Tâm Tĩnh Lặng

[hienchanh]

T�M TĨNH LẶNG

Trong suốt cuộc đời, ch�ng ta hiếm khi c� được những gi�y ph�t c� li�u, tịch mịch. Ngay cả những khi sống một m�nh, cuộc đời ch�ng ta cũng tr�n ngập với qu� nhiều nguồn t�c động, qu� nhiều kiến thức, qu� nhiều kỷ niệm của những kinh nghiệm ch�ng ta đ� trải qua, qu� nhiều lo �u, đau khổ v� m�u thuẫn khiến cho t�m tr� ch�ng ta ng�y c�ng tr� trệ, ng�y c�ng chai l�, hoạt động một c�ch tẻ nhạt, ch�n chường.

C� bao giờ ch�ng ta được sống đơn độc thanh tho�t chăng? Hay ch�ng ta lu�n lu�n mang theo b�n m�nh cả c�i đống b�i nh�i của qu� khứ?

C� c�u chuyện về hai vị sư , một h�m, trong l�c đi tr�n con đường từ l�ng n�y qua l�ng kh�c, hai người gặp một c� g�i ngồi b�n bờ s�ng sụt s�i kh�c. Một vị b�n bước tới b�n c�, hỏi:

- Tại sao c� kh�c?

C� g�i đ�p:

- Thầy c� thấy căn nh� b�n kia s�ng kh�ng? S�ng nay con từ nh� lội sang b�n n�y, kh�ng c� trở ngại g�, nhưng b�y giờ nước s�ng d�ng l�n, con kh�ng lội về được m� lại kh�ng c� ghe thuyền g� cả.

Vị sư n�i:

- Ồ, c� khỏi lo, kh�ng th�nh vấn đề!

Vừa n�i, �ng vừa bế xốc c� ta l�n, lội phăng phăng qua s�ng, bỏ c� xuống bờ b�n kia, rồi c�ng người bạn đồng tu tiếp tục lặng lẽ bước.

V�i giờ sau, nh� sư kia l�n tiếng:

- Sư huynh, ch�ng ta đ� nguyện kh�ng đụng v�o phụ nữ. Việc sư huynh mới l�m l� một trọng tội. Bộ chuyện sờ v�o đ�n b� l�m cho sư huynh vui th�, kho�i lạc lắm hay sao?

Th� vị sư đ� gi�p c� g�i qua s�ng trả lời:

- T�i bỏ c� ta lại ph�a sau đ� hai giờ đồng hồ rồi. C�n sư đệ, ch� vẫn mang c� ta theo đấy �?

Ch�ng ta đều thế cả. Suốt đời, ch�ng ta mang theo đủ loại linh tinh, kh�ng bỏ ch�ng lại ph�a sau. Chỉ khi n�o ch�ng ta ch� t�m v�o một vấn đề, giải quyết ngay lập tức, trọn vẹn, kh�ng để d�y dưa đến ng�y sắp tới, đến ph�t gi�y sắp tới, khi đ� ch�ng ta sẽ c� thời gian thanh tịnh, c� tịch. Trong trường hợp đ� th� d� ch�ng ta đang ở trong căn nh� đ�ng người hoặc tr�n xe bu�t, ch�ng ta vẫn đang sống trong sự tịch mịch, trống vắng. T�m tr� trong trạng th�i trống vắng đ� l� t�m trong s�ng, hồn nhi�n.

Một nội t�m trong s�ng, trống vắng, l� điều v� c�ng quan trọng để c� thể tự do thoải m�i trong mọi h�nh động, tự do đi lại, bay nhẩy. T�m lại, l�ng tốt chỉ nẩy nở từ một nội t�m kho�ng đạt, kh�ng bị g� b�, cũng như tr� tuệ chỉ ph�t triển khi c� tự do. Ch�ng ta c� thể c� tự do về vấn đề ch�nh trị, nhưng nội t�m ch�ng ta kh�ng khai ph�ng cho n�n ch�ng ta kh�ng c� khoảng trống cho t�m hồn. Thiếu khoảng trống m�nh m�ng, thiếu sự ph�ng kho�ng n�y trong nội t�m th� kh�ng c� tr� tuệ, kh�ng c� phẩm chất gi� trị n�o c� thể hoạt động v� ph�t triển. Khoảng trống m�nh m�ng v� sự tĩnh lặng của t�m hồn thật l� cần thiết v� chỉ khi n�o t�m tr� ở trong trạng th�i c� li�u, tịch mịch, kh�ng bị ảnh hưởng, kh�ng bị g� �p, kh�ng bị tr�n ngập với đầy dẫy những kinh nghiệm linh tinh, th� t�m hồn mới sẵn s�ng tiếp thu được những điều ho�n to�n mới mẻ.

Người ta chỉ c� thể nhận ch�n sự thật "như l� ch�nh n�" khi t�m tr� tĩnh lặng v� trong s�ng. Mục đ�ch của thiền định ở Đ�ng phương l� để đưa t�m tr� đến t�nh trạng kiểm so�t được tư tưởng, cũng như li�n tục nhắc lại một lời cầu nguyện để cho t�m được an tịnh với hy vọng trong t�nh trạng đ�, người ta c� thể thấu suốt, giải quyết được những nỗi đau khổ của kiếp người.

Nhưng trừ phi người ta đặt được nền m�ng, đ� l� giải tho�t khỏi sự sợ h�i, khỏi sự đau buồn, lo lắng v� tất cả những vướng mắc m� họ tự qu�ng v�o, t�i kh�ng thấy c�ch n�o c� thể l�m cho t�m tr� thật sự tĩnh lặng.


Tr�ch "Freedom from the Known" -- J. Krishnamurti

Người dịch: Danny Việt