Toan tính Mỹ khi bất ngờ bắt tay Nga hạ màn Syria



Thỏa thuận Nga - Mỹ về tiêu diệt IS ở Syria chẳng khác nào giúp cho Mỹ có thêm điều kiện để thực hiện những ý đồ của mình tại Syria....
BBC ngày 11/11 đưa tin, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đồng ý cùng bắt tay trong cuộc chiến chống IS ở Syria cho đến khi lực lượng khủng bố này bị tiêu diệt hoàn toàn.

Tuyên bố của Điện Kremlin ngày 11/11 cho biết hai nhà lãnh đạo cũng đã "đồng ý rằng không dùng giải pháp quân sự để giải quyết cuộc xung đột ở Syria và kêu gọi tất cả các bên tham gia vào tiến trình hòa bình Geneva".

Tuyên bố đã được các chuyên gia soạn thảo sau khi hai nhà lãnh đạo Nga - Mỹ gặp nhau trong những thời khắc bên lề Hội nghị Thượng đỉnh các nền kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC) tại Việt Nam.



Bộ đôi Trump - Putin tại APEC Vietnam 2017
Như vậy, kể từ khi nhậm chức đến nay, Tổng thống Trump đã 2 lần gặp Tổng thống Putin, song đều là các cuộc gặp bên lề của những sự kiện kinh tế - chính trị đa phương và đều có kết quả là sự hợp tác liên quan đến cuộc chiến chống IS ở Syria.

Trong cuộc gặp lần đầu tiên bên Hội nghị Thượng đỉnh nhóm 20 nền kinh tế lớn (G-20), tại Đức, sau khi trao đổi, bộ đôi Trump - Putin đã đi đến thống nhất một Thỏa thuận ngừng bắn tại miền nam Syria.

Trong cuộc gặp lần thứ hai bên lề Hội nghị Thượng đỉnh các nền kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC), tại Việt Nam, bộ đôi Trump - Putin dù không gặp gỡ chính thức nhưng cũng đã kịp thống nhất bắt tay tiêu diệt IS ở Syria.

Theo giới phân tích, nếu như Thỏa thuận ngừng bắn tại nam Syria sau cuộc gặp tại G-20 là một nước cờ đa tác hiệu của Washington thì Thỏa thuận cùng tiêu diệt IS sau cuộc gặp tại APEC cũng là một nước đi đa tác dụng của Mỹ. Tại sao vậy?

Thứ nhất, Thỏa thuận cùng tiêu diệt IS đã giúp nâng cao vị thế và vai trò của Mỹ trong ván cờ Syria, thậm chí ngăng bằng với Nga - vốn được xem là thực thể đóng vai trò quyết định với chiến cuộc tại Syria và tiến trình chính trị cho đất nước Syria.

Về mặt quân sự, Mỹ đã chứng tỏ rằng chiến trường Syria không thể im tiếng súng nếu không có sự tham gia hay đồng thuận của Mỹ, cho dù liên minh Nga - Syria và các đồng minh đã giải phóng được hơn 90% lãnh thổ Syria bị IS chiếm đóng.

Từ những đòn hồi mã thương của IS đến những thế trận cù cưa giữa quân chính phủ và lực lượng đối lập, từ việc Nga rút quân chiến thuận đến việc Mỹ gia tăng hỗ trợ phe đối lập, có lẽ Moscow đã nhận diện chiến thắng IS không thể thiếu Washington.

Như vậy, khi bắt tay người Nga tiêu diệt IS, người Mỹ nghiễm nhiên trở thành nhân tố tối quan trọng cho hòa bình tại Syria. Nga và các đồng minh không thể kiến tạo hòa bình cho Syria nếu thiếu yếu tố Mỹ. Hợp tác Nga - Mỹ đã trở thành tất yếu.



Tiến trình chính trị cho Syria không thể thiếu yếu tố Mỹ

Về mặt chính trị, Washington đã chứng minh rằng tất cả các giải pháp, các tiến trình, các cuộc hòa đàm do Nga và đồng minh bảo trợ đều không thể tạo ra một khung pháp lý cho ván cờ Syria, do đó không thể sắp đặt bàn cờ chính trị mới cho Syria.

Người Mỹ đã chứng tỏ tại sao Hiến pháp cho Syria mà người Nga xây dựng không được chấp thuận, tại sao khu vực giảm căng thẳng do Moscow chủ xướng gặp rất nhiều khó khăn để được chấp thuận ngay trong nội bộ "phe Nga".

Người Mỹ cũng đã chứng tỏ Hòa đàm Astana chỉ là nước đi tạm thời - cả khi được xem là bước tiền trạm cho Hội nghị Geneve về Syria. Mọi cơ chế nhằm tìm giải pháp cho Syria mà Mỹ không tham gia thì kết quả chỉ là giới thiệu ý tưởng mà thôi.

Đặc biệt, trong bối cảnh Hội nghị Đối thoại Quốc gia cho Syria do Nga bảo trợ có thể bị hoãn lại, trong đó có việc phe đối lập được Mỹ hậu thuẫn tẩy chay, càng cho thấy ngày vui của Syria cần có sự chung tay của người Mỹ mới thành hiện thực.

Rõ ràng, qua việc hợp tác cùng với Nga tiêu diệt hoàn toàn IS, Mỹ đã làm giảm giá trị rất nhiều bước đi mà Nga đã thực hiện tại Syria. Vai trò của Mỹ không còn là phụ diễn nữa mà đã là đồng đạo diễn chỉ sau một nước cờ.

Thứ hai, Mỹ đã hạ thấp vị thế của Nga và các đồng minh khi Thỏa thuận Nga - Mỹ cùng tiêu diệt IS có hiệu lực, bất chấp việc liên minh Nga - Syria và các đồng minh đã làm tiêu hao hơn 90% sinh lực IS ở Syria trong thời gian qua.

Thỏa thuận càng kéo, nghĩa là cuộc chiến chống IS càng kéo dài thì Mỹ càng giúp tạo cho điều kiện cho các đối tác được Mỹ bảo trợ có thêm điều kiện củng cố lực lượng và nâng cao vị thế, chuẩn bị cho những diễn tiến tiếp theo.

Nếu Thỏa thuận bị vi phạm, bất kể từ phía nào, Mỹ đều có lợi. Đó là việc xuất hiện tại Syria không còn bị lên án. Nga thường tìm và sử dụng lá bài cho các nước đi, song Mỹ thì luôn sử dụng chiêu bài khiến đối phương bất ngờ rồi rơi vào bất lợi.



IS đã giúp cho Mỹ thực hiện nhiều ý đồ ở Syria và Trung Đông

Hành động của Washington và các đồng minh tại Syria đang bị cho là không chính nghĩa bởi Mỹ là khách không mời tại Syria, khiến cho hình ảnh của họ trong dư luận quốc tế thiếu thiện cảm, gây hệ lụy rất lớn cho các nước đi của Mỹ tại ván cờ này.

Do đó, Thỏa thuận Nga - Mỹ cùng tiêu diệt IS ở Syria đã tạo cơ hội giúp cho Washington đổi trắng thay đen, qua đó làm đổi thay vai trò và vị thề của Mỹ cũng như của các thế lực được Mỹ hậu thuẫn và bảo trợ.

Có thể thấy rằng, Washington luôn không muốn để Moscow đưa Syria trở thành ván cờ tàn với Mỹ và phương Tây, bởi điều đó có thể ảnh hưởng tiêu cực tới chiến lược mới của Mỹ tại khu vực Trung Đông.


Đất Việt
12/11/2017