Thổ Nhĩ Kỳ: Người đàn ông bất ngờ phát hiện một thành phố ngầm rộng lớn trong khi đang cải tạo nhà
Thổ Nhĩ Kỳ: Người đàn ông bất ngờ phát hiện một thành phố ngầm rộng lớn trong khi đang cải tạo nhà
(Omar Haj Kadour/AFP qua Getty Images)
Những ống khói bằng đá bị xói mòn kỳ lạ như trong truyện cổ tích, nằm rải rác ở Cappadocia miền trung Thổ Nhĩ Kỳ, gợi ý rằng có một thành phố ngầm rộng lớn nằm dưới mặt đất khô cằn ngay dưới chân chúng ta.
Trong nhiều thế kỷ qua, cư dân của cao nguyên Anatolian đã chạm khắc những ngôi nhà, tu viện và những ngôi làng từ đá núi lửa mềm của địa phương, tạo nên cảnh quan giống như trong tiểu thuyết của Tolkien ngày nay.
Được gọi là Elengubu vào thời cổ đại, sau khi được khám phá lại gần đây, thành phố hang động này đã mượn tên của một quận nằm trên nó là Derinkuyu, ở tỉnh Nevşehir. Bị bỏ hoang từ nhiều thế kỷ trước, mạng lưới đường hầm phức tạp của Derinkuyu từng mang lại sự an toàn và che chở cho những người tìm nơi ẩn náu giữa những cuộc đàn áp.
Tuy nhiên, thành phố vẫn còn đan xen các cấu trúc bằng đá và nhà ở trên đất liền. Sau khi nó bị bỏ hoang và không còn được công chúng biết đến vào đầu thế kỷ 20, việc khám phá lại Derinkuyu vào năm 1963 được ghi nhận là nhờ một cuộc cải tạo nhà. Theo người dân địa phương, một người đàn ông Thổ Nhĩ Kỳ đang mở rộng nơi ở của mình đã phá bỏ một bức tường và phát hiện ra một lối đi sâu thẳm dường như kéo dài vô tận, dẫn đến việc khai quật thành phố ngầm này ngay lập tức. Đây là điểm đầu tiên trong số 600 điểm vào được tìm thấy kết nối Derinkuyu với các cấu trúc bên trên.
Với kích thước khổng lồ, Derinkuyu trải dài khoảng 445 km2, sâu 85 m dưới lòng đất với khoảng 18 tầng. Từng là một thành phố dưới mặt đất nhộn nhịp, Derinkuyu được bao quanh bởi các khu nhà ở cho khoảng 20.000 cư dân, chuồng gia súc, máy ép rượu và dầu, hầm rượu, nhà nguyện, trường học, giếng nước và các tiện nghi khác.
Đối với những người đã chiếm đóng Derinkuyu trong nhiều thế kỷ và ai đã tạo ra nó, bằng chứng về những ngôi nhà trong hang động ở Cappadocia có từ thời kỳ Đồ đá cũ. Trong nhiều thế kỷ, đá núi lửa - đá được tạo thành từ trầm tích tro núi lửa đã hóa rắn - có thể khai quật bằng các công cụ kim loại đơn giản như xẻng và cuốc. Nguồn gốc sơ khai của Derinkuyu đã được liên kết với người Hittite ở Anatolia, những người có thể đã khai quật một vài tầng đầu tiên vào thế kỷ 15 trước Công nguyên. Các đồ tạo tác của người Hittite được phát hiện bên trong đã chứng minh cho giả thuyết này.
Sau đó, người Phrygian đã đến và xâm chiếm thành phố này vào năm 1200 trước Công nguyên. Nổi tiếng về năng lực kiến trúc trong việc chạm khắc đá, họ có thể đã tiếp tục xây dựng phần lớn cơ sở hạ tầng của thành phố. Người Ba Tư và người Seljuks có lẽ đã mở rộng thêm khi họ đến chiếm đóng lãnh thổ này. Tuy nhiên, Derinkuyu đã phát triển mạnh nhất trong thời đại Byzantine khi những người theo đạo Thiên chúa tìm nơi ẩn náu khỏi người Ả Rập Hồi giáo trong các cuộc chiến tranh Ả Rập-Byzantine (Đế quốc Đông La Mã), từ năm 780 đến năm 1180.
Với một mạng lưới khép kín và tiện nghi, nó đã cung cấp nơi ẩn náu cho khoảng 20.000 cư dân và cho phép họ cầm cự trước những kẻ xâm lược trong nhiều tháng liên tục mà không cần liên lạc với thế giới bên ngoài.
Các tầng trên của Derinkuyu bao gồm các khu vực dự trữ thực phẩm khô lớn và chuồng gia súc giúp giảm mùi khó chịu và khí độc đồng thời cung cấp vật liệu cách nhiệt trong những tháng lạnh hơn cho những người sống bên dưới.
Một cái giếng có thể tiếp cận với ngôi làng trên mặt đất nằm sâu khoảng 55m dưới lòng đất, cung cấp cả hệ thống thông gió và nước sạch cho toàn thành phố. Điều này có thể dễ dàng được can thiệp bên dưới để ngăn chặn ngộ độc có thể gây tử vong cho nguồn cung cấp nước của thành phố. Trong khi đó, hơn 50 trục thông gió xuyên qua bề mặt từ trên cao, cung cấp không khí trong lành cho thành phố từ trên cao. Các lối đi từng được thắp sáng bằng đuốc và đèn, và nhiều bức tường và trần nhà ngày nay vẫn bị cháy đen. Lối vào giữa các tầng được thiết kế bằng các cầu thang đá hoặc các đường hầm thẳng đứng với tay vịn và bậc thang bằng đá.
Trong trường hợp bị xâm lược, lối vào mỗi tầng của thành phố đều có những cánh cửa tròn bằng đá nặng khoảng 454kg, có thể được đóng lại để ngăn chặn những kẻ xâm nhập. Chúng được trang bị một cái lỗ trung tâm để các binh sĩ có thể đâm những kẻ tấn công họ. Khả năng phòng thủ sáng tạo của cấu trúc này cũng được thể hiện rõ ràng trong các lối đi hẹp, gây cảm giác ngột ngạt, buộc người ta phải cúi người khi đi qua. Người ta tin rằng sự cản trở này là do thiết kế như vậy, vì nó sẽ buộc kẻ địch phải khom người xuống khi di chuyển thành một hàng - đây là một lợi thế cho quân phòng thủ.
Một cánh cổng có cửa tròn lớn bên trong thành phố ngầm. (praphab louilarpprasert/Shutterstock)Bên cạnh các công sự, thành phố còn cung cấp các hoạt động giáo dục và tôn giáo. Một nhà nguyện rộng rãi với trần nhà hình vòm ở tầng hai được cho là một trường truyền giáo với các phòng học liền kề.
Ngoài ra, còn có một loạt cầu thang thẳng đứng giữa tầng thứ ba và thứ tư dẫn đến một nhà thờ hình chữ thập ở tầng thứ năm.
Derinkuyu không phải là thành phố ngầm duy nhất ở Cappadocia, mặc dù nó được cho là lớn nhất. Có tới 200 thành phố ngầm trên cao nguyên Anatolian, 40 trong số đó có độ sâu từ ba tầng trở lên. Một đường hầm dài 9 km kết nối Derinkuyu với đô thị ngầm lân cận Kaymalki. Có thể hình dung rằng nhiều thành phố ngầm này được kết nối với các “đường cao tốc” ngầm để tạo điều kiện cho việc đi lại an toàn giữa các khu dân cư ở xa.
Một nhà nguyện với trần hình vòm bên trong Derinkuyu. (Igor Stramyk/Shutterstock)Mặc dù những nơi này dần dần không được sử dụng, người Hy Lạp Cappadocian vẫn tiếp tục sử dụng chúng để thoát khỏi cuộc đàn áp thường xuyên vào cuối thế kỷ 20. Mãi cho đến khi chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ sơ tán Derinkuyu vào năm 1923, cư dân ở đây bị dẫn độ hàng loạt sang Hy Lạp, vì vậy nó đã bị bỏ hoang.
Sau khi được phát hiện lại một cách tình cờ vào năm 1963 và sau đó mở cửa cho công chúng vào năm 1969, nó đã được hàng ngàn người khám phá, và được thêm vào danh sách Di sản Thế giới của UNESCO vào năm 1985.
Ngày nay, du khách được chào đón khám phá thành phố cổ đại này chỉ với 50 lira Thổ Nhĩ Kỳ ($1,70). Với 8 tầng được mở cửa cho công chúng, du khách có thể tự mình khám phá bên trong và ngắm nhìn một phần nhỏ của thế giới dưới lòng đất nhộn nhịp một thời này, nhưng chúng ta cũng nên đồng hành cùng một hướng dẫn viên có kinh nghiệm.
Theo The Epoch Times
Thiên Hòa biên dịch
