tục ngữ và ca dao Việt nam-Vần H
Há miệng mắc quai.
Há miệng chờ sung.
Hạch triều Hàm Nghi ,
Thi đời Đồng Khánh ,
Bái mạnh (mệnh) toàn quyền ,
Bà đầm ngồi trửa (giữa) ,
Ông lớn ngồi bên ,
Các ông lậy xuống, trông lên ,
Vinh hoa, áo mũ, nhục quên mất rồi.
Hai tay xách nước tưới tràu,
Trầu bao nhiêu lá dạ sầu bấy nhiêu.
Hai ta hái củi một rừng ,
Bứt dâu một cội, xin đừng nghe ai.
Hai ta như rượu với nem ,
Đang say ngây ngất ai gièm chớ xa.
Hai ta làm bạn thong dong ,
Như đôi đũa ngọc nằm trong mâm vàng ,
Bởi chưng thầy mẹ nói ngang ,
Cho nên đũa ngọc, mâm vàng xa nhau.
Hai bên hàng cá, chính giữa hàng tôm,
Vợ nào chồng nấy, ôm nhau mà hò,
Ai nhiều nhân nghĩa thì lo,
Tôi đây ít nhân, ít nghĩa, tôi hò lơi lơi,
Ai dài cần, dài nhợ thì thả ngoài khơi,
Tôi đây ngắn cần, ngắn nhợ, tôi thả chơi trong gành,
Họa may gió mát trăng thanh,
Cá kia ẩn vực bỏ gành ăn câu.
Hạt tiêu nó bé nó cay,
Đồng tiền nó bé nó hay cửa quyền.
Hát đàn cho rạng đông ra ,
Mai về quan bỏ nhà pha cũng đành.
Hát cho đổ quán xiêu đình ,
cho long lanh nước, cho rung rinh trời.
Hát bội làm tội người ta ,
Đàn ông bỏ vợ, đàn bà bỏ con .
Hát hay không bằng hay hát.
Hay ăn thì lăn vào bếp .
Hay ở, dở đi.
Hay thì khen, hèn thì chê.
Hay làm thì đói, hay nói thì no.
Hãy cho bền chí câu cua ,
Dù ai câu trạch, câu rùa mặc ai.
Hèn lâu mới gặp thầy Hai ,
Thuận tay điếu hút, điếu vấn, điếu vắt lỗ tai.
Hèn mà làm bạn với sang ,
Kẻ ngồi người đứng có ngang nhau bao giờ .
Hèn mà làm bạn với sang ,
Chỗ ngồi chỗ đứng có ngang bao giờ.
Hiu hiu gió thổi đầu non
Những người uống rượu là con Ngọc Hoàng
Ngọc Hoàng ngự tại ngai vàng
Thấy con uống rượu hai hàng lệ rơi
Con rằng con uống con chơi
Hay đâu con uống con rơi xuống sình.
Hiền quá hóa ngu.
Hiền trước mặt, làm giặc sau lưng.
Học buôn học bán cho tày người ta.
Học hành thi cử mà chi ,
Sáng sáng ăn no, tối ngủ khì .
Học thầy không tầy học bạn .
Học trò đi mò cơm nguội
Lỡ trượt vỏ dưa, té cái đụi, la trời.
Hỏi vợ thì cưới liền tay ,
Chớ để lâu ngày lắm kẻ dèm pha .
Họ nhà khoai, không ngứa cũng lăn tăn.
Hòn đất ném đi, hòn chì ném lại.
Hoài thóc nuôi cò rừng.
Học ăn, học nói, học gói, học mở.
Hoa thơm ai chẳng muốn đeo ,
Người khôn ai nỡ cứ theo nặng lời
Hoa thơm ai chẳng nâng niu ,
Người khôn ai chẳng mến yêu mọi bề .
Hoành hoạch, hoành hoạch ,
Giặt áo chồng tao ,
Giặt áo phải giặt cho sạch ,
Phơi áo thì phơi trên sào ,
Đừng phơi hàng rào rách áo chồng tao .
Hò ơ.. (chớ) Anh về để áo lại đây ,
Để khuya em đắp... (ờ) ,
Hò ơ.. (chớ) Để khuya em đắp gió tây lạnh lùng .
Hò ơ.. (chớ) Anh với em má tựa vai kề ,
Dầu em có lạc Sở sang Tề ,
Thì em cũng nhớ... (ờ) ,
Hò ơ.. (chớ) Thì em cũng nhớ gởi thơ về cho anh .
Hò ơ.. (chớ) Bạc với vàng còn đen còn đỏ ,
Đôi đứa mình còn nhỏ thương nhiều... (ờ) ,
Hò ơ.. (chớ) Vừa nghe tiếng em là anh muốn như anh ,
Kim Trọng thương chị Thuý Kiều thuở xưa.
Hò ơ.. (chớ) Bớ người không quen ơi ,
Nghe anh em cũng muốn thương nhiều ,
Nhưng hoa đà có chủ...(ờ) ,
Hò ơ.. (chớ) Nhưng hoa đà có chủ, khó chiều dạ anh .
Hò ơ.. (chớ) Chim kia thỏ thẻ trên cành
Nghe em nói vậy ,
Hò ơ.. (chớ) Nghe em nói vậy, dạ không đành rẽ phân ,
Hò ơ.. (chớ) Bình bồng ở giữa Giang Tân ,
Bên tình bên nghĩa... (ờ) ,
Hò ơ.. (chớ) Bên tình bên nghĩa, biết phân bên nào ,
Hò ơ.. (chớ) Bớ này em ơi
Nhứt lê, nhì lựu, tam đào
Bên tình bên nghĩa... (ờ)
Hò ơ.. (chớ) Bên tình bên nghĩa, bên nào cũng đồng thân .
Hò ơ... chớ Thấy ai lo lắng cho mình ,
Mình nghe tràn ngập... ờ,
Hò ơ… chớ Mình nghe tràn ngập chuyện tình trầu cau.
Hò ơ.. (chớ) Nói vậy mà chơi ,
Chớ gió thổi hiu hiu, lục bình trôi líu ríu ,
Anh đừng bận bịu, bớ điệu chung tình ,
Con nhạn bay cao khó bắn...(ờ) ,
Hò ơ.. (chớ) Con nhạn bay cao khó bắn, con cá ở ,
ao quỳnh khó câu .
Hò ơ.. (chớ) Ớ này em ơi, hãy nghe cho kỹ
Xưa nay gái không cưới chồng, trai không ở goá
Đoái thấy thương nàng xinh đã quá xinh
Buông lời vừa vỗ vế non, nếu như nàng lo việc cháu con
Sao không kiếm chốn trao thân, gởi thế?
Trên đời bá công bá nghệ
Dưới lại đà tứ thứ tứ dân
Làm người sao khỏi chữ lương nhân
Mà nàng chịu để phòng không ở goá?
Sách có chữ rằng phụ thân nan hoá, ít kẻ yêu vì
Nên lấy chồng phải luận phải suy
Phải xem trong lóng đục
Đây đã đến thời phải lúc
Hay là nàng còn cúc đục cù lao
Để anh ngơ ngẩn ra vào...(ờ)
Hò ơ.. (chớ) Để anh ngơ ngẩn ra vào, vì thầm
yêu trộm nhớ thì dạ nào em bỏ anh?
Hò ơ.. (chớ) Bớ này anh nó ơi
Số phận em giao phó cho trời xanh
Lấy anh em không lấy,
Nhưng dạ cũng không đành làm ngơ
Vốn em cũng chẳng bơ thờ
Em đã hằng chọn trong lóng đục,
Nhưng vẫn còn chờ nợ duyên
Vốn em muốn lấy ông thầy thuốc cho giàu sang,
Nhưng lại sợ ổng hay gia hay giảm
Em muốn lấy ông thầy pháp cho đảm,
Nhưng lại sợ ổng hét la ghê gốc
Em muốn lấy chú thợ mộc,
Nhưng lại sợ chú hay đục khoét rầy rà
Em muốn lấy anh thợ cưa cho thật thà,
Nhưng lại sợ trên tàn dưới mạt
Em muốn lấy người hạ bạc,
Nhưng lại sợ mang lưới mang chài
Em muốn lấy anh cuốc đất trồng khoai,
Nhưng lại sợ ảnh hay đào hay bới
Em cũng muốn chọn anh thợ rèn kết ngỡi,
Nhưng lại sợ ảnh nói tức nói êm
Bằng lấy anh đặt rượu làm men,
Thì lại sợ ảnh hay cà riềng cà tỏi
Em muốn lấy ông nhạc công cho giỏi,
Nhưng lại sợ giọng quyển giọng kèn
Em muốn lấy thằng chăn trâu cho hèn,
Nhưng lại sợ nhiều điều thá ví
Em muốn lấy anh lái buôn thành thị,
Nhưng lại sợ ảnh kêu mắc rẻ khó lòng
Em muốn lấy anh thợ đóng thùng,
Nhưng lại sợ ảnh kêu trật niền trật ngổng
Em muốn lấy ông Hương ông Tổng,
Nhưng lại sợ việc trống việc gông
Em muốn lấy anh hàng gánh tay không,
Nhưng lại sợ đầu treo đầu quảy
Em muốn lấy chú hàng heo khi nãy,
Nhưng lại sợ chú làm lộn ruột lộn gan
Em muốn lấy anh thợ đát thợ đan,
Nhưng lại sợ ảnh hay bắt phải bắt lỗi
Em muốn lấy anh hát bè hát bội,
Nhưng lại sợ giọng rỗi giọng tuồng
Em muốn lấy anh thợ đóng xuồng,
Nhưng lại sợ ảnh hay dằn hay thúc...
Hò ơ.. (chớ) Mấy lời trong đục chẳng dám nói ra
Có thầy giáo tập dạy trong làng xa, hay dạy hay răn
So đức hạnh chẳng ai bằng, lại con nhà nho học
Sử kinh thầy thường đọc, nên biết việc thánh hiền
Gặp nhau em kết liền, không chờ chẳng đợi... (ờ)
Hò ơ.. (chớ) Không chẳng chờ chẳng đợi phỉ nguyền phụng loan
Hò ơ..(chớ) Bên nầy sông em bắc cây cầu mười tấm ván
Bên kia sông em cất cái quán mười hai từng
Bán buôn nuôi mẹ... (ờ)
Hò ơ.. (chớ) Bán buôn nuôi mẹ cầm chừng đợi anh.
Hò ơ.. (chớ) Bậu với qua gá nghĩa chung tình
Dầu ăn cơm quán... (ờ)
Hò ơ.. (chớ) Dầu ăn cơm quán, ngủ đình cũng cam.
Hò ơ.. (chớ) Biết anh thích mắm cá trèn
Nên em chịu khó... (ờ)
Hò ơ.. (chớ) Nên em chịu khó bẻ thêm đọt xoài
Hò ơ.. (chớ) Chớ bông trang trước cửa ai sửa bông trang vàng
Ngày thời chuyện vãn... (ờ)
Hò ơ.. (chớ) Ngày thời chuyện vãn nên tối lại
mơ màng thấy em
Hò ơ.. (chớ) Bớ chiếc ghe sau chèo mau anh đợi
Kẻo khuất khúc sông nầy... (ờ)
Hò ơ.. (chớ) Kẻo khuất khúc sông nầy bờ bụi tối tăm.
Hò ơ.. (chớ) Buồn thay số kiếp con người
Cơm ăn không đủ... (ờ)
Hò ơ.. (chớ) Chớ cơm ăn không đủ nụ cười ốm nhom.
Hò ơ.. (chớ) Bữa nay loan phụng hiệp bầy
Hò chơi nhơn đạo... (ờ)
Hò ơ.. (chớ) Hò chơi nhơn đạo, sau vầy nhơn duyên