Dấu Hỏi và Ngã trong Tiếng Việt

[anbinh]

Luật Hỏi Ng�



Đa số tiếng Việt m�nh d�ng chữ gốc H�n tự, c� lẽ l�n đến khoảng 80%, l�u dần th�nh chữ Việt v� m�nh gọi l�: H�n Việt. Gi�o sư Nguyễn t�i Cẩn c� đưa ra một nguy�n tắc rất tiện, đ� l�:

"M�nh N�n NHớ Viết L� Dấu NG� "

Nghĩa l� nếu gặp một chữ H�n Việt n�o bắt đầu bằng một trong những �m chữ ... m�u đỏ của c�u tr�n th� ... h� .. h� ... cứ hi�n ngang bỏ dấu ng� . Chỉ c� 1 ngoại lệ : chữ : ngải cứu ( như trong b�a ngải !! ) . Sau đ�y l� một số th� dụ :
- M : Mỹ m�n , m�nh hổ , mẫu số , m�ng x� , miễn dịch , m� lực , m�n kho� .. giờ m�o , kiểu mẫu ...
- N : truy n� , nỗ lực .... nam nữ , tr� n�o ...
- NH : Nhũng nhiễu , nh� nhặn , nhẫn nại ,nhiễm thể ,nhiễm độc ,nh�n hiệu , thổ nhưỡng ...
- V : vũ lực , v�ng lai , v�n cảnh , vĩnh viễn , vĩ tuyến .. h�ng vĩ ....
- L : lữ kh�ch , lễ độ , l�nh đạm , l�ng mạn ... nguyệt liễm , kết liễu ...
- D : d� man , dũng cảm , dĩ nhi�n , diễn vi�n ... dung dưỡng ...
- NG : ngưỡng mộ , nghĩa cử , ngũ sắc , Nguyễn Du .. ng�n ngữ , t�n ngưỡng , vị ng� ....

*****

H� ... h� ... C�n ngo�i ra cứ bỏ dấu hỏi
chỉ trừ ra một số �t c�c chữ sau đ�y l� ... h� .. h� ... ngoại lệ ( c� việc g� m� kh�ng c� ... exception !! ) :

Kỹ ( kỹ thuật , kỹ nữ )
B�i ( b�i chức , b�i kho� )
Bĩ ( bĩ cực , vận bĩ )
Hữu ( bằng hữu , hữu �ch , hữu khuynh )
Phẫu ( giải phẫu )
Cữu ( linh cữu ) .. chữ n�y c� rất nhiều người d�ng sai l� : linh cửu !!!
Tiễn ( tiễn biệt , tống tiễn , hoả tiễn )
Tiễu ( tiễu trừ , tiễu phỉ ) .. chữ n�y cũng hay d�ng sai l� : tiểu trừ !!!
Trẫm ( vua)
Trĩ ( ấu trĩ , chim trĩ )
Trữ ( t�ch trữ )
Huyễn ( huyễn hoặc )
Hỗ ( hỗ trợ )
H�m ( giam h�m )
Đ�ng ( ph�ng đ�ng , quang đ�ng )
Quẫn ( khốn quẫn , quẫn b�ch )
X� ( x� hội )
Ho�n ( tr� ho�n )
Quĩ ( quĩ t�ch , thủ quĩ )
Suyễn ( bệnh suyền )
Cưỡng ( cưỡng �p )
Tuẫn ( tuẫn nạn )
Đễ ( hiếu đễ )
Sĩ ( kẻ sĩ )

Khoảng .. 24 chữ ... biệt lệ !!

::: Hồng Phượng ::: & ::: Cao Ch�nh Cương :::


(sưu tầm)

[Santafe]

N�i t�m tắt : Muốn viết tiếng Việt cho đ�ng thi phải học tiếng H�n trước . Ai l� Bắc Kỳ rốn th� được miển ..... � qu�n ... miễn

[MySweetLord]

N�i t�m tắt : Muốn viết tiếng Việt cho đ�ng thi phải học tiếng H�n trước . Ai l� Bắc Kỳ rốn th� được miển ..... � qu�n ... miễn

Đ�ng đấy... Những ai kh�ng r�nh từ n�o l� từ H�n, từ n�o l� từ Việt, cứ hi�n ngang bỏ dấu ng� l� coi chừng ng� ..chỏng cả gọng.

[Santafe]

Đ�ng đấy... Những ai kh�ng r�nh từ n�o l� từ H�n, từ n�o l� từ Việt, cứ hi�n ngang bỏ dấu ng� l� coi chừng ng� ..chỏng cả gọng.

Kh�ng thể ẩu tả như vậy được. Trước khi Ng� th� phải Ngả

[anbinh]

Luật Hỏi Ng� (tt)


Dấu "Hỏi Ng�" Trong Văn Chương Việt Nam

Văn h�a Việt Nam của ch�ng ta v� c�ng phong ph�. Một trong những nguồn phong ph� v� ng�n m� tr�n thế giới kh�ng ai c�, đ� l� � nghĩa về dấu hỏi ng�. Thật thế, dấu hỏi ng� trong tiếng Việt đ�ng một vai tr� quan trọng. Viết sai dấu hỏi ng� sẽ l�m đảo ngược v� c� khi v� c�ng tai hại cho văn chương v� văn h�a Việt Nam.

Ch�ng t�i xin đơn cử một v�i trường hợp như sau. Danh từ nh�n sĩ, chữ sĩ phải được viết bằng dấu ng� để m� tả một vị ch�nh kh�ch c� kiến thức văn h�a ch�nh trị..., nhưng nếu v� t�nh ch�ng ta viết nh�n sỉ, chữ sỉ với dấu hỏi th� � nghĩa của danh từ nh�n sĩ sẽ bị đảo ngược lại, v� chữ sĩ với dấu hỏi c� nghĩa l� nhục sĩ v� như vậy sẽ bị tr�i nghĩa ho�n to�n. Một chữ th�ng thường kh�c như l� hai chữ sửa chữa, nếu bỏ đi dấu hỏi ng� sẽ c� nhiều � kh�c nhau: sửa chữa (sửa dấu hỏi, chữa dấu ng�) tức l� ch�ng ta sửa lại một c�i g� bị hư hỏng, th� dụ sửa chữa xe hơi. Nhưng nếu cho dấu ng� v�o th�nh chữ sữa v� dấu hỏi tr�n chữ chửa tức c� nghĩa l� sữa của những người đ�n b� c� thai ngh�n.

Người sai lỗi nhiều nhất về viết sai dấu hỏi ng� l� người miền Nam v� Trung (người viết b�i n�y l� người miền Trung). May mắn nhất l� người thuộc miền Bắc khi sinh ra l� n�i v� viết dấu hỏi ng� kh�ng cần phải suy nghĩ g� cả. Nhưng khốn nỗi c� khi hỏi họ tại sao chữ n�y viết dấu hỏi chữ kia lại đ�nh dấu ng� th� họ lại kh�ng cắt nghĩa được m� chỉ nở một nụ cười tr�n m�i...

B�i viết n�y nhằm mục đ�ch đ�ng g�p một v�i qui luật về dấu hỏi ng� của tiếng mẹ đẻ Việt Nam ch�ng ta.

* Dấu hỏi ng� được căn cứ v�o ba qui luật căn bản: Luật bằng trắc, chữ H�n Việt v� c�c qui luật ngoại lệ.

A. LUẬT BẰNG TRẮC

Qui luật bằng trắc phải được hiểu theo ba qui ước sau.

1. Luật lập l�y

Danh từ lập l�y tức l� một chữ c� nghĩa nhưng chữ gh�p đi theo chữ kia kh�ng c� nghĩa g� cả. Th� dụ: vui vẻ, chữ vui c� nghĩa m� chữ vẻ lại kh�ng nghĩa, chữ mạnh mẽ, chữ mạnh c� nghĩa nhưng chữ mẽ lại kh�ng hề mang một � nghĩa n�o hết, hoặc chữ lặng lẽ, vẻ vang...

2. Luật trắc

Kh�ng dấu v� dấu sắc đi theo với danh từ lập l�y th� chữ đ� viết bằng dấu hỏi (ngang sắc hỏi).

Th� dụ:

Hớn hở: chữ hớn c� dấu sắc, th� chữ hở phải l� dấu hỏi.
Vui vẻ: chữ vui kh�ng dấu, th� chữ vẻ đương nhi�n phải dấu hỏi.
Hỏi han: chữ han kh�ng dấu, như thế chữ hỏi phải c� dấu hỏi.
Vớ vẩn: chữ vớ l� dấu sắc th� chữ vẩn phải c� dấu hỏi.
Tương tự như mắng mỏ, ngớ ngẩn, hở hang, ...

3. Luật bằng

Dấu huyền v� dấu nặng đi theo một danh từ lập l�y th� được viết bằng dấu ng� (huyền nặng ng�).

Th� dụ:

Sẵn s�ng: chữ s�ng c� dấu huyền th� chữ sẵn phải l� dấu ng�.
Ngỡ ng�ng: chữ ng�ng với dấu huyền th� chữ ngỡ phải để dấu ng�.
Mạnh mẽ: chữ m�nh c� dấu nặng, do đ� chữ mẽ phải viết dấu ng�.
Tương tự như c�c trường hợp lặng lẽ, vững v�ng,...

B. CHỮ H�N VIỆT

Văn chương Việt Nam sử dụng rất nhiều từ H�n Việt, ch�ng ta hay quen d�ng hằng ng�y n�n cứ xem như l� tiếng Việt ho�n to�n. Th� dụ như c�c chữ th�nh kiến, lữ h�nh, l�ng du, viễn xứ, ... tất cả đều do chữ H�n m� ra.

Đối với chữ H�n Việt được sử dụng trong văn chương Việt Nam, luật về đ�nh dấu hỏi ng� được qui định như sau:

Tất cả những chữ H�n Việt n�o bắt đầu bằng c�c chữ D, L, V, M v� N đều viết bằng dấu ng�, c�c chữ H�n Việt kh�c kh�ng bắt đầu bằng năm mẫu tự n�y sẽ được viết bằng dấu hỏi.

Th� dụ:

Dĩ v�ng: hai chữ n�y phải viết dấu ng� v� dĩ v�ng kh�ng những l� h�n tự m� c�n bắt đầu bằng chữ D v� V.
Vĩ đại: vĩ c� dấu ng� v� chữ vĩ bắt đầu với mẫu tự V.
Ngẫu nhi�n: chữ ngẫu dấu ng� v� �p dụng qui luật H�n Việt n�i tr�n.
Lẽ phải: lẽ dấu ng� v� chữ L, phải dấu hỏi v� c� chữ P.
Tư tưởng: chữ tưởng phải viết dấu hỏi v� vần T đứng đầu.

Tương tự như: lữ h�nh, vĩnh viễn,...

Để thể nhớ luật H�n tự dễ d�ng, ch�ng t�i đặt một c�u ch�m ng�n như thế n�y:

"D�n L� Vận Mệnh Nước"

để dễ nhớ mỗi khi muốn sử dụng qui luật H�n tự n�i tr�n.

C. C�C QUI ƯỚC KH�C

1. Trạng từ (adverb)

C�c chữ về trạng từ thường viết bằng dấu ng�.

Th� dụ:

Th�i thế cũng được. Trạng từ cũng viết với dấu ng�.
Xin anh đừng tr�ch em nữa. Trạng tự nữa viết với dấu ng�.
Chắc anh đ� mệt lắm rồi. Trạng từ đ� viết với dấu ng�.

2. T�n họ c� nh�n v� quốc gia

C�c họ của mỗi người v� t�n của một quốc gia thường được viết bằng dấu ng�.

Th� dụ:

Đỗ đ�nh Tu�n, Lữ đ�nh Th�ng, Nguyễn ngọc Yến...
C�c chữ Đỗ, Lữ, Nguyễn đều viết bằng dấu ng� v� đ�y l� danh xưng họ h�ng.
Nước Mỹ, A ph� H�n,...
C�c chữ Mỹ v� H�n phải viết bằng dấu ng� v� đ�y l� t�n của một quốc gia.

3. Thừa trừ
Một qui ước thừa trừ ta c� thể d�ng l� đo�n nghĩa để �p dụng theo luật lập l�y v� bằng trắc n�i tr�n.

Th� dụ:

Anh bỏ em đi lẻ một m�nh. Chữ lẻ viết dấu hỏi v� từ chữ lẻ loi m� ra, chữ loi kh�ng dấu n�n chữ lẻ viết với dấu hỏi.

Anh n�y tr�ng thật khỏe mạnh, chữ khỏe ở đ�y c� dấu hỏi v� do từ khỏe khoắn m� ra, khoắn dấu sắc th� khỏe phải dấu hỏi.

D. KẾT LUẬN

Văn chương l� linh hồn của nền văn h�a, viết sai dấu hỏi ng� c� thể l�m sai lạc cả c�u văn, đ� l� chưa kể đến nhiều sự hiểu lầm tai hại cho ch�nh m�nh v� người kh�c cũng như c�c việc trọng đại. Kh�ng g� kh� chịu cho bằng khi đọc một cuốn truyện hay nhưng dấu hỏi ng� kh�ng được chỉnh tề.

Một k� giả người miền Nam trong c�u chuyện th�n mật tại một qu�n phở thược v�ng thủ đ� Hoa Thịnh Đốn đ� th�nh thật c�ng nhận điều thiếu s�t v� tầm quan trọng của dấu hỏi ng� trong văn chương Việt Nam. V� cũng ch�nh vị k� giả l�o th�nh n�i tr�n đ� khuyến kh�ch ch�ng t�i viết b�i n�y trong mục đ�ch l�m sống lại sự phong ph� của nền văn chương, văn h�a Việt Nam ch�ng ta, nhất l� đối với những thế hệ trẻ hiện đang lưu lạc tr�n xứ người.


CAO CH�NH CƯƠNG
Tr�ch t�i liệu kh�a Tu nghiệp Sư phạm 1991
Của c�c Trung t�m Việt ngữ Miền Nam Cali

[Nonregister]

Ch�o l�o ca AB. :)

B�i n�y hay thiệt v� NR thuộc loại dốt ch�nh tả. Vậy phải học cho kỹ để khỏi phạm lỗi lầm đ� nữa. (smile)

Cảm ơn L�o Ca cho b�i viết rất hữu �ch n�y (smile).

Th�n mến

NR

[Santafe]

X�m qu� đi !!!!! Muốn bỏ dấu cho đ�ng th� trước ti�n phải ph�t �m cho đ�ng .


h�c h�c h�c
he he he he

[hienchanh]

X�m qu� đi !!!!! Muốn bỏ dấu cho đ�ng th� trước ti�n phải ph�t �m cho đ�ng .


h�c h�c h�c
he he he he

Th�nh ơi,

Bỏ dấu đ�ng kh�ng kh�, học th� biết, nhưng ph�t �m đ�ng th� kh� mệt đ�, nếu Th�nh dạy học ngo�i xứ Quảng th� sẽ biết tay nhau liền ...h� h� ...



HC

[giavui]

C� một c�u nầy ... ch�ng ta thuộc l�ng th� ch�ng ta sẽ đỡ trật ch�nh tả :

KH�NG sắc Hỏi

Huyền, nặng Ng�

th� dụ 1: ch�nh tả ====Chữ "ch�nh " l� dấu sắc=== th� chữ TẢ l� phải dấu hỏi

th� dụ 2 : nghiệt ng� ==== Chữ nghiệt l� dấu nặng== th� chữ Ng� phải l� dấu ng�

Cứ thuộc nguy�n tắc " Kh�ng +Sắc " ==Hỏi

"Huyền +nặng"== ng�

bảo đảm ... đ�ng ...li..ề.n! h�...h�.�...

[Santafe]

Song kh�ng mấy ai c� đũ can đảm chối từ !





Say what ???? Gi� Zdui chắc l� d�n xứ Wảng





Độc ... Gi�
Thợ ...Gi�i
Ho�n .... tr�
T�n ... ngưởng

blah blah blah