Nghệ thuật “rắc bột vẽ tranh” đủ màu



Loại hình nghệ thuật “người người đều biết, nhà nhà đều hay” này cho thấy sức sống văn hóa dân gian không bao giờ vơi cạn trên đất nước Ấn Độ.

Ở Ấn Độ, có một loại hình nghệ thuật dân gian mà “người người đều biết, nhà nhà đều hay”, đó là Rangoli. Đây là nghệ thuật trang trí truyền thống, sử dụng bột gạo để rắc trên nền nhà giống như tranh cát.


Trong các nghi lễ tế thần cổ xưa, người Hindu thường vẽ những hình tròn có họa tiết ngoằn ngoèo dưới nền đất, tạo thành vị trí linh thiêng để đón thần linh hạ thế. Khi Rangoli trở nên phổ biến, phụ nữ Ấn Độ còn dùng nó để tô điểm cho hè phố, sân nhà, nên về sau nó mang vai trò trang trí nhiều hơn.


Rangoli ra đời như một hình thức nghệ thuật tôn giáo.


Rangoli có biểu tượng chữ “Vạn” tượng trưng cho may mắn, phúc lộc, an khang.



Hoa văn hình cánh sen.






Mỗi vùng miền ở Ấn Độ đặt cho Rangoli một tên gọi khác nhau, như vùng Bengal gọi là Alpana, vùng Nam Ấn gọi là Kolam... Ý nghĩa của nó cũng mỗi nơi một khác, nhưng nói chung đều mang ý nghĩa tinh thần như là vật mang đến những điều tốt lành, may mắn, hạnh phúc, niềm vui... cho gia chủ.



Rangoli có họa tiết hình hoa lá là loại thường gặp nhất...




... nhưng mỗi bức đều có nét độc đáo riêng.





Để vẽ Rangoli, người ta dùng loại bột gạo được nghiền mịn và nhuộm màu bằng phương pháp tự nhiên (màu lấy từ bột nghệ, bột quế, lá bạc hà, than củi...).


Ngoài ra, những bức Rangoli vẽ bằng cát màu, ngũ cốc, cánh hoa... cũng vô cùng độc đáo. Ngày nay, trong các khu chợ Ấn Độ còn bày bán loại bột màu hóa học với màu sắc đa dạng và độ mịn cao hơn bột tự nhiên nhiều.



Có thể tìm thấy loại bột mịn để làm Rangoli ở bất cứ khu chợ nào trên đất Ấn.




Màu sắc của Rangoli thường chú trọng đến tính nổi bật, bắt mắt hơn là sự hài hòa.




Rangoli làm từ cánh hoa thường gặp trong các lễ hội và ngày lễ kỷ niệm.




Rangoli từ cánh hoa và ngũ cốc.


Rangoli được vẽ bằng 2 cách: dùng khuôn hình đúc sẵn hoặc dùng tay. Đối với người mới làm quen thì có các dạng khuôn nhựa đủ mọi hình dáng, bạn chỉ việc đổ bột màu qua khuôn là sẽ có ngay hình như ý.


“Cao thủ” một chút thì có thể tự rắc bột bằng tay, loại này lại có 2 phương pháp:


- Vẽ toàn bộ hình mẫu lên nền đất trước, rồi dùng tay đổ bột theo hình.
- Chỉ dùng các chấm nhỏ để định vị các góc chính, rồi trực tiếp rắc bột tạo hình.


Dù vẽ bằng cách nào thì cả hình vẽ cũng phải được phủ kín, không chừa lại một khe hở nào, nếu không linh hồn ma quỷ sẽ lợi dụng để xâm nhập vào nhà.



Đây là loại hình nghệ thuật dân gian phổ biến mà ai cũng có thể tham gia.




Khuôn Rangoli có các khe nhỏ để đổ bột qua.






Vẽ Rangoli bằng đôi tay khéo léo.


Các mẫu Rangoli truyền thống thường có họa tiết đối xứng nhau trong phạm vi một đường tròn. Loại hiện đại thì được biến tấu với nhiều hình dạng phong phú, từ chân dung, tĩnh vật đến tranh phong cảnh... các chi tiết cũng không bắt buộc phải đối xứng nhau.


Ngoài ra, ở miền Nam Ấn Độ còn có loại Rangoli ướt, làm từ bột màu ngâm trong nước sau đó dùng tay phết lên nền.








Một số mẫu Rangoli hiện đại.




Chân dung thần Shiva từ bột Rangoli ướt.




Một mẫu Rangoli “khổng lồ” do nhiều nghệ nhân cùng thực hiện.


Nhiều thế hệ đã đi qua nhưng Rangoli vẫn tồn tại như một phần quan trọng trong sinh hoạt của người dân Ấn Độ. Không chỉ xuất hiện trong các lễ hội, ngày kỷ niệm mà nhiều gia đình còn sáng tạo nó hàng ngày.


Nó cho thấy sự khéo léo, tài hoa vốn là một phần trong tính cách người Ấn. Đây cũng là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của văn hóa dân gian trên đất nước giàu truyền thống này.



Rangoli xuất hiện ở mọi vùng miền, mọi gia đình Ấn Độ.






Nó cho thấy sức sống của văn hóa dân gian không bao giờ vơi cạn trên đất nước này.