Truyện Ngắn Trong Nước

[Nhan]

C�i xuống l� đất
Nguyễn Ngọc Tư

(L�N MẠNG Thứ ba 30, Th�ng Mười Hai 2008)

Cậu t�i ch�m một nh�t dao phay v� cột nh�, tuy�n bố từ bỏ con g�i khi chị bỏ nh� theo tiếng gọi của t�nh y�u. Chị thương một anh ch�ng đ�o đất mướn l�u t�u kh�ng nh� kh�ng đất, kh�ng biết từ đ�u tới, v� sẽ đi đ�u. Chuyện cũng đ� l�u, một năm v�i ba lần, gh� qua nh� cậu, t�i lại nhớ người con g�i lanh lẹ, giỏi giắn, hay cười, đồng tiền l�n s�u một b�n m�. Nhớ m� kh�ng d�m nhắc, v� vết dao khắc s�u v�o gốc cột, cảm gi�c b�n lẹm ớn xương...

Cảm gi�c c� ch�t đau ở đ�u đ�. Mười năm, k� ức về chị vẫn đứng y�n, trong khi chị đ� c�ng thời gian đi xa lắm. Nhưng gặp lại ở một nơi bất ngờ, thị trấn cửa biển, trong x�m lao động ngh�o, chị ngồi b�n c�i cối đ� xay bột trước h�ng ba, t�i kh�ng ch�t ngại ngần n�o, lập tức gọi t�n một nhan sắc cũ.

Cuộc gặp nhau mừng tủi, chị khen t�i nhớ giỏi, chứ chị giờ đen đ�a, m� n�m, t�c x�c xơ... Chỉ v�o c�y ch�m ruột trước nh�, t�i cười, em nhận ra chị từ n�. C�i c�y n�y trước nh� cậu t�i cũng c�, v� khoảng s�n nhỏ nhoi ở nơi n�y cũng gợi nhớ nh� cậu. Ch�m ruột đ� cao khỏi đầu, c�y mai tứ qu� đ�o đẹt, d�y mồng tơi leo k�n c�i r�o thấp lủn tủn ngăn hờ hững với nh� b�n cạnh. Một mớ cải xanh gieo ở g�c đất s�t h�ng ba, v�i c�y cuối giồng đ� l�n ngồng, m�u hoa v�ng như sắp ch�y. Chị cười buồn, bảo, nhớ nh� qu�, n�n trồng chơi...

Mười năm lập th�n, chị vẫn chưa c� mảnh đất cho m�nh. Chồng đi biển, chị ở nh� xay bột l�m b�nh cam, b�nh c�ng bưng b�n dạo, chăm ch�t hai đứa con nhỏ. T�i nh�n thấy cuộc đời r�y đ�y mai đ� ở h�nh ảnh những vi�n gạch t�u k� tạm bợ rời rạc tr�n nền nh�. Ờ, sống tr�n đất mướn m�, khi cần th� xếp lại, cặm đời chỗ kh�c. Chỉ c�y ở trước nh� l� kh�ng sống đời tạm bợ, ch�ng vẫn lớn l�n d� hơi cằn cỗi, bởi gi� biển b�ng bạc vị muối.

Kh�ng cần chị n�i, t�i cũng biết chị nhớ đất lắm, nhớ mảnh vườn mảnh s�n qu� nh�, n�n thiết tha �n cần với c�y cỏ d� đất dưới ch�n giờ chưa phải l� của chị. M� c� hề g� đ�u, đất kh�ng quan t�m m�nh thuộc về ai, hễ c� một b�n tay biết vun xới gieo trồng, đất sẽ run rẩy nu�i c�y lớn. C�y mai n�y đỏng đảnh lắm rồi cũng trổ mươi c�i b�ng, cải với mồng tơi nh� ăn kh�ng hết san sẻ cho cả l�ng giềng, ch�m ruột ra tr�i đ� ba m�a, trẻ con cả x�m tr�o h�i chấm muối ch�n ch�, số c�n lại chị ng�o đường để d�nh trong tủ. Chị cười nhẹ, "hồi đ�, ba chị th�ch ăn ch�m ruột ng�o lắm...". Chợt nhớ ra, chị hỏi, "em thấy c�y ch�m ruột b�n nh� c�n kh�ng ? "

Kh�ng, n� bị đốn mất rồi. K� ức của chị ở lại với ng�y xưa, trong khi mảnh s�n, khu vườn v� c�nh đồng đ� th� đi với mười năm. Nhiều đổi thay, mất m�t. Giờ từ ngo�i đường ng� v� th�ng thốc, trống hoang, trụi lủi căn nh� đ� gi� tường v�i m�i ng�i. Đứng dựa cửa sau, trong mắt cũng chỉ c�n h�nh ảnh c�i ch�m mả trơ trọi giữa vườn. Ở đ� c� một �ng gi� cứ gặp t�i l� ca cẩm, c�m r�m mấy đứa con. �ng ca cẩm, hờn giận lu�n c�i x�m Rạch Ruộng đ� bỏ đất khi vẫn đang đứng tr�n đất.

Họ mất cảm gi�c đất, như cầu thủ đ� b�ng m� mất cảm gi�c với tr�i b�ng, cứ xu�i ngược vật vờ. S�ng sớm, đi đổ l� xong, lượm được mấy con t�m b�n cho vựa, bỏ t�i �t chục ng�n, l� xong một ng�y. Vu�ng t�m bỏ mặc cho nắng trời, gi� trời. Mọi người nằm to�ng teng tr�n v�ng nghe cải lương, coi phim t�nh cảm Đ�i Loan, rồi c�p độ nhậu nhẹt, ca h�t, đ�nh b�i... Cuộc chơi bất tận. Cần một cọng h�nh, tr�i ớt, nải chuối... th� ra s�ng ngoắc ghe h�ng b�ng. Ở đ� c�i g� cũng sẵn, v� bất cứ g� con t�m cũng đổi được, n�n chẳng ai c�n tha thiết chuyện cuốc đất l�n giồng, chuyện gieo trồng kiếm ch�t tiền con con. S�ng s�ng ra vu�ng lượm tiền c� phải khỏe hơn kh�ng, anh con lớn của cậu vừa n�i vừa cười hệch răng v�ng.

Dưới ch�n anh l� đất, chỉ cần c�i nh�n sẽ thấy, nhưng anh kh�ng nh�n. N�n cha v� con cứ hục hặc nhau ho�i, bởi kẻ nhớ người qu�n, kẻ đi người ngo�i lại . Cậu t�i nhớ, nhưng những cơn đau cột sống, đau khớp, những chứng bệnh tuổi gi� cứ giữ chặt cậu trong nh�. Ngo�i kia l� đất th�nh thang, đang từng ng�y bạc đi từ khi nước mặn tr�n về trắng x�a. Nhớ qu�, cậu lụm cụm đi trồng c�y ớt, đặt mấy hom m�a, tỉa mấy d�y dưa gang, đi vắng �t ng�y về thấy c�y h�o queo, người ở nh� qu�n tưới.

Buổi trưa, ra ngồi bộ b�n giữa uống tr�, nh�n khoảng s�n chang chang nắng, cậu ngậm ng�i, mầy coi, c� c�y ch�m ruột m� thằng Hai n� cũng đốn rồi, n� ch� c�y n�y rụng l� qu�, dơ nh�. Tao đi một c�i đ�m giỗ về l� thấy mất th�m mấy c�i c�y. N� n�i trống trải con t�m mới thở được, mới mau lớn. T�m t�p l�m ra tiền n�n x� g� mấy c�y ch�m ruột, c�y v� sữa... Trời, giữ mấy c�i c�y đ�u phải chuyện tiền bạc mậy, cứ để đ�, người đi đ�u xa mới nhớ đường về nh�...

Nghe mấy chữ, "người đi đ�u xa..." t�i biết cậu đang nhắc tới đứa con g�i lưu lạc b�a trời. Một th�m t�nh m� trong cơn giận hờn �ng đ� từng vung tay phung ph�. �ng gi� nhớ chị, nhưng v� tự �i, v� gốc cột kh�ng chịu l�nh lặn lại, để x�a đi một lời thề. Bỗng dưng t�i thấy cậu gi� hơn c�i tuổi bảy lăm. Gi� nua bởi bất lực v� nuối tiếc.

V� trong buổi chiều ngồi kể chuyện nh� cho chị nghe, t�i tự hỏi, c�i vu�ng s�n nhỏ nhoi n�y, một lần n�o đ� nh�n thấy, c� l�m cậu t�i ứa nước mắt ? Mỗi lần nh�n c�y nh�n đất l� họ nhớ nhau, mối quan hệ cha con c� đứt đoạn bao giờ đ�u. T�i hỏi chị chừng n�o về nh�, về thật, bước qua ngạch cửa, chứ kh�ng phải đi ngang qua, hay đứng xa xa nh�n như những lần kh�ng cầm được nhớ chị từng quay về x�m cũ. Chị c�i nh�n c�i cối xay bột, tần ngần, một cuộc ra đi g�y tổn thương bằng đ�, kh�ng biết l�ng cha gi� đ� l�nh lặn chưa, n�n cứ chần chừ...

Th�i th�, t�i mang m�n qu� nhỏ về trước. Ng� c�i hủ ch�m ruột ng�o đường đỏ au m� t�i n�i l� của một người quen cũ gởi biếu cậu, �ng gi� tho�ng nghẹn ng�o. Hồi l�u, cậu ngập ngừng hỏi, con nhỏ... l�c r�y sống sao, l�m g�. T�i cười, chị ấy trồng c�y, tr�i n�y h�i từ c�y mọc tr�n đất qu� người. N� chua, nhưng chị kh�ng qu�n c�ch l�m cho n� ngọt.

H�nh tr�nh ngược về qu�, kh�ng biết tr�i c� mọc th�nh c�y, khi m�a mưa tới.

Nguyễn Ngọc Tư



Nguồn: VNN