Sơ Lược Về Nghi Tình Giáo

SƠ LƯỢC VỀ NGHI TÌNH GIÁO

Nghi tình tử, đời người là một cuộc dạo chơi giữa lòng thực tại.

I. Vị Trí Nào Cho Em

Một cái gì đó xuất hiện trên cõi đời này đều có ý nghĩa riêng của nó. Dù được phô bày hay lặng lẽ, nó vẫn xuất hiện như vậy, như một bông hoa nở ra rồi tàn lụi. Nó có khát vọng tồn sinh, nhưng nó không cần phải chứng minh sự hiện hữu của nó. Tuy nhiên, loài người sẽ định danh nó, phân loại nó, ... chỉ như vậy con người mới cảm thấy an tâm và thoải mái. Con người khó có thể chấp nhận nó không là gì cả, và điều vô nghĩa không cần phải tồn tại. Có mấy ai hiểu được nó không là gì cả và nó vẫn tồn tại một cách âm thầm.

Sự phân loại không cần thiết cũng là sự phân loại cần thiết, một sự định vị tạm bợ để tạo ra chỗ đứng trong cộng đồng. Thể Hoa Nghi Tình Giáo là một trường phái tôn-triết học, là sự phối hợp tuyệt vời giữa triết học và tôn giáo. Nghi tình tử khởi đầu như một triết gia để rồi trải qua con đường dài vô định hướng sẽ trở thành một đạo gia. Chữ tôn ở đây có ý nghĩa là tôn quý, không phải tôn trong từ tôn giáo; mà có hiểu theo nghĩa nào cũng chẳng sao. Nghi Tình Giáo, chữ giáo trong từ tôn giáo, nhưng lại mang ý nghĩa sect trong anh ngữ. Bao nhiêu thôi cũng đủ nói lên vị trí của Nghi Tình Giáo trên sự phân loại không cần thiết: tôn giáo, triết học, khoa học, ...

Lập trường tôn giáo. Nghi Tình Giáo không phải là một sect háo chiến; nhưng sẽ khảo sát những tôn giáo nào có tính chất hoài nghi, đặc biết là phe độc thần giáo. Nghi Tình Giáo không bác bỏ một Thượng Đế toàn năng hay bôi bác niềm tin của kẻ khác. Tuy nhiên, sự phê phán mang tính chất tích cực đôi khi cũng có, cho bất cứ tôn giáo nào có cơ duyên hội ngộ.

Lập trường triết học. Nghi tình tử không phải là triết gia! Dù có khởi đầu bằng triết học hay khoa học, Nghi tình tử sẽ phá vỡ những kiến thức trường lớp để siêu việt lên tri thức trực nhận qua con đường thể nghiệm thể nhập pháp giới. Như tôn giáo, những hệ thống triết học vẫn bị khảo sát và phê phán theo chiều hướng tích cực.

Lập trường chính trị. Nghi tình giáo không chủ trương cải thiện con người; nhưng dù sao tình người vẫn không sao quên được. Nghi Tình Giáo sẽ chỉ trích phe đảng nào làm hại quê hương và đất nước, như cộng sản việt nam chẳng hạn. Nhưng đó không phải là đề tài chính.

Nghi Tình Giáo xuất hiện như một đoá hoa tâm thức giữa cơn mộng cuộc đời, và theo luật tắt của dòng đời, rồi nó cũng sẽ tàn đi trong lặng lẽ. Nhưng hình ảnh của nó vẫn là hình ảnh của một bông hoa! Khi những dao động cuộc đời từ từ lắng dịu, con người sẽ thưởng thức được đóa hoa vô danh này!

II. The Apology

Thế gian này vốn có nhiều bông hoa tuyệt đẹp, loài hoa Nghi Tình có xuất hiện hay không thì cũng bằng thừa? Xin thưa, vườn hoa tâm thức có thêm một loài hoa lạ cũng là một điều thú vị; nếu màu sắc và hình dáng của nó quá thô tục thì lúc đó ta hãy vức bỏ nó qua một bên. Ngược lại, nó vẫn có ý nghĩa tồn tại của nó, dù không biết nó tồn tại để làm gì. Sự biện hộ cho Nghi Tình Giáo có lẽ phải bắt đầu từ sự hoài nghi trên bình diện thế tục.

Có thể thấy hoài nghi là bản chất của con người. Một đứa trẻ được quăng ra giữa cuộc đời xa lạ, nó sẽ tìm tòi học hỏi những quy luật của cuộc chơi trong xã hội này. Hoặc một đứa trẻ nhà quê lên tỉnh, nó muốn biết tất cả những con đường sẽ dẫn về đâu. Có lẽ người đọc vẫn chưa đồng ý với quan điểm này. Thử trở ngược dòng lịch sử về ngàn năm về trước, loài người vẫn phải tò mò và hiếu kỳ trước quy luật tự nhiên. Nếu niềm tin vào những vị thần linh là đủ thì văn minh con người sẽ phải dặm chân tại chỗ. Loài người đã cúng tế thần linh, nhưng rồi loài người đã hoài nghi đến thần linh; sự nghi ngờ xuất phát một cách tự nhiên không cần gò ép. Ngược lại tin tưởng vào thần linh là sự gò ép; người ta đặt ra những hình phạt cho những kẻ không tin, sợ rằng kẻ đó sẽ làm cho thần linh phẫn nộ. Không cần phải nói chi xa xôi, người đọc những dòng này cũng là người tò mò về tri thức. Người đọc sao không lo ngồi thiền hay cầu nguyện mà lại vào đây?

Khởi đầu của Nghi Tình Giáo là tuân theo sự hoài nghi tự nhiên của lòng người thế tục. Nhưng rồi sự hoài nghi chỉ đem lại tri thức mà thôi, mà tri thức không làm sao xoa diệu nỗi nghi tình sâu kín hơn, một nỗi nghi tình quay ngược dòng xoáy của cuộc đời. Đó là nỗi nghi tình về tự tính của cuộc đời; nó đã làm cho biết bao người ăn không ngon, ngũ không yên. Con người bất chợt cảm thấy cuộc đời dường như vô nghĩa và quyết định ra đi. Nghi Tình Giáo đã xuất hiện như một con đường vô định; người ra đi có đôi lúc khắc khổ nhưng cũng có đôi lúc mỉm cười. Để rồi ý nghĩa của cuộc đời chính là những bước chân đi. Nghi tình tử, hãy lắng lòng thể nghiệm những gì đang thể nghiệm; người sẽ mỉm cười từ những gì bình dị nhất!

III. Ai Là Nghi Tình Tử?

...

Nghi Tình Tử:

Nghi Tình Tử đi vào cuộc đời hệt như nhửng đứa trẻ rong chơi giửa muôn ngàn thực tại của đời sống. Họ bắt đầu con đường thể nghiệm đó bằng những bước chân của nhận thức trong cuộc sống tương quan với gia đình, thôn xóm, cha mẹ, anh em, thày bạn. Họ sẽ nhiều phen cảm thấy vui sướng, buồn bã, bối rối, hoang mang, sợ lo, thoải mái, bận rộn ... và để rồi: hậu quả đương nhiên là để lại trong lòng họ những nghi tình??? ... NGHI TA biết được gì và hiểu biết đó .. chúng có giá trị gì cho đời sống ?? Nghi tình trở thành nền tảng cho nguồn động lực thúc đẩy sự dò xét, quán sát, học hỏi, tìm tòi, và tích lũy kinh nghiệm, và qua con đường nghi tình với những thể nghiệm thực tại, nghi tình tử trở thành những triết gia .. những triết gia ta có thể tìm thấy ở một ông đầu bếp, một bà nội trợ, một thương gia, một tín hữu, một phật tử, một bác sĩ, một chính trị gia, vv. ... ehehe eeehehe

ehehehe . híc híc .. eheheheh

:cheer:

Nghi tình giáo bắt đầu khai hoa rồi hả!!?

Xin chúc mừng nha! xin chúc mừng!!!

Chúc Nghi tình giáo làm ăn khấm khá,

Khách khứa nhộn nhip... hi hi..


:cheers:


MSL

Quote:

---

Originally Posted by tieulacphong

Nghi Tình Tử:

Nghi Tình Tử đi vào cuộc đời hệt như nhửng đứa trẻ rong chơi giửa muôn ngàn thực tại của đời sống. Họ bắt đầu con đường thể nghiệm đó bằng những bước chân của nhận thức trong cuộc sống tương quan với gia đình, thôn xóm, cha mẹ, anh em, thày bạn. Họ sẽ nhiều phen cảm thấy vui sướng, buồn bã, bối rối, hoang mang, sợ lo, thoải mái, bận rộn ... và để rồi: hậu quả đương nhiên là để lại trong lòng họ những nghi tình??? ... NGHI TA biết được gì và hiểu biết đó .. chúng có giá trị gì cho đời sống ?? Nghi tình trở thành nền tảng cho nguồn động lực thúc đẩy sự dò xét, quán sát, học hỏi, tìm tòi, và tích lũy kinh nghiệm, và qua con đường nghi tình với những thể nghiệm thực tại, nghi tình tử trở thành những triết gia .. những triết gia ta có thể tìm thấy ở một ông đầu bếp, một bà nội trợ, một thương gia, một tín hữu, một phật tử, một bác sĩ, một chính trị gia, vv. ... ehehe eeehehe

ehehehe . híc híc .. eheheheh

---

Ý, tôi chưa kịp viết ngài đã viết thay rồi :smile:

Quote:

---

Originally Posted by MySweetLord

:cheer:

Nghi tình giáo bắt đầu khai hoa rồi hả!!?

Xin chúc mừng nha! xin chúc mừng!!!

Chúc Nghi tình giáo làm ăn khấm khá,

Khách khứa nhộn nhip... hi hi..


:cheers:


MSL

---

Khai hoa này có liên quan gì tới sinh đẻ không vậy :) Toàn là nhờ MSL chỉ điểm thôi!

Dạ giáo chủ .. ehehe

động cơ của NGHI TÌNH thì có sẳn .. mà hứng thú ngồi coi nghi tình thì đại khái nói sao đây ??

eheheh . híc híc .. ehehehe

Vậy thì ông phải chờ đợi tôi viết thêm rồi :) đó cũng là rèn luyện sự kiên nhẫn. Mà đôi khi tôi cũng hay hứa cuội lắm ..

III. Ai Là Nghi Tình Tử

Một tôn giáo đúng nghĩa thường có những thủ tục linh thiêng ban đầu cho những người mới vào đạo. Người ta có thể dùng điều lệ này để phân định ai là giáo dân chính thức và ai không phải. Ngược lại, những trường phái triết học không cần thiết phải có một thủ tục gì. Người ta tự mình quyết định tư tưởng của mình là duy tâm, duy vật, hoài nghi, hiện sinh, .. tùy theo sự lãnh hội của họ. Tôi có thể khoe khoang mình là tín đồ trung thành của chủ nghĩa duy vật, và cũng không ai kiếm chứng làm gì. Tôi là ai không quan trọng bằng luận cứ của tôi, vì những điều tôi nói mới là tư tưởng thầm kín của tôi thật sự.

Thể Hoa Nghi Tình Giáo là một trường phái tôn-triết học thì nghi tình tử cũng chỉ là những con người có cùng chung đích đến. Mỗi đọc giả đang đọc cũng có thể là nghi tình tử nếu cảm thấy bằng lòng với những dòng tư tưởng tôi đã nêu ra. Ai cũng có thể nhận mình là nghi tình tử nếu muốn; cũng giống như tôi tự nhận mình là phật tử nhưng thật ra tôi chưa từng quy y và thỉnh thoảng mới đi chùa, còn về phật pháp thì tôi chỉ biết đại khái vài ba chữ.

Nói một cách tổng quát thì như vậy, nhưng không phải ai cũng có thể đi trên con đường nghi tình tâm tối này để trở thành một nghi tình tử thực thụ. Theo thiển ý của tôi, nghi tình tử phải là người có trí tuệ tương đối sáng; như vậy mới có thể đi đêm. Trí tuệ ở đây là trí óc phán đoán của thế gian, chưa phải thứ trí tuệ cao cấp của nhà phật. Kế đến, phải là người có chút ít định lực. Có lẽ phải trải qua ba tới năm năm cô đơn nhìn tuyết trắng buổi chiều đông. Nhưng chút ít là bao nhiêu? Như trong cơn nóng giận, chỉ một niệm thôi có thể trở lại trạng thái khá bình thường; (niệm từ bi, niệm vị tha, vị ngã, ..). Tạm gọi một ít định lực này là công lực lấy đá đè cỏ. Chỉ nghi tình tử với trí tuệ tương đối và một ít định lực trên mới có đủ sáng suốt và kiên nhẫn bước vào con người vô định của nghi tình giáo. Những nghi tình tử có trí tuệ tương đối nhưng chưa có định lực vẫn có thể rèn luyện vòng ngoài; riêng nghi tình tử tối dạ thì nên ở nhà an phận tốt hơn.

Nghi tình pháp không phải là thuốc trị bá bệnh; không có 84000 pháp môn. Nghi tình tử phải là những người khỏe mạnh tâm linh, bằng không thì kết quả chỉ đưa đến tẩu hỏa nhập ma mà thôi. Nghi tình tử, bước chân người ra đi cho đêm dài thêm khắc khoải!

IV.

Nghi tình tử, khi dòng đời lắng đọng, khi những hệ lụy cuộc đời chợt rơi rụng như lá mùa thu, người sẽ khởi đầu cho một cuộc hành trình không định hướng.

Khởi điểm của nghi tình giáo không phải từ một cơn mê sảng mà là từ cuộc sống này; tuy nhiên nếu nói cuộc đời chỉ là một cơn mê sảng thì khởi điểm của nghi tình giáo cũng là một giấc chiêm bao. Có một điều là, tâm thức con người phải ma sát với cuộc sống với thiên nhiên mới phát sinh nghi tình, vì tâm thức làm sao tự nó phản chiếu chính nó nếu không có gì để phản chiếu. Nói cho kỳ cùng thì ngoại giới và tâm thức có một mối liên hệ mật thiết nào đó khó có thể tách rời, chia chẻ là đã đi vào phân tích. Một con người được sinh ra và lớn lên nơi núi rừng cô quạnh thì núi rừng chính là một phần đời sống của cá thể đó, cũng giống như một phần máu thịt của cơ thể. Rồi cơ duyên nào đó, cá thể lại cảm nhận được sự cô liêu vô cùng của kiếp sống, một cái gì đó không tên luôn ẩn hiện như một bóng ma. Cuộc đời dường như trở nên vô nghĩa, thời gian không tiếc cứ dần trôi. Thời gian sẽ nuôi dưỡng cái bóng ma trên đến lúc nó có thể bùng vỡ; cá thể bất chợt khởi lên một nỗi hoài nghi về tự tính của cuộc đời, dòng thời gian đảo ngược.

Trong dòng đời bận rộn này, cơ hồ ai có thể dừng lại để ngắm thưởng hoa thơm cỏ dại bên đường? Tốc độ xe hơi có nhanh cũng không nhanh bằng một tâm tư không dừng lại. Cỡi ngựa xem hoa thì làm sao thấy được vẻ đẹp của hoa. Xin đừng lo, một người với chút tâm tư sẽ có lúc bất chợt nhìn lại, chợt bắt gặp màu sắc lung linh của một cành hoa dại; người khách đó sẽ dừng chân lại để ngắm nhìn những hình ảnh diễm lệ kia. Cũng giống như một lữ khách đi xa trở về cố quận, nhìn lại mùa thu với con đường năm cũ; cảnh cũ đường xưa sao lại không hữu tình. Lữ khách chợt mỉm cười an lạc. Đây là món quà cho kẻ đi xa, người ở lại cũng có nhưng thường hay quên lãng. Chút tâm tư trên được nuôi dưỡng theo thời gian năm tháng, con người rồi đa số ai cũng sẽ có lúc dừng lại ngắm hoa, vì hiếu kỳ, vì quá mỏi mệt, vì muốn tìm sự an lạc, vì muốn thoát khỏi kiếp người đau khổ, .... Một người đi đến cuối đường đời mà không có phút giây nào đó bất chợt nhìn lại thân phận của mình và của loài người nói chúng, thì có lẽ người đó đã được ngủ yên trong ảo mộng.

Ảo mộng của một phàm nhân chỉ sống bình yên qua ngày tháng và tâm tư gói trọn trong hạnh phúc nhỏ nhoi của ăn no ngủ kỹ. Ảo mộng của niềm tin cứng ngắc vào một thiên đàng bất tử của kẻ tham lam..

V.

Nghi t�nh tử, niềm tin kh�ng bao giờ c� thật.

Kh�ng mấy ai hiểu được v� sao ta hiện hữu, nhưng c� lẽ ai cũng phải tin v�o một điều g� đ� trong cuộc sống. T�i tin rằng ng�y mai mặt trời sẽ mọc, tin rằng mảnh đất dưới ch�n sẽ kh�ng nứt ra để cuốn t�i v�o l�ng địa ngục, tin chiếc xe t�i l�i sẽ kh�ng bị chảy ra l�m cho t�i tử nạn, v� đặc biệt l� tin rằng ng�y mai t�i vẫn c�n sống, ng�y mai t�i vẫn c�n thở v� tương lai sẽ tốt đẹp hơn những g� hiện tại. Nếu ph�n loại, th� đ�y l� niềm tin của thế tục; tuy nhi�n những đạo sĩ VFF vẫn chưa tho�t ra được niềm tin thế tục n�y, d� miệng họ l�c n�o cũng n�i đời người l� v� thường v� tất cả chỉ l� nh�n duy�n giả hợp. Những niềm tin c� vẻ cao cấp hơn như tin v�o một Thượng Đế, tin v�o nh�n quả lu�n hồi; đ�y l� những niềm tin tạm gọi l� xuất thế (nhưng thật ra cũng chả xuất đi đ�u).

Tại sao niềm tin kh�ng bao giờ c� thật? Tr�n chỉ l� một c�u n�i c� t�nh chất l�m thức tỉnh như một tiếng s�t l�m l�ng người chấn động. Nếu bạn thấy kh�ng c� g� l�m m�nh chấn động th� n� cũng chỉ l� một c�u s�o ngữ kh�ng hơn kh�ng k�m. Nơi đ�y thật v� giả đ� kh�ng c�n quan trọng, chỉ nhưng m�, niềm tin thế tục l� quy ước thế gian, l� hy vọng v�o một tương lai ph�a trước..

Ngo�i s�n, những chiếc l� v�ng rơi lả tả. Tại sao thu về lo�i c�y thay m�u l�? Đ� l� do v�o thu, ng�y c�ng trở n�n ngắn hơn. Lo�i c�y biết được trời sắp v�o đ�ng, kh�ng c�n đủ �nh nắng v� nước cho sự quang hợp. Thế l� ch�ng bắt đầu nghỉ ngơi, tắt đi hệ thống cấu tạo thức ăn. Ch�ng sẽ sống bằng thức ăn dự trữ được từ m�a hạ. Thế l� chất diệp lục nơi l� c�y từ từ biến mất; l� c�y biến đổi th�nh m�u v�ng, theo cơn gi� đong đưa. Một phần nhỏ m�u v�ng đ� t�m ẩn trong chiếc l�, do bị m�u xanh che lấp n�n ta kh�ng nh�n thấy được.

C�u trả lời tr�n c� t�nh chất khoa học, v� khoa học l� những g� c� thể chứng minh thực nghiệm. Rồi ta tin như vậy, v� kh�ng tin sao được khi họ đưa ra những bằng chứng qu� r� r�ng. Người ta biến sự giải th�ch tr�n trở th�nh kiến thức cho những ai học về sinh vật.

Trong khi đ� thi nh�n lại c� niềm tin kh�c, l� niềm tin thơ mộng của thi ca. N� bắt nguồn từ cảm x�c chớ kh�ng bằng l� tr�. Tại sao l� c�y biến th�nh m�u v�ng? Thi nh�n trả lời..

Tia nắng hạ nhuộm v�ng chiếc l�
Cho t�m tư ấp ủ ch�t t�nh xa

Người đọc chắc ngạc nhi�n kh�ng biết thơ của ai m� dở qu�. Kh�ng cần n�i cũng biết rồi.. Khi ta tin v�o sự giải th�ch của khoa học, ta vẫn c� thể l�m thi sĩ; thật ra th� m�u v�ng-đỏ kia cũng một phần do �nh nắng. Nhưng v� t�nh, ta đ� tu�n theo d�ng chảy của cuộc đời. Ta cho rằng m�nh đ� hiểu được một sự vật hiện tượng th� ta đ�u c�n ho�i nghi về sự biến h�a kỳ diệu của n�. Thế l� ta tr�i theo d�ng chảy cuộc đời, bỏ mất đi cơ hội đảo ngược thời gian. L�m sao đảo ngược d�ng thời gian? Ch�nh l� khởi Nghi T�nh! Khi nh�n l� v�ng rơi, đừng nghĩ tới khoa học, cũng đừng d�ng cảm x�c thi nh�n, m� h�y để l�ng m�nh lắng đọng, thể nghiệm sự kỳ diệu của đất trời. Biết đ�u ta thể nghiệm được điều g� s�u xa từ những g� b�nh dị nhất; v� chiếc l� v�ng kia biết đ�u lại l� h�nh b�ng của ch�nh ta.

Niềm tin l� hy vọng về một tương lai. T�i tin ng�y sau t�i nhất định sẽ ra trường; sau khi t�i chết t�i sẽ l�n thi�n đ�ng hay về miền cực lạc. Ng�y mai ra sao l�m sao ai biết được, v� c� lẽ ng�i mai sẽ kh�ng bao giờ c�. Ta hy vọng, kỳ vọng v�o một tương lai tốt đẹp hơn cũng ch�nh l� hy vọng để m� sống; đời người sẽ v� nghĩa nếu kh�ng c� tương lai; đ� l� suy nghĩ chung cho những con người thế tục vẫn miệt m�i với ch�n cơm manh �o hay c�ng danh lợi lộc. Đ� vẫn l� tr�i theo d�ng chảy cuộc đời. H�y dừng lại, h�y khởi nghi t�nh để bước l�n con đường thể nghiệm thể nhập ph�p giới; một con đường kh�ng c� kỳ vọng ở tương lai, ngoại trừ c�i chết.

H�y n�i đến niềm tin xuất thế. Người ta tin v�o một Thượng Đế tạo ra vạn vật. Thế th� những chiếc l� v�ng kia l� do Thượng Đế chế tạo ra như vậy. Nhưng những người n�y lại cũng tin giải th�ch của khoa học; m� khoa học lại l� kẻ th� của Thượng Đế. Tin v�o Thượng Đế l� một điểm tựa t�m linh an to�n nhất, v� n� kh�ng bao giờ sụp đổ. Cuộc đời dẫy đầy tội �c v� đau khổ; người tin v�o Thượng Đế sẽ thấy đời m�nh hạnh ph�c hơn, chết sẽ về Thi�n Đ�ng bất tử. T�i kh�ng muốn phủ nhận c�i tốt đẹp của nh�n loại đối với niềm tin n�y, v� cũng kh�ng muốn b�i b�c niềm tin kẻ kh�c. Chỉ l�, dưới một c�i nh�n kh�c, niềm Tin Thượng đế l� một loại thuốc an thần hiệu nghiệm gi�p con người ngủ say trong ảo mộng. Trong giấc chi�m bao, ta sẽ l� một con cừu tơ nhởn nhơ gặm cỏ tr�n c�nh đồng xanh bất tận; thật hạnh ph�t biết bao. "Ph�c cho ai kh�ng thấy m� tin", v� c� những người kh�ng thể n�o v�o mộng.

D� mộng hay thật cũng kh�ng quan trọng, miễn sao người ta cảm thấy hạnh ph�c v� nụ cười thường nở tr�n m�i. Chỉ l� loại thuốc an thần n�y cũng c� mặt tr�i của n�. Như đ� n�i, nghi ngờ l� sự tự nhi�n v� tin l� những g� g� buộc. Nếu một người c� thể tin v�o Thượng Đế v� sống cả một đời hạnh ph�c, th� thật n�n ch�c ph�c cho người đ�. Nhưng thường kh�ng phải ai cũng c� niềm tin vững chắc như vậy. Một linh mục cả đời phụng sự cho Ch�a nhưng đến l�c n�o đ�, trải qua kinh lịch đau khổ của cuộc đời, vẫn phải ph�n v�n với c�u hỏi: NG�I c� thật sự hiện hữu chăng. Muốn đạt được đức tin tuyệt đối kh�ng phải l� chuyện dễ, c� lẽ v� vậy m� niềm tin phải được nhồi nh�t v�o đầu �c trẻ thơ. Nhưng rồi kẻ c� chiều s�u t�m linh vẫn phải ngỡ ng�n tự hỏi lại ch�nh m�nh; kh�c với những kẻ cuồng đạo v� tri.

Người ta lại tin v�o lu�n hồi nh�n quả. Những chiếc l� v�ng rơi xuống kia l� do nh�n duy�n tụ t�n. Kẻ gieo �c quả sẽ gặp �c b�o; con người sẽ t�i sinh ở kiếp lai sinh. Nhưng ở đ�y người ta lại kh�n kh�o hơn, người ta cho rằng tất cả chỉ l� phương tiện. Người ta n�i t�nh kh�ng t�nh c�, thiền đốn ngộ, ... Người ta ch�nh l� c�c bạn phật tử VN. V� rồi im lặng (v� ng�n) trở th�nh cảnh giới cao si�u. V� qu� cao si�u n�n cuối c�ng cũng kh�ng mấy ai hiểu r� được nghiệp v� t�i sinh l� thế n�o. Đ� l� lỗi ở người kh�ng phải lỗi ở đạo.

Niềm tin l� c�i g� đ� vẫn lơ lững. N�i theo kiểu chơi chữ th� tin nghĩa l� chưa khẳng định; m� ta lại c� thể khẳng định được g�. Thế n�n Nghi T�nh Gi�o mở ra một bước ngoặc kh�ng t�n, đảo ngược thời gian để chống chọi với Thượng Đế, đảo ngược t�m tư để lần m� trở về c�i kh�ng t�n được gọi t�n Thực Tại Nghi T�nh. N� lại l� một sự bất định, một ẩn số của kiếp người lang bạt.