Soda Na2CO3 là gì, hại sức khỏe ra sao?



Tuy là muối nhưng Na2CO3 là một chất ăn mòn nên không được dùng trong chế biến thực phẩm. Muốn dùng trong thực phẩm thì phải đảm bảo độ tinh khiết và phải ở liều lượng an toàn theo quy định.



Na2CO3 có dạng bột trắng, nóng chảy ở nhiệt độ 851 độ C - Ảnh: MSDSonline

Mới đây, Thanh tra Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đã phạt hành chính trên 780 triệu đồng đối với 3 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long và An Giang do hành vi sử dụng nguyên liệu là hóa chất công nghiệp (soda Na 2 CO 3 ) để sản xuất nước mắm. Chất này là gì, lợi hại ra sao?

Natri cacbonat, còn gọi là soda, là một loại muối cacbonat của natri có công thức hóa học là Na 2 CO 3 . Na 2 CO 3 có nhiều trong tự nhiên như nước khoáng, nước biển, tro của rong biển và muối mỏ trong lòng đất.

Theo các ghi chép lịch sử, từ 4.000 năm trước, người Ai Cập cổ đã biết khai thác Na 2 CO 3 . Đến thế kỷ XV - XVI, tro rong biển đã được dùng để sản xuất xà phòng và thủy tinh.

Ngày nay, Na 2 CO 3 được dùng trong ngành sản xuất công nghiệp để nấu thủy tinh, xà phòng, làm giấy, đồ gốm, phẩm nhuộm, dệt, keo dán gương, và điều chế nhiều muối khác của natri như borat, cromat...

Na 2 CO 3 dễ bị nhầm lẫn với Na 2 HCO 3 (natri hiđrocacbonat hay natri bicacbonat) vốn được sử dụng rộng rãi trong thực phẩm và có nhiều tên gọi khác: bread soda, cooking soda. Trong khi đó, Na 2 CO 3 là muối nhưng do tính ăn mòn cao nên chỉ dùng trong công nghiệp.

Trong trường hợp soda Na 2 CO 3 tinh khiết 100% thì được phép dùng trong thực phẩm để chống đông, điều chỉnh độ axit và chất ổn định nhưng phải ở liều lượng an toàn theo quy định của Bộ y tế. Nếu không tinh khiết thì chỉ dùng trong công nghiệp.

Vậy điều gì xảy ra nếu chúng ta ăn thực phẩm nhiễm soda Na 2 CO 3 trong thời gian dài?

Bản chất Na 2 CO 3 không phải là chất gây ung thư nhưng nó có thể trở thành một loại khí carbon monoxide nguy hiểm nếu tiếp xúc với thực phẩm có chứa đường khử (đường chứa nhóm aldehyde (-CHO) hoặc ketone (-CO) như glucose, fructose, arabinose, maltose, lactose).

Hít phải hóa chất này có thể dẫn đến các tác dụng phụ như kích thích đường hô hấp, ho, khó thở và phù phổi. Nếu nuốt phải Na 2 CO 3 , đặc biệt là với số lượng lớn, có thể gây bỏng miệng, cổ họng, dạ dày hoặc thực quản hoặc nôn mửa, buồn nôn, tiêu chảy.

Ngoài ra, da cũng có thể bị kích ứng đỏ hoặc sưng sau khi tiếp xúc Na 2 CO 3 trong thời gian dài. Với người mắc các bệnh về da, việc ăn uống thực phẩm chứa nhiều Na 2 CO 3 càng khiến tình trạng tổn thương da nặng thêm.

Trong trường hợp tiếp xúc mắt trực tiếp với Na 2 CO 3 có thể gây tổn thương giác mạc vĩnh viễn.

Ba công ty sản xuất nước mắm ở Vĩnh Long và An Giang bị phạt trên 780 triệu đồng vì làm nước mắm từ hóa chất tẩy rửa. Sự việc được phát hiện từ giữa năm 2019 nhưng đến nay mới được công bố...


Thời Báo