy thôi mà.

- Nó là một thằng đểu. Nó xúi người đến khám nhà bố em, nhét một cái truyền đơn vào nhà, thế là tụi nó mang bố em đi. Nó làm bộ từ tâm ra tay nghĩa hiệp nhưng với điều kiện là em phải lấy nó. Bí quá, em đành ừ đại cho xong. Đến khi bố em được tha, nó đưa em về cái tổ quỷ của nó, tính giở trò. Em không chịu được nên đâm cho nó một nhát gần chết, phải chở vào nhà thương cứu cấp. Em chuồn ngay, lại đúng dịp di cư này nên em đi thẳng xuống đây luôn. Em nghe nói sau này nó giàu lắm, chẳng biết tiền của ở đâu ra.

Kim Yến lặng thinh. Chị hiểu rằng cái âm mưu bỏ truyền đơn vào nhà Nhung Bờ Hồ là do chính chị bày ra cho Khánh Khỉ, không ngờ nó thực hiện thật, chắc nó thấy nguy cơ bị cậu ấm phỗng tay trên người đẹp nên nó phải ra tay. Còn số của cải nó thu được chắc cũng là của chị mà thôi. Nhung lại nói sang chuyện khác:

- Em thấy anh Phát thật lòng với em, nhưng em có hai điểm biết chắc rằng không thể sống với anh ấy được. Một là anh ta thư sinh quá, không đủ sức che chở cho em. Hai là gia đình anh ta tỏ vẻ coi thường em. Nghe nói ông bà ấy định chọn cho anh ta một cô con nhà gia giáo, con ông cháu cha, môn đăng hộ đối. Gia đình này biến vào Sâi Gôn bằng máy bay trước rồi.

- Vậy thì cô sống với gia đình anh Phát của cô sao được? Hàng ngày phải đối diện với những bộ mặt khinh khỉnh, vênh váo đến lợm giọng, không chịu nổi đâu.

- Thì em đã nói với chị là họ cũng chỉ như một chuyến tàu, cho em vào đến trong đó là em lên bờ, con tàu muốn trôi về đâu, thây kệ nó. Chịu khó ít ngày có sao đâu, vả lại em cũng đi suốt ngày, tối mới về ngủ nhờ trong căn nhà chật ních.

- Ở Hải Phòng lúc này nhà nào cũng thế cả.

- Còn chị?

- Tôi ấy à. Trái hẳn với cô. Mẹ con tôi được gia đình ông Phán Long đối xử rất tử tế. Bố mẹ ông Phán Long là dân phong kiến. Nghe đâu trước kia làm quan tri phủ về hưu. Một "đế chế" rất phong kiến còn lại trong thời đại chúng ta. Tôi được Phán Long giới thiệu là vợ của một người bạn bị chết ngoài chiến trường nên càng được gia đình này sủng ái. Tôi xuất thân từ một gia đình cổ, sống ở làng quê từ nhỏ nên rất hợp với "gu" phong kiến. Vào thưa ra gửi là nghề của tôi. Cái nhà mà chúng tôi đang ở nhờ là chú ruột của ông Phán Long, cũng lễ giáo ra trò.

Nhung Bờ Hồ gật gù:

- Như thế thì tiện quá rồi, nhưng em mà sống như thế là em chịu thua. Thời đại của chị khác mà thời của em khác, mặc dầu chúng ta không cách nhau xa lắm.

- Tiểu thư năm 40 của Hà Nội khác với tiểu thư của Hà Nội những năm 50. Tôi ở giữa nên có thể dung hòa giữa hai thời đại. Tôi sống kiểu nào cũng được. Cần chắp tay xá dài, tôi làm rất gọn. Cần chống tay ngang hông xổ tiếng Tây, tôi cũng dư sức làm rất điệu nghệ. Muốn nói chuyện cách mạng, tôi nói như cháo vì bố chồng trước kia của tôi là dân cách mạng chính hiệu đi theo cụ Đề Thám. Muốn nói chuyện theo kiểu những nhà tư sản, tôi thừa thông thạo để tiếp họ.

- Chị sắc như con dao pha. Em thua chị.

- Thời buổi này phải sống như thế. Gió chiếu nào che chiều ấy. Mai mốt vào trong Nam rồi chưa biết mình sẽ còn gặp những cảnh gì nữa đây?

- Em nghĩ dù sao thì cũng tốt hơn ở lại đây với mấy ông răng đen mã tấu.

Kim Yến gật đầu:

- Tôi vừa ở ngoài đó vào đây. Dân mình rất khổ, cho nên tôi kiếm đường ra đi. Bao nhiêu của cải của tôi ở Hà Nội mất hết cả, nhưng còn người thì còn của, chứ của có làm ra người được đâu. Tôi tìm lại được đứa con này còn hơn là hàng chục cái gia tài tôi bỏ lại.

Nhung Bờ Hồ ôm bé Vân vào lòng:

- Tội nghiệp cháu tôi, chịu cực khổ bao lâu nay.

Bé Vân ăn ly kem thứ nhất trong đời nó. Chưa có cái gì lạ hơn và ngon hơn. Nó nhìn Nhung Bờ Hồ rồi nhỏ nhẹ khen:

- Cô đẹp quá.

Nhung cười tít:

- Không bằng mẹ cháu đâu.

- Mẹ cháu không có cái vòng này.

- Vòng giả đấy. Mẹ cháu đâu có chịu đeo vàng giả bao giờ. Cháu có muốn cô cho cháu làm kỷ niệm.

Nói rồi Nhung tháo mấy chiếc vòng lỉnh kỉnh trên cổ tay đeo cho bé Vân. Cô nói với Kim Yến:

- Cô bé này xinh quá, sau này rồi cũng ăn diện bằng thích.

Kim Yến ngắm con với một vẻ sung sướng rõ rệt:

- Cảm ơn cô. Tôi sẽ cho nó tự do, cho nó tất cả những cái mà trước đây nó không được hưởng.

Hai người ngồi với nhau khá lâu mới chịu chia tay.

Hai mẹ con Kim Yến trở về, mang theo một vài lạng giò chả của hàng cơm tám nổi tiếng và một gói thịt quay mua của anh Tàu ở đầu phố Cầu Đất và ngã tư Tám Gian. Gia đình Phán Long đã đợi sẵn. Hai mẹ con cùng vòng tay thưa:

- Thưa hai cụ chúng con đã về. Để con đi sắp cơm hai cụ dùng.

Ông bà Phủ, bố mẹ của Phán Long có vẻ hài lòng. Kim Yến đã làm chiều ý được cả ông bà chủ nhà. Ai cũng khen chị là một người có nền nếp đúng là con nhà gia giáo. Khoảng nửa tháng sau thì Phán Long được gọi tên xuống tàu vào Nam. Chiếc tàu thủy đủng đỉnh ra khơi. Một cuộc di cư mà nhàn nhã như đi du lịch. Tuy rằng vài ngày trên tàu có chật chội, song quả thật là người ta đã làm hết mình cung cấp mọi tiện nghi cho mọi người.

Vào đến thành phố Sâi Gôn, gia đình Phán Long ở tạm trong một trường học rộng rãi thoáng đãng, trong khi nhiều gia đình khác phải sống tạm trong những căn lều vải bạt căng ra ở một công viên nào đó. Lúc này Kim Yến lại có dịp trổ tài nội trợ của mình. Đời sống cực khổ ở vùng núi non, ở vùng quê mùa đã quá quen với chị nên trong cảnh này, chị vẫn tươi cười lo toan mọi việc như không có chuyện gì xảy ra. Lúc này chị mới biết Phán Long đã có một đời vợ, chẳng may khi sinh đứa con đầu lòng, cả hai mẹ con đều chết vì sinh khó. Ông chú bà thím Phán Long đi theo gia đình này đều muốn chắp nối Phán Long với Kim Yến.

Vài tháng sau, Phán Long lại được gọi đi làm ở bộ nội vụ và được phân chia một căn nhà thuộc loại biệt thự gần khám Chí Hòa. Hầu như họ mang được hết của cải đi theo nên mua sắm đủ thứ. Kim Yến còn lại một ít vàng, chị tính ra ở chỗ khác tìm cách buôn bán nuôi con. Chị lấy cớ là cần đi kiếm một vài người bà con cũng di cư vào Nam, chị lẳng lặng dò dẫm đường đi nước bước. Chị tìm được mối sang lại một cái quầy nhỏ bán vải ở chợ Bến Thành. Chị không ngần ngại thực hiện ngay ý định của mình. Ông bà Phủ cố níu kéo chị rồi cuối cùng phải nói thẳng dự tính của họ:

- Lâu nay chúng tôi cứ nghĩ chị là người trong gia đình này rồi. Chẳng việc gì phải dọn đi đâu cả. Tôi sẽ bảo thằng Phán nhà tôi lo cái chuyện hôn nhân của hai người cho xong đi. Chắc là chị ngại danh không chính, ngôn không thuận chớ gì?

Kim Yến cúi đầu lễ phép:

- Cháu không nghĩ gì hết. Được hai cụ và ông Phán giúp đỡ cưu mang như thế cháu thấy áy náy lắm, cháu không dám quên ơn. Nhưng cháu muốn sống tự lập để nuôi con cháu.

Rồi đến lượt Phán Long nằn nì:

- Cô có thể không bằng lòng cuộc hôn nhân giữa hai chúng ta, tôi không dám ép. Nhưng cô vẫn có thể ở lại đây như một người trong nhà.

Kim Yến thẳng thắn:

- Tôi hiểu ý anh. Đã đến lúc chúng ta cần phải dứt khoát nói rõ mọi chuyện. Tôi theo gia đình anh vào Nam không có nghĩa là tôi nhằm đến cái chức bà chủ trong nhà này. Anh chưa biết hết về tôi đâu. Anh mới biết có một nửa về con người thật của tôi. Tôi không xứng đáng với anh.

- Cô đừng có mặc cảm. Tôi biết cô là bà André. Cô có thể mang tai tiếng đến cho gia đình tôi.

- Đúng thế. Mai mốt ông bà già anh sẽ biết việc này. Tôi không muốn là kẻ cúi mặt xuống trong gia đình anh. Tuy rằng tôi rất thích cái nếp sống nền nếp của gia đình này. Tôi đủ sức làm một nàng dâu ngoan theo lối cổ xưa. Trong đó chứa đựng một cái gì rất hay. Và tôi cũng rất kính trọng anh, tuy nhiên tình yêu thì chưa đến. Anh cứ để mẹ con tôi ra sống tự lập. Như thế không phải là tôi đoạn tuyệt hẳn với gia đình anh. Nếu một ngày nào đó, tôi có một cuộc sống đàng hoàng, lúc đó chúng ta vẫn còn cơ hội, anh có thể hỏi cưới tôi làm vợ, nếu anh còn chờ đợi được. Như thế không tốt hơn sao? Bây giờ dù tôi có lấy anh, người ta sẽ cho rằng tôi chỉ là kẻ sa cơ thất thế được cứu giúp.

Phán Long lắc đầu:

- Sẽ không có ai nghĩ như thế cả.

- Không ai nghĩ thì chính tôi phải nghĩ. Mang nặng cái mặc cảm ấy, cuộc sống không có hạnh phúc đâu. Anh hãy bình thản trở lại cuộc đời trước đây của mình.

Phán Long vốn là người ít nói, hôm nay anh nói như thế là quá nhiều rồi. Anh đành nuối tiếc chia tay với mẹ con Kim Yến.

Những căn nhà có cái bảng "Room for rent" mọc lên như nấm khắp thành phố Sâi Gôn khi người Mỹ hất cẳng người Pháp, đưa quân vào Việt Nam. Rất nhiều ngành nghề mới ra đời. Thầu rác, tiệm giặt ủi, phòng tắm hơi, cung cấp rau tươi, snack bar... nhằm vào cái thị trường quân nhân Mỹ. Dân miền Nam tin rằng mình có một người bạn đồng minh hào phóng, giàu mạnh và muôn đời bền vững.

Kim Yến đã bỏ cái sạp vải nhỏ ở chợ Bến Thành. Chị hăng hái chung vốn vào với một số người nhanh chân nhanh tay thầu rác Mỹ. Chị đã có một số vốn lớn. Một buổi tối đi dự tiệc thôi nôi con một người làm ăn chung, Kim Yến gặp lại Nhung Bờ Hồ. Hồi này Nhung đã trưởng thành hẳn lên và đẹp lộng lẫy. Nhưng cái tính ăn nói lốp bốp của cô chẳng thay đổi tí nào. Trong câu nói của cô xen lẫn cả dăm ba chữ tiếng Anh. Cô nói tỉnh bơ như thói quen của một người đàn bà giao thiệp rộng trong giới nửa thượng lưu nửa mánh mung của thời đại nhập nhằng này. Kim Yến gợi chuyện:

- Sao, chồng con gì chưa?

Nhung Bờ Hồ nhún vai:

- Dại gì mà lấy chồng. Lấy một anh Việt Nam thì chỉ tổ mình bị độc quyền, ghen tuông vớ vẩn và có thể đói nhăn răng. Còn lấy ngoại kiều thì em chưa đủ trình độ.

- Cô bảo trình độ là thế nào? Tiếng Anh chưa đủ thông thạo sao?

- Ôi, bà chị ngây thơ quá. Không thông thạo thì quơ chân quơ tay ít lâu rồi Mỹ nó cũng hiểu tất. Em nói trình độ ở đây có nghĩa là... chưa dám liều. Tuy vậy em cũng quen biết khá nhiều mấy anh có chút thế lực để giúp mình những cái áp phe ra tiền. Chị muốn đô la xanh đô la đỏ giờ nào cũng có.

- Cô nói dễ như lấy đồ trong túi.

Nụ cười của Nhung Bờ Hồ thoáng một vẻ hãnh diện:

- Cái đó là cái chắc.

Rồi cô ghé vào tai Kim Yến, hạ thấp giọng:

- Tiền ở trong túi chị mà chị không biết cách móc ra đấy thôi.

Kim Yến ngây mặt:

- Cô nói gì?

Nhung Bờ Hồ liếc mắt nhìn về phía một người đàn ông đứng cách đó không xa:

- Em vừa thấy chị nói chuyện thân mật với ông Tòng, chị với ông ta là thế nào?

- À, ông ta là em họ của ông Phán Long. Cũng kể như người trong nhà.

- Ông ta là "sếp" lớn ở quan thuế.

- Cũng chẳng lớn gì.

- Bề ngoài là như vậy, nhưng thật ra ông ta có những địa điểm rất tốt. Chúng em đang cần một vài nơi làm "bãi đáp". Chị hiểu rồi chứ?

Vốn là tay làm ăn trong nghề nên Kim Yến hiểu ra ngay:

- Cô muốn thuê bãi của ông ta để xuống hàng Mỹ lậu à?

- Ông ta có thể cho thuê luôn cả cái kho của quan thuế chứ không phải chỉ có bãi đáp. Ở đó xuống hàng và để hàng là an toàn nhất. Chị thử hỏi ý kiến của ông ta xem sao. Tay đó cũng chịu khó làm ăn chứ chẳng phải là thứ thanh liêm trong sạch gì đâu. Hay là chị chung với chúng em làm ăn?

Kim Yến ngần ngại:

- Tôi sống trên mấy cái bãi rác cũng đủ rồi.

- Đô la vào túi không bao giờ đủ cả. Chuyến làm ăn này của chúng em lớn lắm. Nhận hàng rồi mới giao tiền, lời một gấp mười. Chỉ cần vài chuyến như thế này là tiêu đến đời con đời cháu cũng không hết. Chị muốn chung một nửa vốn hay một phần là tùy ý chị. Còn ông Tòng thì khỏi cần bỏ một xu nào. Chỉ bảo đảm cho tụi em cái kho là xong.

Kim Yến suy nghĩ nghĩ một chút rồi nhận lời. Chị đưa Nhung Bờ Hồ ra giới thiệu với ông Tòng. Mọi chuyện êm xuôi.

Từ đó Nhung Bờ Hồ thường đi lại nhà Kim Yến. Bé Vân lúc này đã mười sáu tuổi. Cô bé vừa đi học vừa học đàn piano. Xem ra Vân có năng khiếu về âm nhạc và cô bé rất thích cái tính cách của Nhung Bờ Hồ. Đúng là một mẫu tiểu thư sang trọng quý phái của cái thành phố mà đời sống vật chất cùng tiện nghi đang ùa vào ngự trị trên hết cả mọi thứ. Nhung có cái xe hơi Toyota Corola màu đỏ tươi. Quần áo cô ăn diện đúng mốt thời thượng. Dường như mỗi ngày Nhung mặc một bộ khác nhau, Vân chưa hề thấy một bộ nào Nhung vận đến hai lần. Dì Nhung cũng tỏ ra rất thương Vân. Hai dì cháu thường nhỏ to tâm sự với nhau. Có những chuyện Vân không nói với mẹ mà chỉ nói với dì Nhung. Một lần Vân thủ thỉ:

- Cháu muốn thi hát trên đài phát thanh, nhưng mẹ cháu không cho.

- Yên tâm, dì sẽ nói với mẹ cháu và dì sẽ dẫn cháu đi. Dì có quen với một vài người làm trong đài phát thanh.

Đôi mắt Vân sáng lên:

- Thật hả dì? Cháu sẽ luyện một vài bài thật hay để biểu diễn, cháu không làm dì xấu mặt đâu. Nhưng dì đừng cho mẹ cháu biết vội.

Nhung xoa đầu cô cháu gái. Nhưng rồi bận bịu với công việc, hai tuần sau Nhung mới đưa Vân đến nhà một người bạn cũ để nhờ anh ta giới thiệu với người phụ trách chương trình ca nhạc của đài phát thanh. Anh này chính là con ông chánh sở lục lộ, từ ngày vào Nam anh lên đại học và theo ngành đại học văn khoa rồi một sớm một chiều trở thành nhà văn kiêm nhà thơ. Một nhà văn chân chính, thỉnh thoảng có một bài đăng báo, lâu lâu có một bài thơ tình cho mấy tờ báo phụ nữ. Mỗi lần bài được đăng, anh đều mua dăm bẩy số gửi cho bạn bè và dĩ nhiên không bao giờ anh quên gửi cho Nhung Bờ Hồ. Chẳng hiểu Nhung có thì giờ coi hay không nhưng khi gặp anh, Nhung tán ngay:

- Thơ anh hay quá, hôm nay Nhung đến để cảm ơn anh đây.

Nhà văn kiêm nhà thơ Mã Phong tưởng như mình nằm mơ. Mặt anh ta tái đi vì sung sướng lắp bắp nói không nên lời. Nhung giáng thêm một đòn nữa:

- Sao anh không cho xuất bản một tập thơ? Thơ của anh còn hơn chán vạn những ông thi sĩ gà mờ khác. Anh mà cho xuất bản chắc chắn sẽ được giải thưởng văn học. Tôi nói thật đấy.

Thi sĩ Mã Phong cuống lên:

- Ấy ấy, tôi đã chuẩn bị sẵn sàng rồi, sắp cho in một tập dầy gần ba trăm trang. Bìa ốp sét bốn màu đàng hoàng, có mấy bức tranh làm phụ bản, có dăm bẩy bài được phổ nhạc.

Nhà thơ bèn lôi trong ngăn kéo ra một xấp thơ dày cộm để chứng tỏ rằng mình không nói khoác. Nhung Bờ Hồ đành phải cầm lên lật lật qua vài trang, cô tuyên bố rất hùng hồn:

- Tôi ủng hộ anh. Nếu cần tôi sẽ đặt mua một trăm cuốn trước để anh có vốn in.

Thi sĩ Mã Phong xua tay:

- Cô nên nhớ ông già tôi là chánh sở lục lộ, chỉ cần một ít nhựa trải đường là tôi có thể in vài tập thơ rồi. Tôi không phải là loại thi sĩ đói rách như những anh khác đâu, Thời buổi này, thi sĩ không còn nghèo mạt rệp như thời cụ Tú Xương.

Nhung Bờ Hồ, đi vào mục đích chính bằng cách kéo cô cháu gái lại sát bên mình:

- Đây là con cháu gái tôi, nó đang học thi tú tài một, nhưng nó lại có máu văn nghệ như anh. Nó thích đi hát thử ở đài phát thanh. Anh có thể giới thiệu cho nó được không?

Mã Phong nhìn cô gái trẻ đang e lệ như một độc giả ngây thơ được hân hạnh đứng trước một nhà văn nghệ lớn. Thi sĩ kiêm văn sĩ búng tay:

- Dễ ợt. Tôi sẽ đưa đến bảo anh chủ sự phòng văn nghệ thu xếp là xong ngay. Tên cô em là gì?

- Em là Vân.

- Cái gì Vân?

- Dạ... Vân là Vân thôi.

- Không được! Không một ca sĩ nào có cái tên cụt lủn như vậy cả. Ít ra thì cũng phải là Mộng Vân, Ái Vân, Cẩm Vân hay cùng lắm là... Vân Vê chứ.

Nói rồi Mã Phong tự thưởng cho câu khôi hài xỏ lá của mình bằng một tràng cười. Nhưng rồi nhà thơ nhận ngay ra cái sự khôi hài của mình trước mặt hai người đẹp là không có văn hóa chút nào nên anh ta tốp ngay tràng cười lại và nghiêm trang:

- Thôi thì cứ đặt tên là Phong Vân vậy.

Nhung Bờ Hồ lẩm bẩm:

- Phong Vân, nghe cái tên cũng hay đấy. Nhưng Phong là tên anh, Vân là tên con cháu tôi, anh có ý định gì không đấy?

Mã Phong đỏ mặt:

- Cô có thể nghi ngờ một nhà văn lớn có ý định đen tối như vậy sao?

- Càng lớn càng đen.

- Cô chỉ nói nhảm. Thôi thì đặt một cái tên gì cho nó là lạ đi một chút. Thằng Phong này không dính dấp gì vào đấy. Tỉ dụ như Hoàng Mộng Thanh Vân, Lê Minh Tuyết Vân. Như thế không trùng với bất kỳ cô ca sĩ nào được và sẽ nổi bật lên giữa cái đám đông nhi nhô.

Nhung gật đầu:

- Đó cũng là một ý hay. Tuy nhiên bốn chữ dài quá, nhiều ông giới thiệu chương trình không nhớ nổi. Lấy ba tên thôi. Hoàng Mộng Vân được rồi. Thế nào Vân, cháu có đồng ý không?

- Tùy cô chú sắp đặt. Tên nào cháu cũng chịu.

Mã Phong nhìn cô bé và anh tin rằng cô này sẽ rất có tương lai trong nghề nghiệp. Anh sửa soạn rồi đưa hai dì cháu Nhung Bờ Hồ đến đài phát thanh. Ông chủ sự phòng văn nghệ là một vị nhạc sĩ có tuổi nên ông thường dành cho đàn em tiếp đón những mầm non văn nghệ và vị đàn em này vốn lại là một tay chuyên đi sưu tầm những mầm non mang về huấn luyện một thời gian rồi chờ dịp lăng xê lên các sân khấu ca nhạc.

Nể lời Mã Phong là tay quen biết mấy tờ báo Điện Ảnh Kịch Trường, hôm đó Vũ Hải chuẩn bị phòng vi âm cho Mộng Vân thử giọng ngay. Chỉ cần qua một bài tình ca là Vũ Hải đã gật gù khen:

- Được lắm, có tương lai lắm. Tôi chỉ huấn luyện thêm ít ngày là có thể theo tôi lên sân khấu rồi.

Đến bản thứ hai, Vân xin được tự đệm piano không cần dàn nhạc.. Vân hát bài "Gợi Giấc Mơ Xưa" của nhạc sĩ Lê Hoàng Long. Vũ Hải tròn mắt kinh ngạc:

- Tuyệt vời. Giọng hát ngọt lắm, tuy chưa so sánh được với Lệ Thanh, Ánh Tuyết nhưng cô hát rất đúng, đệm dương cầm rất hay.

Rồi anh ta thở dài thườn thượt:

- Thời buổi này có những cô ca sĩ không hề biết một nốt nhạc nào, hát phứa phựa, muốn ngân là ngân, muốn nghỉ là nghỉ, muốn hét là hét. Cứ tự nhiên như ở trong nhà tắm.

Anh ta lại quay sang nói với Nhung:

- Cô yên tâm, tôi sẽ đưa cô em Hoàng Mộng Vân đến giới thiệu cho một phòng trà ca nhạc loại thượng thặng của thành phố này. Chẳng mấy lúc hái ra tiền.

Vân lên tiếng:

- Thưa chú cháu chỉ muốn hát ở đài phát thanh thôi chứ không có ý đi hát để kiếm tiền.

Nhung Bờ Hồ cũng hùa theo:

- Nhà cháu Vân giàu lắm, vả lại mẹ cháu cũng không muốn cho cháu đi hát.

Ông bầu Vũ Hải có vẻ thất vọng:

- Ca sĩ là một nghề nhàn hạ nhất, kiếm ra tiền nhanh nhất, tội gì không làm?

- Nhưng cháu còn đang đi học. Cháu chỉ thích hát ở trên đài cho vui vậy thôi và cháu sẽ giữ bí mật cả với những người bạn cháu nữa.

Vũ Hải mỉm cười, anh ta không nói gì nhưng trong bụng thầm nghĩ hãy cứ chấp nhận như thề này cái đã, trước sau gì rồi anh ta cũng sẽ lôi kéo được cô bé này vào trong tay mình. Khi có tí tên tuổi rồi, cô nào chẳng thích kiếm ra tiền. Anh chọn một ban nhạc có tên trong chương trình thu thanh vào thứ bảy tuần này cho Vân đến hát thử. Quả nhiên Vân thành công ngay. Một vài ban khác lại mời Vân cộng tác, cô nhất nhất nghe theo sự hướng dẫn của ông bầu Vũ Hải.

Chương 5

Sau khi bị Nhung Bờ Hồ đâm một nhát, Khánh Khỉ lại cố lết ra phi trường chuồn vào miền Nam. Nó vẫn trung thành với nghề nghiệp cũ và càng được tín nhiệm hơn vì trong biên bản nó được các sếp ghi là vết thương do chiến đấu với kẻ địch mưu toan ám sát nó. Khánh Khỉ được thăng chức cai cảnh sát.

Qua những thăng trầm của nền đệ nhất cộng hòa rồi đệ nhị cộng hòa, hết đảo chính đến chỉnh lý, Khánh Khỉ vẫn vững như bàn thạch. Kinh nghiệm dạy nó rằng cứ nghe có đảo chính quân sự là nó trốn biệt đi một nơi, đảo chính xong nó mới lò dò chui ra hăng hái làm việc cho chính phủ mới. Các sếp lớn sếp nhỏ của nó cứ lần lượt bị thay đổi. Mỗi ông về lại mang theo một số tay chân, nhưng là tay chân cỡ bự chứ không phải hạng tép riu như nó. Cho nên có ông mới hôm qua còn được coi là phần tử đối lập thì hôm sau đã là phe ta. Khánh Khỉ thuộc lòng những bộ mặt ấy. Nó đã từng theo dõi hầu hết những nhân vật của cả các phe. Phe nhà báo đối lập, dân biểu đối lập thật và đối lập cuội, phe phật giáo ủng hộ nhà nước, phe chống nhà nước, đảng phái lung tung tí mẹt, xôi thịt cũng có mà tâm huyết cũng có. Thôi thì đủ mọi loại nhân vật. Khánh Khỉ có cái tài nhớ dai nên cấp trên hỏi đến tên nhân vật nào là nó đọc vanh vách tên tuổi, nghề nghiệp địa chỉ, thói quen và cả những ông có vợ cả vợ hai vợ ba hoặc những cô bồ thuộc thành phần nào. Chẳng mấy chốc Khánh Khỉ đã nghiễm nhiên leo lên chức trung sĩ trong ngành cảnh sát đặc biệt.

Có một buổi chiều ngày hai mươi chín Tết, Khánh Khỉ đang ung dung ngồi ở văn phòng đấu láo với mấy người bạn đồng nghiệp thì được ông chánh sở gọi lên. Nó hoàn toàn không lo lắng gì vì nó biết ông chánh sở cảnh sát đặc biệt này chẳng có nghề ngỗng chuyên môn gì. Ông ta chỉ là một trung tá bên quân đội chuyên việc đánh đấm ngoài chiến trường, nhưng không hiểu đánh đấm ra sao bị đưa đi ngồi chơi xơi nước ở một đơn vị khỉ ho cò gáy. Thế rồi đùng một cái, ông tổng giám đốc cảnh sát cũ bị thay thế, ông đại tá mới về bèn đưa đám bộ hạ về theo, trong đó có ông trung tá này. Vừa về đến nơi là nhậm chức chánh sở đặc biệt. Ông ta chưa lập được công cán gì nên đang loay hoay tìm cách lập công. Tuy nhiên, trong ngành này muốn lập công đâu có phải là chuyện dễ. Ít nhất cũng phải có một mớ đàn em thân tín, thông thạo mọi ngõ ngách mới làm ăn được mà không bị hố. Lơ mơ tóm nhầm phải một tay có thần thế là đủ thứ chuyện phiền hà. Cho nên, lần này Khánh Khỉ được sếp lớn gọi lên chắc cũng không ngoài mục đích sẽ được sếp thăm hỏi về tình hình phức tạp và kết nạp vào một trong những tay đàn em thân tín của cái ê-kíp mới.

Khánh Khỉ yên tâm với cái ý nghĩ lạc quan yêu đời và yêu đất nước cũng như yêu cấp chỉ huy ấy. Nó hiên ngang gõ cửa vào trình diện vị trung tá mà đây là lần đầu tiên nó được hân hạnh tiếp xúc.

Nó đứng nghiêm trước cái bàn giấy bóng lộn, to như cái giường đặt chềnh ềnh giữa nhà. Nó hô to tên tuổi, cấp bậc, chức vụ và "xin chờ lệnh trung tá". Vị trung tá vẫn điềm nhiên cúi mặt xuống tờ báo Tết mở rộng trên mặt bàn. Người có vẻ suy tư, không thèm ngước lên nhìn ai hết. Một phút rồi hai phút trôi qua, Khánh Khỉ vẫn phải đứng nghiêm như trời trồng giữa căn phòng im phăng phắc, máy lạnh chạy êm ru. Khánh Khỉ trở nên phân vân, nó không tin rằng vị trung tá này mắc cái bệnh nặng tai không nghe tiếng nó trình diện. Nó ngắm nghía cái vẻ to lớn dềnh dàng, oai phong lẫm liệt của người sĩ quan này. Đúng là tướng tá của dân "đánh đấm và đánh lộn". Nó đang tính cần phải hô to lên một lần nữa cái thủ tục trình diện để ngài sĩ quan ngước cái bộ mặt oai nghiêm lên. Nhưng cũng may, ngài đã ngước lên. Cặp mắt ngài sáng quắc, khuôn mặt to vành vạnh, giọng nói ngài đanh thép:

- Anh là trung sĩ Lê Văn Khánh?

- Thưa vâng.

- Anh đã đọc tờ báo này chưa?

Khánh Khỉ đỡ lấy tờ báo nhìn qua rối ngập ngừng:

- Thưa trung tá, em chỉ mới liếc qua chứ chưa đọc hết. Vào dịp Tết nhất này báo ra nhiều quá, em chưa có thì giờ...

- Anh làm ở khối theo dõi báo chí trong nước phải không?

- Dạ phải, nhưng em chỉ phụ trách việc theo dõi những tên tình nghi thôi, còn việc điểm báo là của ban khác.

- Nhưng ông trung úy nghỉ phép cưói vợ thì anh phải phụ trách hết chứ. Anh làm ăn thế này à? Anh để một thằng viết bài chửi cả ngành cảnh sát chúng ta. Các anh có đui không? Có học không? Cho phép anh ngồi đó coi đi.

Khánh Khỉ lật đật cầm tờ báo đọc. Cái tít "Văn Nghệ Và Phút Lít" đập vào mắt nó. Thằng nhà báo viết một vở kịch vớ vẩn chọc quê một thầy phút lít bắt nhầm một anh nghệ sĩ chuyên đóng kịch, đêm cuối năm hết tiền bèn đóng cửa nằm nhà. Buồn tình anh nghệ sĩ giả tiếng năm người ngồi đánh phé, một canh phé trong tưởng tượng rất lớn, ăn thua cả trăm triệu đồng. Thầy phút lít đi tuần ngang qua đó, nghe có tiếng sát phạt trong phòng liền báo tin cho cả trung đội đến bao vây. Nhưng khi vào căn phòng nhỏ như cái tổ chim chỉ thấy mỗi mình anh nghệ sĩ ngồi trên bàn, cỗ bài còn đó song tiền nong và người chơi bài thì chẳng thấy đâu. Cả toán sục sạo tìm kiếm khắp mọi xó xỉnh cũng chẳng thấy gì. Tra hỏi kiểu nào anh chàng nghệ sĩ chỉ một mực khai rằng anh ta đánh bài một mình, thua được một vài trăm triệu là chuyện thường tình. Thầy phút lít tức quá bèn lôi anh nghệ sĩ về bót cùng tang vật là một cỗ bài cũ mèm. Anh nghệ sĩ tỉnh bơ nằm ngủ trong bót. Đến đêm anh ta lại tổ chức một sòng bài lớn hơn ngay trong nhà giam của bót phút lít. Ông trưởng chi nghe tiếng sát phạt lấy làm lạ bèn rình xem. Nhưng khi nhận ra anh nghệ sĩ này vốn là một tay chuyên nghề đóng kịch và lồng tiếng trong phim thì biết ngay là bị hố to, ông ta vội vàng mở khóa và xin lỗi anh nghệ sĩ vì sự lầm lẫn của đàn em. Nhưng anh nghệ sĩ tuyên bố là sẽ kiện cả cái chi cảnh sát này về tội bắt người không tang chứng. Làm tội ông trưởng chi phải năn nỉ mãi anh nghệ sĩ mới chịu trở về với điều kiện là trong ba ngày Tết này, mỗi bữa phải mang đủ cơm rượu đến tận phòng cung phụng anh ta mới chịu bỏ qua.

Đại khái cái vở kịch ấm ớ của anh nhà báo là như thế. Khánh Khỉ chỉ thấy vui vui, nhưng nó biết là ông trung tá trưởng khối cảnh sát đặc biệt mới về ngành rất lấy làm khó chịu về cái sự đùa giỡn hỗn xược với một ngành quan trọng của quốc gia, mặc dầu ông ta là dân nhà binh, một mai ông ta bị đá đít ra khỏi ngành là kể như chẳng ăn nhập gì tới ngành cảnh sát nữa. Khánh Khỉ vốn là đứa khôn ngoan nên nó cũng làm ra vẻ tức giận:

- Đúng là thằng nhà báo này là. .. Dân phản động. Nó hạ nhục ngành cảnh sát gương mẫu chân chính của nhà nước. Nó dám gọi cảnh sát là phút lít, đểu thật. Thưa trung tá, cần phải trừng trị nó ngay.

Vị trung tá nghiêm nghị gật đầu:

- Được, chú cho người bắt nó về đây, tôi quần cho nó một trận hết ăn Tết luôn.

Khánh Khỉ đứng lên cái rụp:

- Em xin thi hành ngay.

Khánh Khỉ sang phòng hồ sơ, lục tìm lý lịch của thằng nhà báo bố láo này. Nhưng khi tìm ra hồ sơ thì thằng nhà báo lại là dân nhà binh, cũng là sĩ quan như ai. Khánh Khỉ thộn mặt suy nghĩ, nó trình lại với sếp lớn:

- Thưa trung tá, không thể bắt được thằng này. Chỉ có an ninh quân đội mới hỏi thăm sức khỏe nó được thôi còn cảnh sát không được quyền bắt sĩ quan quân đội.

- Tôi sẽ phối hợp với bên an ninh quân đội.

Vị trung tá quay tê lê phôn tứ tung, nhưng nơi nào ông cũng nhận được câu trả lời là không đủ chứng cớ thì không làm gì được. Vị trung tá hậm hực đứng lên văng ra một câu chửi thề:

- Mẹ kiếp, quân đội chúng nó bênh nhau.

Khánh Khỉ nẩy ngay ra một sáng kiến:

- Thưa sếp, vậy thì mình bắt anh chủ nhiệm báo. Chắc chắn anh này không thể là dân nhà banh được rồi.

- Mày biết thằng chủ nhiệm báo này chứ?

Khánh Khỉ cười hề hề:

- Nghề của em mà. Anh chủ nhiệm nào em cũng nắm lý lịch trong tay. Anh này là chủ nhiệm báo Kịch Ảnh, bạn bè chúng nó thường gọi là Tổng Cóc. Nhà ở đường Cống Quỳnh, bà vợ là quản lý báo.

- Cho người đến bắt nó.

Khánh Khỉ biết chắc rằng ông sĩ quan nhà binh này chưa được học hành về luật lệ của ngành cảnh sát bao giờ nên nó từ tốn lắc đầu:

- Thưa sếp không dễ đâu, muốn bắt một anh chủ báo thì phải có giấy tờ đàng hoàng của tòa án. Mình chỉ có thể mời nó với tư cách là một công dân đến tổng nha cảnh sát để hợp tác điều tra về một vụ việc nào đó thôi.

Vị trung tá át giọng:

- Tao biết! Tao biết! Mày làm thế nào thì làm. Tao muốn chiều nay thằng chủ nhiệm báo này phải có mặt tại văn phòng này, hiểu chưa?

- Dạ hiểu. Trung tá ký cho em cái sự vụ lệnh, em đi liền.

Chỉ mười phút sau Khánh Khỉ đã có giữa tay tờ sự vụ lệnh đóng dấu đỏ chói, nó kêu thêm mấy thằng đàn em phóng xe đến nhà anh chủ nhiệm tờ báo Kịch Ảnh. Nó giữ bộ mặt hiền lành gõ cửa vào nhà, chìa ra tấm giấy mời. Nhưng chẳng may bữa đó ông chủ nhiệm lại vào nằm bệnh viện Saint Paul vì chứng bệnh hen suyễn. Khánh Khỉ lại kéo quân đến bệnh viện. Nó có quá nhiều kinh nghiệm nên đến thẳng văn phòng giám đốc yêu cầu cho mượn bệnh nhân trong một thời gian ngắn. Ông bác sĩ trực thấy bệnh tình của của ngài Tổng Cóc không có gì nguy hiểm nên chấp thuận yêu cầu của tổng nha cảnh sát nhưng theo lương tâm nghề nghiệp, ông bác sĩ cũng nói rõ là không được giữ bệnh nhân của ông quá sáu tiếng đồng hồ.

Ông Tổng Cóc đang nằm lơ mơ, chẳng hiểu ất giáp gì và ông tin vào sự trong sạch của mình nên ông vui vẻ theo Khánh Khỉ đến tổng nha. Ông được mời vào ngồi trên một chiếc ghế gỗ, Khánh Khỉ lễ phép nói:

- Xin ông vui lòng chờ trung tá chánh sở của chúng tôi một lát.

Ông Tổng Cóc yên trí ung dung ngồi chờ. Một lát rồi lại một lát, chẳng thấy ai tiếp ông. Ông sốt ruột đứng dậy đi đi lại lại trong căn phòng khách vắng lặng. Lúc đó đã là bốn giờ chiều ngày hai mươi chín Tết. Lòng ông nóng như lửa đốt. Ông bỗng để ý thấy tờ báo Tết của ông đang nằm trên bàn. Bài "Văn Nghệ và Phút Lít" mở rộng nằm tênh hênh như chọc vào mắt. Ông cầm lên đọc lại. Vừa lúc đó Khánh Khỉ bước ra, nó nhăn nhở cười:

- Bài này viết hay đấy chứ?

Tổng Cóc nhún vai:

- Chuyện tếu thôi mà.

- Tếu nhưng mà... độc. Mấy thằng viết chuyện tếu phần đông đều là những thằng xỏ là kềnh. Nó viết thế này thì phải hiểu thế khác.

Tổng Cóc thừa thông minh để biết rằng nói chuyện với mấy anh cảnh sát điều tra phải cẩn thận kẻo nó gài một phát là lắm chuyện phiền phức. Cho nên ông thản nhiên như nói chơi với một người bạn:

- Có gì đâu, bài này kể về một chuyện thuộc thời Tây ngày xưa, vì thế nên người ta gọi mấy thầy cảnh sát là "phút lít", tức là ở chữ police mà ra. Còn chữ bót là do chữ poste đấy thôi. Đọc như thế là người ta hiểu ngay tác giả nói chuyện ngày xưa.

Khánh Khỉ chặn họng:

- Người ta có thể hiểu là chuyện ngày xưa và cũng có thể hiểu là chuyện ngày nay. Chẳng qua chỉ là một sự né tránh quỷ quyệt của các anh thôi.

Bây giờ thì ông Tổng Cóc biết ngay là mấy anh cảnh sát mời ông lên đây chỉ là vì bài báo này thôi. Xưa nay trong làng báo Sâi Gôn, ông Tổng Cóc vốn có tiếng là người nóng tính, ông chưa từng sợ ai. Vì vậy nên ông bèn giữ ngay cái thế thượng phong của mình, ông hất hàm:

- Anh nói cái gì? Ai quỷ quyệt? Các anh hay là chúng tôi? Anh có bằng chứng gì không?

Khánh Khỉ đớ lưỡi:

- Tôi chỉ nói chơi thế thôi mà. Tôi đâu có quyền gì kết tội các ông.

- Đúng thế! Chỉ có tòa án mới có quyền kết tội chúng tôi mà thôi. Các anh mời tôi lên đây làm gì vào lúc tôi đang nằm bệnh viện và nhất là vào chiều hai mươi chín Tết như thế này?

- Chỉ có cấp trên của tôi mới được quyền trả lời câu hỏi của ông.

- Gọi cấp trên của anh ra đây nói chuyện với tôi. Tôi đã chờ hai tiếng đồng hồ rồi, tôi không có thì giờ.

- Xin lỗi ông, chánh sở cảnh sát đặc biệt của tôi còn đang bận họp quan trọng ở phủ tổng thống.

Tổng Cóc la toáng lên:

- Ông ta bận thì tôi cũng có việc bận. Tôi thừa biết là các anh muốn làm khó dễ tôi, muốn giam lỏng tôi vào những giờ phút quan trọng này. Các anh cố tình phá hoại sự an toàn của công dân, các anh khủng bố chủ nhiệm một tờ báo lớn là vi phạm tự do tư tưởng, vi phạm đệ tứ quyền. Tôi cho ông chánh sở anh mười lăm phút, nếu không ra gặp tôi, tôi sẽ về.

Nghe nói đến vi phạm luật pháp, vi phạm đệ tứ quyền, nó không hiểu rõ cái quyền đó to đến đâu, Khánh Khỉ cũng đâm chột dạ, nó tìm kế hoãn binh:

- Được, tôi sẽ gọi điện thoại trình với ông chánh sở ngay.

- Tôi biết ông chánh sở của anh ngồi trong phòng hay đang ngủ ở nhà chứ chẳng có họp hành gì hết. Tôi sẽ gọi điện thoại cho văn phòng phủ tổng thống xem có cuộc họp nào với chánh sở của anh không. Anh cho tôi mượn cái điện thoại.

Khánh Khỉ chuồn ngay vào phòng trong xin chỉ thị của sếp. Nhưng có lẽ ông sếp đã bỏ vế nhà với vợ chuẩn bị đón quà Tết của nhân dân ăn một cái Tết lớn nhất trong đời. Khánh Khỉ loay hoay mãi mà không dám gọi điện thoại cho sếp. Nó lại nghe tiếng ông Tổng Cóc hét ào ào ngoài phòng khách:

- Tôi về. Các anh cần gì thì cứ đưa tôi ra tòa. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về bài báo đó.

Một anh lính cận vệ giơ khẩu súng lục nòng ngắn lên:

- Anh bước ra xe là tôi bắn.

Khánh Khỉ vội chạy ra. Nó thấy ông Tổng Cóc tỉnh bơ mở cánh cửa xe hơi, ông ta vênh mặt:

- Bắn đi. Tôi thách cả cái tổng nha của anh cũng không dám bắn tôi đâu. Các anh muốn ăn tết hay muốn đi tù cả nút đây?

Rồi ông ta lái xe ra cổng, đi thẳng một mạch. Mấy vị cảnh sát chìm, cảnh sát nổi của nhà nước đứng trơ mắt ra nhìn. Khánh Khỉ biết võ vẽ chút luật lệ nên nó đành chịu thua chờ báo cáo lại với sếp chứ chẳng làm được trò trống gì. Khánh Khỉ bị ông trung tá chánh sở chửi cho một trận nên thân phạt nó trực ứng chiến luôn ba ngày Tết. Thế là bỗng dưng Khánh Khỉ mắc cái oan Thị Kính. Nó nằm khàn trong sở, tối ngày đánh bài với mấy thằng đàn em.

Nhưng trong cái sui lại có cái hên. Nó đang thua cháy túi thì một thằng đàn em nó chạy vào rỉ tai nó:

- Có một vụ rất hấp dẫn. Bọn thằng Du nài ngựa vừa tiết lộ đã khám phá ra "bãi đáp" của cánh con Nhung Bờ Hồ rồi.

Mắt Khánh Khỉ sáng quắc như hai cái đèn pha xe vận tải:

- Thật không? Ở đâu?

- Một cái bãi lớn, chứa đầy hàng Mỹ.

Khánh Khỉ vọt dậy đi liền. Chuyến này nó có dịp trả thù con Nhung Bờ Hồ và có dịp lập công với sếp mới của nó. Nhưng vốn là thằng có kinh nghiệm, nó đến hỏi thăm bọn Du nài ngựa và kiểm tra lại địa điểm đàng hoàng. Khi chắc chắn là nguồn tin đúng, nó còn dò xét xem lý do nào bọn Du nài ngựa lại tố cáo Nhung Bờ Hồ. Rất giản dị là cánh bà Năm Đồng cũng vừa về một số hàng nên cạnh tranh với bọn Nhung Bờ Hồ để tung hàng của mình ra bán độc quyền.

Thế là ngay đêm hôm mồng hai Tết, một cuộc hành quân cảnh sát đặc biệt được xuất phát. Chỉ trong vòng một tiếng đồng hồ là nguyên cái bãi hàng lậu đáng giá năm bẩy trăm triệu đồng bị tịch thu. Lẽ dĩ nhiên không loại trừ khả năng bọn Khánh Khỉ đã chuồn êm đi một mớ làm của riêng.

Nhung Bờ Hồ và Kim Yến bị bắt. Cơ nghiệp mất sạch. Khi Nhung Bờ Hồ ngồi trong nhà tạm giam, Khánh Khỉ mới xuất hiện. Nó nhăn nhở:

- Thế nào người đẹp? Còn nhớ tôi chứ? Trái đất tròn quá phải không cô em?

Nhung Bờ Hồ không ngờ Khánh Khỉ cũng chui vào Nam, cô biết rằng đã gặp địch thủ không đội trời chung. Nhưng bản tính cô vẫn cương cường, cô bĩu môi:

- Cái bản mặt anh làm sao tôi quên được, tôi nhớ cả nhát dao tôi tặng anh vào ngực, tiếc rằng tôi nhẹ tay quá cho anh còn sống đến hôm nay. Thì ra anh vẫn theo tôi để rình cơ hội trả thù?

- Tôi là người ân oán phân minh, có ơn thì phải đền, có oán thì phải trả.

- Được, nhưng các anh không làm gì được tôi đâu.

- Đợi đấy rồi cô sẽ biết.

Nhung Bờ Hồ quay đi không thèm trả lời.

Quả nhiên chỉ hai ngày sau, người ta lại điệu đến một người đàn bà. Người này thú nhận là chủ toàn bộ cái "bãi đáp" hàng lậu. Hai vị luật sư danh tiếng nhất của Sài Gòn đưa đơn yêu cầu thả ngay thân chủ của họ là bà Hoàng Kim Yến và bà Nguyễn Thị Tuyết Nhung bởi họ vô can, không có bằng chứng để giam giữ họ.

Nhung Bờ Hồ và Kim Yến thảnh thơi ra về. Còn bao nhiêu của cải họ phải lo cho luật sư, lo cho gia đình người đàn bà đã đứng ra nhận tội thay cho hai người, lo tiền nộp phạt.

Hai mẹ con Kim Yến phải trở lại căn nhà chật hẹp trên một chung cư. Mộng Vân lúc này đã là cô gái mười tám tuổi, xinh đẹp mặn mà. Kim Yến tiếc của nằm liệt cả tháng trời. Phán Long vẫn là một con người chung thủy, ông ta lại tím đến với mẹ con Kim Yến. Ông ngỏ lời mời hai mẹ con Kim Yến về chung sống. Bà Phủ, mẹ ông, mất rồi, nhà chỉ còn lại hai bố con và một chị người làm. Ông ta hiền lành, đứng mực, luôn luôn tỏ ra là một vị công chức gương mẫu. Nhưng Kim Yến nói thẳng:

- Tôi chỉ có thể coi ông như một người anh. Lúc này tôi mất hết, tôi trắng tay nhưng tôi vẫn luôn là một người đàn bà có chí hướng đi lên, có mộng làm giàu chứ không thể sống một cuộc đời bình lặng như trong gia đình ông được. Nếu làm vợ ông, tôi sẽ bắt ông ăn hối lộ, sẽ lợi dụng địa vị của ông để buôn gian bán lận, miễn làm thế nào có tiền thì thôi. Ông có thể chịu được một người đàn bà như thế không? Tôi không muốn làm thay đổi cuộc đời ông hay nói cho đúng hơn bôi đen danh giá ông. Tôi đã vào cuộc chơi này thì không thể nào bỏ được. Bằng mọi giá tôi sẽ trả lại cho cánh con mẹ Năm Đồng tất cả những gì nó đã làm cho tôi trắng tay như hôm nay. Ông không thể giúp tôi việc này được đâu.

Phán Long khuyên nhủ:

- Oán thù không làm nên sự nghiệp đâu.

Kim Yến thân mật vỗ vai Phán Long:

- Tôi biết ông sẽ nói như thế. Ông muốn tôi trở về làm một bà phán Long chân chỉ hạt bột như một chị vú già để rồi chết già trong cái căn nhà yên tĩnh như một nấm mồ đó sao? Trước kia, khi chưa đi lấy chồng, mộng ước của tôi chỉ đơn giản có vậy, nhưng cuộc đời đã dạy tôi hay nói cho đúng đã bắt tôi phải sống với bão táp, lừa lọc. Tôi phải bán thân cho một anh già để thoát ra khỏi cảnh giả bộ làm một chị nhà quê chất phác nằm đợi chồng. Tôi phải làm vợ hờ của một anh chàng buôn lậu làm chỗ tựa khi sanh nở. Tôi phải làm vợ thằng André để làm một cuộc đổi đời, vươn lên với người ta. Ông tưởng tôi muốn những thứ đó lắm sao? Tôi căm thù những thứ đó, tôi ghê tởm chúng như người ta ghê tởm tôi vậy.

Phán Long mủi lòng, ông nắm tay Kim Yến:

- Trái lại tôi rất hiểu em, tình yêu của tôi vẫn dành cho em, dù em có là cái gì đi chăng nữa.

- Cảm ơn ông, em hiểu là ông thành thật. Nhưng chính vì sự nhân hậu của ông mà em không thể nhận lời ông được. Nhất là trong hoàn cảnh này, em không còn gì cả, em càng không thể bám lấy ông. Em có lòng tự trọng của em. Em có thể lợi dụng người khác chứ không thể lợi dụng ông được. Ông về đi, em mong ông chọn được một người đàn bà khác xứng đáng với ông hơn.

Phán Long đành lủi thủi ra về. Ra đến cổng ông gặp Mộng Vân vừa dừng xe honda. Mộng Vân cất tiếng reo vui:

- Chào bác, sao bác không ở chơi? Bác không gặp mẹ cháu sao?

- Có, bác gặp rồi. Bác phải về có chút việc bận.

Nhìn vẻ mặt buồn buồn của Phán Long, Mộng Vân đoán là đã có chuyện gì xảy ra rồi. Cô không tiện hỏi nên chỉ cúi đầu chào khi Phán Long leo lên xe hơi. Cô dắt xe honda vào nhà. Nhìn vẻ mặt thẫn thờ của mẹ, Mộng Vân lên tiếng thăm dò:

- Bác Phán Long đến chơi hay có chuyện gì không má?

Kim Yến cố tạo một nụ cười:

- Thì cũng lại là ba cái chuyện đón mẹ con mình về ở chung. Mẹ từ chối vì con biết đấy, sống chung một gia đình khác nhiều cái phức tạp lắm. Cái gì cũng phải giữ gìn, ké né. Ngay như bạn bè con đến chơi cũng không được tự nhiên.Thà là mẹ con mình ở riêng, dù chật chội thiếu thốn mà tự do hơn.

Mộng Vân thấy má cô có lý nên cô im lặng mặc dù cô rất có cảm tình với Phán Long. Đôi khi chính cô còn mong má cô nhận lời lấy ông Phán Long cho cuộc đời bà đỡ cô đơn và cô cũng có được một người cha hiền lành phúc hậu. Tuy nghĩ vậy song không bao giờ cô nói với mẹ điều này. Cô tôn trọng sự tự do của mẹ. Một lát sau, trong khi sửa soạn món bún thịt nướng với mẹ ở dưới bếp, Mộng Vân nói:

- Có một ban nhạc mời con hợp tác với họ ở nhà hàng Quốc Tế. Đó là một nhà hàng lớn má ạ.

- Má biết nhà hàng đó rồi. Nhưng con còn đang đi học.

- Vừa học vừa làm, có sao đâu má? Tụi bạn con chúng nó biết con hát ở đài phát thanh rồi. Đứa nào cũng khuyên con nên đi hát.

Kim Yến nhìn con ngần ngại:

- Dù sao má cũng thấy con chưa đủ kinh nghiệm vào đời, nhất là với những nơi chốn hỗn tạp như thế.

- Má đừng lo, hư hỏng hay không là tại người chứ chẳng phải tại nghề nghiệp má ạ. Ở nhà, má cứ cho con là bé bỏng khờ dại, bởi vì má khôn ngoan quá trời, con có dịp đâu mà trổ tài cho má thấy con là người lớn.

Hai mẹ con cùng cất tiếng cười. Mộng Vân tiếp:

- Vả lại hồi này con thấy công việc của má thất bại, má không được khỏe. Con không muốn là một cái gánh nặng cho má. Con phải giúp đỡ má mới đúng chứ. Con đi làm mỗi tháng cũng kiếm thêm được vài trăm ngàn, đủ cho má khỏi phải lo việc chi tiêu hàng ngày. Bao giờ má khỏe, làm ăn xuông xẻ rồi con nghỉ hát, có sao đâu.

Kim Yến cảm động nhìn con, chị thấy con gái mình khôn lớn thật rồi. Nó đã hình thành tính cách riêng của nó, khôn ngoan và tinh tế chứ không còn khờ dại nữa. Dù sao chị cũng tiếc rằng đã không hoàn thành tâm nguyện là lo cho con một đời sống đầy đủ cho nó học thành tài. Chị khẽ thở dài:

- Con cứ tin đi, thua keo này bày keo khác, má nhất định sẽ lo được cho con.

- Đến lúc đó hãy hay má ạ. Lúc này là lúc con giúp được má, con tự thấy có bổn phận phải làm.

Kim Yến suy nghĩ một chút rồi hỏi:

- Những người trong ban nhạc của con có tin tưởng được không?

Mộng Vân chớp nhẹ đôi mắt, mỉm cười:

- Chẳng ai có thể tin tưởng được cả. Con chỉ tin vào chính bản thân con thôi.

- Hay lắm, con biết người biết mình rồi đấy. Người ta thường lợi dụng nhau, trao đổi quyền lợi với nhau chứ khó có người nào giúp đỡ nhau thật tình. Đến ngay một người tốt như ông Phán Long, nếu ông ta không muốn chiếm đoạt được má thì gia đình ông ta cũng chẳng cưu mang mình đến như thế đâu.

Mộng Vân nửa đùa nửa thật:

- Con thấy má nghi ngờ hết cả mọi người. Con thì ngược lại, con muốn sống thật tình với tất cả mọi người. Con không cho người ta lợi dụng mình, nhưng con không lợi dụng và trao đổi với bất cứ ai cả.

Kim Yến cho rằng Mộng Vân tuy khôn lớn nhưng cô chưa va chạm với cuộc sống nhiều nên cô chưa hiểu thế nào là trong hoàn cảnh bắt buộc người ta không thể làm theo ý mình. Nhưng chị yên lặng.

Ngay ngày hôm sau Mộng Vân bắt đầu đi hát cho một ban nhạc ở một nhà hàng vừa là hàng ăn, là tiệm nhẩy, là phòng trà ca nhạc. Tiếng tăm của cô chẳng mấy lúc đã có nhiều người biết đến. Tuổi trẻ, sắc đẹp, giọng hát quyến rũ, phong cách nữ sinh khiến cô nổi bật hẳn lên giữa thành phố có vô số những danh ca đủ các loại A,B,C này. Càng ngày cô càng có nhiều hợp đồng. Mỗi tối cô thường phải chạy bốn năm "sô". Có khi cả ban ngày người ta cũng tới năn nỉ cô đến trình diễn ở một vài cuộc họp mặt lẩm cẩm nào đó. Rồi các ban làm ăn ở đài phát thanh truyền hình cũng muốn có mặt cô. Tiền "cát sê" của Mộng Vân ở đâu cũng đứng đầu. Năm bẩy ông sẵn sàng mang xe hơi đến đưa đón cô đi bất cứ đâu. Những anh phóng viên trẻ chạy long tóc gáy hẹn ngày hẹn giờ phỏng vấn.

Mộng Vân bước hẳn vào thế giới làng ca nhạc Sâi Gòn. Cô nổi lên như một vì sao sáng. Bám quanh cô không thiếu gì những anh choai choai, công tử con nhà giàu và cả những vị có tuổi sồn sồn cũng tòm tem muốn nhào vô làm quen với người đẹp. Nhưng Mộng Vân vẫn giữ được tính cách riêng của mình. Cô không làm mất lòng ai và cũng chẳng có cảm tình riêng với một ai. Không phải ai cũng có được sự khôn ngoan ấy. Mộng Vân chỉ hơn người ở cái vẻ trong sáng và hồn nhiên.

Cuộc sống của gia đình cô đã hoàn toàn được bảo đảm. Kim Yến hãnh diện vì đứa con gái của mình. Đôi khi hai mẹ con đi với nhau ngoài phố, người ta cứ ngỡ là hai chị em bởi Kim Yến cũng còn trẻ còn đẹp và ăn diện đúng mốt, hợp thời trang. Song hầu hết Kim Yến đều phải nhờ vào số tiền của con gái kiếm được.

Nhung Bờ Hồ hồi này sa sút ra mặt, thỉnh thoảng Mộng Vân lại mang đến cho dì Nhung một số tiền. Nhung Bờ Hồ hận bọn Khánh Khỉ thấu xương. Cô đang toan tính tìm cách triệt hạ uy thế của bọn này. Cô tìm đủ mọi cách bắt bồ với một ông có quyền thế. Một ông tướng hẳn hoi. Nhưng thời thế cứ thay đổi xoành xoạch, nay ông này lên, mai đã bị đá xuống văng tít ra ngoài rừng núi hoặc cho một cái chức kêu như trống làng nhưng chỉ là ngồi chơi xơi nước. Cho nên giấc mộng trả thù của Nhung Bờ Hồ chưa thành. Cô bắt bồ với một anh đại tá Mỹ rồi bàn với Kim Yến mở một cái Snack Bar, nhưng vừa khai trương được nửa tháng thì quân Mỹ lại bắt đầu rút khỏi miền Nam. Thế là anh Mỹ của cô lại đưa lính lên máy bay từ giã cái chiến trường khốc liệt của miến Nam Việt Nam. Snack Bar của Nhung Bờ Hồ lại biến thành quán cà phê. Chẳng hiểu vô tình hay cố ý, Nhung Bờ Hồ lại có một đứa con với anh Mỹ. Thằng nhỏ lai mở mắt chào đời không biết bố nó là ai. Anh Mỹ có vợ con ở đâu tận Texas, trước khi ra về ghi cho Nhung một cái địa chỉ, song rất tiếc là năm bẩy lá thư viết đi chẳng có hồi âm. Nhung cũng chẳng cần. Cô bực mình mang thằng con lai cho một viện mồ côi nuôi dưỡng. Coi như một tai nạn nghề nghiệp, không một chút bận tâm.

Hết thời buôn hàng lậu Mỹ, hết thời mở snack bar, Nhung Bờ Hồ quay ra cặp bồ với một vị làm phó tổng giám đốc ngành quan thuế và mở tiệm nhẩy. Năm bẩy tay trùm du đãng được thuê bảo vệ cho vũ trường. Cô lại sống vinh quang, lại sinh ra cờ bạc ăn thua vài triệu đồng một đêm như đốt giấy báo. Những đêm ông phó tổng giám đốc về nhà với vợ, nhung không ngần ngại đi chơi với những vị thương gia có máu mặt. Cô sống như một bà mệnh phụ phu nhân đi hoang, tiêu tiền như nước. Cô lại có dịp giúp cho Kim Yến buôn bán hàng điện máy qua cửa quan thuế dễ như trở bàn tay.

Hai mẹ con Kim Yến sau thời gian lận đận lại phất lên như diều gặp gió. Lại mua biệt thự giữa thành phố, trang trí nội thất theo kiểu Tây phương, đài các như bất cứ một nhà quí phái nào trong cái xã hội thượng lưu này.

Cuộc đời một ca sĩ nổi danh quả là bận rộn. Mộng Vân không còn tiếp tục học hành gì được nữa. Nhưng cô không có người yêu là một đều khá lạ lùng. Cô không có mục đích kén cá chọn canh mà thật sự cô chưa thấy yêu ai thật lòng. Dĩ nhiên có một vài người khiến cô chú ý, nhưng được điểm này lại mất điểm kia. Anh sinh viên năm thứ ba tưởng đã lọt vào mắt xanh của cô, nhưng cuối cùng cô nhận ra rằng anh này tính nết đàn bà, hà tiện vắt cổ chày ra nước. Lấy anh ta về, anh sẽ đo lọ nước mắm đếm củ dưa hành, chắc cô không chịu nổi. Thế là Mộng Vân lại rút lui. Một ông thương gia góa vợ không đêm nào không chịu khó đến chầu ở tất cả những nơi Mộng Vân hát, ông ta đẹp trai, ăn nói duyên dáng, nhưng lại hay nói tiếng Tây, mà toàn là thứ tiếng bồi, hay khoe của và cờ bạc như ranh nên Mộng Vân lại xin hàng. Đại khái có đến dăm bảy đối tượng cho cô có thể lựa chọn, nhưng cô chưa thể quyết định được dứt khoát, cô cứ lửng lơ con cá vàng làm khối anh phát khùng.

Thế rồi vào một dịp Mộng Vân được mời đi thăm một vài tiền đồn. Cô để ý đến một anh chàng sĩ quan thoạt nhìn đầy vẻ bụi đời, anh ta như có vẻ không cần gì hết kể cả cái mạng sống của anh ta. Khi Mộng Vân hát giữa đám ba quân thì anh ta leo lên lô cốt ngồi nhìn xuống. Rồi thỉnh thoảng anh lại nhìn mây nhìn trời chẳng buồn để ý đến đám đông bên dưới đang reo hò tưng bừng và có những anh sĩ quan làm ra vẻ hào hoa tán nhăng tán cuội với người đẹp nổi danh, chẳng mấy khi được gần gụi. Cái dáng dấp riêng biệt đó khiến Mộng Vân chú ý.

Anh ta cao ráo, có cái dáng lừng khừng của tài tử Steve Mc Queen, hàng ria mép nhỏ và đều làm cho bộ mặt anh trở nên dễ thương hơn. Chính cô tìm cách lân la dò hỏi về người con trai đó. Tên anh là Sinh, cấp bậc đại úy, chỉ huy một đại đội lính biên phòng. Năm trước vợ Sinh đến thăm anh ở tiền đồn này, sau hai ngày, đồn bị tấn công, vợ Sinh tử thương. Từ đó Sinh ít nói, suốt ngày chỉ mong có dịp được chiến đấu và chiến đấu, bất cần biết chiến đấu cho ai. Anh thường leo lên lô cốt như chờ bóng kẻ thù đến tấn công. Đêm đêm anh kéo quân đi tuần quanh doanh trại, có khi nằm phục kích đến sáng bạch mới chịu trở về. Vì vậy anh em trong đơn vị gọi là Sinh Quyết Tử. Đời sống của những người lính ngoài chiến trường thật cực khổ. Họ vẫn lặng lẽ, âm thầm với núi rừng và cái chết luôn rình rập xung quanh. Nó là hình ảnh trái ngược hẳn với cuộc sống thành phố. Ở thành phố dường như người ta không hề biết đến chiến tranh hay là người ta cố quên nó đi. Mộng Vân nói với Sinh:

- Tôi thấy các anh quá khổ mà ở thành phố người ta quá sướng. Đó là một sự bất công không thể chấp nhận được.

Sinh thản nhiên:

- Chúng tôi ở đây chính là chấp nhận cho mọi người phía sau chúng tôi được sung sướng. Họ càng hạnh phúc thì cuộc sống này của chúng tôi mới thật sự có ý nghĩa.

Mộng Vân không ngờ câu trả lời của Sinh lại gọn gàng như thế. Nó hàm súc và mang theo đầy đủ tính chất của một người lính. Cô nói chuyện với Sinh khá lâu. Hôm sau, trước khi lên máy bay trở về cô cho Sinh địa chỉ của cô:

- Khi nào rảnh anh viết thư cho tôi nhé. Hay là có dịp về Sài Gòn anh nhớ đến thăm tôi.

Sinh cầm mảnh giấy ghi địa chỉ Mộng Vân trên tay, anh chỉ cho rằng cô ca sĩ này có tài ngoại giao, gây cảm tình với người khác chứ không hề nghĩ rằng đó là thứ tình cảm đặc biệt Mộng Vân dành riêng cho anh. Cô ta thiếu gì người theo đuổi, hơi sức đâu mà để ý đến một anh lính nằm chết dí ở một nơi khỉ ho cò gáy này. Anh không muốn mất thì giờ vào những chuyện tình cảm vớ vẩn như thế này. Chuyến thăm viếng úy lạo qua đi, như người ta bày cảnh cho một sân khấu. Rồi mọi thứ lại trở về với cái nhịp điệu nặng nề u ám thường lệ của nó.

Nhưng một tuần lễ sau, Sinh nhận được một sấp hình và một lá thư của Mộng Vân. Ngay trong lá thư đầu tiên cô đã nói trúng tim đen của Sinh. Mộng Vân tin rằng Sinh chỉ tưởng cô giống như một bóng mây trôi qua cuộc đời những người lính biên phòng. Cô thành thật nhận rằng bên cạnh cô hàng ngày có hàng chục kẻ săn đuổi, song cô chỉ nhận thấy họ sống tầm thường vô nghĩa. Cô không muốn có một người đàn ông như thế. Cô thích được làm bạn với Sinh, được nghe tâm sự của Sinh và hãnh diện có một người đàn ông như Sinh. Cô tha thiết mong nhận được thư Sinh và bất cứ lúc nào Sinh muốn là cô sẽ tìm đến thăm Sinh ngay. Sinh nhận thư nhưng chưa biết trả lời ra sao thì tuần sau Sinh đã nhận được một gói quà, trong đó có một hộp bánh sô-cô-la mà Sinh ưa thích. Sinh đành phải gửi thư cảm ơn.

Mộng Vân nhận được lá thư ấy cùng với cái tin Sinh bị thương được mang về bệnh viện Cộng hòa cấp cứu. Buổi chiều đó Mộng Vân bỏ một sô ca nhạc của đài truyền hình, cô phóng đến thăm Sinh. Anh còn ở trong phòng hồi sức, cô không được vào thăm, tuy nhiên cô biết rằng tính mệnh của anh không còn gì nguy hiểm. Từ hôm đó Mộng Vân đến với Sinh như một người nhà duy nhất. Anh chỉ có một số rất ít bạn bè đồng ngũ ở Sài Gòn. Mộng Vân đến với anh như một người tình, cô săn sóc cho anh không quản ngại bất cứ một việc gì. Cô cho đó là một niềm vui.

Nửa tháng sau, Sinh đã có thể ngồi trên xe lăn, Những buổi chiều Vân vào bệnh viện đẩy xe cho anh trên những con đường nhỏ viền theo bồn hoa. Họ kể cho nhau nghe về thời thơ ấu của mình. Hai quãng đời ngược hẳn với nhau. Sinh kể:

- Tôi sinh ra trong nhung lụa. Ba tôi là một thương gia giàu có, má tôi là một hoa khôi của một tỉnh lỵ miền Đồng bằng sông Cửu Long. Tôi được nuông chiều và có tất cả những gì mình muốn. Nhưng đến năm tôi tám tuổi thì bố mẹ tôi ly dị. Tôi không biết nguyên nhân vì đâu. Hai năm sau nhà tôi thêm một người đàn bà, đó là bà vợ kế của ba tôi. Bà không ưa tôi và tôi cũng chẳng ưa gì bà ta. Thế là từ đó tôi sống thui thủi một mình trong căn nhà cô đơn, không muốn tiếp xúc với ai. Rồi tôi bỏ về sống với bà ngoại cho đến khi khôn lớn. Năm hai mươi ba tuổi, tôi yêu một cô bạn học và chúng tôi thành hôn. Vài năm sau tôi bị động viên vào khóa sĩ quan, ở đơn vị chiến đấu từ ngày ra trường cho tới bây giờ.

Mộng Vân thì ngược hẳn lại:

- Em sinh ra đã lận đận rồi. Gia đình ly tán, em chỉ được sống với bố em một năm, đến bây giờ em không còn nhớ mặt bố em nữa. Mãi sau này mẹ em mới đón em về, từ đó thì cuộc đời em lại hoàn toàn sung sướng đầy đủ. Mẹ em như chỉ còn sống cho em. Đến khi bà làm ăn thất bại, em quyết tâm đi hát để giúp đỡ bà trong một thời gian. Nhưng lúc bà giàu có lên lại thì em không thể bỏ nghề ca hát được nữa. Dường như đó là một nghiệp chướng ma quái, nó không chịu cho mình rời bỏ nó. Em chưa từng có người yêu và thật tình em chưa hề biết đích thực cái cảm giác của tình yêu là như thế nào.

Rồi Mộng Vân ngừng lại nhìn sâu vào đôi mắt người đàn ông bên cô:

- Cho đến khi gặp anh... thì em biết...

Sinh ngơ ngẩn, nhưng anh cũng không thể trồn tránh được cái nhìn cuốn hút của người con gái này nữa. Bàn tay chai đá của anh nắm lấy bàn tay mềm mại:

- Em có biết yêu một người lính là thế nào không?

- Là chấp nhận mọi rủi ro đến với mình. Là cam chịu một cuộc sống cô đơn khi chồng mình ở xa. Là một chinh phụ như từ ngàn đời xưa người ta đã sống và người ta đã vinh hạnh được sống như thế. Là. .. Một cái gì bình thường trong hoàn cảnh chiến tranh hiện nay. Đối với em còn là một hạnh phúc.

- Em biết hết rồi, anh không còn gì để nói với em cả.

- Anh không nói gì lại hay hơn. Dù ngay tháng sau em có là một góa phụ, em không ân hận gì về quyết định của mình. Em sẽ không hát bài ngày mai đi nhận xác chồng. Em sẽ không bao giờ hát nữa.

Sinh vuốt mái tóc người yêu đang gục trên lòng mình:

- Không! Anh muốn em sẽ hát mãi, hát mãi cho quê hương mình, cho con người Việt Nam mình hết khổ đau.

- Vâng, em sẽ hát mãi như anh muốn.

- Bây giờ thì em hãy hát cho một mình anh nghe thôi. Cho phép anh ích kỷ một chút, được không?

Mộng Vân nũng nịu lắc đầu:

- Không! Để đến khi mình thành hôn đã, em sẽ dành nguyên một buổi tối tân hôn hát cho mình anh nghe thôi. Hết giờ thăm bệnh nhân rồi, anh không thấy sao. Cô y tá đã đứng chờ anh bên tường hoa kia kìa.

Mộng Vân đẩy chiếc xe lăn lại trả cho cô y tá rồi cô ra về.

Vừa vào đến nhà, gặp Kim Yến ngoài cửa cô đã lôi mẹ vào trong nhà:

- Má vào đây, con báo cho má một tin quan trọng.

Kim Yến ngạc nhiên nhìn vẻ mặt vui tươi hí hờn của con:

- Làm cái gì mà hôm nay lôi má xềnh xệch thế này.

- Con sắp lấy chồng, má biết không?

- Cái gì? Ai lấy chồng?

Mộng Vân đùa cợt:

- Là con chứ không phải má đâu.

- Lấy chồng? Mà lấy ai?

- Một anh lính, má không biết đâu. Anh ấy còn đang nằm trong bệnh viện, mai mốt rồi con sẽ giới thiệu với má.

Kim Yến không ngạc nhiên vì đã cả tháng nay chị thấy cô con gái có những đổi thay mà chỉ người mẹ mới biết được chắc chắn rằng con gái mình đang yêu. Chị đã cố để ý xem trong bọn công tử vẫn bám theo Mộng Vân cậu nào chinh phục được con gái mình nhưng chị đoán không nổi. Đôi khi chị định hỏi thẳng Mộng Vân, nhưng rồi chị lại thôi. Chị biết tính con gái, nó đã không muốn nói thì không ai hỏi được nó và khi nó nói thì không cần hỏi. Chị linh cảm thấy giờ phút quan trọng đã điểm, chỉ có điều Kim Yến không ngờ rằng người đó lại là một anh lính. Chị hỏi cho có chuyện:

- Anh ta ở đơn vị nào, đóng ở đâu?

- Lính chiến đấu, đóng ngoài tiền đồn xa tít mù tắp. Anh ấy bị thương và mới được thăng chức thiếu tá, trẻ măng, mới gần ba mươi tuổi. Anh ấy điềm đạm, ít nói lắm. Má thấy má cũng phải mê.

Kim Yến phát cho con một cái:

- Con này chỉ ăn nói văng mạng.

- Ối chết, con xin lỗi má. Vui quá nên con lỡ mồm lỡ miệng. Má tha cho con.

- Tình yêu làm chúng mày phát cuồng hết.

- Đúng thế má ạ. Gặp anh ấy là con không thể rời được nữa. Anh ấy có vẻ "bụi bụi" thế nào ấy, lừng khà lừng khừng, chẳng bao giờ thấy anh ấy để ý đến con chứ đừng nói đến tán con nữa. Con ghét những anh ba hoa.

- Biết rồi, con yêu những anh lính.

- Không phải là tất cả mà chỉ có một anh lính thôi. Con về thưa với má để đến khi anh ấy xuất viện là chúng con làm lễ thành hôn ngay.

Kim Yến tròn mắt:

- Gấp thế sao? Hay là con đã. ..

Mộng Vân đỏ mặt:

- Con xin thề với má là chúng con chỉ vừa ngỏ lời với nhau chiều nay thôi, chưa có cả một cái hôn nữa mà. Trắng hơn tờ giấy trắng đấy má ạ.

- Không dạm hỏi gì sao?

- Cần gì cái vặt đó. Miễn là chúng con yêu nhau.

- Con có nghĩ đến những hậu quả sau này không?

- Con nghĩ hết rồi hay là má bảo con không nghĩ gì hết cũng đúng. Thời buổi chiến tranh này, chẳng có gì bền vững cả. Sống ngay ở thành phố, một quả pháo kích là cũng chết, một quả mìn nổ như ở Tự Do cũng chết, cần gì phải ra mặt trận. Cứ nghĩ như thế thì con ế chồng mất. Má đồng ý chứ?

Kim Yến thở ra:

- Bây giờ tôi có không đồng ý cũng chẳng được.

- Con muốn má hăng hái chấp thuận chứ không phải là cái lối bị đe dọa này đâu. Má phải hăng hái như con đây này.

Kim Yến lại cất tiếng cười:

- Má tin ở sự lựa chọn của con.

Mộng Vân ôm ngang lưng mẹ:

- Con chẳng lựa chọn gì hết. Nó đến như một tiếng sét, con chỉ biết có thế thôi.

- Có lẽ con đúng hơn má. Người con gái có được một tình yêu không phải là dễ. Trong cuộc đời má, có bao giờ có được một tình yêu thứ hai đâu. Ngay cả tình yêu đầu, chưa chắc đã là thứ tình yêu như con đang có hôm nay. Má mừng cho con.

- Con cảm ơn má. Con sẽ hối thúc anh ấy xuất viện gấp.

- Như vậy là con cưới chồng chứ không phải bắt anh ấy cưới vợ.

- Cũng chẳng sao. Ai cười hở mười cái răng. Họ không có hạnh phúc họ cứ việc soi mói, con không sợ đâu.

Người con trai đi với Nhung Bờ Hồ là Phát, con ông chánh sở lục lộ đã có công theo đuổi Nhung từ lâu. Bây giờ cậu đang theo học văn khoa. Hôm nay cậu theo Nhung đến nhà Mộng Vân để mời cô tham dự một buổi họp mặt của sinh viên. Nhung vốn được gia đình Kim Yến coi như người trong nhà nên Phát muốn mượn cái uy tín ấy hy vọng Mộng Vân không từ chối. Mộng Vân ríu rít trò chuyện với Nhung Bờ Hồ, cô chưa có dịp nói cho dì Nhung biết về dự tính làm đám cưới của cô. Có Phát ngồi đó nên Vân nháy mắt cho Nhung:

- Lát nữa cháu sẽ cho dì biết một bí mật.

Nhung gật đầu:

- Lại chuyện tình phải không?

- Dì biết rồi sao?

- Dì chưa biết gì hết, nhưng trên đời này đối với các cô, chẳng còn gì quan trọng hơn chuyện tình, đúng thế không?

Mộng Vân cười gián tiếp thú nhận. Cô quay sang hỏi Phát:

- Anh đến kêu Vân đi sinh hoạt với sinh viên à?

Phát vui vẻ:

- Phải nói là rất hân hạnh được mời Vân mới đúng. Nhưng không phải là tất cả sinh viên Sài Gòn đâu nhé. Chỉ có một số người tiến bộ thôi.

- Anh nói tiến bộ theo cái nghĩa nào?

- Những người còn có tâm huyết nghĩ đến cái miền Nam này. Nghĩ đến việc cần phải có một chính phủ tự do dân chủ và lành mạnh hơn. Chính phủ này tàn tệ quá rồi, toàn những tên độc tài, quan liêu, tham nhũng. Phải hạ chúng xuống.

Nhung Bờ Hồ nói toạc ra:

- Anh phát là một trong những thủ lĩnh của đám sinh viên tranh đấu đấy.

Mộng Vân hất hàm:

- Tranh đấu ư? Các anh làm được những gì cho đất nước, cho miến Nam này rồi? Các anh có biết những người lính ngày đêm sống chết ngoài mặt trận cho các anh ở thành phố ăn học không?

Phát gật như máy:

- Chúng tôi biết chứ. Nhưng chúng tôi không muốn sự hy sinh của họ là vô ích.

- Tôi sợ các anh làm những chuyện còn vô ích hơn nhiều. Một hậu phương không ổn định, làm sao những người lính yên tâm được. Người ta sợ bị đâm sau lưng đấy. Các anh chỉ làm cho tình hình rối tung lên thôi. Tôi không tiếp tay với các anh thọc gậy bánh xe đâu.

Phát đỏ mặt:

- Cô nói thế nào là chọc gậy bánh xe? Nếu chúng tôi không tranh đấu thì cái miền Nam này biến thành cái sọt rác cho những anh lợi dụng quyền thế làm bậy. Họ tha hồ vơ vét, vợ con họ tha hồ thao túng làm giàu. Chính quyền đàn áp tôn giáo, đàn áp các đoàn thể. Dân đã khổ càng khổ thêm. Thằng giàu cứ giàu, người nghèo cứ nằm gầm cầu gặm xương. Cô không thấy điều đó sao? Là lớp trẻ có học, có ý thức, chúng tôi phải đấu tranh.

Mộng Vân nhún vai:

- Các anh nói hay lắm, nhưng làm thì rất dở. Tôi không theo các anh làm những chuyện dở dăng dở đèn như thế đâu.

Phát thở dài:

- Tôi không ngờ một ca sĩ hiểu biết như cô lại có những lý luận đi theo bọn chính quyền thối nát như thế.

- Có chắc là các anh không thối nát không? Có chắc là các anh làm cái kiểu tranh đấu như thế mà cứu vãn được tình hình không? Hay chỉ làm cho thành phố này hoang mang thêm?

Nhung Bờ Hồ xen vào:

- Thôi, cháu không đi hát cho họ thì thôi, chẳng việc gì phải đôi co với họ.

Phát đứng dậy ra về. Mộng Vân tiễn chân anh ra cửa. Thấy Phát còn chần chờ, Mộng Vân làm ra vẻ dịu ngọt:

- Nghĩ sao tôi nói vậy, anh đừng để ý nhé. Quả thật là tôi không thích và không tin vào cái trò tranh đấu này. Lần trước vì vô tình, tôi đã tham dự một lần, sau đó bị công an nắn gáy, họ gọi tôi lên hỏi lung tung đủ mọi thứ trên đời. Tôi chẳng biết gì hết nên họ tha. Đêm về suy nghĩ lại tôi thấy mình dại.

- Chúng tôi cũng bị công an hỏi thăm hoài, nhưng có ai sợ đâu. Chúng tôi vẫn làm cái gì cần phải làm.

- Anh dũng cảm như một chiến sĩ. Nếu anh ra mặt trận chắc là sớm trở thành anh hùng ghi danh trong sử sách. Chỉ tiếc rằng luật lệ lại cho phép anh được miễn đi lính trong một thời gian dài để theo học cho thành tài.

Phát hiểu rằng con bé này xỏ ngọt mình, anh ta bào chữa:

- Ở địa vị nào tôi tranh đấu trong địa vị đó.

- Mong rằng các anh thành công cho chúng tôi nhờ.

Rồi cô cất tiếng cười nho nhỏ:

- Mai mốt đám cưới tôi, thế nào anh cũng đến dự nhé.

Phát ngạc nhiên:

- Thật sao? Anh nào mà tốt số quá vậy?

- Lúc đó anh sẽ biết.

- Chắc là một công tử hay là một thương gia, một chính khách?

- Không! Một anh lính tầm thường.

- Cô thích nói đùa nhỉ.

- Tôi không đùa, ai lại lấy chồng đùa bao giờ.

Phát nửa tin nửa ngờ, anh leo lên xe Honda:

- Xin chúc mừng cô. Bây giờ thì tôi hiểu tại sao cô không nhận lời tham gia với chúng tôi.

Rồi Phát rồ máy lái xe đi. Mộng Vân quay trở vào, Nhung Bờ Hồ hỏi ngay:

- Cái tin đám cưới cháu vừa nói là thật hay đùa đấy?

- Thật trăm phần trăm dì ạ. Chỉ còn một tuần nữa thôi, người yêu của cháu ra khỏi bệnh viện, cái chân không đi tập tễnh nữa là chúng cháu làm đám cưới. Cháu đang tính chiều nay tới dì để dì dẫn đi may áo cưới đấy.

Nhung Bờ Hồ nhìn Mộng Vân đăm đăm rồi gật gù:

- Hèn chi, con cháu tôi hơi gầy đi nhưng hạnh phúc biểu hiện ra mặt. Lấy chồng rồi còn đi hát nữa không?

- Anh ấy cho cháu tự do lựa chọn bởi vì anh ấy có mặt ở nhà đâu. Suốt đời sống ở ngoài rừng núi mà.

- Nó làm gì?

- Mới lên thiếu tá.

- Để dì tính xem có thể nhờ người ta xin nó về một bộ tham mưu nào gần đây không. Lấy chồng ở xa chịu gì nổi!

Mộng Vân xua tay:

- Anh ấy không chịu đâu. Bạn bè gọi anh ấy là Sinh Quyết Tử mà. Về nơi đeo chữ thọ thì quyết tử với ai?

- Lấy vợ rồi, có con rồi, không thằng nào "quyết tử" nữa đâu mà lo. Lúc đó nó sẽ lo quyết tử làm giàu, quyết chí lên lon thôi. Nếu cần thì bỏ quách cái nghề lính ấy đi, ra buôn bán làm ăn với nhà vợ lại sướng hơn.

- Dì không hiểu anh ấy rồi. Sinh không phải là loại người như thế đâu.

- Lúc này thì không phải vì còn bận làm anh hùng, nhưng lúc khác cháu sẽ thấy lời dì nói là đúng.

- Cái gì cháu cũng có thể tin vào kinh nghiệm của dì, riêng chuyện này thì cháu không tin. Cháu tin vào linh cảm của cháu.

Nhung Bờ Hồ ôm vai Vân:

- Dì hiểu tình yêu của cháu mạnh lắm. Đó là thứ tình yêu thật. Thứ tình yêu đốt cháy mọi vật cản trên thế gian này. Đốt luôn cả chính mình nữa.

- Dù có thế cháu cũng bằng lòng.

Hai dì cháu tâm sự đường dài khá lâu Kim Yến mới xách bóp về. Chị lên tiếng:

- Tôi vừa đến nhà cô thì cô lại mò đến đây. Gặp ông đại tá của cô ngồi đợi dài người ở salon.

Nhung Bờ Hồ khúc khích cười:

- Em biết thế nào lão cũng tới, nhưng em bỏ đến đây.

Mộng Vân tung tăng nhẩy vào nhà trong:

- Con đi gọi điện thoại, còn nhiều việc phải làm.

Kim Yến nhìn theo con gái khẽ thở dài. Nhung quay lại câu chuyện của mình:

- Làm ăn với lão đại tá thì xuông xẻ, lão rất cẩn thận. Em vừa chia cho lão một nửa số tiền trong vụ thầu hàng bán cho Quân tiếp vụ. Nhưng chuyện tình với lão thì không xuông xẻ tí nào.

- Tôi nghe nói là tối hôm qua con vợ lão đến tận nhà cô phải không?

- Bà ta đi với một lũ nặc nô đến nhà em, cũng may lão đại tá vừa đi khỏi. Nhưng em cũng chẳng sợ. Em nói với bà ta là tôi với ông nhà chỉ là bạn làm ăn. Tôi mới đưa cho ông ấy mười hai triệu tiền áp phe thầu đồ cho quân đội, chẳng hiểu ông ấy có đưa về cho bà không. Em biết chắc là lão mang tiền về nộp cho vợ vì lão nói với em mà. Cho nên bà ta tắc tịt. Em phang luôn một câu là nếu bà làm lôi thôi thì tôi và ông ta vác chiếu ra hầu tòa. Ông ta sẽ mất hết lon lá, binh quyền, cơ nghiệp và chưa biết chừng còn vào nằm trong Chí Hòa nữa. Còn tôi chẳng mất gì, tôi là con buôn, chỗ nào có lời thì tôi làm. Cùng lắm là nộp phạt, lãnh án treo vài ba tháng, Bà muốn cách nào cũng được. Còn cái đám nặc nô bà mang theo, đối với tôi không có nghĩa lý gì đâu, tôi có cả chục băng du đãng khét tiếng, bà thử đụng tới tôi xem, bà sẽ không ra khỏi cái nhà này được. Thế là bà ta ăn nói lung tung một hồi rồi rút dù.

Nói rồi Nhung thở hắt ra:

- Nói thật với chị, em chán mấy ông kiểu này quá rồi.

Kim Yến mỉm cười:

- Cứ tằng tịu lăng nhăng thì mệt thật. Cô thừa sức kiếm một anh chồng đàng hoàng mà.

- Dĩ nhiên, nhưng em sống phong lưu và tự do quen rồi.

- Muốn lấy chồng thì cô phải hy sinh một chút chứ.

- Em chẳng muốn mất cái gì cả. Lấy mấy ông Việt Nam giàu có thì ông nào cũng có hàng đàn hàng đống con cái, đấy là không kể đến cái khoản bồ bịch linh tinh nữa. Còn mấy anh trai trẻ thì rách như tổ đỉa, nuôi nấng hầu hạ các anh ấy phát mệt. Mấy bố nghệ sĩ thì có tiếng mà không có miếng rồi mấy anh ấy bỏ mình lúc nào không hay. Thà cứ cặp bồ chơi, lúc nào chán hay thấy phiền phức thì bỏ. Như thế tự do hơn.

Kim Yến lắc đầu:

- Rồi người đàn bà nào cũng cần có một mái gia đình. Cô không thể sống như thế mãi được.

- Còn chị?

- Nếu không có cháu Vân thì tôi cũng đã kiếm một ông chồng rồi.

Nhung Bờ Hồ nằm dài ra ghế sô-pha, bộ ngực được đệm lót cẩn thận căng phồng, chiếc jupe rộng làm lộ cặp đùi tròn trịa rắn chắc. Kim Yến nghĩ thầm con bé này không phải là tay vừa. Đàn ông rơi vào tay nó là kể như chết ngộp. Đôi mắt chị hơi mờ đi với cái ý nghĩ thầm kín ấy. Nhung lại thở dài:

- Thà là lấy quách một anh Mỹ cho xong.

- Cô tính lấy thằng Richard ở hãng thầu xây dựng à?

- Không! Thằng ấy không kiếm ra tiền bằng thằng Brown làm ở hãng máy bay. Nó có khối đường dây kiếm ăn bạc triệu ngon ơ. Tuy nó già một tí nhưng lại vừa ly dị với bà vợ mặt đầy tàn nhang ở Houston. Nó gạ cưới em làm vợ đàng hoàng và sang năm sau đưa em về Mỹ. Như thế bảo đảm hơn.

Kim Yến có vẻ suy tư:

- Lấy Brown ư? Cô đã suy nghĩ kỹ chưa? Bộ đàn ông Việt Nam này chết hết rồi sao?

- Em chưa quyết định gì hết, nhưng phải dứt khoát với lão đại tá là chắc rồi. Còn mấy anh bồ vớ vẩn khác cũng cho đi chỗ khác chơi luôn. Tối nay sinh nhật thằng Brown ở nhà hàng Continental, em cứ đến đó coi xem sao cái đã. Chị đi với em cho vui nhé? Nhân tiện em bàn với nó về cái vụ buôn bán hàng mỹ phẩm qua mấy chuyến máy bay của PANAM. Chuyến này ngon lắm, bán hàng xong mới phải trả tiền. Phải chặn ngay thằng Brown, không cho cánh khác nhào vô. Chỉ có hai chị em mình thôi, không chia chác với ai hết.

Lẽ dĩ nhiên Kim Yến không từ chối.

Chương 6

Người ra đi, kẻ ở lại. Không khí tưng bừng mới mẻ xen lẫn những lo lắng đợi chờ không biết cái gì sẽ đến với mình trong những ngày sắp tới. Đường phố đầy xe tăng và những người bộ đội tươi tỉnh nhưng cũng ngơ ngác nhìn những dẫy building, những cửa tiệm, những cái lạ hoắc của "tàn dư Mỹ Ngụy" để lại. Sau những ngày hoảng loạn, người dân thành phố cố gắng kéo lại cái nhịp sống bình thường nhưng không bình thường chút nào. Người ta biết chắc mọi chuyện sẽ phải đổi thay, có thể ngay hôm nay hay ngày mai sẽ có một qui định mới làm đảo lộn hết mọi cuộc đời. Song chẳng còn cách nào hơn là phải làm ra vẻ "phấn khởi" chào đón nó, chào đón một định mệnh bất ngờ.

Mộng Vân dắt chiếc Honda vào nhà, cô khóa cổng sắt lại cẩn thận. Kim Yến hé mắt nhìn qua khe cửa đóng hờ, khi nhận ra con gái chị mới yên tâm. Vừa vào đến nhà, Mộng Vân đã hậm hực nói với mẹ:

- Con vừa thấy thằng Phát ở đường Nguyễn Huệ, chẳng biết nó làm gì mà đeo cái băng đỏ, ngực đeo cờ giải phóng, đứng chỉ đường chỉ lối huyên thuyên.

Kim Yến lắc đầu:

- Lúc này không thiếu gì anh đón gió như thế.

- Con nghĩ nó là sinh viên tranh đấu, chắc nó theo cách mạng từ lâu mà mình không biết đấy thôi.

- Còn phải đợi xem sao cái đã. Hồi Cách Mạng Tháng Tám chẳng thiếu gì anh con nhà địa chủ cũng nhào ra làm cách mạng rồi cũng bị đi tù như thường.

Trong khi Mộng Vân thay quần áo, Kim Yến hỏi:

- Con có tin tức gì của thằng Sinh không?

- Không! May ra anh ấy đi thoát.

Kim Yến ngồi lặng, chị thầm nghĩ có thể Sinh đã bỏ xác ở một nơi nào đó rồi cũng nên. Chị nói lảng:

- Chắc giờ này dì Nhung của mày ung dung ở đảo Guam rồi.

- Nhà dì ấy mở cửa toang hoang, bị lấy sạch. Hình như có một cơ quan nào đến đóng ở đó. Con thấy có mấy anh bộ đội ra vào.

Mộng Vân trở ra trong bộ pyjama mỏng. Kim Yến bàn:

- Còn vụ vượt biên với cánh ở ngoài Phước Tĩnh thế nào?

- Họ đang chuẩn bị tàu, chỉ còn toàn loại tàu nhỏ thôi. Chủ tàu còn đang đòi thêm tiền mua xăng dầu, lương thực và tiền lót tay cho cánh dân phòng. Họ bảo con đóng thêm một triệu, nhưng con chưa đưa. Chỉ sợ nó lừa mình, lấy tiền rồi bỏ đi luôn hay kiếm cớ này cớ khác nói rằng không đi được hoặc xúi đám khác bắt mình là mình vừa mất tiền vừa phải lạy van họ.

Kim Yến lại thở dài, chị nói:

- Thôi thì hãy cứ đợi ít lâu xem có chỗ nào tin cẩn thì mình tính sau.

Hai mẹ con ngồi vào bàn ăn. Có một chị người làm, Kim Yến đã trả tiền sòng phẳng rồi cho chị về quê. Lúc này chị nấu cơm lấy, như thế vừa đỡ có vẻ tư sản vừa giữ được kín đáo mọi chuyện trong nhà. Không ai muốn ăn bất cứ thứ gì trong hoàn cảnh này. Tối đến, hai mẹ con chỉ mở máy truyền hình một vài phút rồi tắt. Mỗi người chui vào phòng riêng của mình.

Đến nửa đêm. Có tiếng chuông gọi cửa. Hai mẹ con cùng giật bắn người bò dậy. Kim Yến thấy nét lo lắng trên mặt con, chị phải bật đèn sáng choang ra mở cổng. Mộng Vân cũng đi theo mẹ. Cả hai cùng tin rằng đây là một cuộc khám xét chẳng lành. Kim Yến đứng sát vào cánh cổng dõng dạc lên tiếng:

- Ai đấy? Đang đêm...

Tiếng người từ bên ngoài vọng vào:

- Sinh đây má.

Mộng Vân reo lên:

- Trời ơi anh Sinh! Anh còn ở đây sao?

Cánh cổng hé mở. Sinh lách vào. Bộ quần áo nhàu nát, râu tóc bờm xờm, mặt mũi hốc hác, Sinh nhìn vợ. Mộng Vân ôm choàng lấy chồng như đón một người từ cõi chết trở lại. Ba người đưa nhau vào trong nhà. Mộng Vân nhìn bộ quần áo của chồng:

- Anh lấy đâu ra bộ này thế?

- Xin của một người đi đường. Đơn vị anh không có lệnh lạc gì hết. Bộ tư lệnh quân đoàn rút lui không kèn không trống, dân chúng xô nhau bỏ chạy. Anh đưa đơn vị ra chiến đấu, nhưng chỉ thấy dân, không còn biết chiến đấu với ai. Tiểu đoàn cho lệnh rút lui cấp tốc về miền duyên hải. Rút cái kiểu ấy thì chỉ còn cò nước chạy thục mạng thôi. Anh không còn đủ sức duy trì đơn vị nữa. Súng bắn tứ tung gây nên một cảnh hoảng loạn khủng khiếp. Người sống đè lên người bị thương tìm đường tẩu thoát. Có đôi lúc anh đã muốn kê khẩu súng vào đầu, anh không còn xứng đáng là một người chỉ huy nữa.

Mộng Vân ôm vai chồng:

- Nếu anh làm thế, em cũng chết theo anh thôi. Cả hai đứa con của chúng ta nữa.

- Chính vì vậy nên anh tìm đường về đây. Người ta bảo anh đi trình diện ở một cơ quan quân quản, anh đành đi theo. Anh hiểu thế nào là nỗi đau đớn của một người chiến bại. Không chết được, anh tự thấy là mình hèn. Không phải là anh sợ chết đâu, anh nghĩ đến em, đến các con. Nếu có chết thì chúng ta cùng chết.

Kim Yến xen vào:

- Con về tới đây là được rồi. Chúng ta sẽ phải tìm cách vượt biên. Con yên tâm, má sẽ lo cho các con. Gặp thời thế này, đành phải thế thôi.

Sinh lặng lẽ ngồi im. Anh như một cái xác không hồn. Mộng Vân hỏi chồng:

- Chắc anh đói lắm rồi, để anh kiếm cái gì cho anh ăn nhé?

- Anh chẳng còn biết no đói là gì nữa. Cho anh thăm con rồi anh đi tắm đã.

Đêm đó nằm bên vợ, Sinh hiểu rằng cái hạnh phúc này chẳng được bao lâu. Ân ái nào cũng như lần cuối cùng. Lúc nào Sinh cũng thấy rõ cái mặc cảm bại trận đè nặng lên tâm khảm, sự hèn hạ của một người lính bại trận làm con người anh như gục xuống. Anh không còn là anh nữa, thằng Sinh của những ngày tháng vẫy vùng đã chết rồi. Bây giờ anh chẳng còn hiểu mình là ai, là cái thứ gì trong cuộc sống này. Anh cũng chẳng thiết nghĩ đến chuyện vượt biên. Cái ý nghĩ thầm kín nhất trong đầu anh là có nên chết không? Nhưng khi thấy Mộng Vân ở bên, anh hiểu rằng mình đã thất bại thêm một lần nữa. Anh lắng nghe những lời sỉ nhục, đầu tiên anh còn thấy khó chịu, nhưng rồi anh lại mỉm cười một mình. Đêm đêm cả ba người xúm lại nghe đài phát thanh nước ngoài. Họ chẳng mang lại cho anh một điều gì tốt lành. Anh nghĩ đến những người bạn anh đã ra đi. Anh không thù oán họ, không ghen ghét họ, anh chỉ buồn cho mình. Nỗi mất mát quá lớn, anh chỉ còn có Mộng Vân và hai đứa con.

Hai vợ chồng đi phố, tất cả đều lạ hoắc. Mộng Vân biết chồng buồn, cô tìm đủ mọi cách để làm giảm bớt những đổi thay đang bày ra trước mắt. Sinh hiểu những cố gắng của vợ, anh cũng muốn cho Mộng Vân cái cảm giác rằng anh coi mọi chuyện là việc đã rồi, nhưng anh vụng về, không thể đóng trọn vai kịch này, anh lầm lì như đi trong đám tang. Gặp lại một số bạn bè cũ, họ nhìn nhau ngao ngán và mang một chút ích kỷ là "mày cũng kẹt lại" như tao, chúng ta cùng chung một số phận. Cũng chính vì vậy mà họ thấy mình đỡ trống trải hơn.

Vài hôm sau, Nhung bỗng khăn gói trở lại. Kim Yến kêu lên:

- Tao tưởng mày tới thiên đàng rồi chớ?

Nhung Bờ Hồ vận một chiếc áo bà ba đen, trông chị giống hệt như một cô gái ở nhà quê lên tỉnh. Cô than thở:

- Tàu của tao bị chìm, tao tưởng làm mồi cho hà bá rồi chớ. May gặp được cái tàu buôn vớt lên. Mười phần chết bảy còn ba. Leo lên được tàu rồi, tưởng phen này thoát nạn, nhưng vô phúc lại gặp cái tàu của Liên Xô, thế là các "đồng chí Liên Xô vĩ đại" lại đưa trả về cho Việt Nam. Tao nằm ấp cả nửa tháng, khai báo lung tung. Giấy tờ mất hết nên tao khai tên láo Nguyễn thị Tèo, bán xôi ở chợ Tân Định. Thế là ho cho về. Tao đòi một cái giấy chứng nhận đàng hoàng mới chịu ra khỏi trại. Đói thấy mồ, mẹ con mày có cái gì cho tao ăn không? Mới không được ăn thịt có mười lăm ngày mà đã thèm rồi.

Mộng Vân cười tít:

- Cháu vào xóm mua cho dì một con gà.

- Tao ăn một mình đấy, cấm tụi mày ăn ké.

Câu chuyện thời sự lại nổ như pháo tết. Bản tình Nhung Bờ Hồ vốn hồn nhiên vô tư như thế. Kim Yến lấy quần áo cho Nhung thay rồi nói:

- Nhà mày tan tành xíu oách rồi, lúc này có cơ quan nào đóng ở đấy. Mày đến đây ở với chúng tao, hoạn nạn có nhau.

Nhung gật ngay:

- Em có trở về nhà rồi, mấy anh bộ đội không cho vào. Họ nói là nhà này do ủy Ban Quân Quản của Thành phố quản lý, đã phân chia cho đơn vị đặc công, đừng có lơ mơ mò vào là bị bắt ngay. Em chuồn lẹ đến đây, chỉ lo mẹ con chị đi rồi là em bơ vơ. May quá, tất cả còn ở lại đầy đủ.

- Phải nói là vô phúc còn đầy đủ ở đây mới đúng.

Nhung Bờ Hồ lại cất tiếng cười ngất:

- Chị này nói giọng phản động đấy nhé. Phải nói là ở lại để được hưởng độc lập tự do hạnh phúc mới đúng chứ.

- Con bé này mới học tập được mười lăm ngày mà đã ra vẻ con người tiến bộ rồi. Như thế thì phải cho mày học tập mười lăm năm, chắc mày tiến bộ không ai theo kịp. Tiến bộ cái kiểu đó thì lên đến mặt trăng ở một mình mất thôi.

Nhung Bờ Hồ giơ tay:

- Bà chị cứ yên tâm đi, con Nhung này thời nào cũng sống được. Vài năm nữa bà chị sẽ thấy, em qua mặt thiên hạ cái vù.

Kim Yến lắc đầu:

- Thời buổi nào thì cô nói thế được chứ thời này cô không thể tin vào cái tài khôn lanh vặt của cô được đâu.

- Thời nào cũng thế thôi. Đàn ông vẫn cứ thích đàn bà và đàn bà khôn ngoan vẫn có thể xỏ mũi đàn ông dắt đi chơi như dắt con nít vậy.

Có Nhung trở về, căn nhà của mẹ con Kim Yến bớt buồn tẻ, cô mang lại một không khí dễ chịu hơn. Cô an ủi Sinh:

- Thắng bại là lẽ thường của người lính, cháu chẳng việc gì mà chán đời. Một người đàn ông phải biết thắng trong mọi hoàn cảnh.

Sinh vẫn im lặng. Cả nhà, kể cả Mộng Vân không ai biết Sinh dự tính gì. Họ vẫn lo sợ rằng Sinh có thể làm liều, kết liễu cuộc đời mình một cách lặng lẽ. Có lẽ chính Sinh cũng nghĩ vậy. Nhưng rồi cái bản năng sinh tồn mà anh cho là hèn hạ cứ cầm chân anh lại. Anh không còn hiểu nổi mình nữa.

Vài hôm sau, Phát lại lò dò lần đến nhà Kim Yến. Anh ta vẫn nhơn nhơn đeo cái băng đỏ và lá cờ giải phóng trên ngực. Nhung Bờ Hồ vừa nhìn thấy Phát, cô nói móc ngay:

- Chào nhà cách mạng! Anh không định đến khám nhà hay bắt chúng tôi đấy chứ?

Phát ngồi xuống salon:

- Tôi nghe Nhung còn ở lại nên tôi đến thăm.

- Tôi không ở lại mà bị bắt ở lại.

- Thì cũng thế thôi.

- Khác nhau nhiều chứ. Chúng tôi bây giờ như dân ngụ cư, còn các anh như những ông chủ mới của thành phố.

Phát cười nhạt:

- Tôi cũng chưa biết số phận của tôi ra sao, làm sao cô biết được? Những thứ tôi mang trên người chẳng qua là để che mắt thiên hạ thôi. Chúng tôi là học sinh tranh đấu chống lại nạn thối nát của chế độ cũ làm cho xã hội tốt đẹp hơn chứ có phải là dân cách mạng thực thụ đâu.

- Nhưng anh vẫn có thể lấy nó làm cái chiêu bài đi theo cách mạng, anh vẵn dễ sống hơn chúng tôi.

- Cô nói vậy thì đúng, song cái chiêu bài khác mà người cách mạng thực sự khác. Gia đình tôi cũng kéo nhau đi hết rồi, tôi hiện đang sống với một ông chú. Tôi cũng đang muốn ra đi.

Nhung tròn mắt:

- Ngực đeo cờ giải phóng mà tính chuyện vượt biên sao? Anh có gài chúng tôi không đấy? Chúng tôi quyết định ở lại sống với độc lập tự do...

- Thôi tôi xin cô, tôi nói thật lòng đấy. Ở lại đây thì tôi không sợ bị đi tù nhưng tôi sợ đói, bố mẹ anh em tôi đi hết rồi, tôi sống với ông chú nghèo rớt mồng tơi. Vả lại tương lai tôi sẽ ra sao. Mấy năm đại học rồi bỏ dở dang à?

- Anh sẽ đi theo cách mạng, cách mạng sẽ nuôi anh, anh sẽ là một nhà trí thức của chế độ mới. Họ không bỏ rơi anh đâu.

- Cô vẫn không tin tôi.

- Bố ai mà tin nổi những người như anh. Quay tít thò lò như chong chóng.

- Tôi phải làm thế nào cô mới tin?

Nhung nhìn Phát cười cợt:

- Chẳng có cách nào cả. Khi người ta đã không tin được nhau thì làm cách nào cũng bằng thừa. Vả lại, anh cần gì phải làm cho chúng tôi tin anh. Nếu anh muốn vượt biên thì anh kiếm lầm địa chỉ rồi, tôi không có ý định đó.

Phát thở dài:

- Lúc này người ta dễ dàng nghi ngờ nhau quá. Bạn bè, hàng xóm láng giềng, anh em họ hàng, chẳng còn ai giám tin ai nữa cả. Niềm tin vào con người suy sụp nhanh thật.

- Chẳng phải lỗi tại con người đâu.

Suy nghĩ một chút, Phát hạ giọng:

- Thật ra tôi muốn đi với cô, sang bên đó chúng ta cùng có một cuộc đời mới. Gia đình tôi đi theo chuyến tàu của Việt Nam Thương Tín, mang theo được tất cả gia sản, dư sức sống sung túc.

- Đó là chuyện của anh, không liên quan gì đến tôi cả. Nhưng tại sao anh không đi cùng gia đình anh?

- Hôm đó tôi đi chơi về đến nhà thì mọi người đã ra tàu rồi. Tôi chạy theo, tàu đã đi mất.

Phát đứng lên, trước khi bước ra cửa, anh còn nói:

- Rồi cô sẽ hiểu tôi. Nhưng nếu có một chuyến vượt biên nào chắc chắn, cô làm ơn báo giùm cho tôi. Cần đóng góp bao nhiêu cũng được.

Nhung không tiễn Phát. Cô chỉ gật đầu lấy lệ rồi quay vào. Cô trở nên phân vân, không hiểu gã con trai này đóng kịch hay là hắn muốn đi thật.

Một bà già tóc bạc, xách một chiếc túi vải đứng thập thò ngoài cổng nhà Kim Yến. Bà không biết chỗ bấm chuông, cứ ngơ ngẩn nhìn cánh cổng sắt. Một người đi qua đường dừng lại hỏi bà cụ:

- Cụ muốn hỏi thăm nhà này sao?

- Vâng, nhà cháu ở ngoài Bắc vào đây, tìm nhà người quen.

Người đàn ông giơ tay bấm chuông giùm bà cụ rồi nói:

- Cụ đứng đợi một chút, chắc sẽ có người ra mở cổng.

Người đàn ông bỏ đi. Bà cụ vừa đứng chờ vừa ngắm nhìn những cây bông giấy leo tràn trên khung sắt, ngắm căn lầu sang trọng. Một lát sau có người nhìn qua khe cổng, tiếng nói vọng ra:

- Bà hỏi ai?

- Tôi hỏi thăm nhà chị Tửng.

Người đứng trong khựng ra. Kim Yến nheo mắt nhìn người đàn bà có nét mặt quen quen. Bà cụ nói vọng vào:

- Tôi là bà Đội đây.

Cánh cửa vụt mở toang, Kim Yến chạy ra ôm hai vai bà Đội:

- Trời ơi, bà Đội đây sao? Bà già quá rồi. Gặp được bà cháu mừng quá. Cháu cứ tưởng chẳng cò bao giờ gặp được bà nữa. Bào vào đây.

Kim Yến kéo bà già vào trong nhà. Chị săn văn hỏi tiếp:

- Bà lặn lội từ ngoài Bắc vào trong này sao?

- Ấy tôi phải đi theo xe của thằng Thắng mới vào được đấy. Đã có ai ở ngoài đó được vào thăm bà con ở trong này đâu.

- Sao bà biết nhà cháu mà tìm?

- Cũng nhờ thằng Thắng chỉ đường.

- Thắng là ai vậy?

Bà Đội dương cặp mắt kèm nhèm lên nhìn Kim Yến rồi nhe hàm răng chỉ còn trơ lợi ra cười:

- Nó là đứa con trai của chị, ngày xưa tôi phải gửi cho đứa cháu làm huyện ủy nuôi đấy. Bây giờ nó làm to lắm rồi. Bố nuôi nó làm ở Bộ Nội Vụ, nó giữ chức gì mà vào cải tạo xã hội ở miền Nam này đấy. Nó đi về hai ba lần rồi. Mãi đến lần này nó mới cho tôi đi theo.

Kim Yến cảm thấy choáng váng. Ngay từ những ngày đầu giải phóng, chị đã nghĩ đến đứa con trai này. Nó là đứa con của chị và cả So. Đứa con của "tai nạn" mà chị không muốn, nhưng đã sinh ra nó, chị vẫn nhớ thương nó từng ngày. Đó là thứ tình mẫu tử không thể nào giải thích được. Chị có thể quên lão cả So, nhưng không thể nào quên nó. Chị nhớ rằng chị không đặt tên nó là Thắng mà tên nó là thằng Song, chị muốn giữ lại một chút kỷ niệm với thằng bố nó. Có lẽ sau này nó về ở với bố nuôi, bố làm huyện ủy, thường hay đặt cho con trai con gái những cái tên như những khẩu hiệu của con nhà cách mạng như Nguyễn Quyết Chiến, Trần Quyết Thắng, Lê Thành Công... đó cũng là chuyện thường tình. Kim Yến hồi hộp hỏi tiếp:

- Vậy bây giờ nó đâu?

- Nó bận lu bu cả trăm thứ chuyện, nhưng chị yên tâm, nó sẽ đến thăm chị. Nó chưa quên chị mới chính là mẹ nó đâu. Tôi cũng thường nhắc nó.

Kim Yến xúc động cầm tay bà cụ:

- Dù sao thì gia đình cháu cũng nhờ cụ cưu mang, cả hai đứa con mới còn nguyên vẹn như ngày hôm nay, cháu không dám quên ơn cụ.

- Ối dào! Ơn với nghĩa gì! Có chúng nó vợ chồng tôi cũng vui vẻ, ấm cúng thêm. Chỉ tiếc rằng tôi không nuôi nổi cả hai đứa con chị, làm mỗi đứa phải sống một nơi. Từ ngày chị đón con Vân đi, tôi sống thui thủi một mình. May có họ hàng nội ngoại giúp đỡ mới sống nổi tới ngày nay. Thời chiến tranh mà, người này phải sống dựa vào người khác. Lần này tôi vào trong này cũng là để thăm bà con anh em, nhất là chị, tôi vẫn coi như con cháu trong nhà. Tôi cũng muốn mang thằng con trai chị vào, giao cho chị đến nơi đến chốn.

- Còn anh hai Toản thế nào?

- Nó bị giam ở trại Lý Bá Sơ rồi bỏ xác ở đó. Vợ chồng tôi không được chứng kiến, chỉ nghe bạn bè nó nói lại thôi. Mồ mả ở đâu cũng chịu, không tìm ra được. Tội nghiệp cho nó, Tây cũng muốn giết mà mấy ông cách mạng cũng cũng muốn giết. Nó sống với ai đây? Tôi biết là cô đã cứu nó...

Bà Đội chấm nước mắt, sụt sùi. Kim Yến an ủi:

- Con người ta có số cả, biết đâu không bị chết ở trại Lý Bá Sơ thì cũng chết vì bom đạn. Thôi, cụ đã tìm vào được đến đây thì cứ coi nhà này như nhà cụ. Chúng cháu cũng như con cái cụ.

Bà Đội ở nhà Kim Yến vài ngày vẫn chưa thấy Thắng đến thăm. Hai lần cụ gọi điện thoại đến cơ quan thì người ta đều trả lời là thủ trưởng bận họp. Lần sau cụ đã có vẻ bực tức, tiếng cụ hách dịch:

- Kêu anh thủ trưởng của các anh ra đây nói chuyện với tôi.

Đầu giây bên kia người thư ký trả lời:

- Bà "nà" ai?

- Tôi là bà nội thủ trưởng của các anh.

- Ơ! Cái nhà bà "lày" ăn "lói nạ nùng" đấy nhỉ.

- Tôi nói thật đấy, anh cứ kêu cái thằng Thắng ra đây cho tôi.

- Đã bảo "nà" thủ trưởng bận họp mà. Bà có muốn "lói" kí gì thì "lói" với tôi.

Bà Đội nói như hét vào máy:

- Anh bảo nó là tại sao chưa đến thăm mẹ nó. Nếu ngày mai nó không đến thì bà nội nó về Bắc đấy.

Rồi bà cúp máy, vẻ mặt hầm hầm.

Sáng hôm sau, bà Đội nhất định đội nón đòi đi thăm một người bà con ở vùng Ngã ba Ông Tạ. Mộng Vân lấy xe đưa bà đi. Cô cũng gọi bà Đội là bà nội cho thân tình. Mà quả thật, Vân thấy ở người đàn bà quê mùa chân chất này có một cái gì gần gụi với cô. Những ngày thơ ấu của Vân loáng thoáng ẩn hiện trong ký ức khiến cô ngậm ngùi. Tuy hồi đó còn nghèo, cô phải đi kiếm củi về giúp bà đun nấu, giặt giũ quần áo nhưng cô vẫn thấy một tình nghĩa ấm áp. Cô mong có được một bà nội thật như thế. Cô không muốn rời xa bà nữa. Bỏ bà xuống trước cửa nhà người bà con cô còn căn dặn:

- Khi nào bà muốn về, bà cứ gọi điện thoại cho cháu xuống đón bà nha. Con nhớ bà nội lắm đấy. Bà chơi một hai hôm là phải về đấy.

Bà Đội xoa đầu Vân như hồi cô còn nhỏ, bà chỉ gật không nói gì, nhưng con mắt yếu đuối của bà nói rất nhiều. Mộng Vân lên xe ra về mà lòng lâng lâng. Cô lại bỗng ước ao mình được sống lại những ngày xưa cũ. Những đổi thay của cuộc sống đã khiến cô lo sợ chán ngán cho cái tuổi lớn khôn rồi. Dường như mỗi tuổi khôn lớn là một thiệt thòi, là một mất mát những gì trong sáng hồn nhiên nhất của một đời người.

Vài hôm sau, một chiếc xe du lịch dừng lại trước cửa nhà Kim Yến, hai người lính ôm súng AK bước xuống. Chiếc xe bóng lộn mới toanh, đúng là xe của những người di tản bỏ lại. Một người tầm thước, vận quần ka ki xanh, sơ mi trắng, chân lê đôi dép râu chễm chệ đi vào, tỏ rõ phong cách của một người chỉ huy. Ông ta đứng nhìn căn nhà còn nguyên vẻ bề thế rồi lừng lững bước qua cánh cổng sắt vừa được người lính mở rộng. Kim Yến và Nhung Bờ Hồ đang ngồi ăn hai tô bún ốc, vội vàng đứng lên. Kim Yến đã có thể đoán ra ngay người đàn ông này là ai. Chị nhìn sững và hồi hộp. Thằng con trai chị vẫn có những nét phục phịch của cả Song, nhất là đôi mắt với cặp lông mày chổi sể và chiếc mũi to thì không khác bố nó tí nào. Chị trở nên lúng túng hồi hộp. Đứa con mà đã hơn hai mươi năm chị mới gặp lại. Chị muốn ôm chầm lấy nó mà hét lên "Con trai yêu quí của mẹ". Nhưng để cho chắc ăn chị im lặng đợi người con trai lên tiếng trước. Nhung Bờ Hồ sốt ruột hỏi ngay:

- Ông là ai? Có chuyện gì không?

Người đàn ông chợt có nụ cười nửa miệng:

- Chính tôi đang muốn hỏi cô mới đúng. Nhưng nói vậy thôi, tôi biết cô là cô Nhung mà người ta quen gọi là Nhung Bờ Hồ phải không?

Nhung trợn mắt:

- Sao ông biết?

- Cái gì mà tôi không biết. Trước khi đến đây tôi đã cho điều nghiên rất kỹ. Cô còn một người chồng Mỹ, tên anh ta là "Bờ Rao", đúng chưa?

Nhung càng run hơn. Tuy vậy bản chất cô vốn cứng cỏi nên cô gật đầu:

- Đúng thế. Anh thích bắt tôi thì cứ bắt đi. Lôi thôi làm gì.

- Nếu bắt cô thì tôi đã bắt rồi. Cái này còn tùy thuộc vào chủ trương đường lối của nhà nước. Chuyện đó tính sau.

Kim Yến xen vào:

- Anh là Thắng phải không?

Gã con trai không trả lời mà lại hỏi một câu khác:

- Bà là chị Tửng, trước kia ở làng Yên Xá. Bây giờ bà đổi tên là Kim Yến, đúng thế không?

- Đúng. Nhất định anh là Thắng rồi. Bà Đội mới ở đây hôm qua, bà đã cho tôi biết hết về anh.

Gã con trai ung dung ngồi xuống chiếc ghế bành gần đó:

- Bà nội tôi có nói tôi là con của bà không?

- Dĩ nhiên là có. Chúng tôi vẫn mong anh.

Đôi mắt sắc sảo sau cặp lông mày rậm của gã con trai nhìn quanh căn nhà một lượt rồi gật gù khen:

- Nhà đẹp nhỉ, cái gì cũng có. Đúng là nhà một người tư sản. Chắc trước đây nó còn đẹp nữa, mấy hôm nay bà đã cho thu dọn đi nhiều rồi phải không? Nhưng cái mẽ tư sản vẫn còn đầy rẫy, không che giấu vào đâu được.

Kim Yến và Nhung Bờ Hồ nhìn nhau yên lặng. Gã con trai lại đứng lên, móc bao thuốc lá ra hút, nhưng là thuốc "có cán" hiệu Dunhill đàng hoàng. Thả một hơi khói lên không, hắn nói:

- Rồi bà cũng chẳng ở mãi căn nhà này được.

Nhung Bờ Hồ sẵng giọng:

- Nhà của chúng tôi, tại sao không ở được?

- Ở đây rồi các bà làm cái gì? Buôn gian bán lận thì không được rồi, các bà có nghề ngỗng gì đâu. Sau này sẽ có hợp tác xã lo hết, các cửa hàng kinh doanh đều thuộc về nhà nước, không thể cho bọn trung gian hoành hành, đó là bọn phi sản xuất. Nhà nước sẽ có chủ trương rõ rệt, lo cho đời sống nhân dân công bằng hơn. Nói ra thì dài lắm, tôi không thể nói hết một lần ở đây. Rồi mọi người sẽ được học tập, được sinh hoạt chính trị, sẽ hiểu rõ hơn. Tôi chỉ có thể tóm tắt là tất cả những người không có nghề nghiệp gì, không trực tiếp tham gia sản xuất sẽ phải đi vùng kinh tế mới.

Kim Yến cũng đã nghe loáng thoáng về chuyện này, chị đang lo sợ. Bây giờ nghe Thắng nói vậy mặt chị hơi tái đi. Chị hỏi:

- Theo anh thì chúng tôi phải đi về vùng nào?

- Các bà cứ yên tâm, ai đi đâu về đâu đã có ủy ban nhân dân quận huyện lo hết cả rồi. Người ta không để các bà các cô chết đói như bọn ngụy quyền cũ sống chết mặc bay đâu mà lo. Cách mạng sẽ giúp đỡ chu đáo. Từ cái chiếu đến căn nhà và mảnh đất đều được phân chia đồng đều. Ai cũng sống được và mọi người sẽ được đối xử bình đẳng. Như chúng tôi ở miền Bắc bao nhiêu năm nay, đời sống vẫn tốt đẹp và còn đánh thắng giặc Mỹ xâm lược nữa.

Nhung Bờ Hồ vẫn lì lợm:

- Chúng tôi không đi đâu hết, nhà tôi thì tôi ở, tôi không quen đi cày.

- Rồi chị sẽ quen thôi. Chị không thể là tiểu thư ăn trắng mặc trơn mãi trong khi bao nhiêu người phải nai lưng ra lao động. Như thế là bất công.

Thắng ngừng lại, anh nhìn chiếc cầu thang ốp đá hoa cương lối dẫn lên trên lầu. Anh xốc lại khẩu súng ngang lưng rồi bước tới:

- Tôi muốn lên trên gác và nói chuyện riêng với bà Kim Yến.

Hắn đi thẳng lên cầu thang, Kim Yến nháy mắt cho Nhung rồi đi theo. Căn lầu vắng lặng, chiếc máy lạnh đã được tháo ra để trơ một mảng tường trống hốc như một cái miệng há ra chờ đợi một cái gì đó. Kim Yến mở cánh cửa sổ, ánh nắng tràn vào vẽ một vệt dài trên sàn gạch bông. Thắng ngắm nhìn cái tủ gỗ còn đầy những ly tách thủy tinh trắng phau và một vài món đồ cổ, một vài chậu cây Bon - sai để trên mặt tủ. Anh nói:

- Nhà đẹp thật.

Kim Yến nhỏ nhẹ:

- Nhà của má cũng là nhà của con. Tất cả những gì má có, con có thể sử dụng như của mình.

Thắng nhìn Kim Yến, anh thấp giọng:

- Con rất mong được gặp má. Không phải vì những thứ này đâu, dù má có là dân lao động đi bán xôi ngoài chợ, con cũng mong gặp má. Bà Đội đã nói rất nhiều về má.

Kim Yến bàng hoàng trước sự thay đổi của Thắng. Chị tiến lại cầm tay con trai, nước mắt chị bỗng chảy dài. Thắng ôm nhẹ lấy đôi vai mẹ:

- Má đừng nghĩ là con không còn tình cảm. Người cách mạng cũng vần có tình cảm như mọi người. Con theo bố mẹ nuôi con lâu năm, họ chỉ có một mình con và nuôi dạy con tử tế thành người. Họ giúp đỡ con mọi thứ để con có địa vị như ngày nay. Nhưng ngay từ những ngày còn bé, con đã biết rất rõ con không phải là con đẻ của họ. Con còn nhớ mang máng khuôn mặt của má và con thường nghĩ đến má. Bà Đội vẫn thường cho con biết tin tức của má. Con biết má đã di cư vào Nam. Thống nhất rồi, con nhận nhiệm vụ vào cải tạo xã hội chủ nghĩa ở trong này và con chỉ có mục đích lớn là gặp được má. Con chỉ lo má đi nước ngoài như những người khác thì chẳng biết bao giờ má con mình mới gặp lại được nhau. Má hiểu cho con. Trước mặt những người khác con phải giữ gìn. Nhất là trước mặt cô Nhung.

- Má hiểu. Con đừng buồn, cô Nhung tuy có hơi ngang ngạnh nhưng rất tốt bụng. Nó từng chia vui xẻ buồn với má nhiều năm rồi.

- Cô Nhung Bờ Hồ phải cái tội hay vạ miệng. Ở cái thời này không nên ăn nói bừa bãi kẻo mang họa, má nên bảo cô ấy.

- Nó liều rồi nên chẳng cần gì nữa.

- Chẳng có lợi gì đâu. Nhưng... có một điều cô ấy nói đúng.

Thắng ôm vai mẹ đi tới cánh cửa nhìn ra ban công, anh tiếp:

- Nếu má không muốn đi vùng kinh tế mới, má muốn giữ lại ngôi nhà này, má chỉ còn một cách là cứ lì ra, người ta có thúc giục hay có làm gì đi nữa thì má cũng cứ khất lần, cứ tìm mọi cách trụ lại, không đi đâu hết. Rồi họ cũng phải chịu. Nhưng má nên cố gắng kiếm một cái nghề gì đó gọi là trực tiếp sản xuất như làm hàng tiêu dùng, lập một cái liên doanh đan lát hay chuyên chở hàng rau quả từ ngoại ô vào thành phố cung cấp cho bà con trong phường khóm. Về điều này con có thể gián tiếp giúp cho má được. Chỉ cần nói với anh chủ tịch phường một tiếng là xong.

- Con vào đây không có nhà cửa, hay là con dọn về đây ở chung với má?

Thắng mỉm cười:

- Con ở đâu chẳng được, thiếu gì nhà. Ủy ban quân quản thành phố sẽ phân cho con một ngôi nhà riêng. Con có thể lấy một cái biệt thự đẹp hơn thế này, tùy con chọn. Nhưng cũng không phải vì thế mà con không dọn về đây ở với má đâu.

- Vậy thì vì lý do gì má con mình không thể sống với nhau? Chẳng lẽ người ta không cho má con đoàn tụ với nhau sao?

- Không phải thế. Việc này là hoàn toàn do con quyết định thôi. Hiện nay con là con của một ông Tổng cục trưởng, mẹ con là một bà giám đốc ở một cơ qua trung ương. Mẹ nuôi con chết trong kháng chiến rồi, cơ quan bà bị máy bay Mỹ ném bom, bà đã hy sinh và con đã trở thành con của một liệt sĩ được mọi người kính trọng. Lý lịch rất trong sạch vì vậy con mới được giữ chức trưởng đoàn. Con không thể khai lại lý lịch, con không thể khai con là con của một người như má. Lại còn có một người chị có một anh chồng là sĩ quan ngụy. Con sẽ mất chức ngay, bị khai trừ bất cứ lúc nào. Mẹ hiểu chứ?

Kim Yến hiểu, nhưng cô cảm thấy như bị sỉ nhục. Song mọi chuyện rõ ràng là như vậy. Thắng chỉ có một con đường để lựa chọn. Chị cúi đầu, tiếng chị lạc đi trong nỗi đau:

- Những gì má đã làm trong cuộc đời má không phải là do má muốn làm mà là vì hoàn cảnh bắt buộc thôi. Người đàn bà lưu lạc trong chiến tranh có thể phải làm tất cả những gì mình không muốn. Định mệnh đưa má tới đâu thì má tới đó. Nhưng có một điều duy nhất đúng là bao giờ và ở đâu thì má cũng chỉ còn các con, chỉ lo cho các con. Má không nghĩ gì riêng cho hạnh phúc riêng của má cả. Nếu hoàn cảnh bắt má phải hy sinh hết thẩy để được ôm các con của má vào lòng, má cũng sẵn sàng. Vì đi tìm các con, má đã buông trôi hết cơ nghiệp ở Hà Nội. Nhưng rất tiếc là má chỉ tìm lại được có một mình chị Vân con thôi. Má không tài nào dò ra tung tích của con. Má đành vào đây với hai bàn tay trắng.

Thắng gật đầu:

- Chuyện đó thì con biết. Sau khi má vào Nam được vài năm, con gặp lại bà Đội ở Hải Phòng, bà Đội đã kể lại cho con biết về chuyện này. Vì thế nên con càng nhớ má và chị Vân nhiều hơn. Con còn nhớ đến cả những ngày chị Vân cho con từng miếng bánh, sao mà miếng bánh hồi đó ngon thế. Tuy còn rất bé, nhưng đến nay dường như con vẫn còn cảm nhận được mùi thơm ngon của nó.

Thắng ngừng lại, xem đồng hồ tay rồi nói tiếp:

- Má thấy đấy, con cũng có những việc phải làm ngoài ý muốn của con. Bao giờ trong lòng con, má vẫn là má, nhưng con không thể công khai nhận má được. Không những thế, con còn phải đối xử với má... như một người không quen, như một người cần phải cảnh giác.

Kim Yến nức nở khóc. Thắng ôm lấy mẹ, nín lặng trong vài giây. Anh cố ngăn chặn tình cảm như anh đã từng phải ngăn chặn nó trong nhiều trường hợp. Anh vỗ nhẹ lên lưng người mẹ đã bao lâu nay tự trong đáy sâu tâm khảm anh vẫn hằng ôm ấp hình ảnh mơ hồ này. Giọng anh trầm xuống:

- Má cứ khóc đi, con hiểu và mong được thấy mẹ khóc trên vai con như thế này. Nhưng má con mình sẽ cò nhiều cơ hội để gặp lại nhau. Con phải đi đây, con ra phi trường đón một phái đoàn vào công tác.

Rồi anh dứt khoát rời vai mẹ:

- Còn đi đây, má ạ. Má cố giữ gìn sức khỏe, có chuyện gì cần má cứ điện thoại cho con, con không trực tiếp giúp má thì cũng sẽ có người khác giúp má. Đừng lo, còn có con ở đây thì không ai ăn hiếp được má đâu. Nhưng điều này tuyệt đối má không đẻ cho cô Nhung biết được và ngay cả chị Vân cùng ông chồng thuộc loại ngụy quân của chị ấy.

Thắng cầm tay mẹ cùng đi đến cầu thang mới chịu rời. Hai người bước xuống cầu thang. Thắng lấy lại ngay cái vẻ nghiêm trang lạnh lùng của mình. Lúc này căn phòng dưới nhà lại có thêm Mộng Vân và Sinh vừa về tới. Hình như họ đã có đủ thì giờ nói chuyện với nhau về thằng con trai làm cách mạng bạc tình bạc nghĩa như Thắng nên Vân chỉ nhìn đăm đăm thằng em trai mà ngày xưa cô đã từng săn sóc nó từng ly từng tí, nhường nhịn và yêu thương nó hơn cả bản thân mình. Thắng hiểu cái nhìn đầy vẻ dò la ấy, anh nhếch môi cười lên tiếng trước như khiêu khích:

- Có phải đây là bà chị Vân của tôi không?

Vân gật đầu, nhưng tiếng cô còn ngần ngại:

- À vâng, chào em. Em khỏe chứ?

- Khỏe, tất nhiên rồi. Không khỏe thì làm sao mà có sức lực từ miền Bắc vào đây đánh thắng giặc Mỹ chứ. Nói là đánh thắng Mỹ chứ thật ra quân Mỹ đã cút khỏi miền Nam từ lâu rồi.

Sinh hiểu câu nói xỏ xiên đó, anh giận tím mặt. Nhưng đã không được chiến đấu ngoài mặt trận, chỉ có lệnh rút và rút khẩn cấp, anh chưa thỏa lòng. Và khi Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng anh không giám tự tử thì đối mặt với những lời xỏ xiên này, anh cũng đành nín thinh cho yên chuyện.

Thắng lại quay sang nhìn Sinh:

- Còn đây chắc là ông anh rể sĩ quan chế độ cũ của tôi? Không sao đâu, nhà nước sẽ có chủ trương đàng hoàng đối với các anh. Một hai hôm nữa các anh sẽ được cho đi học tập một thời gian. Học tập tốt thì sẽ được trở về lao động như mọi người khác. Anh cố gắng đi. Đừng kiếm đường vượt biên nữa. Tôi biết các người đang kiếm tàu ra khơi. Tôi thành thật cho các người biết rằng chẳng có gì che mắt được chúng tôi cả. Hừ, vượt biên! Đâu có dễ dàng thế. Bị bắt hàng đàn hàng đống đến nỗi chúng tôi được báo cáo là thiếu cả chỗ giam. Lại thêm một cái tội nữa thì ở tù không có ngày ra đâu. Tiền mất tật mang, bỏ cái ý định điên rồ đó đi. Đó là lời thành thật nhất tôi khuyên các người đấy.

Nói xong Thắng bỏ đi ra ngoài cửa. Mấy người lính lục đục lên xe. Chiếc xe rồ máy vèo đi bỏ lại một làn bụi trắng.

Nhung Bờ Hồ lại hậm hực lên tiếng, chị trút cơn bực bội lên đầu Kim Yến:

- Chị có thằng con làm quan to quá nhỉ. Nó coi mẹ nó và chị nó như Tây đen. Hết thuốc chữa rồi.

Kim Yến chỉ cười:

- Nó cũng không muốn thế đâu.

Mộng Vân xen vào:

- Nó muốn con phải quỳ xuống lạy nó mới được nhận là chị em hay sao đây? Má coi nó đối xử với vợ chồng con như thế đấy. Biết có ngày hôm nay thì thà là con để nó chết phứt trong xó rừng đi cho rồi. Nó ốm, con phải nhịn cơm cho nó ăn, má có biết không?

Nhung Bờ Hồ còn nói thêm:

- Nhưng nhà này chưa cần nhờ vả gì tới nó mà. Nó có giỏi thì cứ đem công an đến bắt cả nhà này đi. Tao có làm gì đâu mà nó bắt tao được. Tao thề là dù có bất cứ chuyện gì khốn nạn nhất xảy đến, tao cũng không thèm nhờ vả thằng trời đánh này.

Mộng Vân than thở:

- Hơn hai chục năm đã làm nên hai thế hệ, hai lớp người trong này và ngoài kia khác nhau nhiều quá, đến nỗi không còn nhận ra nhau nữa.

Kim Yến lắc đầu:

- Má nghĩ không đến nỗi vậy đâu. Con người vẫn là con người, chẳng qua là cài bề ngoài thế thôi. Không phải tại họ. Tại một cái gì khác...

Nhung Bờ Hồ hất đầu:

- Tại cái quỷ gì? Không tại nó thì tại ai?

- Cô chưa suy nghĩ kỹ đấy thôi.

- Còn phải suy nghĩ nữa à? Những gì nó nói trước mặt chị và con Vân không đủ sao?

- Bây giờ người ta nói khác, nghĩ khác và làm cũng khác luôn. Nó sẽ trở thành thứ chuyện bình thường như cơm ăn nước uống hàng ngày. Tôi cũng đã sống qua một thời gian như thế. Tôi cam đoan nó không đụng chạm gì tới cô đâu.

Nhung Bờ Hồ im lặng một chút rồi mỉa mai:

- Nó vừa rỉ tai với chị cái gì ở trên lầu hả? Mây thằng đó giỏi võ tuyên truyền lắm đây, chị coi chừng. Nó nói ngon nói ngọt rồi cái gì chị cũng khai ra tuốt luốt hết, lúc đó nó mới có cớ hành chị đến nơi đến chốn, chị chẳng còn chối cãi vào đâu được. Nếu không thì tại sao nó biết tụi này đang tìm thuyền vượt biên?

Kim Yến vẫn cười:

- Chị không ngu như em tưởng đâu. Cái gì nó nói thật chị biết, nó nói láo chị biết chứ. Nó không hề nói gì đến cái chuyện vượt biên của em và vợ chồng cháu Mộng Vân cả. Chắc chắn là nó có báo cáo đầy đủ, có gì khó khăn đâu. Cả đống lý lịch của quan của lính của dân thường còn nằm lại hết ở bộ tổng tham mưu và ở phòng sưu tra của cảnh sát, nó chỉ việc giở ra là có ngay. Còn căn nhà này nó chỉ cần theo dõi một ngày và hỏi những người xung quanh là chuyện gì chẳng lòi ra. Còn chuyện kiếm đường vượt biên thì chẳng cần hỏi ai nó cũng có thể đoán ra. Cả Sài Gòn này, những nhà như nhà mình không vượt biên thì còn làm gì trong hoàn cảnh này?

Nhung Bờ Hồ đứng lên:

- Nó càng dọa em càng tìm đường ra đi, càng sớm càng tốt. Đã mất rồi, còn chút nào mất thêm nữa cũng vậy thôi.

- Cô và vợ chồng con Vân cứ tìm đường cho mình đi.

- Như thế là chị không đi phải không? Chị ở lại mà tin vào thằng con yêu quý của chị.

Nhung ngấm nguẩy bước xách xe Honda vọt nhanh ra khỏi cổng.

Cái số của Nhung Bờ Hồ là số vất vả, vượt biên ba lần bị bắt đủ ba lần. Lần thứ nhất tù tám tháng ở trại giam Tiền Giang. Lần thứ hai nhờ chạy vạy khéo, chỉ bị giữ vài ngày rồi được thả. Lần thứ ba tù năm tháng ở Nha Trang.

Còn Sinh đi học tập cải tạo hơn một năm trong những trại ở miền Nam rồi chuyển ra các trại ở Miền Bắc. Hết hang cùng núi tận ở Sơn La đến chín suối mười đèo Vĩnh Phú rồi trại mới lập Thanh Hóa. Người ta đồn rằng những người đi học tập ở Thanh Hóa sẽ được mang vợ con đến sống hẳn ở đây tạo lập một cuộc sống mới không ăn bám vào xã hội như xưa nữa.

Mộng Vân chờ chồng suốt bốn năm liền, cô thường xuyên gửi quà thăm nuôi cho chồng và một lòng chung thủy chờ chồng chứ không chịu vượt biên và cũng không sa ngã vì hoàn cảnh thiếu thốn hoặc vì cái thèm muốn tầm thường trỗi dậy trước những cám dỗ đê tiện của những kẻ lợi dụng thời cơ chồng người đi vắng đến lân la thỏa mãn thấp hèn. Nhưng cuộc sống ngày một khó khăn, cô phải dựa vào mẹ đi làm ở một nhà hàng quốc doanh để sống qua ngày cùng hai đứa con

Cuối cùng rồi Vân không nhìn thấy gì ở ngày về của chồng, cô đành tính chuyện ra đi. Cô nhận được một lá thư của Sinh ở trại gửi lén cho một người đi thăm nuôi mang về. Sinh cũng chẳng thể nào biết được ngày về nên anh khuyên Mộng Vân nên tự lo cho cuộc sống hạnh phúc của mình trong khi còn rất trẻ và còn có khả năng phát huy nghề nghiệp mà cô hằng yêu thích. Vân rất cảm động và cô theo Nhung Bờ Hồ trong lần vượt biên thứ tư. Cô cũng chẳng tin gì vào sự thành công mà cô chỉ tin vào quyết định của mình "một là được hết, hai là mất hết, kể cả sinh mạng mình". Không ngờ chuyến vượt biên này lại xuông xẻ. Sau những ngày nằm ở đảo, cô được chọn ưu tiên vào California. Nhung Bờ Hồ thì đi tiểu bang Washington. Thế là cuộc sống hai người thay đổi hoàn toàn.

Một lần Kim Yến nhận được thư của Nhung Bờ Hồ, cô ta chửi xối xả cái mảnh đất đã làm cô điêu đứng, tù đày. Cô chửi hết thảy, không chừa một ai. Kim Yến run bắn người vì những hàng chữ đầy thù hận ấy. Chị xem xong vội đốt ngay lá thư đó đi. Ở bên Mỹ chửi vọng về thì quá dễ, lại còn được tiếng là chống cộng triệt để. Nhưng người ở Việt Nam thì bụng dạ đánh lô tô. Chị vội vàng viết cho Nhung Bờ Hồ một lá thư yêu cầu Nhung Bờ Hồ đừng gửi thư cho chị nữa. Nhung hiểu ý, viết thư xin lỗi chị và nói là vì không giữ gìn được ý tứ, thiếu tế nhị nên vừa sang đến Mỹ là chửi tía lia cho hả giận. Nhung Bờ Hồ còn khoe là đã gặp lại Brown, bây giờ Brow già quá rồi, có vợ con yên ấm nên cô sẽ kết hôn với một người bà con của Brown có cơ sở làm ăn đàng hoàng. Như thế cho yên chứ lấy mấy ông Việt Nam cũng bấp bênh lắm. Ông nào cũng lo kiếm cơm hộc xì dầu, tiền đã không mà "xíu oách" cũng thua người bản xứ. Kim Yến chỉ cười "cái tính con nhỏ này vẫn vậy".

Chị đã có thể yên tâm về đứa con gái và cô bạn thân. Chị vẫn còn giữ được căn nhà cũ, phải thành thật nhận rằng Thắng đã giúp chị rất nhiều nên chị không gặp phiền toái gì. Người ta có mời chị đi vùng kinh tế mới đôi ba lần cũng chỉ là làm cho có lệ mà thôi. Thỉnh thoảng Kim Yến thuê được ngày cuốn băng vidéo thuộc loại "Hải Ngoại Thương Ca" và chị lại bắt gặp Mộng Vân của chị trên những sân khấu tân kỳ đèn đuốc sáng choang. Mộng Vân ngày một đẹp ra, cô đã ăn diện theo kiểu thời trang nước ngoài, đôi khi để hở cả ngực cả rốn. Đó là điều duy nhất chị không hài lòng, nhưng chị vẫn ngầm bênh vực cho con "Ở đâu thì phải theo nếp sống ở đó thôi". Chị quên mất một điều quan trọng là dù ở đấu người ta vẫn có thể giữ được bản sắc của dân tộc mình, ở đâu con người cũng vẫn có thể giữ được những nét đẹp riêng của quê hương mình.

Đến thời "mở cửa", thành phố bắt đầu có những biến chuyển rõ rệt. Kim Yến đã định cho thuê căn nhà dưới, nhưng rồi khi Thắng thường xuyên về thăm nhà, anh lại không đồng ý với mẹ. Anh nói lúc này anh đã được thăng chức giám đốc một cơ quan chuyên về mậu dịch của thành phố. Nếu bà muốn, anh sẽ giúp bà có một hoạt động kinh doanh hợp pháp và kiếm ra tiền. Và để chắc ăn hơn, anh sẽ giới thiệu với bà một ông có uy tín làm chủ tịch hợp tác xã, hai bên sẽ hợp tác liên doanh thì không còn vấn đề gì nữa hết. Một nửa của nhà nước, một nửa của tư nhân, không ai đụng chạm tới đâu. Mà nếu có vấn đề thì Thắng thừa sức che chở. Nếu cần, Thắng sẽ cho bá mượn vốn lập công ty.

- Con làm gì có tiền mà cho má mượn?

Thắng chỉ cười:

- Dù con không có tiền, con cũng có thể đi vay cho má được mà. Má không tin vào khả năng của con sao?

Từ đó Kim Yến lại bò dần lên trong cái giới doanh thương ở cái thành phố đang mở rộng cánh cửa này. Hãng buôn của các nước Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp lại bắt đầu nhẩy vào thị trường béo bở Việt Nam. Và những người Việt Nam trước đây vượt biên là mang tội với tổ quốc thì nay lại được đón tiếp linh đình trở về với cái danh hiệu khá hấp dẫn là Kiều Bào Yêu Nước. Còn những người thân phận hẩm hiu nằm ở các trại tỵ nạn Thái Lan, Philippin thì vẫn bị giam như những người tù giam lỏng và được tặng cái danh từ là những "thuyền nhân" hoàn toàn vô nghĩa đang được ủy hội quốc tế hợp với các quốc gia có liên quan xem xét cho trở lại quê hương bình an vô sự với một ngân khoản giúp cho có một nghề nghiệp làm ăn sinh sống.

Vào thời gian này Kim Yến và ông chủ tịch hợp tác xã tâm đầu ý hợp trong những phi vụ làm ăn còn hợp cả về mặt tình cảm. Ông chủ tịch hợp tác xã vốn là dân trong Nam tập kết ra bắc hoạt động rất hăng hái cho Phong Trào Cách Mạng Giải Phóng Miền Nam. Nhưng nay ông đã về hưu sớm vì không còn thích hợp với cơ chế quản lý mới. Bà vợ ông chết từ ngày còn ở miền Bắc, ông có hai thằng con trai và một đứa con gái, chúng đã lớn và cũng đã chỗ đi làm, nhờ số vốn ngoại ngữ kha khá nên chúng được các cơ quan nhà nước tuyển dụng dễ dàng với cái lý lịch tốt đẹp chúng nó. Nhờ vậy, mỗi đứa đều có một cơ nghiệp vững vàng đang phát đạt và sẽ còn nhiều hy vọng phát đạt hơn nữa.

Không hiểu có một sự thông đồng nào giữa những đứa con của ông Vinh - chủ tịch hợp tác xã - với Thắng hay không mà cả bọn chúng nó đều tán thành một cuộc hôn nhân của ông Vinh với Kim Yến. Dù Kim Yến trẻ hơn ông đến gần một con giáp, tức là bà kém ông đến 11 tuổi, nhưng người ta vẫn thấy đó là một cặp lý tưởng. Kim Yến hài lòng với cuộc hôn nhân này, tuy nhiên chính chị cũng không hề hay biết chị có yêu ông Vinh thật tình hay chỉ là cảm nhận của một thứ tình bạn với cái tính tình rất dễ chịu của ông ta và tình thân trong công cuộc làm ăn. Bây giờ không thiếu gì những cuộc hôn nhân như thế, đôi khi còn tệ hại hơn là chỉ vì thuần túy một nhu cầu của những cái áp phe chung.

Đám cưới của Kim Yến được tổ chức rất long trọng. Nhưng Thắng không tới dự vì anh chưa bao giờ giám hé lộ thân phận đích thực của mình. Thắng kiếm chuyện bay ra Hà Nội công tác.

Kim Yến hiểu ý Thắng, chị không buồn ma trái lại còn thấy thanh thản hơn vì đám cưới của mình mà có sự hiện diện của một thằng con trai to lớn lộc ngộc thì cũng khó coi. Chị lăng xăng tiếp đón bạn bè. Đến khi về nhà, tháo bỏ bộ đồ cô dâu vướng víu. Lên giường với một người đàn ông chẳng còn là việc khó khăn gì với chị. Song dù sao chị cũng cảm thấy một chút nôn nao. Ông Vinh thì có vẻ giữ gìn ý tứ. Ông dịu dàng ve vuốt, lần dở từng cái nút áo của vợ. Bàn tay ông vụng về lúng túng trong tất cả mọi hành động khiến Kim Yến phát bực mình. Bỗng dưng chị lại muốn được hưởng cái thú vị của một anh vũ phu sục sạo bừa bãi, hành hạ chị như một ông chủ với người nô lệ. Chị hét vào tai ông Vinh:

- Anh làm cái gì mà lúng túng quá vậy? Dựt phăng nó ra.

- Anh sợ làm em đau.

- Trời ơi! Ông nội ơi, đau cái khỉ gì. Anh làm tôi bực mình.

Ông Vinh lại càng lúng túng thêm, chân tay lại càng thêm lập cập. Dường như Kim Yến đối với ông là một vật quý mà ông chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ được tận hưởng. Ông đành buông mặc cho bà vợ muốn làm gì đó thì làm.

Chương 7

Để dẹp tan mọi sự nghi ngờ của mọi người, trong một bữa tiệc, Thắng nhận bà Kim Yến là má nuôi của mình. Thắng phịa ra một chuyện rất ly kỳ rùng rợn là hồi xưa Thắng có một người bạn vào Nam chiến đấu vào dịp Tết Mậu Thân ngay trong nội thành. Anh ta bị thương và đã được Kim Yến giúp đỡ, nếu không thì anh ta đã bỏ xác lại thành phố Sài Gòn rồi. Khi anh về đến miền Bắc chẳng may lại bị bệnh nằm ở bệnh viện cùng với Thắng. Trước khi nhắm mắt, anh ta đã tiết lộ cho Thắng tên và địa chỉ của Kim Yến. Nhưng vì sợ bị chính quyền miền Nam trả thù nên không cơ quan nào công bố điều này. Nay thống nhất rồi nên người Thắng muốn gặp đầu tiên là bà Kim Yến. Và anh nhận Kim Yến là má nuôi thay cho sự đền ơn của người bạn thân mình. Câu chuyện rất hợp tình hợp lý và đầy tình tiết rất đáng xúc động.

Trên đời có những chuyện quá trớ trêu, má ruột thì được coi như má nuôi, má nuôi được coi như má ruột. Thật thật giả giả chẳng còn biết lối nào mà lường. Ngay cả ông Vinh cũng tin như thế và ông vẫn coi Thắng như con mình.

Ông Vinh vừa về đến nhà, Kim Yến vội khoe ngay:

- Thằng Thắng nhà mình hồi này chăm chỉ học hành lắm. Nó mới đến thăm tôi được vài phút đã vội cắp sách đến trường học ngay. Nó bảo nhà nước có lệnh là anh nào không có bằng đại học là mất chức giám đốc ngay. Có đúng không ông?

Ông Vinh gật đầu:

- Đúng thế.

- Quả là một dấu hiệu đáng mừng

- Cái lệnh ấy có từ hơn mấy năm nay, nhưng tôi chưa thấy anh nào bị ngưng chức vì không có bằng đại học cả. Chỉ thấy mấy anh bị ngưng chức để điều tra vì phạm tội tham nhũng, tội làm trái luật để lấy tiền của nhà nước và đánh lừa nhân dân thôi.

- Cũng phải để cho cán bộ có thì giờ học tập chứ.

Ông Vinh lại thở dài:

- Khối anh cắp sách đến lớp bữa đực bữa cái rồi lại thôi. Vậy mà người ta vẫn có bằng như thường. Vài ba cái bằng là đằng khác.

- Ông nói chuyện gì lạ vậy?

- Lạ lùng gì đâu. Người ta đi mua bằng, trao đổi quyền lợi lấy bằng dễ như trở bàn tay. Lại còn cả bằng giả bằng thật, chẳng ai ở đó mà kiểm soát mấy vị giám đốc được. Bây giờ cái gì cũng có thể mua bằng tiền, bằng đô la còn mạnh hơn nhiều. Tôi cam đoan với bà thằng Thắng kỳ này thế nào cũng đậu. Không đậu thủ khoa đâu, chỉ cần một hạng lằng nhằng phía dưới bảng thi là đủ. Tôi dốt thì chịu dốt chứ không làm cái lối đó được. Mang tiếng đại học ngoại thương mà Tây hay Mỹ nói cứ ngẩn tò te như mán nghe kèn thì chịu gì nổi. Nay đi Tây mai đi Nhật, mốt đi Singapore mà đi đâu cũng phải dắt theo một anh thông ngôn.

Kim Yến im lặng. Chị nghĩ tới thằng con có hiếu của chị, nó khôn ngoan điềm đạm kín đáo che chở cho công việc làm ăn của chị bao lâu nay mà không hề để lộ một biểu hiệu nào để người ta bắt bẻ được. Nó chưa từng thò bút ký một cái lệnh nào gọi là ân huệ đặc biệt cho chị. Toàn là những cái lệnh do người khác ký, cơ quan khác chịu trách nhiệm và những ân huệ phần nhiều là đứng tên ông Vinh. Hai vợ chồng chị kiếm ăn có phần dễ dàng phát đạt hơn ngày xưa nhiều. Nguyên mấy cái héc ta đất chị mới mua trong vùng sắp được quy hoạch thành đường phố, chị chỉ cần sang tên lại thì bọn con buôn cũng đã xây cho chị một căn nhà lầu ba bốn tầng cho một văn phòng nước ngoài mướn lại cũng được vài bà ngàn đô la một tháng xài chơi. Đấy là không nói đến những công việc thường xuyên của hợp tác xã chỉ việc đứng tên mua hàng rồi về nhượng lại liền tay cũng đã có lời một thành hai thành ba tùy theo mặt hàng bán chạy hay không trên thị trường. Nhưng bản tính ông Vinh là một người tương đối trung thực hay nói cho đúng là ông hơi nhát gan nên ông cố gắng giữ cho công ty buôn bán hợp pháp. Cái cửa hàng của công ty dường như chỉ là một cái bảng hiệu cho có mặt mà thôi. Vì vậy Kim Yến chỉ đến ngồi cho có vị chứ thật ra chị chẳng phải lo nghĩ gì như trước kia. Bây giờ chị có trong tay cả đống nhân viên lo đủ các thứ chuyện lặt vặt, nơi nào họ cũng quen, chỗ nào họ cũng đi lọt. Ngay cả đến chiếc xe Dream chị đi làm cũng có người săn sóc. Bà cửa hàng trưởng trở thành nhân viên nghe điện thoại, trả lời điện thoại thay cho nhân viên của mình mà thôi. Chúng nó xúi chị trả lời ra sao, chị trả lời đúng như vậy là mọi việc êm xuôi. Có người gọi nhầm chị là đồng chí, chị cũng đồng chí tỉnh bơ như người Hà Nội với người Hà Nội.

Bà Đội đã về lại ngoài Bắc và bà được cái may mắn là người coi nhà cho vợ chồng thằng cháu làm tổng giám đốc nên cũng mát mặt và được phụng dưỡng tương đối đàng hoàng. Bà cũng không hề tiết lộ với bất cứ ai về chuyện thằng Thắng là con nuôi của ông bà tổng giám đốc. Ngay cả gia đình nhà vợ Thắng cũng không hay biết gì về chuyện này. Vợ Thắng là một cô gái Hà Nội chính gốc và cũng là con một vị thứ trưởng. Chị sắc sảo, ăn diện đúng thời mốt, tây hơn cả tây. Là người Hà Nội vào Nam, có chồng làm lớn, chị tha hồ tung hoành. Nhưng chị có cái đặc tính là không thích dính vào chuyện làm ăn như những bà khác, thấy chồng có quyền có thế là nhào ra tính chuyện áp phe, mở cửa hàng cửa hiệu đủ mọi kiểu. Chị chỉ thích ăn diện, đi chơi phố, đi dự đủ các tiết mục biểu diễn ca nhạc, thời trang và sinh hoạt với các câu lạc bộ thể dục thẩm mỹ, câu lạc bộ điện ảnh, văn nghệ. Chị có khiếu về văn thơ nên thỉnh thoảng có một vài bài thơ gửi đăng báo. Những người bạn chị bốc thơm gọi chị là một tài năng hiếm có, một Bà Huyện Thanh Quan của thời đại ngày nay. Tên chị là Trần Thị Thanh nên chị không ngần ngại ký ngay bút hiệu là Thanh Quan. Có đứa xấu mồm nó nói chị là khoe có chồng làm quan nên lấy cái bút hiệu đó. Chị cho là bọn này chẳng hiểu gì về văn nghệ nên chị mặc xác chẳng thèm chấp.

Thỉnh thoảng chị cũng theo chồng đi nước ngoài nên về mặt văn minh tiến bộ chị cũng thuộc vào loại khá, không lố lăng kiểu kệch cỡm như những bà khác. Đi dự tiệc chị cũng chỉ đeo vài cái nhẫn hột xoàn năm bảy ly vừa đủ cho thiên hạ không coi thường chị là được rồi.

Nhưng cũng có những chuyến công tác nước ngoài của chồng, chị Thanh không được đi theo. Chị chịu khó ở nhà rủ vài người bạn đi du lịch dăm ba ngày Đà Lạt hay Vịnh Hạ Long cho vui. Đi đến đâu chị cũng được người quen ân cần tiếp đón như thượng khách. Có khi chị ở khách sạn hạng sang nhất mà chẳng cần phải trả tiền. Vì thế bạn bè chị đã đông lại càng đông. Những ngày xa vợ, xa quê hương, Thắng tha hồ bay bướm. Anh ăn chơi cho thỏa thuê để bù lại những ngày làm việc đầu tắt mặt tối, nhất là nghĩ lại những ngày gian khổ ở miền thượng du, anh càng thấy cần phải bù đắp lại cho cuộc đời mình là đúng.

Năm thì mười họa Thắng mới đưa vợ đến thăm ba má nuôi. Giữa Kim Yến và Thanh Quan chỉ có tình cảm rất hời hợt. Có lần Kim Yến nói với ông Vinh:

- Tôi nghi là thằng Thắng không có hạnh phúc thật sự với con vợ nó đâu.

Ông Vinh chỉ ậm ừ cho qua chuyện:

- Chỉ có nó mới biết nó có hạnh phúc thật sự hay không.

- Em thấy chúng nó khác nhau nhiều quá. Một đứa chỉ lo làm, còn một đứa chỉ lo dong chơi, văn nghệ văn gừng, chẳng đâu vào đâu cả. Dường như nó sinh ra đã là con ông thứ trưởng rồi nên chẳng thiết gì nữa. Em thấy tiền nó cũng chẳng cần, nó để một đống đô la trong bóp mà cứ coi như không, ba đâu cũng vứt. Bộ tiền chúng nó là tiền "lèo" sao?

- Thì tiền "lèo" chớ còn tiền gì nữa. Chính phủ có phát lương cho vợ chồng nó bằng đô la đâu. Nhưng thôi, chuyện đâu bỏ đó, bà để ý tới làm gì. Nói ra chỉ có hại cho chúng nó thôi.

- Ông yên tâm, thời buổi này khác xưa rồi, người Sài Gòn tiêu tiền toàn nói chuyện bằng đô la thôi. Anh nào nhiều đô la là được nhiều người kính trọng.

- Bà đừng ăn nói bậy bạ như thế.

- Các anh thích sự thật nhưng lại luôn trốn tránh sự thật. Báo chí đăng tùm lum, công ty nào vỡ nợ cũng toàn là bạc tỷ và hàng triệu đô la. Tôi nói có sai đâu mà ông bảo tôi nói bậy?

- Đã đành là thế nhưng báo nói được mà mình không nên nói. Thế mới là biết cách sống. Bà biết nhưng cách tốt hơn hết là bà không nên nói ra, bà biết nhưng cách khôn ngoan nhất là bà làm như không biết gì hết. Bà hãy yên thân với cái bà đang có. Bà cũng đã được ưu đãi nhiều lắm rồi đấy. Bà phải bảo vệ nó chứ không được phá hoại nó. Bà hiểu chưa?

Kim Yến đành lặng thinh. Ông Vinh có lý, cái lý lẽ của một người về hưu như ông mà còn hưởng đặc ân đủ chứng tỏ người ta vẫn không quên ông. Chính sách của ông là ngậm miệng ăn tiền cho yên chuyện. Ai nói gì thì ông ụ hợ theo. Bây giờ người ta quên cái mặt trận giải phóng của ông rồi và chính ông cũng quên nó rồi. Ông khôn ngoan thì sống mà không khôn ngoan thì lại về vườn ngồi chơi xơi nước. Ông chẳng dại gì mà uống nước lạnh như những anh khác, hục hặc hão mà chẳng làm nên trò trống gì. Cái thế của ông là như vậy. Cho nên ông biết rất nhiều nhưng chẳng bao giờ giám hé môi.

Vài năm sau, Kim Yến nhận được thư Nhung Bờ Hồ và Mộng Vân báo tin họ cùng rủ nhau về thăm quê hương.

Ngay từ những ngày Mỹ vẫn còn hục hặc với Việt Nam, người ta cũng đã tìm đủ mọi cách trở lại quê nhà rồi. Nhưng từ ngày chính phủ Mỹ trở lại lập quan hệ bình thường với Việt Nam thì Việt kiều ở tất cả các nước trên thế giới càng về nhiều hơn. Ngay cả những vị ngày xưa nắm binh quyền trong tay cũng nhào về coi lại cái mảnh đất quê hương này thay đổi ra sao. Kim Yến và ông Vinh ra đón tiếp Nhung Bờ Hồ và Mộng Vân ở phi trường. Quang cảnh chuyến bay nào xuống phi trường cũng thật náo nhiệt như những ngày hội. Người ta vây xung quanh cửa ra vào, giơ cao những tấm biển có tên người được đón.

Máy bay hạ cánh, khoảng nửa giờ sau, Nhung Bờ Hồ và Mộng Vân mới theo xe xe đẩy hành lý ra ngoài. Cuộc gặp mặt đầu tiên đầy xúc động nghẹn ngào. Những người từ nước ngoài về dù có cố gắng làm ra vẻ bình thường cũng mang một nét riêng của họ, khó mà có thể nhầm lẫn với những bà con ở Việt Nam dù có nhiều bà con lại cố làm ra vẻ Việt kiều. Sự khác biệt ấy, người ta chỉ có thể phân biệt được từ trong ý thức, trong tâm khảm chứ khó có thể diễn tả thành lời. Nhung Bờ Hồ ôm chầm lấy Kim Yến trước:

- Chị già rồi nhưng vừa thấy chị là em nhận ra ngay. Chị vẫn còn đẹp lắm.

Kim Yến thấy Nhung khác hẳn ngày xưa, cô ta mập ra, cánh tay trắng trẻo như một tảng thịt mỡ nhún nhảy. Cái bụng phình ra với chiếc váy đầm màu hoàng yến có những bông hoa tím đỏm dáng. Chiếc áo veste màu hồng làm cô nổi bật lên giữa đám đông. Mộng Vân cũng vậy, cô không còn giữ được vẻ thon thả ngày nào nữa. Cô hơi đẫy đà nhưng càng làm cô duyên dáng thêm. Hai mẹ con nắm tay nhau, nhìn vào mắt nhau nhưng chưa biết nói câu gì. Một lúc sau Mộng Vân mới cất tiếng nghẹn ngào:

- Con nhớ mẹ quá.

Kim Yến bỗng nhớ đến một ngày nào xa xưa khi chị đón bé Vân lưu lạc từ miền thượng du Bắc Việt trở về trong vòng tay chị, Vân cũng đã nói một câu như thế. Cái vòng luẩn quẩn như đang lặp lại. Nó lặp lại tất cả. Chị lại ôm chầm lấy con gái, mặc dù nó đã lớn khôn nhưng chị vẫn thấy nó bé bỏng và đáng thương như ngày nào. Nước mắt chị lại ướt đẫm gò má.

Chiếc xe toyota thuê chở họ về căn nhà cũ của Kim Yến. Qua căn nhà của Nhung Bờ Hồ, lúc này cô không còn nhận ra nó nữa. Một công ty quốc doanh đã sửa chữa lại và đã trở thành một cái Shop 10 ngàn, tức là mọi thứ trong cửa hàng này chỉ bán với giá mười ngàn đồng. Nhung Bờ Hồ mỉm cười chì chiết:

- Tiện lợi thật, nhà của mình, người ta muốn làm gì đó thì làm.

Mộng Vân đùa cợt:

- Chị về mà đòi lại.

- Sẽ có lúc đó thôi.

- Chắc là chị phải đợi tới kiếp sau.

Thành phố đã thay đổi hẳn, những con đường ngang dọc, những dãy nhà mới tu sửa, cái năm bảy tầng, cái hai ba tầng với vẻ đỏm dáng bề ngoài đủ các kiểu lai căng, cái còn nguyên vẹn một tầng trệt cũ rích làm cho dãy phố nào cũng trồi lên trụt xuống như một hàm răng khểnh. Đường nào cũng đầy ắp xe cộ, xe gắn máy chạy hối hả như một cái chợ xe quá tải không còn chịu đựng nổi sức chứa thêm bất kỳ cái gì khác. Các cửa hàng đủ loại lộn xộn, lấn gần hết lề đường. Nhung Bờ Hồ lại than thở:

- Vừa về đến Sài Gòn là em thấy muốn phát ngộp rồi.

Kim Yến nửa đùa nửa thật:

- Mày cũng từ đây chui ra và mày cũng đã từng bụi đời, từng lên voi xuống chó ở cái mảnh đất này, hồi đó tao có thấy mày than thở gì đâu.

- Hồi đó khác mà bây giờ khác.

- Mày có là bà Mỹ con thì mày cũng là dân mũi tẹt da vàng, không thay đổi gì được đâu em ạ.

- Chị có vẻ bênh vực cái thành phố xã hội chủ nghĩa này quá nhỉ, mới có mấy năm, làm bà chủ nhiệm hợp tác xã mà chị đã thay đổi nhiều quá đấy nhé.

- Mày thay đổi chứ không phải tao. Tao không cần biết thành phố này nó là cái gì, tao chỉ biết tao là dân Sài Gòn, thế thôi.

Mộng Vân xen vào dàn hòa:

- Chúng mình đều là dân Sài Gòn cả và muôn đời vẫn thế thôi.

Nhung Bờ Hồ lại cười khanh khách ngay được:

- Nói thế thôi chứ về đến đây em có cảm tưởng như mọi thứ đều thân quen, nó nhận ra em hay sao ấy.

Kim Yến vỗ nhẹ lên cái lưng mập ú như cái phản thịt của Nhung Bờ Hồ:

- Nói kiểu nào mày nói cũng nói được.

- Tính em vẫn thế, em nói cái gì mà em nghĩ.

Về đến nhà, Mộng Vân thấy chỉ có một đôi chút đổi thay. Từ nãy cô vẫn gọi ông Vinh là ông nhưng bây giờ cô đã có thể dùng tiếng dượng một cách tự nhiên hơn. Họ nói chuyện về cuộc sống bên Mỹ, cuộc sống Sài Gòn. Có lẽ đó là những điều họ đã từng nghe nói và cũng đã từng biết khá nhiều rồi. Nhưng tất nhiên là những điều đó không thể hoàn toàn đúng. Mỗi người nói theo một cách, nhưng tựu chung là những điều cũng na ná giống nhau.

Một bữa cơm thịnh soạn được chuẩn bị sẵn để tiếp đón khách phương xa. Những món ăn quê hương được bày ra la liệt. Nhân nói về đồng đô la, ông Vinh nhận định:

- Những số tiền do bà con nước ngoài gửi về cho thân nhân ở Việt Nam đã góp một phần lớn vào cuộc sống hàng ngày của nhiều gia đình. Không những thế nó còn giúp cho nền kinh tế thị trường ở đây có một nền tảng tương đối vững chắc. Người ta không thể phủ nhận được cái giá trị thực tiễn ấy. Tuy vậy, những nhà kinh tế đôi khi lại bày ra một luật lệ mới. Người ta buộc những người nhận được tiền từ nước ngoài gửi về phải đóng một số tiền coi như tiền thuế lợi tức và khoản thuế này cứ mỗi triệu đồng lại gia tăng theo lũy tiến. Thế là người Việt ở nước ngoài lại ngưng ngay việc gửi tiền qua các ngân hàng. Người ta tìm cách gửi chui, tiền gửi rất nhẹ, có nơi chỉ lấy một hai phần trăm. Có người tìm cách nhờ người quen mang về, chẳng mất đồng xu thuế nào. Nhà nước lại thất thu, ngân hàng kêu rên rầm trời. Luật lệ lại thay đổi. Nhưng quả thật chẳng còn ai giám tin tưởng hẳn vào một thứ luật lệ nào nữa nên cứ gửi chui cho chắc ăn. Chính phủ biết số đô la nằm trong túi nhân dân là khá nhiều, nếu biết huy động thì đó là một số tiền đáng kể để có thể làm được nhiều công trình to lớn. Nhưng các ngân hàng và công ty vỡ nợ ngày càng nhiều. Không ai bảo đảm cho họ số tiền gửi ngân hàng và quỹ tín dụng nên người nào người nấy thủ kỹ cho chắc ăn. Lại gặp lúc tiền tệ trong toàn cõi Đông Nam Á mất giá trầm trọng, các "con rồng " của Á châu như Thái Lan, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc lần lượt gục ngã bởi một cú đấm ngoạn mục mà người ta chưa thể xác định chắc chắn do bàn tay ma quái nào tạo nên. Người ta đồn đó là do bàn tay phù thủy một tập đoàn tư bản Mỹ. Chẳng hiểu có đúng không?

Nhung Bờ Hồ mang tiếng là người lắm chuyện, nhưng cô cũng lắc đầu:

- Về cái khoản này thì chúng cháu cũng đành tắc tịt. Nhưng đô la ở đây thế nào?

Kim Yến lên tiếng:

- Ở Sài Gòn thì đồng đô la lên giá từ từ. Nó nhích lên từng ngày và đôi khi cũng nhảy vọt như con ngựa bất kham. Các vị tư sản kiểu mới cũng ôm chặt lấy số đô la cất kỹ vào tủ. Tôi cũng vậy, thỉnh thoảng chỉ đổi một trăm đô lấy tiền tiêu pha hàng ngày, còn bao nhiêu cất thật kỹ. Người ta đua nhau bán vàng đổi đô la. Vàng thì cứ tụt giá, bây giờ thì người ta biết rõ giá trị đích thực của đồng đô la là như thế nào.

Ông Vinh tủm tỉm cười:

- Người Mỹ đã dùng nó với toan tính khống chế nền kinh tế toàn cầu. Tham vọng của người Mỹ không phải là nhỏ. Họ có mặt ở khắp nơi, can thiệp vào mọi chuyện chẳng phải là để thỏa mãn lòng tự ái của họ. Cái đó họ không cần. Tôi nghe nói người Mỹ không có kẻ thù, không có bạn, chỉ có quyền lợi là trên hết. Tôi không nói chuyện chính trị ở đây mà chỉ nói một sự thật.

Nhung Bờ Hồ lại có cái giọng bình thản:

- Chúng cháu ở bên Mỹ và vào dân Mỹ, nhưng chẳng cần biết chủ trương của họ ra sao. Chỉ lo kiếm tiền, lo cuối tháng trả các thứ "biu" gởi đến đòi đủ các thứ tiền. Không làm đủ tiền là cái nhà trả góp mấy chục năm cũng đi đời nhà ma ngay.

Mộng Vân quay sang nói chuyện về những đứa con. Chúng đã lớn, Mộng Vân không còn đủ sức dạy dỗ chúng nữa. Mỗi đứa một quan niệm sống và làm theo ý mình. Chắc chỉ một vài năm nữa mỗi đứa sẽ ra sống riêng, chúng tự lập lo lấy cuộc đời của chúng.

Buổi tối hôm đó trong khi hai mẹ con Kim Yến tâm sự riêng với nhau, ông Vinh nằm ngoài ban công đọc một tờ báo. Đó là tờ "Tuổi Trẻ Cười" số ra tháng 12 năm nay. Ông thích tờ báo này vì cuộc đời tất bật, dùng bao nhiêu tâm huyết, bao nhiêu thủ đoạn để kiếm ăn, để giữ gìn cái ghế chủ nhiệm hợp tác xã của mình. Lao tâm lao lực quá rồi, ông muốn tìm một chút thư giãn, một nụ cười trong cuộc sống. Nhưng ông bỗng bàng hoàng, kinh ngạc khi đọc một bài không phải là cười nữa mà là một bài rất đứng đắn có cái tiêu đề hấp dẫn là "LONG VƯƠNG TRONG LÀNG BÁO SÀI GÒN". Ông đọc đi rồi đọc lại bài báo khá dài này.

Đọc hết bài báo, ông Vinh vẫn cứ hy vọng đây là một chuyện đùa, một thứ chuyện tưởng tượng. Chưa một ông chủ báo nào trên thế giới này lại có cái tiểu sử kinh khủng như vậy. Một anh thuộc loại dốt đặc mà làm chủ một tờ báo lớn của nhà Nước? Một anh thủ trưởng của một cơ quan vô cùng quan trọng như thế mà lại sống một cuộc sống đế vương không khác gì một vị hoàng đế thời phong kiến cực thịnh bên Tàu? Cung tần mỹ nữ, sâm yến linh đình, đàn em lũ lượt, họ hàng vinh hiển...mặc tình tác oai tác quái đến nỗi Bao Công cũng đành chào thua thì còn trời đất nào nữa! Quái đản nhất là mười ba tháng trôi qua, thanh tra đã làm rõ ràng, tội trạng dài cả 19 trang, phán quyết bãi chức đã ban ra, vậy mà cái ông Long Vương này cứ sống tại chức nhơn nhơn như không có chuyện gì xảy ra mới là tài. Cái thứ võ công siêu đẳng này thì các ông Tổng Thống những nước tân tiến nhất phải nên cắp sách đến đây theo học một khóa chứ việc quái gì phải từ chức.

Ông Vinh tắt đèn, nhìn lên những vì sao trên trời, có lẽ đó là cái địa chỉ duy nhất có thể trả lời ông được. Ông nằm dài, nằm mãi cho đến khi trời đã quá khuya, Kim Yến nhẹ nhàng đến bên ông. Chị tưởng chồng ngủ nên cởi chiếc áo khoác ngoài định khoác lên cho chồng. Nhưng ông Vinh đã nắm lấy bàn tay vợ:

- Hôm nay anh dành cho em có thì giờ nằm ngủ với con gái, hai mẹ con tha hồ tâm sự.

Kim Yến thu xếp mấy thứ lặt vặt ngồi xuống bên chồng. Nhìn thấy tờ báo, chị hỏi:

- Anh lại đọc bài Long Vương trong làng báo Sài Gòn phải không? Cái chuyện tếu đó vui thật anh ạ. Chuyện bịa mà cứ y như thật.

- Ai nói với em là chuyện bịa?

- Không bịa thì là thật sao? Em không tin nổi. Chẳng qua là mấy bố làm báo đặt ra cho bà con cười chơi vậy thôi.

Ông Vinh chẳng muốn thảo luận gì thêm với bà vợ nên ông lại ậm ừ:

- Thôi thì em cười hay em khóc là tùy em. Nhưng em nên xé ngay tờ báo này đi.

- Ơ hay, việc gì phải xé? Nó có là truyền đơn phản động đâu. Nó là báo của nhà Nước mà. Để mai em cho tụi con Nhung Bờ Hồ và con Mộng Vân đọc cho nó thấy báo chí của mình ở Sài Gòn này bây giờ cũng vui lắm chứ không còn khô khan như xưa nữa. Thời mở cửa mà anh.

Ông Vinh lại giẫy lên:

- Không được! Tuyệt đối là không cho chúng nó đọc được.

- Sao vậy?

- Đọc rồi chúng nó lại xuyên tạc, chuyện đùa hóa thật, nó mang ra nước ngoài nói lung tung beng có hại cho uy tín của chúng ta.

- Người ta xuyên tạc thì mất uy tín của người ta chứ sao lại mất uy tín của mình? Anh nào nói láo mãi không ai tin đâu. Vả lại ở nước ngoài người ta muốn mua một tờ báo như thế này không còn gì là khó khăn nữa. Báo bán cả sang Tây sang Mỹ mà.

Ông Vinh đuối lý, đành giở trò độc tài:

- Không cần biết hại hay không, anh bảo em dấu nó đi thì em cứ làm theo anh là được rồi. Anh đã nói với em rằng có những điều báo nói được nhưng mình không nên nói.

- Thôi được, anh muốn là trời muốn. Tối nay anh chịu khó sang phòng bên cạnh ngủ nhé. Chắc em còn ngủ với con Vân vài tối nữa. Mai mốt em đền lại cho. Em đi ngủ đây, anh cũng vào nhà đi thôi, khuya rồi đấy. Anh già rồi chứ không còn trẻ trung gì nữa đâu. Nằm phơi sương rồi mai dậy lại kêu đau lưng, thấp khớp.

- Em cứ đi ngủ đi, anh vào ngay bây giờ.

Ông Vinh lại lẩn thẩn nghĩ đến công việc của ông. Cái hợp tác xã của ông mà bây giờ có người bới ra cũng có hàng trăm thứ sai nguyên tắc, hàng đống thứ lộn xộn để kiếm tiền bất hợp pháp mà chính ông không còn kiểm soát nổi nữa. Rồi sẽ có một ngày chính cái bản mặt ông lại được đưa lên mặt báo, lại bị thanh tra, điều tra hết ngành ngang đến ngành dọc. Những thứ được kể như tép riu như ông, kiếm chác một vài tỉ đồng trong vòng vài năm như chuột gặm nhấm đống rác chắc chưa đến nỗi bị phanh phui. Hay có bị phanh phui thì "chạy thuốc" cũng dễ. Tuy nhiên nếu bị "đánh" thì chưa biết chừng họ sẽ hy sinh ông và cái hợp tác xã của ông trước. Thằng lớn không chết mà lại chết thằng nhỏ. Chuyện đó thường xảy ra.

Ông Vinh đã nghĩ đến cái kế "tẩu vi thượng sách" hay nói cho đúng danh từ của thời đại ngày nay là "hạ cánh an toàn". Ôm vài tỉ bạc trong tay rồi về vườn một cách danh chính ngôn thuận, ra ngoài làm ăn là chắc hơn cả. Bọn đàn em ông thằng nào cũng tỏ ra trung thành, năng động, dễ bảo. Nhưng khi đụng có chuyện là chúng nó rủ nhau rút êm, xin thôi việc, bàn giao đàng hoàng, phủi tay ra đi. Đấy là không kể đến những thằng xỏ lá, nó "đá hậu" khai báo lung tung là ông không chạy vào đâu được. Cho nên thà ông tính đường phủi tay trước còn hơn là để chúng nó chạy trước ông.

Thế lá ngay buổi sáng hôm sau ông Vinh điện thoại cho một bệnh viện quen rồi chuẩn bị nhập viện. Kim Yến hỏi, ông chỉ nói:

- Vào khám tổng quát rồi nằm một thời gian chữa cái bệnh tim cho lành hẳn.

Kim Yến không hề nghĩ rằng chồng phải nói dối mình. Ông Vinh cũng không ngờ rằng có những lúc người ta phải nói dối cả vợ con để mưu toan đạt tới một mục đích nào đó của mình dù cho đó là mục đích đúng hay sai.

Ông Vinh đi rồi, Kim Yến rủ Nhung Bờ Hồ và Mộng Vân đến thăm và tặng chút quà cho vợ chồng Thắng và Thanh Quan. Thật ra tự trong thâm tâm Kim Yến cũng muốn khoe sự thành đạt của thằng con trai mình. Chiếc taxi dừng lại trước một ngôi biệt thự lộng lẫy, dàn hoa giấy leo kín dãy tường hoa gạch đỏ. Mặt tiền được trang trí khéo léo tinh xảo như một viện bảo tàng Paris. Khu nhà rộng chiếm gần hết một khu đất từ phố bên này sang phố bên kia. Con đường trải sỏi uốn vòng theo hai bên vườn hoa được chăm sóc cẩn thận nên lúc nào cũng có những bông hoa quý nở đầy khoe đủ màu sắc. Nó đẹp và oai vệ như một cái lâu đài.

Một chị người hầu ra mở cổng mời mọi người vào phòng khách. Lại cái phòng khách trang trọng với những mốt salon kiểu mới kê góc ngoài, kiểu Louis XIV kê sát vào góc trong. Những chiếc lọ cổ, những pho tượng gỗ, tượng thạch cao đủ mọi hình thù từ muông thú đến khỏa thân, kỷ niệm của các nước bày la liệt. Mặc dầu Kim Yến đã gọi điện thoại cho vợ chồng Thắng biết trước họ sẽ sang thăm, nhưng phải đợi năm bảy phút sau mới thấy Thắng làm ra vẻ hấp tấp từ trên nhà bước xuống. Cô vợ yểu điệu vận bộ đồ đầm nhún nhảy đi theo sau.

Nhung Bờ Hồ không quên câu Thắng đã mỉa mai khi lần đầu tiên anh ta từ miền Bắc vào Nam cải tạo tư sản. Cô cũng nhắc lại câu đó:

- Trời ơi, nhà của anh chị đẹp quá! Đúng là thiên đường.

Thắng xoa hai tay:

- Xin chào tất cả, hân hạnh được quý vị Việt kiều đến thăm.

Trong khi Kim Yến nhìn cậu con trai với cái ý nghĩ là hồi này nó mập mạp, phốp pháp giống y hệt thằng bố cả So của nó ngày nào. Nhưng có điều chắc chắn nó không hề hay biết bố nó đích thực là ai. Nhung Bờ Hồ tìm cách đốp lại:

- Anh phải nói là hân hạnh lắm Việt kiều chúng tôi mới được đến nhà một vị quyền cao chức trọng như thế này. Nói thật với anh chị, ngay ở bên Mỹ chúng tôi mong được ở một cái nhà chỉ bằng một góc cái lâu đài này đã là khá lắm rồi. Các anh cải tạo tư sản hay thật.

Biết Nhung Bờ Hồ xỏ lá mình, Thắng tìm cách chống chế:

- Nhà nước phân cho chỗ nào thì chúng tôi ở chỗ đó thôi.

- Chẳng lẽ nhà nước ta lại giàu đến như vậy sao? Ông giám đốc nào cũng có cái nhà như anh thì khó có nước nào theo kịp. Từ nay trở đi ai nói nhà nước ta nghèo, tôi phải mắng cho một trận mới được. Có nghèo là mấy anh dân ngu cu đen nằm bờ hè nghèo thôi, phải không anh? Tôi có thằng em họ, có bằng phó tiến sĩ hẳn hoi, dạy đại học ở mấy cái trường kỹ thuật ở đây mà tháng nào cũng chỉ kiếm được hơn triệu bạc, nhà cửa thì bằng cái lỗ mũi, vợ đẻ phải cho về sống nhờ bên nhà ngoại. Còn một ông anh lái xe taxi, đi làm hộc máu mũi từ sáng đến tối mịt mà không đủ tiền nuôi vợ con.

Vợ Thắng không hiểu ý, chị ta nói ngay:

- Chị bảo anh ta đến đây, chúng tôi giới thiệu cho đi làm ở một hãng nước ngoài, lương tháng ít lắm cũng phải hơn trăm đô la.

- Được thế thì quý hóa quá, tôi sẽ bảo anh ta đến nhờ anh chị.

Thắng lại ba hoa để nịnh vợ:

- Nhà tôi chỉ nói một tiếng là xong. Cơ quan nào cũng phải vui vẻ nhận ngay.

Nhung Bờ Hồ đặt gói quà lên bàn. Cô lại nhìn quanh nhà rồi tâng bốc:

- Ngày xưa, nhà mấy anh bộ trưởng trong mấy cái chính phủ ăn hoang phá hoại cũng chưa được như thế này đâu.

Thắng cười xòa:

- Mỗi ngày đất nước phải tiến bộ lên chứ chị. À mà chị và cô Vân về chơi rồi bao giờ lại đi?

Nhung Bờ Hồ biết Thắng muốn lảng chuyện, cô nhún vai:

- Chúng tôi định ra Hà Nội ít ngày, đi thăm vài thắng cảnh rồi mới trở về Mỹ.

Nhung quay sang nói chuyện với vợ Thắng về những phong cảnh ở Mỹ, ở Canada, ở Thụy Sĩ. Hai người có vẻ hợp chuyện lắm. Nhất là khi Nhung Bờ Hồ ngỏ ý muốn được xem mấy tập thơ của nhà thơ Thanh Quan thì câu chuyện càng trở nên thân thiết. Nhung nói nếu tập thơ của Thanh Quan được xuất bản ở bên Mỹ thì chắc chắn bà con mình sẽ đón mua như tôm tươi. Các bà xa xứ, luôn luôn muốn tìm một chút hơi ấm quê hương của chính những nhà thơ phái nữ ở chính quê hương mình làm mới nói được hết cái bầu tâm sự của đàn bà. Thanh Quan sướng mê, nhất định sẽ bảo thư ký gõ máy vi tính tặng cho Nhung Bờ Hồ một tập thơ trước khi về Mỹ để cho ra mắt bà con.

Nhung tán thêm:

- Ở bên đó dễ lắm, cứ có tiền là chị in bao nhiêu sách cũng được. Khỏi mất công xin phép ai hết.

Nhà thơ Thanh Quan tuyên bố rất hách:

- Một vài chục ngàn đô, đối với tôi chẳng nghĩa lý gì. Chị cứ cho in giùm tôi thật đẹp. Bao nhiêu tiền cũng được, xuất bản rồi cần vài tờ báo ca tụng nữa thì càng hay.

- Chuyện đó không khó lắm đâu, cứ coi như mình bỏ tiền ra làm quảng cáo thì có vô số báo đăng.

Nhung Bờ Hồ hiểu rằng ở đây Thanh Quan cũng đã được ca tụng rồi, nhưng nổi danh "quốc tế" là điều cô con gái ông thứ trưởng, vợ ngài giám đốc chưa đạt được. Vì vậy Nhung Bờ Hồ bỗng dưng lại vớ được cái áp phe, tuy không lớn lắm song cũng dư tiền máy bay đi về, ăn chơi vung vít. Đúng là cái số trời cho. Về Việt Nam lại gặp đúng cái ổ con chuồn chuồn tiêu đô la dễ hơn là đi chợ mua mớ rau.

Trong khi đó Thắng đưa cho Kim Yến xem một cái "carte de visite" in ba màu rất đẹp, một mặt là tiếng Anh, một mặt là tiếng Việt. Thắng nói:

- Con mới gặp một ông Đại diện Tổng giám đốc một công ty ngoại quốc, ông ta nói là bạn của má từ ngày xưa ở Hà Nội. Ông này là chuyên viên về môi trường. Ông ta muốn hợp tác với cơ quan của con để xây dựng một nhà máy...

Kim Yến bỗng la lên:

- Trời ơi cái thằng quỷ sứ này mà tổng giám đốc cái gì. Nhung ơi! Lại đây mà coi, thằng Khánh, bây giờ nó giám tự xưng là Tony Khánh, Đại diện độc quyền toàn cõi Đông Nam Á về xử lý nước thải của một hãng bá vơ nào đó bên Mỹ.

Nhung nhẩy bổ lại, giật lấy tấm thiệp:

- Thằng mặt mẹt này cũng nhẩy được sang Mỹ, bưng phở toát mồ hôi không xong, xoay ra kiếm ăn ở mấy cái sòng bài. Đến khi người ta chán mặt nó thì nó theo một thằng đàn anh về Việt Nam chuyên đi lừa thiên hạ. Nó dám chui cả vào mấy cái cơ quan lớn, làm ăn cả bạc tỉ rồi nó chuồn êm. Thế là huề cả làng. Chung quy lại ông nhà nước mất tiền. Anh coi chừng mấy thằng này.

Thắng ngẩn mặt:

- Vậy mà suýt chút xíu nữa là tôi ký với nó một cái hợp đồng nhượng đất làm nhà máy cho nó rồi.

- Nó sẽ bán ngay hay là đem cầm cố cho ngân hàng rút tiền ra như chơi. Anh cứ cho nó gặp tôi là nó rụt vòi lại ngay.

Kim Yến xen vào:

- Như thế chắc chắn là nó phải có một bọn đồng đảng ở đây. Theo má nghĩ thì nó chỉ có thằng Quý Đen, hai đứa xưa nay vốn là một cặp. Hồi năm 54, thằng Quý đen vô Nam cũng súng lục đeo kè kè bên hông, múa may một thời gian rồi thấy người ta xe hơi nhà lầu nó cũng bắt chước làm ăn, ngựa quen đường cũ, lại buôn thuốc phiện lậu. Phất lên được một hồi, hách lắm, cũng đàn anh đàn chị, cũng nhà hai tầng, vài cô bồ nhí. Nhưng vài năm sau thì bị bắt quả tang. Nằm tù sáu năm, lúc ra đói dài. Nghe đâu nó lại xoay xở mở được một cửa tiệm buôn bán hàng điện máy với anh đi tàu viễn dương. Chắc thằng Khánh Khỉ lại về nhà Quý Đen thôi, không còn ai khác.

Thắng gật gù:

- Được rồi, để tôi tính với tụi nhãi ranh này.

- Bỏ tù cho nó trắng mắt ra.

Nghe Nhung Bờ Hồ xúi, Mộng Vân nghĩ là bà cô này thù dai thật. Mấy chục năm trôi qua rồi mà vẫn không quên được thù cũ. Bữa đó Thanh Quan nhất định mời mọi người ở lại dùng cơm trưa. Nhưng Mộng Vân từ chối. Cô nói rằng đã có hẹn trước với một người bạn cũ. Nên chỉ có Kim Yến và Nhung Bờ Hồ ở lại.

Cái số của Nhung Bờ Hồ là số vất vả, vượt biên ba lần bị bắt đủ ba lần. Lần thứ nhất tù tám tháng ở trại giam Tiền Giang. Lần thứ hai nhờ chạy vạy khéo, chỉ bị giữ vài ngày rồi được thả. Lần thứ ba tù năm tháng ở Nha Trang.

Còn Sinh đi học tập cải tạo hơn một năm trong những trại ở miền Nam rồi chuyển ra các trại ở Miền Bắc. Hết hang cùng núi tận ở Sơn La đến chín suối mười đèo Vĩnh Phú rồi trại mới lập Thanh Hóa. Người ta đồn rằng những người đi học tập ở Thanh Hóa sẽ được mang vợ con đến sống hẳn ở đây tạo lập một cuộc sống mới không ăn bám vào xã hội như xưa nữa.

Mộng Vân chờ chồng suốt bốn năm liền, cô thường xuyên gửi quà thăm nuôi cho chồng và một lòng chung thủy chờ chồng chứ không chịu vượt biên và cũng không sa ngã vì hoàn cảnh thiếu thốn hoặc vì cái thèm muốn tầm thường trỗi dậy trước những cám dỗ đê tiện của những kẻ lợi dụng thời cơ chồng người đi vắng đến lân la thỏa mãn thấp hèn. Nhưng cuộc sống ngày một khó khăn, cô phải dựa vào mẹ đi làm ở một nhà hàng quốc doanh để sống qua ngày cùng hai đứa con

Cuối cùng rồi Vân không nhìn thấy gì ở ngày về của chồng, cô đành tính chuyện ra đi. Cô nhận được một lá thư của Sinh ở trại gửi lén cho một người đi thăm nuôi mang về. Sinh cũng chẳng thể nào biết được ngày về nên anh khuyên Mộng Vân nên tự lo cho cuộc sống hạnh phúc của mình trong khi còn rất trẻ và còn có khả năng phát huy nghề nghiệp mà cô hằng yêu thích. Vân rất cảm động và cô theo Nhung Bờ Hồ trong lần vượt biên thứ tư. Cô cũng chẳng tin gì vào sự thành công mà cô chỉ tin vào quyết định của mình "một là được hết, hai là mất hết, kể cả sinh mạng mình". Không ngờ chuyến vượt biên này lại xuông xẻ. Sau những ngày nằm ở đảo, cô được chọn ưu tiên vào California. Nhung Bờ Hồ thì đi tiểu bang Washington. Thế là cuộc sống hai người thay đổi hoàn toàn.

Một lần Kim Yến nhận được thư của Nhung Bờ Hồ, cô ta chửi xối xả cái mảnh đất đã làm cô điêu đứng, tù đày. Cô chửi hết thảy, không chừa một ai. Kim Yến run bắn người vì những hàng chữ đầy thù hận ấy. Chị xem xong vội đốt ngay lá thư đó đi. Ở bên Mỹ chửi vọng về thì quá dễ, lại còn được tiếng là chống cộng triệt để. Nhưng người ở Việt Nam thì bụng dạ đánh lô tô. Chị vội vàng viết cho Nhung Bờ Hồ một lá thư yêu cầu Nhung Bờ Hồ đừng gửi thư cho chị nữa. Nhung hiểu ý, viết thư xin lỗi chị và nói là vì không giữ gìn được ý tứ, thiếu tế nhị nên vừa sang đến Mỹ là chửi tía lia cho hả giận. Nhung Bờ Hồ còn khoe là đã gặp lại Brown, bây giờ Brow già quá rồi, có vợ con yên ấm nên cô sẽ kết hôn với một người bà con của Brown có cơ sở làm ăn đàng hoàng. Như thế cho yên chứ lấy mấy ông Việt Nam cũng bấp bênh lắm. Ông nào cũng lo kiếm cơm hộc xì dầu, tiền đã không mà "xíu oách" cũng thua người bản xứ. Kim Yến chỉ cười "cái tính con nhỏ này vẫn vậy".

Chị đã có thể yên tâm về đứa con gái và cô bạn thân. Chị vẫn còn giữ được căn nhà cũ, phải thành thật nhận rằng Thắng đã giúp chị rất nhiều nên chị không gặp phiền toái gì. Người ta có mời chị đi vùng kinh tế mới đôi ba lần cũng chỉ là làm cho có lệ mà thôi. Thỉnh thoảng Kim Yến thuê được ngày cuốn băng vidéo thuộc loại "Hải Ngoại Thương Ca" và chị lại bắt gặp Mộng Vân của chị trên những sân khấu tân kỳ đèn đuốc sáng choang. Mộng Vân ngày một đẹp ra, cô đã ăn diện theo kiểu thời trang nước ngoài, đôi khi để hở cả ngực cả rốn. Đó là điều duy nhất chị không hài lòng, nhưng chị vẫn ngầm bênh vực cho con "Ở đâu thì phải theo nếp sống ở đó thôi". Chị quên mất một điều quan trọng là dù ở đấu người ta vẫn có thể giữ được bản sắc của dân tộc mình, ở đâu con người cũng vẫn có thể giữ được những nét đẹp riêng của quê hương mình.

Đến thời "mở cửa", thành phố bắt đầu có những biến chuyển rõ rệt. Kim Yến đã định cho thuê căn nhà dưới, nhưng rồi khi Thắng thường xuyên về thăm nhà, anh lại không đồng ý với mẹ. Anh nói lúc này anh đã được thăng chức giám đốc một cơ quan chuyên về mậu dịch của thành phố. Nếu bà muốn, anh sẽ giúp bà có một hoạt động kinh doanh hợp pháp và kiếm ra tiền. Và để chắc ăn hơn, anh sẽ giới thiệu với bà một ông có uy tín làm chủ tịch hợp tác xã, hai bên sẽ hợp tác liên doanh thì không còn vấn đề gì nữa hết. Một nửa của nhà nước, một nửa của tư nhân, không ai đụng chạm tới đâu. Mà nếu có vấn đề thì Thắng thừa sức che chở. Nếu cần, Thắng sẽ cho bá mượn vốn lập công ty.

- Con làm gì có tiền mà cho má mượn?

Thắng chỉ cười:

- Dù con không có tiền, con cũng có thể đi vay cho má được mà. Má không tin vào khả năng của con sao?

Từ đó Kim Yến lại bò dần lên trong cái giới doanh thương ở cái thành phố đang mở rộng cánh cửa này. Hãng buôn của các nước Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp lại bắt đầu nhẩy vào thị trường béo bở Việt Nam. Và những người Việt Nam trước đây vượt biên là mang tội với tổ quốc thì nay lại được đón tiếp linh đình trở về với cái danh hiệu khá hấp dẫn là Kiều Bào Yêu Nước. Còn những người thân phận hẩm hiu nằm ở các trại tỵ nạn Thái Lan, Philippin thì vẫn bị giam như những người tù giam lỏng và được tặng cái danh từ là những "thuyền nhân" hoàn toàn vô nghĩa đang được ủy hội quốc tế hợp với các quốc gia có liên quan xem xét cho trở lại quê hương bình an vô sự với một ngân khoản giúp cho có một nghề nghiệp làm ăn sinh sống.

Vào thời gian này Kim Yến và ông chủ tịch hợp tác xã tâm đầu ý hợp trong những phi vụ làm ăn còn hợp cả về mặt tình cảm. Ông chủ tịch hợp tác xã vốn là dân trong Nam tập kết ra bắc hoạt động rất hăng hái cho Phong Trào Cách Mạng Giải Phóng Miền Nam. Nhưng nay ông đã về hưu sớm vì không còn thích hợp với cơ chế quản lý mới. Bà vợ ông chết từ ngày còn ở miền Bắc, ông có hai thằng con trai và một đứa con gái, chúng đã lớn và cũng đã chỗ đi làm, nhờ số vốn ngoại ngữ kha khá nên chúng được các cơ quan nhà nước tuyển dụng dễ dàng với cái lý lịch tốt đẹp chúng nó. Nhờ vậy, mỗi đứa đều có một cơ nghiệp vững vàng đang phát đạt và sẽ còn nhiều hy vọng phát đạt hơn nữa.

Không hiểu có một sự thông đồng nào giữa những đứa con của ông Vinh - chủ tịch hợp tác xã - với Thắng hay không mà cả bọn chúng nó đều tán thành một cuộc hôn nhân của ông Vinh với Kim Yến. Dù Kim Yến trẻ hơn ông đến gần một con giáp, tức là bà kém ông đến 11 tuổi, nhưng người ta vẫn thấy đó là một cặp lý tưởng. Kim Yến hài lòng với cuộc hôn nhân này, tuy nhiên chính chị cũng không hề hay biết chị có yêu ông Vinh thật tình hay chỉ là cảm nhận của một thứ tình bạn với cái tính tình rất dễ chịu của ông ta và tình thân trong công cuộc làm ăn. Bây giờ không thiếu gì những cuộc hôn nhân như thế, đôi khi còn tệ hại hơn là chỉ vì thuần túy một nhu cầu của những cái áp phe chung.

Đám cưới của Kim Yến được tổ chức rất long trọng. Nhưng Thắng không tới dự vì anh chưa bao giờ giám hé lộ thân phận đích thực của mình. Thắng kiếm chuyện bay ra Hà Nội công tác.

Kim Yến hiểu ý Thắng, chị không buồn ma trái lại còn thấy thanh thản hơn vì đám cưới của mình mà có sự hiện diện của một thằng con trai to lớn lộc ngộc thì cũng khó coi. Chị lăng xăng tiếp đón bạn bè. Đến khi về nhà, tháo bỏ bộ đồ cô dâu vướng víu. Lên giường với một người đàn ông chẳng còn là việc khó khăn gì với chị. Song dù sao chị cũng cảm thấy một chút nôn nao. Ông Vinh thì có vẻ giữ gìn ý tứ. Ông dịu dàng ve vuốt, lần dở từng cái nút áo của vợ. Bàn tay ông vụng về lúng túng trong tất cả mọi hành động khiến Kim Yến phát bực mình. Bỗng dưng chị lại muốn được hưởng cái thú vị của một anh vũ phu sục sạo bừa bãi, hành hạ chị như một ông chủ với người nô lệ. Chị hét vào tai ông Vinh:

- Anh làm cái gì mà lúng túng quá vậy? Dựt phăng nó ra.

- Anh sợ làm em đau.

- Trời ơi! Ông nội ơi, đau cái khỉ gì. Anh làm tôi bực mình.

Ông Vinh lại càng lúng túng thêm, chân tay lại càng thêm lập cập. Dường như Kim Yến đối với ông là một vật quý mà ông chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ được tận hưởng. Ông đành buông mặc cho bà vợ muốn làm gì đó thì làm.

Chương 8

Mộng Vân mang được hai đứa con sang Mỹ ba năm thì cô bước thêm bước nữa. Cô lấy được một ông chồng trẻ tuổi tài hoa có bằng cấp kỹ sư điện tử và đang làm manager cho một hãng sản xuất linh kiện máy tính. Cuộc sống của hai vợ chồng hoàn toàn êm đẹp. Cô ở xa cộng đồng người Việt. Thỉnh thoảng có một nơi nào tổ chức ca hát hoặc một hãng thâu băng video mời, cô lại thay đổi không khí làm một cuộc viễn du một hai tuần và mang về một số tiền kha khá dành cho việc sắm sửa cho hai đứa con và gửi đôi chút cho mẹ và những người bạn còn ở lại Việt Nam. Trong đó có cả Sinh còn nằm trong một trại giam cách Sài Gòn hơn trăm cây số.

Nhưng cũng lại vì những đứa con và những ngày Mộng Vân đi viễn du, anh chồng cảm thấy vô lý khi phải đưa đón, săn sóc hai thằng nhóc không phải là con mình. Sự rạn nứt bắt đầu và rồi những cuộc rạn nứt ấy trở thành cái hố sâu thẳm không còn gì hàn gắn được nữa. Anh chồng bắt đầu đi hoang với một cô Tàu lai là bạn cùng sở. Muốn chấm dứt cuộc sống chung này, cứ đến ngày cuối tuần anh ta công khai về ở chung với cô tình nhân mới. Mộng Vân cũng chẳng chịu kém, cô bắt bồ ngay với lão chủ của ông chồng là một anh Tây sống ở Mỹ từ cái thời ông cha anh còn phải chiến đấu với dân Mohican, thổ dân Bắc Mỹ. Cuộc tình tay tư ấy chấm dứt bằng một cuộc ly dị không điều kiện. Anh chủ Tây mê Mộng Vân như điếu đổ, anh chấp nhận hết và nhất định đòi ly dị cô vợ hiền lành đã có ba đứa con với mình để làm hôn thú với Mộng Vân hẳn hoi. Nhưng Mộng Vân thẳng thắn trả lời:

- Tôi không thể nào sống chung với anh được, tôi không tìm thấy hạnh phúc mà chỉ tìm thấy lạc thú. Chắc chắn chúng ta sẽ không bao giờ hiểu nhau.

Mộng Vân mang hai con trở về chung sống bên cộng đồng người Việt. Dù có thế nào thì ở đây cô cũng còn thấy được một chút ấm cúng nhất là trong những dịp lễ tết. Ra đường còn có thể gặp những người thân quen hay là không thân quen nhưng ít ra người ta cũng không nhìn cô bằng những cặp mắt xa lạ. Cô lại có thì giờ đi hát, mặc dầu cô không thể so sánh được với những ca sĩ mới nổi và những bậc đàn chị cũ, nhưng cũng là một sinh hoạt gần gụi với cô. Tuy vậy, cuộc sống ở đây lại quá khó khăn. Tiền đi hát kiếm được bữa đục bữa cái, Mộng Vân không có được một đời sống ổn định, lại còn phải lo cho hai đứa con ăn học. Cô lại phải sống dựa vào một người đàn ông khác. Cuộc tình không hẳn là tình mà hôn nhân cũng không phải là hôn nhân. Nhưng anh chồng mới của cô lại là một con người hiền lành thật thà. Cô phán gì anh nghe nấy, không một lời than van. Mấy đứa con cô tha hồ sống theo kiểu Mỹ, anh ta chẳng nói một lời. Vốn là dân sống mãi với làng quê cho đến ngày ra đi định cư, anh ta chưa lấy vợ bao giờ. Lấy được Mộng Vân anh cho là mình đã đạt được tới đỉnh của ước mơ. Hai vợ chồng bàn nhau mở một cửa hàng bán giò chả, bánh cuốn, điểm tâm buổi sáng. Hai vợ chồng cùng chịu khó nên cuộc sống có phần sung túc hơn. Mộng Vân vẫn thầm hiểu hai vợ chồng cô là hai thái cực, nhưng khi hai cái cực âm dương ấy dung hòa được với nhau thì lại rất êm đẹp.

Giữa lúc đó thì ở Sài Gòn Sinh được thả về. Rồi chương trình tị nạn chính trị HO được cả hai bên chính phủ Việt Mỹ ký kết đề huề. Mộng Vân làm một cử chỉ đẹp là bảo lãnh cho Sinh sang định cư ở Mỹ.

Thế nhưng ngay từ những ngày còn ở trong trại cải tạo, Sinh đã biết tin Mộng Vân có gia đình khác. Anh viết thư thưa dần và âm thầm đau đớn khi đọc những hàng chữ "Dear Dad" của những đứa con không hề nói và viết được một tiếng Việt Nam nào. Về đến Sài Gòn, anh sống dựa vào bà con họ hàng. Anh sẵn sàng mang thân đi làm thuê mà không biết làm việc gì. Sau cùng anh phải ra chợ An Đông làm nghề giúp các bà, các cô dọn hàng. Ngay từ sáng sớm anh đã phải có mặt để khuân vác những món hàng nặng cồng kềnh từ chỗ xe đậu đi suốt dọc chợ, rồi chiều đền lại khuân vác những món hàng từ trong lòng chợ ra xe. Chẳng ngờ, từ đó lại nảy sinh một mối tình lãng mạn. Trước đây nàng là nữ sinh, cuộc đời cũng đã một đôi lần dang dở. Nàng có một cửa hàng bán vải, chàng giúp nàng khuân vác. Khi nàng biết rõ thân thế chàng, nàng không ngần ngại cùng chàng chung sống. Hạnh phúc là những ngày tháng êm đềm trôi đi.

Khi những người bạn chàng hăng hái làm các thủ tục xin đi định cư theo diện tị nạn HO thì chàng tỏ ra thờ ơ. Nàng còn vướng cái giấy giá thú với người chồng cũ và một vài đứa con, chàng cũng lại vướng cái giấy giá thú khi Mộng Vân ra tay nghĩa hiệp gửi theo bảo lãnh chàng cho chắc ăn, không ngờ nó lại trở thành những chướng ngại cho việc ra đi của cả hai người. Nàng thẳng thắn nói với chàng:

- Em không cao thượng và cũng không vì thương anh, nếu anh muốn ra đi thì cứ làm thủ tục, em cam đoan không làm khó dễ gì hết. Ở bên đó anh còn những đứa con, còn bạn bè và tương lai của chính anh. Hãy ra đi một mình. Em không là một vật cản đường và cũng không muốn mang theo mặc cảm đó.

Chàng thản nhiên:

- Anh đã nhận hạnh phúc em cho trong khi anh bơ vơ, anh thấy không cần phải đi đâu hết.

Họ ở lại bên nhau, mặc dầu tự trong thâm tâm chàng cũng có những thoáng ray rứt. Đối với Mộng Vân, Sinh coi như bạn. Nhận được điện thoại của Mộng Vân báo tin về đến Sài Gòn và ngỏ ý muốn đến thăm, Sinh vui vẻ nhận lời.

Hai người gặp nhau trong căn nhà nhỏ. Sau bao nhiêu năm xa cách, mỗi người đổi thay theo một cách khác. Già đi là việc tất nhiên, nhưng dường như sự cách xa chỉ như mới tháng trước, năm trước. Lời Vân mở đầu ngập ngừng:

- Cuộc đời trôi nhanh quá phải không anh?

- Mới đó đã hơn hai mươi năm.

Sinh mỉm cười:

- Con cái chúng ta đã khôn lớn cả rồi.

- Chúng không còn ở với em nữa. Đứa ở Washington, đứa không kiếm được việc phải sang Canada. Cả năm mẹ con em mới gặp nhau một lần vào dịp Tết Dương Lịch. Chúng thường nhắc đến anh.

- Lâu lâu anh cũng nhận được một lá thư của các con. Như thế cũng đủ rồi.

- Chúng luôn nhớ rằng còn có một người bố ở lại Việt Nam. Sẽ có dịp chúng về thăm anh và bà ngoại của chúng.

Cả hai cùng không ngờ rằng cuộc gặp gỡ lại nhẹ nhàng đến thế. Nó giản dị vì có một bức tường vô hình nào đó ngăn cách tình cảm, có một ranh giới nào đó không ai có thể vượt qua. Câu chuyện mang một vẻ khách sáo riêng biệt. Mộng Vân cố làm ra vẻ thân mật:

- Tại sao anh không đi ?

- Anh không thể nhận một chút tình thương hại của em.

- Anh sống như thế nào?

Sinh xòe hai tay, nhìn quanh căn nhà:

- Như Vân đã thấy. Cái nhịp điệu bình thường của tháng ngày. Sáng giúp bà vợ dọn hàng ra chợ. Xách xe đi lấy hàng, trả tiền, thu tiền và chiều chiều dọn hàng ngoài chợ là xong một ngày. Ở đây còn một số bạn bè, thỉnh thoảng gặp nhau, lâu lâu bày ra một cuộc ăn uống. Niềm vui là ở đó. Không phải lo nghĩ gì cả.

- Không ai làm phiền gì anh chứ?

- Tôi còn gì nữa để người ta làm phiền? Ở đây, mình hiểu rõ mình là ai. Là một phó thường dân. Có nghĩa là thua anh bạch đinh một chút xíu. Ngày xưa, anh bạch đinh Chí Phèo còn cào mặt ăn vạ, và sự ăn vạ của anh ta còn có giá. Bây giờ anh phó thường dân thì không nên cào mặt ăn vạ vì nó chẳng có chút giá trị nào.

Mộng Vân cất tiếng cười:

- Sống mà cứ luôn luôn phải biết rõ mình là ai, kể cũng mệt. Ở bên kia, tụi em không có thì giờ nghĩ đến những chuyện như vậy.

- Rồi mọi sự sẽ trở thành thói quen thôi. Còn em, cuộc sống gia đình thế nào?

- Em chọn một ông chồng hoàn toàn quê mùa. Ở Mỹ mà không biết nhảy đầm, anh có tin không? Ngày xưa anh ấy sống ở vùng quê thế nào thì sang xứ người anh ấy cũng sống như thế. Có thể nói anh ấy trái ngược hẳn với anh. Chưa từng là anh hùng và cũng chưa biết bại trận. Không có mặc cảm nào hết. Thoạt đầu, em cứ nghĩ là tạm thời dựa vào anh ấy để nuôi hai đứa con rồi sẽ tính sau. Nhưng càng sống lâu với nhau em càng thấy rằng như thế là yên ổn. Em bằng lòng với cuộc sống ấy.

Sinh gật đầu. Anh hiểu rõ Mộng Vân muốn nói gì.

Có những chuyện không cần nói ra, song cả hai cùng biết đã nói đủ rồi. Sự dứt khoát là như thế đấy. Không tuyên bố ồn ào, không có một sự khẳng định nào nhưng rất rõ. Cho đến khi cáo từ Sinh ra về, Mộng Vân như trút được một gánh nặng. Sinh cũng cảm thấy một sự thanh thản, không hận thù, không quyến luyến. Bình thản như một khoảng thời gian qua đi. Một dĩ vãng chỉ còn lại trong dĩ vãng như nó chẳng nói lên được một điều gì.

Phải chăng đó là dấu vết của một cuộc chiến tranh âm thầm để lại?

Tiễn chân hai người thân lên máy bay trở lại xứ người, Kim Yến mang nỗi buồn của một sự mất mát to lớn. Chị trở lại hợp tác xã và chị kinh ngạc khi thấy người ta đã dời bàn làm việc của chị đi chỗ khác. Chị đi tới hỏi một người thư ký quen cũ:

- Chuyện gì xảy ra ở đây vậy? Thay đổi lung tung...

Cô thư ký cũng tỏ vẻ ngạc nhiên:

- Có thật bà không biết gì không?

- Tôi nghỉ hơn một tuần nay.

- Ông nhà cũng không nói gì với bà sao?

- Ông ấy nằm viện.

- Thưa bà, ông nhà đã xin từ chức và đã được phê chuẩn rồi. Tôi có thấy hai lá đơn của ông và của bà.

Kim Yến choáng người:

- Có việc gì không lành xảy ra hay sao?

- Chẳng có việc gì hết. Ông nhà xin từ chức vì lý do bệnh tật có nguy cơ truyền nhiễm và vì tuổi ông cũng đã cao rồi. Có giấy của bác sĩ nên được chấp thuận dễ dàng. Mọi thứ hồ sơ, biên bản bàn giao, chúng tôi đã làm xong và đã được ông ký cách đây hai hôm. Như thế là từ nay ông bà không còn vướng mắc gì với hợp tác xã này nữa.

- Bệnh tình của nhà tôi là bệnh gì? Tôi có nghe ông ấy nói gì đâu. Hay là vì bệnh nặng nên ông ấy giấu tôi?

Cô thư ký bỗng mỉm cười:

- Có thể là như thế và... cũng có thể là không phải như thế đâu.

- Cô nói cái gì vậy?

- Xin lỗi bà, tôi lắm chuyện đấy thôi. Nhưng dù sao thì tôi cũng nghĩ ông là người khôn ngoan nhất trong những người khôn ngoan giữa thời buổi này. Ông bà đâu còn thiếu gì nữa, vậy đi làm để làm cái gì? Trút được mọi trách nhiệm ở một cơ sở đã lâu năm như một cái nhà đầy những lỗ chuột khoét lung tung, như thế không là khôn ngoan sao? Tôi thành thật mừng cho bà đấy.

Kim Yến nhíu mày, chị không thể hiểu hết những gì cô thư ký già này vừa nói. Chị có vẻ bực mình vì sự thay đổi đột ngột này, dù cho nó có là khôn ngoan đi chăng nữa thì ít nhất ông Vinh cũng phải bàn với chị trước đã chứ. Chị phóng ngay ra cửa, quên cả cảm ơn cô thư ký, leo lên xe vào bệnh viện. Ông Vinh đang ngồi ung dung đánh cờ tướng với mấy người bạn già, nhìn thấy Kim Yến hầm hầm bước vào, ông đứng lên chạy đến bên vợ. Tiếng ông nhỏ nhẹ:

- Em đến hợp tác xã rồi phải không?

Kim Yến hất hàm:

- Anh làm trò gì vậy?

Tiếng cười của ông Vinh vẳng lên, ông kéo bà đến ngồi trên một chiếc ghế xi măng dưới một vòm cây cổ thụ, giọng ông vẫn đầy vẻ khôi hài:

- Làm cái trò mà người ta gọi là "hạ cánh an toàn", bà hiểu chưa?

- Không hiểu gì cả!

Bàn tay ông Vinh ân cần ôm vai vợ:

- Tôi tin là bà biết, biết hết, nhưng bà bực bội vì cái tội tôi không bàn bạc gì với bà thôi. Có đúng thế không?

Kim Yến im lặng. Ông già đã nói trúng tim đen của bà. Ông Vinh khôn ngoan hơn, ông lại vội bịa ngay ra một chuyện mà trước đây ông không hề nghĩ tới sẽ phải dùng thủ đoạn này với bà, ông dọa:

- Tôi nghe một người bạn ở viện kiểm sát nói là đoàn thanh tra sắp đến cơ sở mình. Có một đứa nào đó viết thư tố cáo là mình gian lận, nhất là những công-ten-nơ hàng điện máy nhập mập mờ. Hàng còn nằm trong kho hải quan, tôi từ chối không nhận và phía gửi hàng đã gửi giấy qua khai là gửi nhầm địa chỉ. Nhưng như thế cũng không tránh khỏi bị điều tra.

Quả nhiên cái đòn này đã khiến Kim Yến tắc họng. Chị hỏi chồng:

- Rồi sao?

- Nhà đang có khách từ nước ngoài về thăm, lại còn cái cô Nhung Bờ Hồ mồm như cái chuông nhà thờ, tôi không muốn bàn với bà chuyện này để bà phải lo và tránh mọi chuyện vỡ lở ra thì quả là không hay chút nào. Vì thế nên khi được tin này là tôi chui vào nằm viện ngay. Tôi lại gạ được một anh đang làm trưởng phòng, có tí tiền và mới có được một cái ô dù khá chắc chắn cho hắn về thay tôi làm chủ nhiệm. Thời buổi này có lắm thằng thấy chết, nhưng món ăn ngon dâng lên tận miệng, không bỏ được. Hắn còn trẻ, chưa có kinh nghiệm gì, đang hăng tiết vịt, hắn sẽ xin biến cái hợp tác xã này thành một công ty liên doanh với nước ngoài. Chắc hắn sẽ làm được. Bởi vậy nên tôi đưa văn bản nào lên hắn cũng ký tưới hột sen. Sau này hắn sẽ lãnh mọi hậu quả và hắn chạy chọt được thì sống, không chạy được thì toi mạng. Mình phủi tay ra đi thơ thới. Như thế không phải là kế sách vẹn toàn sao?

Kim Yến nghe đã có vẻ xuôi tai nên chị lại thấy ông chồng mình đáng yêu và bây giờ thì chị hiểu thấu đáo lời khen ngợi nhiệt tình của cô thư ký già. Chị quay sang hỏi chồng:

- Nhưng còn ông có bệnh tình gì không?

- Già rồi, thế nào chẳng có bệnh. Nhưng toàn là thứ bệnh lăng nhăng ấy mà. Không có gì quan trọng hết. Bà yên tâm, một hai hôm nữa tôi sẽ về. Mấy người đó lên máy bay chưa?

- Tôi chờ máy bay cất cánh rồi mới trở về hợp tác xã thì không còn ghế mà ngồi nữa. Lúc này thiên hạ nó bạc bẽo lắm. Mình vừa đứng lên là nó không còn coi mình ra gì ngay.

- Bà nên mừng mới đúng. Tôi đã tính toán hết rồi. Đất cát, nhà cửa, tiền bạc của mình, sơ sơ cũng có ba tỉ rưỡi. Tha hồ cho bà ăn tiêu. Ra ngoài mở một cái cửa hàng cũng dư sức qua cầu.

- Mình lấy lại cái cửa hàng đang cho mướn, mở một hàng ăn chứ ngồi không tôi chịu không nổi đâu.

- Tùy bà. Miễn là tôi thảnh thơi, không phải lo sốt vó lên mỗi khi có chuyến hàng kẹt là tôi mãn nguyện rồi. Làm quan to không sướng bằng làm thằng dân có tiền. Làm thằng dân có tiền mà quen các quan to lại còn sướng hơn. Sáu mươi năm tôi mới học được bài học này. Nói thật, bây giờ tôi chỉ còn lo giùm cho thằng Thắng nhà bà nữa mà thôi. Bố vợ nó là ngài thứ trưởng, nhưng cũ quá rồi, người ta sẽ phải thay bằng một lớp trẻ hơn, có khả năng hơn.

- Thì chính là lớp người như thằng Thắng sẽ lên thay bố vợ nó.

Ông Vinh lắc đầu:

- Cái thứ khả năng của nó chỉ là thứ hàng giả. Bằng cấp giả, đạo đức giả, hiểu biết nửa vời, khi đụng tới công việc với chính phủ nước người mới lòi cái dốt ra. Chưa chi đã đua đòi cái phong cách sống của những anh tư sản, học cách phong kiến. Nó muốn quay lại cái thời đại nào đây?

Kim Yến cho rằng ông Vinh nhận định có phần đúng. Chị nhớ lại cái thời phong kiến trong làng cả So chị đã sống xưa cũ và lặng lẽ thở dài.

Ông Vinh xuất viện được ít lâu, hai ông bà dự tính đi đưa nhau đi du lịch một vòng để rũ bỏ sạch những vướng bận của cuộc đời cũ. Nhưng cuộc đời lại không tuân theo sự sắp đặt của con người. Cái bệnh giả vờ của ông Vinh lại biến thành bệnh thật. Và cái bệnh thật lại nặng hơn cái bệnh vờ. Bởi vì khi bệnh vờ ông chỉ cần một cái giấy chứng nhận mà không cần khám. Đến khi có bệnh, ông buộc phải khám thì lại là bệnh ung thư. Đúng là cái thứ bệnh hết thuốc chữa.

Ông lại chui vào viện, bà lại lo quýnh quáng. Cho đến khi bác sĩ khuyên bà nên cho ông về nhà tĩnh dưỡng và điều trị bằng cách "hóa trị" có nghĩa là nằm chờ ngày ra đi vĩnh viễn. Bà lại phải nói dối ông là bệnh tình thuyên giảm cho tinh thần ông thư thái, hy vọng kéo dài được tuổi thọ thêm ít ngày. Cái vòng tròn cuộc đời quanh quẩn, xoay đi xoay lại, dường như người ta không còn có thể sống thật được với nhau và với ngay cả chính mình.

Rồi một buổi họ hàng, anh em bè bạn tụ họp nhau đưa ông Vinh đến lò thiêu. Bà quả phụ Kim Yến trở về với căn nhà hoang vắng. Tất cả đã bỏ bà ra đi. Bà ngồi nhìn cơn mưa cuối mùa ập xuống sau khuôn cửa kính. Lòng bà lạnh băng. Bà nghĩ đến những người đàn ông đi qua cuộc đời mình...

CHƯƠNG CỦA TÁC GIẢ, NHÂN VẬT VÀ BẠN ĐỌC

Bạn đọc thân mến,

Trên đây là một truyện có thật trăm phần trăm. Nhưng tất nhiên bạn đọc có thể nghĩ đó là một truyện có tính tưởng tượng của một thể loại tiểu thuyết. Như vậy cũng chẳng sao, miễn là nó đã được viết ra và đã được đăng báo hay in thành sách hoặc còn để chơi đó với bụi thời gian...Nhưng tôi vẫn thấy có nhiệm vụ phải tường trình lại sự việc cho rõ ràng.

Tôi biết chị Kim Yến từ những ngày trước năm 1975. Chị đẹp, giàu và hấp dẫn. Đó là những yếu tố đã dẫn tôi đến với chị qua một người bạn vốn người trong giới kinh doanh của Sài Gòn suốt hơn hai thập kỷ (1950 - 1975). Tên thật của chị không phải là Kim Yến, tôi đã bỏ bớt đi một chữ và thêm vào một chữ. Bởi tôi không thể mạo muội viết thẳng tên người đàn bà đó vào đây. Mặc dầu tôi biết nếu tôi có viết thì chị cũng không trách. Bởi có một lần, trong một bữa tiệc cưới của một người bạn trên nhà hàng Caravel thuộc loại bảnh nhất Sài Gòn hồi đó, chị đã nửa đùa nửa thật nói với tôi:

- Truyện cuộc đời tôi còn hay gấp mấy lần cái truyện tình ấm ớ của anh đang đăng trên tuần báo Kịch Ảnh. Sao anh không viết?

- Tôi có biết cái cóc khô gì cuộc đời của chị đâu. Có nghĩa rằng chị muốn kể cho tôi nghe phải không? Thì kể đi, nếu nó hay thật và đáng viết thì tôi dại gì cho anh khác chớp mất.

- Được rồi, tối mai anh đến tôi chơi, tôi sẽ kể cho anh nghe từ đầu chí cuối. Không thèm giấu giếm mảy may.

- Sao không phải là ngay đêm nay?

Chị cười:

- Đừng có tán nhảm đi ông bạn. Đêm nay kẹt rồi, vả lại không chuẩn bị trước sẽ không có hứng.

Tôi chẳng hiểu chị kẹt cái gì, nhưng cũng dằn lòng đợi.

Và chị đã dành hẳn một buổi tối để tiếp tôi. Chúng tôi ngồi nói chuyện trong một căn phòng khách rộng. Người nhà chị đã được lệnh kỹ là "nội bất xuất, ngoại bất nhập". Có mấy tiếng chuông gọi cửa và chuông điện thoại đều được trả lời rất lễ phép là bà chủ đi vắng, mai mới về. Cái không khí thân mật nhưng lại vô cùng trịnh trọng mang đầy "tính văn nghệ" ấy đã khiến tôi ngồi uống cà phê, ăn săng uých ngoan ngoãn như một con cừu non. Chị kể say sưa về cuộc đời thơ ấu của chị sống trong một gia đình địa chủ, có tới hai cái ấp ở vùng Trung du Bắc Việt. Rồi đến cái ngày chị lấy chồng, tức là lấy anh Tưởng, con một nhà cách mạng thực thụ đi theo cụ Đề Thám để rồi bi truy sát tận gốc rễ đến nỗi hai anh chị phải phiêu bạt đến làng của ông cả So và thay họ đổi tên là chị Tửng.

Tôi không khoái cái đoạn ấy bằng cái đoạn lúc chị gặp ông cả So. Tôi chú ý lắng nghe cho tới khi chị vào Nam và lại lập nên cơ nghiệp nhờ vào đống rác Mỹ và những chuyến chạy hàng lậu của Mỹ. Tôi ra về vào lúc mười hai giờ khuya. Giờ hẹn của tôi với một người khác. Và tôi nghĩ đi nghĩ lại về thân phận người đàn bà này. Cuối cùng tôi thấy nó không hay bằng câu chuyện thời thế tôi đang viết dở. Chuyện của tôi có màu sắc hơn, thời đại hơn và trẻ trung hơn nhiều. Vài ba cái phơi ơ tông đang viết dở, tôi không thể ngừng ngay được. Tôi lại nghĩ chẳng qua chuyện cuộc đời của chị cũng chỉ tầm thường như hàng vạn cuộc đời khác mà thôi, chẳng có gì đặc biệt. Bởi cái ý nghĩ đó, tôi quên khuấy đi lúc nào không hay. Những năm sau này tôi còn gặp lại chị vài lần, có lẽ chị hiểu tôi không thích câu chuyện của chị nên cũng chẳng thèm hỏi gì thêm.

Cho đến một hôm, vào đầu tháng 12 năm 1997, tôi gặp một người đàn bà phúc hậu, đoan trang, tuổi tác cập kè sáu mươi nhưng không giấu được vẻ đẹp và cái nhìn còn sắc như dao bổ cau. Cái nét mặt ấy tôi nhớ mang máng là rất quen. Nhưng tôi lại quen với nếp sống "phó thường dân" của mình hơn nên thường không muốn hỏi ai trước. Chúng tôi nhìn nhau giữa một cửa tiệm thuốc tây. Kim Yến reo lên như gặp lại cố nhân. Chị gọi tên tôi thân tình như buổi tối nào chúng tôi ngồi với nhau riêng biệt trong căn phòng khách rộng. Chị ôm choàng lấy cái thân hình "lực sĩ" vừa đủ 32 kí của tôi trong vòng tay mềm mại :

- Anh đấy ư? Tôi cứ tưởng anh chết hay đi sang bên kia rồi chứ. Còn ở lại đây sao?

Tôi chúi đầu vào trong cái cánh tay khá mập, núc ních những thịt, ngửi mùi nước hoa thoang thoảng của hương thơm hoa lan, mùi hương làm tôi sống lại một giây phút mơ hồ của cả một quãng đời Sài Gòn xưa cũ. Chị lại kêu lên :

- Anh gầy và xanh quá.

- Tôi vừa đi khám bệnh, chụp hình phổi, bị ho lao !

Kim Yến giật bắn người lên :

- Cái gì ? Ho lao à ?

- Nếu chị sợ thì làm ơn đứng tránh xa ra một chút đi.

Tiếng cười của Kim Yến lại vẳng lên :

- Sợ cái khỉ khô gì ! Làm ơn đứng gần vào với tôi một chút đi. Nếu được ho lao cùng với một người bạn như anh thì cũng đáng.

- Thôi, tôi xin mợ, mợ nói thêm câu nữa là tôi quên đường về đấy.

- Mình ở đây còn ít anh em quá. Trời ơi, gặp anh tôi mừng lắm. Lên tôi chơi. Nhà này là nhà của tôi, cho thuê nhà dưới, tôi ở trên lầu.

Giọng Kim Yến chân thật quá. Tôi phải nói ngay đó là thứ tình bạn chân thật nhất mà tôi nhận được. Sau những giây phút cảm động, tôi bước theo chị. Căn lầu nhìn ra con phố chợ Bàn Cờ ồn ào từ sáng đến tối mịt. Những mái ngói lô nhô, những mái tôn xám xịt, những hàng dây điện vây quanh. Thỉnh thoảng nhô lên một vài căn nhà cao tầng ngạo nghễ. Đó là Sài Gòn của chúng tôi hôm nay. Chị Kim Yến lại tâm sự với tôi về cuộc đời chị từ khi ông Vinh qua đời. Ba năm rồi, chị sống ẩn dật, nuôi một đứa cháu họ từ ngoài Hà Nam vào làm bạn. Khi câu chuyện đã thân tình, tôi đùa giỡn hỏi chị:

- Liệu cuộc đời chị còn có thể có một người đàn ông nào nữa không?

Chị cười:

- Chưa biết chừng. Khi cái số nó đến thì không gì ngăn cản được. Có phải tình yêu là không có tuổi như các anh thường diễn tả không?

Tôi không trả lời câu hỏi của chị. Và tôi không tin gì cả. Nhưng có một điều tôi tin: đó là tôi phải viết về chị. Cuộc đời chị như đã dính liền vào với những biến cố lịch sử của suốt nửa thế kỷ vừa qua. Những đổi thay, những quanh quẩn của vòng đời quá rộng lớn nhưng sao lại dường như quá chật hẹp để đến nỗi nó cứ gặp nhau, chẳng khác nào con kiến bò trong miệng một cái chén cổ. Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu cho nên tôi đã bắt đầu từ cái đoạn mà tôi đã thưa rằng tôi thích nhất, cái đoạn chị Tửng gặp lão cả So ngay từ chương đầu. Định mệnh an bài hay lịch sử đã sang từng trang cho cuộc đời chị? Ở đó tôi thấy được hình ảnh suốt chiều dài của cuộc chiến tranh trên đất nuớc tôi. Dù nó chỉ là chuyện của Một Người Đàn Bà và Những Người Đàn Ông xoay quanh bà ta.

Cuộc đời chị còn có một người đàn ông nữa hay không? Chính chị cũng không biết. Bạn đọc có thể tùy ý muốn trả lời câu hỏi này ra sao cũng được.

Tôi đã viết lại cuộc đời chị hoàn toàn theo đúng sự thật như tôi đã biết. Tôi không bình luận gì thêm và cũng không làm cái việc phê phán vô tích sự cũng như chẳng muốn dính vào một chút tư tưởng nào khác. Mỗi bạn đọc đều có quyền hiểu nó theo ý mình.

Sài Gòn tháng 1-1998.
VĂN QUANG