Đỗ Lễ – Nhạc sĩ của những cuộc tình dở dang

[giahamdzui]

Đỗ Lễ – Nhạc sĩ của những cuộc tình dở dang

Nhạc sĩ Đỗ Lễ tên thật là Đỗ Hữu Lễ, sinh năm 1941, tại Hà Nội. Ông từng học trường Cao đẳng Mỹ thuật Sài Gòn (1953), Cao đẳng Mỹ thuật Gia Định (1954), Đại học Khoa học Sài Gòn (1959), Đại học Luật khoa Sài Gòn (1963). Năm 1965, ông từng giành được huy chương vàng trong một cuộc thi Lực sĩ đẹp.

Tóm lại, Đỗ Lễ là một con người đa tài, một “nghệ sĩ – trí thức” chính hiệu. Đỗ Lễ tự học nhạc năm 10 tuổi và tập tành sáng tác năm 15 tuổi. Tuy thế, đến thời điểm “trồng cây si” ca sĩ Lệ Thanh thì Đỗ Lễ vẫn chưa có nhạc phẩm nào thực sự nổi tiếng. Đêm đêm, hễ nàng hát ở phòng trà nào là hầu như Đỗ Lễ có mặt ở đó. Lệ Thanh đứng trên sân khấu, mỉm cười chung chung, vô định… Vậy mà, Đỗ Lễ thấy như nàng cười với riêng mình, nàng hát riêng cho mình nghe. Vậy rồi, nàng bỗng nhiên bỏ nghiệp ca hát để… lấy chồng (khoảng năm 1965), để lại nhiều nuối tiếc trong lòng khách mộ điệu. Người hụt hẫng nhất chính là Đỗ Lễ. Dù ông yêu Lệ Thanh bằng mối tình đơn phương nhưng cũng đau đớn, vật vã lắm. Rồi Đỗ Lễ soạn ca khúc Sang Ngang, tưởng tượng ra một đêm từ biệt với Lệ Thanh:

“Thôi nín đi em, lệ đẫm vai rồi, buồn thương nhớ ơi…
Mai bước sang ngang, lòng thêm nát tan, tình đã dở dang…
Thôi khóc làm gì, đã lỡ duyên thề, thương nhau làm chi.
Nỗi buồn ai hay, khi mình chia tay. Xa cách nhau rồi…”
Bản nhạc ngay lập tức nổi tiếng và đã lấy đi bao nhiêu nước mắt của các cô nữ sinh thời bấy giờ…


Thời gian tiếp theo, Đỗ Lễ cho ra hàng loạt những ca khúc mang hơi hướm thất tình nghe rất não lòng như Tình phụ, Tan vỡ, Tuyệt tình, Tàn phai, Dại khờ, Hận tình, Tình buồn, Oan trái, Dang dở, Chia ly, Mùa thương cũ, Rồi em cũng bỏ tôi đi…
Nhạc sĩ Đỗ Lễ kết hôn với ca sĩ Hoài Xuân (người trình bày nhạc phẩm Sang ngang lần đầu trong các phòng trà ở Sài Gòn), tuy nhiên cuộc tình này chỉ kéo dài 6 năm khi họ có với nhau ba mặt con. Đến năm 1994, Đỗ Lễ qua Mỹ định cư. Tuy nhiên, do không hòa nhập được với cuộc sống nơi quê người, ông bị trầm cảm nặng. Trong một dịp trở về VN, ông đã tìm đến cái chết bằng cách tự tử với một liều thuốc ký ninh vào ngày 24.3.1997.
Riêng ca sĩ Lệ Thanh hiện vẫn còn sống tại Canada.

Nhạc sĩ Phạm Duy đã từng nhận xét: “Đỗ Lễ là nhạc sĩ của những cuộc tình dở dang” (24.13.1973).

Nguyên văn bài của Phạm Duy viết về nhạc sĩ Đỗ Lễ năm 1973:
Ai từng yêu nhạc mà không âm thầm nghĩ đến Đỗ Lễ, cái lặng lẽ âm thầm ấy là sự đau thương trong tình khúc reo hờn trầm buồn đi thẳng vào cuộc đời. Từ muôn trùng, mỗi lần nghe tiếng nhạc trỗi vang là mỗi lần cảm thấy lòng bùi ngùi se sắt lại, tình bâng khuâng với giòng nước, hồn lơ lửng theo mây gió. Trong những phút tuyệt vời ấy, người ta lại thầm nghĩ tới người nghệ sĩ đã soạn thành những tình khúc dang dở của tình yêu, hình dung đến cái đẹp hào hoa tao nhã của con người nhiều lãng mạn và mộng mơ, để lòng thổn thức với thế nhân.
Những hình ảnh đẹp rực rỡ huy hoàng của chàng nhạc sĩ Đỗ Lễ là người mang đầy những thơ mộng dày đặc những đau thương và sầu khổ đã phủ kín đời anh. Đỗ Lễ ra đời năm 1941 tại Hà nội, Trời đã phú cho Đỗ Lễ từ thuở nhỏ, năm 14 tuổi đã sáng tác, đến năm 18 tuổi nổi tiếng nhạc phẩm đầu tiên Tan Vỡ & Sang Ngang, tiếng nhạc trở nên réo rắt và tâm hồn trở nên tha thiết trong mối tình đầu dang dở ấy.
Những tiếng nhạc buồn như mời mọc, van xin và sự sầu khổ man mác tạo thành những ca khúc tuyệt vời là tiếng lòng thổn thức của Đỗ Lễ. Tôi yêu nét nhạc đậm đà của Đỗ Lễ và Đỗ Lễ tiếp tục hát, nghe em!


Nhạc sĩ Đỗ Lễ đã tìm đến cái chết bằng cách tự tử với một liều thuốc cực độc vào ngày 24 tháng 3 năm 1997 trong căn nhà đang thuê trên đường Trần Đình Xu, Sài Gòn. Ngay cả vợ ông là bà Vương Thị Lam Phương cũng không thật sự hiểu, lý do nào đã khiến cho người chồng nghệ sĩ của mình tìm đến cái chết, bà cho biết: “Đỗ Lễ là một người rất ủy mị, con người anh ấy cũng rất yếu đuối, cứ gặp chuyện gì buồn là trở nên suy sụp, rất chán nản và không còn thiết hoạt động gì nữa, theo tôi nghĩ đó chính là điều đưa đến cái chết của anh ấy!”
Người ta tìm thấy trong căn nhà của ông hai lá thư tuyệt mệnh – một gửi cho vợ và một gửi cho một người bạn thân! Đỗ Lễ mất đi để lại sự tiếc nuối cho nhiều người mến mộ, người ta khóc thương cho ông, xót xa cho ông – người nhạc sĩ tài hoa nhưng mệnh bạc!
Trong nhiều ca khúc thất tình của nhạc sĩ Đỗ Lễ, bộ ba ca khúc nổi tiếng nhất có lẽ là Sang Ngang, Tình Phụ và Chia Ly (sau này bị đổi tên thành Chuyện Buồn Tình Yêu).

Tổng hợp từ bài viết của Hà Đình Nguyên, Kim Anh…