Vết Bớt Màu Cà Phê Sữa

41

Erlendur phát lệnh tìm kiếm Einar. Những bức ảnh của anh ta được gửi đến các đồn cảnh sát ở Reykjavík và những thị trấn lớn, các thông cáo được gửi đến giới truyền thông. Erlendur yêu cầu rằng người đàn ông phải được yên, nếu có bất kỳ ai nhìn thấy anh ta phải liên lạc với ông ngay lập tức và không được làm gì khác cả. Ông nói chuyện ngắn gọn với Katrín - người đang không biết con trai mình ở đâu. Hai người con còn lại đang ở cùng bà. Bà đã nói cho họ nghe sự thật. Họ cũng không biết về nơi ở của em trai mình. Albert ở trong phòng khách sạn Esja cả ngày, ông gọi hai cuộc điện thoại, cả hai đều gọi đến cơ quan của ông ta.

"Thật là một tấn bi kịch kinh hoàng" Erlendur lẩm bẩm trong khi quay về văn phòng. Họ không tìm thấy dấu vết nào trong căn hộ của Einar cho thấy anh ta sẽ ở đâu. Ngày hôm đó trôi qua và họ chia nhau công việc. Elínborg và Sigurdur Óli nói chuyện với vợ cũ của Einar trong khi Erlendur đến Trung tâm Nghiên cứu Gen. Các tòa nhà mới của Trung tâm nằm trên đường West Country bên ngoài Reykjavík. Đó là một tòa nhà năm tầng với an ninh nghiêm ngặt ngay từ cửa ra vào. Hai nhân viên an ninh gặp Erlendur tại tiền sảnh rộng lớn. Ông đã thông báo trước là mình sẽ đến và bà giám đốc của Trung tâm cảm thấy hơi khó chịu khi buộc phải nói chuyện với ông trong vài phút.

Giám đốc là một trong số những người sở hữu công ty, một nhà di truyền học phân tử Iceland, từng học ở Anh và Mỹ, người đã đấu tranh cho ý tưởng đưa Iceland trở thành một cơ sở cho những nghiên cứu gen, từ đó phục vụ cho việc sản xuất thuốc. Sử dụng cơ sở dữ liệu, tất cả những tài liệu y học trong toàn quốc sẽ được tập trung lại và các thông tin y tế được xử lý sẽ giúp nhận dạng những rối loạn về gen.

Bà giám đốc đang chờ Erlendur trong văn phòng, đó là một người phụ nữ tầm năm mươi tuổi tên là Karítas. Vóc người bà mảnh mai hơn so với lúc xuất hiện trên ti vi với mái tóc ngắn đen tuyền và nụ cười thân thiện. Bà ta không hiểu Cục điều tra hình sự cần gì ở công ty của mình. Karítas mời Erlendur ngồi. Khi ông nhìn lên những bức tường được trang trí bằng nghệ thuật đương đại của Iceland, ông nói thẳng với bà rằng có một số điểm nghi vấn có ai đó đã đột nhập vào cơ sở dữ liệu và lấy đi những thông tin cực kỳ có hại.

Ông không biết đích xác là mình đang nói gì nhưng bà dường như hiểu điều đó rất rõ. Bà cũng không nói vòng vo, và Erlendur cảm thấy thật nhẹ nhõm vì điều đó. Ông đã trông chờ điều ngược lại. Một sự thông đồng yên lặng.

"Chuyện này rất nhạy cảm bởi dữ liệu cần phải được bảo mật," bà nói ngay khi Erlendur nói xong, "và đó là lý do tại sao tôi phải yêu cầu ông giữ chuyện này bí mật hoàn toàn giữa chúng ta. Chúng tôi đã biết có một sự truy cập trái phép vào cơ sở dữ liệu. Chúng tôi đã cho điều tra nội bộ vấn đề này. Các nghi vấn của chúng tôi hướng đến một nhà sinh học, nhưng chúng tôi không thể nói chuyện được với anh ta vì dường như anh ta đã biến mất khỏi mặt đất vậy".

"Là Einar sao?"

"Đúng, là anh ta. Chúng tôi vẫn đang thiết kế cơ sở dữ liệu, nên nói thật chúng tôi không muốn nói ra rằng mã khóa có thể bị bẻ và người ta có thể tự do tung tăng trong đó. Ông cũng hiểu điều đó mà. Mặc dù trong thực tế, đó không phải là vấn đề mã khóa".

"Tại sao các bà không trình báo với cảnh sát về vụ việc?"

"Như tôi đã nói, chúng tôi muốn tự giải quyết chuyện đó. Đó là một rắc rối của chúng tôi. Người ta tin tưởng rằng thông tin trong cơ sở dữ liệu không bị di chuyển hoặc bị sử dụng sai mục đích hoặc đơn thuần là bị đánh cắp. Cả cộng đồng cực kỳ nhạy cảm về vấn đề này, có thể ông đã biết, và chúng tôi muốn tránh sự cuồng loạn của đám đông".

"Sự cuồng loạn của đám đông ư?"

"Đôi khi có vẻ như cả nước đang chống lại chúng tôi vậy".

"Anh ta đã bẻ được mật mã à? Tại sao vấn đề lại không nằm ở mã khóa?"

"Ông làm như chuyện đó liên quan đến vấn đề do thám vậy. Không, anh ta không bẻ mật mã. Không thực sự là như vậy. Anh ta làm chuyện đó bằng một cách khác".

"Cách nào?"

"Anh ta lập ta một dự án mà không ai cho phép. Anh ta giả mạo các chữ ký, kể cả của tôi. Anh ta giả vờ là công ty đang nghiên cứu việc chuyển giao gen của một căn bệnh ung thư được phát hiện ra trong một vài gia đình ở Iceland. Anh ta đã lừa cả ủy ban bảo mật thông tin - một hình thức của cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu. Anh ta đã lừa cả hội đồng đạo đức khoa học. Anh ta đã lừa cả chúng tôi ở đây".

Karítas ngừng một lát và nhìn đồng hồ. Bà đứng lên đi ra bàn và gọi thư ký để hoãn một cuộc họp trong vòng 10 phút rồi ngồi xuống với Erlendur.

"Đó là động lực học cho đến lúc này" bà ta nói.

"Động lực học ư?" Erlendur hỏi lại.

Karítas nhìn ông trầm ngâm. Chuông điện thoại trong túi Erlendur bắt đầu reo. Ông xin lỗi và nghe điện thoại. Người gọi là Sigurdur Óli.

"Đội pháp y đã khám xét căn hộ của Einar ở Stóragerdi" anh ta nói. "Họ vẫn chưa tìm thấy gì ngoại trừ việc Einar đã được cấp giấy phép sử dụng súng cách đây khoảng hai năm".

"Một giấy phép sử dụng súng ư?"

"Nó vẫn còn trong danh sách của chúng ta. Nhưng đó chưa phải là tất cả. Anh ta sở hữu một khẩu súng ngắn và chúng tôi phát hiện ra một nòng súng ngắn dưới gầm giường".

"Một nòng súng ư?"

"Anh ta đã cưa cái nòng ra. Đôi khi người ta làm thế. Để bắn mình được dễ dàng hơn".

"Anh có cho là anh ta có thể nguy hiểm không?"

"Khi chúng ta tìm ra anh ta," Sigurdur Óli nói, "chúng ta cần tiếp cận một cách cẩn thận. Chúng ta không thể đoán được anh ta sẽ làm gì với khẩu súng".

"Anh ta khó có thể giết được ai với khẩu súng đó". Erlendur nói, ông đã đứng lên và quay lưng lại với Karítas để giữ bí mật cho câu chuyện.

"Tại sao không?"

"Anh ta đã có thể dùng nó," Erlendur hạ thấp giọng. "Với Holberg. Anh không nghĩ thế sao?"

"Tôi thực sự không biết".

"Gặp lại sau nhé!" Erlendur nói và tắt máy, sau đó ông lặp lại lời xin lỗi trước khi ngồi xuống.

"Đó là quy trình cho đến lúc này" Karítas nói lại phần vừa nói dở. "Chúng tôi xin những nhà chức trách cho phép thực hiện một dự án nghiên cứu, giống như trường hợp của Einar, nghiên cứu sự chuyển đổi gen của một căn bệnh cụ thể. Chúng tôi được cung cấp một danh sách đã được mã hóa tên của những người bị bệnh hoặc những người có thể mang mầm bệnh và so sánh nó với cơ sở dữ liệu về phả hệ đã được mã hóa. Sau đó chúng tôi có thể tạo ra một loại cây phả hệ được mã hóa".

"Giống như một cái cây nhắn gửi".

"Sao cơ?"

"Không có gì, bà cứ nói tiếp đi".

"Ủy ban bảo mật thông tin đã giải mã danh sách với tên của những người mà chúng tôi muốn nghiên cứu, cái mà chúng tôi gọi là một nhóm mẫu, gồm cả bố mẹ và người thân, và từ đó chúng tôi có một danh sách những người tham gia với số chứng minh thư của họ, ông hiểu không?"

"Và đó là cách mà Einar lấy được tên và số chứng minh thư của bất cứ ai có bệnh trong gia đình những người ấy".

Bà gật đầu.

"Tất cả những điều này đều được thực hiện ở ủy ban bảo mật thông tin à?"

"Tôi không biết ông muốn tìm hiểu sâu đến đâu. Chúng tôi đang hợp tác với các bác sĩ và rất nhiều cơ sở khác nữa. Họ trình tên của những bệnh nhân lên ủy ban đó, ủy ban này mã hóa tên và số chứng minh thư rồi gửi đến Trung tâm Nghiên cứu Gen này. Chúng tôi có một chương trình về phả hệ chuyên dụng, chương trình này sắp xếp các bệnh nhân thành từng nhóm dựa trên mối quan hệ giữa họ. Sử dụng chương trình này, chúng tôi có thể chọn ra những bệnh nhân có thể cung cấp những thông tin thống kê tốt nhất cho việc tìm kiếm các rối loạn gen cụ thể. Sau đó chúng tôi yêu cầu các cá nhân trong nhóm này tham gia vào nghiên cứu. Ngành di truyền học rất có ích trong việc kiểm tra xem liệu có ai bị mắc một căn bệnh di truyền không, nó còn có ích trong việc chọn ra một mẫu tốt, và là một công cụ tuyệt vời trong việc tìm kiếm các rối loạn gen".

"Tất cả những gì mà Einar cần phải làm là giả vờ tạo ra một mẫu và mã hóa cái tên, tất cả được hỗ trợ bởi ủy ban bảo mật thông tin".

"Anh ta đã nói dối chúng tôi rồi sau đó anh ta bỏ đi".

"Tôi có thể hiểu được chuyện này gây khó khăn cho các bà đến thế nào".

"Einar là một trong những người đứng đầu ở đây và là một trong những nhà khoa học giỏi nhất của chúng tôi. Một người đàn ông tuyệt vời. Tại sao anh ta lại làm chuyện đó?" Bà giám đốc hỏi.

"Con gái anh ta chết," Erlendur nói. "Bà không biết chuyện đó sao?"

"Không," bà ta trả lời và nhìn ông chằm chằm.

"Anh ta làm việc ở đây bao lâu rồi?"

"Hai năm".

"Chuyện đó diễn ra trước đấy cơ".

"Con gái anh ta chết thế nào?"

"Cô bé bị một căn bệnh thần kinh do di truyền. Anh ta là người mang bệnh nhưng không biết về căn bệnh đó trong gia đình mình".

"Một nghi vấn về gen đằng nội ư?"

Erlendur không trả lời. Ông cảm thấy mình đã nói đủ.

"Đó là một trong số những vấn đề liên quan đến loại cơ sở dữ liệu di truyền học này. Các căn bệnh có xu hướng nhảy ra khỏi cây phả hệ một cách ngẫu nhiên và sau đó lại hiện ra khi anh ít ngờ đến nó nhất".

Erlendur đứng lên. "Và các bà giữ tất cả những bí mật này. Những bí mật xưa cũ của mỗi gia đình. Những bi kịch, nỗi đau và cái chết, tất cả đều được sắp xếp và phân loại trên máy tính. Những câu chuyện về các gia đình và số phận mỗi cá nhân. Những câu chuyện về bà, và về tôi. Các bà giữ toàn bộ trong bí mật và có thể lấy nó ra bất cứ khi nào bà muốn. Một Jar City của cả cái đất nước này".

"Tôi không hiểu ông đang nói gì" Karítas nói. "Một Jar City ư?"

"Không, tất nhiên là không" Erlendur nói rồi đi ra.

42

Khi ông quay về nhà buổi tối hôm đó, vẫn chưa có tin tức gì về Einar. Gia đình anh ta đã tề tựu lại bên nhau. Albert đã rời khách sạn vào buổi chiều và quay về nhà sau một cuộc điện thoại đầy xúc động với Katrín. Vợ chồng hai người con đầu cũng ở đó và cô vợ cũ của Einar cũng đến. Elínborg và Sigurdur Óli đã nói chuyện với cô ta trước đó nhưng cô ta nói rằng mình không thể biết được Einar đang ở đâu. Anh ta đã không liên lạc gì với cô nửa năm rồi.

Eva Lind về nhà sau Erlendur một lát và ông kể cho con bé nghe toàn bộ quá trình điều tra. Những dấu tay ở nhà Holberg phù hợp với vân tay của Einar trong nhà anh ta.

Cuối cùng anh ta cũng đã đến gặp bố mình và dường như đã giết ông ta. Erlendur cũng nói với Eva Lind về Grétar, giả thuyết lớn nhất về sự biến mất của gã là gã đã tống tiền Holberg theo một cách nào đó, có thể là bằng những bức ảnh. Dựa trên những chứng cứ mà họ có, Erlendur nghĩ rằng rất có thể Grétar đã chụp những bức ảnh lật mặt Holberg, thậm chí là những vụ hiếp dâm không ai biết và có thể sẽ không bao giờ lộ ra. Bức ảnh ngôi mộ Audur cho thấy Grétar biết chuyện gì đã xảy ra và có thể đã kiểm chứng điều đó, và rằng gã đã thu thập tin tức về Holberg, có khả năng là để tống tiền hắn.

Hai bố con nói chuyện đến đêm khi những hạt mưa rơi đập vào cửa sổ và những cơn gió lại rít lên liên hồi. Eva Lind hỏi bố tại sao ông cứ xoa ngực mình, gần như là bản năng vậy. Erlendur nói cho con biết về những cơn đau mà ông thường cảm thấy, ông đổ lỗi cho cái đệm đã cũ nhưng Eva Lind yêu cầu ông đi gặp bác sĩ. Ông không hào hứng với ý tưởng đó chút nào.

"Ý bố là sao? Bố sẽ không đi khám bác sĩ ư?" Con bé nói và Erlendur ngay lập tức thấy hối hận vì đã nói ra chuyện đó.

"Không có gì đâu" ông nói.

"Hôm nay bố hút bao nhiêu điếu thuốc?"

"Không quan trọng đâu con".

"Thôi đi, bố bị đau trong ngực, bố hút thuốc như cái ống khói vậy, lại chẳng đi đâu ngoại trừ đi bằng xe, sống toàn bằng đồ ăn nhanh chiên lên, và còn từ chối không đi khám bệnh nữa! Rồi sau đó bố ném vào mặt con những lời lăng mạ vì lối sống của con cho đến khi con phải khóc hu hu như một đứa trẻ. Bố nghĩ chuyện đó là bình thường à? Bố có bị điên không đấy?"

Eva Lind đang đứng đó, nhìn chằm chằm như thần sấm xuống người bố đang ngập ngừng không dám ngẩng lên mà chỉ ngượng ngùng nhìn xuống sàn nhà.

"Bố sẽ kiểm tra nó" cuối cùng ông nói.

"Kiểm tra nó! Bố có cược là bố sẽ đi khám không?!" Eva Lind quát lên. "Lẽ ra bố đã phải làm điều đó từ lâu rồi mới phải. Đồ nhút nhát".

"Bố sẽ đi ngay trong sáng ngày mai mà" ông nói và nhìn con gái.

"Thế còn được" con bé nói.

Erlendur đang chuẩn bị đi ngủ thì điện thoại reo. Sigurdur Óli báo với ông rằng cảnh sát đã nhận được trình báo về một vụ đột nhập vào nhà xác ở Barónsstígur.

"Nhà xác ở Barónsstígur" Sigurdur Óli nhắc lại khi không thấy Erlendur nói gì.

"Ôi, lạy Chúa" Erlendur rên rỉ. "Và sao?"

"Tôi không biết" Sigurdur Óli nói. "Họ vừa mới gọi cho tôi và tôi nói rằng sẽ liên lạc với ông. Họ không biết gì về động cơ đột nhập. Có thứ gì khác ngoài những xác chết dưới đó không?"

"Tôi sẽ gặp cậu ở đó" Erlendur nói. "Đưa cả ông bác sĩ pháp y đến đó nữa", ông nói thêm và đặt điện thoại xuống.

Eva Lind đang ngủ trong phòng khách trong lúc ông mặc áo khoác và đội mũ rồi nhìn đồng hồ. Đã quá nửa đêm. Ông đóng cửa nhẹ nhàng để không làm con thức giấc, rồi lao xuống cầu thang và lên xe.

Khi ông đến nhà xác, đã có ba xe cảnh sát đậu ở đó. Ông nhận ra xe của Sigurdur Óli và ngay khi bước vào tòa nhà ông đã thấy ông bác sĩ đang rẽ ở khúc cua, bánh xe của ông ta rít trên mặt đường nhựa. Mặt ông ta ánh lên vẻ hung dữ. Erlendur đi nhanh xuống hành lang với cảnh sát và Sigurdur Óli đi ra khỏi phòng phẫu thuật.

"Hình như không mất thứ gì" Sigurdur Óli nói khi thấy Erlendur lao xuống hành lang.

"Nói cho tôi biết chuyện gì đã xảy ra" Erlendur nói rồi đi vào phòng phẫu thuật với anh. Những chiếc bàn phẫu thuật trống rỗng, tất cả các tủ đều đóng và không có dấu hiệu đột nhập ở đó.

"Có dấu chân trên khắp sàn nhà ở đây nhưng bây giờ chúng đã khô gần hết rồi" Sigurdur Óli nói. "Tòa nhà được nối với một hệ thống báo động, hệ thống này gọi đến trụ sở của một công ty an ninh và họ liên lạc với chúng ta cách đây 15 phút. Dường như tên trộm đập vỡ một cửa sổ phía sau và luồn tay qua để mở khóa. Không phức tạp lắm. Hắn vừa bước vào tòa nhà là hệ thống báo động đã reo lên. Hắn sẽ không có đủ thời gian để làm gì cả".

"Có thể đủ lắm chứ" Erlendur nói. Ông bác sĩ đã đến chỗ họ và rõ ràng là đang vô cùng khó chịu.

"Đứa quái quỷ nào lại đột nhập vào một nhà xác chứ?" ông ta nói.

"Holberg và Audur đâu?" Erlendur nói.

Ông bác sĩ nhìn Erlendur.

"Có việc gì liên quan đến vụ giết Holberg sao?" Ông ta hỏi.

"Có thể đấy" Erlendur nói. "Nhanh, nhanh, nhanh nào!"

"Họ để các xác chết trong phòng này", ông bác sĩ nói và đưa họ đến một cái cửa mà ông ta mở ra.

"Những cánh cửa này luôn luôn không khóa à?" Sigurdur Óli hỏi.

"Ai đánh cắp các xác chết làm gì chứ?" Ông ta cắt ngang, nhưng chợt đứng khựng lại luôn khi nhìn vào căn phòng.

"Thế còn bây giờ thì sao?"

"Cô bé đã mất rồi" ông bác sĩ nói như thể là không tin vào mắt mình, ông ta đi nhanh đến phòng lưu trữ, mở một cánh cửa khác và bật đèn.

"Chuyện gì vậy?"

"Quan tài của cô bé cũng mất rồi" viên bác sĩ đáp. Ông ta hết nhìn Sigurdur Óli lại quay sang Erlendur. "Chúng tôi đã làm một cái quan tài mới cho cô bé. Ai lại làm chuyện này cơ chứ? Ai lại có thể vô lương tâm như thế?"

"Tên anh ta là Einar," Erlendur nói, "và đó không phải là một sự vô lương tâm đâu".

Ông nói rồi quay đi. Sigurdur Óli theo ngay sau ông và họ đi nhanh ra khỏi khu nhà xác.

43

Trên đường đi Keflavík không có nhiều xe cộ vào đêm hôm đó và Erlendur lái nhanh hết mức mà chiếc xe ô-tô Nhật nhỏ bé mười năm tuổi của tôi có thể đi được. Mưa tuôn như trút xuống kính chắn gió làm cái cần gạt không kịp làm việc, và Erlendur nghĩ lại lần đầu tiên ông đến gặp Elín cách đây mấy ngày. Cứ như thể là cơn mưa không bao giờ chấm dứt vậy.

Ông đã bảo Sigurdur Óli yêu cầu cảnh sát Keflavík phải cảnh giác và phải đảm bảo rằng lực lượng hỗ trợ ở đó luôn trong tình trạng sẵn sàng. Họ cũng phải liên hệ với mẹ của Einar và cảnh báo bà ta về những sự việc gần đây. Ông muốn lái xe thẳng xuống nghĩa địa với hy vọng rằng Einar sẽ ở đó cùng với thi thể Audur. Ông chỉ có thể nghĩ được rằng Einar có ý định đưa em gái trở về ngôi mộ của mình.

Khi Erlendur đỗ xe lại ở cổng nghĩa trang Hvalsnes, ông thấy xe của Einar ở đó với cửa bên ghế lái và một cửa sau mở. Erlendur tắt máy, bước ra trời mưa và nhìn vào xe của Einar. Ông căng tai ra nghe nhưng chỉ thấy tiếng mưa ào ào xuống đất. Không có gió. Ông nhìn thẳng lên bầu trời đen kịt. Từ xa Erlendur có thể thấy một luồng ánh sáng trên lối vào nhà thờ và khi nhìn quanh nghĩa địa, ông thấy ánh sáng hắt ra từ chỗ ngôi mộ của Audur. Hình như có một thứ gì đó đang chuyển động chỗ ngôi mộ.

Và một chiếc quan tài nhỏ bé màu trắng.

Ông thận trọng tiến lại gần và bước rón rén đến chỗ người đàn ông mà ông nghĩ là Einar. Ánh sáng mạnh phát ra từ chiếc đèn xách tay mà người đàn ông mang theo và đặt nó xuống đất bên cạnh cái quan tài. Erlendur đi chầm chậm vào bên trong luồng ánh sáng. Anh ta ngẩng lên và nhìn chằm chằm vào mắt Erlendur. Erlendur đã nhìn thấy bức ảnh của Holberg khi còn trẻ và không nghi ngờ gì về sự giống nhau giữa họ nữa. Trán anh ta thấy và hơi tròn, lông mày rậm, mắt híp, xương gò má cao trên khuôn mặt gầy và răng hơi nhô ra. Mũi anh ta hẹp và môi cũng thế, nhưng cằm lại rộng và cổ dài. Họ nhìn vào mắt nhau một thoáng.

"Ông là ai?" Einar hỏi.

"Tôi là Erlendur. Tôi thụ lý vụ Holberg".

"Ông ngạc nhiên vì trông tôi rất giống ông ta phải không?"

"Có một vài điểm giống nhau nhất định" Erlendur đáp.

"Ông biết là ông ta đã cưỡng hiếp mẹ tôi" Einar nói.

"Đó không phải là lỗi của anh" Erlendur nói.

"Ông ta là bố tôi".

"Đó cũng không phải là lỗi của anh".

"Ông không nên làm thế này" Einar nói và chỉ tay vào cái quan tài.

"Tôi thấy mình phải làm như vậy" Erlendur nói. "Tôi phát hiện ra rằng cô bé chết vì cùng một căn bệnh giống như con gái anh".

"Tôi sẽ đặt cô bé lại đúng nơi của mình" Einar nói.

"Được thôi" Erlendur nói, đi chầm chậm đến cái quan tài. "Chắc chắn là anh muốn để cái này vào ngôi mộ nữa," Erlendur lấy ra một cái cặp nhỏ màu đen mà ông để trong xe từ lúc rời khỏi nhà người sưu tầm.

"Cái gì vậy?" Einar hỏi.

"Căn bệnh" Erlendur đáp.

"Tôi không hiểu..."

"Đó là mẫu sinh học của Audur. Tôi nghĩ chúng ta phải trả lại nó cho cô bé".

Einar nhìn vào cái túi rồi nhìn sang Erlendur, không biết phải làm gì. Erlendur tiến đến gần hơn cho đến khi ông đứng cạnh cái quan tài, nó ngăn họ làm hai bên, và ông đặt cái túi xuống đó rồi chầm chậm quay trở lại chỗ đứng lúc trước.

"Tôi muốn được hỏa táng" Einar đột nhiên nói.

"Anh có cả cuộc đời để sắp xếp việc đó" Erlendur nói.

"Ờ phải, cả cuộc đời" Einar nói, bỗng nhiên lên giọng. "Đó là cái gì? Một cuộc đời là cái gì khi con người ta mới lên bảy tuổi? Ông có thể nói cho tôi biết không? Đó là loại cuộc đời nào?"

"Tôi không thể trả lời điều đó" Erlendur đáp. "Anh có mang theo súng trong người không?"

"Tôi đã nói chuyện với Elín" Einar nói, lờ đi câu hỏi của ông. "Có thể ông đã biết. Chúng tôi nói về Audur. Em gái tôi. Tôi biết cô bé nhưng tôi không biết rằng đó là em tôi cho đến mãi về sau này. Tôi thấy ông mang em tôi ra khỏi ngôi mộ. Tôi có thể hiểu Elín khi bà ấy cố gắng tấn công ông".

"Làm sao mà anh biết về Audur?"

"Từ cơ sở dữ liệu. Tôi tìm ra những người chết vì chiều hướng đặc biệt của căn bệnh này. Lúc đó tôi không biết rằng tôi là con trai của Holberg và Audur là em gái tôi. Về sau tôi mới phát hiện ra điều đó. Tôi đã hiểu ra khi hỏi mẹ tôi".

Anh ta nhìn Erlendur.

"Sau khi phát hiện ra mình là một người mang mầm bệnh".

"Làm thế nào anh có thể liên kết Audur và Holberg lại?"

"Qua căn bệnh. Chiều hướng của nó. U não là một bệnh hiếm".

Einar yên lặng một lát rồi bắt đầu nói, một cách có phương pháp và không có chút lạc đề hay ủy mị nào, về những gì mà anh ta đã làm, như thể là anh ta đã chuẩn bị điều đó. Anh ta không bao giờ lên giọng mà chỉ nói bằng giọng trầm đều, đôi khi hạ thấp xuống thành tiếng thì thầm. Mưa rơi xuống đất, rơi lên cái quan tài và âm thanh trống rỗng ấy vang vọng trong tĩnh lặng của đêm. Anh ta mô tả lại việc con gái mình bất ngờ ốm khi mới lên bốn tuổi. Căn bệnh rất khó chẩn đoán và nhiều tháng trôi qua cho đến khi bác sĩ kết luận đó là một bệnh thần kinh hiếm gặp. Người ta nghĩ rằng đó là một bệnh di truyền qua gen và xuất hiện ở gia đình. Nhưng điều đặc biệt là nó không hề xuất hiện ở gia đình của cả mẹ và bố anh ta. Nó là một sự chệch hướng hoặc là một khuynh hướng khác mà các bác sĩ không thể giải thích được, trừ khi có xảy ra đột biến.

Họ nói rằng căn bệnh ở trong não của đứa trẻ và có thể giết con bé trong khoảng hai năm. Sau đó là giai đoạn mà Einar không thể mô tả cho Erlendur biết.

"Ông có con không?" Einar hỏi.

"Hai" Erlendur đáp. "Một trai một gái".

"Chúng tôi đã có con bé," anh ta nói, "và chúng tôi chia tay khi con bé qua đời. Không hiểu sao không gì có thể giữ chúng tôi lại bên nhau trừ nỗi buồn, những kỉ niệm và sự đấu tranh trong bệnh viện. Khi chuyện đó kết thúc, cuộc sống của chúng tôi dường như cũng chấm dứt luôn. Chẳng còn gì nữa".

Einar dừng lại và nhắm mắt. Cơn mưa chảy thành dòng trên khuôn mặt anh ta.

"Tôi là một trong những người đầu tiên làm cho công ty mới" sau đó anh ta nói. "Khi cơ sở dữ liệu được thành lập, dường như tôi được trở lại cuộc sống này. Tôi không thể chấp nhận câu trả lời của bác sĩ. Tôi cần phải tìm ra lời giải thích. Tôi lấy lại niềm say mê trong việc tìm ra cách thức mà căn bệnh đã truyền sang con gái mình. Cơ sở dữ liệu y tế được kết nối với một cơ sở dữ liệu di truyền học, và hai cơ sở này có thể được xử lý cùng nhau. Nếu ông biết mình đang tìm kiếm điều gì và bẻ được mã khóa, ông có thể thấy căn bệnh nằm ở đâu và có thể truy tìm ngược lại trong cây phả hệ. Ông thậm chí còn có thể nhìn thấy những sự chệch hướng. Những sự chệch hướng như tôi chẳng hạn. Và cả Audur nữa".

"Tôi đã nói chuyện với bà Karítas ở Trung tâm Nghiên cứu Gen" Erlendur nói, băn khoăn không biết nên nói thế nào cho Einar hiểu. "Bà ấy đã kể cho tôi nghe chiêu thức anh sử dụng để lừa họ. Tất cả những điều này đều rất mới với chúng tôi. Người ta không hiểu đích xác những việc khoa học có thể làm với các thông tin thu thập được. Những nội dung mà nó chứa đựng và những gì các anh có thể đọc được từ đó".

"Tôi đã bắt đầu nghi ngờ một số điều. Bác sĩ của con gái tôi đưa ra giải thuyết là đó là một căn bệnh di truyền qua gen. Lúc đầu tôi nghĩ rằng mình cứ đơn giản chấp nhận chuyện đó và tốt hơn hết là nên làm như thế. Rồi tôi bắt đầu nghi ngờ mẹ tôi. Tôi lừa bà để lấy một mẫu máu. Cả bố tôi nữa. Tôi không thể tìm ra dấu hiệu gì của bệnh. Cả hai mẫu. Nhưng tôi lại tìm ra căn bệnh trong tôi".

"Anh không xuất hiện triệu chứng nào ư?"

"Rất ít" Einar nói, "Tôi gần như mất khả năng nghe ở một bên tai. Có một khối u ở gần dây thần kinh nghe. Lành tính. Và tôi có những dấu hiện trên da nữa".

"Café au lait?"

"Ông đã biết về chuyện đó. Tôi nghĩ mình có thể bị nhiễm bệnh thông qua một sự biến đổi gen. Một sự đột biến. Nhưng tôi lại nghĩ là có một lời giải thích khác hợp lý hơn. Cuối cùng tôi đến chỗ cơ sở dữ liệu và lấy tên của một vài người mang bệnh mà có thể mẹ tôi có mối liên hệ nào đó. Holberg là một trong số họ. Bà nói với tôi cả câu chuyện ngay khi tôi tra hỏi bà với những mối nghi vấn của mình. Bà đã giữ yên lặng về vụ cưỡng hiếp ấy suốt bao nhiêu năm. Mà tôi lại chưa bao giờ bị ghét bỏ vì thân phận của mình. Ngược lại. Tôi là con út" anh ta nói như giải thích. "Đứa con bé nhỏ của bố mẹ".

"Tôi biết" Erlendur nói.

"Nghe điều đó mới hay ho làm sao!" Einar hét lên trong bóng đêm tĩnh mịch.

"Tôi không phải là con trai của bố tôi; bố ruột của tôi đã hiếp mẹ tôi; tôi là con trai của một kẻ hiếp dâm; ông ta đã truyền cho tôi những gen đồi bại, chúng không làm hại đến tôi nhiều mà lại giết chết con gái tôi; tôi có một người em gái chết vì một căn bệnh tương tự! Tôi vẫn chưa thể chấp nhận được tất cả chuyện đó, vẫn chưa thể hiểu được chuyện đó. Khi mẹ nói cho tôi biết về Holberg, cơn thịnh nộ trong tôi bùng lên và tôi chỉ vồ lấy nó. Ông ta là một kẻ đáng ghê tởm".

"Anh bắt đầu bằng cách gọi điện cho ông ta".

"Tôi muốn nghe giọng của ông ta. Không phải tất cả những thằng con hoang đều muốn gặp bố mình sao?" Einar nói, môi nở một nụ cười khẩy. "Thậm chí chỉ là một lần duy nhất trong đời".

44

Cơn mưa dần dần ngớt và lúc này đã tạnh hẳn. Chiếc đèn tỏa ra một luồng ánh sáng trên mặt đất và trên nước mưa, lúc này nước đã chảy thành từng dòng xuống lối mòn nhỏ cạnh những ngôi mộ. Họ đứng yên bất động, đối diện nhau, với cái quan tài ở giữa, nhìn vào mắt nhau.

"Ông ta hẳn phải sốc lắm khi nhìn thấy anh", cuối cùng Erlendur nói. Ông biết cảnh sát đang trên đường đến nghĩa địa và ông muốn tận dụng thời gian mình có với Einar trước khi sự ồn ào kéo đến. Ông cũng biết rằng gần như chắc chắn Einar mang vũ khí. Không thấy dấu hiệu của khẩu súng nhưng ông có thể cảm thấy là anh ta có nó. Anh ta luồn một bàn tay vào trong áo khoác.

"Ông nên nhìn thấy khuôn mặt của ông ta lúc đó" Einar nói. "Giống như Holberg vừa mới trông thấy một bóng ma trong quá khứ vậy, và bóng ma đó chính là bản thân ông ta".

°

Holberg đứng ở cửa ra vào nhìn người đàn ông đã bấm chuông, ông ta chưa từng nhìn thấy người đàn ông này trước đây nhưng vẫn nhận ra khuôn mặt đó ngay lập tức.

"Chào bố!" Einar nói bằng giọng mỉa mai. Anh ta không thể che giấu cơn giận dữ.

"Anh là ai?" Holberg nói, thực sự ngạc nhiên.

"Tôi là con trai ông", Einar đáp.

"Chuyện này là thế nào... anh là người đã gọi điện cho tôi sao? Anh hãy để cho tôi yên. Tôi không biết anh. Anh bị mất trí rồi".

Họ có chiều cao và vẻ bề ngoài giống nhau, nhưng điều làm Einar ngạc nhiên nhất là khi thấy Holberg già nua và ốm yếu đến thế nào. Khi ông ta nói, tiếng khò khè phát ra từ sâu trong phổi sau nhiều năm hút thuốc. Mặt ông ta xám xịt, gầy gò với vết nhăn nheo thâm quầng dưới mắt. Mái tóc bẩn màu xám bết chặt lấy da đầu. Làn da quắt queo. Những ngón tay vàng vọt, lưng hơi còng xuống, đôi mắt không màu và vô hồn.

Holberg đang định đóng cửa nhưng Einar khỏe hơn nên đã đẩy ông ta vào nhà. Anh ta ngửi thấy cái mùi ngay lập tức, giống như mùi của ngựa vậy, nhưng còn tệ hơn thế.

"Ông để thứ gì trong đây thế?" Einar hỏi.

"Anh ra khỏi đây ngay", giọng Holberg the thé khi ông ta quát Einar và ông ta quay trở vào phòng khách.

"Tôi có tất cả mọi quyền để ở đây" Einar nói, nhìn quanh thấy cái giá sách và cái máy tính ở góc phòng. "Tôi là con trai ông. Đứa con hoang tàn của ông. Tôi có thể hỏi ông một điều được không, thưa bố? Ông có cưỡng hiếp người phụ nữ nào khác ngoài mẹ tôi không?"

"Tôi sẽ gọi cảnh sát đấy!" Tiếng khò khè càng trở nên rõ hơn khi ông ta hét lên.

"Có ai đó đã phải làm điều đó lâu rồi" Einar nói.

Holberg do dự.

"Anh muốn gì ở tôi?" Ông ta nói.

"Ông không biết một chút gì về những chuyện đã xảy ra và đó chả phải là việc của ông. Ông không thể vô tâm hơn với những chuyện đó. Tôi nói có đúng không nhỉ?"

"Khuôn mặt đó..." Holberg không thể nói hết câu. Ông ta nhìn Einar với đôi mắt không màu một lúc lâu cho đến khi ông ta hiểu những gì mà Einar đang nói. Einar thấy Holberg ngập ngừng, thấy cái ông ta băn khoăn trước những điều mình vừa mới nói.

"Tao chưa từng cưỡng hiếp ai trong đời mình cả" cuối cùng Holberg nói. "Đó là một lời bịa đặt trắng trợn. Chúng nói tao có một đứa con gái ở Keflavík và mẹ nó buộc tội tao cưỡng hiếp ả ta, nhưng ả không bao giờ có thể chứng minh điều đó. Tao chưa bao giờ bị buộc tội hết".

"Ông có biết chuyện gì xảy ra với con gái mình không?"

"Tao nghĩ rằng nó đã chết từ khi còn bé rồi. Tao chưa bao giờ liên lạc với nó hay mẹ nó. Chắc chắn là mày hiểu điều đó. Con ả kiện tao tội hiếp dâm, mẹ kiếp!"

"Có lẽ ông biết về cái chết của một đứa trẻ trong gia đình mình chứ?" Einar hỏi.

"Mày đang nói đến chuyện gì?"

"Có đứa trẻ nào bị chết trong gia đình ông không?"

"Tất cả những chuyện này là sao?"

"Tôi có biết một vài trường hợp trong thế kỷ này. Một trong số đó là em gái ông".

Holberg nhìn Einar chằm chằm.

"Mày biết gì về gia đình tao? Làm cách nào...?"

"Anh trai ông, hơn ông hai mươi tuổi, đã chết cách đây mười lăm năm. Con gái ông ta chết năm 1941. Lúc đó ông mới mười một tuổi. Hai anh em ông được sinh ra cách nhau quá xa".

Holberg không nói gì và Einar nói tiếp.

"Căn bệnh ấy nên chết cùng với ông. Đáng lý ông nên là người cuối cùng mang mầm bệnh, ông là người cuối cùng trong dòng họ. Không kết hôn. Không có con. Không gia đình. Nhưng ông lại là một kẻ hiếp dâm! Một tên hiếp dâm khốn nạn và bệnh hoạn!"

Einar ngừng nói và nhìn chằm chằm vào Holberg với đôi mắt căm hờn.

"Và bây giờ tôi là người mang bệnh cuối cùng".

"Mày đang nói đến chuyện gì vậy?"

"Audur bị bệnh từ ông. Con gái tôi bị bệnh từ tôi. Chỉ đơn giản có thế. Không có trường hợp bị bệnh mới nào trong gia đình này kể từ khi Audur chết, ngoại trừ con gái của tôi. Chúng tôi là những người cuối cùng".

Einar di chuyển đến gần hơn, cầm lấy một cái gạt tàn nặng bằng thủy tinh và xoay nó trong tay.

"Và bây giờ thì nó đã kết thúc".

° ° °

"Tôi không bao giờ đến đó để giết ông ta. Chắc hẳn Holberg nghĩ rằng mình đang trong một mối nguy hiểm lớn. Tôi không biết tại sao tôi cầm cái gạt tàn lên. Chắc là tôi chuẩn bị ném vào ông ta. Có thể tôi muốn tấn công ông ta. Holberg di chuyển trước, ông ta tấn công và bóp cổ tôi nhưng tôi đã đánh vào đầu ông ta khiến ông ta ngã ra sàn nhà. Tôi làm điều đó mà không nghĩ ngợi gì. Lúc đó tôi bị kích động mạnh. Lúc trước khi đến, tôi đã băn khoăn không biết cuộc gặp của chúng tôi sẽ kết thúc thế nào, nhưng tôi chưa bao giờ lường trước chuyện đó. Chưa bao giờ. Ông ta đập đầu vào cạnh bàn rồi ngã xuống sàn và bắt đầu chảy máu. Tôi nhìn xung quanh, thấy một mẩu giấy và một cái bút chì nên đã viết lại rằng 'Tôi là ông ta'. Đó là điều duy nhất mà tôi có thể nghĩ ra sau khi tôi gặp ông ta ngoài cửa. Rằng tôi là ông ta. Rằng tôi là người đàn ông đó. Và người đàn ông đó là cha tôi".

Einar nhìn xuống dưới đáy mộ.

"Trong đó có nước", anh ta nói.

"Chúng tôi sẽ thu xếp chuyện đó" Erlendur nói. "Nếu anh có súng, hãy đưa nó cho tôi" Erlendur đến gần Einar nhưng anh ta không có vẻ gì là quan tâm.

"Những đứa trẻ là những triết gia. Có lần con gái tôi đã hỏi tôi trong bệnh viện, 'Tại sao chúng ta lại có mắt hả bố?' Tôi nói rằng có mắt thì chúng ta mới nhìn được".

Einar ngừng lại. "Con bé đã sửa lời tôi", anh ta nói như nói với chính mình. Einar nhìn Erlendur. "Con bé nói rằng nó để chúng ta có thể khóc".

Sau đó dường như anh ta đang đưa ra một quyết định.

"Ông là ai nếu không phải là chính mình?" Anh ta nói.

"Bình tĩnh nào" Erlendur nói.

"Lúc đó ông là ai?"

"Mọi chuyện sẽ ổn cả thôi".

"Tôi đã không nghĩ những chuyện này có thể xảy ra theo chiều hướng này, nhưng bây giờ thì đã quá muộn".

Erlendur không thể hiểu được ý anh ta.

"Mọi chuyện qua rồi".

Erlendur nhìn anh ta qua làn ánh sáng.

"Nó kết thúc tại đây" Einar nói.

Erlendur nhìn thấy Einar lấy khẩu súng ra khỏi áo khoác và hướng nòng về ông khi ông tiến lại gần hơn. Erlendur dừng lại. Trong ánh đèn, Einar quay cái nòng súng ngược lại và chĩa vào tim mình. Anh ta làm điều đó rất nhanh. Erlendur tiến đến bên anh ta, quát lên khi anh ta làm thế. Một tiếng súng vang lên. Trong khoảnh khắc tai Erlendur ù đi. Ông lao mình sang phía Einar và cả hai ngã nhào xuống nền đất.

45

Có lúc ông cảm thấy như linh hồn đã bỏ mặc mình và chỉ có cơ thể trống rỗng còn tồn tại, ông nhìn đăm đăm vào bóng tối với đôi mắt vô hồn.

Erlendur ngồi trên bờ ngôi mộ và nhìn xuống Einar đang nằm cạnh đó. Ông cầm lấy chiếc đèn, chiếu xuống và thấy rằng anh ta đã chết. Sau khi đặt đèn xuống, ông bắt đầu hạ chiếc quan tài xuống đất. Ông mở nó ra trước, đặt cái bình vào trong rồi đóng nắp lại. Ông phải cố gắng lắm mới hạ được chiếc quan tài một mình, ông tìm thấy một cái xẻng mà người ta để lại trên một đống đất gần đó. Sau khi làm dấu thập trên quan tài, ông bắt đầu xúc đất lên, và mỗi lần tiếng sỏi đất nặng nề đập vào cái nắp trắng với một âm thanh sâu, trống rỗng, ông lại thấy lòng đau nhói.

Erlendur cầm lấy cây cọc trắng bị gẫy nằm bên cạnh ngôi mộ, cố gắng đặt nó vào đúng chỗ và dùng hết sức mình để nâng tấm bia đá lên. Ông đang làm nốt công việc thì nghe thấy tiếng những xe cảnh sát đầu tiên và tiếng người gọi khi họ vào trong nghĩa địa. Sigurdur Óli và Elínborg đang gọi ông. Những con người được chiếu sáng bởi đèn pha của xe tạo thành những cái bóng khổng lồ trong đêm tối. Ông thấy mỗi lúc một nhiều ngọn đuốc đang đến gần mình.

Ông thấy Katrín và ngay sau đó Elín. Katrín nhìn ông đầy thắc mắc và khi bà nhận thấy chuyện gì đã diễn ra, bà lao người về phía Einar, gào khóc và ôm lấy người con trai, ông không muốn ngăn bà lại. Ông thấy Elín quỳ xuống bên bà. Ông nghe thấy Sigurdur Óli hỏi xem ông có ổn không và thấy Elínborg cầm khẩu súng ngắn rơi xuống đất lên. Ông thấy các cảnh sát khác đến và những ánh đèn flash của máy ảnh từ xa trông như ánh chớp.

Ông nhìn lên. Trời lại bắt đầu mưa, nhưng hình như mưa đã nhẹ hạt hơn.

Einar được chôn cất bên cạnh em gái mình ở nghĩa trang Grafarvogur. Đó là một lễ tang bí mật. Erlendur đã gặp Katrín, ông kể cho bà nghe về cuộc gặp gỡ giữa Einar và Holberg. Erlendur nói rằng anh đã tự vệ nhưng Katrín biết rằng ông đang cố gắng xoa dịu nỗi đau của mình.

Trời vẫn mưa nhưng những cơn gió mùa thu đã giảm dần. Mùa đông đến nhanh với băng giá và bóng tối. Erlendur thích điều đó.

Vì con gái cứ khăng khăng một mực, cuối cùng ông cũng đi khám bác sĩ. Ông bác sĩ nói rằng cơn đau trong ngực ông là do một cái sụn sườn bị tổn thương, có thể đó là do ông nằm ngủ trên một cái đệm quá tệ và thiếu vận động.

Một ngày, bên nồi thịt hầm đang sôi sùng sục, Erlendur hỏi Eva Lind xem nên chọn tên gì cho đứa trẻ nếu cô sinh ra một bé gái. Cô nói rằng mình muốn bố đưa ra một vài gợi ý.

"Bố muốn gọi con bé bằng cái tên gì?" Cô hỏi.

Erlendur nhìn con gái.

"Audur" ông đáp. "Bố nghĩ gọi nó là Audur là hay nhất".


Hết

Chương 2
Trâm vừa ra khỏi khung cửa sau văn phòng, lũ học trò tụm năm tụm ba rải rác trên sân cờ rùng rùng chạy về phía hành lang. Một thoáng, chúng đã biến mất vào lớp học gần thang lầu. Trâm chỉ nghe thấy chúng nó kêu Cô Trâm, cô Trâm chúng mày ơi! Nàng nhìn lên dãy lầu cao trên đồi, phía những lớp học im lìm trống vắng chiều thứ năm, ngập ngừng một lát rồi theo lối đi lát xi- măng nối liền văn phòng giáo sư với những lớp học. Lối đi quen thuộc này, mỗi buổi sáng cùng đi với các cô bạn đồng nghiệp để đến lớp, nàng không chú ý mấy. Hôm nay quanh sân không có những cặp mắt tò mò, những tiếng chào của lũ học trò, nhưng Trâm lại thấy bối rối và thoáng một chút lo âu. Vì hôm nay nàng phải "đương đầu" cả với lũ học trò đệ nhị cấp, lớn tồng ngồng, cao lênh khênh, không chỉ là lũ bé loắt choate của đệ lục, đệ ngũ nàng dạy hằng ngày. Chiều này đến phiên Trâm coi cấm túc.

Gần đến bậc thềm lên hành lang. Trâm quay nhìn lại phía văn phòng định chờ Thế, gã giáo sư đồng nghiệp, để cùng vào lớp. Nhưng nhớ lại vẻ mặt nhăn nhở và con mắt gằm gằm của hắn hay nhìn lén mình, nhớ lại chính chiều nay hắn dàn xếp với văn phòng để được cắt phiên xem cấm túc chung với mình, Trâm bực tức đi thẳng. Tiếng giày gót nhỏ của Trâm nhẹ nhàng vang lên trong hành lang vắng. Tiếng ồn ào trong lớp thưa dần rồi ngưng bặt. Trâm dừng lại ngoài cửa để tìm một dáng điệu quả quyết cuối cùng rồi bước vào lớp. Tiếng sột soạt mạnh mẽ bất ngờ của hàng chục chân tay bật dậy cùng một lúc. Trâm có cảm tưởng đang đi đến trước một quân đoàn chỉnh tề hàng ngũ bồng súng chào một nhân vật cao cấp. Rồi tiếng hô nghiêm vừa dõng dạc vừa có vẻ đù bỡn của một thằng học trò cuối lớp vọng lên. Trâm nhìn rất nhanh xuống đám đông rồi bước lên bục gỗ. Mọi lần vào lớp, Trâm vẫn khoát tay và gật đầu nhè nhẹ ra dấu cho học trò ngồi xuống. Nhưng bây giờ nàng chợt lúng túng. Không thể dùng cử chỉ thường lệ đó với những đứa học trò đầu trâu mặt ngựa to lớn thế này. Nhưng nếu dùng lời nói, lại rắc rối trong cách xưng hộ Trong đám học trò này, có đứa bằng Trâm, có đứa lớn hơn Trâm nữa về tuổi tác, nhân dáng mà biết đâu vè kinh nghiệm sống nữa. Học trò bây giờ, mới nứt mắt đã thuốc lá, cà- phê, rượu trà, đàn bà. Tụi nó khoe khoang và hãnh diện về cái sớm biết của mình, ngang nhiên sống buông thả và bất chấp như một tay chơi sõi đời thực thụ. Vậy Trâm không thể gọi chúng nó là các em như đối với bọn học trò nhỏ của nàng. Nhưng chúng không lớn hơn nàng bao nhiêu nên gọi bằng các anh có vẻ thân thiện và tâng bốc quá… nhanh trí và vui tính, Trâm tìm ngay ra một lối khác, vừa giễu cợt, vừa vô hại:

- Mời… các ngài ngồi xuống.

Những tay chân lều nghiều vất vả xếp vào hàng chỗ cũ. Một vài tiếng cười khúc khích lẫn với tiếng bàn tán suit soạt về Trâm, về thái độ và cách xưng hô vừa rồi. Một vài đứa chưa chịu ngồi, đứng phỗng ra như trời trồng nhìn đăm đăm lên Trâm.

Mấy thằng bạn bên cạnh phát vào vai chúng nó:

- Ê, sửng mày, cấm túc gấp đôi đa!

Chờ cho quí vị an tọa xong, Tram vắt cái áo khoác lông trắng lên thành ghế rồi nhẹ nhàng ngồi xuống. Nàng có cảm tưởng như hàng chục cái máy ảnh nhắm vào tóc, vào mặt, vào thân hình mình.

Lúc đó, Thế vào. Cả lớp sắp đứng lên, hắn khoác tay bảo đừng. Thân hình loắt choate gầy tép như cò hương của hắn lướt qua một lượt các dãy bàn. Rồi Thế trở lên, cẩn thận chậm rãi đặt vở sách ngay ngắn trước mặt Trâm. Hai tay chắp sau lưng, hắn đứng lom khom nhìn xuống lũ học trò ngông nghênh đang có vẻ bất cần sự hiện diện của hắn. Một giọng cuối lớp bất ngờ bật lên như cái pháo vừa châm ngồi:

- Thưa cô, sao hôm nay phải hai giáo sư cấm túc?

Trâm chưa kịp trả lời, đã nghe Thế đáp… phắt:

- Hôm nay các cậu đông.

Có tiếng khác phản đối:

- Có khi còn đông hơn mà vẫn một giáo sư.

Thế im. Chúng nó xì xào cười nói. Trâm cũng đang cười thầm. Có lẽ chúng nó biết dụng ý của tên giáo sư mà chúng ác cảm nhất. Bỗng nhiên Trâm mỉm cười phụ họa. Như vậy để chúng biết đối với nàng, Thế chẳng ra cái xơ múi gì cả.

Nhưng rồi Trâm trở lại công việc ngaỵ Nàng vờ nhường bàn giáo sư cho Thế. Hắng lắc đầu đi lảng ra phía hành lang. Còn lại một mình, Trâm lâm vào tình trạng lúc đầu. Nàng kéo chiếc ghế ra xa bàn một tí, ngồi chênh chênh tránh nhìn thẳng xuống những cặp mắt chằm chằm nhìn lên. Trâm muốn khoác chiếc áo lông vào. Nhưng chưa lạnh, cửa kính đóng kín, không khí trong phòng ấm áp dễ chịu. Trâm lại ngồi yên và bứt rứt tiếc đã không mặc áo từ lúc ở nhà.

Gần hai tháng đến dạy trường này, hôm nay là lần đầu tiên nàng không mặc áo len trước mặt học trò. Lần đầu tiên nàng chúng trông thấy thân hình thật của nàng. Không có cái áo khoác ngoài, vẻ nghiêm trang già dặn cũng mất đi. Ở Trâm toát ra cái vẻ trẻ trung tươi mát của trái cây vừa chín, vẻ dịu dàng gợi cảm của người đàn bà trẻ con. Mái tóc đen mướt chải bồng vấn thật cao, chiếc áo màu rêu đá bó sát thân hình thon nhỏ, đôi giày mule trắng gót nhỏ thanh thanh. Trâm biết lối phục sức đó không thích hợp với vai trò mình. Nhưng nàng không thể làm khác. Xõa dài mái tóc, mang guốc hay dép nàng còn cỏ vẻ đơn sơ và bé bỏng hơn nữa. Phải làm cho roam lên, cho già đi một tí. Nhưng nụ cười. Nụ cười thoáng qua đôi môi nhỏ đều, hàng răng nở trắng, qua đôi mắt đen kẻ đuôi vừa tinh nghịch vừa mơ màng. Trong cái lốt ấy, Trâm có tác phong tài tử hơn là giáo sự Tất cả tố cáo cái vẻ đẹp trẻ trung non nớt và vui tươi không thể nào che giấu của một cô giáo nhỏ tuổi dạy trường con trai của nàng.

Chờ cho không khí bỡ ngỡ xa lạ giữa hai phe mất đi, Trâm mới giở sổ, gọi tên những học trò bị cấm túc. Tiếng nàng vang lên mạnh, sắc, rõ ràng và thản nhiên vô cùng. Từng đứa đứng lên, rồi ngồi xuống. Trật tự vãn hồi dần dần trong đám lâu la đầu trâu mặt ngựa phạm pháp với những trọng tội: nghỉ học không xin phép, phá trật tự trong lớp, không đầy đủ nhiệm vụ trực.

Bỗng Trâm ngập ngừng ở một cái tên quen. Nàng gọi nhỏ hơn:

- Nguyễn Duy Minh.

Trâm đưa mắt nhìn xuống tìm kiếm và bắt gặp nó ở bàn thứ ba bên trái. Minh nhìn lên. Hai con mắt đen nhỏ bối rối một giây rồi cúi xuống mặt bàn. Nụ cười dè đặt, bỡ ngỡ còn đọng lại trên môi hồng ướt. Trâm nhướng mày lên cao một tí, tỏ dấu ngạc nhiên rồi dịu dàng mỉm cười để trấn tĩnh ngaỵ Nàng muốn hỏi, Minh đó à? Em cũng bị cấm túc sao? Nhưng nàng bỏ Minh bối rối ngồi xuống, kéo cây bút viết hí hoáy lung tung xuống tờ giấy trắng của thằng học trò ngồi cạnh, nàng gọi tiếp những tên khác.

Đọc xong bản "danh nhân" dài thượt bat rang chưa kịp lấy hơi, Trâm đã phải lắng nghe những tiếng lộn xộn dưới kia vọng lên:

- Thưa cô, thiếu tên em.

- Thưa cô, em đâu có bị phạt vì vô kỷ luật.

- Thưa cô… thưa cô…

Trâm gõ gõ cây bút máy xuống mặt bàn nghĩ thầm: À, lũ quỉ bắt đầu làm loạn rồi đây. Phải cao tay ấn lại, dễ dãi không xong rồi.

Một vài đứa đi trễ, mãi lúc ấy mới vào vây quanh trước bàn nàng nộp phiếu đi phạt. Có đứa giả vờ quên không đem phiếu, nắn nót viết tên mình lên mảnh giấy, kiêm cớ để đứng án ngữ lâu hơn trước mặt nàng. Nhân cơ hội đó, những đứa không việc gì cũng đùng đùng kéo lên vây gần kín bàn. Phần nhiều là những đứa lớn, đệ nhất, đệ nhị. Loạn, loạn thật rồi, Trâm lờ đi, cố thản nhiên, nhưng nàng cũng biết chúng nhìn mình chòng chọc và quan sát từng li từng tí cô giáo mới nhỏ bé mà lần đầu tiên chúng có dịp "nhìn tận mặt" như thế. Có tiếng sột soạt xê dịch không ngừng dưới các dãy bàn ghế. Trâm đứng lên, bảo chúng nó về chỗ. Lúc nàng nhìn xuống đám học trò tinh quái đã tự động hoán vị tự bao giờ. Những đứa to đầu lên chiếm hết mấy bàn trên. Các chú nhóc con bị đàn anh đuổi xuống cuối lớp. Và những cái đầu cái vai, thân hình, tay chân to lớn kềnh càng đó cố xếp gọn vào chỗ ngồi chật chội của mình, cứ như lù lù vươn lên trước mặt Trâm, mỗi lúc một tiến gần về phía nàng. Trâm lại nghĩ thầm, quân lưu manh thật, để xem còn giở trò gì nữa đây.

Trâm nhìn lại đồng hồ taỵ Mười lăm phút sơ khởi trôi quạ Bây giờ phải vào cuộc. Bắt chúng làm cái gì để chúng nhận ra là đang bị phạt. Đi cấm túc mà phây phây như đi xem trình diễn văn nghệ không bằng.

Trâm nghiêm giọng hỏi:

- Mấy lần trước, các ngài làm gì trong giờ cấm túc?

Một tiếng la ào lên như nước vỡ. Từng loạt câu trả lời náo loạn cả lên:

- Thưa cô, mấy giáo sư trước ác lắm…

- Thưa cô, hốt rác quanh trường…

- Thưa cô, giẫy cỏ sân thể thao…

- Thưa cô, chùi cửa kính…

- Quét màng nhện…

- Tổng vệ sinh…

Chờ chúng nó kê khai hết những hình phạt đó, Trâm ôn tồn nói:

- Giờ không phải mình tôi coi cấm túc, phải hỏi ý kiến thầy Thế nữa.

Thế lảng vảng ngoài hành lang nghe nhắc đến, hấp tấp bước vào:

- Tùy ý cô giáo, tôi miễn.

- Vậy tôi chia công tác cho chúng nó nhưng nhờ anh làm cảnh binh giữ trật tự giùm.

- Xin nhận.

Thế lại ra hành lang đứng nhìn vào cửa sổ, chờ bắt quân gian.

Trâm nhìn xuống những cặp mắt chờ đợi:

- Tôi không đủ kinh nghiệm và khả năng để chỉ huy các ngài trong những công tác vệ sinh đó. Nhưng các ngài đừng lo thất nghiệp. Chiều nay tôi xin đề nghị một chương trình hoạt động mới. Nhưng không hoàn toàn bắt buột phải theo. Nếu các ngài phản đối, có thể tìm một giải pháp khác.

Cả lớp nhao nhao:

- Thưa cô tụi em đồng ý.

- Chưa biết trước mà đống ý là ngốc, điên hay mạo hiểm không phải cách.

Chờ tràng cười của chúng dứt, Trâm tiếp:

- Hiện nay trường mình đang cổ động phong trào làm bích báo. Cuối năm sẽ chọn một số những bài xuất sắc của bích báo mỗi lớp để cho vào đặc san chung. Còn một tháng nữa mỗi lớp phải có một tờ bích báo. Sẽ có một ban giáo sư kiểm soát. Lớp nào thiếu tất nhiên sẽ lôi thôi. Nhiều lớp đang hoạt động ráo riết. Tuy nhiên, số bài vở tôi được xem qua còn nghèo nàn. Vậy nhân dịp này tôi muốn các ngài dùng hai giờ cấm túc này để… sáng tác. Tôi sẽ góp bài lại, kiểm soát chọn lựa và tất nhiên mục gì hay sẽ cho vào báo. Ai bằng lòng, đưa tay lên.

Trừ một vài thằng nhóc con ngơ ngẩn, cả lớp vội vàng hăng hái đưa tay trước lời đề nghị bất ngờ đó. Nhưng vẻ hăng hái bồng bột không suy tính đó nhụt xuống ngaỵ Những nét mắt trở nên ngại ngần và từng cánh tay dần dần hạ thấp xuống.

- Thưa cô, không có giấy để viết…

- Thưa cô, không đủ thì giờ…

- Thưa cô, không… có khả năng sáng tác.

- Em chót môn Việt văn.

Từng ấy tiếng nhao nhao lên một lúc. Trâm thong thả:

- Có người không đủ khả năng để viết thật. Nhưng cũng có thể thay thế, góp phần bằng vài mẩu chuyện vui cười, nhớ lại các danh ngôn, những mục sưu tầm khảo cứu nho nhỏ. Còn vấn để thì giờ, không nên thắc mắc. Sáng tác, trừ những tác phẩm dài, không hẳn cần đến yếu tố thời gian. Một bài thơ, một đoạn văn, một trang tùy bút, chỉ một thoáng là xong. Có khi ngồi nặn óc suốt ngày không ra một chữ, đó là trường hợp cạn đề tài và nhất là thiếu cảm hứng. Về chuyện thiếu giấy thì tôi sẽ giải quyết giùm.

Trâm giở quyển sổ dày năm trăm trang, giấy trắng noon, bìa đen, gáy mạ chữ vàng, đưa lên cho học trò xem:

- Ai cần giấy mời lên đây.

Một, hai, ba đứa; một, hai, ba bàn rồi tất cả chúng nó đạp bàn đạp ghế tuôn lên xin giấy. Hàng chục cánh tay vươn ra trước mặt Trâm, từng bàn tay bở sẵn trên mặt bàn. Nhẹ nhàng, thoăn thoắt Trâm xé từng tờ giấy noon nà phân phát cho chúng nó. Nàng xé mỗi lúc một nhanh. Những bàn tay mở đón mỗi lúc một nhiều. Tiếng giấy lao xao sột soạt lan đi khắp phòng như tiếng reo vui mơ hồ êm ái. Tiếng reo vui đó nhuốm vào hồn Trâm một ý nghĩ vừa sâu xa vừa giản dị vô cùng: mình đang cho.

Khi những cánh tay rút lui, những tiếng lao xao ngừng lại, nhìn quyển sổ quí của mình, Trâm thấy chỉ còn trơ lại cái bìa cứng dính mấy tờ xơ xác. Nàng mỉm cười tự bằng lòng một cách vô lý. Trâm nhìn xuống những cánh bướm trắng lớn ở xa về đậu lại và sắp sửa nhẹ nhàng vẫy cánh bay đi. Nhưng trong nét mặt ngẩn ngơ, cụt hứng của đám học trò, tương phản với vẻ hăng hái xôn xao vừa rồi. Trâm biết những tờ giấy trắng sẽ lại hoàn trắng hay viết nhì nhằng xé nát, vứt bỏ đi. Nhưng nàng không cần, không cần điều đó. Trâm chỉ lâng lâng vui sướng trong nguồn cảm xúc êm đềm và rộng lớn như khi đứng trên một ngọn đồi cao rout từng cánh hoa hồng thơm gieo vào lòng gió. Mình cho đi. Ba tiếng ấy mơ hồ vang dội trong tâm tư Trâm như một điệp khúc thanh thoát.

Một đứ học trò lén nhìn lên cuốn sổ tả tơi trên bàn Trâm, tiếc rẻ:

- Thưa cô, phí quá! Có người không viết cũng lên xin giấy.

Trâm dịu dàng đáp lại:

- Không. Cho không bao giờ phí. Chỉ có nhận nhưng không biết cách dùng mới phí mà thôi.

Bỗng nhiên, cả lớp im phắc hẳn đi. Rồi yên lặng vỡ ra theo một tràng vỗ tay huyên náo.

Trâm ngạc nhiên:

- Cái gì vậy?

- Thưa cô, cô nói lại lần nữa.

- Nói lại gì?

- Lời cô vừa nói.

Trâm chưa hết ngẩn ngơ, một đứa đã đọc lại rõ ràng từng tiếng một, câu nàng vừa nói. Mấy cái đầu cúi xuống, mấy bàn tay hí hoáy viết lên một mép giấy. Nàng hiểu nguyên nhân loạt vỗ tay và ngẫm nghĩ lại nghĩa đôi mà nàng không để ý khi nói ra lời. Trâm chợt vừa vui, vừa ngại như một lầm sau khi giảng bài thơ của Bà Huyện Thanh Quan cho một lớp nhỏ. Khi giọng nàng trầm xuống chấm dứt bài giảng, chúng nó im phắc, ngẩn ngơ một lúc và loạt vỗ tay đột ngột vang lên, như chiều naỵ Rồi chúng nó yêu cầu cô giáo giảng lại cho nghe lần nữa. Chúng nó nhao nhao và không khí lớp học bổng xao xuyến như cảnh phòng trà với những tiếng hô "bis, bis" sau một đơn ca tuyệt diệu. Chúng nó tưởng mình soạn bài giảng kỹ, học thuộc lòng rồi đến đây chỉ mở máy. Chẳng đứ nào biết và tin rằng những bài giảng chúng mê thích nhất là những bài nàng nói "tùy hứng" không bao giờ soạn trước. Những ý tưởng ấy, mối xúc động và thông cảm sâu xa với tác giả, với bài thơ hằn đọng từ bao giờ trong tiềm thức. Mỗi lượt giảng bài hứng khởi được khơi nguồn nhờ những khuôn mặt đợi chờ nghe ngóng, từng cặp mắt đen láy thông minh vô tội, từng dáng ngồi ngay ngắn chăm chú say mệ Nàng nhìn chúng nó, và nói chìm đắm vào thế giới xa vời, mênh mông của khung cảnh, thời gian, không gian trong bài thợ Đến khi yên lặng khỏa lấp gian phòng, khi tiếng vỗ tay vỡ ra như một dòng suối mát, nàng cảm thấy nhẹ nhàng vui sướng như đã truyền đi, với ngàn sau cách biệt ngàn trùng.

Chiều nay, chúng nó lại vỗ tay vì một câu nói tự nhiên không hề nghĩ ngợi.

Một lúc lâu, có tiếng ở cuối lớp:

- Nhưng thưa cô, không cảm hứng, viết sao được?

Trâm nhìn những khuôn mặt trông lên:

- Vỗ tay là dấu hiệu cảm thông và phấn khởi. Cảm hứng cũng có thể bắt nguồn từ niềm cảm thông và phấn khởi đó.

Một tiếng la thật vô lễ bật lên:

- Hay quá ta!

Trâm nghĩ đến hình phạt và ý nghĩ khô khan đầu tiên trở lại, hôm nay mình đi coi cấm túc. Nàng ra dấu cho cả lớp bắt đầu công việc. Dần dần sự yên lặng trở lại, kéo dài, trĩu xuống, những mái tóc cúi nghiêng nghiêng trên mặt bàn, những vầng trán ưu tư nhăn nhíu, những cặp môi xoắn lên đầu cán bút, những ngón tay gõ nhẹ xuống mặt bàn, những tiếng xôn xao mơ hồ của từng trang giấy trắng lật qua lật lại.

Chúng nó tìm cảm hứng đó. Trâm giấu nụ cười trong bàn tay vừa đưa lên che môi. Bây giờ, bọn học trò chăm chú vào công việc, không nhìn lên nàng nữa. Trâm tự do, dễ chịu, tha hồ nhìn xuống, quan sát từng đứa để "trả thù" bị nhìn lúc mới vào. Vài đôi mắt nhìn ra cửa sổ. Trâm nghĩ, thế nào cũng có thông reo gió thổi. Có đôi mắt nhìn sững vào khoảng không hay trên vách tường trống trải. Có cặp mắt sáng rỡ nhìn lên như vừa bắt gặp một ý tưởng, một hình ảnh thầm tiên nào đó đang chiếu vào khoảng tâm hồn u tối. Có cặp mắt sáng rỡ nhìn lên như vừa bắt gặp một ý tưởng, một hình ảnh thần tiên nào đó đang chiếu vào khoảng tâm hồn u tối. Có cặp mặt đăm đăm nhìn xuống tờ giấy trắng như chờ mong những hàng chữ bỗng nhiên hiện hình theo phép lạ.

Cuối cùng, Trâm nhìn xuống chỗ Minh ngồi. Cậu bé đang lơ đãng chống tay vào má nhìn lên phía nàng. Cây bút xoay tròn tinh nghịch trên mấy ngón tay trắng nhỏ. Nàng mỉm cười thật nhẹ như thầm nhắc, sao em không viết gì đi. Minh mỉm cười yên lặng. Nụ cười nửa đầm ấm bắt gặp vẻ quen thân trong xa lạ, nửa ngại ngùng bối rối muốn lẩn trốn, che dấu chính mình và những ý nghĩ mình trước đôi mắt dò xét và phán đoán của kẻ khác. Rồi đôi mắt Minh cúi xuống. Ngòi bút loay hoay trong tay, bây giờ bị cắn nhẹ giữa hai hàm răng đều và nhỏ. Minh vò một mẫu giấy nhỏ vứt xuống đất, giở trang giấy khác, nhưng không viết gì được. Trâm biết Minh muống đứng lên, chạy bay ra khỏi phòng, chạy thật xa cái nhìn xoi mói của nàng. Nhưng Trâm cứ nhìn như kẻ đi săn nhìn con thú lúng túng tìm cách thoát thân khỏi cái bay của mình. Nàng cười thầm, chú mày ngán bị bắt gặp trong phòng cấm túc phải không? Xui xẻo quá, bị bắt phạm tội ngay lúc ta đang điều tra lý lịch chú mày để còn liệu xem.

Thật ra điều đó chẳng có gì xui xẻo cho Minh, nhưng trường hợp chỉ ngộ nghĩnh buồn cười cho nó. Trâm nhớ đến vẻ lễ độ giả vờ và lối ăn mặc làm ra trẻ con ngoan ngoãn của Minh hôm đi với Thức đến xin nàng cho ở trọ trong nhà. Hôm đó thật tình Trâm chú ý đến lời giới thiệu của Thức và tin ở những điều Thức nói về Minh. Nàng không chú ý gì đến đương sự, ngồi khép nép nhỏ nhắn và yên lặng trên chiếc ghế cách xa bàn nàng ngồi. Đến nỗi, mãi chiều hôm đó, nhớ lại cậu bé xin ở trọ nhà mình để liệu bề quyết định, Trâm không còn nhớ hình dáng và vẻ mặt của Minh ra sao nữa. Nó có vẻ còn trẻ con, ngu ngơ, bằng thằng cháu con chị mình, cũng chẳng sao. Trâm định nếu nó trở lại với người bà con đến gởi gắm, sẽ nhận lời. Nàng cho việc đó không quan trọng và cũng chẳng có gì có thể thay đổi nếp sống đều đặng buồn tẻ cô độc trong tòa lầu mênh mông của mình. Cho nên nàng không hỏi tuổi tên của "ông khách trọ" tương lai nữa. Thêm một người cho nhà đỡ vắng, như Ro- bin- sơn thêm Mọi Thứ Sáu trên hoang đảo, vậy thôi. Nghĩ thế nhưng thật ra trong thâm tâm nàng mong mỏi một cái gì khác mà nàng chưa khám phá ra. Nàng chỉ cảm thấy thờ ơ, chán nản khi nhận ra người khách trọ tương lai chỉ là một thằng học trò nhỏ tầm thường và có vẻ… không biết gì cả. Trong hoàn cảnh Trâm, gặp người khách trọ không biết gì cả làm một điều may mắn và hợp lý. Nó biết gì, mình cũng biết gì, thế nào cũng mang họa… Biết thế, nhưng Trâm lại chán, lại buồn nghĩ đến cuộc đời đều đặn kéo dài không biết đến bao giờ và mong mỏi một cái gì, một cuộc cách mạng tâm hồn nào để đổi thay và xáo trộn tất cả. Nhưng rồi Trâm nghĩ đến gia đình, đến sự ràng buộc của sự sống và nghĩ cách khác: ở nhà biết mình cho một đứa học trò nhỏ cùng ở, hẳn yên tâm. Còn hơn là cho người khác hay một gia đình đông đúc thuê bớt tầng dưới. Để mình ra cho nó mấy điều kiện, làm khó dễ đôi chút rồi nhận lời. Chẳng lẽ lại ừ ngay… Nàng nói với Minh chiều hôm đó:

- Tôi tin Thức, mà em là bạn của Thức, tôi có thể nhận lời. Nhưng chuyện gì cũng phải có người lớn đã. Em từ đâu đến, xin ở nhà tôi, nhưng nếu gia đình em không bằng lòng thì sau này lôi thôi cho tôi và cho em nữa. Vậy em phải đưa một người bà con nào đến đây nói với tôi một tiếng. Vả lại, tuy em là học trò trong trường tôi dạy, nhưng còn xa lạ nhau, để tôi xem lại đã.

Trâm rào đón không phải để điều tra lý lịch gì nó, nhưng để nghĩ lại, chờ xem mình có thay đổi ý kiến gì không. Việc cho Minh ở trọ hay một người nào khác, không quan trọng. Điều nàng đắn đo là có nên kéo dài lối sống Rô- bin- sơn trên hoang đảo, hoàn toàn một mình trong tòa lầu vắng như trong mấy tháng nay không, hay phải thêm người như gia đình nàng dặn dò.

Nhưng Minh thì có lẽ tưởng nàng chưa nhận lời vì còn điều tra, vì chờ lời cam kết của người nhà nó. Vì thế, chiều hôm sau, lúc nàng ngồi một mình ở văn phòng giáo sư, Minh tìm vào. Quần tergal đen, giày đen, áo len màu rêu thẫm, vài cuốn sách cầm tay, trông Minh có vẻ lớn và "biết gì" hơn lần trước nhiều. Trâm ngồi tréo chân trên ghế xa lông gật đầu đáp lại cái chào lễ phép của cậu học trò. Minh ngập ngừng:

- Thưa cô, xin cô trả lời cho em biết về quyết định của cô.

Trâm ngồi thẳng, hai bàn tay đặg ngay ngắn trên vạt áo gấm màu xanh da trời, nghiêm trang và thờ ơ trả lời Minh:

- Tôi đã nói, cần phải có người nhà em đến nói với tôi một tiếng.

- Chiều mai em sẽ đưa bác em lại hầu chuyện cô.

Rồi Minh lại lễ phép chào Trâm và quay ra. Nhưng Minh vừa quay lưng, Trâm gọi lại:

- Này em…

- Thưa cô… gì ạ.

- Em chưa cho tôi biết tên.

- Dạ, Minh. Nguyễn Duy Minh.

- Lớp nào nhỉ?

- Đệ Nhất A ạ.

- Thôi được, em ra chơi.

Trâm chép tên và lớp của Minh vào góc vở soạn bài, định hỏi Hiệp, một giáo sư trong trường về gia thế Minh, vì theo Minh thì Hiệp biết rõ về nó.

Nguyễn Duy Minh. Nó ngồi đó. Nó mỉm cười. Nó quên giờ cấm túc. Nó nhìn lên cô giáo và chưa gì cả đã có vẻ chấp nhận "cô là người thân, người nhà của em rồi".

Gần suốt hai giờ, Minh ngồi lơ đãng thản nhiên giữa đám học trò chăm chú, cặm cụi tìm tòi, suy nghĩ viết. Trâm nhìn xuống tờ giấy trắng trước mặt Minh, lắc đầu nhè nhẹ và mỉm cười. Một vài tác giả đã lục tục đem văn phẩm lên góp. Những "tướng" còn lại hình như cũng sốt ruột, viết bừa thêm vài dòng nữa rồi cũng mang giấy lên qui hàng. Rồi bàn này, bàn nọ, lũ học trò đứa ngồi đứa đứng, lộn xộn như lúc làm xong một bài hạch tấn ích. Chỉ khác là không đứa nào quờ tay xuống học bàn tìm vội quyển vở giở ra dò xem bài làm có trúng tủ không. Một vài đứa góp bài xong, xin về trước. Nhưng cũng có đứa ngồi phỗng ra như tượng đá. Có đứa còn xin cô cho thêm một giờ cấm túc nữa để được ở lại chơi. Có đứa "thưa cô lần sau cô đến coi cấm túc nữa". Nhiệm kỳ canh tù sắp mãn, Trâm có thể cười được rồi. Nàng đứng lên, ra dấu cho tụi nó ngồi yên chờ đúng năm giờ mới về. Rồi nàng cúi xuống đống bản thảo dày cộm trên bàn. Một kết quả không ngờ: thơ, truyện vui, truyện ngắn… Nhiều nhất là thơ và thơ đủ loại cả kim lẫn cổ, về hình thức cũng như nội dung. Từ loại thơ mới "tự do" có đủ hình ảnh công viên ghế đá, dã thú, thảo mộc cho đến cổ lỗ sĩ kiểu mây Tân, song thu, kinh khuyết, thiếp chàng… Trâm mỉm cười tiếp đón tất cả. Trong lúc Trâm xếp loại những tác phẩm đó và gấp vào một tấm classeur thì đám giặc dưới kia nhấp nha nhấp nhỏm ngồi không yên. Chúng nó muốn biết vận mạng của những bài sáng tác đó ra sao. Trâm nhìn xuống chúng nó, ban một câu:

- Thật đáng tiếc…

Những nét mặt nhăn nhó đợi chờ lời chê bai tiếp theo. Nhưng Trâm chỉ định lừa chúng nó, cố làm cho chúng "đau khổ" trước rồi "sung sướng" sau như khi phát bài, bao giờ nàng cũng sắp thứ tự và đọc từng đứa một từ điểm nhỏ đến điểm lớn.

Ngừng một phút cho chúng thắc mắc chớ đợi, Trâm tiếp:

- Thật đáng tiếc là không phải bài làm để cho điểm. Nếu cho điểm thì có lẽ các ngài được trên hai mươi cả.

Chúng la lên một loạt và Trâm nghĩ đến tiếng reo hò tở mở của bọn giặc trên sân khấu cải lương khi sắp bao vây một thành trì bằng giấy nào.

Rồi mặc cho chúng xôn xao bàn tán, Trâm cúi xuống tờ giấy của Minh mà nàng đã để riêng lúc nãy. Trên góc giấy, chỉ vỏn vẹn có một câu, một câu nói của nàng: Cho không bao giờ phí. Chỉ có nhận mà không biết dùng mới phí mà thôi. Nó còn tinh nghịch mở một ngoặc đơn với hai chữ "danh ngôn" phía dưới câu đó. Trâm ném một cái nhìn khiển trách về phía Minh. Nó cười và cúi đầu nhận chịu.

Trâm nhìn đồng hồ tay: năm giờ đúng. Lệnh cuối cùng ban xuống ba quân:

- Hết giờ, các cậu về.

Cả lớp náo loạn như vỡ chợ. Chúng xô đẩy nhau ngã dúi, ra phía cửa. Có đứa trèo hẳn lên bàn, tuôn ra ngoài bằng cửa sổ. Trâm cười thầm: "vậy mà chúng làm như khoái cấm túc muốn kéo dài giờ tù này ra mãi". Chờ cho đứa học trò loắt choắt cuối cùng ra khỏi lớp, Trâm thong thả xếp giấy tờ trên bàn rồi ra cửa. Nàng cố tìm cách ra thật chậm cho lũ học trò giải tán hết trước khi nàng ra sân.

Nhưng vừa đi hết dãy hành lang vắng xuống khỏi thang lầu, lũ lâu la đứng phục kích sẵn từ bao giờ, vây kín nàng, vào giữa. Không còn lối đi, Trâm đành đứng lại chịu trận. Nàng làm ra vẻ thản nhiên cứng cỏi nhìn vào mặt từng đứa. Thằng cao nhất cất giọng vịt đực ồm ồm:

- Thưa cô… giờ cấm túc của cô… vui quá.

Trâm cười:

- Người coi cấm túc làm cho giờ cấm túc trở nên vui vẻ tức là làm mất ý nghĩa của sự trừng phạt và khuyến khích học trò phạm pháp?

Cả lũ cười. Một đứa nhe răng:

- Thưa cô từ trước đến giờ tụi em chưa gặp giờ cấm túc nào vui như thế!

Trâm quật một đòn:

- Vậy các ngài đây đều là dân cấm túc kinh niên sao?

Bọn học trò cười. Thừa dịp hai đứa có bạn gọi vừa bỏ đi, Trâm vội vàng lách mình ra ngã đó. Vòng vây tản ra, không còn là vòng tròn mà cái đuôi. Chúng nó đi theo sau Trâm lúc nàng về văn phòng cất sổ sách.

Tiếng la của chúng nó vọng lên từ dưới chân đồi:

- Tuần sau cô xem cấm túc nữa, tụi em sẽ nghĩ học không xin phép.

- Phá trật tự trong lớp.

- … Đánh lộn.

- … Bao giờ xem cấm túc cho tụi em biết trước.

Thế từ văn phòng lù lù đi ra bắt gặp Trâm đứng nhìn xuống con đường vòng quanh hồ mỉm cười một mình. Y hỏi:

- Hai giờ với tụi nó, chị mệ lắm?

- Không. Vui và phân vân về vai trò của mình. Lẽ ra, tôi không nên làm cô giáo.

Tram định tiếp nhất là cô giáo trường con trai. Nhưng nghĩ ra mình không thân thiết với tên đồng nghiệp này nên lại thôi.

- Bọn tôi cũng nghĩ thế về chị. Chị trẻ quá và lại hợp tụi nó.

- Anh ám chỉ cái gì?

- Không. Tôi nói thật. Chị trẻ, tụi học trò lại lớn. Ý nghĩ và lối sống của chị gần như tụi nó cho nên tụi nó thích. Chị gây ảnh hưởng trong trường này nhiều lắm đấy nhé!

- Tốt hay xấu?

- Không nên kết luận như thế. Tôi xin nhận xét và miễn phê bình. Cả bọn chúng tôi đều đồng ý công nhận là trước khi chị đến, bọn học trò chơi thân với chúng tôi lắm. Nhưng từ ngày có chị…

Trâm nhớ có một lần Hiệp cũng nói với nàng:

- Từ ngày có chị, lũ học trò trường này không thèm chơi với chúng tôi nữa. Chúng nó vây theo chị rồi đó.

Lần đó Trâm tưởng Hiệp nói đùa để tán khéo nàng. Bây giờ nàng thấy đúng và bắt đầu sợ. Sợ chúng nó. Sợ mình. Sợ những cuộc tiếp xúc rắc rối này, giữa cô giáo trẻ và lũ học trò con tai lớn. Vả lại học trò trường này nổi tiếng là tinh quái nhất. Đến như Thư, nghiêm, khô khan, lại đại học sư… cụ ra mà cũng chẳng đứa nào coir a gì. Mỗi lần điểm danh, bọn đầu trâu mặt ngựa đứng lên trân trân. Thư gọi, Nguyễn van A! chúng trả lời phắt, một vợ hai con. Đến: Lê văn B hắn đáp, góa vợ. Trâm không phụ trách những lớp như Thư, nhưng ở lớp nhỏ vẫn có những nỗi khổ tâm khác. Không phải Trâm chỉ tiếp xúc với học trò nhỏ mình dạy mà còn với bọn đệ Nhất đệ Nhị, những đứa này không biết ở lớp nào, cứ kiếm chuyện văn nghệ, bích báo, ca nhạc, dạ hội tất niên, cấm trại để đến thưa thốt tán dóc Trâm. Ban đầu ngoài sân, sau lần vô bếp. Mà nàng lại có chân có cẳng trong ban giáo sư chỉ đạo về báo chí và văn nghệ nhà trường.

Phải làm sao? Chẳng lẽ thối luỉ Mới vào nghề mấy tháng nàng không muốn mất "nhuệ khí". Nàng vốn thích phiêu lưu tình cảm. Trong địa hạt nghề nghiệp sao lại không có thể làm một chuyến phiêu lưu?

- Mời chị vào văn phòng xơi nước.

Trâm bỡ ngỡ quay nhìn lại Thế. Thấy hắn đăm đăm nhìn mình, nàng lạnh nhạt:

- Cám ơn anh, tôi phải về, chiều rồi.

Thật ra Trâm muốn hắt vào mặt hắn:

- Vợ con một bầy còn léng phéng, huống gì mấy đứa con trai mới lớn.

Thế lúng túng quay vào. Còn lại một mình, Trâm chậm rãi đi về phía sau trường, xuống đồi. Bóng chiều lãng đãng cuối chân mây. Rừng thông mơ hồ khơi gió. Một cơn lạnh mơ hồ thoáng lên da thịt. Trâm khoác chiếc áo lông lên vai, lắng nghe nỗi đìu hiu len lỏi vào tâm hồn và niềm bâng khuâng quen thuộc với cuộc đời cô đơn buồn và đẹp của mình mỗi chiều ở trường về. Dưới chân đồi, những làn khói lam thổi cơm chiều từ ngôi nhà trắng của Trâm thoang thoảng bay lên, lẫn trong màu xám đục của trời chiều. Phút đó, những tiếng học trò đã lắng; bao vẻ xôn xao nghịch ngợm đã chìm. Niềm vui lâng lâng trong tâm hồn Trâm qua những lúc giảng bài cũng biến mất. Tất cả như một làn sóng dạt vào bờ một thoáng rồi trở về với biển khơi mênh mông. Trong những chiều hiu quạnh như chiều nay, chỉ còn có mình Trâm đối diện với chính mình, với niềm cô đơn xót xa giữa tòa nhà hai tầng vắng lạnh. Như chiều hôm qua, chiều hôm kia, bao nhiêu buổi hoàng hôn yên lặng đi qua, Trâm lại thấy cần một cái gì phá tan thế giới im lìm này. Mệt tiếng cười gieo trong yên lặng. Một tia mặt trời thắp sáng hoàng hôn. Một niềm vui nhỏ bé cho quãng đời buồn tẻ hiện tại. Cũng như nàng cần đốt lửa đêm đêm trong lò sưởi dù mỗi sáng mai thức dậy phải nhìn thấy tro tàn. Một khuôn mặt trẻ con hồn nhiên đến vô tội thấp thoáng hiện ra giữa vùng tranh tối tranh sáng của tiềm thức. Mái tóc mềm dịu. Hai con mắt đen nhỏ. Hàng răng trắng đều, nụ cười trẻ con. Về Minh, Trâm chỉ nhớ có thế. Trâm kiểm điểm lài hình dáng và cử chỉ nó trong ba lần gặp. Lần thứ nhất ngơ ngác, rụt rè ở nhà nàng. Lần thứ hai có vẻ lớn và "ra gì" hơn ở văn phòng. Lần thứ ba, chiều nay trong giờ cấm túc. Khuôn mặt nó ngước lên phía nàng như một nhắc nhỡ, thúc giục, thế nào cô có nhận lời em không?

Trâm bước xuông bậc thềm đá trước nhà. Nỗi phân vân có nên cho nó ở trọ nhà mình không đã biến thành một quyết định.

Con bé ở đón chủ ở cửa:

- Cô về muộn quá, thức ăn nguội rồi.

Trâm dễ tính:

- Cũng được, ăn xong, mày sửa soạn căn phòng gần thang lầu tầng dưới cho cô, quét dọn và lau kỹ cửa kính.

- Để làm gì vậy cô?

Trâm cong một ngón tay cốc vào đầu con bé.

Để làm gì sẽ ra sao ai biết được. Buồm sẽ xuôi về đâu còn tùy theo cơn gió.

Vào đến cửa phòng khách, nghe tiếng lục đục trong nhà, Trâm biết là người ở trọ đã dọn đến. Nàng nhìn đồng hồ tay nghĩ thầm, nó đến đúng giờ đấy chứ. Ban đầu mình bảo gì nó cũng nghe, nhưng sau này…

Trâm bỏ dở ý nghĩ sau cùng rồi lên tiếng gọi chị người làm mới:

- Chị Ba!

Người tớ gái từ bếp nhanh nhẹn đi ra.

- Thưa cô em làm cơm xong rồi nhưng còn chờ hỏi cô xem dọn dưới này hay trên lầu.

À, ra con này cũng băn khoăn điểm đó như mình, có thêm người, thêm vấn đề.

Trâm ngẫm nghĩ một thoáng:

- Ăn trên lầu như mọi ngày. Nhớ thay nước bình hoa trên lò sưởi và dọn dẹp phòng khách lại. Ghế bàn xô lệch bừa bãi thế này.

- Thưa cô, anh gì dọn đến đem đồ đạc ngang qua phòng này như thế đó.

- Thì chị phải thu dọn lại chứ! Bắt người ta làm à…

Trâm chợt dừng lại vì vô tình giọng mình có vẻ bênh người khách để phàn nàn người làm. Nhưng chị Ba đã luýnh quýnh kéo mấy cái ghế ngay ngắn lại quanh bàn và bưng hoa ra phía nhà bếp. Trâm nhìn thoáng qua bóng mình lờ mờ trong cửa kính rồi nhấc tà áo trước lên một tí, đi về phía thang lầu. Ngang qua cửa phòng Minh, Trâm hơi mỉm cười và gật đầu nhẹ đáp lại lời chào của "ông khách trọ" rồi dửng dưng khoan thai từng bước một lên thang lầu gỗ đen bóng. Không nhìn lại, nàng cũng biết ở cửa phòng dưới, Minh đang đứng ngẩn ra nhìn theo ngạc nhiên về thái độ lạnh lùng của bà chủ. Có lẽ Minh chờ nàng về để hỏi han cách sắp đặt trong phòng, hoặc chỉ để nói với nàng đã dọn tới. Nhưng nàng chỉ đi lướt qua không cần chú ý đến "biến cố" đó, như Minh là một chiếc lá vừa theo cơn gió rơi vào phòng, việc dọn nhà của Minh chỉ là sự xê dịch của một chiếc ghế. Mình phải tỉnh bơ đi, làm ra vẻ cóc cần và kẻ cả ít lâu cho nó biết nể, biết sợ, biết bà chủ không vui tính dễ dãi như nó tưởng, và tuy ở cùng nhà, nhưng muốn "yết kiến" bà chủ cũng phải chờ chực, phải lựa dịp, không phải lúc nào cũng nói bô bô, cũng kêu cũng gọi, cũng hỏi han bất cứ việc gì được đâu. Như học trò trong lóp, muốn xin nói phải đưa tay lên nghểnh cổ về phía cô giáo và chờ đấy… Lúc đầu dễ với nó thì nó leo lên đầu lên cổ mình ngay.

Trâm mở cửa phòng, bước vào và khóa ngay lại. Tự nhiên Trâm thấy tiếng gót giày mình gõ trên sàn nhà gỗ ròn rã hơn mọi khi, cả đến tiếng khóa cửa lách cách cũng vang rền như muốn làm kinh động bầu không khí yên tĩnh trong nhà. Những âm thanh vô nghĩa, nhỏ nhặt đó bắt đầu từ hôm nay trở nên những dấu hiệu, những cách thế của nàng đối với người khác lắng ghe để đợi chờ hay dò xét. Và cũng từ nay ở mỗi cử chỉ, mỗi lời nói của nàng đều có sự tính toán cân nhắc, đắn đo, như một diễn viên sân khấu phải chú ý từng chi tiết về vai trò của mình trước khi trình diễn. Để làm gì, mình là chủ, ai bắt buộc đâu. Nhưng Trâm tự biết mình phải che giấu, đến lúc nào hay lúc đó, bản tính, sở thích, con người thật sự của mình với người xung quanh trong buổi đầu về qui hàng cuộc đời khuôn khổ và sáu hủ này. Trước mình chỉ đóng kịch ở trường. Về nhà, ở thế giới riêng biệt là của mình, hồ ly tinh lại hiện nguyên hình con cáo. Bây giờ phải mang lớp vỏ nặng nề giả tạo này cả ở trường, cả ở nhà… Thế là hết đường thoát…

Trâm mở tủ, chọn bộ pyjama hàng boussac dày màu hồng nhạt có những đường kẻ trắng nhỏ, thay quần áo. Bộ mới thay ban sáng còn sạch và trắng, Trâm ném vào chỗ áo quần bẩn chờ giặt. Mặc bộ áo quần cắt ngắn và chật kiểu mới đó, xõa tóc ra nữa, mình còn gì là tác phong chủ nhà. Trâm mỉm cười nhạo bóng mình trong gương lớn rồi ra đứng ở cửa sổ nhìn sang rặng đồi bên kia. Hoàng hôn đã lấp đầy những ruộng dâu, những vườn hoa trong thung lũng. Ánh sáng lờ mờ còn đọng mơ hồ như một lớp hơi màu xám nhạt ở sườn đồi, sắp sửa bay lên vòm trời loãng nhạt, tản mác giữa các vì sao. Hơi lạnh tẩm mùi lá hoa dìu dịu xông lên thoang thoảng theo làn gió. Trâm rùng mình khoan khoái và cảm giác ngủ quên từ bao giờ bỗng nhiên rờn rợn thức giấc trên chân tóc, làn dạ Nàng nhoài hai tay ra cửa sổ, ôm lấy khoảng trống không, rồi cong tay lại, ấp bàn tay lên cổ. Lòng lâng lâng vui sướng. Trâm tính chúm môi huýt sáo. Nhưng nhớ ra, nàng dừng lại, lắc đầu, khép cửa sổ.

Với lấy cái áo khoác choàng qua người, Trâm mở cửa, thong thả xuống lầu. Nàng bắt gặp Minh đang nhìn lên trong dáng chờ đợi. Thấy bà chủ xuống, ông khách trọ đứng nép sang một bên nhường lối cho nàng vào phòng.

- Xong cả chưa?

Minh sửa lại tấm lịch mới treo chon gay ngắn:

- Dạ xong nhưng em chờ cô cho ý kiến nên sắp đặt như thế nào.

- Phòng này từ nay không thuộc về tôi nữa. Của em, em dọn dẹp thế nào thì dọn chứ.

- Em sợ… cô không vừa ý.

Trâm nghĩ, Thằng quái này, nó phải dò xem mình có ý hay không mới vừa chứ.

- Đã bảo phòng của em, tùy ý em.

Nhưng rồi Trâm cũng đi quanh phòng, đặt cái này, sắp cái kia.

- Bàn học kê gần bên cửa sổ. Còn cái giường phải quay ngang lại, để xoay đầu về phía cửa, nằm chói mắt lắm.

Minh nhanh nhẹn làm theo lời chủ nhà ngaỵ Một thoáng, căn phòng bớt bề bộn và có vẻ rỗng rai hơn với cách sắp đặt mới. Trâm nhìn lên cửa sổ:

- Chỉ có cửa gương. Phải treo màn ngăn bớt ánh sáng.

- Thưa cô, treo màn màu gì?

- Màu gì em thích. Nhưng trời mưa xuống thì phải tản cư lên lầu, phòng này ướt sũng hết đấy.

Bỗng Trâm thoáng thấy gói Bastos xanh để ở trên bàn học.

- Em hút thuốc?

Thấy Trâm nhìn mình chăm chăm, nghiêm nghị chờ đợi câu trả lời, Minh luống cuống tìm câu nói gỡ:

- Thưa cô, để… mời khách đấy mà.

- Em hứa với tôi là… không tiếp khách.

Minh đứng im. Hai bàn tay lúng túng đưa lên định làm một cữ chỉ phản đối, nhưng lại buông thõng xuống. Tìm mãi không ra một câu nói dối thứ hai, anh chàng đỏ mặt rồi mỉm cười mong xoa dịu tình hình. Đến đó Trâm mới để ý đến chiếc hộp sắc tròn nho nhỏ ben ngoài dán hình Claudia Cardinal mặc bikini ngồi duỗi chân trên bãi cát, mái tóc rũ rượi dạt về đàng sau theo chiều gió. Nàng cầm chiếc hộp mỉm cười ngắm nghía. Mùi thuốc nồng xông lên. À cái gạt tàn của cậu ấm đây. Minh đứng quay lưng về phía chiếc tủ thấp ở đầu giường, cố che cho Trâm khỏi nhìn về phía đó. Nhưng Trâm đã thấy những hình tài tử cắt trong các tạp chí điện ảnh bà la liệt trên sách vở, giữa những quyển vở dày, bừa bãi rơi trên nệm gối, Trâm đang tìm một một câu gì khiển trách và cảnh cáo thì Minh đã đón đường:

- Thưa cô phòng trống quá, em xin thằng bạn mấy tấm hình về dán.

Rồi Minh mở cuốn lịch mới đưa trước mắt Trâm.

- Em treo lịch này lên vách đầu giường được không cô?

À, tên này vừa gian vừa ngoan. Quân xỏ lá chứ không ngờ nghệch như mình tưởng hôm đầu rồi. Mình xét lầm người… Trâm nghĩ, chỉ còn cách tìm những phương pháp thích hợp để trị dần dần con ngựa rừng mới lớn đó. Hút thuốc nặng. Chơi hình tài tử. Đàn địch. Bạn bè. Áo quần từng loạt như thế kia. Đúng là điệu con nhà giàu ham chơi biếng học rồi.

Mà áo quần Minh nhiều thật. Hàng chục cái quần màu sẫm gần giống nhau, đều loại đắc tiền. Năm sáu cái áo len kiểu và màu khác nhau vất ngổn ngang trên mặt rương. Hai ba bộ complet, cravate treo xốc xếch lên cái máng áo vừa mắc vội trong góc phòng. Một cây nhót nữa đây. Trâm quay lại nhìn Minh. Trong làn ánh sáng lờ mờ của gian phòng chưa lên đèn, thân hình nhỏ bé, cái đầu cúi nghiêng của người con trai in lên nền tường màu hồng nhạt những nét vẽ linh động nhịp nhàng. Bỗng nhiên, Trâm khám phá ra, qua hình dáng đó, một cuộc sống vừa bắt đầu ngút cháy, cuồng sôi, huyên náo mà lầm lì, thơ dại mà phức tạp, cuộc sống của thanh niên thời đại. Mấy hôm trước, Minh dưới mắt Trâm hoàn toàn xa lạ, hoàng toàn cách biệt. Như điệu nhạc từ bản đàn chưa một lần nghe thấy. Minh thuộc về loại nào trong cái đám con trai nôn nao xô bồ sống, yêu, đam mê, chán bỏ. Tâm trí nàng dạo một vòng về vỉa hè Sàigòn. Tiếng nhạc bập bùng vẳng ra từ những tiệm cà- phê, đuổi theo nhau quấn quit những bước chân đi không giờ tìm thấy đích. Trong vùng ánh sáng nhờ nhờ của đèn xanh đèn đỏ về khuya, từng khuôn mặt non choẹt, ngu ngơ, từng cánh tay duỗi dài trên quầy hàng, từng ngón tay bán chặt lấy ly 33 ướt lạnh. Những bàn chân gõ nhịp xuống nền gạch. Những cái nguẩy đầu. Những cái búng taỵ Những cái lắc mình đu đưa theo tiếng nhạc. Vô số những hình ảnh đó chập chờn chao lượn như những bóng ma hiện lên từ một vực tối hun hút sâu. Ngày này qua ngày khác. Đêm này qua đêm khác. Lũ con trai ngồi đó, im lìm chờ đợi. Im lìm nhìn nhau. Không biết để làm gì. Để đi đến đâu. Khoảng trống không giữa cuộc đời và tâm hồn mở rộng theo vòng năm tháng. Sách vở là những khối đá nặng nề. Lớp học là nhà giam. Lời giảng bài là một thứ kinh cầu cỗ lỗ. Nét mặt thầy giáo đăm chiêu vô nghĩa. Những mùa thi rộn ràng mà chán ngán. Đậu hay hỏng cũng thế, đều buồn nản, vô vị như nhau. Không có gì thay đổi giữa những khoảng cách thời gian, đánh dấu bẵng bãi trường, khai giảng. Phần nhất, phần nhì rồi đại học. Những phân khoa. Xong rồi cũng ở lại đó, lì ra đó, như con ngựa sau những vòng đua cũng phải trở về chuồng. Những phương trời nắng gió thật xa vời, chỉ mở ra trong tâm tưởng không bao giờ nguôi khát vọng. Những chuyến đi xa thành hư ảo. Cảm giác tù đày nặng nề bưng bít thêm. Người trẻ tuổi lớn lên. Già cỗi. Chán chường. Nên cảm thấy luôn luôn thừa một cái gì. Luôn luôn thiếu một cái gì, để hoài hoài ray rứt, băn khoăn. Những dấu hỏi muôn đời không giải đáp. Họ ra ngồi đó, nhìn hình ảnh mình trong vẻ rã rời của kẻ khác. Và những bước chân đi quạ Những bước chân trở lại. Thật xôn xao mà hờ hững vô cùng. Họ rủ nhau vào đêm. Uống thật nhiều. Hút liên tiếp. Mà không bao giờ saỵ Như gặp rất nhiều, được rất nhiều mà chẳng bao giờ yêu, yêu thành thật để thấy đời có nghĩa lý, có mục đích mà tiến tới.

Mình đã ở đó, một thời gian, hay suốt cả thời mới lớn. Trâm không cần biết. Nhưng Trâm bang khuâng tìm thấy, qua vết tóc rủ che vầng trán, qua con mắt thoáng tươi vui, thoáng mệt mỏi chán chường, qua cánh tay đang hăng hái đưa lên để vội vàng chùng buông xuôi xuống qua những mớ áo quần bừa bãi, những đôi giày còn chưa cũ đã bẩn thỉu mốc meo, qua chồng sách vở xô lệch không bao giờ ngăn nắp đó, hình ảnh của một nửa cuộc đời sớm mỏi mệt, sớm chán chường. Vì đã sớm phiêu lưu, sớm hiểu biết, sớm bỏ liều sự sống.

"Nó cũng đã như mình ư? Nhưng mình đã già rồi, nó còn trẻ quá, trẻ quá…"

Ý nghĩ ấy gần bật lên thành tiếng nói. Nhưng Trâm nén lại được và yên lặng nhìn Minh loay hoay treo tấm lịch mới lên tường.

- Gần hết năm, em treo lịch của năm này làm gì!

Lần đầu tiên, Trâm nghe Minh phát biểu một ý kiến hay:

- Với em, năm bắt đầu từ hôm nay.

- Minh.

- Dạ.

- Em nhớ những điều kiện tôi ra rồi chứ?

- Dạ nhớ.

- Gắng làm theo. Em từ xa lạ đến. Nhưng đã ở trong nhà tôi, tôi có trách nhiệm về em. Tôi phải săn sóc để ý đến em. Nói thế để nêu tôi có dặn dò, có nói năng điều gì, không phải có ý tò mò khám phá gì về em.

- Thưa cô…

- Có em trong nhà, tôi cũng yên tâm hơn. Nhưng cũng lo lắng hơn. Em lo liệu đó mà ăn ở…

Bỗng Trâm dừng lại. Nàng cố nói để giảm bớt khoảng cách, để đưa người con trai từ xa lạ về gần thế giới mình. Nhưng giọng nàng có vẻ giảng giải, răn dạy thế nào không nên quan trọng hóa vấn đề, cứ sống tự nhiên, đến đâu hay đến đó, biết trước thế nào. Mình dặn mình được chưa mà dặn nó, thật vớ vẩn…

Trâm nhìn lên khung cửa phòng trống trải:

- Có lẽ phải mắc màn ở đây. Khách khương của tôi lên lầu, ngang cửa phòng em.

- Em có cái màn lớn màu đỏ thẫm.

- Đỏ thẫm. Hợp với màu tường hồng và cửa xám. Đưa tôi treo hộ cho.

Minh bắc ghế, đóng đinh trên cao. Trâm tìm ruban trắng buộc cái màn xéo về một bên. Những nếp vải mềm nũng nịu buông chùng xuống nền nhà.

- Đẹp quá! Không khéo phòng này đẹp nhất nhà.

Minh ngập ngừng:

- Dạ, cô cho em căn phòng đẹp thế này, nhưng em ở không thì…

- Sao?

- Xin cô cho em gửi cả tiền phòng thêm vào tiền cơm…

- Khỏi. Tôi đã tính rồi. Em ở phòng này ngay thang lầu để… giữ nhà cho tôi luôn, có quân gian lên lầu thì đã có em chặn lại.

- Vậy em làm gácđan của cô.

Trâm cười:

- Và tiền phòng trừ vào tiền trả cho gácđan. Là huề. Tôi sẽ giao cho em cái chùy, nếu gácđan không thành kẻ cướp.

Chị Ba nãy giờ đứng thập thò ngoài cửa không dám vào. Thấy cô chủ và người trọ bỗng nhiên cười vui vẻ, chị ta mới chen vào:

- Mời cô xơi cơm.

- Thằng Tuân về chưa?

- Dạ rồi. Đang học bài trên lầu.

Trâm bảo Minh:

- Ăn cơm xong sẽ tiếp tục dọn phòng.

- Thưa cô, em ăn rồi.

- Đến bữa, phải ăn. Đừng lôi thôi. Không vâng lời tôi, khó ở đấy.

Minh ngập ngừng theo Trâm lên thang lầu. Bàn ăn phủ khăn trắng. Bình oellet đỏ thẳm nổi bật giữa những chén dĩa thủy tinh lấp lánh ánh đèn. Từng hạt cơm trắng nõn nà bốc hơi thơm. Những hạt đậu ngà trong màu nước sauce cà chua đỏ thắm. Những lát khoai chiên vàng ruộm cạnh những lá xà- lách xanh rờn. Trâm nhìn một lượt, ba đôi đũa đặt ngay ngắn cạnh mấy cái chén sứ màu hồng nhạt, cảm thấy sự đổi thay trong nhà từ hôm nay có vẻ quan trọng, lớn lao chứ không vô nghĩa, tầm thường như đã tưởng hôm nhận lời cho Minh ở trọ. Nàng lên tiếng gọi thằng Tuân, và bỡ ngỡ nhận ra tiếng mình cũng không giống những hôm trước nữa. Cả dáng điệu thằng Tuân cũng trở nên dè đặt, vụng về, mất hẳn tự nhiên của những bữa cơm chỉ có hai cô cháu.

Trâm ngồi vào ghế. Minh và Tuân nhìn nhau, mỉm cười rồi ngồi xuống.

- Ăn đi nào, không phải khách, khỏi mời mọc.

Minh cầm lấy đôi đũa, cúi mặt nói thật nhanh:

- Mời cô.

Thằng Tuân mọi hôm ngồi vào bàn là xúc, xới, gắp, nhai. Thế mà bây giờ bưng chén lên, nhìn quanh, rồi cũng lúng túng nói:

- Mời cô.

Trâm muốn bật lên cười vẻ ngượng nghịu của hai đứa học trò. Và vẻ đóng kịch nghiêm của mình nữa.

Trâm vờ đánh rơi chiếc khăn ăn, cúi xuống nhặt, giấu nụ cười dưới chéo khăn bàn. Lúc nàng ngẩng lên thì chén cơm của Minh đã vơi được vài hột. Nàng nhìn lại chén cơm còn nguyên của mình, chỉ muốn buông đũa đứng lên. Không phải Minh, không phải Tuân lúng túng. Mà chính nàng, bà chủ nhỏ tuổi. Những hôm trước, ngồi vào bàn, Trâm vừa ăn vừa lơ đãng nhìn xuống ruộng dâu ngoài cửa sổ hoặc chăm chú đọc một bài báo, một đoạn sách đang xem dở. Lưng tựa vào vách, một chân gác lên chiếc ghế bên cạnh, chân kia mắc vào thanh gỗ ngang dưới gầm bàn, Trâm ngồi thoải mái, tự nhiên suốt bữa ăn và không chú ý đến xung quanh, cũng không bị ai chú ý. Bây giờ, trong vai trò mới, Trâm phải thay đổi, phải khéo léo diễn xuất để được cảm tình, sự kính mến của một khán giả tầm thường. Tự ý nghĩ đó, Trâm cảm thấy ngột ngạt, khó chịu. Càng muốn kể một chuyện gì, muốn nói một câu khôi hài cho bầu không khí giữa ba người bớt trang nghiêm căng thẳng. Nhưng mãi Trâm vẫn ngồi yên lặng dè đặt, cẩn thận gắp thức ăn đưa lên miệng, như đang biểu diễn một pha "gái nhà lành" trước ống kính của một đạo diễn khó tính. Cuối cùng nàng hỏi bang quơ một câu:

- Tuân, chiều nay cô đi vắng, có ai đến không?

- Dạ có, cô không hỏi cháu lại quên đi.

- Ai vậy?

- - Ông Lưu đến khoảng ba giờ, chỉ đứng ngoài hỏi, cháu bảo cô không có nhà, ông ây đi ngay.

- Ai nữa không?

- Dạ, ông Ngữ. Nói cô đi vắng mà ông ấy không chịu tin, cứ muốn đi tuốt vào nhà.

Trâm cao mặt:

- Ai chứ ông ấy thì cứ bảo cô đi vắng, ngay lúc cô có nhà cũng thế.

Rồi Trâm nhìn Minh một cái rất nhanh. Người khách trọ đã đặt đũa gọn gàng trên chén, sắp sửa đứng lên. Trâm hỏi tiếp:

- Thế… ông Lưu có dặn gì không?

- Dạ không. Nhưng ông ấy cỏ hỏi đồ đạc gì nhiều thế. Cháu bảo có anh học trò mới đến ở. Ông ta cười lắc đầu rồi bỏ đi.

Minh đứng lên. Trâm buông đũa lấy dao cắt đĩa bánh flanc, tới trước mặt Minh:

- Ăn tráng miệng đã chứ.

- Xin phép cô, em no rồi.

Tuân nói, không để ý đến Minh:

- À, ông ta còn nói dạo này sao cô hay đi vắng thế, lần nào đến cũng không gặp.

Trâm ngạc nhiên thấy Minh thoáng cau mày, mặt lạnh hẳn đi. Rồi cúi đầu, đi vội ra khỏi phòng, xuống thang lầu. Trâm bẻ vụn cái tăm trong tay, ném xuống sàn nhà. Thái độ của Minh làm nàng chợt băn khoăn. Tại sao Minh có vẻ khác thường khi Tuân nhắc đến Lưu? Vì nó oán Lưu cho cấm túc lần trước. Vô lý. Đâu có trẻ con đến thế được. Tự nhiên Trâm mỉm cười. Nàng cảm thấy sắp lạc vào một thế giới nhỏ, xa lạ, mới mẻ để tìm tòi, khám phá nhiều điều bí ẩn. Cái thế giới nhiều màu sắc, nhiều khía cạnh của người con trai mới lớn ở Minh. Nhưng Trâm chợt vẩn vơ lo lắng, Minh nó không trẻ con như mình lầm tưởng lúc đầu. Rắc rối thật…

Bên ngoài, bóng tối buông mau xuống vùng lũng thấp lạnh lẻo. Trâm gọi chị Ba dọn bàn rồi châm một điếu thuốc, trở về phòng riêng. Nàng đứng lại ở khung cửa nhìn chiếc giường nhỏ phủ drap trắng. Cái gối chơ vợ Đỉnh mùng hẹp và thấp xuống như một nắp quan tài màu trắng. Bỗng Trâm đưa ngón tay lên miệng, lặng đi một giây. Vô tình, Trâm đã chỉ cho Minh kê cái giường trong phòng nó song song và ở ngay dưới giường mình. Vô tình, Trâm nhạn ra điều đó, sự song song của hai chiếc giường qua một khoảng không gian đồng lõa, như hai mặt phẳng số kiếp cùng ở trên một bình diện cuộc đời. Và trong đáy im lìm tiềm thức bỗng mơ hồ vẳng lên một âm thanh bở ngỡ. Một tiếng gọi. Một lời nhắc nhỡ: Trâm là đàn bà, và người mời đến dù sao vẫn là đàn ông. Hai cực Bắc và Nam của hai thanh nam châm tiến dần vào một môi trường nguy hiểm là tòa lầu hoang vắng, là tâm hồn sa mạc, là trái tim tha ma của người đàn bà đã từ lâu đơn chiếc.

Chương 3
Khi Ngữ ra khỏi rạp chiếu bóng Hòa Bình, trời bắt đầu tối. Thành phố lên đèn sớm không xóa bớt sương mù. Những chuỗi dài ánh sáng vòng quanh các nhà hàng lớn, qua những dãy nhà nhấp nhô bên kia đồi, lan tỏa đến những bờ cỏ lấp lánh bên hồ như hàng trăm nghìn mảnh vỡ thủy tinh. Gió lạnh buốt. Hơi sương ẩm ướt và phảng phất mùi cỏ hoa lùa vào nhọn lịm người. Anh choáng váng đi trong vùng tranh tối tranh sáng của những hè phố vắng. Đột nhiên Ngữ dừng lại. Anh cảm tưởng mình vừa quên, vừa mất một cái gì ở đằng sau. Cho bàn tay lạnh ngắt vào túi quần rỗng anh lại cúi đầu đi xuống. Hàng cây bên đường tỏa bóng tối xuống lối đi thoai thoải dốc về phía Hồ Đàlạt. Những cặp tình nhân, vợ chồng khăn áo ấm áp, tay trong tay, thong thả và lặng lẽ đi ngược về phía Ngữ. Anh nhìn quanh và không tìm thấy một ai lẻ loi như mình. Ý tưởng cô đơn lại vùng lên quằn quại. Bao nhiêu năm anh từ bỏ, chạy trốn, xua đuổi hết để được kéo dài cuộc sống độc thân. Anh từng đến với tình yêu như một cuộc giải khuây ngắn ngủi, sợ hôn nhân như một nhà tù eo hẹp trói buộc cuộc đời mình. Thế mà bây giờ, bỗng nhiên niềm cô độc đè nặng xuống tâm tư, Ngữ cảm thấy cuộc đời trở nên trống rỗng hoang vắng lạ thường. Anh không thể chịu được. Nhưng anh cũng không thể làm gì hơn. Hay mình về Sàigòn, cưới Vân và đưa nàng lên đây với mình là xong… Băn khoăn mãi, Ngữ chợt nghĩ đến lối giải quyết giản dị đó. Không, anh sẽ hết cô đơn, nhưng niềm cô độc mênh mông sẽ còn lại, khắc khoải và thê thảm hơn hiện tại. Thà một mình còn hơn chung sống với người mình không yêu thương, trong khi tâm hồn đã mang lỡ một hình ảnh xa vời khác. Trâm. Ngữ gọi thầm tên người mình yêu và rưng rưng hờn tủi. Anh chợt buồn tiếc ngẩn ngơ như người chỉ sai một con số chót ở tấm vé nên đành mất lô độc đắc. Thế mà anh đã nhẩm tính, đã phác họa ra một chương trình tuyệt diệu cho tươngl ai trong đó có bóng dáng Trâm. Anh đã tưởng tượng ra cảnh một gia đình thật đầm ấm, thật lý tưởng cho Trâm, cho anh, cho những đứa con kháu khỉnh sau này. Nhưng cái bóng hạnh phúc mới thoáng hiện lên đã vội vàng xa khuất. Như một giễu cợt, một trêu đùa. Anh nghĩ Trâm cũng chỉ xem anh là trò vui giây phút. Hay chỉ là một cuộc thí nghiệm đối với nàng. Chỉ là một cái dấu cộng tầm thường vô nghĩa trong những bài toán tình cảm của Trâm. Con người như vậy ai ngờ tàn nhẫn! Nhiều khi Ngữ thầm oán trách Trâm. Nhưng anh hối hận vì thấy mình vô lý. Anh chỉ tiếc tình mình chân thành không được chấp nhận mà thôi. Mà anh cũng không hiểu được những diễn biến tâm trạng của Trâm nữa. Đầu tiên, nàng thật tử tế. Thật dịu dàng. Thật nhu mì thuần hậu. Và yếu đuối bé thơ như cần đến anh, như cầu xin một che chở, như chờ đợi một vòng tay ôm trọn đời nàng. Cho nên Ngữ đến với nàng. Ý niệm gia đình cũng nhóm lên cùng với những bước tình yêu. Muôn đời Ngữ không bao giờ quên mỗi buổi chiều anh đến thăm nàng và ngỏ ý xin cưới nàng làm vợ. Giọng anh, giọng nàng trong mẩu đối thoại ngắn ngủi và êm đềm đó còn như văng vẳng đâu đây. Với dáng Trâm thật dịu hiền bé bỏng thu hình trong chiếc ghế rộng, hai tay choàng chéo bờ vai, đôi mắt hươu nai qua làn tóc rủ rèm đêm che hờ nửa mặt.

- Trâm à, đã từ lâu, tôi muốn nói với Trâm…

- Thôi, tôi biết rồi và anh đừng nên nói. Không thể đâu! Anh biết qua lời đàm tiếu của thiên hạ về dĩ vãng của tôi rồi chứ? Anh không thể sung sướng với một người vợ tai tiếng đâu.

- Tôi đã nghĩ đến điều đau đớn đó. Nhưng yêu thương sẽ xóa lấp tất cả chuyện ấy. Mình nên nhận định một cách rộng rải, và giúp nhau bắt đầu lại cuộc đời.

Những ngón tay nhỏ và mềm của Trâm bám nhẹ vào rèm tóc buông, giọng nàng thoang thoảng như hơi gió mặn nồng từ biển cả thổi về:

- Không được đâu anh. Một ngày anh thôi yêu thương, những tì vết của tôi lại hiện hình ám ảnh. Mình coi nhau như bạn, được rồi.

- Hay là Trâm chê tôi không bằng những tỉ phú, những phi công, những giáo sư đại học của Trâm?

Môi Trâm mím lại và mắt Trâm rực lên như ánh lửa cuối cùng:

- Đừng nói thế. Đừng nhắc lại. Anh không hiểu tôi đâu, đừng phán đoán. Tôi đã nói, tôi không cần gì cả. Đia. vị. Tiền bạc. Bề ngoài. Không. Tôi chỉ cần một thứ, một thứ tìm mãi không hề có, hoặc có mà không thể giữ mãi được với mình: tình thương.

- Trâm. Nếu chỉ có thế, sao Trâm từ chối tôi. Trâm biết, Trâm thấy tôi yêu Trâm chừng nào mà…

Trâm úp một bàn tay lên mặt:

- Yêu, ai cũng nói thế cả. Anh cũng như những người trước. Những kẻ sau anh. Như nhau hết. Anh thành thật. Nhưng tôi không tin. Tôi không còn tin ai, tin cái gì nữa. Vì vậy mà, dù không muốn, tôi vẫn sống một mình như thế này, bao nhiêu năm rồi, từ khi…

Trâm muốn chìm vào quá khứ để đau buồn, hối tiếc, nhưng Ngữ say mê hiện tại, say mê cái tương lai sắp sửa ngời lên như nụ cười, ánh mắt Trâm những buổi sáng mai gặp anh trên đường:

- Trâm. Trâm có sợ nghèo không?

Trâm nhìn anh không nói. Ngữ tiếp:

- Tôi còn gánh nặng gia đình nữa. Mẹ tôi và hai đứa em trai còn đi học, tôi phải lo… Trâm bằng lòng san sẻ cuộc đời đó với tôi không?

Trâm trả lời bằng câu hỏi khi Ngữ ra về:

- Anh có đến đây nữa không?

Như lời chấp thuận. Thế mà… thế mà, tại sao như vậy được, khi Ngữ đến, lần sau nữa, cửa đóng im lìm, rồi con bé ở của nàng ra bảo Cô đi vắng. Nhưng nhìn lên cửa sổ lầu cao, anh thấy nàng đứng đó nhìn ra rừng thông, thản nhiên hút thuốc, thản nhiên nhìn anh đau đớn đi quạ Vẻ dửng dưng của Trâm như một thách đố, xua đuổi anh. Nhưng Ngữ vẫn tới. Con người thay đổi luôn luôn như Trâm, nay chấp thuận, mai khước từ, thì cũng biết đâu có lúc nàng lại đợi chờ và tiếp đón anh. Cho nên Ngữ đến hai ba lần nữa. Rồi hàng chục lần. Khi chiều xuống, khi đêm khuya, khi một hai giờ sáng, trời lạnh như tuyết phủ bốn bề, bóng tối tràn lan như đáy vực sâu, anh đi lang thang trên con đường rừng qua nhà nàng tựa một oan hồn lủi thủi. Anh si mệ Anh điên dại mất rồi. Con bé ở, lũ trẻ con, bọn học trò cũng biết hết. Trông thấy anh qua đó, chúng nó chỉ chỏ, nói cười. Sự khinh bỉ, đùa cợt như hắt tạt vào mặt anh. Ngữ thấy mình kỳ quái như một sinh vật từ hành tinh nào rơi xuống cuộc đời này để chịu cực hình. Anh dừng lại. Cố quên đi. Nhưng mỗi khi trông thấy Trâm hiện ra trên dốc cao ở con đường đến nhà người bà con cạnh nhà anh, mỗi khi cái bóng dáng nhẹ nhàng, nhỏ nhắn và tươi thắm đó vờn qua khung cửa sổ phòng anh như một làn mây hờ hững, anh lại bàng hoàng xúc động. Rồi không kìm giữ nỗi. Lại đeo đuổi. Lại van nài. Để bị hất hủi, chối từ, khinh thị.

Một chiếc xe nhà binh ầm ầm chạy từ ngã ba bờ hồ tới. Ánh đèn lóe sáng một vùng đêm âm ụ Tiếng la của một người lính trẻ vọng xuống:

- Ê, đi vào lề đường nghe bồ.

Ngữ nhìn lên. Chiếc xe đã chạy quạ Làn ánh sáng mất hút ở cuối đường, anh chợt mỉm cười buồn và mơ hồ thấy lại chiếc mũ đồng của người lính. Ngữ chợt nhớ lời thư của một người bạn mới vào quân ngũ gửi thư về, không có lý tưởng vì mục đích để tranh đấu, Ngữ à. Nhưng mình đến con đường này như chọn một giải pháp cuối cùng. Đời quân ngũ kỷ luật, thì giờ eo hẹp. Những cuộc tập trận bất ngờ, những chuyến hành quân thật xạ Mình đã quên đi những thắc mắc riêng tư, những dấu hỏi về thân phận người đời, những khoắc khoải cô đơn. Mình hoạt động nhiều để cảm thấy đang sống, dù rằng thật đáng buồn là không biết sống để làm gì, để đi tới đâu như thế này. Ngữ vẫn vò đầu với những Heiđeger, Nietzche, Kierkegaard. Hay cậu vào lính như mình cho xong đi…

Những ánh đèn ở trạm xăng và bến xe lóe sáng ngã tư đường. Ngữ đi mau về phía hồ, ngồi xuống một gốc thông viền xi- măng làm ghế đá. Hồ vào đêm. Những day néon bên bờ soi mình xuống mặt nước đen sóng sánh. Ngữ nghĩ đến những vành lược đính kim cương trên một mái tóc đêm chập chờn rung động của người con gái trong thần thoại cổ tích đã mất đi theo tuổi ấu thời. Bên kia hò, hàng thông đứng im lìm như những khối bóng lạnh lùng và bí mật của lũ đàn bà yêu ma xõa tóc chờ đợi người tình không bao giờ đến. Thỉnh thoảng một ánh đèn xe quét lên mặt đường vòng bên kia những giải vàng rực rỡ rồi im lịm tắt dần như ảo ảnh. Dưới chân Ngữ, cỏ đêm ngủ vùi trong tiếng ru não nùng, mơ hồ của dế dun. Anh kéo cao cổ áo, tựa vào gốc thông và chợt thèm một điếu thuốc, hay một ly rượu vừa nồng vừa đắng. Mình không hút, không uống, không chơi từ ngày đi làm việc. Hiền lành như chuẩn bị để lấy vợ. Hai chữ cuối trong tuyệt vọng của mình và lâng lâng đau khổ. Tự nhiên anh m uốn bỏ đi, bỏ miền đồi phố sương mù lạnh lẽo này trở về Sàigòn, bê tha, phá phách, sống để quên, sống như thời mới lớn, mới yêu người con gái đầu tiên trong đời. Lương tháng bảy tám nghìn, tiêu cho hết, để làm quái gì.

Ngữ sắp đứng lên thì một bàn tay từ phía sau ấn vai anh xuống.

- Tưởng cậu đi ciné chứ.

Ngữ quay lại. Trong vùng tối lờ mờ của bóng cây, anh nhận ra Biên, người bạn cùng ở nhà trọ.

- Cũng vừa ở Hòa Bình ra.

- Phim hay?

- Xem nhưng không thấy gì cả.

Biên hiểu. Như Biên hiểu vì sao dao này bạn hay ngồi im lặng hàng giờ không làm gì, không nói, không đọc sách hoặc đang đêm, mở cửa ra đi, để mấy giờ sau trở về, áo quần ướt đẫm nước mưa và mắt đỏ hoe như vừa mới khóc. Với người khác, Biên có thể khuyên giải hoặc an ủi được. Những Ngữ, anh không thể cản trở những bước phiêu lưu đau đớn đó. Ngữ vừa yếu đuối, dễ cảm xúc, lại vừa cuồng nhiệt đam mệ Lẽ ra, típ người như Ngữ phải sinh a từ mấy thế kỷ trước: lãng mạn, đa tình, bi lụy. Và chân thành yêu thương, chỉ có thể có một mà không hai, chỉ ràng buộc mà không thể thay thế một bóng dáng đàn bà khác trong tâm trí. Con người như vậy lại yêu Trâm. Người đàn bà đó, hiền dịu, bé thơ, nhưng những đớn đau, tủi hờn quá khứ đã biến tâm hồn nàng thành cái bầu thuốc độc của một mụ phù thủy. Người ngự trị được tâm hồn đó, không thể là Ngữ. Phải từng trải, rắn rỏi, cao thượng, sâu sắc, phức tạp vô cùng mới hiểu và chiếm được bầu độc dược phù thủy đó, cho nên nghe bạn hí hửng nói Trâm nhận lời lấy Ngữ, Biên không tin. Điều đó không thể xảy ra. Mà quả đúng như thế. Ngữ thất vọng, vì đã quá nhiều hy vọng. Bây giờ người thất vọng ngồi đó, tự đọa đày vào tiếc nhớ, hằn học, hờn yêu. Biên thấy bạn ngây thơ và mơ mộng quá chừng.

- Đi cậu.

- Đi đâu.

Biên chỉ con đường đầy bóng tối quanh bờ hồ:

- Một vòng rồi về ngủ.

Nhưng khi Ngữ ngồi lên yên sau của chiếc vespa cho bạn chở đi, tự nhiên Ngữ nói:

- Đến Trâm đi.

- Biết Trâm có nhà không?

Thật ra thì Biên nghĩ, biết Trâm có tiếp mình không?

- Có Biên đi cùng, thế nào cũng hên chứ.

Biên phóng xe về con đường đến viện Đại Học rồi rẽ vào một lối nhỏ quanh rặng đồi thấp.

- Lối này xa và tối quá.

Ngữ cười sau lưng bạn:

- Cậu sợ, còn mình quen bóng tối con đường này rồi.

Một tiếng còi xe hơi ngắn và khô phía sau, rồi chiếc Peugeot trắng lướt quạ Biên quay lại:

- Cậu biết hắn?

- Lưu, giáo sự Nghe nói thân với Trâm lắm.

Biên cũng nghe nhiều người đồn đãi điều đó, định giấu bạn, không ngờ Ngữ đã biết trước. Tự nhiên anh so sánh Ngữ với Lưu, Ngữ thì hiền lành, chân thật, mềm yếu. Lưu thì trái lại. Lúc nào hắn cũng có vẻ ngang tàng gần như phách lối, kiêu ngạo, lại ranh mãnh, rắn rỏi. Có lẽ Trâm từ chối Ngữ chỉ vì Lưu. Trước kia, Trâm tử tế với Ngữ vì khi đó chưa quen biết Lưu. Giờ người thứ hai hiện đến lẽ tất nhiên Trâm so sánh và chọn lựa. Lưu đã thắng. Bài toán giản dị vô cùng. Nhưng Ngữ hình như không biết, hoặc không muốn hiểu rõ điều đó.

- Dạo này Trâm ít về thăm ông bà Thân nhỉ.

- Có lẽ Trâm nhiều việc.

Nói thế, những Ngữ cũng biết Tâm không về thăm nhà người bà con cạnh nhà anh là vì Trâm muốn tránh không cho anh gặp mặt. Trước kia, chủ nhật nào nàng cũng về. Lũ trẻ con bên ấy tíu tít chạy ra reo mừng đón người chị họ. Tiếng reo của chúng cũng là tiếng reo trong lòng Ngữ. Nàng cúi xuống dịu dàng xoa đầu, vuốt má chúng rồi chia quà cho từng đứa. Mỗi lần nhìn sang bắt gặp anh ngồi sau khung cửa, nàng ân cần hỏi vọng sang: Chủ nhật anh Ngữ không đi chơi, Ngữ nói: Đi một mình buồn lắm. Trâm đùa: Gọi cô Vân về đi với. Là vì có lần Ngữ nói với Trâm về vị hôn thê không bao giờ anh muốn cưới đó. Những ngày vui ấy không còn nữa. Bây giờ thấy anh, nhiều khi nàng ngoảnh mặt làm lơ, không chào hỏi, như anh đã có trọng tội đối với nàng. Ngữ chỉ biết ngồi ở khung cửa đó nhìn sang nhà bên và nhớ đến hồi mới quen Trâm. Lúc đầu thoáng thấy Trâm, anh tưởng nàng từ xa về chơi ít bữa rôi đi. Nhưng hết mùa hè, nàng còn ở lại. Một buổi sáng, anh thấy nàng đi trước, lũ học trò nhỏ theo sau, trên con đường dốc về trường. Dò la, nhà bên kia cho biết Trâm dạy học. Anh qua lại, làm quen. Nàng tự nhiên, trong câu chuyện và cử chỉ, xem anh như một người thân trong nhà. Được một tháng, nàng bỗng dọn đi. Cái sân vuông có bể nước rộng, những giò lan mắc trên bức tường thấp, hàng dây thép phơi khăn mặt, mấy chiếc thau nhôm bóng loáng. Tất cả những thứ đó bỗng trở nên những di tích thần thánh đối với Ngữ từ ngày Trâm đi. Mỗi buổi sáng, anh nhìn sang đều thấy Trâm ra rửa mặt. Thân hình nhỏ nhắn và tươi mát của nàng vươn lên, nghiêng nghiêng bên thành bể nước. Nét mặt không phấn son trang điểm của người con gái sau giấc ngủ bình yên gây trong lòng Ngữ những cảm tình cao quí trong sạch. Nhưng khi nàng không còn đó nữa, vuông sân với những thước khối không khí giá buốt ban mai, với những búp phong lan chớm nở đón xuân về, với tiếng nước chảy róc rách từ vòi cao su xuống lòng bể sâu, tất cả biến thành một vũ trụ hoang vắng buồn tẻ thế nào. Ngữ cảm thấy trống trải thiếu thốn một thứ gì. Khoảng trống đó rộng dần dần mãi ra, trải dài như sa mạc hoang vụ Và trên cõi hoang vu đó, những tiếng vọng mơ hồ thầm kín vẳng lên như tiếng kèn nhớ quê của một kẻ bị lưu đày: anh nhớ. Vì anh yêu. Cho nên lòng anh như mở hội mỗi lần bà thím của Trâm bin kia nhờ anh đến nhắn hỏi hay đem dùm cho Trâm một cái gì. Anh có lý do chính đáng để đi thăm Trâm. Một tình yêu chân thật và tốt đẹp phải đưa tới hôn nhân. Anh ngỏ ý với Trâm. Nàng gần chấp thuận. Rồi nàng khước từ. Rất tàn nhẫn. Rất kiêu ngạo nữa. Nhưng anh không thể quên, không thể gỡ mình ra khỏi những mắc lưới vừa êm ái vừa đau đớn của cuộc tình đơn phương đó.

Ngữ hồi hộp nhìn lên những đốm đèn nhấp nhánh trên ngọn đồi trước mặt. Anh đập nhẹ vào lưng Biên:

- Hay thôi trở lại đi.

- Sao vậy?

- Chắc Trâm ngủ rồi.

- Còn sớm mà cậu.

- Vả lại, hình như lúc này có mấy đứa học trò ở trong nhà Trâm. Hôm trước nghe bà Thân bảo thế.

- Mặc bọn nó chứ. Sao có chúng nó thì không đến.

Con đường ven rừng dứt nẻo ở một vùng nhà cửa lưa thưa bên thung lũng. Tòa nhà trắng của Trâm lờ mờ yên lặng trong ánh trăng non bàng bạc đầu mùa. Ánh đèn le lói hắt qua khe cửa, chiếu lên mặt đường một tia sáng lờ mờ vàng vọt. Hai người dừng xe cách xa cửa ngõ và đi bộ xuống bậc thềm đá.

Nghe tiếng xe dừng, Trâm chạy ra chưa kịp xem ai thì Ngữ và Biên đã đứng sừng sững ở khung của phòng khách. Nếu không có tiếng Trâm gọi chị Ba trong phòng thì Tuân đã nói dối với họ, cô đi rồi như lời Trâm dặn, nhớ nói cô không có nhà khi nào ông Ngữ đến.

Lúc đó, Trâm đang ở phòng Minh. Ánh đèn màu hồng nhạt từ trên bàn học Minh hắt lên tường dáng Trâm ngồi nghiêng trên chiếc ghế nhỏ. Trên giường, Minh nằm thiêm thiếp, cả thân hình lấp dưới những lớp chăn dày, chỉ còn cánh tay trái vươn ra ngoài, buông thõng xuống đất. Đầu lún xuống làn gối êm, mái tóc đen mềm rối bời bồng bềnh viền quanh khuôn mặt trắng xanh nhợt nhạt. Đôi mắt Minh nhắm nghiền, nhưng làn mi còn nhẹ nhàng rung động như ngoài thoắt về gần, thoắt lùi xa trong trạng thái chập chờn mê tỉnh. Khoảng mền trên ngực Minh phập phồng lên xuống theo hơi thở mệt nhọc. Thỉnh thoảng đầu Minh nhỏm lên, như cố thoát ra khỏi một sức đè nén nặng nề nào, nhưng mệt và yếu, nửa thân hình trên của nó lả xuống. Trâm lo lắng nhìn cánh tay của người con trai mềm nhũn buông thõng xuống như không còn sự sống nữa.

Chị Ba ngồi thụp xuống đất, lọ dầu trong tay, hết nhìn cô chủ lại nghểnh cổ trông chừng người ốm. Rồi chị bật lên:

- Hay cô để em cạo anh ấy.

- Không. Có bị trúng gió đâu. Chị đi pha giùm ly sữa. Đưa lọ dầu đây tôi.

Chị Ba đi ra, Trâm trút dầu vào lòng bàn tay, gỡ nhẹ mền chặn trên ngực Minh và cúi xuống. Nàng mở hạt nút ở cổ áo chemise của Minh và luồn bàn tay tẩm dầu vào trong đó. Minh chợt mở mắt. Hai con ngươi sáng dịu ánh lên một thoáng rồi làn mi cong đen từ từ khép lại. Minh mấp máy môi muốn nói điều gì, nhưng rồi nó xoay người, quay mặt vào vách, dúi đầu vào mặt gối.

Trâm lần nhẹ bàn tay trên làn da ngực nóng rực của người con trai. Rồi Trâm nhìn thấy mơ hồ và kỳ lạ, từng ngón tay mình chập chạp rời khỏi khuôn ngực áo trắng nõn đó. Rồi cũng bàn tay nàng mà trong phút đó Trâm tưởng như của một người thứ hai cài kín hột nút áo Minh và kéo chăn đắp lại như cũ. Trâm cúi xuống gọi nhỏ:

- Minh, em khoẻ chưa?

Không tiếng trả lời. Bàn tay của Trâm lại đặt lên vầng trán người con trai. Cả khuôn mặt Minh lạnh ngắt như bao nhiêu mạch máu dưới làn da đều đọng cứng và te cóng lại. Trâm chấm dầu vào ngón tay và xoa nhẹ hai bên thái dương Minh. Đúng lúc Biên với Ngữ đi vào.

Ngữ đứng lặng người một lúc trước cảnh tượng êm đềm đột ngột đó. Lâu lắm, anh mới lắp bắp:

- Sao thế chị Trâm?

Trâm gật đầu đáp lại cái chào của Biên nhưng không quay lại nhìn Ngữ, cười gượng:

- Nó… bị trúng gió lúc đi học về. Trời đổi mùa, gió máy thật độc địa.

Rồi nàng liếc nhanh về phía gậm bàn học của Minh, yên tâm: cái vỏ chai rượu với cái cốc khuất vào bóng tối, đứng phía cửa nhìn vào không trông thấy được. Nàng nói dối không phải e ngại gì, nhưng không muốn cho người ngoài biết rõ những chuyện xảy ra trong nhà mình. Với lại Ngữ sẽ đặt dấu hỏi nếu biết Minh vừa uống hết nửa chai rượu và lúc này chưa dứt cơn saỵ Nhưng mùi rượu nồng nồng còn phảng phất trong không khí. Trâm lại tìm câu nói dối:

- Gớm, cáiông lão khùng nhà bên cạnh cứ uống rượu ti tì rồi vác xác qua đây nói huyên thiên, làm nồng cả hơi rượu.

Thấy Ngữ tò mò ngắm quanh gian phòng, Trâm bực tức đặt mạnh chai dầu xuống bàn ngủ đầu giường và đứng lên:

- Mời các anh lên phòng khách, ở đây chật chội quá…

Ngữ thì tưởng Trâm ân cần mời mọc, thản nhiên đưa Biên lên lầu. Trâm gọi chị Ba lấy nước, bảo Tuân ngồi canh chừng Minh, rồi bất đắc dĩ lên theo hai người khách.

Ngữ ngồi xuống ghế và với tay xé tờ lịch treo trên vách gần đó. Trâm khó chịu ngoảnh mặt đi, Hắn làm như là người thân thiết trong nhà mình. Muốn làm "l'air" với Biên chắc. Mình phải tỏ cho Biên biết là Ngữ đối với mình không ra nghĩa lý cóc khô gì hết?

Cho nên bỏ cả phép xã giao, Trâm mặc Ngữ ngồi ngơ ngẩn nhìn quanh phòng, tò mò ngắm nghía những bức tranh treo trên tường, quay sang hỏi han chuyện trò với Biên. Nàng không thích Biên, hoặc không nghĩ rằng có thích được người như Biên không, nhưng dù sao Biên vẫn đứng đắn, lễ độ và biết phận hơn Ngữ. Lâu lắm Trâm mới hỏi Ngữ một câu:

- Lâu nay anh vẫn vừa đi làm vừa học thêm Triết?

Được dịp, Ngữ trút một hơi:

- Tôi thì làm chẳng ra làm, học chẳng ra học nữa. Cứ đi lang bang cho hết tháng ngày. Hôm nọ dạo quanh bờ hồ bị một mẻ vừa rắc rối vừa ly ky đó. Một cô học trò từ Sàigòn về Đàlạt, tự tử. Tôi đi ngang vừa lúc cô ta nhảy xuống, gần chỗ mấy chiết ho- bo đậu. Lúc đó khuya, lạnh ngắt mà phải nhảy tòm xuống nước kéo cô ta lên. Rồi phải đi gọi cảnh sát. Phải theo cô ta vào nhà thương, phải đến trình ở bót…

Trâm ngắt ngang:

- Cô ta sống nổi không, hay chết?

- Sống mới mệt chứ, Và cô ta đi tìm tôi tạ Ơn.

Rồi Ngữ kể tỉ mỉ những chi tiết về cuộc cải tử hoàn sanh cho người con gái lạ. Lúc bế cô ta lên xe. Lúc ngồi canh chờ cô ta tỉnh dậy. Lúc cô ta đi tìm gặp anh và hai người khai lý lịch cho nhau. Ngữ tưởng những điều đó làm Trâm chú ý và ganh tức, tưởng Trâm sẽ tiếc và níu anh lại với mình. Ngữ quên bẵng đi một sự thật giản dị và gần gũi nhất: Không yêu, người ta không bao giờ thèm ghen. Và trường hợp anh, càng tìm cách chắp nối, ràng buộc, càng làm cho Trâm cảm thấy xa cách muốn đẩy bật anh ra khỏi thế giới của mình.

Chị Ba bưng trà lên, Trâm hỏi:

- Minh nó uống sửa chưa?

- Thưa cô, anh ấy không dậy uống. Nói mê nói sảng gì đâu ấy.

Trâm đứng lên:

- Xin phép các anh, tôi xuống nhà một lát.

Ngữ tính ngồi yên chờ Trâm lên, nhưng Biên đã ra dấu cho Ngữ và cả hai theo Trâm xuống lầu rồi kiếu từ luôn. Khách vừa ra khỏi cửa, Trâm gọi Tuân:

- Sao cháu để họ vào?

- Cháu định nói cô đi vắng, nhưng họ nghe tiếng cô rồi mà.

Trâm lẩm bẩm:

- Người đâu mà lì thật.

Nàng khóa cửa trước rồi vội vàng vào phòng Minh, ngồi xuống chiếc ghế đầu giường:

- Tuân lấy vở xuống ngồi đó học bài. Chị Ba lấy cho tôi chén xúp đậu đây. Phiền quá, nó chẳng ăn uống gì thế này.

Trong gian phòng yên tĩnh về khuya, chỉ còn tiếng thở mệt nhọc không đều của Minh, và tiếng gió quật nhẹ nhàng trên những cánh cửa kính đóng kín. Trâm ngồi yên lặng ngắm Minh, băn khoăn về những chuyện xảy ra chiều nay.

Buổi họp văn nghệ Ở trường kéo dài đến bảy giờ tối. Khi Trâm về đến con đường nhà, trời đã tối mịt. Không thấy Minh và Tuân ra đón như thường lệ mỗi lần đi dạy về muộn, Trâm đi nhanh như chạy xuống con đường dốc thoai thoải. Thằng Tuân đứng chờ nàng trước cửa nhà.

- Cô mau lên. Anh Minh bị…

- Chuyện gì vậy?

- Anh ấy uống rượu đang say trong nhà.

Trâm nhảy xuống những bậc thềm đá và tuôn vào như gió. Nàng ném mấy quyển sách và cái ví tay lên lò sưởi rồi thoăn thoắt vào phòng Minh. Phòng chưa bật đèn, ánh sáng ở thang lầu hiu hắt rọi vào, lờ mờ soi một cảnh tưởng bừa bãi. Trâm đứng sững lại. Rồi tiến tới vài bước cạnh bàn Minh đang ngồi. Yên lặng một lúc, rồi tiếng Trâm hắt lên xa lạ mơ hồ.

Trâm hỏi mãi, Minh chỉ lắc đầu không nói. Nó gục đầu xuống cánh tay duỗi trên mặt bàn. Tay kia còn cầm chai rượu. Bên cạnh nó, sách vở bừa bãi lẫn với những mẫu tàn thuốc, những cây viết, những mẫu giấy xé vụn và một cái cốc còn nồng nặc mùi rượu. Lúc đầu, Trâm còn cố giữ vẻ nghiêm trang của kẻ cả để hỏi tội Minh. Nhưng thấy vô hiệu, nàng đổi thái độ. Mà Trâm cũng thấy lòng mềm lại, không muốn đóng kịch với Minh, với chính mình nữa. Trâm đặt nhẹ bàn tay lạnh giá lên mái tóc rối bù của Minh. Nó ngửng lên nhìn nàng. Trong bóng tối lờ mờ, hai con mắt chợt ngời lên một tia sáng rồi vội vàng lịm tắt. Đôi môi dày và gọn như một nụ hôn, ướt át, nồng nàn hé ra, mấp máy.

Giọng Trâm khác đi:

- Tại sao em như thế Minh?

Bàn tay bé nhỏ của Trâm ngập ngừng đưa xuống bờ vai Minh. Hơi nóng từ da thịt người con trai như bốc lên tấm áo len daỵ Trâm cảm thấy thân hình, cảm giác, đầu óc nó đang cháy lên, đang sôi bỏng, sắp sửa nổ tung lên thiêu hủy chính nó. Trâm nghĩ mãi, không hiểu vì sao nó đã uống gần nữa chai rượu. Vì sao nó muốn say, nó tự hành hạ như vậy ngay trong nhà này, nhà của một cô giáo. Có thể Minh buồn vì một chuyện riêng không liên hệ đến nàng. Nhưng vô lý. Tại sao mắt Minh nhìn Trâm kỳ lạ thế. Trong vẻ đau xót. Trâm hjiểu cái nhìn đó. Vì đã bao nhiêu đôi mắt con trai, đàng ông nhìn nhàng như thế. Nhưng Minh chưa là đàn ông, cũng không còn là một đứa con trai. Dưới mắt Trâm, trong ý nghĩ Trâm, nó chỉ là một đứa bé khác thường, nghịch ngợm mà lãng mạn. Trâm vẫn nhìn và tưởng như thế từ khi nó đến xin ở trọ. Nhưng chiều nay, trước mắt Trâm, nó biến đổi vô cùng nhanh chóng. Chỉ vì một chai rượu. Và một cơn điên nào đó dày vò tâm trí. Nó ngồi rũ rượi, chán chường và cô độc như những gã ăn chơi sau cuộc vui, muốn phá đập cho tan tành cái trống rỗng rã rời trong cuộc đời và thể xác. Nó ngồi đó. Bóng tối u uất vây quanh. Và nó làm kẻ bệnh hoạn bị bỏ rơi không ai săn sóc thăm viếng nữa. Cơn đau khổ nào đó hành hạ cũng là cơn đau khổ đầu tiên trong đời Trâm, khi nàng bằng tuổi nó bây giờ. Ý nghĩ đó làm lòng trắc ẩn của người đàn bà trở mình thức giấc. Và lòng trắc ẩn bật lên, tiếng trách qua câu hỏi, kiên nhẫn dịu dàng:

- Tại sao em làm như vậy, Minh?

Minh ngẩng lên, nhìn Trâm lâu hơn và vai nó dưới bàn tay nàng đột nhiên rung động.

Trâm gọi chị Ba lấy diêm và đốt một cây nến hồng đặt lên bàn trước mặt Minh. Chai rượi đã cạn khô không một giọt, nhưng bàn tay Minh vẫn bám chặt lấy như muốn uống nữa. Uống thật nhiều và sợ có ai giành giựt phần còn lại. Cốc rượu còn một nửa. Trâm cầm cái cốc định hắt xuống nền nhà nhưng Minh thoắt một cái như mèo vồ chuột chụp cái cốc trong tay Trâm và đưa lên môi nốc cạn. Rồi cả cánh tay nó để rơi xuống bàn. Cái cốc bung ra, rơi xuống, tiếng thủy tinh vỡ vang lên ròn rã. Và nó tỉnh lại. Nó đứng lên, buông chai rượu, một tay đặt lên má, một tay quờ quạng lên bức tường trống sau lưng. Hai con mắt nó đỏ hoe nhìn Trâm vừa van lơn, vừa hoảng hốt. Da mặt tái xanh. Đôi môi run raỵ Mái tóc rũ xuống vầng trán bê bết mồ hôi.

Trâm dìu Minh lại giường, ấn nó nằm xuống. Nhưng Minh bật dậy ngay, lắp bắp:

- Cô tưởng em say à? Không đâu!

- Em mệt. Phải nằm xuống.

Nó lắc đầu:

- Cô đi ăn cơm chứ. Mặc em.

Tôi lấy xúp cho em nhé!

- Không, em đi ăn cơm. Ăn cơm với cô.

- Thì lên lầu ăn.

Minh ngoan ngoãn theo Trâm lên thang lầu. Nhưng đến phòng ăn, mệt quá, nó ngồi phịch xuống ghế và Trâm chưa kịp làm gì, Minh đã ngã vật xuống sàn nhà, nằm dài, mềm nhũn. Trâm lấy gối kê xuống đầu Minh rồi đắp khăn nhúng nước lạnh lên vầng trán nóng ham hấp. Một lúc Minh tỉnh dậy đứng lên, lừ đừ, lão đảo. Rồi như điên, nó chạy lao xuống than lầu, vào phòng nhào vào đống chăn bừa bãi.

Bây giờ, nó nằm đó và Trâm chờ Minh tỉnh dậy.

Bỗng nó ú ớ gọi. Trâm cúi xuống. Minh hé mắt nhìn lên:

- Sao sáng thế này cô?

- Đèn ấy mà.

- Không phải, cái gì thật sáng chung quanh người cô kìa.

Trâm ngơ ngác:

- Có gì đâu, em nhảm rồi.

Minh ngồi dậy, lắc đầu cho những ám ảnh rụng xuống:

- Đó, sáng quá. Nhưng em không thấy gì cả. Em sợ. Cô còn đây không? Phải cô đây không, cô?

Thằng Tuân, chị Ba đứng sau lưng Trâm lo lắng nhìn nhau.

Trâm thấy mình như bà Phước trong một dưỡng trí viện đang dỗ người điên tỉnh lại:

- Ừ, tôi đây. Em muốn gì nào?

- Em muốn nhiều lắm. Mà không thể được. Không được. Sao cô xa thế? Sao cô lớn như thế?

- Minh.

- Cô đừng đi, đừng bỏ đi nghe cô.

- Không. Tôi ở đây. Với em.

- Cô có đuổi em đi không?

- Không. Em ở đây. Với tôi.

- Em khát nước. Cô cho em uống.

Chị Ba bưng ly nước trà lại và Trâm kề vào môi người con trai. Bỗng nhiên Trâm thấy sợ Hai con mắt Minh, qua ly nước óng ánh vàng, nhìn Trâm đăm đăm.

- - Bây giờ em nằm yên. Chị Ba dọn dẹp trên bàn. Tuân học bài đi.

Minh nằm xuống. Trâm kéo chăn đắp kín người Minh. Nó nằm yên lặng nhìn lên và thì thầm:

- Cô.

- Gì, em?

- Cái gì sáng thế cô?

- Có gì đâu em.

- Có, cái gì thật sáng xung quanh cô, như hào quang.

Trâm cúi xuống và tưởng như chưa bao giờ nàng cười dịu dàng đến thế:

- Em nói nhảm rồi.

- Thật mà. Sáng như hôm em thấycô lần đầu tiên trên trường.

- Em thấy ở đâu nào?

- Ở gốc cây thông, lúc chào cờ. Cô đứng một mình, bao giờ cũng một mình, cũng chỗ đó. Áo kim tuyến lóng lánh mặt trời. Ai cũng nhìn cô…

- Nhưng bây giờ không có ai nhìn tôi nữa đâu. Còn mình em thấy tôi thôi mà.

- Ngày mai cô đến trường, tụi nó lại nhìn cô… Cả "thằng Lưu" nữa.

Trâm sửng sốt nghe tiếng "thằng" hằn học ở miệng Minh thốt ra. Nàng lờ mờ hiểu. Và sợ.

Nhưng Minh nói rất thản nhiên:

- Em làm phiền cô quá. Cô có mệt lắm không? Cô lên phòng nghỉ đi.

- Tôi không mệt, chỉ lọ Mong từ nay em không uống rượu trong nhà tôi như thế nữa. Và có gì cho tôi biết, nếu có thể tôi giúp được em.

Minh cười hóm hỉnh và bí mật:

- Chuyện này… cô không giúp em được đâu. Không bao giờ. Mà nếu biết, chắc cô đuổi em đi ngaỵ Em…

Minh bỏ dở câu nói và đột ngột xoay người vào trong, vùi mặt xuống gối. Tiếng người con trai ấp úng vọng lên:

- Cô cho em điếu thuốc được không?

Trâm gọi thằng Tuân lấy gói Salem và đưa cho Minh một điếu.

- Hút thuốc thì được. Nhưng uống rượu… dễ sợ lắm.

Khuôn mặt Minh qua làn khói thuốc trở nên buồn rầu và thơ dại:

- Buồn thì uống…

- Em sai rồi. Uống thì say, tỉnh ra nỗi buồn vẫn còn đó. Còn uống mà không say lại buồn hơn, không chịu được, như rượu đốt cháy nỗi buồn của mình, tôi nhiều khi cũng vậy.

- Cô uống rượu?

- Bây giờ thì hết. Không bao giờ say nữa. Em cũng đừng uống, nghe Minh!

- Còn tùy ở cô.

- Sao lại tùy tôi?

Minh mỉm cười, và lần đầu tiên từ khi nó đến nhà này, Tram khám phá ra nó có một cái gì trong tận cùng tâm hồn, đồng điệu với nàng. Một cái gì khoắc khoải âm thầm, vò xé ray rout. Như một nỗi khát khao, một niềm mong đợi. Một cảm tưởng trống trải thiếu hụt nào đó trong cuộc đời, trong trái tim không còn trẻ nữa nhưng cũng chưa già nua cằn cỗi. Cái gì đó là nụ cười buồn buồn khơi nguồn cho dòng nước mắt, là giọt nước mắt rưng rưng đón tiếp một niềm vui xao xuyến không ngờ.

Trước khi lên lầu, Trâm nói nhỏ, rất nhẹ với Minh.

- Thôi, ngủ đi em.

Ngủ đi em, Trâm nói như nói với chính mình. Thôi ngủ đi Trâm, ngủ đi những xao xuyến rộn ràng, những ước mơ thầm kín, những cảm giác mơ hồ vừa thức giấc thì thầm kêu gọi cho yên những ngày huyên náo cũ. Những cuộc tình đã dẫy chết. Ánh sáng đã lu mờ từ những đêm xưa. Ngủ yên cho quên cơn gió bão lại muốn bắt đầu.

Lên hết thang lầu, Trâm đứng lặng nhìn xuống vùng bóng tối dưới kia. Khuôn mặt Minh thoắt buồn thoắt vui hiện lên ở đó. Phiền rồi đây. Thật cây muốn lặng, gió chẳng dừng. Hay là mình nói Minh dọn đi. Vô lý, nó có làm gì, có lỗi gì đâu nào… Một thoáng Trâm vụt nghĩ đến gia đình, đến những người quen biết, đến công việc, đến những dự định tương lai, đến vòng vây tù đày eo hẹp khe khắt của cuộc đời. Rồi Trâm nhìn xuống những nấc thanh lầu đen thẫm trong khuya như một chiếc cầu giao nối địa ngục với thiên đường. Mình xuống hay lên. Bây giờ chiếc cầu vô tri ngủ yên đó. Và Trâm bỗng nghe vang vang tiếng giày thoăn thoắt của Minh qua từng nấc thang và tiếng reo của nó mỗi lần bãi học:

- Thưa cô em đi học về.

Và nàng cũng nhớ có lần đã suýt đùa với Minh:

- Thưa em cô đi dạy về.

Trâm nhìn xuống và bâng khuâng mỉm cười trong bóng tối.

- Thưa cô có khách.

Trâm ném cái lược xuống bàn trang điểm:

- Vừa ngủ dậy, mới mở một con mắt đã khách với khứa. Ai vậy chị Ba?

- Dạ Ông gì già già mập mập bên trường.

- À, lại ông Dụ Mời ông ấy ngồi phòng khách dưới, tôi sẽ xuống. Chị dọn ăn sáng cho Minh với Tuân chưa?

- Thưa cô, cậu Tuân uống sữa xong đi rồi. Anh Minh không ăn ở nhà. Bảo sang trường ăn bánh mì bò bía.

- Lần sau bảo chúng nó ăn uống đàng hoàng rồi mới đi học, nghe không? Dọn dẹp trong phòng ngủ tôi lại.

Nhưng nói xong Trâm quay lại nhìn căn phòng ngăn nắp sạch sẽ và chợt nhớ ra đêm qua nàng ngủ ở phòng khách bên kia, trước lò sưởi.

- Chị pha trà đi.

Trâm khoác thêm cái khăn quàng che bớt chiếc áo len đen cổ rộng bó sát thân hình, không kịp vấn tóc và ra khỏi phòng. Nàng đi ngang phòng khách sắp sửa đi xuống lầu thì giọng ông Du đã vang lên phía lò sưởi:

- Cô sáng nay không đi dạy?

Trâm nhìn vào phòng, bực tức thấy ông ta ngồi ở bàn ăn từ bao giờ, đang tò mò nhìn về phía lò sưởi, chỗ còn ngổn ngang ly tách, sách vở, những cây nến, những thanh củi cháy dở.

Trâm mỉm cười bất đắt dĩ:

- Thưa ông. Sáng nay tôi không có giờ. Chắc ông có điều gì "dạy bảo" nên đến sớm thế?

- Không. Qua thăm cô chơi vậy thôi, chẳng có chuyện gì.

- Dạ, mất thì giờ của ông quá.

Trâm nghĩ thầm: Chắc là lão vừa "nạo" học trò trước sân cờ xong tạt qua ngay đây "điều tra" mình. Trâm cũng biết ông ta dò xét chuyện gì rồi, nhưng vờ ngớ ngẩn để xem ông Giám Thị khởi đầu công tác ra sao. Trâm yên lặng chờ đợi những câu chất vấn ngang phè, như nàng đã quen nghe những lần hân hạnh được ông ta đến viếng vào giờ bất thường.

Nhưng lão chỉ ngồi một tay chống cằm, một tay nắm chặt đặt lên mặt bàn như giáng xuống một quả đấm, lơ đãng lên nhìn hàng sách ám khói trên lò sưởi. Rồi cặp mắt ông chiếu lần xuống chiếc nệm nhỏ lệch lạc giữa sàn nhà, dừnglại ở cái gạt tàn thuốc và gói Salem cạnh đó.

Không quay lại Trâm, ông ta cười mim mỉm, nửa châm biếm, nửa thích thú như kẻ tìm ra tang chứng hữu ích trong công việc điều tra:

- Ban đêm, cô ngủ đây?

Trâm căm tức nhưng cố nén bất mãn. Nếu câu hỏi ấy từ miệng một người lạ đồng trang lứa, thế nào Trâm cũng nện cho một câu "đáp lễ". Nhưng với ông Du, kẻ thường nhân danh là quen biết xưa nay với gia đình Trâm, lấy "tư cách" là kẻ bao bọc, chỉ vẽ cho Trâm những bước đầu vào nghề, cho nên Trâm im lìm chịu đựng. Vả lại, dù sao nàng cũng hiểu ông ta thẳng tính, ưa nói ngang và đắn đo lời nói. Câu đó chỉ là một nhận xét đột ngột, không hẳn có ẩn ý. Biết vậy nhưng Trâm vẫn tức: một người đàn ông, dù có là ông trời ông đất gì, cũng không nên hỏi một người đàn bà câu đó, nhất là khi đột nhập sào huyệt người ta vào sáng tinh sương, chưa ai kịp chuẩn bị đề phòng, đối phó.

Trâm chưa kịp phản ứng thì lão ta đã bổ túc phần nhận xét bằng lời bình luận:

- Kể cô cũng nghệ sĩ quá.

Trâm muốn đa tạ lời chửi rủa ngọt lịm đó bằng một câu xương xóc. Nhưng nàng chỉ nhã nhặn, bình tĩnh và lễ phép:

- Dạ, thưa ông, đêm qua mưa lớn, phòng ngủ của tôi dột ướt, phải di cư qua đây. Trời cũng lạnh quá, phải đốt lò sưởi lên mà ngủ.

Nói xong Trâm chợt tiếc là đã mất công phân trần như e ngại gì cái oai của ông tạ Mình có làm gì phạm pháp đâu. Lão ta chỉ có quyền kiểm soát ở trường thôi. Đây là thế giới mình. Nhà này là của mình. Đời sống này là của mình. Không có ai có quyền xâm lấn hay sửa chữa, can cớ gì đêm lão ta đâu mà xía vộ Tôi ngủ trong phòng, bên lò sưởi, dưới bếp, ở nhà xe, hay đâu mặc xác tôi chứ, miễn là tôi không ngủ gục trong khi giảng bài, không ngủ quên trong lớp khi tan học. Trong bản nội qui nhà trường không thấy buộc giáo sư phải ngủ trên giường, cấm giáo sư nằm giữa sàn nhà, trước lò sưởi. Cũng như pháp luật không cấm đóng đàn bà sống độc thân. Vậy thì tôi muốn sống như thế đó. Và tôi có quyền sống như thế. Có hại gì ai không? Có làm mất mát gì của ông đâu?

Trâm chìa bao Winston về phía khách:

- Mời ông.

- Cô cho xin điếu Salem kìa. Tôi cũng ít hút thuốc. Cô hút nhiều?

Trâm nói dối kiểu Nguyễn Duy Minh:

- Thuốc để mời khách thôi ạ.

Nhưng Trâm nhìn theo con mắt của lão còn dán ở cái gạt tàn thuốc bên lò sưởi, tiếp luôn:

- Thỉnh thoảng tôi cũng hút, khi nào ăn mắm nêm xong.

Khách vừa lơ mơ nhả khói vừa ngắm tranh ảnh treo trên tường:

- Cô sống như thế này, nghệ sĩ thật đấy. Hồi xưa mới lớn, tôi cũng mê đời độc thân, thích làm chuyện khác thường, ưa phiêu lưu, nguy hiểm. Nhưng người đời đâu có để cho mình yên mãi, mà cũng không ai có thể sống được một mình nhất là đàn bà… như cô.

- Thưa ông, ông muốn nói tôi một mình… trong đời hay một mình trong nhà này?

- Trong nhà hay trong đời cũng đều không nên một mình.

Tự nhiên Trâm thấy lão Du trở nên hiền lành chân thật và giọng nàng cũng bớt vẻ gay go:

- Tôi thích cô độc nhưng sợ cô đơn. Nhưng đã cô độc thì phải cô đơn rồi.

Không hiểu lão ta nghĩ gì, đột nhiên hỏi:

- - Thằng học trò của cô thế nào?

A! Vấn đề chính đây rồi, Trâm ngồi thẳng lên và sẵn sàng đương đầu:

- Dạ, thế nào là thế nào?

Ông Du dúi mạnh tàn thuốc xuống mép bàn, ném qua cửa sổ:

- Tôi cũng định tìm học trò đưa qua ở trọ nhà cô nhưng cô đã tìm ra thì thôi.

- Thưa ông, trước khi nó đêm tôi cũng đã có hỏi qua ý kiến của ông và chính ông cũng bảo như vậy là phải, còn hơn chia bớt nhà cho một gia đình đông đảo.

- Cái thằng ấy… con cái nhà ai thế?

Lẽ ra Trâm phải hỏi ý kiến ông ta, phải cho ông ta rõ việc nầy việc nọ theo lời ở nhà dặn. Nhưng sự thật thì ông ta không có quyến gì đối với Trâm, và mọi việc thu xếp trong nhà này thuộc về Trâm. Vậy mà ông ta hỏi như một đốm lửa châm ngòi vào tràng pháo. Trâm tự nghĩ là từ nay sẽ không nói, không hỏi gì ông ta nữa. Như đã có phe phái rõ ràng giữa nàng với cuộc đời, giữa nàng với ông ta, giữa nàng với cái dư luận hẹp hòi và ác độc xung quanh. Trâm thản nhiên nói dối:

- Nó cũng bà con bên ngoại với tôi, bà con xa.

- À, à bà con bên ngoại.

Thấy câu chuyện kéo dài đã lâu, Trâm kiếm cớ đứng lên.

- Xin phép ông, tôi đi lấy nước.

Nhưng khi Trâm gọi chị người làm bưng nước lên, ông ta vẫn ngồi đó, tỉ mỉ quan sát căn phòng với dáng điệu và thái độ cũ.

Bên ngoài, trời bỗng rực nắng. Màu vàng mỏng và mát tươi như lụa chảy dài từ rặng đồi xuống thung lũng lấp lánh trên màu lục non óng ả của cỏ cây. Bầy chim sau đêm mưa chuyển mình đua hót cuối rặng thông sau vườn. Trâm vói tay mở cánh cửa sổ và chiếc khăn choàng rơi xuống. Ông Du giờ mới nhìn ra Trâm mặc áo len và quần jean. Lão hỏi vớ vẫn:

- Cô sắp đi?

- Dạ. Sáng nào nghĩ tôi cũng vào trong ấp xem người ta làm vườn.

Đến đó lão mới cáo từ. Trâm chờ tiếng giày của khách xa dần ngoài cửa, nghiêng người qua cửa sổ lầu cao hỏi vọng xuống vườn:

- Làm gì đó ông Bá?

Tiếng xới đất ngừng bặt và lão làm vườn già nua hất cái mũ rơm rách nát nhìn lên nheo mắt cười:

- Xới đất cho cô chứ làm gì.

Trâm hét lên:

- Đừng. Tôi có mượn ông đâu. Đã bảo để tự tay tôi làm lấy mà. Dặn ông xin đậu Hòa- lan mà không chịu xin, cứ cuốc với cào.

Lão già cười, cúi xuống tiếp tục xới đất. Trâm nốc cạn chén nước, tìm cái khăn đỏ khoác lên tóc, tháo đôi giày nhung đen và chạy thoăn thoắt xuống lầu. Nàng mở tung cánh cửa sổ, trèo lên và buông mình xuống vườn. Lão Bá chống cán cuốc vào cằm, kiễng chân nhìn Trâm nằm lăn dưới đất.

- Gãy giò đó cô giáo.

- Thì mọc giò khác.

Trâm lổm ngổm bò dậy phủi đất bám ở áo quần, giằng lấy cái cuốc:

- Đưa đây tôi, lão này lì.

- Hay chưa. Tôi làm giúp, không lấy tiền công mà.

- Nhưng tôi muốn tự tay làm lấy.

- Cô phỡ xong miếng vườn này, trồng mấy cây đậu cho có trái thì tôi sẽ đi đầu lộn xuống đất.

Rồi lão cười hì hì móc túi lấy ra gói đậu quẳng xuống đất:

- Đó, bà chủ làm lấy.

Lão lầm lì, chậm chạp như một con bò già leo lên gò đất cao bên nhà Trâm, nàng thấy cái đầu đội mũ lác của lão lắc lư theo nhịp đi, chìm dần rồi khuất hẳn sau bờ lau trắng.

Nối tiếp, công việc của lão làm vườn, Trâm xới hết mấy luống đất và gieo đậu mỗi nơi hai hạt, cách nhau khoảng một gaing taỵ Hạt giống cuối cùng nằm yên trong đất, Trâm mỏi mệt rã rời, ngồi tựa lưng vào gốc thông nhìn lên đồi cao. Lớp nắng vàng hạnh đột nhiên dịu xuống, và cả vòm trời chập chờn xao động trong cơn gió lạnh như dìu ký ức trôi về quá khứ mịt mù và đưa cơn mơ mộng về thế giới nào bao la không bờ bến. Trâm thấy tâm hồn mình đột nhiên xao xuyến và rung động, nở dần như một búp hoa quỳnh nõn trắng trong bóng khuya. Bóng tối cuộc đời sâu hút xung quanh chìm xuống tan biến. Chỉ còn lại những ý tưởng trong sáng và tốt đẹp, những tin tưởng mới mẻ quyết liệt, vươn lên như những mầm cây xanh tốt giữa mùa xuân. Mùi thơm ướt và nồng của đất, ẩm và lạnh của cỏ cây, êm mát và sắt se của gió dìu ẩm và lạnh của cỏ cây, êm mát và sắt se của gió dìu Trâm qua những mơ tưởng chập chùng. Hạnh phúc ở đời trở nên giản dị và gần gũi quá. Thế mà Trâm đã lăn lóc, đã khát khao, đã điên cường tìm kiếm ở những nơi nào xa tít. Niềm vui mênh mông tự trong lòng mình, đâu phải ở những hội hè náo nhiệt, những yến tiệc linh đình, những đám đông huyên náo. Một đời phóng khoáng, mê thích những công việc giản dị, tầm thường và khoác vào mỗi tĩnh vật đơn sơ này một linh hồn, một nghĩa lý. Như nắm đất. Như hòn đá. Như lá cỏ. Như thân cây. Trơ lì, phẳng lặng. Vẻ đẹp yên lành và chịu đựng, nhẫn nại như những kiếp người không bao giờ biết phiêu lưu tàn phá. Không suy nghĩ. Không ưu tự Như thiên nhiên và tình yêu của chúngn ó đối với nhau, dịu dàng, câm lặng. Cái đầu dịu dàng của mộ bông lau âu yếm cúi xuống cánh tay êm đềm của lá cỏ. Miệng cười hồng thắm của bông hoa dại ghé hôn mái tóc buồn của cành thông non. Cuộc đời lướt trôi đi, mơ hồ và êm ái theo từng cơn gió, từng bóng nắng tự trời cao chảy xuống. Có lúc, trong thiên nhiên quen thuộc này, Trâm thấy những ý nghĩ của mình như thì thầm đối thoại, và từng niềm vui trong sạch lớn lên như bắp, như luau trong đêm sương. Biết bao nhiêu hờn tủi đau buồn đã dày xéo lòng này. Hôm nay mù xuân sắp sửa. Những tháng ngày tuần tự nối tiếp theo nhau. Trâm dạy thất sớm, mặc phong phanh một chiếc áo, đi trong sương mù ra đến con đường rừng. Tiếng chim đêm còn vọng lên những bụi mờ đâu đó. Chuyến xe lửa sắp xa thành phố gửi lại một lời còi thanh thản. Bốn vó nhịp đề của một con ngựa già chở rau cải trên đường ra chợ.

Rồi những tia nắng đầu tiên thắp sáng núi rừng, vỡ vụn tung tóe trên những cửa kính lầu Trâm như pháo bông pháo cải thời thơ ấu. Và tiếng Minh vang dội như một âm thânh từ thời niên thiếu của Trâm vọng về, Cô… cô, em đi học. Cô cộ Lâu dần rồi Minh quen gọi nàng bằng cô cộ Mình là trái dừa sao? Và Trâm cười một mình, bao giờ cũng một mình.

Trời bỗng dịu nắng và từng loạt mưa bụi nhỏ lờ mờ tới tấp bay xuống như những bông hoa tuyết mong manh. Thế này là khỏi tưới nước cho đậu rồi Trâm vốc một nắm đất hồng mềm mại trong tay và tưởng như thấy rõ cái mầm trắng xanh nhú lên giữa hai mảnh đậu đã héo quằn. Biết đâu rồi hạnh phúc mình đi tìm một ngày kia cũng sẽ nẩy mầm từ đau buồn quá khứ…

- Cô cô, em đi học về.

Trâm ngơ ngác nhìn lên. Minh đứng ở khung cửa sổ phòng nó, sắp sửa đánh đu ra ngoài vườn. Chiếc áo len xanh ngắn rướn lên để hở một khoảng da bụng trắng muốt.

- Cô cô ơi, em đứng đầu lớp tháng này.

- Vậy thì trời gần sập rồi. Em mà đứng đầu.

- Thật mà. Giấy tờ đây này. Cô làm… phụ huynh học sinh, ký cho em đi, mai nộp phiếu điểm lại.

Trâm chạy lại dưới cửa sổ Minh. Anh chàng nhảy thót xuống vườn, tờ giấy phơ phát trong taỵ Trâm kêu lên:

- Thôi cất đi, mưa lấm hết. Tay tôi bẩn đây này.

Minh xếp gọn tờ giấy vào túi quần rồi nhìn chăm chăm hai bàn tay búp măng bám đầy đất ướt của Trâm.

- Mưa rồi, cô vào đi.

- Còn hai luống đất đàng kia, tôi xới cho xong, chiều kịp tròng tiếp.

- Em xới đất chọ Cô vào nghĩ đi.

Trâm nhìn hai bàn tay học trò trắng trẻo dính mấy vết mực xanh:

- Tay chân vậy mà làm quái gì. Đi học bài đi.

- Thì… tay chân cô cũng vạy. Cô làm được, em cũng làm được.

- Thì làm. Em tháo giùm tôi cái đồng hồ, lấm hết rồi.

Trâm đưa cánh tay bám đất từ cườm đêm ngón cho Minh. Minh đứng yên một thoáng rồi dịu nhẹ, ngại ngần vòng hai ngón tay qua cườm tay Trâm, thong thả mở dây đồng hồ. Một cảm giác không tên chuyển từ ngón tay Minh lên làn da Trâm. Hai chéo khăn quàng đỏ thắm từ cổ Trâm rung động phập phồng vờn lên mặt Minh theo làn gió. Trâm quên cả tay bẩn, gỡ cái khăn ra đưa cho Minh, giọng nàng lạ đi như có gì vướng trong cổ:

- Em vào nhà cất giùm đi, cả đồng hồ nữa.

Minh chùi cái đồng hồ bám đất vào quần bluejean và nghịch ngợm quán cái khăn của Trâm vào cổ, leo lên cửa sổ, nhảy vào phòng. Khi trở ra, Minh thấy Trâm đứng lặng im trong mưa, mái tóc lấm tấm những hạt bụi nước lấp lánh rũ xuống, che khuất nửa khuôn mặt, con mắt còn lại buồn buồn nhìn qua rặng đồi thoai thoải bên kia thung lũng:

- Tóc cô ướt hết rồi. Cô vào đi.

- Không. Phải làm cho xong.

Rồi Trâm cầm cái chĩa ba, nhấn xuống lượt đất phẳng. Bỗng Trâm buông tay, kêu lên:

- Cái gì vậy cô?

- Con trùn! Ghê quá, mình nó đứt đôi, hai khúc quằn quại. Thôi không làm nữa…

Nàng đến ngồi ở thân cây thông bị bão đánh gãy ngang bờ cỏ. Minh đứng dựa gốc cây thông, hai chân tréo, một tạy thọc túi quần.

- À, sao sáng nay em về sớm vậy?

- Em nghỉ giờ chót.

- Sáng thứ tư, thời khóa biểu không thấy trống giờ chót?

Minh lúng túng:

- Dạ, giáo sư nghỉ.

- Giờ ai vậy?

- Ông địa.

Trâm mỉm cười và Minh biết đã nói dối thoát. Thực ra thì lúc nãy còn năm phút chuông reo đổi sang giờ thứ tư, Minh đã ném cho tên trưởng lớp mẫu giấy nhỏ: Tao chuồn giờ chót, ông địa có bắt điểm danh, đừng ghi tao. Hậu tạ. Và giáo sư vừa ra cửa, Minh đã thót ra theo. Bọn Hải, Lộc níu áo Minh lại, nhớ nhà hả mày? Minh búng tay cái tróc trước mặt cả lớp, ôm sách vở, chạy như bay qua sân chơi, xuống đồi.

- Minh, áo quần em sao lấm cả vậy? Lại úynh lộn rồi. Phiền quá…

Minh lại nói dối:

- Đâu có úynh. Té ở sân basket- ball đó.

Gần đến nhà, dưới chân đồi, Minh bị một bọn choai choai chận đường. Một thằng trong bọn nghênh chiến trước:

- Ê, Minh, mày bao nhiêu tuổi?

Minh ném sách vở xuống bãi cỏ, tóm lấy ngực thằng kia:

- Bằng tuổi cha mày.

Minh tát thằng kia một bạt tai à rút cái khóa xe bằng sắt quay một vòng vù vù:

- Tao làm gì thấy kệ tao, mắc gì đến tụi bây? Đồ chó săn.

Rồi Minh bỏ đi. Nhưng thằng kia gàng chân Minh lại. Cuộc vật lộn xảy ra. Hai đứa ôm nhau quật túi bụi giữa sườn đồi đầy rác thông và cỏ ướt cho đến khi có bóng giáo sư trực thấp thoáng ở sân cỏ. Chúng nó buông nhau ra, làm ra vẻ tỉnh bơ và mỗi đứa đi về một phía.

Minh không muốn giấu Trâm những điều đó. Muốn nói hết cho Trâm nghe nữa là khác. Nhưng Minh thấy những việc "lẩm cẩm" đó chưa đến lúc nên cho Trâm biết. Minh muốn đương đầu, đối phó một mình. Vả lại nếu biết, Trâm cũng sẽ không làm sao hơn được, dù nguyên nhân và đầu đề mọi chuyện chính là nàng. Bọn học trò trêu chọc Minh. Các giáo sư cũng bắt đầu "truy" Minh kỹ hơn từ ngày nó đến nhà Trâm ở. Minh bị "truy" và "trù mạt" đủ mọi cách, về những việc nhỏ nhặt, ti tiện đến việc học, những hành vi của Minh, như Minh là một kẻ có trọng tội giữa một hàng rào cảnh binh bao vây. Đến nỗi nhiều khi minh tưởng như người ta đang tìm một tội nào đó gán cho nó và buộc nó nhận chịu để dễ truy tố, hành hạ. Minh tức tối, nói với bọn Lộc, Hải, tao có làm gì đâu? Có làm gì bọn họ đâu? Bọn học tức tao cái gì vậy? Hải cười: Thì tại họ xin chia nhà cô Trâm không được, mà mầy lại được.

Đang tức, Minh nói liều, tức vì không được ở trong nhà cô Trâm, hay không được ở với cô ấy?

Trâm nhìn chăm chú những bệt đất đỏ ngầu bám ở quần Minh, cố hỏi:

- Tại sao đánh lộn?

Minh cúi đầu, xoắn hai bàn tay vào nhau bứt rứt:

- Tại bọn nó chọc tức em.

- Về chuyện gì?

Minh muốn nói, vì cô nhưng lại quanh quẩn.

- Không, không có gì cả.

Trâm cau mặt ngồi bứt từng cọng cỏ vò nát trong taỵ Nàng nhớ lại những tiếng thì thầm của bọn thằng Hải, Lộc với Minh mấy hôm trước: "Mầy tính sao?" Minh hỏi "Tụi nó có dao à?" "Chắc, hay là mình kéo cả băng số bốn về…" Rồi bọn họ bàn tính kế hoạch gì với nhau, nàng không nghe rõ. Trâm nghĩ đến một vụ thanh toán để tranh giành "đào", một cuộc "phục hận" nào đó. Nàng không hỏi, vì hỏi cũng không ai chịu khai rõ sự thật. Điều Trâm muốn biết là Minh đã có chuyện gì trước khi đến ở nhà nàng, và bây giờ còn rắc rối nữa không. Tự nhiên nàng có ý muốn thật sôi nổi là "sửa chữa" cuộc đời Minh lại và kéo Minh về với nếp sống bình thường như nàng đang tập tễnh bước vào khuôn khổ. Chuyện ấy không phải dễ, cho Minh cũng như cho nàng, nhất là nàng không biết rõ gì về Minh hơn là căn phòng bừa bãi đầy những di tích tố cáo tâm trạng của kẻ liều lĩnh, bất chấp, vừa bê tha vừa chán nản. Nhưng rồi Trâm chợt nghi ngờ "thiện ý" của mình. "Có chắc mình tò mò về Minh để sửa đổi Minh không, hay là…" Bây giờ Minh ngồi đó, hai tay buông thõng trên đầu gối. Mái tóc rũ rượi lấm tấm nước mưa. Khói thuốc vờn lên nét mặt buồn buồn. Trâm muốn khám khá ra niềm u uẩn nào đang vò xé tâm hồn đó. Một mong ước không thành tựu. Hay một thất bại của cuộc đua tranh. Hay niềm ưu tư đời đời hằn đọng. Hay một khát khao sôi nổi vò xé không tên nào đó. Hay tiếng la tiếng thét não nùng và tuyệt vọng trong im lặng.

- Em sao vậy, Minh?

Minh nhìn lên bằng con mắt say rượu đêm nào, lẳng lặng lắc đầu. Rồi nó búng cái tàn thuốc ra thật xa, và gục đầu yên lặng. Một lúc lâu, rồi Minh đột ngột hỏi:

- Cô cô cho em con tem.

"À, đúng là một chuyện gì đó".

Trâm nghĩ đến xấp giấy viết thư màu xanh phảng phất thơm ở bàn học Minh. Những tấm hình Minh cất kỹ trong hộp, thỉnh thoảng mở ra nhìn. Những mẫu giấy viết xóa vò nát vất bừa bãi ở góc phòng. Và những phút Minh ngồi im lìm trên thành cửa sổ nhìn ra thật xạ Những hôm Minh đi học về để nguyên cả giày áo nằm nhoài xuống giường, vùi đầu trong gối không ăn uống. Dòng thư viết dở cho một thằng bạn xa, Trâm vô tình đọc thấy "…mày chuẩn bị xong chưa? Tao sẽ cùng với mày, đi thật xa, thật xa, chỉ còn có một cách đó…"

Tại sao. Có thể vì một vụ gì đó. Một ai đó. Mà cũng có thể không vì gì, vì ai cả. Muốn đi. Tự giải thoát, thế thôi, như những ngày còn đi học, mỗi khi nhìn mặt biển nối tiếp chân trời, Trâm cũng khao khát phiêu du, cũng ước mơ những chân trời vô định rộng lớn. Để từ khước những tháng năm đều đặn, nếp sống lầm lì, khung cảnh quen thuộc, công thức sáo hủ của cuộc đời. Lớn lên, ai cũng một lần mơ ước thoát lỵ Nhưng con đường sống là một vòng tròn mà tận cùng cũng là khởi điểm. Không thể làm thế nào khác. Cho nên con người đành ở lại trong khuôn khổ nhỏ bé của mình, nhận chịu giới hạn cuộc đời phi lý và mơ tưởng, nhớ nhung hoài một quê hương mù mịt xa vời không bao giờ tìm đến.

Tiếng Minh đột nhiên vui vẻ như một lời reo dìu Trâm về thực tại:

- Cô cô dành luống đất này trồng hoa. Sao cô cô không trồng hoa.

- Có chứ. Nhưng tìm chưa ra hoa gì đẹp để trồng.

- Em tìm đem về cho cô.

- Ừ, vườn này phải có hoa.

Trồng đậu trồng rau thôi đâu có đủ. Còn phải có hoa. Đâu phải đầy đủ những điều kiện vật chất là cuộc đời trọn vẹn. Giảng bài, chấm bài, ăn ngủ, nghỉ ngơi, ngày này qua ngày khác, điệp khúc đó đều đều nản bắt đầu, chấm dứt để bắt lại như tiếng bánh xe rời rạc lăn mãi trên đường. Âm thầm. Cằn cỗi. Và an phận. Đời này vốn trống trải như quán trọ Y Pha Nho, con người làm lữ khách sống buồn vui tùy ở hành trang mình mang theo về đó. Không thể sống mà không yêu một cáigì, một người nào. Tình yêu, Trâm đã sợ hãi, đã chán chường, đã từ khước, đã lánh xạ Nhưng bao giờ còn nhịp đập của trái tim, bao giờ còn nhìn thấy mặt trời mọc, mặt trời lặn bên kia đồi, bao giờ còn khoảng cách mênh mông của hai vì tinh tú trên xa kia, Trâm còn phải yêu để sống.

Minh yên lặng nhìn "cô giáo" ngồi mơ mộng trong mưa bay, đột ngột hỏi:

- Cô cô, đoạn kết trong phim "Thé et Sympathie" thế nào, em quên rồi?

- Bà giáo đó bỏ đi, mãi sau người học trò một mình trở về chỗ cũ, hồi tưởng lại hình ảnh người mình yêu xưa thấp thoáng trong vườn rực rỡ màu hoa và sắc nắng…

- Sao lại bỏ đi?

- Có lẽ bà ta… chạy trốn lòng mình.

Minh mỉm cười ngẫm nghĩ rồi hỏi:

- Cô thích hoa gì?

- Hoa gì em sẽ đem về trong vườn này.

Chương 4
Tiếng cười nói ầm ĩ trong văn phòng giáo sư vẳng ra. Trâm ngập ngừng đứng lại bên cánh cửa. Nàng nghe rõ giọng Huế giống như giọng con gái của Khoa:

- Đàn cũ mà khá. Tớ mới mua, tên nào mượn không?

Một giọng khác mà Trâm không đoán được là ai:

- Để chờ trăng lên gãy đàn dưới lầu người đẹp à? Bọn này kẹt vợ con cả rồi, không làm ăn gì được. Thằng Lưu số đỏ may ra…

- Thằng đó giỏi tán rồi, cần gì đàn địch. Mà nó số đỏ thực, nó mạo hiểm vào sào huyệt bên đó nhiều lần rồi.

Rồi Trâm nhận ra giọng nói như sông chảo đánh nhau của Tín:

- Tôi thì lở thề không phản bội vợ. Ai còn tự do xin mời "nhào dô", quí vị chớ bỏ qua rất uổng.

Trâm cau mặt và muốn quay ra, nhưng Vĩnh vừa đi ngang, dừng lại:

- À, chị Trâm, cả tuần nay không gặp chị đâu.

- Anh có việc gì cần tôi không?

- Dạ cũng có, nhưng hình như chị bận việc lắm. Chị đang tổ chức cáigì văn nghệ đó thì phải.

- Vẫn chuyện dự định cho học sinh in một tập san Xuân, và một dạ hội văn nghệ vào cuối năm. Tôi chỉ phụ tá cho anh Tuyền và anh Hiệp thôi. Tôi "lính mới" đâu có tổ chức tổ chiếc gì được.

- Chị cứ khiêm tốn. Chính ông Hiệu trưởng yêu cầu chị phụ trách việc đó. Sao lại không giao cho người khác, mà lại chị?

Trâm cố cãi:

- Vì các anh bận những công tác quan trọng hơn.

Rồi Trâm thoáng nhớ đến buổi họp hội đồng giáo sư sáng thứ ba tuần trước. Nhà trường thảo luận vè vấn đề hoạt động văn nghệ của học sinh và đề cử những giáo sư chỉ đạo ban báo chí và kịch nhạc. Mấy năm trước, những mục văn nghệ đều do Hiệp điều khiển. Bây giờ ông Hiệu trưởng chia cho Hiệp coi ca nhạc, còn báo chí cho Tuyền. Cả hai cần một người giúp sức. Ông hiệu trưởng nhìn thẳng vào Trâm ngồi đối diện, Tôi nghe cô Trâm viết lách nhiều. Chắc cô giúp anh Hiệp, anh Tuyền được nhiều việc. Ba mươi mấy cánh tay đưa lên tán thành đề nghị. Trâm chưa kịp phản đối đã nghe một tràng pháo tay vang lên. Những lần khác, khi một đề nghị nêu lên, chỉ có một số đồng ý. Một số phản đối. Một số khác trung lập, thờ ơ và lười biếng, không đồng ý cũng cóc cần phản đối. Nhưng đưa tay tất cả không phải là chúng tôi cũng đồng ý chấp thuận. Với những vấn đề không quan trọng, vì không liên hệ gì đến gia đình, đến địa vị, đến nồi gạo của mình, không sứt mẻ một chút nào chức tước, lương bỗng, thế lực của mình, đám đông thường gật bừa cho xong chuyện. Bởi sau đó vẫn có thể phản đối, không hẵng lý luận, bàn cãi của phạm vi buổi hợp, mà bằng chứng chống đối lén lút. Trâm biết và Trâm bằng lòng rơi vào cái bay êm ái đó. Nàng không muốn tránh, chẳng mong thoát.

Sau buổi họp, Trâm tìm gặp ông Hiệu trưởng và từ chối công tác. Nhưng ông ta vừa gán ghép vừa khuyến khích Trâm xông xáo vào địa hạt đúng với khả năng và sở thích Trâm. Tuy vậy nàng không thể và không thích hoạt động trên một mảnh đất chật hẹp lại lắm kẻ tranh bá đồ vương như trường này.

- Chị nhận được nhiều bài vở của chúng nó chưa?

- Còn ít. Hình như chúng nó viết nhiều nhưng không dám gởi. Anh dạy Việt văn biết đứa nào khá, khuyến khích đi.

- Hay là chị lên dạy thử một vài giờ, luôn tiện kén chọn nhân tài. Mai tôi bận việc, chị có thể giúp tôi hai giờ ở Tam A không? Giảng Chinh Phụ Ngâm, chắc hợp với chị.

Trâm cười:

- Sao lại hợp. Tâm trạng à? Anh làm như tôi là vợ lính… Không xong đâu, học trò trên đó già lắm, tôi trị sao nổi.

- Cũng không phải tôi, mà chính tụi nó yêu cầu tôi đổi lớp để chị lên dạy mấy giờ.

Trâm nhớ đến những khuôn mặt lảng vảng ngoài cửa mỗi khi nàng giảng bài trong lớp, lắc đầu:

- Chịu thôi. Anh chia tôi công tác gì làm thì được, còn dạy giùm thì hại lắm. Anh có việc gì chia tôi làm giùm với. Tôi cần có nhiều việc. Thật nhiều việc để lấp đầy khoảng trống. Anh thấy anh Hiệp đâu không?

- Hình như trong phòng nhạc. Chị vào đây uống nước rồi đi.

Trâm với Vĩnh vào phòng thì tiếng xôn xao của đám đông chợt dừng lại một thoáng. Trâm nghe như một bản đàn vui bị chìm dứt nửa vời. Nhịp điệu ngỡ ngàng bắt đầu lại. Nhìn nét mặt, dáng điệu của họ, Trâm biết là ban nãy họ đã bàn đã nói đến nàng.

Uống vội miếng nước trong ly Trân- địa vừa rót nhường lại, Trâm mỉm cười chào tất cả rồi đi ra.

- Chị Trâm!

Trâm quay lại thấy Tín lẽo đẽo đi theo.

- Chị đã mượn được giường chưa?

Trâm cười thầm: Tội nghiệp, hắn vẫn chưa bán được cái giường sắt gạ gẫm mình cả tháng.

Tín lảm nhảm:

- Chị thì thiếu dùng. Chúng tôi lại dư một cái. Chiếc giường sắt vừa mới, vừa đẹp, vừa rẻ chị à. Chúng tôi mới nằm có mấy bữa.

Tự nhiên Trâm nhớ đến vẻ mặt của những gã quảng cáo thuốc xổ dầu cù- là trên xe lửa và cười nhạt:

- Anh chị thừa giường đôi mà tôi chỉ có một mình. Anh chẻ cho tôi nửa cái giường, được không? Giá cả không kể, chỗ bạn bè với nhau…

Trâm để mặc Tín đứng ngẩn ngơ với cái nguyện vọng bán giường không thành tựu của hắn và thoăn thoắt đi lên phòng nhạc. Giá mình cũng chỉ thắc mắc "đau khổ" vì một cái giường, cái ghế, cái bàn, vì một sự vật tầm thường và giản dị như hắn. Trâm không nghĩ rằng nàng muốn bán rẻ linh hồn cho khuất bóng những ưu tư, khắc khoải, những dằn đặt đớn đau của mình thì kẻ khác cũng có quyền mong muốn tống đi những thứ gây ưu phiền cho họ. Cái giường, cái giường thứ hai, đối với Tín là một vấn đề quan trọng. Vì nó thừa thải, vô ích trong khi chỉ một cái giường đủ cho vợ chồng Tín. Vô ích thừa thãi như cuộc đời Trâm đã bao nhiêu lần nàng chán ngán chính mình, tự hỏi vì đâu có thêm xác và tâm hồn này, chới với giữa khoảng không cùng thẳm của vòm trời định mệnh, giữa lao tù ngột ngạt của sự sống đầy rẫy chứng tích cô đơn, tuyệt vọng, điêu tàn và hoang vắng đó. Vì đâu xa hút những ngày huyên náo cũ. Vì đâu nàng tự ý lưu đày lên hải đảo cô đơn không đường về bờ bến này. Vì đâu Thượng đế giam giữ con người vào hoàn cảnh giới hạn, cho gặp gỡ, bắt chia phôi. Chuyến phiêu lưu không bao giờ ngừng nghỉ.

- Chị Trâm có vẻ mơ mộng quá.

- À, anh Lưu.

Lưu dừng lại trên lối đi bên bãi cỏ.

- Dạo này ít thấy chị.

- Tôi nhiều việc.

Mấy đứa học trò đi ngang qua chỉ chỏ mỉm cười. Trâm nhớ có một chiều đi dạo với con bé sau rừng gặp Lưu tình cờ. Trong lúc Lưu đang nói đến một vấn đề tôn giáo nào đó, Trâm vì lịch sự yên lặng đứng nghe, tụi học trò đá banh trên đồi ra về, đi ngang quạ Từ đó, bọn nó kháo nhau rầm rỉ, xuyên tạc sự thật, phóng đại câu chuyện. Bản tính Trâm, với trường hợp khác, có thể liều và bất chấp thiên hạ; nhưng trường hợp này lại khó chịu vô cùng, và cảm thấy bị bôi nhọ hay xúc phạm. Cho nên Trâm thường tránh nói chuyện với Lưu ở trường, ở bất cứ nơi nào khác.

Vừa lúc đó Hiệp ở phòng nhạc ra. Lưu chào Trâm rồi bỏ đi. Hiệp có vẻ mệt mỏi:

- Gần đến dạ hội của chúng nó mà chưa xong cái quái gì cả. Định nhờ chị giúp sức.

- Nếu việc dễ tôi có thể làm được.

- Hôm nay nhờ chị trang điểm cho tụi nó lên sân khấu.

- Sao không nhờ anh chị khác?

- Chúng nó đòi chị. Và chị không giúp chúng nó bảo sẽ không… lên sân khấu.

- Điều kiện gì quái gở vậy? Nhưng để tôi tính lại.

- Tôi phải vào bắt chúng dượt lại mấy bản nhạc.

Một phút sau, nhạc trổi lên.

Trâm chợt lắng nghe rồi mỉm cười như chào một người bạn cũ lâu ngày gặp lại. A, apachẹ Tiếng guitare espagnole điện quắn lên những âm thanh sắc nhọn và quấn quit. Hơi thở nặng nề mệt nhọc của contre- bass. Nhịp trống mơ hồ văng vẳng bập bùng phụ họa. Từng nốt nhạc rời rạc khoan thai gieo xuống, dòn và thanh. Rồi một loạt, những âm thanh rào rào ném xuống, dồn dập và thảnh thót. Lờ mờ trong ký ức Trâm những mảnh bóng hình vỡ vụn ngày xưa trôi về, như những cánh hoa tơi tả không phai tàn hương sắc, lạnh lùng theo sóng nước thời gian tắp xuống bờ lau lách đìu hiu. Ở đó nằm chết những con thuyền phiêu lưu rã mục. Ở đó chất chứa rác bẩn và rong rêu. Và ở đó người con gái thảng thốt thấy mình vật vờ trôi nổi tan rã chơi vơi. Tất cả những ảo giác, những mơ màng, những cảm xúc đó trôi về theo tiếng nhạc chiều naỵ Khúc nhạc ôm choàng những âm thanh kỷ niệm, đã nghe một lần, đã nghe nhiều lần. Những chòm ánh sáng như sao sa tan vỡ xuống nền gạch hoa gắn kính. Arc- en- Ciel nửa đêm. Màu pipermint xanh biếc đáy biển cho đôi mắt làm môi chết đuối. Besamé Mucho, điệu calypsọ Nhưng đêm đó Trâm âm thầm độc thoại, không, tôi không biết nhảy. Vì tôi ghét khiêu vũ. Biết thật thì khó từ chối người mời. Mà nhận lời thì bị người ta ôm trong tay, và ôm người ta trong taỵ Không. Đâu phải dễ dàng. Ôm một người như vậy không phải là người yêu, Appache bay đi cùng khắp trong đêm. Từ Givral qua Brodard. Từ những hiệu kem đến những nhà hàng. Từ những gian phòng đầm ấm có stéréo hifi đài các, đến những hè phố về khuya u uất đèn đường… Nó nhắc tại tiếng hát não nùng trầm ấm của người ca sĩ da đen, "you love a while and then love goes…" Nó cháy lên những phường trời rực rỡ xa vời, thiên đường của tình yêu và tuổi trẻ.

Nó văng vẳng lên đó lời gọi kêu mời mọc chiều naỵ Trâm cúi nhìn vùng cỏ úa dưới chân và chợt bàng hoàng nhận ra mình là cô giáo, nhận ra một mớ công thức sáo hủ, kỷ luật gay gắt, vô số những mặt nạ bằng sáp úp lên từng vai trò của con người làm diễn viên trên sân khấu đời rộng lớn.

Một thoáng, Trâm như tỉnh lại, cúi đầu đi xuống đốn đồi thoai thoải. Bản đàn Appache đuổi theo dứt nối không ngừng. Trâm nghe như tuổi nhỏ của tiệc vui còn tiếp diễn đêm này qua đêm khác nhưng mình đã xây dựng từ khước và không bao giờ còn cơ hội trở về nhập cuộc nữa.

~~~ 0 ~~~

Xuống hết dốc đồi, Trâm thoáng thấy có bóng học trò lảng vảng trên con đường gần nhà mình. Hắn nhìn lên cửa lầu rồi ngóng ra đầu đường. Có lúc thân hình nhỏ bé của hắn khuất mất sau những bờ hoa quì rậm lá. Rồi hắn trở ra, đi đi lại lại, Trâm đoán là một tên nào chờ hỏi nàng chuyện gì. Nhưng khi Trâm đến gần, hắng đi lướt qua, và biến mất đằng sau, một lúc thấy hắn trở lại, chờn vờn như muốn chắn lối. Rồi hắn đứng sựng lại trước mặt Trâm, mặt đỏ lên, hai tay xoắn vào nhau, và Trâm chợt nhớ mang máng hắn là một tay đàn trong ban nhạc trường.

- Thưa cô, thưa cô…

- Cậu cần việc gì nói đi.

- Em nhờ cô giúp một việc. Một việc nhỏ nhưng mà với em thì… vấn đề sống chết.

- Vấn đề sống chết, tôi giúp làm sao được!

Thằng học trò vuốt mớ tóc ra đàng sau:

- Em đã nghĩ từ sáng đến giờ mà không còn cách nào khác, mà cũng không thể nhờ một người nào được. Em không quen ai cả…

- Tôi cũng không quen cậu bao giờ.

- Nhưng cô có vẻ ít xa lạ với học trò hơn mấy giáo sư khác. Ít xa lạ, mà cũng ít xa cách nữa.

- Sao không nhờ những người thân giúp?

- Gia đình em ở xa, mãi Sàigòn kia. Em một mình lên học đây, ở trọ nhà người ta.

Tự nhiên Trâm nghĩ đến trường hợp Minh và chú ý đến tên học trò hơn:

- Em cần gì, thôi nói đi.

- Đêm nay Noel…

Trâm tưởng là nó xa nhà, không thân thích và muốn xin một chầu réveillon. Nhưng hắn lại đỏ mặt lên, lúng túng một lúc rồi nói phăng ra điều gay cấn nhất:

- Cô cho em mượn một ít tiền.

Trâm mỉm cười, rồi không phải là tên học trò, mà chính nàng thất vọng:

- Tôi chỉ có ngân phiếu thôi, chưa lãnh được vì hôm nay bưu điện nghỉ.

Trâm nghe hắn kêu nho nhỏ một mình:

- Làm sao, trời ơi, làm sao đây…

Nàng muốn biết rõ vấn đề sống chết của hắn ra sao:

- Em cần tiền gấp làm gì vậy?

Hắn cúi đầu nói không nghĩ ngợi:

- Đêm nay có "bum" ở Couvent và Yersin tổ chức. Em có hẹn với một cô bạn. Cuối tháng em mới có tiền nhà gởi lên. Em nhịn ăn cả tháng để có tiền cho đêm nay cũng được. Qùa tặng, đi ăn, rồi… Không có tiền thì không đến bum, không gặp ai được. Không đêm nay thì em mất hết, không bao giờ nữa…

Theo những qui tắc mô phạm, lẽ ra Trâm khuyên giải hay dượt cho nó một bài học luân lý. "Không, em phải thế này, em phải thế kia…" Và cái việc học trò chận đầu cô giáo tống tiền như thế không thể tha thứ được. Vậy nên cho hắn mượn tiền, hay chỉ có ý nghĩ cho mượn, cũng như nói dáo làm giặc. Nhưng vấn đề sống chết của hắn lại làm cho Trâm băn khoăn về chính mình. Có lẽ ở vào trường hợp hắn, Trâm cũng vậy. Ai trong đời lớn lên ít ra cũng có một đôi lần cảm thấy sự hối hả trong thoáng thời gian mong manh, trong cơ hội không thể đến hai lần, bây giờ hay không bao giờ nữa. Dù điều đó thật nhỏ bé tầm thường và có vẻ hư hỏng cho một đứa học trò. Mượn tiền, đi nhảy, đi chơi với người yêu.

- Em cần bao nhiêu tiền?

Hắn mím môi lại đột ngột nói:

- Hay là thôi… Cô có biết ai tên Caroline không? Caroline ở Couvent.

- Cô bạn ấy à?

- Hay là thôi… để cô ta đi với người khác…

Thoắt một cái, tên học trò vùng chạy như một con ngựa chứng vừa hất được cái khối nặng đè trên yên, Trâm còn nhìn thấy vẻ mặt khắc khoải và sôi nổi của hắn. Và nét mặt đó hiện lên cùng khắp ở sân trường, ở những lớp học, ở trên hè phố, trong các nhà hàng giải khát, những bàn billard, bowling. Niềm ray rout, chứng bất thường của tuổi trẻ đó như một thời đại. Kẻ điều trị và bệnh nhân vô cùng xa lạ với nhau. Giảng giải lý thuyết, áp dụng những nguyên tắc cổ điển sáo hủ. Như người ta lơ đễnh rải lá dâu cho tằm ăn trong khi tằm đã biến hình thành con nhộng trong cái kén. Học trò cứ ngồi đó, thờ ơ chép bài, lơ đãng nghe giảng, tìm cách này hay cách khác, tiết kiệm những suy tư về học tập, để chín phần mười tâm trí phiêu du theo những thắc mắc riêng tự Thầy giáo cứ viết, cứ nói, cứ lập đi lập lại như cái máy hát bị hỏng một điệp khúc nhàm chán về những qui tắc mà chính mình cũng không muốn áp dụng trong đời sống. Những vấn đề đạo đức, những bài học công dân, giáo sư thao thao bất tuyệt, khoác cho mình vẻ đạo mạo của người truyền giáo mà không bao giờ nhận định rằng trong đám người nghe còn phải có cả chính mình. Sự giả dối quen thuộc đến nỗi không ai chú ý đến hiện diện trơ tráo của nó, và vô tình, người mang mặt nạ với kẻ khác va với chính mình nữa.

Trâm vừa vào nhà thì xe Minh cũng về đến cửa, Nàng nhìn ra. Thằng bạn chở Minh về, trông thấy Trâm gật đầu chào rồi ngồi khểnh chân trên chiếc vélo chờ đợi. Trâm cảm thấy mây ngón tay mình run run bám vào cánh cửa, nhưng lúc Minh chạy ùa vào nhà, nàng chỉ lanh lùng hỏi:

- Em về đó à? Sao không ở lại Sàigòn cho hết đêm Noel?

Minh đặt một cành Mimosa lên bệ lò sưởi:

- Em đã hứa với cô chỉ đi ba hôm và nhất định về trước đêm Noel mà.

Trâm nghĩ, có hiếu thật, cái buche de Noel mình lam sáng nay xứng đáng dành cho Minh…

Tiếng Minh trong phòng vọng ra:

- Thằng Tuân đâu cô?

- Đêm nay nó xin về nhà.

- Không có ai ở nhà với cô sao?...

Trâm vuốn nhẹ những chòm hoa mimosa màu nhung vàng, giọng nàng nhỏ và buồn, chịu đựng:

- Không. Em đi chơi đi. Cho vuui, thật vui, nhé…

Im lặng một thoáng, như Minh dừng lại lắng nghe trong kia. Rồi tiếng cái móc áo rơi khô khan dội trên nền nhà. Cánh cửa tủ mở ra và đóng sập lại vội vàng. Tiếng giày Minh trở ra. Trâm nhìn lên. Minh lớn hẳn trong bộ complet màu xanh nhạt, mái tóc chải rẽ cẩn thận, và giày đen bóng loáng.

- Ban đêm, em mặc màu sẫm thì hơn. Thắt cravate vào chứ. Khuya lạnh lắm, em nhớ đem theo áo len nghe Minh.

Trâm nghe giọng nói mình dịu dàng nhỏ nhẻ và tự nhiên bang khuâng vô lý. Trâm thấy thương Minh thương vô cùng, đến nỗi nàng ao ước được biến thành hai để bầu bạn, vỗ về nhau phút đó. Thấy Minh trở về đúng vào chiều Noel sau ba ngày vắng mặt, niềm vui của Trâm vỡ ùa như một dòng suối mát, Trâm không nghĩ Minh sẽ bỏ đi ngay, dù biết không lý do gì để Minh ở nhà đêm naỵ Nàng nhớ đến thằng học trò và vấn đề sống chết của nó chiều nay trên đường về, tưởng tượng ra hình ảnh một Caroline tươi mát, mũm mỉm, trẻ thơ của nó. Minh cũng đang hối hả nhập cuộc, vội vàng như sắp lỡ mất phút giây quí báu chỉ đến một lần trong suốt đời mình. Minh cũng đang băn khoăn hay sung sướng theo một vấn đề sống chết tương tự và trong cái "bum" gala trẻ trung và huyên náo đó, đêm nay còn biết bao nhiêu Caroline khác duyên dáng, yêu kiều, tươi mát như những bông hoa… Trâm buâng khuân, xót xa liên tưởng đến hình ảnh một thiên đường huyền diệu mê say, đến cái vũ trụ vô cùng rộn ràng, vô cùng âu yếm mà người vào cửa phải có vé độc nhất là tuổi thợ Tuổi thơ, Trâm đã đánh rơi mất dọc đường phiêu du từ bao giờ rồi. Giờ Trâm là kẻ ngoại cuộc xa lạ, là người sắp mặt xây dựng lại cuộc đời. Là cái bóng lờ mờ đìu hiu của bờ cây nắng xế. Nỗi buồn trĩu xuống, lê thê và u uất như cơn gió data dờ sau cỗ xe tang. Trâm muốn níu, muốn kéo một cái gì. Tất cả thật đã xa tầm tay với và nàng như người đứng ở mũi thuyền nhìn xuống con nước âm thầm là đời mình xuôi chảy trong chuỗi tháng ngày trống không dằng dặc đau buồn và hối tiếc.

Tiếng gõ cửa dưới lầu dứt mất nhữõng ý tưởng của Trâm, hay Minh trở về? Nàng bật đèn cầu thang và chạy nhanh về phía cửa. Nhưng Trâm nhận ra giọng nói nhỏ nhẹ của Loan khi nàng lên tiếng hỏi ai đó.

- Thưa cô, em đây.

Cửa mở. Gió lạnh lùa vào theo vệt đèn pin mờ mờ trong tay Loan:

- Chị vào đây.

- Chúng em mời cô qua với chúng em cho vui.

Mấy hôm trước vợ chồng Chu đã mời Trâm ăn réveillon đêm Noel, nàng từ chối. Vì Minh đã nói sẽ về trước đêm nay, và Trâm đã chuẩn bị sẵn sàng để tạo một thiên đường nhỏ bé trong vũ trụ khép kín của mình. Giờ Minh đang vui chơi ở đâu? Trâm nhìn những vùng tối sâu hút lạnh lẽo sau lưng Loan và tự nhiên thèm khát vui đùa, phá phách, ở một nơi đông đúc huyên náo nào đó, tiếng người hỗn độn vang lên. Cho nên lấp, cho nguôi nhỉ cơn sốt bừng lên trong lòng. Nhưng qua bên Loan còn buồn tẻ hơn ở nhà một mình nữa. Ở đó, Trâm lại phải đóng vai trò của mình khéo léo, cẩn thận. Phải giữ gìn từng cử chỉ, tiếng nói. Và điều Trâm bực bội khó chịu nhất là phải nghe những lời mời mọc tán tụng khách sáo và mình cũng phải đáp lễ bằng cái lối vuốt lưng đó, trong khi tâm trí rối bời những khắc khoải ưu tư.

- Anh chị mời ai đông không?

- Dạ không. Chỉ có cô, với mấy người học trò thân của anh Chu.

- Chắc không có ai nữa chứ chị?

- Không?

- Vậy tôi quạ Chị về trước, tôi thay áo rồi sang ngay.

Nhưng Loan về rồi, Trâm đứng tần ngần trước tủ áo đến mười phút vẫn chưa biết chọn áo nào. Người đàn bà chưng diện là vì kẻ khác—nhất là đàn ông. Nhưng Trâm thường nghĩ không biết thành thật hay giả dối, đẹp là đẹp cho chính mình trước đã. Không cần quan tâm đến người chiêm ngưỡng. Cho nên tuy chỉ qua nhà bên cạnh, ở đó cũng chẳng có ma nào, Trâm vẫn chọn lựa như đi dạ hội. Lần này Trâm chợt cảm thấy có gì khác lạ, không phải đẹp cho mình nữa. Ý nghĩ vô lý cứ lởn vởn trong trí khi Trâm khoác cái áo gấm kim tuyến đen vàng vào người, nếu Minh về lúc này… Lâu ngày không mặc, chiếc áo như rộng ra. Trâm cảm thấy cái gì thiếu hụt, mất mát trong đời mình. Nàng ướm chân đôi giày cùng màu áo và bỗng nhớ đến lần mới mặc áo này ở Sàigòn, trong dạ hội ở building của lão Anh- Lý, một trong đám bạn bè "ghê gớm" của Văn. Trâm ngồi tréo chân trên ghế nệm đỏ, cốc champagne lóng lánh trên tay, chờ tài xế của Văn đem xe đến đón về. Lão Anh- Lý sụm xuống sàn nhà, trước mặt Trâm, như một khối thịt bò mềm nhão, Trâm rùng mình cảm thấy nước mặt tên triệu phú Tàu lai nhỏ xuống bàn tay mình. Từng ngón tay lão chới với đưa lên run run, vợ tôi bị tê liệt nằm ở một bệnh viện Nữu Ước mười ba năm nay rồi. Tôi chỉ sống có bổn phận. Tôi không biết đàn bà, không… có gì cả. Những người đàn bà tôi gặp ở Mỹ, ở Nhật, ở Ý trong những chuyến đi không khác gì những chiếc bóng, những con búp bê bằng sáp. Nhưng mà cô… Tôi biết ông Văn quý mến cộ Ông ấy vừa là bạn lại vừa là ân nhân của tôi… Nhưng mà… Có thể là hoàn cảnh hắn đán thương, lòng hắn chân thành, nhưng Trâm cũng tàn ác phá ra cười khi hắn ấp úng đề nghị sẽ đưa nàng sang Ý; hắn có một khách sạn riêng và một cổ phần trong một công ty giấy bên đó. Đến khi hắn nói phăng ra, tôi sẽ ly dị với… thì Trâm không chịu được nữa, đặt mạnh cố rượu lên bàn đi nhanh ra phía thang máy xuống lầu. Từ đó mỗi ngày lão Anh- Lý gọi điện thoại ba bốn lần. Trâm không trả lời, và mỗi khi nghe cái tiếng Mỹ lơ lớ Tàu đầu dây bên kia, It's you there, miss Trâm? Trâm lại buông ống nghe xuống.

Chu nhìn bàn ăn một lượt rồi hỏi nhỏ vợ:

- Sao chậm thế. Hay em nói có Lưu bên này nên cô ấy không qua?

- Không, em không nói. Nhưng biết đâu, nói có ông Lưu đây cô ấy lại sang ngay.

- Không đâu, dạo này hình như cô ta "thay đổi lập trường" rồi.

Lưu ngồi tán phét giữa bọn học trò ở phòng khách vọng sang:

- Cậu mợ nói xấu gì tôi đó?

- Dặn Loan làm thêm thức ăn, nhỡ ra anh chận hết phần của cô giáo…

Tấm màn cửa sau vén sang một bên. Trâm bước vào vùng ánh đèn sáng chói.

Mấy đứa học trò đứng dậy một loạt. Lưu nghiêng đầu chào giả tạo. Cả bọn có vẻ ngạc nhiên thấy Trâm xõa mái tóc mọi hôm thường vấn cao. Trâm nói với mọi người:

- Xin lỗi chị, toi có vẻ lôi thôi quá, nhưng khuya khoắt rồi, làm biếng chải gỡ lắm.

Thật ra đó là "chiến thuật sầu muộn" của Trâm. Trước một đám đông, Trâm thường chọn lựa một thái độ phù hợp với lối trang điểm và tâm trạng của mình lúc đó, rồi giữ thế từ phút đầu cho hết buổi. Lúc vào cửa, thoáng thấy Lưu và đám học trò, tự nhiên Trâm buồn rầu và dửng dưng xa lạ với tất cả.

Ngồi vào bàn ăn, cạnh Loan, đối diện Lưu, Trâm yên lặng và kín đáo trong khi Lưu cười nói huyên thiên, bọn học trò phụ họa ầm ỉ. Ngồi đây, tâm trí Trâm lạc long nơi nào. Bây giờ Sàigòn người ta vui chơi, người ta đôi lứa. Bây giờ những người trẻ tuổi vui cười say đắm với nhau. Bây giờ… em làm gì? Em vui với ai đó Minh? Những khuôn mặt quanh bàn ăn lùi xa, lạ lùng và cách biệt, Trâm như cái xác không hồn, im lìm suốt buổi. Nàng ăn, nói, cười, cử động như một cái bóng trên màn ảnh của một phim câm, mơ hồ thấy mình rời khỏi bàn, qua phòng khách, nâng chén trà lên môi và lờ mờ trong đáy nước hai con mắt đen buồn ngơ ngác.

Trâm mang nỗi buồn câm nín đó về trong khuya. Trời lạnh buốt. Từng bước chân đêm lầm lũi bên bờ cỏ mấp mộ Cánh cửa mở ra vội vàng và thế giới cô đơn im lìm khép lại. Trâm thay áo, tìm viên thuốc ngủ và nằm xuống bên lò sưởi. Rồi nàng thiếp dần trong tiếng gió rừng ma quái.

Trâm bàng hoàng thức giấc trong vùng ánh sáng vàng hoe từ khung cửa sổ hắt vào lò sưởi. Nghe tiếng chìa khóa lách cách dưới lầu, nàng đoán là Minh về. Rã rời, mệt mỏi, đầu nặng như một khối đá. Trâm cố tỉnh trí nhìn quanh. Mọi vật hình như thay đổi hẳn sau giấc ngủ dài bằn bặt. Gió sớm lay cánh màn cửa bay phấp phới như những trướng liễn sắp hàng đi theo sau một đám tang yên lặng. Trâm nghe tiếng mấy người làm vườn gọi nhau ơi ới dưới ruộng đau, tưởng mình lún sâu xuống, chơ vơ trong một thế giới nào trống vắng và yên tĩnh. Đợt nắng mỏng như màu vàng đìu hiu chạy dài ở một vùng nghĩa trang quạnh quẽ nào, soi lên những lớp lá thông tơi tả giữa sàn nhà. Trâm muốn nhớ, muốn tỉnh dậy, muốn gọi tên một cái gì. Nhưng con đường trở về đời như chơ vơ sa tắp, không một hình ảnh thân yêu, một bóng dáng quen thuộc nào còn lai vãng nữa. Trâm ngồi bó gối, gục đầu trên cánh tay vàmê thiếp trong những ý nghĩ lờ mờ hỗn độn. Cho đến khi một tiếng gọi cất lên, Trâm như từ cõi hồn xiêu phách lạc nào trở về:

- Cô.

Trâm yên lặng nhìn lên, không đổi dáng điệu. Minh đứng khoanh tay ở cửa phòng, tựa lưng vào vách. Mái tóc rũ che vầng trán da trắng xanh, hai con mắt ngái ngủ lờ đờ, Minh như sắp ngã xuống một khoảng trống không nào đó. Trâm nhìn cái cravate lỏng lẻo ở cổ áo Minh, vụt nhớ lại những phút giây đơn độc ghê gớm mình chịu đựng đêm qua, nhớ đến vẻ hí hửng của Minh lúc ra đi, nhớ đến nỗi bứt rứt vô lý và đáng thương của mình.

- Suốt đêm, cô không ngủ sao?

Trâm đứng lên mở cánh cửa sổ, không trả lời Minh. Minh đến ngồi bên bàn ăn, nhìn những bánh trái, thức ăn còn nguyên rồi nhìn lại khuôn mặt tiều tụy buồn rầu và câm lặng của Trâm, nói thật nhỏ:

- Đáng lẽ đêm rồi em không nên đi.

Trâm cười nhạt. Minh nhìn Trâm lâu hơn và ngạc nhiên thấy trong dáng điệu, thái độ của cô giáo hiền dịu và bình thường mọi ngày có vẻ gì lạ lạ, hay haỵ Một cái, mới mẻ, rộn ràng và kín đáo như thứ tình cảm không tên vừa nhóm lên trong lòng Minh phút đó. Trâm tự nhiên cảm thấy vừa căm tức vừa đau đớn không đâu, nhìn đăm đăm vùng trời bao la, khuôn mặt sáng rỡ trong nắng.

Minh vuốt một bông hoa đỏ thắm trong bình, thoáng băn khoăn:

- … Cô giận em điều gì phải không?

Trâm lơ đãng:

- Không. Tôi giận và ghét tôi. Cũng không hiểu tại sao. Em về sớm vậy?

- Mười giờ sáng rồi.

- Thật à. Tôi ngủ quên không biết gì nữa.

- Cô lại uống…

- Merinax.

- Cô…

- Nói gì thì nói ngay đi, đừng gọi tôi như vậy.

Minh gục đầu trên cánh tay trên bàn. Giọng Trâm gay gắt:

- Vui chơi cũng mệt nữa sao?

- Em đi chơi với mấy thằng bạn mà.

- Hay chưa, em đi chơi đâu, làm gì, với ai, mặc em chứ, việc gì phải khai với tôi.

Hai con mắt đen của Minh nhìn lên chới với:

- Cô không hiểu gì em cả.

Trâm hét lên:

- Hiểu, hiểu gì? Tôi cũng không hiểu tôi nữa là người khác. Thôi em đừng nói gì hết. Tôi mệt, buồn ngủ. Em xuống nhà để tôi yên một mình.

Thoắt một cái, Trâm cầm những cành glaieul đỏ thắm trong bình bẻ đôi ném qua cửa sổ. Rồi giọng nàng bất ngờ dịu xuống:

- Minh đi đi.

Tiếng giày Minh rời rạc trên thang lầu. Trâm lại ngồi trong vũng nắng trước lò sưởi.

… Rồi mình sẽ là thần thánh trong địa ngục cuộc đời, hay quỉ sứ ở thiên đường của mình? Dưới phòng Minh có tiếng tách nhẹ nhàng của cái bật lửa, rồi tiếng rơi mỏi mệt của thân hình buông xuống nệm. Không, mình sẽ không là gì cả. Cuối cùng rồi cũng giương đôi mắt xa lạ, ngơ ngác, lạc long lên nhìn đời, cũng dại khờ, cô độc như con Gelsomina bị người bỏ quên, chết mòn trong nắng…