Yêu và Đau Khổ

[hienchanh]

Y�u v� Đau Khổ

Tr�ch The Wholeness of Life --J. Krishnamurti -- Người dịch: Danny Việt


Ch�ng ta n�i rằng t�nh y�u cũng g�p một phần v�o sự đau khổ, chịu đựng. Rằng khi bạn y�u ai th� t�nh y�u đ� rồi cũng sẽ đem đến cho bạn nỗi đau khổ.

B�y giờ ch�ng ta t�m hiểu xem c� thể n�o tho�t khỏi mọi nỗi đau khổ chăng.

Khi v�ng � thức của con người kh�ng tự vướng mắc với cảm gi�c đau khổ, th� sự giải tho�t, sự dung th�ng ấy sẽ chuyển h�a � thức v� sự chuyển h�a đ� sẽ tỏa rộng ra, cảm ứng với nỗi đau khổ của to�n thể nh�n loại. Đ� l� t�nh thương, l� l�ng trắc ẩn.

Nếu trong l�ng cảm thấy đang đau buồn, đang phải chịu đựng nỗi thống khổ, th� bạn kh�ng thể y�u được. Đ� l� sự thật, l� quy luật.

Khi bạn y�u người n�o đ� m� họ lại l�m việc g� khiến cho bạn kh�ng đồng �, m� bạn lại c�n cảm thấy đau buồn, cảm thấy phải chịu đựng, th� điều đ� n�i l�n l� bạn chưa y�u.

Xin h�y nh�n sự thực n�y. L�m sao bạn c� thể chịu đựng nỗi đau buồn khi vợ bạn bỏ rơi bạn để chạy theo người kh�c? Quả thật l� ch�ng ta sẽ rất đau buồn v� chuyện đ�.

Ch�ng ta nổi giận, l�n cơn ghen, tr�n ngập sự uất hận, gh�t bỏ; ấy thế m� đồng thời, ch�ng ta lại n�i rằng "T�i y�u vợ t�i"!

Y�u như thế th� kh�ng phải l� y�u.

Cho n�n, c� thể n�o kh�ng phải chịu đựng đau khổ m� đồng thời vẫn c� được t�nh y�u nồng n�n nở rộ m�nh m�ng kh�ng nhỉ?

Vậy th� bản chất v� cốt tủy của đau khổ l� g� -- đ�y l� n�i về c�i cốt tủy của n�,-- kh�ng phải l� những h�nh thức kh�c nhau của n�?

Cốt tủy của sự đau khổ l� g�?

Kh�ng phải đấy ch�nh l� sự biểu lộ r� rệt nhất, v�o thời điểm sự kiện xẩy ra, của một con người tự cho m�nh l� trung t�m điểm, một c�i rốn của vũ trụ sao?

Đ� ch�nh l� bản chất của c�i t�i -- cốt tủy của bản ng�, của con người, của sự giới hạn, của sự thu hẹp, của sự ngăn c�ch, được gọi l� c�i "t�i".

Khi c� đột biến trong t�m, đ�i hỏi một sự thức tỉnh của tr� tuệ, th� ngay đ� c�i "t�i" n�y, c�i nh�n tố tạo n�n nỗi thống khổ n�y, trỗi dậy để ngăn cản.

Vậy nếu kh�ng c� c�i "t�i", c�i bản ng�, th� liệu rằng c�n c� nỗi đau buồn, thống khổ chăng?

Hay l� khi đ� con người ta sẽ tha hồ m� l�m những chuyện gi�p đời, l�m đủ mọi chuyện kh�ng vị kỷ m� kh�ng c�n cảm thấy đau khổ nữa.

Đau khổ l� sự biểu lộ về c�i "t�i", về bản th�n, vị kỷ; n� bao gồm cả sự than th�n tr�ch phận, cả nỗi buồn của sự c� quạnh, cố t�m c�ch tho�t ra khỏi t�nh huống khổ t�m, cố t�m c�ch nối lại mối li�n lạc với người đ� bỏ đi -- v� tất cả những điều kh�c bao h�m trong c�i � nghĩ về "t�i" đ�.

Buồn b�, than th�n tr�ch phận l� h�nh động rất vị kỷ, chủ yếu l� quan t�m về c�i "t�i",-- về những h�nh ảnh, � niệm, kiến thức, những hồi ức, nhớ nhung về qu� khứ.

Vậy th�, c� sự li�n hệ n�o giữa sự đau buồn, bản chất của c�i "t�i", của th�i vị kỷ, với t�nh y�u kh�ng?

C� sự li�n hệ n�o giữa t�nh y�u v� sự đau khổ kh�ng?

C�i "t�i" được h�nh th�nh qua tư tưởng, suy nghĩ; nhưng c� phải nhờ suy nghĩ m� t�nh y�u h�nh th�nh kh�ng?

T�nh y�u c� được h�nh th�nh qua sự suy nghĩ kh�ng? -- k� ức về những nỗi đau, những niềm vui, về sự theo đuổi kho�i lạc, t�nh dục linh tinh, sự vui th�ch được chiếm hữu người kh�c v� người kh�c lại th�ch bị chiếm hữu; tất cả những điều đ� đều l� cấu tr�c của tư tưởng.

C�i "t�i" với danh xưng, với h�nh d�ng, với k� ức của n� được h�nh th�nh qua tư tưởng -- hiển nhi�n l� như vậy.

Nhưng nếu t�nh y�u kh�ng được h�nh th�nh bằng tư tưởng, bằng sự suy nghĩ, như vậy th� sự đau khổ kh�ng li�n hệ g� với t�nh y�u. Do đ�, h�nh động tho�t thai từ t�nh y�u th� kh�c hẳn với h�nh động tho�t thai từ sự đau khổ.
...........

Ta thấy rằng h�nh động tho�t thai từ sự đau khổ ch�nh l� h�nh động tho�t thai từ c�i "t�i", từ bản ng�, vị kỷ, v� v� thế lu�n lu�n c� m�u thuẫn, xung đột.

Ta c� thể thấy c�i tr�nh tự hợp l� của to�n bộ điều đ�. Chỉ khi n�o nh�n r� như vậy, ch�ng ta mới c� thể c� được t�nh thương y�u tinh khiết, kh�ng c� b�ng mờ của đau buồn, khổ ải.

Đắn đo suy nghĩ kh�ng phải l� t�nh y�u. Đắn đo suy nghĩ kh�ng phải l� l�ng trắc ẩn, bi mẫn. L�ng trắc ẩn, bi mẫn l� tr� tuệ, l� trực gi�c, -- vốn kh�ng phải l� kết quả của sự suy nghĩ, đắn đo...


J. Krishnamurti -- The Wholeness of Life -- Người dịch Danny Việt