Trực giác đến từ đâu?

[Phụng Nhi]

Trực gi�c đến từ đ�u?

Tại một bệnh viện ở Zimbabwe, một phụ nữ 30 tuổi đang nằm tr�n băng ca chờ được đưa v�o ph�ng mổ, t�nh cờ nữ b�c sĩ Rebecca Bingham đi ngang qua. Mặc d� chưa từng gặp cũng như đọc bệnh �n của bệnh nh�n n�y, Bingham bỗng c� một cảm gi�c bất an, một sự th�i th�c b� ẩn buộc chị phải kiểm tra tim người bệnh.

�p ống nghe v�o ngực bệnh nh�n, chị nhận thấy dấu hiệu của chứng hẹp van hai l�, một t�nh trạng c� thể g�y ra biến chứng trong qu� tr�nh g�y m� để phẫu thuật. Chị lập tức b�o động với c�c b�c sĩ đang chuẩn bị ca phẫu thuật v� họ quyết định ho�n lại. C�c cuộc x�t nghiệm kỹ lưỡng sau đ� x�c định những điều Bingham n�i l� đ�ng. Tuy nhi�n khi được hỏi do đ�u m� chị nhận định được điều đ�, Bingham trả lời đơn giản đ� l� một linh cảm.

B�n dưới v�ng � thứcT

rong cuộc sống của ch�ng ta, những linh cảm như của b�c sĩ Bingham xuất hiện kh� nhiều, đ�i khi vượt ngo�i tầm ch� � của mọi người. Nhiều nh� t�m l� học, trong đ� c� tiến sĩ Timothy D. Wilson, gi�o sư Đại học Virginia v� l� t�c giả cuốn Strangers to Ourselves (Những kẻ xa lạ với ch�nh m�nh), tin rằng linh cảm l� sự gợi nhớ từ một miền v� thức. Đ�y kh�ng phải l� lĩnh vực của những k� ức bị dồn n�n hay những cảm x�c nguy�n thuỷ như trong l� thuyết của Freud, m� l� một cơ chế trong n�o c� t�c dụng điều h�nh c�c th�ng tin về cảm gi�c, ph�n loại ch�ng, t�m ra c�c nguy�n cớ, ph�n đo�n về con người v� t�c động l�n cảm x�c c�ng những c�ch ứng xử vượt ra ngo�i tầm � thức của ch�ng ta.

Theo tiến sĩ Gary Klein, t�c giả cuốn Intuition at work (Trực gi�c hoạt động), ch�nh những năng lực tiềm t�ng của tri gi�c l� điều m� người ta thường gọi l� khả năng �nh�n thấy c�i v� h�nh�. Trong trường hợp của Bingham, sự b� ẩn nằm b�n dưới bề mặt � thức. Kinh nghiệm c�ng t�c tại ch�u Phi m�ch bảo cho chị biết rằng chứng hẹp van hai l� ở ch�u lục n�y c� t�nh phổ biến hơn ở Mỹ. Cũng như Bingham, hầu hết trong ch�ng ta đều c� một trực gi�c ch�nh x�c xuất ph�t từ một nơi n�o đ�. Ch�ng thường được gọi l� �những lo� s�ng đầy b� ẩn của linh cảm�, �tri gi�c ngoại cảm�, �bản năng lo�i vật� hay �gi�c quan thứ s�u��

Tiến sĩ Klein lu�n ch� t�m đến năng lực tiềm t�ng của trực gi�c. �ng d�nh thời gian nghi�n cứu h�nh vi của những người m� nghề nghiệp buộc họ phải đưa ra quyết định tức th� v� c� t�nh sinh tử như l�nh cứu hoả, y t� cấp cứu hay l�nh trận. Trong một cuộc phỏng vấn, một trung u� cứu hoả mi�u tả ch�nh gi�c quan thứ s�u đ� cứu sống anh c�ng đồng đội. Khi v�o một ng�i nh� để dập tắt lửa ph�t ra từ một căn bếp, họ lu�n bị ngọn lửa đẩy ngược trở lại. Đ�y chỉ l� một vụ ch�y nhỏ nhưng căn bếp lại n�ng khủng khiếp. Vi�n trung u� c� cảm gi�c mối nguy hiểm nghi�m trọng đang gần kề, vội ra lệnh cho thuộc cấp rời khỏi ng�i nh�. Khi họ vừa ra đến đường th� nền căn nh� sụp xuống; nếu c�n ở lại, họ sẽ rơi v�o ch�nh t�m điểm của ngọn lửa đang s�i sục b�n dưới.

Ph�n t�ch trường hợp tr�n, Klein cho rằng linh cảm của vi�n trung u� cứu hoả thực ra chỉ l� một sự hồi ức của tiềm thức. Ngọn lửa kh�ng bị dập tắt, căn ph�ng qu� n�ng ch�nh l� những hồi chu�ng b�o động trong tiềm thức của vi�n sĩ quan. Ch�nh tiềm thức n�y gợi nhắc đến một trường hợp c� những điều kiện tương tự cũng g�y ra sự sụp đổ của khối kiến tr�c m� anh từng trải qua (nhưng kh�ng nhớ) v� lệnh r�t khỏi ng�i nh� của anh xuất ph�t từ một mệnh lệnh của tiềm thức. Trong qu� tr�nh nghi�n cứu, Klein đ� nghe n�i đến nhiều trường hợp tương tự. C�c phi c�ng, y t� cấp cứu v� nhiều th�nh phần nghề nghiệp kh�c kể rằng trong t�nh huống khẩn cấp, họ kh�ng c� điều kiện chọn lựa hay đưa ra một quyết định c� � thức. Họ buộc phải h�nh động theo một tri gi�c ngoại cảm n�o đ�. Trong một tiến tr�nh như vậy, d� l� khẩn cấp để đối ph� với t�nh thế, trực gi�c con người thường c� hai bước hoạt động: Trước ti�n, n� nhanh ch�ng ph�n biệt c�c k� ức, t�m một mẫu k� ức quen thuộc để dẫn dắt ch�ng ta v� sau đ�, khi ch�ng ta đi theo một phương �n đ� xảy ra trong một t�nh huống tương tự trước đ�y, tiềm thức sẽ ch� trọng đến những điều kỳ quặc v� bất ngờ nhất.

Những t�n hiệu của cơ thể

Ngay cả khi kh�ng ở v�o t�nh thế khẩn cấp, hệ thống �radar� trong cơ thể của ch�ng ta cũng lu�n ph�t t�n hiệu b�o động khi c� những dấu hiệu đe dọa sự an to�n cho bản th�n hay người th�n. Chẳng hạn trường hợp c� b� Annie, con của chị Leah Ingram. Tuy mới 5 tuổi nhưng Annie rất hiếu động. V� vậy, chuyện c� b� trở về nh� sau một buổi học với những vết trầy xước tr�n người do chơi đ�a c�ng ch�ng bạn l� chuyện thường t�nh. Một buổi s�ng nọ, Annie b�o cho mẹ biết l� đang bị đau bụng n�n kh�ng thể đi học được, trực gi�c b�o cho Igram biết l� c� điều g� bất thường đ� xảy ra với c� b�. Chị dỗ d�nh Annie v� ph�t hiện c� đ� bị một bạn học đấm mạnh v�o bụng trong buổi học trước.

Một cuộc nghi�n cứu do c�c nh� khoa học thuộc trường Y của Đại học Iowa (Mỹ) cho thấy cơ thể ch�ng ta th�ng minh hơn ch�ng ta tưởng. Trường hợp của George Soros, nh� tỷ ph� được tạp ch� Forbes xếp hạng 38 trong số những người gi�u nhất thế giới năm 2003, l� một. Theo tiết lộ của ch�nh Soros, �ng dựa phần nhiều v�o bản năng để quyết định đầu tư bạc tỷ. Mỗi khi lưng của Soros bắt đầu nh�i đau l� t�n hiệu cho biết c� một điều g� đ� kh�ng thuận lợi trong quyết định đầu tư chuẩn bị được đưa ra, nhờ vậy m� nhiều l�c �ng tr�nh được nhiều trường hợp thua lỗ.


Đọc t�n hiệu tr�n gương mặt người kh�c

Nhiều l�c ch�nh trực gi�c hay linh t�nh gi�p ch�ng ta nhận định một t�nh thế kh�ng nguy hiểm như ta tưởng. Một bữa nọ, anh John Yarbough thuộc sở cảnh s�t Los Angeles đi tuần tra v� dừng một chiếc xe lại để kiểm so�t như thường lệ. Khi anh đến gần, t�i xế l� một thiếu ni�n vụt bước ra với một khẩu s�ng lăm lăm trong tay. Họ đang ở c�ch nhau kh�ng đầy 2 m�t v� Yarbough chỉ c� một nh�y mắt để ph�n đo�n � đồ của g� t�i xế. Tr�n nguy�n tắc, trong t�nh huống n�y, anh c� quyền bắn hạ y, nhưng v� một l� do n�o đ�, anh đ� kh�ng l�m thế. Kết cục cho thấy trực gi�c của anh l� đ�ng. Chỉ sau một tho�ng chạm mặt, g� t�i xế đ� bu�ng s�ng đầu h�ng.

Nhiều năm sau, khi tham gia truy l�ng tội phạm, Yarbough mới c� điều kiện t�m hiểu tại sao anh đ� kh�ng nổ s�ng trước, trong khi bản năng sinh tồn th�i th�c anh l�m điều đ�. Qua kết quả nghi�n cứu của tiến sĩ Paul Ekman, t�c giả cuốn Emotions revealed (Những cảm x�c được ph�t hiện), Yarbough mới biết rằng trong cuộc đối đầu chớp nho�ng kể tr�n, anh đ� vận dụng kỹ thuật �đọc gương mặt� đối thủ m� kh�ng biết. Ch�nh trực gi�c căn cứ v�o n�t mặt của g� t�i xế đ� bảo với anh rằng g� sẽ kh�ng bắn anh trước. Khả năng n�y, mỗi ch�ng ta đều c� với những mức độ kh�c nhau. Ch�ng gi�p ta đ�nh gi� ch�nh x�c những biểu hiện nhỏ nhất tr�n gương mặt người đối diện. Đ� c� thể l� những cảm x�c mạnh mẽ c� khi chỉ xuất hiện trong 1/4 gi�y, nhưng cũng đủ thể hiện cảm nghĩ thực của chủ nh�n ngay cả trong trường hợp đương sự cố t�nh che giấu ch�ng.

Trở lại trường hợp của b�c sĩ Bingham, chị cho rằng linh cảm của chị thường xuất hiện trong một số lần chẩn đo�n kỳ lạ. C� lần chị ph�t hiện bệnh ung thư phổi ở một bệnh nh�n đến kh�m bệnh th�ng thường. Ở bệnh nh�n n�y kh�ng c� triệu chứng n�o r� rệt, nhưng linh t�nh m�ch bảo Bingham rằng cần chụp X quang lồng ngực của bệnh nh�n. Nhờ vậy m� chị ph�t hiện ra khối u mới khởi ph�t của người bệnh, gi�p cho việc điều trị trở n�n dễ d�ng hơn.

(Theo Reader�s Digest)

[MySweetLord]

Nhiều người vẫn thuờng nghĩ... C� gi�c quan thứ 6 - hay c�n gọi l� trực gi�c l� tốt... Nhưng đa phần đ� l� một "Năng lực" mang lại "nguy hiểm" nhiều hơn "lợi �ch", v� người ta thường nghĩ rằng "Trực Gi�c" để tr�nh tai họa... nhưng thực chất ... Năng lực của trực gi�c lại hướng người ta đi tới "tai họa" nhiều hơn.