Mỗi năm, nữ hoàng Mùa Thu lá bay sống và hát ở Việt Nam tầm 6 tháng. Dù đa nổi tiếng từ lâu và ở cái tuổi không nhiều lợi thế cho việc hát nhung chị nói rằng, chị đang ở một giai đoạn hồi sinh tiếp theo. Đó là sự hồi sinh sau bao bi cực nhu một vở bi kịch mà nguời đan bà vốn mạnh mẽ nhu đan ông này đa tự diễn kín với chính mình suốt cả cuộc đời.
Kim Anh uống ruợu rất khỏe và gần nhu là một “độc cô cầu bại” ( khong co’ ai sanh’ bang` Kim Anh) trên bàn nhậu.
Thuốc lá đốt cung nhiều, mà phải là thuốc nặng đô. Chị nói: “Anh cứ nhìn mặt tôi uống hàng chai ruợu mà mặt cứ tỉnh nhu sáo thì anh đừng ngạc nhiên. Đau cỡ nào về cả thể xác lẫn tinh thần, với tôi giờ nhu không nghia lý. Đua xuong cho nguời ta khoan để bắt vít, không tiêm thuốc tê, tôi còn chịu đuợc nữa là.
Đôi lúc buồn quá, 3 giờ sáng ngẩng mặt lên hỏi trời còn điều gì đay ải nữa cứ đay ải nốt đi, con chịu đuợc hết! Có lẽ giờ này, trời cung nên để yên cho tôi đuợc rồi đấy!”
Những đày ải, bi cực cuộc đời mà một kiếp đan bà phải chịu, gần nhu Kim Anh đa phải gánh hết. Sự bất cần, sự không sợ sệt, cùng những tỉnh bo với đau đớn, cùng ruợu, cùng tro tàn của sự thiêu đốt mình suốt một quãng đời, chung cất trong giọng hát Kim Anh để trở thành một chất giọng đặc thù không giống ai.
Thế mà nỗi buồn trong giọng hát chị, không nhuốm màu cay đắng, không bị ám ảnh của cô đon, nhung cung không có chức năng ru ngủ. Nó nhu một thứ cồn rửa vết thuong. Rằng, dốc hết đốt hết những gì Kim Anh có, cung chỉ để rửa những vết thuong trong lòng nguời nghe mà thôi.
Bài hát định mệnh
*Nhắc đến thế hệ ca si vàng ở hải ngoại một thời, thấy ai cung có một xuất phát điểm và một sự nghiệp lẫy lừng. Còn nhắc đến Kim Anh trong quá khứ thuờng không thấy một dữ liệu gì ngoài bài hát Mùa thu lá bay, đuợc chị hát vào những năm 80?
-Tôi đến với ca hát khá ngẫu nhiên và xuất phát điểm ca hát của tôi cung là ở trời Tây chứ không phải ở Việt Nam.
Tôi gốc nguời Hoa , sinh ra và lớn lên ở cù lao Ông Chuởng (tỉnh Đồng Tháp). Hồi nhỏ, tôi nổi tiếng thông minh và quậy phá. Năm 1969, tôi đuợc một học bổng qua Mỹ học về kế toán.
Đầu tháng 5-1975, tôi gặp một nguời Mỹ gốc Hoa, là chủ nhà hàng lớn Empress ở Wasington DC, nhờ tôi làm thông dịch tiếng Việt cho một số anh chị em nghệ si, cung là một ban nhạc vừa di tản từ Việt Nam sang sau khi Sài Gòn thay đổi.
Hàng ngày, tiếp xúc với ban nhạc, thấy tôi cung nghêu ngao thì họ bảo, cứ hát choi một bài. Tôi hát, ban nhạc họ rất thích. Từ
đó tôi trở thành ca si nữ duy nhất của ban nhạc hát hàng đem tại nhà hàng.
Năm 1977, có một nguời bạn là ca si ở New York rủ tôi lên New York sống và hát với tu cách là một ca si độc lập. Những năm này tôi hát chủ yếu cho một nhà hàng nguời Hoa ở New York, hát nhạc Tây lẫn nhạc Hoa nhung hầu hết là nhạc Hoa. Những bài nhu Mùa Thu lá bay hay Máu nhuộm Bến Thuợng Hải tôi đa hát tiếng Hoa trong thời gian này.
*
Đuợc biết Mùa Thu lá bay đến với chị để rồi chị trở thành một ca si Kim Anh nổi tiếng là một câu chuyện rất lạ. Chị có thể kể rõ hon câu câu chuyện này?
-Năm 1982, nhà ở Việt Nam nhắn tôi rằng ba tôi sắp mất và truớc khi qua đời ông muốn đuợc nghe giọng nói của tôi. Tôi đi thu một băng cassette với 11 bài hát cả lời Việt lẫn lời Hoa gửi về để nhu an ủi ba đuợc nghe giọng của đứa con từ phuong xa, cung nhu để nói với ba tôi vẫn giữ gốc gác của mình.
Cái khó là thời gian này chủ yếu tôi hát tiếng Anh và tiếng Hoa, với nhạc Việt
tôi hoàn toàn lạ lẫm nên thu một cuốn băng cung chỉ là để ba nghe giọng mình, chứ cung chẳng nghi sẽ đi xa hon nhu sau này.
Lúccuốn băng về đến noi ba đa mất đuợc ba ngày, mắt vẫn mở. Má lại gần và nói: “Thôi ông oi, dù con không về đuợc, con cung gửi giọng nói về. Ông yên lòng nhắm mắt cho con dễ làm ăn”. Thế, đôi mắt ba từ từ khép lại, một giọt nuớc mắt đa khô đọng phía duới quầng mắt ba.
Những ngày ba mất, tôi buồn nghe đi nghe lại cuốn băng, chợt chạnh lòng thuong phận mình xa xứ, tử biệt sinh ly có thể là những điều gắn chặt. Tôi gửi cho bạn bè một số cuốn băng để tặng, nhu một sự chia sẻ.
Nào ngờ, nguời nọ chuyền tai nguời kia,họ gọi cho tôi và mua băng. Tiền gửi về lúc đó cung rất nhiều. Tôi vẫn nghi đó đon thuần chỉ là động viên, an ủi.Còn 70 cuốn, lúc đó tôi cung chẳng biết làm gì. Tôi lái xe qua Trung tâm băng nhạc Thanh Lan, giới thiệu tôi là ca si mới, tên là Kim Anh và mong họ mua băng với giá 4 đô la/ cuốn (tiền công thu là 4,25 đô la). Bà chủ còn hỏi: “Kim Anh Ba Con Mèo phải không?”, tôi nói không phải. Tôi đua 10 cuốn cho bà nghe thử, nếu đuợc thì bà lấy, không thì thôi. Khi tôi đi đuợc 10 cây số, bà lái xe theo và nói có bao nhiêu bán hết cho bà, bà sẽ trả 4,5 đô la/ cuốn. Tôi nổi tiếng với Mùa Thu lá bay bắt đầu từ đó.
Tai ương, hồi sinh và hủy diệt
*Sự nổi tiếng mang lại danh vọng, tiền bạc nhung cung có thể gây không ít tai uong cho nguời nghệ si. Hình nhu, trong những năm đó, cung có rất nhiều biến cố xảy đến với cuộc đời chị?
-Chính xác là những tai uong xảy đến từ những ngày tôi cầm đồng tiền đầu tiên của nghiệp cầm ca. 8-1-1978, New York có bão tuyết, tất cả xe cộ ngoài đuờng hầu nhu không luu thông đuợc nữa. Đúng lúc đó tôi gặp nguời hàng xóm đang đỗ xe trong garage và cho tôi đi nhờ về nhà.
Khi qua cầu,đúng lúc gặp bão xoáy, xe bị quay rồi va vào thành cầu. Gần 3 năm trời tôi sống trong nhà thuong, không một nguời quen thân bên cạnh, sống chủ yếu nhờ lòng tốt của thiên hạ. Toàn co thể tôi lúc đó chi chít vết thuong. Chân tay liệt. Đầu vẹo. Mặt chi chít vết khâu, 285 mui. Lung cong. Nói chung, nghi về cái chết khi đó, tôi còn thấy nhẹ hon việc nghi mình sống.
Bác si sợ tôi cắn luỡi tự tử nên suốt ngày để nẹp miệng. Họ nói, giờ nếu bắt vít vào cánh tay thì lung cong suốt đời. Mà chữa cho lung thẳng xem nhu tay bị liệt.
Tôi nói, có tay mới làm đuợc việc, chứ lung cong cung chẳng sao. Lúc này tôi nghi rằng, cả cuộc đời tôi chắc cung mãi gắn với chiếc xe lăn. Nhung tôi chợt nhớ, mình còn giọng hát. Dù thế nào cung phải sống để mà hát, kể cả hát rong kiếm tiền nhung truớc hết là phải sống.
*Vậy làm thế nào mà chị thoát khỏi chiếc xe lăn và đặc biệt là sống qua những ngày “phế nhân” khi không có một nguời thân nào bên cạnh?
-Thời gian đó, ông chủ nhà hàng qua thăm tôi trong bệnh viện, quyết bảo lãnh tôi đuợc hát vì lý do rằng, chỉ có hát cô ấy mới cảm thấy đuợc sống. Họ cho nguời đến bế cả xe lăn, tôi hát Diễm xua cùng nuớc mắt của khán giả, nuớc mắt mình, nhất là đoạn “Ngày sau sỏi đá cung cần có nhau”.
Đi hát, ý chí thúc tôi phải thoát khỏi cái xe lăn càng sớm càng tốt. Tôi muốn đuợc đứng lên, muốn đuợc đi ra, muốn đuợc bay nhảy với những giai điệu nhu truớc đây.
Có lẽ,ông trời choi khăm, muốn bắt tôi hát nhạc buồn suốt đời, nên cứ để tôi ngồi, và hát là đủ. Mỗi tối, truớc khi lên sân khấu, tôi phải uống ruợu. Uống để quên mình buồn nhung càng uống càng thấy tỉnh. Dần dần, ruợu thành nguời bạn không thể thiếu mỗi lần lên hát.
Một bác si nguời Do Thái vào thăm tôi trong bệnh viện và quyết cãi truớc tòa để tôi đuợc ra ngoài tìm bác si chữa trị cho mình để có co hội cất tiếng hát hàng đem. Đúng lúc ấy, có một cậu nguời Đai Loan thích nghe tôi hát Mùa Thu lá bay ở nhà hàng, quyết đón tôi về ở để có bác si chăm sóc cho tiện.
Đuợc 2 tuần, nguời nhà cậu ở Đai Loan có công chuyện nên cậu phải về đó, không biết khi nào trở lại. Vừa gặp quý nhân chua lâu thì nhu thế, tôi rất hoang mang về phần mình.
Đứng không đứng đuợc. Đi không đi đuợc. Lúc đó, tôi chỉ uớc cứ ngồi thế mà chết cho rồi. Đúng lúc hoang mang nhất, tôi nghe duới nhà có hai nguời nói tiếng Việt. Họ nói “địa chỉ này đúng là noi cô ca si Kim Anh hát trên xe lăn ở đây”. Họ qua thăm, biết đuợc tình hình tôi, họ nói: “Thôi, cô về nhà anh chị mà ở. Đừng ngại gì, đời nguời ai chẳng gặp lúc hoạn nạn”. Tôi mừng quá, xỉu luôn.
Về nhà, ba cô con gái của ông bà thay nhau đút com cho tôi ăn. Hai năm ròng đuợc quý nhân cuu mang, chữa trị, đến khi cắt băng, tôi xin đi chứ không làm phiền quý nhân của mình thêm nữa.
Ba năm trời đau đớn, ngồi cho nguời ta khoan từng mui vào xuong và ngủ ngồi, đến lúc ráp xuong, đuợc ngủ nằm, là một hạnh phúc lớn nhất đời khi đó. Tôi ngủ vùi 4 đem, 5 ngày, nhiều nguời cứ nghi là tôi chết. Không, tôi đa hồi sinh sau một quãng đời tuởng chừng nhu chẳng bao giờ có ngày này.
*Sự hồi sinh này có làm cho giọng hát chị vui lên, hay vẫn cứ buồn nhu những ngày “thân em giờ hoang phế, lê theo thời gian giông gió”?
-Một sự hồi sinh mới, nhung lại bắt đầu một cuộc hủy diệt. Thời gian trong bệnh viện các bác si đa cho tôi dùng thuốc lá và ma túy để quên đi con đau. Tôi nghiện là tại tôi, cung chẳng trách các bác si đuợc. Mình lạm dụng vô ý thức, trở thành một con nghiện. 4 năm trời vật vã với ma túy, bao nhiêu tiền làm ra, vừa hỗ trợ gia đinh khi ba tôi mất, còn bao nhiêu tôi nuớng hết vào ma túy. Rồi các fan, họ cung thể hiện lòng hâm mộ bằng việc tặng tôi…ma túy.
Năm 1984, sau một con sốc, tôi tỉnh dậy và tự nhủ, không thể thế này mãi đuợc. Một là chết, hai là sống. Bi cực đau đớn mình đa chiến đấu để giành quyền đuợc sống, nay sống nhu thế này thì thà chết còn hon.
Tôi quyết đi Pháp cai nghien. Tôi ôm bọc ma túy đi lang thang và tìm đến một nghia trang quân đội ở miền Đông nuớc Pháp, quyết sống tách biệt để thử sức chịu đựng. Tôi đuợc gia đinh nguời quản trang cho ở lại, họ không hề biết tôi nghiện mà chỉ biết tôi đến xin một việc để làm.
Tôi vào toilet,đổ bọc ma túy xuống bồn cầu và giật nuớc. Rồi tôi ôm lấy bồn cầu ngồi khóc, nhu thể lần này mình không thể sống nữa. Sau đó, con nghiện bắt đầu vật. Ông bà chủ biết, còn hỏi tôi có muốn không thì đi mua thuốc cho, tôi lắc đầu quyết không và quyết cai cho bằng đuợc.
Sau 8 tháng, tôi từ bỏ ma túy mà không cần một viên thuốc. Đáng lẽ, tôi đa ở lại nuớc Pháp và an phận. Nhung rồi, con bi cực này qua lại là những con bi cực khác.
Nguời đan bà tìm con*Không lẽ, cả tuổi thanh xuân của chị là tai ương, ma túy, thuốc lá và ruợu? Suốt một quãng đời lúc đó, không có ai là nguời đan ông của riêng chị ư?
-Thực ra năm 1970 tôi đa có chồng và năm 1972 tôi đa sinh 1 con trai. Lúc sang Mỹ tôi chua có bằng tú tài, nên hoặc sẽ phải có nguời bảo lãnh để ở lại, hoặc sẽ bị trục xuất.
Có một nguời rất thuong nói rằng : “Thực lòng tôi không muốn cuới em vì trông em trẻ trung hồn nhiên quá. Nhung
để giúp đuợc em, tôi không ngại gì cả” Một năm sau thì tôi sinh con trai.
Cuộc sống không có tình yêu nên gia đinh có cung nhu không. Đứa con để lại cho anh ta nuôi.
Tôi học xong, lang thang theo nghiệp cầm ca và quên mất rằng mình cũng đa có chồng. Khi bị tai nạn, tôi chợt nhớ ra dù gì tôi cung có thứ quý giá nhất trên đời là con, thì cung éo le thay anh đa lấy vợ khác và tôi không biết cách nào để liên lạc với anh cung nhu gặp con mình.
Tôi thỏa hiệp với cả nỗi đau này để đuợc sống. Khi rời khỏi chiếc xe lăn, việc đầu tiên là đi tìm con. Lúc lần ra dòng địa chỉ, gặp phải cô vợ anh vốn rất ghen tuông nên ba lần bảy luợt muốn gặp con mình mà không thể đuợc.
Tôi nhờ đến luật sư và phải năn nỉ ông bằng cách này hay cách khác để tôi đuợc nhìn thấy con tôi ngay. Khi ra tòa, tòa nói, với sức khỏe hiện tại tôi không thể nuôi con và cho tôi một ân huệ mỗi năm chỉ đuợc gặp con cho đến khi nào khỏi bệnh hẳn.
Từ đó, cứ ba tháng hè, con lại về ở với tôi.Niềm an ủi lớn nhất là, con tôi dù bao năm xa cách, rất ngoan, có hiếu và thuong mẹ. Khi tôi làm cuốn băng để gửi về Việt Nam, hai mẹ con cùng nhau ghép vỏ, cùng nhau dán nhãn. Nó học kế toán, hiện giờ sống ở San Francisco, hiện cung đã có vợ con, sống rất hiếu nghĩa.
*Trải qua bao bi thuong nhu thế, mất mát nhu thế, cung đồng nghia với việc con tim thời tuổi trẻ của chị không còn chỗ cho tình yêu?
-May mắn là dù bị đẩy đến chốn cùng cực thì cuối cùng ông trời cung cho tôi đuợc rung cảm dù không kéo dài. Những ngày tôi cai nghiện ở Pháp, nguời con trai của ông chủ lúc đó đem lòng yêu tôi. Anh là một diễn viên kịch, hon tôi 8 tuổi. Chúng tôi yêu nhau và tôi sinh cho anh đuợc một đứa con trai.
Cuộc sống của chúng tôi cung có những ngày hạnh phúc. Anh đi diễn, tôi đi hát. Trong chuyện tình cảm tôi là nguời nghiêm túc, gia đinh anh rất quý tôi ở điều đó. Nhung rồi một lần anh nửa đua nửa thật: Ca si đi bốn mùa thế, ai mà tin đuợc có chung thủy hay không. Tôi giận quá, ngày hôm sau mua vé máy bay về Mỹ. Năm nay con cung đa 23 tuổi và đang học về nhạc. Hai cha con thỉnh thoảng vẫn gặp nhau nhung tình yêu mà tôi dành cho anh đa chết, có lẽ do tự ái của tôi cao quá.
*Hình nhu trải qua nhiều biến cố cuộc đời, đa có một thời gian dài chị nghỉ hát? Thực tế là dù chị có xảy ra chuyện gì thì âm nhạc cung không bỏ chị. Nó là nghiệp với chị. Nhung cung có thể nhìn nhận nó là một sự cứu rỗi?
-Năm 1989 mẹ tôi đau nặng, tôi về Việt Nam tính nghỉ hát luôn nhung sân khấu đa không phụ tôi. Có một nguời rất mê tiếng hát của tôi làm hẳn cho tôi một talk show Tâm tình với Kim Anh. Tiếng hát của tôi có dịp đuợc hội ngộ khán giả dù gián tiếp và những băng hình tôi thu cung từ thời điểm này. Nhung năm 1992, mẹ mất, tôi sock nặng nên nghỉ hát luôn.
Không hát, cuộc sống roi vào co cực, nên năm 2005, tôi xin đi hát trở lại. Tôi gọi cho Trúc Hồ nói tôi đa thực sự mệt mỏi, muốn lấy một só hình ảnh trong cuốn băng cu làm băng, rồi lên sân khấu trở lại. Nhạc si Anh Bằng nói, ai chứ Kim Anh thì nên giúp nó. Khán giả lúc này không ít nguời nghi tôi bê tha nghiện ngập nên cung không muốn gần. Tôi lấy mọi can đảm để hát. Bộ trang phục cu, nhung hợp với bài hát, và giọng hát vẫn còn đủ độ say nên khán giả lại thuong tôi trở lại nhu năm nào. Và bây giờ, trong nghệ thuật, tôi đang hồi sinh.
*Và bây giờ, khi sự nghiệp hồi sinh, cung là lúc chị phải đối diện với sự cô độc của mình?
-Không. Thực tế lúc này tôi đa bớt phần cô độc. Đúng hon, dù không đuợc sống trong cảm giác tình yêu mà vẫn thấy mình đang đuợc nhận. Tôi hát khỏe hon, mãnh lực hon truớc và vẫn cái tật xấu, mỗi lần lên sân khấu là phải uống ruợu.
Tôi không say bao giờ, càng uống càng tỉnh và càng hát hay hon. Giờ này về Việt Nam, tôi đã, đang và sẽ đến các vùng sâu vùng xa hát cho đồng bào, ở những noi họ không có điều kiện xem ca si, nghe ca si hát.
Tôi cung tri ân với những nguời đồng hành với trái tim tôi trong một khoảng thời gian ngắn ngủi hay không ngắn ngủi thì tôi vẫn thấy trái tim mình vẫn còn biết nói với tình yêu. Nguời gần nguời đấy nhung tôi thấy một ai đó thực sự hiểu và cảm thông với tôi vẫn còn ở đâu đó xa lắm, gần hết một đời nguời mà tôi vẫn chua thấy. Hay để đến lúc tôi chết đi, nguời đó sẽ là nguời đặt hoa hồng vàng trên mộ tôi? Nếu nhu vậy, thì hạnh phúc có phù phiếm quá với một cõi nguời không nhỉ?
*Cầu mong chị tìm đuợc một hạnh phúc thực sự. Cảm on chị về cuộc trò chuyện!
Yên Huỳnh (theo Hoàng Nguyên Vũ)
|
Tự Do - Vui Vẻ - Tôn Trọng - Bình Đẳng
Trả Lời Với Trích Dẫn
