Đời vua Trần Anh Tng (1293-1314) đức Trần Hưng Đạo lui về tr sĩ ở Vạn Kiếp. Vua Anh Tng thấy ngi bệnh nặng sắp mất liền ngự gi đến thăm. Nh vua đ cẩn thận xin kiến của Hưng Đạo Vương về cch thế đối ph với giặc phương bắc, mới hỏi rằng: Thượng phụ một mai khuất ni, phỏng c qun bắc lại sang th lm thế no?

Hưng Đạo Vương tu rằng: Nước ta thuở xưa, Triệu V Vương dựng nghiệp, Hn đế đem binh đến đnh, V Vương sai dn đốt sạch đồng ng, khng để lương thảo cho giặc chiếm được, rồi đem đại qun sang chu Khm, chu Lim đnh quận Trng Sa, dng đoản binh m đnh được, đ l một thời. Đến đời Đinh, L, nhiều người hiền lương gip đỡ, bấy giờ nước Nam đang cường, vua ti đồng lng, bụng dn phấn chấn; m bn Tu đang lc suy nhược, cho nn ta đắp thnh Bnh Lỗ (thuộc Thi Nguyn) ph được qun nh Tống, đ l một thời. Đến đời nh L, qun Tống sang xm, L đế sai L Thường Kiệt đnh mặt Khm, Lim, dồn đến Mai Lĩnh, qun hng, tướng dũng, đ l c thể đnh được. Kế đến bản triều, giặc Nguyn ko đến vy bọc bốn mặt, may được vua ti đồng lng, anh em ha mục, cả nước đấu sức lại m đnh, mới bắt được tướng kia, cũng l lng trời gip ta mới được thế.

Đại để, kẻ kia cậy c trng trận, m ta th cậy c đoản binh; lấy đoản chống nhau với trng, php dng binh thường vẫn phải thế. Cn như khi no qun giặc ko đến ầm ầm, như gi, như lửa, thế ấy lại dễ chống. Nếu n dng cch dần d, như tằm ăn l, thong thả m khng ham của dn, khng cần lấy mau việc, thế ấy mới kh trị, th ta nn kn dng tướng giỏi, liệu xem quyền biến, v như đnh cờ, phải ty cơ m ứng biến, dng binh phải đồng lng như cha con một nh, th mới c thể đnh được. Cch ấy cốt phải tự lc bnh th khoan sức cho dn, để lm kế su rễ bền gốc, đ l ci thuật giữ nước hay hơn cả. (1)


http://nguoivietboston.com/?p=25637