Nỗi Lòng -Natsume Soseki

**giavui** · 10-18-2020, 08:27 PM

Nỗi Lòng

Nguyên tác: 心先生の遺書 (Kokoro: Sensei no Isho)

Tác giả : Natsume Soseki

Dịch giả: Nguyễn Tường Minh, Đỗ Khánh Hoan

Giới thiệu
Natsume Soseki viết Kokoro (Nỗi Lòng) năm 1914, hai năm sau khi vua Minh Trị băng hà và hai năm trước khi chính ông qua đời. Tiểu thuyết này, sáng tác lúc sự nghiệp tác giả đang lừng lẫy, đã đưa tên tuổi ông lên hàng đầu các tiểu thuyết gia Nhật Bản. Cũng như trong những chuyện chính yếu khác của ông. Ở đây, Soseki quan tâm nhiều đến nỗi cô đơn và con người trong thế giới mới, cái thế giới đó chính con người đơn độc của Soseki không tìm thấy chỗ đứng thích hợp, cái thế giới - sau này ở bên Tây phương - thi sĩ T.S Eliot chỉ bắt gặp, chỉ nhìn thấy một lũ người toàn rỗng tuếch, có khối óc mà không có tâm hồn. Trong một tiểu thuyết khác của ông, một nhân vật đã thốt lên: "Làm sao ta có thể tìm ra một lối thoát ngoại trừ đi tu, phát điên hoặc chết?" Đối với Tiên Sinh, nhân vật chính trong Nỗi Lòng , con đường duy nhất để trốn thoát khỏi cảnh cô đơn ấy là sự chết.

Việc Đại tướng Maresuke Nogi (1849-1912) - người đã đánh bại quân Nga năm 1905 ở Port d' Arthur và Moukden - tự vẫn được nhắc đến trong phần II và III của Nỗi Lòng , hiển nhiên mang vài ý nghĩa đối với độc giả; và ý nghĩa ấy sẽ giúp độc giả hiểu cuốn chuyện cùng người viết ra nó. Việc này đã gây xúc động trong tâm hồn của nhân dân Nhật thời đó, Đại tướng Nogi và Đề đốc Togo là những anh hùng lẫm liệt trong cuộc chiến tranh Nga Nhật. Khi còn là một sĩ quan trẻ tuổi, có lần ông đã thất bại trước quân thù ở Satsuma. Ba mươi lăm năm sau, sau khi vua Minh Trị băng hà, ông đã tự vẫn. Ông đã chờ đợi cho đến khi không còn được "phụng thờ" Hoàng Đế nữa, để chuộc lại danh dự của mình. Thái độ trung quân này là nếp sống đặc biệt của dân Nhật. Trong quan niệm riêng, văn sĩ Soseki đã tỏ ra cảm tình đậm nồng với viên tướng này và nhân vật Tiên Sinh của ông cũng có quan niệm tương tự. Cho dẫu thái độ của Soseki về danh dự là thế nào đi nữa ông vẫn không sao tránh khỏi dù sao mình cũng chỉ là một phần của hoàn cảnh, xã hội, dòng giống, đất nước đã sản xuất ra tướng Nogi. Đó là lý do tại sao trong Nỗi Lòng , khi thời đại Minh Trị cáo chung, Tiên Sinh đã than: "Vào đêm màn tang bao phủ Hoàng cung, tôi ngồi trong phòng văn lắng nghe tiếng súng rền nổ. Đối với tôi, tiếng súng ấy chẳng khác gì lời than khóc cuối cùng một triều đại đang trôi qua."

Kokoro, trong tiếng Việt trí thức nghĩa là Tâm sự và trong tiếng Việt bình dân nghĩa là Nỗi Lòng , được kể theo ngôi thứ nhất. Do vậy, lời văn thật đơn giản. Tuy nhiên - nỗi lòng người kể - một người xuất thân đại học - lại u uẩn não nề hơn nỗi lòng hoang mang của Tú Xương khi

Một mình đứng giữa cõi bơ vơ

Có gặp ai không để đợi chờ...

Hoặc tâm sự bi đát của Nguyễn Du lúc tự hỏi:

Bất tri tam bách dư niên hậu

Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như

Ba trăm năm nữa về sau

Tố Như ai nhỏ lệ sầu khóc thương?

Tháng tám năm 1971

Người dịch

Phần I

Tiên sinh và tôi
1

TÔI VẪN THƯỜNG GỌI ÔNG LÀ TIÊN SINH. Do đó mỗi khi nhắc đến ông, tôi sẽ không nói rõ tên thực mà chỉ dùng tiếng Tiên Sinh mà thôi. Thực chẳng phải vì tôi cho rằng gọi như thế kín đáo hơn, mà chỉ vì tôi thấy tự nhiên hơn. Bây giờ bất kỳ lúc nào ký ức gợi lại hình ảnh ông, tôi thấy mình luôn luôn nghĩ ngay đến tiếng gọi "Tiên Sinh".

Tôi đã gặp Tiên Sinh lần đầu tiên chính tại Kamakura trong dịp nghỉ hè. Lúc đó tôi còn là một thư sinh rất trẻ. Tôi tới đó theo sự lôi kéo của một anh bạn muốn lợi dụng dịp nghỉ hè để đi tắm biển và vui chơi với nhau. Hai đứa chúng tôi đã không gặp mặt nhau đã từ lâu lắm rồi. Phải mất vài ba ngày trời, tôi mới xoay đủ số tiền để trang trải cho những phí tổn cho chuyến đi này, nhưng tôi vừa tới nơi được có ba ngày thì anh bạn của tôi nhận được điện tín của gia đình bảo anh ta phải về nhà ngay vì mẹ anh ốm nặng. Tuy nhiên, anh bạn tôi vẫn không tin vì đã từ lâu rồi, anh ta đã bị cha mẹ khuyên nhủ, cưỡng ép lấy một cô gái nào đó. Theo tập quán ngày nay của chúng tôi, anh ta hãy còn quá trẻ để lấy vợ. Vả lại anh ta chẳng hề ưa thích cô gái kia lấy một chút nào. Để tránh mọi rắc rối, lẽ đương nhiên là phải về nhà, anh ta đã mò đến nơi nghỉ mát gần Tokyo để rong chơi cho sướng thân. Anh ta đưa cho tôi xem bức điện tín và bàn luận cùng tôi xem phải làm thế nào. Tôi chẳng còn biết nói năng ra sao. Tuy nhiên, nếu quả thật thân mẫu anh ta ốm nặng thì thế nào anh ta cũng phải về nhà. Do đó cuối cùng anh ta quyết định trở về thăm nhà. Tôi từng tốn bao công thu xếp đặt mãi mới đến gặp bạn được, lúc này lâm vào cảnh ngộ bị bỏ lại vất vơ, vất vưởng một mình.

Còn rất nhiều ngày nữa mới bắt đầu khóa học mới, do đó, tôi được tự do hoặc ở lại Kamakura hoặc trở về nhà. Tôi quyết định ở lại. Anh bạn tôi xuất thân trong một gia đình tư sản giàu có ở miền Trung nên chưa bao giờ phải lo lắng về tiền bạc; tuy nhiên anh cũng có một mức sống của người còn đi học, chẳng khác gì mức sống của tôi hết. Do đó khi còn có một mình, tôi cũng chẳng cần phải thay đổi chỗ ở làm gì.

Nhà trọ của tôi tại Kamakura ở trong một khu hẻo lánh nên anh nào muốn lần mò tìm những thú tiêu khiển hợp thời như chơi bi-da hoặc ăn kem cốc thì phải đi bộ một quãng đường xa qua những cánh đồng rộng. Nếu đi xe thì tốn chừng 20 sen . Tuy khu này có vẻ xa xôi hẻo lánh thật đấy, song lại có nhiều gia đình giàu có đã xây biệt thự ở đó rồi. Khu này lại còn rất gần bờ biển, thật hết sức tiện lợi cho những tay thích bơi lội như tôi.

Mỗi ngày tôi đều ra biển, đi qua dãy nhà tranh cũ kĩ bám khói đen kịt. Bãi biển luôn luôn đông nghịt người đi tránh nóng bức và nhiều khi giống như một khu nhà tắm công cộng, mặt biển luôn luôn bị những người đầu đen xì phủ kín. Chẳng bao giờ tôi hết ngạc nhiên rằng làm sao bao nhiêu dân thành thị đi nghỉ cuối tuần lại có thể chen chúc với nhau trong một thị trấn nhỏ bé như thế này. Một mình giữa đám đông ồn ào vui vẻ, sung sướng tôi tìm đủ cách để tận hưởng cảnh sắc này, lúc thì nằm đườn trên bãi cát, lúc thì vùng vẫy bơi lội dưới nước một cách thích thú.

Chính tại giữa đám đông lộn xộn này, tôi đã gặp Tiên Sinh. Thời đó trên bờ biển có hai trà thất. Bất đồ tôi có cơ hội qua lại luôn luôn một trong hai căn trà thất đó. Khác hẳn những người sống trong các biệt thự rộng lớn trong khu Hase mới có nhà tắm riêng. Còn về phần chúng tôi, bó buộc phải dùng những căn trà thất trên bãi biển, vừa làm nơi uống trà, vừa làm chỗ thay quần áo cộng đồng. Tại đây, những người đi tắm biển sẽ uống trà, nghỉ ngơi, tắm rửa cho sạch hết nước mặn, thuê người giặt quần áo, gửi mũ áo và thuê dù che nắng. Tôi không có mang nhiều thứ theo mình nhưng vẫn sợ bị mất cắp nên vẫn thường cởi quần áo đem gửi trong căn trà thất trước khi xuống tắm biển.

2

TÔI NHÌN THẤY TIÊN SINH ngay khi ông vừa mới thay quần áo tắm và sắp sửa lội xuống biển. Lúc ấy tôi đã tắm xong và đang hong trước làn gió nhẹ cho khô hết nước biển ướt đẫm thân mình. Giữa hai người chúng tôi có vô số cái đầu đen xì đang di động qua qua lại lại. Bãi biển thì nhốn nháo đông người, đầu óc tôi thì thảnh thơi thoải mái nên nếu như Tiên Sinh không đi cùng với một người Âu thì rất có thể tôi đã chẳng để ý gì đến ông.

Người Âu ấy với nước da trắng bong đã làm cho tôi đặc biệt chú ý ngay từ lúc trở về căn trà thất. Ông ta lúc đó đang đứng khoanh tay ngoảnh mặt nhìn ra ngoài biển, bên cạnh là chiếc áo ngoài vứt bừa bãi bên cạnh một cái ghế. Trên người ông ta chỉ còn vỏn vẹn một manh quần cụt như thứ chúng tôi thường vẫn mặc. Tôi thấy điều đó thật là lạ lùng nhất hạng; vì hai hôm trước tôi đã tới Yuigahama ngồi trên đỉnh một cồn cát nhỏ ngay gần cổng sau một khách sạn theo lối Tây phương và ngắm nhìn những người Âu Tây tắm biển để giết thời giờ. Họ đều mặc áo tắm che hết cả phần ngực, cánh tay và bắp đùi. Đàn bà con gái thì lại càng che đậy quá thể. Đại để họ đều đội mũ cao su sắc màu sặc sỡ khiến mình có thể nhìn rõ chỏm mũ nhấp nhô giữa các đợt sóng triều. Sau khi đã mục kích những cảnh như thế, tất nhiên là tôi phải nghĩ người Âu này, ăn mặc phong phanh như thế mà đứng giữa đám đông, là một người rất ư khác thường vậy.

Trong lúc tôi đang nhìn ngắm, ông ta quay đầu nói một hai câu gì đó với một người Nhật Bản lúc đó đang cúi nhặt một cái khăn tắm đang đánh rơi xuống mặt cát. Người Nhật ấy liền quấn cái khăn ngang đầu rồi lội xuống biển. Người ấy chính là Tiên Sinh vậy.

Tôi nhìn theo bóng dáng hai người đàn ông này sánh vai nhau lội xuống biển, chỉ vì lòng hiếu kỳ. Họ xăm xăm lội nước, đạp chân lên các đợt sóng, len lách qua các đám người đông đúc ồn ào rồi cuối cùng lần ra một chỗ biển sâu và vắng lặng hơn. Thế rồi họ bắt đầu bơi thẳng ra ngoài xa cho đến lúc tôi chỉ còn thấy hai đầu người nhỏ xíu mới thôi. Họ vòng một lượt rồi bơi thẳng vào bờ. Về đến trà thất, họ lau khô ngay người mà không cần múc nước ngọt dưới giếng lên để dội cho hết nước mặn đi, xong rồi mau mắn mặc quần áo và đi thẳng, chẳng biết là đến đâu.

Sau khi họ đã ra đi rồi, tôi ngồi xuống đánh diêm hút thuốc lá. Nằm dài trên chiếc ghế xếp, tôi bắt đầu nghĩ vơ vẩn về Tiên Sinh. Tôi nghĩ là rõ ràng mình đã gặp ông ở một nơi nào đó trước đây song không làm sao nhớ được là ở nơi nào hoặc vào lúc nào cả.

Vào lúc ấy, tôi đang chán ngắt chẳng biết làm gì hơn nên hôm sau, cũng vào giờ đó tôi lại tới căn trà thất hy vọng gặp lại Tiên Sinh lần nữa. Lần này ông tới một mình, không có người Âu kia cùng đi nữa. Đội trên đầu một chiếc mũ cối, sau khi tháo cặp kính trắng đặt trên một mặt bàn gần đó, ông lấy khăn tay và quấn ngang đầu rồi lại nhanh nhẹn đi xuống bãi biển. Khi nhìn ông lách mình len qua đám đông ồn ào chen chúc rồi lại một mình bơi ra ngoài xa y hệt như hôm trước, tôi chợt nổi hứng muốn bơi đuổi theo sau. Tôi nhảy phăng xuống nước, lội qua chỗ nông một quãng khá xa rồi lấy chỗ Tiên Sinh đang bơi làm mục tiêu, cắm đầu bơi về phía đó. Nhưng trái với sự mong đợi của tôi, Tiên Sinh không theo đường thẳng như hôm trước lại theo đường vòng cung mà bơi vào bờ khiến cho tôi không đạt được mục đích. Tôi thấy hơi bực mình lúc trở về căn trà thất, người còn ướt đẫm những nước. Tiên Sinh đã mặc xong quần áo và sắp sửa ra về.

3

HÔM SAU KHI RA NGOÀI BÃI BIỂN, tôi lại nhìn thấy Tiên Sinh cũng vào thời khắc như mấy hôm trước. Và hôm sau nữa cũng y hệt như thế. Tuy nhiên không có cơ hội nào cho hai người chúng tôi chuyện trò và ngay cả chào hỏi nhau theo khuôn phép thông thường. Hơn nữa, hình như Tiên Sinh có thái độ kém xã giao. Ông thường ra biển theo đúng một thời khắc nhất định và sau khi tắm xong ra về cũng theo đúng một thời khắc nhất định. Ông luôn luôn tách biệt với người khác và cho dù đám đông quanh mình có vui vẻ đến đâu đi nữa, hình như ông lúc nào cũng hoàn toàn vô tình chẳng chú ý đến ai. Chẳng bao giờ tôi thấy bóng dáng người Âu đã cùng đi ra bãi biển với ông trong hôm đầu tiên nữa. Tiên Sinh lúc nào cũng thui thủi một mình.

Tuy vậy, một hôm, sau chuyến bơi lội thường lệ, sắp sửa mặc bộ quần áo vắt trên chiếc ghế dài, Tiên Sinh chợt thấy chẳng hiểu vì sao chiếc áo lại dính đầy cát. Trong lúc ông đưa tay phủi cát hai ba lần, tôi thấy cặp kính trắng lúc nãy ông để dưới chiếc áo rơi xuống mặt cát. Tiên Sinh hình như quên bẵng mất cặp kính mãi cho đến lúc thắt xong dây lưng ông mới sực nhớ ra và vội vã cuống quýt tìm kiếm. Tôi lại gần, cúi nhặt cặp kính và đưa cho ông. Lúc giơ tay đón nhận cặp kính tôi trao, Tiên Sinh nói "Cảm ơn".

Hôm sau, tôi theo Tiên Sinh xuống biển và bơi đằng sau ông. Khi đã bơi ra xa khoảng hai trăm thước, Tiên Sinh quay lại nói chuyện với tôi. Mặt biển mênh mang, xanh rờn bao lấy chúng tôi; chung quanh hai người chúng tôi, dường như không có ai hết. Ánh thái dương chiếu rọi gay gắt trên mặt nước và chiếu sáng rực dãy núi xa tít tận chân trời. Thịt xương gân cốt tôi tràn ngập một cảm giác thảnh thơi thích thú, tôi vùng vẫy đập nước tứ tung. Tiên Sinh lúc đó đã ngừng vận động nằm ngửa người cho nổi bồng bềnh trên mặt nước. Tôi cũng bắt chước ông. Màu trời xanh gay gắt chiếu thẳng vào mắt tôi và tôi cảm thấy như có những ngọn lao nhỏ xíu, sáng rực đang lao thẳng vào mắt tôi. Tôi kêu to: "Chà, khoái ơi là khoái!"

Một lúc sau, Tiên Sinh thay đổi tư thế, đứng thẳng người lại bảo tôi: "Thôi mình vào bờ chứ?" Sánh với Tiên Sinh, tôi là người có thể chất mạnh mẽ, tính tình táo tợn hơn nhiều, nên còn muốn nán lại vui chơi, song nghe Tiên Sinh hỏi thì tôi vui vẻ chiều ý "Vâng thôi mình vào đi!" Thế rồi hai người chúng tôi cũng theo đường cũ, bơi trở vào bờ.

Chúng tôi bắt đầu làm thân với nhau từ đó.

Tuy nhiên tôi vẫn chưa biết là Tiên Sinh sống ở nơi nào.

Tôi nhớ vào buổi chiều ngày hôm thứ ba, sau khi chúng tôi cùng bơi với nhau rồi đi lên bờ lúc về tới căn trà thất, Tiên Sinh đột nhiên hỏi tôi: "Chú có định ở lại nơi này lâu nữa hay không?" Thực ra tôi chưa nghĩ gì đến việc đó và trong đầu tôi cũng chưa hề có một dụng ý gì nên tôi đáp: "Dạ thưa, cháu cũng chưa biết nữa." Trên khuôn mặt Tiên Sinh tôi thoáng thấy một nụ cười và tôi cảm thấy cực kỳ bối rối đến nỗi lắp bắp mãi mới hỏi lại được một câu: "Thế còn Tiên Sinh thì sao?" Chính từ lúc đó trở đi, tôi bắt đầu gọi ông là "Tiên Sinh".

Tối hôm đó, tôi lại tìm Tiên Sinh ở nơi ông trọ. Ông không có ở trong một lữ quán phổ thông mà thuê phòng tại một biệt thự dựng trên đất của một ngôi chùa rộng rãi. Tôi nhận thấy ông không hề có một liên hệ thân thiết nào với những người cùng sống trong biệt thự này. Ông mỉm cười nhăn nhó mãi khi thấy tôi cứ một điều "Tiên Sinh", hai điều "Tiên Sinh" khi trò chuyện với ông; và tôi phải biện giải là tôi vẫn quen mồm gọi các vị lớn tuổi như thế. Khi tôi hỏi thăm về người Âu kia, ông cho tôi biết là người bạn ông không còn ở Kamakura nữa. Tôi được ông cho biết người bạn của ông có vẻ khác đời, không thích giao du với ai cả. Ông còn kể cho tôi nghe nhiều điều khác nữa cũng liên quan tới người Âu ấy và nhận thấy rằng kể cũng lạ lùng khi ông rất ít giao thiệp với người Nhật Bản nhưng lại thân thiết với một người ngoại quốc như người Âu kia. Cuối cùng, trước khi ra về, tôi nói với Tiên Sinh tôi mang máng nhớ là đã gặp ông ở một nơi nào đó trước đây nhưng chẳng làm sao nhớ rõ lại được là ở nơi nào và vào lúc nào hết. Tôi còn trẻ tuổi và khi nói vậy, tôi ngấm ngầm trông đợi và thực bụng là cầu mong Tiên Sinh cũng bày tỏ một cảm nghĩ như thế. Nhưng trầm ngâm một lát, Tiên Sinh lại bảo tôi: "Tôi cũng chẳng làm sao nhớ được là trước đây đã có bao giờ gặp chú hay chưa. Chú có lầm tôi với một ai khác hay chăng?" Thế là tôi cụt hứng, cảm thấy một nỗi thất vọng sâu sắc tràn ngập trong lòng.

4

CUỐI THÁNG ĐÓ, tôi trở lại Tokyo, Tiên Sinh đã rời nơi nghỉ mát trước tôi khá lâu. Lúc chia tay, tôi hỏi ông: "Thưa thỉnh thoảng cháu xin phép lại nhà thăm Tiên Sinh, chẳng hay có tiện hay không ạ?" Và ông trả lời gọn lỏn: "Dĩ nhiên là được chứ!" Tôi có cảm tưởng hai người đã là những người bạn thân thiết từ lâu và hình như tôi đang đợi chờ một câu trả lời vồn vã nồng hậu hơn thì phải. Nhớ lại lúc đó, tôi thấy lòng tự tin của mình hơi bị thương tổn.

Trong khi qua lại với Tiên Sinh, tôi thường hơi bị thất vọng như thế. Đôi khi Tiên Sinh hình như là biết tôi có vẻ không được đẹp lòng và cũng có những khi dường như ông không hay biết gì hết. Tuy nhiên, dù cho tôi thường trải qua những nỗi thất vọng nhỏ bé như thế, tôi chẳng bao giờ muốn xa rời Tiên Sinh cả. Quả thực cứ mỗi lần bị cự tuyệt là một lần tôi cảm thấy bất an, dao độn nhưng cũng là lại một lần tôi muốn làm thân hơn nữa với Tiên Sinh. Tôi nghĩ rằng khi nào hai người chúng tôi thân thiết với nhau hơn có lẽ tôi sẽ tìm thấy được nơi ông những điều tôi đang muốn tìm kiếm. Tôi còn ít tuổi, đó là một sự thực, nhưng tôi cũng biết là không nên cư xử một cách quá ư phàm thường như thế với người khác. Không hiểu vì sao lúc đó tôi lại cư xử như thế riêng với Tiên Sinh. Nhưng bây giờ, Tiên Sinh đã qua đời, tôi mới bắt đầu hiểu thực chẳng phải là ngay từ đầu Tiên Sinh đã không ưa tôi. Cách chào hỏi, đối xử lạnh nhạt, cộc cằn của ông không phải là để biểu lộ sự không đẹp lòng của ông đối với tôi mà chỉ để cảnh cáo cho tôi biết trước là chẳng nên gần gũi với một người không có giá trị như ông làm gì. Thực ra chỉ vì khinh miệt chính mình mà Tiên Sinh không chịu đáp lại lòng mến yêu của người khác. Tôi cảm thấy thương xót Tiên Sinh vô cùng.

Dĩ nhiên là tôi định bụng lại thăm Tiên Sinh bất cứ lúc nào sau khi trở về Tokyo. Còn hai tuần nữa khóa học mới bắt đầu và tôi nghĩ là nên đến thăm ông trong thời gian ấy. Tuy nhiên vài ngày sau khi từ Kamakura trở về Tokyo, tôi lại thấy ý định đó phai nhạt đi nhiều. Không khí nơi đại đô hội đã ảnh hưởng rất nhiều đến tôi, làm sống lại trong tôi bao nhiêu là kỷ niệm. Cứ mỗi lần nhìn thấy một sinh viên ở ngoài phố là tôi lại thấy chính mình đương nôn nao háo hức đợi chờ năm học mới với một niềm hy vọng và một nỗi rộn rã khôn tả. Có lúc tôi quên bẵng Tiên Sinh đi.

Khoảng một tháng sau khi các khóa giảng bắt đầu, tôi thấy mình thảnh thơi khoan khoái hơn trước. Đồng thời tôi cũng bắt đầu lang thang bát phố, lòng những băn khoăn là đời mình còn thiếu thốn một cái gì đó. Và tôi lại thấy khuôn mặt Tiên Sinh bồng bềnh trước mặt: tôi muốn gặp lại ông.

Lần đầu tiên tôi tới nhà thăm, Tiên Sinh đi vắng. Tôi nhớ là đến chủ nhật, tôi lại đến lần nữa. Hôm ấy là một ngày đẹp trời, bầu trời trong xanh đến nỗi mình nhìn tới là đã thấy lòng tràn ngập một cảm giác sung sướng hả hê. Một lần nữa, Tiên Sinh lại không có nhà. Ở Kamakura Tiên Sinh bảo tôi là ông ít khi đi đâu, thường ở nhà cả ngày; thực thế ông còn bảo tôi là ông chẳng thích ra ngoài, đi chơi đâu hết. Nhớ lại điều này, tôi cảm thấy một nỗi bất mãn không lý do sau khi cả hai lần tìm đến mà cả hai lần đều chẳng gặp ông. Vì thế tôi cứ đứng lưỡng lự trù trừ ở ngay trước cổng ngoài, nhìn thẳng vào mặt chị người làm đã cho tôi hay là ông chủ đi vắng. Dường như chợt nhớ ra rằng trước đây tôi đã tới nhà và để lại tấm danh thiếp, chị ta bảo tôi chờ một lát rồi đi vào trong nhà. Một lát sau, một người đàn bà xinh đẹp xuất hiện: Tôi đoán đó là bà chủ nhà.

Rất lịch sự, bà cho tôi biết Tiên Sinh đi đến nơi nào. Hàng tháng, vào cùng một ngày, Tiên Sinh mang hoa đi thăm một ngôi mộ nào đó trong nghĩa địa Zoshigaya. "Ông nhà tôi vừa mới ra khỏi nhà chưa đầy mười phút mà thôi", bà nói, giọng tiếc rẻ ra mặt. Tôi cảm ơn bà rồi cáo từ. Mới đi được một chút đường về phía khu phố ồn ào, náo nhiệt, tôi chợt có ý nghĩ là giá mình cũng tản bộ tới Zoshigaya thì kể cũng thú. Ngoài ra, tôi lại sinh lòng hiếu kỳ, muốn được gặp Tiên Sinh ở đó xem sao. Tôi liền rẽ sang đường khác để đi về phía nghĩa địa Zoshigaya.

5

TỪ MỘT CÁNH ĐỒNG LÚA PHÍA BÊN TRÁI, tôi đi vào nghĩa trang rồi tiếp tục cất bước dọc theo một con đường rộng hai bên có hai hàng cây phong. Cuối đường có một quán nước trà và có một người trông giống như Tiên Sinh từ trong đó bước ra. Tôi bước về phía người ấy cho đến khi nhìn thấy rõ ánh mặt trời lấp lánh trên đôi gọng kính của người ấy. Rồi tôi bất thần cất tiếng gọi thật to: "Tiên Sinh!" Tiên Sinh nhìn thấy mặt tôi, đột nhiên đứng khựng hẳn lại. Ông kêu lên: "Cớ làm sao..." rồi lại "Cớ làm sao...". Cũng tiếng đó mà ông cứ lặp đi lặp lại mãi với một giọng điệu lạ kỳ nghe như tiếng dội trong làn không khí vắng lặng ban chiều. Trong lúc cấp kỳ, tôi không còn biết đáp lại ra làm sao.

"Chú đi theo sau tôi đó hả? Cớ làm sao..."

Ông đứng đó, thái độ khá bình thản, giọng điệu trầm tĩnh, tuy nhiên nét mặt ông thoáng sa sầm xuống một cách lạ lùng.

Tôi nói cho Tiên Sinh hay vì sao tôi lại dẫn xác đến nơi này.

"Thế nhà tôi có nói cho chú biết là tôi đi thăm mộ ai hay không?"

"Dạ, thưa không! Bà nhà không có nói gì hết."

"Vậy ư? Bà ấy không nói đến chuyện gì hết sao? Ừ mà phải, tôi cũng nghĩ bà ấy chẳng có lý do gì mà nói. Hôm nay bà ấy mới gặp chú lần đầu mà. Không, dĩ nhiên là không, bà ấy chẳng cần phải nói cho chú hay gì hết."

Dần dà ông có vẻ bằng lòng; tuy nhiên tôi vẫn không hiểu sao Tiên Sinh lại vừa nêu ra những nhận xét như thế.

Lúc rời nghĩa trang ra về, hai người chúng tôi đi giữa hai hàng mộ bia. Gần những nấm mộ với những tấm bia đề chữ như "Isabella..." "Logia, tôi tớ của Chúa", có những tấm mộ bia Phật giáo như "Nhất thiết chúng sinh tất hữu Phật tính" (hết thảy chúng sinh đều có Phật tính). Có một ngôi mộ tôi nhớ có đề rõ trên bia "Toàn quyền Công sứ gì gì đó". Tôi đứng trước một nấm mồ nhỏ bé đặc biệt và chỉ tay vào ba chữ Hán "An Đắc Liệt" mà hỏi Tiên Sinh: "Thưa phải đọc ba chữ này ra làm sao ạ?"

Tiên Sinh vừa mỉm cười nhăn nhó vừa đáp: "Tôi cho là người ta muốn đọc là André hay Andree hoặc Andrew gì đó. Tiên Sinh hình như không nhìn thấy tính cách hoạt kê hoặc châm biếm trong những dạng thức mộ bia khác nhau như tôi đã thấy. Ông im lặng lắng nghe tôi nói một thôi một hồi vừa nói vừa chỉ trỏ hết nấm mộ này đến nấm mộ khác. Cuối cùng Tiên Sinh nhìn tôi và nói: "Sự thực đã có bao giờ chú nhìn chân diện mục của cái chết chưa hả?" Thấy tôi nín lặng Tiên Sinh không nói gì nữa.

Về phía cuối nghĩa trang có một cây ngân hạnh to lớn đến độ che khuất cả bầu trời. Tiên Sinh ngước mắt nhìn lên bảo tôi: "Chỗ này lát nữa đẹp ghê lắm. Cây ấy sẽ thành một khối lá vàng óng, còn mặt đất thì bị chôn vùi dưới tấm thảm lá rụng vàng óng." Tôi được biết mỗi tháng Tiên Sinh thể nào cũng tản bộ dưới gốc cây ấy ít nhất một lần.

Cách chỗ chúng tôi đứng một chút, có một người đàn ông đang đứng trên mảnh đất lồi lõm đào mấy ngôi mộ mới. Người đó dùng tay đào bới, dựa người vào cái cuốc mà nhìn chúng tôi. Rẽ sang bên trái, chúng tôi đi ra ngay con đường chính.

Trong đầu chẳng hề có mục đích đi đến nơi nào nên tôi cứ tiếp tục cất bước theo chân Tiên Sinh. Lúc này Tiên Sinh ít nói hơn thường lệ; tuy nhiên tôi chẳng hề cảm thấy bối rối chút nào hết cứ tiếp tục thẩn thơ cất bước bên cạnh Tiên Sinh.

"Thưa Tiên Sinh có về thẳng nhà bây giờ không ạ?"

"Có, chú ạ! Bây giờ tôi chẳng còn việc gì phải làm nữa."

Chúng tôi lặng lẽ đi xuống dốc đồi, trực chỉ hướng nam. Tôi cất tiếng hỏi để phá tan màn im lặng: "Đó có phải là nghĩa trang dòng họ của Tiên Sinh không ạ?"

"Không."

Tiên Sinh chỉ đáp gọn lỏn như thế. Tôi quyết định là không nói gì thêm đến chuyện này nữa nhưng vừa đi được chừng một trăm thước, bỗng dưng Tiên Sinh lại khơi mào câu chuyện:

"Có ngôi mộ một người bạn tôi ở đó!"

"Và mỗi tháng Tiên Sinh đều đến thăm mộ người bạn ấy phải không?"

"Phải."

Hôm ấy Tiên Sinh không nói gì thêm nữa.

6

TỪ HÔM ẤY TRỞ ĐI, tôi bắt đầu đến thăm Tiên Sinh một cách đều đặn. Đến lần nào tôi cũng thấy ông ở nhà và càng gần gũi với Tiên Sinh, tôi lại càng hăm hở muốn đặt chân đến cổng ngoài nhà Tiên Sinh nhiều hơn.

Tuy nhiên, thái độ của Tiên Sinh đối với tôi từ những lời chào hỏi đến cách chuyện trò cũng chẳng hề thay đổi bao nhiêu. Lúc nào Tiên Sinh cũng lặng lẽ ít nói. Nhiều khi ông có vẻ im lặng quá đến nỗi tưởng như ông rất là cô đơn. Ngay từ đầu tôi đã cảm thấy cái bản tính lạ lùng không ưa gần gũi của ông. Tuy vậy, đồng thời, tôi vẫn cảm thấy muốn gần gũi Tiên Sinh dù cho đôi khi có phải cố gắng đôi chút. Có lẽ tôi là người duy nhất đã cảm thấy thế đối với Tiên Sinh. Có lẽ là tôi chẳng nên mò đến nhà ông quá nhiều như thế. Nhưng cho đến bây giờ tôi vẫn cảm thấy kiêu hãnh, vui mừng là sự quý mến theo trực giác của mình đối với Tiên Sinh càng về sau càng tỏ ra không đến nỗi vô ích. Một người có thể yêu thương, hoặc tôi nói thế này thì đúng hơn, một người do bản tính không thể thương yêu kẻ khác nhưng lại không thể giang tay đón nhận một cách cởi mở tình thương yêu của kẻ khác - Tiên Sinh chính là một người như thế vậy.

Như tôi đã nói, Tiên Sinh thủy chung lúc nào cũng thầm lặng. hơn nữa hình như lúc nào Tiên Sinh cũng thanh thản, an vui với chính mình. Tuy nhiên, thỉnh thoảng tôi thường thấy khuôn mặt ông vương buồn. Đúng thế, giống như bóng đen của một con chim lướt qua cửa sổ, nét buồn ấy thường tan biến ngay tức thì. Lần đầu tiên tôi nhìn thấy nét buồn ấy trên đôi mi ông là lúc ở nghĩa trang Zoshigaya khi tôi bất thần réo gọi tên ông. Cho đến bây giờ tôi vẫn còn cảm thấy trong cái giây phút lạ lùng ấy, dù chỉ là trong một khoảnh khắc thoảng qua, một nỗi nôn nao rộn rã dâng trào trong tim mình. Sau đó nỗi nôn nao ấy tan biến đi ngay nhưng vào một tối tháng Mười (Tiểu xuân) nó đã phục hồi đàn lực ngày trước vụt trở lại tâm trí tôi trong mấy phút đồng hồ. Cái hình ảnh áng mây buồn u ám ấy, tôi tưởng đã quên, đến lúc này lại trở lại trong ký ức tôi.

Trong lúc đang nói chuyện với Tiên Sinh, bất đồ tôi lại thấy hình ảnh cây ngân hạnh mà Tiên Sinh đã gợi cho tôi chú ý, lại bềnh bồng trước mắt. Và tôi nhớ ra rằng chỉ còn ba ngày nữa là tới ngày Tiên Sinh tới nghĩa trang Zoshigaya thăm mộ người bạn theo lệ thường mỗi tháng. Nghĩ rằng ngày ấy trùng với ngày những buổi giảng thuyết đại học chấm dứt vào buổi trưa và trong ngày đó tôi cũng rảnh rang, nên tôi quay nhìn Tiên Sinh mà nói:

"Thưa Tiên Sinh vào lúc này cây ngân hạnh ở Zoshigaya chắc hẳn đã rụng lá hết rồi phải không?"

"Tôi nghi là đã trụi hết lá rồi ấy chứ!"

Trong khi trả lời Tiên Sinh nhìn chằm chằm vào mặt tôi không rời mắt. Tôi hỏi liền:

"Đi thăm mộ lần này, Tiên Sinh cho phép con đi theo có được không ạ? Con muốn đi tản bộ với Tiên Sinh quanh quẩn nơi đó một vòng."

"Tôi đi thăm mộ chứ không đi tản bộ chơi đâu chú ạ!"

"Nhưng dĩ nhiên là cùng lúc đó, mình cũng đi tản bộ một chút cho vui chứ."

Không đáp lại ngay, im lặng một lúc rồi Tiên Sinh mới nói: "Chú tin tôi đi, việc đi thăm mộ đối với tôi không phải là chuyện chơi." Có vẻ như ông hoàn toàn rắp tâm tách biệt rõ ràng việc đi thăm mộ với việc đi tản bộ. Tôi bắt đầu tự hỏi không biết đó có phải là một cái cớ để ngăn chặn không cho tôi đi theo hay không. Tôi nhớ là lúc ấy trông Tiên Sinh có vẻ trẻ con một cách lạ lùng. Tôi lại càng nằng nặc đòi theo.

"Vâng, vậy thì con cũng muốn cùng đi thăm mộ với Tiên Sinh nữa, xin cho con đi theo." Thực ra tôi nghĩ bụng là sự khác biệt giữa hai việc thăm mộ và tản bộ chẳng có ý nghĩa gì hết. Một nét buồn thoáng qua khuôn mặt ông. Và trong đôi mắt Tiên Sinh có lóa lên một ánh sáng lạ kỳ. Tôi không thể nói rõ đó là sự bất an hay sự phiền lụy hay là bực tức, sợ sệt. Nhưng dù thế nào đi nữa trên nét mặt ông, tôi cũng cảm thấy một nỗi bứt rứt không yên. Và tôi chợt nhớ lại cũng cái dáng vẻ ấy ở nghĩa trang Zoshigaya khi tôi réo gọi "Tiên Sinh". Trong cả hai lần nét mặt Tiên Sinh đều tỏ bày một tình cảm hoàn toàn y hệt. Tiên Sinh bảo tôi:

"Tôi không thể nói với chú tại sao, nhưng lại có một lý do rất chính đáng khiến tôi muốn đi thăm ngôi mộ ấy một mình mà không có ai theo chân hết. Ngay cả nhà tôi - chú thấy đó - cũng chưa bao giờ đi cùng với tôi kia mà!"

**giavui** · 10-18-2020, 08:31 PM

16

THẤY TÔI CÓ BAO NHIÊU TIỀN đều đem cúng hết cho mấy cô hàng sách, bà chủ nhắc nhở tôi nên để bớt chút tiền mua quần áo mới mà mặc. Quả thực là bao nhiêu quần áo tôi mặc đều là thứ do nhà may lấy từ trước bằng thứ vải bông dệt ở miền quê. Dạo đó, sinh viên không có thói quen mặc quần áo tơ lụa. Tôi nhớ có lần một thằng bạn được gia đình gửi cho một bộ quần áo hàng lụa dày. Ông bố anh ta là một nhà buôn ở Yokohama, có cái lối ăn mặc khá lạ đời. Vừa mới trông thấy bộ quần áo đó cả bọn chúng tôi ai nấy đều phá ra cười, chế giễu. Thằng bạn đó xấu hổ quá, tìm đủ cách chống chế rồi vứt bộ quần áo vào một xó, chẳng bao giờ dám xỏ chân tay vào. Cuối cùng, chúng tôi phải bắt ép cu cậu mới chịu đem ra khoác vào mình. Ác hại thay bộ quần áo đó lại có đầy lũ rận, chẳng biết từ đâu tới nằm đầy khắp cả. Hẳn là thằng cha ấy khoái chí lắm vì có được cơ hội thủ tiêu ngay bộ quần áo quý hóa đó. Hắn đem cuộn cả lại thành một bó rồi nhân khi đi chơi đem quẳng tuốt xuống một cái lạch gần Nezu. Lúc ấy có tôi đi cùng với hắn. Tôi còn nhớ là mình lúc đó đứng trên cầu, nhìn thằng bạn mà khoái chí, cười, chẳng hề thấy là phí phạm chút nào cả.

Tất cả những chuyện này xảy ra hồi tôi còn sống trong nhà trọ. Sau đó, tôi đã có vẻ già dặn hơn nhưng vẫn chưa hề có cái thú ăn mặc bảnh bao để phải bận tâm nghĩ đến việc trưng diện. Tôi vẫn có cái ý nghĩ kỳ cục cho rằng quần áo đẹp cũng như bộ ria mép là những thứ sinh viên như mình chỉ nên nghĩ đến một khi đã tốt nghiệp. Đó là lý do khiến tôi trả lời bà chủ rằng quần áo không cần thiết như sách học. Bà chủ biết rằng tôi mua sách rất nhiều nên hỏi: "Thế cho tôi hỏi - cậu có thể nói cho tôi hay là cậu có đọc hết cả những cuốn sách mà cậu bê về hay không?" Tất nhiên là có những cuốn sách tham khảo cần thiết cũng như là những cuốn từ điển cần phải tìm đọc luôn luôn, song cũng có lắm cuốn tôi chưa từng ghé mắt đọc qua lấy một lần. Tôi lúng túng không biết trả lời ra sao. Đến lúc đó tôi mới thấy là mình cũng đã mua lắm thứ không cần thiết gì mấy, vậy thì tôi cũng nên dành một ít tiền mua quần áo mới phải. Ngoài ra tôi cũng còn muốn mua một món quà tặng cô chủ nữa - như thể một tấm thắt lưng hoặc một ít vải may áo - gọi là để cảm tạ tấm thân tình của hai mẹ con bà chủ đối với tôi. Do đó tôi nhờ bà chủ làm ơn mua giúp mình một thứ hàng vải vóc gì đó hợp với tôi và với cả con gái bà. Nghe nói bà chủ trả lời là không chịu đi một mình mà bắt tôi phải đi cùng. Bà còn bảo cả con gái đi theo nữa. Được nuôi nấng dạy dỗ trong một bầu không khí khác hẳn với ngày nay, bọn sinh viên chúng tôi thời đó không có thói quen đi dạo phố cùng bọn đàn bà con gái. Thuở ấy, tôi là một thằng nô lệ của tập quán, còn tệ hơn bây giờ nữa kìa. Thoạt nghe bà nói, tôi còn trần trừ đôi chút nhưng sau cũng chiều ý.

Cô chủ chịu khó làm đẹp ra dáng. Sẵn có làn da trắng trẻo tự nhiên, nàng lại còn thoa phấn càng thêm nổi bật khiến người qua lại cũng phải chăm chú ngắm nhìn. Điều làm tôi thấy ngột ngạt là sau khi ngắm nàng cho no mắt, họ lại đưa mắt nhìn tôi.

Ba người chúng tôi đi đến một cửa hiệu ở Nihonbashi mua mấy thứ vải vóc cần thiết. Thật khó mà quyết định nên mua thứ hàng nào, chúng tôi cứ quanh đi quẩn lại, mất bao nhiêu là thì giờ. Bà chủ lại còn réo gọi đích danh tôi mà bàn bạc, hỏi ý về bất cứ thứ hàng nào mà người bán đưa bà xem. Bà luôn luôn ướm thử hàng vải lên vai con gái rồi bảo tôi lui lại hai ba bước ngắm nhìn. "Thế nào, cậu có thích thứ hàng này không? cậu có thấy hợp nhãn hay không?". Tôi cố gắng đóng cho trọn vẹn vai trò của mình, luôn luôn tỏ bày ý kiến. Khi thì: "Cháu nghĩ thứ hàng đó không được đẹp mắt lắm", khi lại: "Vâng, hàng đó thích hợp với cô nhà lắm".

Cuối cùng, lúc chúng tôi rời khỏi cửa hiệu thì cũng đã đến giờ ăn cơm tối. Bà chủ nói là để cám ơn tôi đã có lòng tử tế, bà xin mời tôi đi ăn cơm hiệu với hai mẹ con bà. Bà đưa chúng tôi đến một đường phố nhỏ hẹp tên là Kiharadana. Ở đó, có một rạp hát nhỏ bé, cổ lỗ. Hiệu ăn chúng tôi đi vào cũng nhỏ hẹp thật xứng với đường phố. Tôi chẳng biết gì về vùng này nên không khỏi ngạc nhiên làm sao bà chủ lại tỏ ra thông thạo đến thế.

Khi chúng tôi trở về nhà thì trời đã tối mịt. Hôm sau là chủ nhật nên tôi có thể nằm lì trong phòng suốt cả ngày. Vừa mới vác mặt đến trường vào sáng thứ hai, tôi đã thấy một thằng bạn cùng lớp nhảy xổ đến buông lời chọc ghẹo: "Chừng nào cu cậu khăn đóng áo dài đi hỏi vợ đây? Cô nàng của cậu thật là một mỹ nhân nguyệt thẹn hoa nhường đấy!". Chắc là thằng quỷ này đã nhìn thấy ba người chúng tôi trong khu Nihonbashi hôm thứ bảy vừa rồi.

17

KHI VỀ NHÀ TÔI KỂ LẠI cho hai mẹ con bà chủ nghe lời trêu chọc của thằng bạn. Bà chủ cười rồi nhìn thẳng mặt tôi một cách lạ lùng rồi hỏi: "Hẳn là lời trêu chọc đó làm cậu khó chịu lắm?". Tôi nghĩ ngay có lẽ đó là cách dò dẫm những ý nghĩ thầm kín trong đầu óc đàn ông con trai của các bà các cô. Có lẽ vào lúc ấy, tôi nên nói phăng cho bà hay lòng dạ của tôi đối với con gái bà như thế nào, nhưng lòng tôi chứa chấp quá nhiều hoài nghi để có thể thành thật. Tôi lại cố nén lòng không cho bà hay sự thật, và khéo léo lái câu chuyện của chính tôi sang vấn đề kết hôn của con gái bà.

Tôi cố gắng dò dẫm ý nghĩ của bà chủ về vấn đề này xem sao. Bà đã nói rõ là có một vài người đã từng đến dạm hỏi con gái bà nhưng vì con gái bà còn đi học nên bà thấy chưa việc gì mà phải vội vàng. Tuy không nói trắng ra song rõ ràng là bà có vẻ rất đắc ý về tấm nhan sắc mặn mà của con gái mình, bà nói xa xôi rằng muốn gả chồng cho con mà lúc nào chẳng đắt. Chỉ có một mẹ một con nên dĩ nhiên là bà không muốn mẹ con phải sống xa nhau. Nghe bà nói vậy tôi thấy là bà đang băn khoăn khó nghĩ về việc nên để cho con gái lấy chồng rồi theo chồng dọn đi hay là bà nên thu xếp để bắt người chồng con bà ở rể.

Trong khi chuyện trò, tôi thấy nhờ bà chủ mà mình biết được một điều lấy làm thú vị. Nhưng tôi đã bỏ qua cơ hội nói về chính mình gần đến phút nghĩ là không kịp nói chuyện mình nữa. Tôi thấy tốt hơn là đưa đẩy vài câu cho phải phép rồi rút về phòng mình.

Cô con gái bà đang ngồi bên tôi khi tôi kể lại cho hai mẹ con nghe những lời bông đùa trêu ghẹo của thằng bạn vào buổi sáng. Nghe kể, nàng còn cười nói vui vẻ: "Thế thì quá lắm!". Nhưng sau đó, nàng đã lặng lẽ rút vào phòng ngồi quay lưng về phía tôi từ lúc nào tôi chẳng hay, mãi đến khi sắp sửa đứng dậy về phòng, tôi mới biết. Khi quay nhìn nàng tôi chỉ thấy có tấm lưng. Dĩ nhiên là nhìn sau lưng thì không sao biết được lòng dạ của nàng nên tôi không thể đoán được nàng nghĩ thế nào về vấn đề hôn nhân. Nàng ngồi trước cái kệ gần bệ tường. Cửa phòng mở, tôi nghĩ là nàng vừa lấy trong ngăn tủ một cái gì để trên bắp đùi mà ngắm nghía. Qua cánh cửa mở, tôi thoáng thấy mấy tấm vải mình vừa mua ngày hôm trước. Tấm vải tôi đã mua tặng nàng và tấm vải tôi mua cho chính mình đang nằm chồng lên nhau trên cùng một ngăn.

Tôi không nói năng gì, sắp sửa đứng dậy thì bà chủ bất thần nghiêm trang lên tiếng hỏi: "Thế ý cậu ra sao?". Bà đặt ra câu hỏi đột ngột quá làm tôi ngẩn tò te trong một lúc, chẳng hiểu là bà định nói đến chuyện gì. Mãi một lúc sau, mới nghĩ ra là bà đang bàn chuyện có nên gả chồng sớm cho con hay không, tôi mới đáp: "Dạ, cháu nghĩ là nên thủng thẳng ít lâu, đi đâu mà vội. Bà có thấy thế không ạ?". Bà chủ nói là chính bà cũng có ý nghĩ như vậy.

Ấy, mối quan hệ giữa bà chủ, cô chủ và chính tôi đã chặt chẽ đến độ đó thì bỗng đâu có một anh chàng thò mặt ra. Hắn trở nên một người sống chung trong gia đình và kết quả là vận mệnh tôi từ đó thay đổi ghê gớm. Nếu anh chàng này không chặn ngang đường đời của tôi thì có lẽ chẳng bao giờ có chuyện hôm nay tôi phải ngồi viết cho chú lá thư tràng giang đại hải này. Nói cho chú nghe, ma quỷ đã chặn ngang đường đi trước mặt và chỉ trong chốc lát, đã hắt cái bóng tối tăm mù mịt của nó lên cuộc đời tôi rồi làm cho cả cuộc đời tôi tối tăm mãi mãi. Có một điều tự tôi phải nói rõ ấy là chính tôi đã lôi kéo anh chàng này về sống trong cùng một căn nhà. Dĩ nhiên là tôi tất phải xin bà chủ bằng lòng cái đã. Trước hết, tôi nói cho bà hay tất cả những sự tình liên quan đến người này và hỏi liệu bà có thể cho hắn đến ở cùng hay không, nhưng đến khi tôi nói là mình phải tìm cách đem hắn về ở cùng thì bà chủ đành phải ưng chịu. Thế là cuối cùng, tôi đã được chiều ý. Tôi đã có thể làm được điều mà mình cho là tốt lành.

18

Ở ĐÂY, TÔI TẠM GỌI TÊN thằng bạn tôi là "K". K và tôi chơi thân với nhau từ thuở nhỏ. Chẳng cần nói chú cũng biết là hai chúng tôi là người đồng hương với nhau. K là con trai một thầy tu phái Chân Tông. Không phải là trưởng nam nên K được cho đi làm con nuôi một ông bác sĩ nào đó. Ở miền đất tôi sinh sống, phái Bản Nguyện Tự có thế lực rất mạnh nên cách thầy tu phái Chân Tông sống đời vật chất đầy đủ hơn tu sĩ các phái khác nhiều. Đơn cử một ví dụ, nếu như một thầy tu phái Chân Tông có con gái đến tuổi lấy chồng, ông ta có thể nhờ một đàn gia làm mai mối để kiếm cho con một tấm chồng xứng đáng thật chẳng khó khăn gì. Tất nhiên là bao nhiêu phí tổn đều không phải moi từ trong túi ông thầy tu ra mà trang trải. Ấy, đại để như thế mà những ông thầy tu phái Chân Tông đều là những tay khá giả cả.

Gia đình K sống đời đầy đủ nhưng tôi không biết là có đủ sức để gửi thằng con thứ lên tu nghiệp ở Tokyo hay không. Tôi cũng chẳng biết liệu có phải là việc thu xếp cho K đi làm con nuôi nhà khác cốt để cho hắn có thêm tiện nghi mà đi tu nghiệp hay không nữa. Dù sao thì K cũng đi làm con nuôi một ông bác sĩ. Việc đó xảy ra khi chúng tôi còn ở trung học. Đến nay, tôi vẫn còn nhớ rõ là mình đã hết sức ngạc nhiên khi thấy bạn mình đã bất thần thay đổi hẳn họ vào lúc giáo sư mở sổ gọi tên trong lớp.

Gia đình cha mẹ nuôi của K vốn giàu có nên đài thọ hết học phí cho hắn khi hắn lên học trên kinh đô. Tuy K và tôi không lên Tokyo trong cùng một chuyến nhưng tình cờ lại cùng vào ở trong một nhà trọ. Dạo ấy, đi đến đâu cũng có vài ba sinh viên ăn ngủ cùng một phòng và làm việc ở những chiếc bàn kê sát bên nhau, y như tôi với K vậy. Bọn tôi giống như những con thú rừng bị bắt sống trên núi đem về nhốt trong lồ̀ng trong cũi, chen chúc bên nhau mà bực tức đưa mắt nhìn ra bên ngoài. Hai đứa chúng tôi sợ cả thành phố Tokyo lẫn những con người Tokyo, tuy nhiên khi túm năm tụm ba trong căn phòng trải vừa sáu chiếc chiếu thì cả bọn lại ăn nói huênh hoang, nhìn cả thiên hạ không bằng nửa con mắt.

Tuy chân diện mục bọn tôi là như thế nhưng thằng nào thằng nấy đều hăm hở một lòng quyết sao cho một ngày nào đó sẽ trở thành những vĩ nhân tiếng tăm lừng lẫy. Quả vậy K học hành rất hăng. Vì ra chào đời trong một ngôi chùa nên hắn thường hay nói đến "tinh tiến" và theo như tôi thấy thì chỉ nguyên một tiếng "tinh tiến" cũng đã đủ khiến ta hình dung đầy đủ các hành vi cùng động tác của hắn khiến lòng tôi tràn ngập một nỗi uy kính khác thường.

Ngay từ dạo chúng tôi còn ở trung học, K vẫn thường làm cho tôi phải lúng túng không biết đường nào mà lần mỗi lần hắn bàn đến vấn đề làm cho mình nhức đầu nhức óc như tông giáo hay triết học. Tôi không rõ có phải vì sự cảm hóa của ông bố hoặc vì ảnh hưởng của bầu không khí đặc biệt trong căn nhà cũng là ngôi chùa hay không mà K trông còn có vẻ thầy tu hơn là những ông thầy tu thông thường nữa. Nguyên là cha mẹ nuôi hắn ngay từ đầu có ý gửi hắn lên Tokyo để theo học nghề nhưng K vốn là thằng rất cứng đầu, một khi lên tới Tokyo lại khăng khăng nhất định không bao giờ làm một y sĩ cả. Tôi có trách hắn là không nên dối lừa gạt gẫm cha mẹ nuôi như thế nhưng thằng này thật lớn mật, hắn dám nói toạc ra hắn cứ làm theo ý riêng dù có ai bảo hắn lừa dối đi nữa, hắn cũng cóc cần, chừng nào mà việc làm của hắn còn làm cho hắn đạt được Đạo. Cứ nghe hắn nói thì có vẻ như chính hắn cũng không hiểu cái tiếng Đạo đó có ý nghĩa gì, còn tôi thì chắc chắn là mù tịt rồi, không sao hiểu nổi. Nhưng đối với bọn non non choai choai như chúng tôi dạo đó thì những từ ngữ mơ hồ ấy có những âm hưởng rất nên tôn kính. Khù khờ như tôi cũng phải nhận rằng không hề có chút gì tầm thường, ti tiện trong sự quyết tâm đầy nhiệt tình của hắn để đi theo tiếng gọi của cái mà tôi thấy như là những tâm tình cao cả. Do đó tôi hoàn toàn đồng ý với K. Chẳng biết sự tán đồng của tôi đã làm cho K phấn khởi tới mức độ nào thì tôi không rõ, chỉ biết chắc một điều là với thằng chỉ chăm chăm theo một ý đồ như K thì dù cho tôi có phản đối dữ dội đến đâu cũng chẳng bao giờ làm hắn thay đổi thái độ được. Và dù còn non dại, tôi cũng thấy là chẳng nhiều thì ít, thế nào mình cũng phải chịu trách nhiệm về tương lai của K, nếu như hắn gặp chuyện gì không may - vì lẽ mình đã từng tán đồng, khuyến khích hắn. Giọng hăng hái tán thành của tôi ngụ ý rằng mai sau, đến khi thành nhân, đưa con mắt hiểu biết nhìn lại những gì hắn đã làm trong quá khứ - nếu như có điều gì không may xảy đến cho hắn thì tôi sẽ sẵn sàng gánh chịu một phần trách nhiệm, dù rằng vào lúc đó, có lẽ là tôi chưa cảm thấy cần phải làm việc ấy.

19

K VÀ TÔI VÀO HỌC CÙNG MỘT KHOA. Hắn chẳng hề có chút ăn năn, cứ nhơn nhơn cái mặt mà dùng tiền cha mẹ nuôi gửi cho để đi theo cái đạo mà hắn ưa thích. Tôi chỉ có thể nói là trong hai người, hắn là đứa bình thản hơn tôi, chẳng có chút băn khoăn về sự dối trá của hắn. Dường như hắn chỉ bụng tin rằng chẳng bao giờ việc làm của hắn bị phanh phui mà giả như có bị ai phanh phui ra nữa thì hắn cũng cóc cần.

Đến kỳ nghỉ hè đầu tiên, K không chịu trở về quê nhà. Hắn nói là sẽ đi thuê một căn phòng trong một ngôi chùa nào đó ở vùng Komagome để yên tâm học hành. Quả đúng như lời, khi trở lại Tokyo vào thượng tuần tháng chín, tôi thấy hắn đã đóng đô trong một ngôi chùa dơ dáy gần chùa Đại Quan Âm, phòng của hắn nhỏ xíu, nằm ngay gần chính điện nhưng hắn lại có vẻ khoái lắm vì ở đó hắn có thể tha hồ mà học bằng thích. Tôi nghĩ là ngay từ đó mình thấy nếp sống của hắn càng ngày càng giống nếp sống một ông thầy tu. Hắn lại đeo cả một chuỗi tràng hạt trên cổ tay và khi tôi hỏi đeo như thế để làm gì thì hắn lại giơ chuỗi tràng hạt cho tôi xem vừa lần tay đếm từng hạt. Có vẻ như một ngày, hắn lần tràng hạt không biết bao nhiêu lần, tuy vậy tôi vẫn chẳng hiểu hắn lần tràng hạt như thế để làm cái quái gì. Những hạt xâu với nhau thành một chuỗi tròn như thế, cứ lần mãi đến đời nào cho xong. Đến bây giờ nghĩ lại, tôi vẫn cứ phân vân tự hỏi là không hiểu trong khi tay lần tràng hạt như thế, đầu óc hắn đang nghĩ đến những gì.

Trong phòng hắn, tôi còn thấy có cả một cuốn kinh thánh nữa. Tôi hơi ngạc nhiên vì nhớ lại là nhiều lần có nghe hắn nói đến kinh kệ nhưng chưa bao giờ thấy hắn đả động gì đến Cơ Đốc giáo cả. Tôi không sao nén được thắc mắc, buột miệng hỏi hắn lý do vì đâu mà trong phòng hắn lại có cuốn kinh thánh như vậy thì K trả lời là chả có lý do đặc biệt nào hết. Thấy cuốn sách được bao nhiêu người tìm đọc và đề cao thì hắn cũng đọc chơi cho biết vậy thôi. Hắn còn nói thêm là khi nào có dịp, hắn sẽ tìm đọc luôn cả cuốn Koran - kinh thánh của hồi giáo nữa. Đọc đến câu "Môhamet và thanh kiếm" hắn lại có vẻ khoái chí ra mặt.

Cuối cùng, sau khi bị người nhà thôi thúc, sang dịp hè năm sau hắn mới chịu về quê. Dường như là khi về nhà, hắn chẳng hé môi nói một lời nào về việc hắn đã đổi ngành học chuyên môn gì hết. Chú là người đã từng hấp thụ giáo dục học đường, hẳn là biết rõ những chuyện như thế này nhưng người ngoài thì lơ mơ không thể tưởng, chẳng mấy ai có hiểu biết gì về nếp sống của sinh viên cùng khuôn phép của nhà trường. Những điều vốn là hiểu biết thông thường của chúng ta lại có vẻ hết sức xa lạ đối với người đời bên ngoài. Vả lại chúng ta quen sống trong một bầu không khí, so ra có tính cách nội bộ - chứ ít khi chịu khó hướng ra bên ngoài - nên dễ có khuynh hướng cho rằng tất cả những việc dù lớn hay nhỏ trong trường mình người đời mấy cũng phải biết. Riêng về điểm này K có vẻ hiểu biết người đời hơn tôi nhiều. Hắn cứ nhơn nhơn vác mặt về nhà rồi lại vác mặt ra đi, chẳng hề băn khoăn thắc mắc gì hết. Hai đứa cùng đi một chuyến tàu lên Tokyo và khi đã ngồi yên trong toa tàu, tôi mới hỏi K xem liệu hắn có chuyện gì rắc rối với gia đình hay chăng. Hắn đáp là mọi việc đều êm ả, chẳng có gì rắc rối hết.

Sang đến vụ hè thứ ba - đúng vào cuối dịp hè mà tôi quyết tâm vĩnh viễn xa rời miền đất có mồ mả cha mẹ mà ra đi - tôi có khuyên K nên về quê nhà nhưng hắn không buồn nghe. Hắn lại còn hỏi tôi rằng cơn cớ gì mà cứ mỗi năm lại phải về quê một lần mới được. Hiển nhiên là hắn muốn ở lại Tokyo để thong thả học hành. Tôi đành để hắn ở lại Tokyo và về quê nhà một mình. Vận mệnh tôi trong thời gian về quê hai tháng này đã đổi thay qua những cơn sóng gió, bão bùng ra sao, trước đây tôi đã viết rõ rồi, khỏi cần phải kể lại nữa. Thế là đến tháng chín, tôi đem cái tấm lòng đầy những bất bình, u uất của một con người cô độc, đau buồn về gặp lại K ở Tokyo. Vận mệnh hắn đến lúc đó cũng đã đổi thay theo một chiều hướng không tốt, y hệt như vận mệnh tôi vậy. Chẳng hề cho tôi biết trước ý định, hắn đã viết thư cho cha mẹ nuôi thú thật là hắn đã lừa dối họ suốt từ trước đến giờ. Có lẽ ngay từ đầu hắn đã có ý nói cho họ hiểu rõ như thế. Hẳn là cu cậu cũng mong đợi rằng cha mẹ nuôi sẽ thấy là có bắt hắn thay đổi môn học thì cũng đã quá muộn rồi, dù có buồn bực, giận dỗi đến đâu thì rốt cuộc cũng đành cho phép hắn học tiếp các ngành hắn thích. Dù sao một khi đã sắp sửa bước vào đại học, K không muốn tiếp tục dối lừa cha mẹ nuôi nữa. Có lẽ là hắn đã nhận ra rằng, dù cho có muốn, hắn cũng không thể nào bịt mắt dối lừa cha mẹ nuôi mãi mãi.

20

ÔNG BỐ NUÔI CỦA K giận điên lên khi đọc thư của hắn. Ông ta viết thư trả lời với một giọng hết sức nghiêm khắc, bảo là không sao có thể gửi học phí cho một thằng có ăn học mà hư đốn ngỗ nghịch dám lừa bịp cả cha mẹ mình. K đưa cho tôi xem lá thư này, rồi hắn cũng đưa cho xem một lá thư khác, tới tay hắn đại khái cũng cùng một lúc với lá thư thứ nhất. Lá thư sau do cha mẹ đẻ của hắn gửi đến, lời lẽ trách móc, sỉ vả nặng nề cũng không thua gì lá thư thứ nhất. Có lẽ vì nghĩ đến cha mẹ nuôi hắn mà cha mẹ đẻ hắn phải lên giọng nghiêm khắc như vậy. Tất cả đều nói cho K biết là chẳng còn ai điên mà phí thời giờ bận tâm lo lắng cho hắn nữa. Bây giờ hắn có ngay mối lo gấp là làm sao có tiền để trả học phí, còn việc lấy lại họ cũ của bố đẻ hay nhờ người dàn xếp với nhà cha mẹ nuôi là chuyện sau này hãy bàn đến.

Tôi có hỏi K rằng bây giờ hắn đã nghĩ ra cách nào để xoay tiền chưa thì hắn trả lời là định đi dạy học ở một trường nào đó. So với ngày nay, sinh viên muốn kiếm việc làm thật là dễ dàng hơn rất nhiều nên khi muốn kiếm tiền tiêu thêm, thật chẳng có gì khó khăn cả. Vì thế tôi nghĩ rằng thế nào hắn cũng xoay xở trót lọt cả. Tuy nhiên, tôi vẫn cảm thấy là mình có trách nhiệm trong quyết định của K làm ngược lại sự trông đợi của cha mẹ nuôi để đi theo con đường riêng của hắn. Chính tôi là người đã từng tán thành khuyến khích hắn nên trong tình trạng này không thể khoanh tay đứng nhìn bạn mình gặp khó khăn. Tôi lập tức giúp đỡ K ngay về mặt vật chất nhưng hắn khước từ liền, không một hai gì hết. Hắn có cái tính thích tự mình lo liệu hết mọi bề hơn là ngửa tay đón nhận sự giúp đỡ của bạn bè. Tóm lại, hắn quan niệm là một thằng con trai đã lên đến đại học mà không thể đứng vững một mình thì thật là đáng xấu hổ hết chỗ nói. Tôi không thể - chỉ vì muốn làm tròn trách nhiệm của mình - làm mất lòng K nên đành để mặc cho hắn làm gì thì làm.

Sau đó ít lâu, K có tìm được việc làm như đã trông đợi nhưng với một thằng tiếc thì giờ như hắn, chú có thể tưởng tượng thật cay đắng biết bao khi phải bớt đi bao nhiêu thì giờ học hành để lo kiếm tiền. Với gánh nặng mới đè trên vai, K phải cố gắng cực nhọc hơn bao giờ hết để có thể học hành như trước. Sức khỏe hắn suy giảm trông thấy nhưng hắn vốn là thằng đầu bò cứng cỏi nên chẳng buồn để ý gì đến những lời tôi lo âu nhắc nhở hắn phải giữ gìn sức lực.

Cũng vào dạo này, mối quan hệ giữa hắn cùng cha mẹ nuôi càng ngày càng rắc rối, tồi tệ hơn. Vì K không có thì giờ rảnh rỗi nên dạo này hai đứa chúng tôi ít có dịp trò chuyện với nhau, tôi không sao hỏi rõ đầu đuôi câu chuyện được. Tuy nhiên, tôi cũng thừa biết là muốn tìm một cách giải quyết êm đẹp thật vô cùng khó khăn. Tôi cũng nghe nói là có người thử đứng ra làm trung gian cho hai bên điều đình với nhau, người đó đã viết thư thúc giục K nên trở về quê nhà để dễ bề thu xếp mọi chuyện. Nhưng K đã khăng khăng từ chối đến cùng, bảo là không sao có thể làm theo lời được. Cái thói cứng đầu cứng cổ của K lại càng làm cho những người ở nhà thêm lộn tiết hơn - và mặc dù hắn đã nói rõ cho họ biết là hắn không thể nào rời bỏ Tokyo vào giữa năm học, sự chối từ của K lại làm cho sự tình càng thêm tệ hại. Hắn không những đã làm mất cảm tình của cha mẹ nuôi mà còn làm cho cả cha mẹ đẻ cũng phải nổi giận nữa. Tôi lo lắng, vội viết một lá thư dàn hòa để làm cho mấy người kia nguôi giận nhưng dường như lá thư của tôi chẳng hề có một hiệu quả nào. Có vẻ như thiên hạ còn thấy lá thư của tôi không đáng được trả lời nữa. Thế là tôi cũng phát cáu luôn. Từ trước đến giờ, tôi chỉ đồng tình với K mà thôi, nhưng từ lúc đó về sau, tôi đã quyết định đứng hẳn về phía hắn, phải trái gì cũng mặc kệ, không thèm kể đến nữa.

Cuối cùng, K quyết định lại trở về họ cũ của bố mẹ đẻ. Cha mẹ đẻ lo liệu thu xếp bồi thường cho cha mẹ nuôi của hắn tất cả những món tiền đã tiêu vào việc nuôi hắn ăn học. Tuy nhiên ngoài việc xảy ra, gia đình hắn nhất định không làm gì thêm nữa. Cha mẹ đẻ hắn bảo thôi thế từ nay giũ sạch mọi nợ nần với hắn rồi. Tôi nghĩ là nói theo lối cũ, hắn đã bị "tống cổ ra khỏi nhà". Có lẽ thật vậy, gia đình hắn cũng không có ý định ăn ở cạn tầu ráo máng với hắn như vậy nhưng ít nhất thì K cũng cảm thấy là hắn đã bị truất hết mọi quyền. K là đứa mất mẹ từ sớm nên một phần tính tình của hắn là do sự nuôi dưỡng của mẹ kế. Tôi không sao tránh khỏi ý nghĩ cho rằng giá như mẹ đẻ hắn còn sống thì đâu đến nỗi có sự ngăn cách quá lớn trong mối quan hệ giữa hắn và gia đình hắn cho đến thế. Tôi đã kể trước ông bố K là một tăng lữ nhưng tôi tin là trong cái thái độ khăng khăng cố chấp lấy nghĩa lý thì ông ta có vẻ như một võ sĩ hơn là tu sĩ.

21

KHI TÔI NHẬN ĐƯỢC một lá thư dài do anh rể K gửi đến thì câu chuyện về hắn đã bớt sôi nổi được một đôi phần. K kể lại cho tôi hay rằng ông này là bà con với cha mẹ nuôi hắn nên ý kiến của ông ta đã đóng một vai trò quan trọng trong việc chu toàn cho K đi làm con nuôi cũng như khi trở về họ cha mẹ đẻ.

Trong thư, người anh rể cho tôi biết là vợ ông ta rất lo lắng cho K không biết hắn có gặp điều gì rắc rối hay không và bà ta muốn nhận được tin hắn càng sớm càng tốt. K quý bà chị gái hơn ông anh cả rất nhiều - ông này đã nối nghiệp bố, trụ trì ở một ngôi chùa. Bà chị K cách biệt về tuổi tác với hắn quá nhiều đến nỗi K coi chị ruột như là một người mẹ - hắn quý trọng bà chị này hơn hẳn bà mẹ ghẻ của hắn.

Tôi đưa lá thư cho K xem. Hắn chỉ cho biết là chính hắn cũng nhận được hai ba lá thư ý nghĩa tương tự và hắn đã viết thư trả lời rằng chẳng có gì phải lo lắng hết. Cái số mệnh trớ trêu đã khiến chị gái hắn lấy được tấm chồng cũng chẳng dư giả gì nên tuy thương em rất mực mà bà ta vẫn chẳng có thể giúp đỡ chi cho hắn về mặt vật chất cả.

Tôi viết thư trả lời cho anh rể hắn, nhắc qua những lời K đã nói. Hơn nữa, tôi lại còn nói thêm với một giọng chắc chắn, mạnh mẽ là xin hai ông bà cứ an tâm, vạn nhất trong trường hợp K gặp điều chẳng may, hắn vẫn có thể trông cậy vào chính tôi bất cứ lúc nào cần thiết. Dĩ nhiên là tôi rất thành thật khi nói những lời như thế. Tôi cảm thấy phải hết sức làm sao cho bà chị của K được yên lòng. Không ngờ rằng chính vì cái hảo ý của mình đối với K mà tôi đã làm cho cả cha mẹ đẻ lẫn cha mẹ nuôi của hắn bực mình khó chịu - kết cục là họ đã đối đãi với tôi một thái độ thật là lạnh lùng, khinh miệt.

Việc K trở lại họ cũ của cha mẹ đẻ đã xảy ra khi hắn theo học năm thứ nhất đại học. Sau đó hắn đã phải làm việc cực nhọc trong suốt một năm rưỡi để lo kiếm ăn. Cuối cùng tôi bắt đầu thấy là sự lao lực quá độ đã làm hao mòn cả sức khỏe lẫn tinh thần hắn. Dĩ nhiên là sự đôi co vì việc hắn rời bỏ cha mẹ nuôi đã có ảnh hưởng không tốt đến hắn. Hắn càng ngày càng có giọng thương cảm, ai oán hơn, nói năng như thể là một mình hắn phải còng lưng gánh chịu tất cả những nỗi bất hạnh trên thế gian này. Khi có người vạch cho hắn thấy rằng làm vậy là phi lý thì hắn đùng đùng nổi cơn tam bành lục tặc, giận dữ điên cuồng. Thế rồi hắn bắt đầu thắc mắc về tương lai mà chính hắn dường như cũng thấy là không còn hứa hẹn như trước. Tất nhiên, khi mới bước chân lên đường học vấn, ai ai cũng có những hoài bão vĩ đại - giống hệt một người vừa khởi đầu một chuyến đi mới mẻ vậy - nhưng rồi một, hai năm sau, nhất là khi gần đến ngày tốt nghiệp, quá nửa sinh viên mới chợt nhận ra là mình đã tiến bước quá chậm và đã bắt đầu thấy thất vọng rồi. Rõ ràng là trường hợp của K cũng giống hệt như vậy. Nhưng sự buồn bã lo âu của K lại lớn lao hơn là của các bạn hắn rất nhiều. Cuối cùng, tôi thấy chỉ còn một cách là cố gắng làm cho hắn khuây khỏa được chút nào hay chút nấy.

Tôi bảo hắn là nên ngừng làm việc quá sức, là hắn phải nên nghỉ ngơi hưởng thụ một chút vì chính cái tương lai rạng rỡ của hắn sau này. Tôi vẫn biết cái thói cứng đầu cứng cổ của K nên không dám hy vọng là công việc của mình sẽ được dễ dàng, tuy nhiên đến khi bắt tay vào việc đụng đầu thực tế, tôi mới thấy công việc còn khó khăn, rắc rối hơn mình tưởng nhiều. Hắn chủ trương rằng học vấn không phải là mục đích duy nhất của hắn. Hắn bảo rằng quan trọng nhất là phải làm sao cho mình trở nên một con người mạnh mẽ - qua sức mạnh ý chí. Và người ta chỉ có thể thực hiện được điều đó bằng cách sống trong những cảnh ngộ gay go, tăm tối. Lấy đôi mắt con người bình thường mà nhìn, có lẽ người ta thấy hắn hơi điên. Hơn nữa, những cảnh ngộ gay go dường như đã chẳng hề làm cho ý chí của hắn được mạnh mẽ thêm chút nào cả, trái lại còn làm cho hắn trở thành thằng suy nhược thần kinh là khác. Không biết xoay xở ra sao, tôi đành làm ra vẻ hết lòng đồng ý với hắn, bảo với hắn rằng từ trước đến giờ, tôi vẫn chỉ có cái ước vọng là làm sao có thể tiến lên một nếp sống như nếp sống của hắn. Đó không phải chỉ là những lời nói rỗng tuếch mà thôi đâu vì thật ra tôi vẫn nhận thấy là K quả có tài lôi cuốn người khác và đôi lúc, hắn đã có thể lôi cuốn tôi theo lời, làm bất cứ việc gì. Cuối cùng, tôi đề nghị hắn đến ở chung với tôi, cho tôi có thể học hỏi lối sống hơn đời của hắn. Thế là vì cái tính cứng đầu cứng cổ của K, tôi buộc lòng phải khom lưng uốn gối chiều theo ý hắn. Cuối cùng tôi đã lôi được hắn về ở chung với mình.

22

SÁT NGAY BÊN PHÒNG TÔI, có một căn phòng phụ thuộc trải vừa bốn chiếc chiếu. Từ cổng ngoài đi vào, phải qua phòng này rồi mới đến phòng tôi được nên xét theo khía cạnh thực dụng thì căn phòng này hết sức bất tiện. Tôi đã thu xếp để K sống ở đó. Ban đầu tôi có ý để K ở chung phòng với mình, còn căn phòng phụ kia thì cả hai dùng chung khi nào cần thiết. Nhưng K khăng khăng không chịu. Hắn bảo là muốn có một căn phòng riêng dù nhỏ hẹp đến đâu cũng được.

Như tôi đã nói, ngay từ đầu, bà chủ đã không bằng lòng cái lối thu xếp như vậy. Bà bảo là trong căn nhà trọ, xét về mặt thương mại, có hai khách trọ thì lợi hơn là một thật đấy nhưng bà nhắc lại là bà đâu có mở nhà trọ nên không muốn có người khách trọ nào khác nữa. Tôi phải nói cho bà an lòng rằng thằng bạn tôi sẽ không làm phiền bà đâu. Bà trả lời là làm phiền hay không, bà chẳng cần biết, chỉ biết là bà không muốn tí nào để cho một người ngoài vào ở trong nhà. Đến khi tôi thưa lại rằng mình cũng chỉ là một người ngoài thì bà bảo rằng ngay từ khi mới gặp tôi lần đầu, bà đã biết rằng tôi là người đáng được tin cậy. Tôi nhăn nhó mỉm cười. Thế rồi bà xoay lý lẽ sang một chiều hướng khác, bảo rằng sau này tôi sẽ ăn năn hối tiếc về việc đem một người khác về ở chung nhà. Tôi hỏi tại sao bà lại nghĩ vậy, thì lần này bà chỉ mỉm cười, không nói.

Quả thật, chẳng có lý do nào khiến tôi thấy cần phải đem K về ở chung phòng nhưng tôi cảm thấy rằng nếu mình giúp đỡ cho hắn một món tiền tiêu hàng tháng thì chắc là hắn sẽ ngại ngần, khó lòng mà nhận vì hắn vốn là thằng có đầu óc kiên cường, độc lập lắm kia. Vì vậy tôi tính là chỉ có cách kéo hắn về ở chung rồi mỗi tháng gửi thêm bà chủ một số tiền đi chợ mua đồ ăn cho cả hai đứa mà không cho hắn hay. Tuy vậy tôi không hề hé môi nói một lời nào về những khó khăn tiền bạc của K cho bà chủ biết.

Tôi chỉ nói cho bà hay là mình rất lo lắng cho sức khỏe của K, nếu cứ để hắn sống một mình mãi chắc là hắn sẽ trở thành một con người trái tính trái nết. Tôi cũng kể lại cho bà nghe những chuyện rắc rối giữa hắn với cha mẹ nuôi cùng việc hắn bỏ luôn nhà cha mẹ đẻ mà đi. Tôi nói chỉ vì mong sưởi ấm cuộc đời lạnh lẽo, cô đơn của hắn nên muốn rủ hắn đến ở chung với mình. Rồi tôi tự hỏi liệu có thể trông cậy bà chủ chăm sóc tận tình cho hắn hay không - vì hắn đang cần được người săn sóc như thế lắm. Có vẻ như bà chủ đã bị tôi thuyết phục. Tôi chẳng hé môi nói lấy một tiếng cho K biết chuyện này. Tôi thấy sung sướng cho hắn chẳng hay biết gì đầu đuôi sự sắp đặt cho hắn bước chân vào nhà này. Hắn cứ tỉnh bơ mà vác thân đến ở và tôi cứ đón hắn như thường, làm như không có chuyện gì hết.

Bà chủ cùng cô chủ đã tử tế giúp tay hắn tháo gỡ hành lý, hơn nữa lại còn tiếp đón hắn hết sức niềm nở. Tôi cũng rất sung sướng - mặc dù K vẫn giữ nguyên dáng vẻ thường lệ - vì tôi cảm thấy rằng mẹ con bà chủ mà vồn vã với hắn như vậy cũng chỉ vì tôi mà thôi.

Khi tôi hỏi K xem hắn thấy căn nhà này thế nào, hắn chỉ trả lời gọn thon lỏn: "Không đến nỗi tệ". Câu trả lời của hắn làm cho tôi ngỡ ngàng, khó hiểu vì vừa mới trước đây, hắn còn sống trong một căn phòng bẩn thỉu ẩm ướt, quay mặt về hướng Bắc. Đồ ăn của hắn thì cũng tương ứng với nhà cửa, nào có khá hơn gì. Tôi thấy là hắn mà được đến ở với tôi, thật như người đang từ trong đáy hang tăm tối được ngoi lên đỉnh ngọn núi cao ánh nắng chan hòa, vậy mà hắn lại còn dám lên giọng nói vậy. Rõ ràng là cái thói cứng đầu cứng cổ của hắn đã khiến hắn làm ra vẻ lạnh nhạt với sự đổi thay đẹp tốt này nhưng tôi cũng tin chắc là hắn chỉ tỏ vẻ lạnh nhạt bên ngoài cho đúng với chủ trương quen thuộc của hắn đó thôi. Hình như vì đã được nuôi nấng dạy dỗ theo giáo lý nhà Phật nên hắn coi sự xa xỉ trong đồ ăn thức uống cũng như trong nhà cửa như là những điều không hợp với đạo đức thì phải. Lại thêm vì đọc những truyện về các bậc cao tăng cùng các vị thánh đồ từ đời xửa đời xưa nên hắn có khuynh hướng coi thể xác với linh hồn là hai cái hoàn toàn cách biệt. Quả vậy, dường như lắm khi hắn nghĩ là càng hành hạ thể xác thì con người càng làm tăng thêm sự rạng rỡ của linh hồn.

**giavui** · 10-18-2020, 08:31 PM

Tôi thấy phương kế hay nhất là bây giờ phải tránh tất cả mọi sự đôi co với hắn, với bất cứ giá nào. Tôi định bụng đem tảng băng ra bỏ ngoài trời chờ cho đến lúc chảy tan thành nước âm ấm. Đến lúc đó, tôi tin là hắn sẽ có dịp mà nhìn thấy sự lầm lạc trong lối sống của mình.

Tự thấy là lối đối xử của bà chủ đã làm cho chính tôi dần dần mỗi ngày một vui vẻ hơn nên lần này, tôi cũng định đem kinh nghiệm đó ứng dụng với K xem sao. Tôi đã chơi với hắn quá lâu nên biết rõ là trong tính tình hai đứa chúng tôi, có một sự khác biệt rành rành. Tuy nhiên, tôi lại nghĩ rằng kể từ khi bước chân vào nhà này, tôi đã thấy lòng mình bớt rối ren đi nhiều. Vậy thì tấm lòng K thế nào cũng sẽ được nguôi ngoai khuây khỏa dần dần trong nhà này.

K có quyết tâm nhiều hơn tôi, hẳn là hắn phải học nhiều hơn tôi gấp bội phần. Hơn nữa từ lúc lọt lòng, hắn đã có đầu óc thông minh hơn tôi. Tôi không thể nói nhiều đến sức học của hắn trên Cao đẳng học hiệu vì lẽ hai đứa tôi không học cùng một ngành, nhưng ở trung học, lúc hai đứa tôi cùng học một lớp thì luôn luôn tôi bị K vượt qua hẳn. Thật thế, tôi đã tự coi mình là thua kém K về đủ mọi phương diện nhưng khi cố lôi kéo K dọn về ở chung, tôi lại tin là mình đã tỏ ra sành sỏi việc đời hơn hắn. Đối với tôi, hình như hắn không hiểu, không thấy được sự khác biệt giữa sự cứng đầu với sự chịu đựng. Tôi muốn chú để ý tới điều tôi sắp nói ra đây, tôi nói ra điều này, chính là vì chú đó. Sự phát triển hay là phá hoại của cả nhục thể lẫn tinh thần con người đều do những kích thích bên ngoài. Mình phải nên hết sức cẩn thận để ý canh chừng cho những kích thích ấy dần dần gia tăng cường độ, nếu không sẽ có một ngày mình chợt khám phá ra rằng nhục thể hoặc tinh thần đã bị thui chột sau khi phát triển theo những chiều hướng hiểm ác phi thường - và đến lúc đó thì đã quá muộn. Các bác sĩ y khoa đã giảng giải là không có cái gì cần được ta chú ý cho bằng cái dạ dày con người. Nếu ta chỉ ăn toàn cháo loãng trong một thời gian, một ngày kia, người ta sẽ thấy là dạ dày đã mất hết khả năng tiêu hóa những món ăn nào đặc cứng hơn cháo loãng. Đó là lý do khiến các bác sĩ y khoa thường khuyên chúng ta nên tập cho dạ dày quen với tất cả mọi thứ đồ ăn. Nhưng tôi không cho là chỉ có vấn đề thói quen mà thôi đâu. Tôi nghĩ đó còn là một cái gì đáng để ý hơn cả sức đề kháng của cơ năng dinh dưỡng theo sau việc gia tăng dần dần các chất kích thích. Chú có thể tưởng tượng được liền kết quả sẽ ra sao sau khi sức mạnh của dạ dày cứ suy nhược dần theo một chiều hướng trái ngược. K là một trang nam nhi vĩ đại hơn tôi nhiều nhưng hình như hắn hoàn toàn không nhìn thấy cái chân lý đơn giản này. Dường như hắn cảm thấy rằng một khi đã làm quen với sự khốn khổ thì con người sẽ không còn thấy khốn khổ nữa. Đối với hắn, cứ lặp đi lặp lại mãi một kích thích ấy lại là một điều công đức. Tôi nghĩ rằng hắn tin là sẽ đến lúc hắn trở nên chai lì với gian khổ mà không bao giờ ngờ rằng sự gian khổ cuối cùng sẽ hủy hoại luôn đời hắn.

Tôi muốn nói tất cả những cái đó cho K nghe nhưng biết trước là khi nghe tôi giãi bầy phải trái hắn sẽ đùng đùng phản kháng. Và tôi nghĩ bụng, chắc chắn là trong lúc tranh luận, hắn sẽ lại lôi cả một lô những khuôn phép của người thời xưa ra mà dẫn giải lôi thôi. Và đến lúc đó, bắt buộc tôi sẽ phải nêu ra sự khác biệt giữa hắn với những người thời trước. Đến lúc đó hắn sẽ vịn vào điều này mà trách móc rồi lại còn cứng đầu cứng cổ hơn trước để chứng tỏ tính tình trước sau như một của mình. Một khi đã làm như thế, hắn sẽ cảm thấy bị bó buộc phải làm đúng những điều đã nói ra trong khi bàn cãi. Về phương diện ấy, thằng cha này quả thật đáng sợ vô cùng. Mà cũng vĩ đại vô cùng. Hắn sẽ khăng khăng tiến tới chỗ tự mình phá hoại chính mình. Tuy nhiên, dù là tự hắn đi đến thành công hay tự tay phá tan phá nát đời hắn, mình cũng phải nhận rằng hắn quyết không phải là một thằng tầm thường. Dù sao tôi cũng biết quá rõ tính tình của hắn nên không dám nói cho hắn hay những ý nghĩ trong bụng. Hơn nữa, tôi còn sợ rằng gần đây hắn có vẻ bị suy nhược thần kinh, giả như tôi có thuyết phục được hắn thì cũng sẽ làm cho hắn bị kích động kinh khủng. Tôi không sợ phải đôi co cãi cọ với hắn nhưng nghĩ lại nỗi cô đơn ngày trước đã làm cho mình đau đớn biết bao nhiêu nên ngày nay không nỡ lòng nào làm thằng bạn thân phải rơi vào cảnh ngộ cô đơn như mình ngày trước - hoặc tệ hơn nữa, xô đẩy hắn vào một cảnh ngộ cô đơn đáng sợ hơn của tôi ngày trước. Vì vậy ngay cả sau khi hắn đã dọn về ở cùng tôi vẫn cố gắng tránh né việc phê bình lối sống của hắn. Tôi quyết định lặng lẽ đợi chờ xem hoàn cảnh chung quanh sẽ làm cho hắn thay đổi thế nào.

23

TÔI LÉN ĐẾN NHÀ BÀ CHỦ và cô chủ tìm cách nói chuyện với K càng nhiều càng hay. Tôi tin rằng nếp sống thầm lặng của K từ trước tới giờ đã có tác dụng tai hại đến hắn. Cứ nghĩ đến trái tim của hắn là tôi lại nghĩ tới cục sắt lâu ngày chẳng được đem dùng nên đã bị hoen rỉ. Bà chủ nghe tôi nhờ, cười mà bảo K là thứ người thật rất khó bắt chuyện. Như thể cho tôi hiểu rõ cô chủ đã kể lại một cuộc gặp gỡ giữa K với cô nàng. Nàng đi đến gần K, làm ra vẻ hỏi xem trong lò sưởi của hắn có còn than lửa hay không. Hắn trả lời là không. Đến khi nàng hỏi có cần đốt lửa hay không, hắn cũng trả lời gọn lỏn là không. Nàng hỏi tiếp thế hắn không thấy lạnh hay sao thì hắn bảo là có nhưng không thấy cần đốt lửa làm gì rồi hắn ngậm miệng ra điều không muốn nói tiếp nữa.

Tôi thấy khó mà có thể bật cười trước một câu chuyện như thế cùng những lời phê bình đại khái: "Anh ấy thật là kỳ cục, phải không?". Tôi thấy cần phải giải thích qua loa cho hai mẹ con bà chủ hiểu là đang vào mùa xuân thật ra cũng chẳng cần gì lắm mà phải nhóm lửa trong lò. Tuy nhiên, tôi cũng phải nhận là quả thật hai mẹ con bà chủ chẳng phải là vô lý khi cho rằng K là một thằng rất khó bắt chuyện.

Tôi cố gắng làm trung tâm liên lạc giữa K và hai người đàn bà con gái. Nếu khi nào trò chuyện cùng K ở nhà, bao giờ tôi cũng tìm cách mời hai mẹ con bà chủ vào ngồi chung phòng và khi nào trò chuyện cùng hai mẹ con bà chủ, tôi cũng tìm cách lôi K đến cùng ngồi nói chuyện cho vui. Tùy mỗi trường hợp dùng một phương pháp, tôi thật đã tìm hết cách cho mấy người đó gần gũi với nhau. Dĩ nhiên là K chẳng thấy hứng thú gì cả. Có khi đang ngồi cùng cả nhà hắn chợt lẳng lặng đứng dậy đi ra ngoài, chẳng nói chẳng rằng chi hết. Lại có lúc hắn không chịu ra khỏi phòng riêng khi tôi đến gọi nữa. Có lần hắn hỏi tôi: "Tại sao cậu lại cứ khoái nói những câu chuyện dớ dẩn không đâu như vậy?". Tôi chỉ cười tuy rằng đáy lòng biết là mình đang bị hắn khinh miệt.

Theo một ý nghĩa nào đó, rất có thể là tôi đang bị hắn khinh miệt thật vì hắn có cái nhìn cao xa hơn tôi rất nhiều, tôi không phủ nhận điều đó. Nhưng nếu chỉ có cái nhìn cao xa mà thôi thì con người ắt đã bị méo mó, lệch lạc không sao chịu nổi rồi. Tôi quyết định là dù sao đi nữa, trước tiên ta cũng cần phải sống y như mọi người - dù cho đầu óc ta có chứa đầy những cảnh tượng lớn lao, cao cả đến đâu cũng vậy, nếu như ta không sống cho ra sống, rốt cuộc ta vẫn chỉ là một kẻ vô tích sự mà thôi. Cố gắng làm cho K sống cuộc đời bình thường hơn, tôi phải dùng đủ mọi "thủ đoạn" để thúc đẩy dỗ dành hắn gặp gỡ, chuyện trò với hai người khác phái càng nhiều càng lâu thì càng tốt. Tôi nghĩ bụng một khi đã quá quen thuộc với bầu không khí dường như do hai người khác phái tạo ra, hắn sẽ đem được một dòng máu mới mẻ vào trong con người hắn.

Thí nghiệm của tôi dường như đã thành công dần dần. Điều mà ban đầu có vẻ hết sức khó khăn nay đã càng ngày càng dễ đạt được. Tôi nghĩ là K đang tỉnh ngộ để nhận biết sự hiện hữu của thế giới khác bên ngoài thế giới của riêng hắn. Một hôm cu cậu bảo tôi rằng thật ra đàn bà con gái cũng chẳng đến nỗi đáng ghét, đáng khinh như mình tưởng. Hắn có cái lối vẫn luôn luôn đòi hỏi ở đàn bà con gái một sự hiểu biết và học hỏi y hệt như ở đàn ông con trai. Và vì không được như ý, hắn quay ra khinh miệt họ. Hắn không biết rằng phải nhìn đàn bà con gái với một ánh mắt khác hẳn. Tôi bảo hắn: "Nếu cậu và tớ, hai thằng con trai cùng chí hướng cùng không lấy vợ và cứ mãi mãi chuyện trò với nhau cho tới khi về với đất mẹ thì rốt cuộc cả hai đứa mình cũng chỉ tiến bước trên hai con đường song song chẳng bao giờ gặp nhau được cả". Hắn đáp: "Hẳn là như thế". Trong lúc nói vậy, tôi đang mơ tưởng đến cô chủ nên lời nói chẳng nhiều thì ít cũng bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, tôi không hề hé miệng đả động chút nào cho K thấy những gì ẩn náu bên trong nhận xét của mình.

Tôi rất vui lòng khi thấy hắn dần dần biết ngoi đầu ra khỏi bức tường thành sách vở để tâm hồn hắn thoát ra khỏi cái lồng giam hãm trong bấy nhiêu lâu. Chính đó là mục đích đầu tiên của tôi khi lôi kéo hắn vào trong nhà này và dĩ nhiên là tôi sung sướng khi nhìn thấy mình thành công tốt đẹp. Tôi nói cho hai mẹ con bà chủ hay ý nghĩ của mình - tuy không hở một lời nào cho K biết hết - hai người cũng có vẻ vui lòng như tôi vậy.

24

TUY K VÀ TÔI HỌC CÙNG một phân khoa song không theo cùng một ngành chuyên môn, tự nhiên là chúng tôi đi về theo những giờ giấc khác nhau. Khi nào về nhà trước, tôi chỉ việc đi qua phòng hắn vào phòng mình nhưng khi nào về sau hắn, bao giờ tôi cũng có lệ chào hỏi đôi lời. Khi đó dù đang đọc bất cứ sách gì bao giờ K cũng thường ngẩng đầu đưa mắt nhìn lên một chút để đáp lại: "Cậu mới về!". Tôi thường im lặng gật đầu hoặc đáp gọn một tiếng "Ờ!" khi đi qua bàn học hắn.

Một hôm tình cờ có việc, trên đường về phải ghé qua Kanda nên tôi về đến nhà muộn hơn thường lệ. Vội vàng rảo bước đẩy cửa đi vào, đúng lúc đó tôi nghe có tiếng cô chủ từ phòng K dội ra. Ngay trước cổng ngoài là phòng uống trà, ăn sáng tiếp đó là phòng cô chủ. Bên trái là phòng K rồi đến phòng tôi. Tôi đã sống trong nhà này quá lâu nên chỉ nghe thoáng qua là biết liền tiếng nói từ phòng nào vang ra bên ngoài. Tôi nhanh nhẹn khép cửa lại. Cô chủ nín bặt không nói năng gì nữa. Trong lúc đang tháo đôi ủng - tôi mới mua đôi ủng dây rợ chằng chịt, lúc đó được coi là rất hợp thời trang - thì trong phòng K đã lặng ngắt không một tiếng người. Tôi thấy thật là lạ lùng. Hay là mình nghe lầm chăng? Nhưng rõ ràng là, khi mở cửa bước vào phòng K, tôi thấy hai cô cậu đang ngồi bên nhau trông ấm cúng đáo để thế kia mà! K hỏi: "Cậu mới về hả?", còn cô chủ vẫn ngồi một chỗ hỏi theo: "Cậu đã về nhà". Có thể là tôi tưởng tượng song tôi nghĩ là mình quả có thấy trong cái cách chào hỏi của nàng có vẻ gì lúng túng, sượng sùng. Giọng nàng có vẻ không được tự nhiên. Tôi hỏi cô chủ: "Bà chủ đâu rồi cô?" Câu hỏi không có ý nghĩa gì sâu xa hết, tôi hỏi thế chỉ vì thấy căn nhà có vẻ vắng lặng khác thường vậy thôi.

Thì ra bà chủ không có ở nhà, bà đã đi ra phố cùng chị người làm. Như vậy trong nhà chỉ có một mình K với cô chủ mà thôi. Tôi không khỏi ngạc nhiên mặc dù tôi đã ở khá lâu trong căn nhà này - dĩ nhiên là lâu hơn K rất nhiều - mà có bao giờ bà chủ để tôi ở nhà một mình với con gái bà đâu? Tôi hỏi cô chủ là có phải bà chủ có việc gì vội vã, gấp gáp lắm hay không thì nàng chỉ đáp lại bằng một tiếng cười. Vẫn biết là đàn bà con gái vẫn có cái thói hay cười vớ vẩn như vậy nhưng tôi chúa ghét cái lối cười của họ vào những lúc như thế này. Tôi cũng biết đó là một điểm rất thông thường nơi các cô gái trẻ tuổi nhưng dù sao cũng phải nhận rằng cô chủ quả có cái thói kiếm cớ mà cười trong những chuyện chẳng ra đâu vào đâu. Tuy nhiên, khi nhìn thấy vẻ mặt tôi có dáng không vui, nàng liền nín cười ngay lập tức trả lời rằng: "Không chẳng có việc gì gấp gáp đâu". Nghĩ mình chẳng qua chỉ là một khách trọ đâu có quyền gì tra hỏi nàng thêm, tôi đành ngậm miệng, không nói năng gì nữa.

Tôi vừa mới thay quần áo xong thì bà chủ cùng chị người làm đã trở về. Ngay sau đó chúng tôi ngồi vào bàn ăn bữa cơm tối. Nhà trọ này cung cấp tất cả mọi thứ cho khách trọ nên trước đây khi tôi chưa quen thân gia đình bà chủ thì chị người làm vẫn thường mang một mâm riêng vào phòng cho tôi nhưng ít lâu sau, coi tôi như người trong nhà nên cứ đến giờ ăn là họ lại gọi tôi ra ngồi ăn cùng. Do đó, khi K mới dọn đến ở, tôi chủ trương là cho hắn vào ngồi ăn chung với cả nhà cho vui. Và để tỏ ý biết ơn là họ làm theo lời mình, tôi đã mua một cái bàn ăn nhẹ, bằng gỗ mỏng, trông thật bóng bẩy đẹp tốt, lại có chân gấp để tặng mẹ con bà chủ. Ngày nay dường như nhà nào cũng có loại bàn như thế nhưng vào dạo đó, cả một vùng xung quanh ít nhà sắm được. Tôi lại còn cầu kì đi thửa một cái bàn đặc biệt do tay thợ khéo chuyên về đồ gỗ ở Ochanomizu làm ra. Chính lúc chúng tôi đang quây quần quanh cái bàn này thì bà chủ cho tôi biết là cái hôm ấy, người bán cá đã không đem cá tới nhà như thường lệ nên bà đã phải vội vàng ra chợ mua cá về cho chúng tôi ăn. Nghe nói, tôi tự nhủ lòng với người ở trọ trong nhà việc gì mà bà phải mất công như thế nhỉ. Cô chủ nhìn thẳng mặt tôi và lại cười nhưng khi bị mẹ mắng thì im bặt liền.

25

THẾ RỒI MỘT TUẦN LỄ sau lúc trở về nhà, một lần nữa tôi lại bắt gặp cô chủ cùng K ngồi trò chuyện với nhau trong phòng hắn. Lần này vừa mới nhìn thấy mặt tôi là cô chủ cười liền. Tôi nghĩ bụng có lẽ phải hỏi cô ta có gì mà cười mới được, nhưng thay vì hỏi vậy tôi lại lẳng lặng cắm đầu đi về phòng mình chẳng hé miệng nói lấy một lời, chẳng để cho K kịp có thì giờ chào hỏi theo như thường lệ: "Cậu mới về đấy à". Ngay sau đó, tôi nghe tiếng cô chủ kéo cánh cửa trở về phòng uống trà ăn sáng. Lúc ăn cơm tối cô ả lại còn bảo rằng tôi là con người kỳ cục. Tôi chẳng buồn hỏi tại sao mà kỳ cục nhưng nhận thấy bà chủ đang trừng mắt nhìn cô con gái.

Sau bữa ăn, tôi lôi kéo K đi tản bộ một vòng chơi. Từ phía sau Truyền Thông Viện, hai đứa tôi đi vòng ra vườn bách thảo rồi trở về dưới chân con dốc Tomizaka. Đường đi chẳng phải là ngắn nhưng suốt dọc đường hai đứa tôi chuyện trò rất ít. Do bản tính K vốn ít nói hơn tôi mặc dù chính tôi cũng chẳng phải là tay đa biện gì, tuy nhiên trong dịp này tôi vẫn cố bắt chuyện với hắn, chính ra tôi muốn bàn luận với hắn về vấn đề gia đình một mẹ một con mà hai đứa tôi đang ở trọ. Tôi muốn biết là K coi hai mẹ con bà chủ ra thế nào nhưng với những câu hỏi tôi nêu ra, hắn trả lời thật là vu vơ mờ mịt khiến mình chẳng hiểu là hắn định nói chuyện trên trời dưới biển gì nữa. Tuy nhiên, dù có mù mịt thật đấy nhưng những câu trả lời của hắn đều gọn gàng, chỉ tỏ bày cái ý chính mà thôi. Dường như hắn chú ý đến ngành học chuyên môn của hắn hơn là hai mẹ con nhà này. Thật thế, kỳ thi cuối năm thứ hai của chúng tôi đã sắp đến gần và tôi cũng phải nhận là xét theo lập trình phổ thông của người đời thì K xử sự ra dáng một sinh viên hơn tôi rất nhiền. Tôi nhớ hắn đã làm tôi kinh ngạc khi nói đến Swedenborg chẳng hạn - nghe hắn nói tôi mới thấy mình thật chẳng khác gì một thằng vô học cả.

Khi hai đứa tôi đều thi đậu, bà chủ tỏ ý rất đẹp lòng: "Thế là bây giờ các cậu chỉ còn một năm nữa là tốt nghiệp rồi". Cả cô chủ - niềm kiêu hãnh thực sự của bà - cũng sắp tốt nghiệp đến nơi, nhưng K lại bảo tôi rằng cái bọn con gái sắp ra trường mà vẫn có vẻ như chưa học hỏi được gì hết cả. Hắn chẳng thèm ngó ngàng gì đến những môn cô chủ đã học được bên ngoài nhà trường chẳng hạn như gẩy đàn, cắm hoa và may vá... Một lần nữa, tôi bảo thẳng mặt hắn là xét đoán giá trị đàn bà con gái theo cái lối của hắn là không được. Hắn chẳng hề cãi lại nhưng cũng chẳng tỏ vẻ gì là chịu nghe theo lời tôi. Ấy vậy mà tôi vẫn thấy vui lòng. Giọng điệu hắn dường như cho tôi thấy là hắn vẫn khinh miệt đàn bà con gái nên không thèm bàn luận nghiêm chỉnh đến những chuyện liên quan đến họ. Tôi đi đến kết luận là cô chủ - người mà tôi coi là đại biểu cho tất cả những đức tính cao đẹp của phụ nữ - đối với K thực ra cũng chẳng đáng kể vào đâu. Bấy giờ, rõ ràng là tôi đã sinh lòng đố kị đối với hắn rồi.

Tôi rủ hắn nên cùng đi chơi đâu đó trong dịp hè sắp tới. Hắn bảo là hắn chẳng ham rời Tokyo chút nào. Hắn chưa có ý định đi chơi đâu hết nhưng nếu tôi lôi kéo thì hắn cũng sẵn sàng đi cùng. Tôi hỏi tại sao hắn cứ nằm ì một chỗ chẳng chịu đi đâu hết vậy thì hắn trả lời là chẳng có một lý do đặc biệt nào hết. Đi mãi làm gì, thà nằm nhà đọc sách còn hơn. Tôi bảo rằng nếu hai đứa đi cùng đến một nơi nghỉ mát nào đó rồi nằm nơi khí hậu mát mẻ mà đọc sách, há chẳng có lợi cho sức khỏe hơn hay sao thì hắn đáp rằng nếu tôi muốn đi chơi xa là vì lẽ ấy thì tôi cứ việc đi một mình, có ai bảo sao đâu. Ấy cái gì chứ cái đó thì không được rồi! Tôi đâu muốn để cho hắn ở lại nhà một mình. Đã từ lâu nay, tôi đâm ra khó chịu khi thấy là hắn càng ngày càng thân thiết với hai mẹ con bà chủ hơn. Hẳn là chú muốn hỏi: "Thế chẳng phải là chính ông đã ép họ phải đón nhận, xin họ phải xử thân với anh chàng này hay sao?". Quả thật, tôi chẳng khác gì một thằng khùng. Thấy hai đứa chúng tôi chẳng bao giờ thỏa thuận được với nhau bất cứ điều gì nên bà chủ bàn góp. Cuối cùng bà quyết định là đến dịp hè, cả hai thằng đều đi nghỉ mát ở Boshu.

26

K LÀ THẰNG ÍT KHI ĐI ĐÂU XA, còn tôi đến Boshu lần này mới là lần đầu, cả hai đứa đều chẳng biết gì về miền đất này, nên khi thuyền vừa tới nơi, hai thằng đã vội vã lên bờ ngay. Tôi nhớ rõ là cả hai đứa dắt nhau đến một nơi gọi là Hota. Bây giờ thì nơi ấy đã đổi khác hết rồi, nhưng vào dạo ấy còn là một làng chài lưới thật là gớm ghiếc. Đi đến chỗ nào cũng thấy mùi cá xông lên hôi tanh nồng nặc và bơi ở chỗ nào chúng tôi cũng bị sóng đánh ngập đầu, đánh tạt vào những hòn đá to, sắc nhọn khiến khi ngoi đầu lên được thì đứa nào cũng bị sây sát khắp người.

Chẳng mấy chốc, tôi thấy chán nơi này nhưng K có vẻ bơ thờ, chẳng ra thích mà cũng chẳng ra không thích. Mặc dù chẳng bao giờ hắn ngoi lên bờ mà không bị sứt sẹo lung tung nhưng ít nhất bề ngoài hắn dường như vẫn có vẻ hoàn toàn bình thản trước khung cảnh quanh mình. Cuối cùng, tôi thuyết phục hắn Hota thật chán ngắt. Thế rồi hai đứa tôi kéo nhau đi đến Tomiura rồi qua Nako. Vào dạo đó, sinh viên rất khoái khu bờ biển này và chúng tôi tìm được một chỗ để bơi lội thật dễ dàng. K và tôi thường ngồi trên những tảng đá bên bờ, đưa mắt ngắm nhìn mặt biển trải dài đến tận chân trời xa tít hoặc đáy biển trong suốt với những bãi cát trải dài. Quang cảnh phía dưới những tảng đá thật đẹp đẽ đặc biệt. Chúng tôi có thể nhìn thấy rõ những con cá tung tăng bơi lội trong làn nước trong vắt, có con màu đỏ, có con màu xanh - thật không bao giờ những con cá lại đẹp mắt như thế này.

Tôi thường mang sách ra ngồi đọc trên những tảng đá còn K thì ngược lại, hắn cứ lặng lẽ ngồi bên tôi chẳng nói chẳng rằng. Tôi chẳng rõ là hắn đang trầm tư hay đang đắm mình trong cảnh sắc chung quanh hoặc là đang mơ mơ màng màng mà ngủ ngày nữa. Thỉnh thoảng tôi đưa mắt nhìn lên hỏi xem hắn đang làm gì thì hắn trả lời gọn thon lỏn là chẳng làm gì hết. Đôi lúc tôi ước ao giá mà cái người ngồi bên cạnh mình lặng lẽ như thế này không phải là K mà là cô chủ thì thật là thú vị biết bao nhiêu. Nhưng chẳng may cái ý nghĩ thích thú này lại đưa tôi đi xa hơn nữa, tôi lại băn khoăn tự hỏi không biết có phải là K cũng đang ngồi đo đắn mình trong một niềm ao ước như chính tôi hay chăng? Thế rồi tôi đâm ra bứt rứt và dù đang đọc cuốn sách gì cũng thấy chán ngắt, tôi thường hét lên thật to. Ngâm một bài thơ hay hát một bài ca, tôi chẳng còn thấy thú vị gì nữa nên tôi thường gào lên, thét lên như một tên mọi rợ không kìm hãm nổi mình. Có lần tôi đột nhiên nắm lấy cổ áo K mà hỏi: "Này! tớ xô cậu xuống biển một cái chơi nhé!". K không hề nhúc nhích, cũng chẳng thèm quay mặt lại, hắn cứ nhẩn nha trả lời: "Thế cũng hay đấy! xin cứ tự nhiên." Nghe hắn nói vậy, tôi đành buông tay.

Vào dạo đó, hình như tình trạng suy nhược thần kinh của K đã giảm bớt nhiều nhưng ngược lại đầu óc tôi càng ngày càng căng thẳng, xốn xang theo một tỉ lệ ngược lại. Nhìn cái vẻ lững lờ bình thản của K mà tôi thấy thèm. Tôi đâm ra ghét hắn. Điều làm cho tôi bực mình nhất là dù cho tôi có làm cái gì đi nữa, K cũng chẳng thèm để ý đến tôi lấy một mảy may. Tôi cho rằng đó là dấu hiệu sự tự tin của K, nhưng việc gần đây hắn càng ngày càng có vẻ tự tin hơn thật chẳng làm cho tôi vừa ý chút nào. Tôi muốn tìm ra cái lý do chân thật đã khiến K đổi thay được như thế. Liệu có phải là hắn đã lạc quan như vậy chỉ vì một lần nữa hắn thấy việc học hành tấn tới cùng cái tiền đồ đẹp tươi của hắn hay chăng? Nếu quả như vậy thì tôi chẳng có lý do gì mà phải cân nhắc lợi hại để thấy sự xung đột quyền lợi giữa hai đứa. Thật vậy, tôi sẽ tìm thấy sự mãn nguyện trong việc nhận ra rằng những cố gắng giúp đỡ hắn của mình hóa ra không đến nỗi vô nghĩa. Tuy nhiên, nếu sự thanh thản mới mẻ trong tâm hồn hắn bắt nguồn từ tình yêu đối với cô chủ thì tôi thấy thật không làm sao có thể tha thứ cho hắn được. Hình như K hoàn toàn không hay biết tí gì về mối tình của tôi đối với nàng. Dĩ nhiên là tôi đã cẩn thận giữ gìn không để lộ tí gì về việc ấy nhưng rõ ràng là trong những chuyện như thế thì K là một thằng hoàn toàn có vẻ đờ đẫn khù khờ. Và tôi cũng phải thú thật rằng chính cái vẻ đờ đẫn khù khờ của hắn mà tôi đã yên lòng lôi hắn về ở chung nhà, không chút ngại ngần gì hết.

27

TÔI ĐÃ ĐỊNH THỔ LỘ nỗi niềm với K vào lúc này. Thật ra, lắm lúc tôi đã muốn làm vậy rồi nhưng không làm sao tìm hay tạo được một cơ hội để khơi mào câu chuyện cho được dễ dàng, tự nhiên cả. Cứ mỗi khi nghĩ lại chuyện cũ, tôi lại thấy cả lũ bè bạn của tôi dạo đó kể cũng lạ lùng, chẳng có thằng nào dám mạnh miệng nói tới những chuyện quen biết đi lại của mình với đàn bà con gái cả. Tôi nghĩ là thật ra lắm thằng trong bọn cũng chẳng có cái quái gì mà nói nhưng dù sao đi nữa thì cả bè cả lũ hình như đều không có thói quen trao đổi với nhau những câu chuyện tâm tình có quan hệ đến phái nữ. Chú là người quen hít thở bầu không khí tự do ngày nay hẳn là thấy điều này hết sức lạ lùng Tôi sẽ để chú tự mình so sánh rồi phán đoán xem có phải là bọn tôi vẫn còn quen nề nếp chỉn chu coi trọng hình thức đạo đức hay chỉ vì có tích cách hay bẽn lẽn thẹn thùng mà thôi.

K và tôi, hai đứa là bạn thân nên chẳng có chuyện gì là không đem ra bàn luận với nhau. Đôi khi chúng tôi cũng nói đến cả chuyện yêu đương nhưng chẳng qua chỉ là nói mép đấy mà thôi, chưa bao giờ vượt qua khỏi những lý luận trừu tượng cả. Và như tôi đã nói, rất ít khi bọn tôi bàn luận đến đề tài đó. Chúng tôi chẳng mấy khi nói đến những chuyện gì khác ngoài những vấn đề đại để như sách vở, học vấn, sự nghiệp, tương lai, hoài bão hay là cách tu dưỡng tấm thân v.v... Tuy là bạn thân với nhau nhưng hai đứa tôi vẫn nghiêm chỉnh giữ lễ nên tôi thấy thật khó lòng mà vượt qua cái hình thức thủ lễ nghiêm chỉnh này. Tình thân thiết giữa hai đứa tôi đã có một bản chất vững vàng chắc chắn như thế nên tôi không làm sao có thể mở đầu câu chuyện với cái giọng đột ngột để làm đổ vỡ tất cả được. Lắm lúc tôi đã định kể rõ câu chuyện cô chủ cho K nghe nhưng luôn luôn tôi lại bị bức tường thủ lễ ấy chắn ngang trước mặt. Quá ngán ngẩm, tôi ước gì có thể khoét phăng một cái lỗ ở nơi nào đó trên đầu hắn để cho một làn không khí dịu dàng êm ái có thể lọt vào trong.

Đọc đến đây hẳn là chú phải phì cười khi thấy câu chuyện có vẻ như không sao mà nghe lọt tai cho nổi. Ấy thế mà lúc ấy tôi lại đang cuống quýt tối mù, thật hết sức khốn quẫn. Tôi vẫn rụt rè nhút nhát chẳng khác khi ở Tokyo chút nào. Tôi quan sát từng li từng tí, hy vọng sẽ nắm được cơ hội để thổ lộ nỗi niềm với hắn nhưng chẳng thấy có lúc nào hắn nhô đầu ra khỏi cái lớp vỏ khép kín cao ngạo của hắn cả. Thật như thể trái tim hắn đã được phết một lớp sơn đen dày đến độ không còn một chút màu hồng nào có thể thấm qua nổi nữa.

Tuy nhiên, cũng có lắm lúc tôi cảm thấy an lòng trước cái vẻ cứng cỏi làm cao của hắn. Rồi tôi thấy ăn năn hối hận là đã nghi kị một con người như thế, và tôi thầm tạ lỗi cùng hắn. Tôi đâm ra tự khinh ghét vì cái bản tính tầm thường hèn mọn của chính mình. Tuy vậy, chẳng bao giờ tôi lại thấy ăn năn hối hận được lâu bởi vì ngay sau đó, tôi lại bị những mối nghi ngờ gặm nhấm tim gan. Vào những lúc đó, tôi thường đem mình mà so sánh với K - dĩ nhiên là một cách bất lợi vì lẽ cái ước muốn so sánh bắt nguồn ngay từ nghi ngờ. Có điều chắc chắn là tôi thường mình tự nhủ mình là hắn có cái dung mạo được nhiều con gái thích hơn tôi và không hề có cái tính tình tủn mủn tặt mặt như tôi, dĩ nhiên là các cô con gái phải thấy hắn dễ yêu hơn tôi rất nhiều. Còn cái dáng vẻ lơ là của hắn có khi đàn bà con gái lại coi là dáng vẻ hiên ngang của trang nam nhi cũng chưa biết chừng. Tuy hai đứa tôi học hai ngành chuyên môn khác nhau nhưng tôi thừa biết là ngay cả về học lực tôi cũng không theo kịp hắn. Rút lại xem ra thì hắn có ưu thế hơn tôi rất nhiều và dù xét theo cách nào thì tôi cũng tự biết mình không sao địch lại hắn. Và vì thế sự an tâm của tôi chỉ trong chốc lát lại bị mối bất an lấn át.

Nhận thấy tôi cứ bứt rứt đứng ngồi không yên, K bảo rằng nếu hai đứa lại dắt díu nhau trở lại Tokyo thì cũng chẳng sao. Nhưng vừa nghe hắn nói đến việc trở lại Tokyo là tôi đã thấy ngán ngẩm ngần ngại. Thật ra, tôi không muốn cho hắn trở lại Tokyo nữa kìa. Thế là chúng tôi quyết định đi khắp mỏm Boshu. Chúng tôi cứ tiếp tục cất bước, hổn ha hổn hển dưới ánh mặt trời gay gắt đâm sâu vào da thịt. Bước chân dường như vô định, tôi thấy chuyến đi chẳng còn có ý nghĩa gì, tôi nửa đùa nửa thật nói với K như thế. "Chỉ vì có chân có cẳng nên hai đứa mình cứ phải bước đi đó thôi" - hắn trả lời. Khi nào quá nóng bức, hai thằng cởi hết áo quần nhảy ùm xuống biển mà tắm cho mát. Cứ đi nắng rồi lại tắm biển mãi như thế nên chiều cả hai đứa tôi đều mệt lử cả người, nhấc mình không nổi nữa.

28

CUỐC BỘ DƯỚI NẮNG mãi như thế tự nhiên là thế nào thân thể cũng mỏi mệt nhưng mình không cảm thấy như đang ốm đau, mà như thể là tâm hồn mình đã đi tìm nơi trú ngụ ở một xác thân xa lạ nào khác vậy. Tôi vẫn trò chuyện với K như thường nhưng cảm thấy lòng mình như đã đổi thay hẳn. Sự thân thiết cùng sự đố kị của tôi đối với hắn đã khoác cho chuyến đi này một tính chất kì lạ. Điều tôi muốn nói là có lẽ vì hai đứa cùng cuốc bộ dưới nắng, cùng bơi lội dưới nước mà mối quan hệ giữa hai thằng đã tạm thời chuyển sang một bình diện mới lạ. Hai đứa tôi thật giống như hai người bán hàng rong đem hàng đi bán thật xa đã ngẫu nhiên gặp nhau trên đường dài, cả hai đều trò chuyện với nhau nhưng cả hai đều chẳng bao giờ dây dưa động chạm đến một vấn đề nào quan trọng cả.

Chúng tôi cứ cất bước như thế tới Choshi, giữa đường có xảy ra một việc bất ngờ đến nay tôi vẫn còn nhớ rõ mồn một. Trước khi rời Boshu, hai đứa tôi ghé qua một miền gọi là Kominato để đến xem vũng cá điêu. Từ đó đến nay đã trải qua bao nhiêu năm rồi, lại thêm tôi cũng chẳng thấy hứng thú gì đối với những chuyện như thế nên tôi không thể nhớ rõ tất cả mọi điều nhưng nghe người ta kể lại thì Nichiren đã chào đời tại chính miền Kominato này. Theo truyền thuyết thì đúng vào ngày Nichiren [1] chào đời, có hai con cá điêu đã dạt vào bờ. Từ đó trở đi, để tỏ lòng tôn kính, dân chài trong thôn luôn luôn kiêng cữ không bao giờ đánh cá trong vịnh, nghe nói vì vậy trong vịnh có không biết bao nhiêu là cá điêu. Chúng tôi bèn thuê một chiếc thuyền nhỏ ra ngoài vịnh xem cá. Trước bức họa sóng nước chập trùng cùng những con cá màu tía bơi lội tung tăng, tôi ngắm nhìn cảnh tượng lý thú tưởng đến không bao giờ chán mắt. Nhưng K thì có vẻ như chẳng thấy hứng thú như tôi. Dường như hắn đang nghĩ đến Nichiren thượng nhân thì phải. Trong làng có một ngôi chùa gọi là Đản Sinh Tự, có lẽ được gọi như thế vì Nichiren đã ra đời tại nơi này, ngôi chùa tất nhiên là đồ sộ đẹp mắt. K ngỏ ý muốn vào ra mắt tu sĩ trụ trì. Thật ra cả hai đứa tôi trong lúc ấy đều áo quần lôi thôi lốc thốc, nhất là K trông lại càng thảm hại, cái mũ hắn đã bị gió biển cuốn bay mất ngay khi hai đứa đi dọc bên bờ nên lúc này hắn đội một cái mũ cói trên đầu. Quần áo cả hai đứa tôi đều có bụi đất bám đầy, mồ hôi nồng nặc. Tôi nghĩ là tu sĩ trụ trì sẽ chẳng khi nào thèm tiếp hai thằng thất tha thất thểu như thế và bảo thẳng K như vậy nhưng hắn cứ khăng khăng một mực làm theo ý riêng. Lúc hai đứa đã tới cổng ngoài, hắn còn bảo tôi: "Nếu cậu ngại ngùng không muốn bước vào thì cứ việc đứng ngoài chùa mà chờ". Thế là tôi đành phải bước chân theo hắn mặc dù vẫn cứ đinh ninh trong bụng là vị trụ trì sẽ chẳng bao giờ thèm tiếp hai đứa như thế này. Nhưng tôi đã lầm to, tất cả các ông sư trong chùa đều nhã nhặn hơn tôi tưởng rất nhiều. Họ dẫn hai đứa tôi vào một căn phòng đẹp đẽ, rộng rãi và vị trụ trì tiếp chúng tôi ở đó. Dạo ấy tôi có những thích thú khác hẳn K vì thế tôi đã không lắng nghe những lời trao đổi giữa K và vị trụ trì. Tôi chỉ biết là K đã hỏi ông ta rất nhiều điều về Nichiren. Khi vị trụ trì nói cho hắn biết rằng Nichiren là tay viết chữ thảo rất giỏi đến nỗi được người đời gọi là Sô - Nichiren (Thảo Nhật Liên). Tôi còn nhớ rõ rằng K vốn là thằng viết chữ như gà bới đã ngồi nghệt mặt ra. Hẳn là hắn cho rằng điều ấy chẳng có gì đáng để ý. Rõ ràng là hắn chờ đợi vị sư nói cho hắn nghe một điều gì sâu xa hơn về thượng nhân Nichiren này. Tôi không biết là K liệu có được vừa lòng về câu chuyện nhà sư kể lại cho nghe hay không, chỉ biết là khi hai đứa vừa ra khỏi cổng chùa, K đã kể lại một lô những chuyện về Nichiren, nghe mãi không hết. Tôi quá nóng bức và mệt mỏi nên chẳng thấy hứng thú gì, chỉ gượng gạo đưa đẩy mấy lời lấy lệ, nghe thật chán ngắt. Chỉ một lúc sau tôi ngậm miệng luôn, chẳng buồn nói năng gì nữa.

Tôi nghĩ là để đến tối hôm sau hai đứa sẽ đem vấn đề ấy ra bàn luận, chẳng vội vã làm gì cho mệt. Chúng tôi vào một quán ăn dùng bữa tối rồi sửa soạn đi ngủ liền. Tôi nhận thấy K có vẻ không vui vì sự thờ ơ của tôi đối với những chuyện hắn đã kể lại về Nichiren ngày hôm trước. Hắn bảo tôi rằng làm người mà không có lòng hướng thượng về tinh thần thì chỉ là một thằng ngớ ngẩn ngây ngô và hắn bắt đầu công kích tôi về cái thái độ khinh bạc ngày hôm trước. Nỗi băn khoăn lo lắng vì cô chủ đã làm cho tôi chột dạ mếch lòng hơn thường lệ trước những lời nói gần như khinh miệt của K, tôi bèn bắt đầu lên tiếng tự bào chữa.

29

TÔI NHỚ LÀ DẠO ĐÓ mình hay dùng mấy tiếng "nhân tính" và K thường đáp lại rằng tôi chỉ nấp sau mấy tiếng đó để che giấu những nhược điểm của mình. Sau này nghĩ lại tôi mới chịu là hắn nói đúng. Tuy nhiên sau này phản tỉnh tôi mới thấy lúc đó, khi cố gắng bắt hắn phải chịu nhận là hắn thiếu nhân tính tôi đã có giọng gây gổ, chẳng còn giữ được giọng khách quan trong khi phản kháng hắn nữa. Tôi đã khăng khăng ôm chặt lấy chủ trương của mình. Cuối cùng K hỏi tôi vì lý do gì mà bảo hắn là thiếu nhân tính. Tôi trả lời là thật ra hắn có nhiều nhân tính - có lẽ còn quá nhiều nữa kia - song cứ nghe cái miệng hắn nói người ta chẳng ai đoán được điều gì. Hơn nữa, tôi nói, hắn lại đang cố gắng gớm ghê để sinh sống và hành động theo một cung cách chẳng giống con người thông thường lấy chút xíu nào.

Khi nghe tôi nói thế K bèn ngưng tranh luận liền. Hắn chỉ nói rằng công phu tu dưỡng chưa được đầy đủ nên hắn đã làm cho người khác có vẻ như coi rẻ những điều hắn đang cố gắng làm nên. Lời nói của hắn chẳng những đã làm cho tôi tịt ngòi mà còn khiến cho tôi ăn năn hối hận về những lời nói của mình. Tôi cũng ngậm miệng luôn, không còn lên tiếng biện luận nữa. K trầm giọng nói: "Nếu như cậu biết được những người xưa như tớ biết họ ắt cậu đã không nặng lời công kích như thế này". Những người xưa mà hắn nói đến dĩ nhiên chẳng phải là những trang anh hùng hào kiệt theo cái nghĩa thông thường của người đời mà toàn là những nhà khổ hạnh đã đọa đầy thân xác để cởi gỡ cho linh hồn, những người đã hành hạ xác thân để tìm đường đạt đạo. "Tớ mong cậu hiểu thấu nỗi đau khổ của tớ không biết đến bao nhiêu mà kể".

K và tôi lên giường đi ngủ. Sáng hôm sau, hai đứa lại tiếp tục cuộc đi bộ vòng vo khiến mồ hôi mồ kê đổ ra như suối. Hai đứa chúng tôi lại có thái độ y như hai anh bán hàng rong cùng đi một đường. Tuy nhiên, trên đường đi, thỉnh thoảng cứ nghĩ tới cuộc tranh luận hôm trước là tôi lại ăn năn hối hận là đã bỏ lỡ mất một cơ hội tốt để thổ lộ nỗi niềm cùng hắn. Tôi tự nhủ lẽ ra mình phải thành thật hơn nữa và thay vì dùng những lời lẽ trừu tượng để chê bai mỉa móc hắn, lẽ ra tôi nên nói phăng cho hắn biết cái lý do chân thực nỗi niềm buồn bực của mình và nếu như muốn yên thân, lẽ ra tôi chẳng nên tìm cách giấu giếm việc đó bằng những lời nói bày đặt vẽ vời nữa. Tuy nhiên, tôi phải thú thực là tình thân thiết giữa hai đứa tôi - do sự giao tế vì học vấn cấu thành - đã trở nên một thứ nọa tính nên tôi không còn đủ can đảm mà phá vỡ những khuôn phép đã định nữa. Chú có thể nghĩ rằng tôi yếu lòng như vậy chỉ vì tôi sẵn có tính hợm hĩnh không đâu, nhưng chừng nào chú còn hiểu cho rằng đó không hẳn là sự hợm hĩnh thông thường thì tôi cũng đã lấy làm đẹp lòng lắm rồi.

Khi bọn tôi dắt díu nhau về tới Tokyo thì cả hai đều đã cháy nắng đen sì. Vào lúc ấy, tâm trạng tôi đã thay đổi khủng khiếp và đầu óc tôi không còn bận rộn đến những chuyện vớ vẩn như là K có nhiều nhân tính hay không nữa. Cả K nữa, hắn cũng mất hầu hết cái dáng vẻ con nhà tông giáo, tôi ngờ rằng hắn cũng chẳng buồn băn khoăn nghĩ đến vấn đề thể xác và tâm linh nữa rồi. Giống như là hai dị nhân, hai đứa tôi trố mắt nhìn quang cảnh nhộn nhịp quanh mình. Chúng tôi dừng chân tại Ryogoku và mặc dù nóng bức đến chảy mỡ ra, hai thằng cũng ghé vào hồi hướng viện Shamo (Ở phía đông Ryogoku vùng có nhiều nhà bán chim nổi tiếng) làm một bữa thịt chim căng bụng. Bữa ăn này làm K khỏe khoắn hẳn lên, hắn rủ tôi cùng cuốc bộ thẳng một mạch về tới Koishikawa. Tôi vốn có sức hơn hắn nên đồng ý tức thời. Khi hai đứa về tới nhà, bà chủ nhìn thấy mặt mũi hai thằng mà giật mình kinh ngạc. Không những cả hai thằng đã đen thui vì cháy nắng mà còn gầy rộc cả người vì cuốc bộ quá nhiều. Tuy nhiên, bà chủ lấy lại bình tĩnh ngay, lại còn tử tế khen rằng chúng tôi trông có vẻ cứng cáp, khỏe khoắn. Cô chủ nhìn mẹ cười: "Mẹ thật là mâu thuẫn, nực cười quá đi". Tôi cảm thấy vui vẻ, quên phứt đi rằng lúc cất bước rời Tokyo, mình đã mang đầy trong lòng những nỗi bực dọc đối với nàng. Đi xa lâu ngày, bây giờ trở về chỉ nhìn lại mặt nàng là tôi đã thấy vui vẻ, sung sướng lắm rồi.

30

NGOÀI RA, TÔI LẠI THẤY RẰNG thái độ của cô chủ đối với tôi đã có đôi chút thay đổi. Sau một chuyến đi lâu dài như thế, tất nhiên là khi trở về, thế nào chúng tôi cũng phải bỡ ngỡ mất một thời gian. Ắt là phải nhờ đến bàn tay đàn bà con gái thì mọi sự mới trở lại khuôn phép thông thường. Cả hai mẹ con bà chủ đều ra sức giúp đỡ chúng tôi trong công việc đó. Bà chủ vốn rất mau mắn nhưng điều làm tôi thích thú đặc biệt, ấy là việc cô chủ hình như có vẻ chăm chút cho tôi nhiều hơn là cho K một xíu. Bấy giờ, nếu như nàng lộ vẻ chăm chút cho tôi hơn một cách hớ hênh, vụng về, có lẽ là tôi đã lúng túng ngượng ngùng - có thể còn bực mình không vui là khác. Nhưng may mắn là nàng tỏ ra rất ý tứ và chỉ hơi lộ vẻ thiên tư với tôi một chút xíu mà thôi. Điều đó làm cho tôi sung sướng quá chừng. Nàng tử tế với cả hai đứa tôi nhưng đối với riêng tôi thì có vẻ đặc biệt hơn một tí chút khiến chỉ có riêng tôi nhận ra được mà thôi. Như vậy, K sẽ chẳng có lý do gì mà cảm thấy khó chịu, nét mặt hắn không hề có vẻ gì khác lạ cả. Tôi nghĩ thầm trong bụng là mình đã thắng K một kèo và lòng tôi tràn ngập niềm vui vang ầm một khúc khải hoàn ca rộn rã.

Thế rồi mùa hạ trôi qua. Vào khoảng trung tuần tháng chín, chúng tôi mỗi ngày đi học và về nhà vào những giờ sớm muộn khác nhau. Tính ra trong một tuần có khoảng chừng ba ngày K về nhà trước tôi nhưng trong mấy tuần lễ đầu niên khóa, không có lần nào khi trở về nhà tôi lại thấy bóng cô chủ ở trong phòng hắn cả. Mỗi khi tôi về, K vẫn thường ngước mắt nhìn lên chào hỏi theo thường lệ: "Cậu vừa về đó hả?". Tôi cũng trả lời một cách gọn gàng, máy móc đến gần như chẳng có ý nghĩa gì.

Thế rồi chẳng ngờ một sáng - tôi nghĩ có lẽ vào khoảng trung tuần tháng mười - tôi ngủ quá giấc nên không có thì giờ tìm bộ đồng phục sinh viên đành khoác bừa bộ quốc phục lên người. Và thay vì xỏ đôi giày ống dây rợ lằng nhằng tôi lệt bệt lê đôi dép cỏ tới trường. Thường thường mỗi tuần vào ngày ấy tôi tan học sớm hơn K nên hôm đó lúc đi học về, tôi yên trí là K vẫn chưa về. Thế nhưng vừa định mở cổng ngoài tôi lại nghe thấy có tiếng K trong nhà. Lại còn có cả tiếng cô chủ cười vang lanh lảnh nữa. Vì hôm đó tôi đi dép cỏ chứ không đi giày ống - mỗi khi cởi dây, tháo giày thật lâu lắc - nên chỉ thoáng một cái đã bước tới phòng K rồi. Tôi thấy hắn vẫn ngồi ở bàn viết như thường lệ nhưng cô chủ đã biến đi đằng nào không hay. Đúng lúc mở cửa bước vào, tôi thoáng thấy bóng nàng quay lưng chạy trốn ra phía ngoài. Tôi hỏi K làm sao lại có thể về sớm vậy. Hắn trả lời là hôm đó thấy người không được khỏe nên hắn đã nằm nhà luôn, không đến trường làm gì cho mệt. Tôi đi về phòng mình mà ngồi. Vài phút sau, cô chủ bước vào, tay mang một tách nước trà, miệng cất lời chào hỏi quen thuộc. Tôi thật là thằng đoảng vị vô cùng nên không biết mỉm cười hỏi lại một câu đại khái như: "Tại sao khi thấy tôi, cô lại vội vàng bỏ chạy, đến bây giờ mới trở lại đây?". Và dĩ nhiên là tôi cũng chẳng phải loại người có thể bỏ qua không để bụng những chuyện như thế. Nàng ngồi với tôi có độ vài phút rồi đứng dậy ra ngoài hàng hiên. Nàng đến bên ngoài phòng K rồi người đứng ngoài, kẻ vào trong, trò chuyện với nhau. Nghe lõm bõm câu được câu mất, tôi đoán là hai cô cậu tiếp tục câu chuyện bị ngắt quãng nửa chừng lúc tôi về nhà. Vì không nghe được đoạn đầu câu chuyện nên tôi chẳng làm sao biết được họ đang nói với nhau về những chuyện gì.

Rồi thời gian trôi qua thái độ của cô chủ đối với tôi càng ngày càng có vẻ bình thản lững lờ nhưng tôi nhận thấy rằng đối với K thì càng ngày nàng lại có vẻ thân thiết hơn. Ngay cả những khi có tôi ở nhà nàng cũng thường đến ngoài hàng hiên gọi tên K rồi đi thẳng vào trong phòng hắn ngồi trò chuyện lâu thật là lâu. Hẳn là chú sẽ bảo là hai người sống chung một mái nhà thì có như vậy cũng là lẽ đương nhiên. Tôi cũng phải cho chú biết thêm là khó lòng mà nàng có thể tránh né không bước chân vào phòng hắn được, những thứ như thư từ, quần áo giặt là của hắn bao giờ nàng cũng đem vào tận phòng của hắn cả. Nhưng đối với tôi, kẻ muốn có cái quyền một mình gần gũi bên nàng, muốn chiếm lấy nàng làm của riêng thì có vẻ như chẳng chuyện gì mà nàng phải ra vào phòng hắn quá nhiều đến thế. Quả vậy, đôi khi tôi không sao ngăn nổi cái cảm tưởng là nàng cố ý tránh mặt tôi để được gần gũi với K nữa kia. Chú lại có thể hỏi: "Nếu đã nghĩ vậy tại sao Tiên Sinh không bảo hắn ra khỏi nhà này đi đến chỗ nào thì đi cho khuất mắt?" Nhưng chính tôi đã chủ ý ép hắn về ở với mình để cho hắn có nơi yên ổn học hành bây giờ mặt mũi nào mà làm một điều như vậy.

**giavui** · 10-18-2020, 08:32 PM

31

MỘT HÔM VÀO THÁNG MƯỜI MỘT trời mưa lạnh, tôi theo thường lệ đi qua sân chùa Konnyaku - Emma lên con đường đồi nhỏ hẹp dẫn thẳng về nhà. Tấm áo ngoài ướt sũng nước mưa, tôi rét run lên cầm cập. Về đến nhà tôi thấy phòng không có ai nhưng trong lò sưởi ngọn lửa hồng cháy rực. Tôi vội bước về phòng mình định hong tay sưởi ấm trên lò than hồng mà tôi tin trong phòng mình thế nào cũng có. Thế nhưng phòng tôi chẳng làm gì có lò than nào cả. Lòng tôi buồn mênh mang.

Vừa lúc đó tiếng chân người tiến lại gần, đó là bà chủ. Thấy tôi đang đứng lặng thẫn thờ giữa phòng, bà có vẻ ái ngại, bước vào giúp tôi cởi bỏ cái áo ngoài ướt sũng nước mưa và lấy bộ quốc phục khác thay vào. Nghe tôi kêu lạnh, bà đi ngay sang phòng K bê cái lò than từ bên đó về phòng tôi. Tôi hỏi bà chủ xem K đã về chưa, bà cho biết hắn đã trở về song lại ra đi ngay sau đó. Hôm ấy, giờ học của K bắt đầu muộn hơn giờ học của tôi nên tôi ngạc nhiên không hiểu sao hắn lại có thể về nhà trước mình được. Bà chủ bảo có thể hắn bận một chuyện gì khẩn cấp lắm lắm.

Tôi cố gắng ngồi xuống giở sách ra đọc. Trong căn nhà lặng lẽ không một tiếng người. Sự giá lạnh của buổi đầu mùa đông cũng như nỗi cô đơn trong lòng tôi đang gặm nhấ́m tấm thân tôi sắt se, tê tái. Tôi đành quăng sách đứng dậy. Bất chợt tôi muốn đi đến một nơi nào đó chơi cho vui một chút. Hình như cơn mưa đã dứt, nhưng bầu trời vẫn lạnh ngắt và nặng nề chẳng khác chi một tấm chì. Tôi quyết ý xách ô ra khỏi nhà, đi xuống phía đông ngọn đồi, men theo bức tường phía sau Pháo binh công xưởng. Dạo đó, đường xá khu này vẫn chưa hề được sửa sang nên con dốc còn dốc hơn ngày nay rất nhiều. Đường đi cũng nhỏ hẹp quanh co chứ không được như bây giờ. Cống rãnh thì thật là tệ, lại thêm những tòa nhà cao nhất ở phía Nam che khuất cả ánh nắng nên xuống tới thung lũng con đường trở nên lầy lội kinh khủng. Đến khoảng giữa cây cầu đá và Yanagicho thì đường xấu đặc biệt. Dù cho có đi guốc cao hay giày ống, người đi qua đi lại cũng phải cẩn thận dò dẫm từng bước. Ở ngay giữa đường chỉ có một dải đất hẹp in đầy vết chân người là tương đối khô ráo, tự nhiên là ai đi qua đi lại cũng phải chú ý đi vào chính giữa để khỏi bước hụt xuống bùn. Dải đất này bề ngang không đến nửa thước nên mình mà đi trên đó thật chẳng khác gì bước chân trên tấm thắt lưng đàn bà trải dọc giữa con đường cả. Người đi qua đi lại len theo hàng một, cất bước thật chậm rãi. Chính tại dải đất hẹp này, tôi đã đụng đầu với K. Vì đang chăm chăm dán mắt xuống mặt đường nên tôi không nhìn thấy K đang từ đằng trước đi về phía mình, mãi đến lúc bất chợt thấy có người lù lù trước mặt, tôi mới đưa mắt nhìn lên nhận ra là hắn. Tôi hỏi từ nãy đến giờ hắn mò đi đâu, hắn trả lời là vừa xuống dưới kia - vẫn với cái giọng cộc lốc như mọi ngày. Chúng tôi thu mình ép sát vào nhau mà len qua đường hẹp. Rồi ngay sau đó tôi thấy có một cô gái đứng sau K một vài bước. Vốn cận thị tôi phải giương mắt nhìn mãi mà vẫn chưa nhận ra người đó là ai, trố mắt nhìn một lúc, tôi mới ngỡ ngàng nhận ra người đó là cô chủ. Nàng hơi đỏ mặt, lên tiếng chào tôi. Vào thời đó, đàn bà con gái không để tóc xõa trên trán mà đem cấn thành từng cuộn trông như mình rắn ở trên đầu. Tôi đứng ngẩn người ra, thẫn thờ nhìn đầu tóc nàng. Mãi một lúc sau mới chợt nhớ ra là một trong hai đứa phải sang một bên để tránh đường cho đứa kia đi, tôi vội vàng xoay mình lội bừa xuống vũng bùn để nhường bước cho cô ả.

Sau cùng, tôi mò lên con đường phố chính ở Yanagicho nhưng lên tới đó rồi lại chẳng biết đi đến nơi nào nữa. Đối với tôi lúc ấy đi đâu cũng vậy mà thôi chẳng còn thú vị gì nữa cả. Bực bội, thẫn thờ, tôi đạp bừa xuống bùn, chẳng thèm để ý xem áo quần có bị vấy bẩn hay không. Rồi tôi lại mò về nhà.

32

TÔI HỎI K LÀ CÓ PHẢI HẮN ĐI CHƠI đâu đó với cô chủ hay không. Hắn đáp là không, rồi lại còn giải thích thêm là tình cờ hắn gặp nàng Masagocho nên đã cùng nàng cuốc bộ về nhà. Tôi phải dằn lòng không dò la căn vặn gì thêm nhưng đến lúc ăn cơm tối xong, tôi không sao còn có thể nén lòng được nữa, hỏi thẳng ngay cô chủ là ban chiều nàng đi đâu vậy. Nàng chỉ trả lời bằng một tiếng cười - cái lối cười mà tôi ghét đào đất đổ đi. Rồi nàng bảo tôi: "Đố anh biết đấy! Thử đoán xem nào". Dạo đó tôi còn đầu xanh tuổi trẻ, lại dễ nổi nóng nên khi bị một cô gái trẻ tuổi chơi nước thượng như vậy thì không sao chịu nổi.

Trong những người cùng ngồi quanh bàn ăn chỉ có một mình bà chủ dường như là nhận ra điều này, K thì vẫn thản nhiên với những việc xảy ra quanh mình, còn cô chủ thì tôi chẳng hiểu là cô ta có thái độ như vậy là vì có chủ tâm trêu chọc tôi hay chỉ vỉ muốn đùa cợt chơi thôi chứ không có gì xấu cả. Nói chung nàng vốn là một cô gái ý tứ, biết suy nghĩ chín chắn mặc dù là nhất định thế nào cũng có một vài thói xấu thông thường của đàn bà con gái mà tôi chúa ghét. Hơn nữa tôi mới nhận ra những thói này kể từ khi K dọn về ở chung nhà mà thôi. Tôi tự nhủ có thể đó chỉ là những thói xấu mà tôi vì ghen tuông đã gán ghép cho nàng, cũng có thể là những điều đó thật vì cái lối làm đỏm của một cô gái trước hai chàng con trai. Xin chú nhớ giùm rằng tôi không hề chối cãi là mình có ý ghen tuông. Và như tôi vẫn thường nói với chú. Lúc ấy tôi đã hoàn toàn ý thức được rằng ghen tuông chỉ là mặt trái của yêu đương mà thôi. Hơn nữa, tôi đã trở nên ghen tuông vì những lý do đối với người khác, hẳn là hoàn toàn vu vơ vớ vẩn. Ở đây tôi đang nói vòng vo xa đề nhưng thử hỏi chú có nghĩ rằng ghen tuông chính là bán diện của yêu đương hay không? Tôi nhận thấy rằng kể từ khi lấy vợ đến giờ, tôi thấy lòng ghen tuông càng ngày càng suy giảm dần. Tôi cũng nhận thấy rằng nói chung thì tình yêu của tôi vẫn mãnh liệt không thua gì lúc trước cả.

Đã bao lần tôi cứ trù trừ mãi khi định đem phơi bày hết nỗi lòng mình ra rồi hắt vào trong lòng người đối mặt. Tôi không có ý nói người đó là cô chủ mà chính là bà mẹ cô kia. Tôi lại bắt đầu nghĩ đến việc nói thẳng với bà xin bà gả con gái cho mình. Nhưng nghĩ vậy thì nghĩ chứ tôi vẫn không làm sao quyết tâm làm được việc ấy. Cứ ngày hôm trước quyết làm thì đến ngày hôm sau tôi lại muốn hoãn. Hẳn chú nghĩ rằng tôi là người quá ư trù trừ, do dự. Chú có nghĩ như vậy cũng chẳng sao, tôi chỉ muốn cho chú hiểu rằng tôi mà trù trừ do dự như vậy không phải là mình thiếu sức mạnh ý chí. Sự thật là trước khi K dọn về ở cùng thì tôi ngần ngại không chịu tiến thêm bước nào vì sợ bị người ta lừa dối, và sau khi K đến nhà này thì tôi chùn chân lại không dám tiến thêm vì ngại là cô chủ có ý thích K hơn là ưa mình. Chú có hiểu không, tôi đã đi đến kết luận rằng nếu cô chủ quả có ý thiên về K thì mình chẳng dại gì mà tỏ tình làm chi nữa cho tốn hơi.

Chú chẳng nên nghĩ là tôi sẽ bị bẽ mặt với ai. Tôi chỉ thấy ghê tởm khi nghĩ đến việc phải sống với một người đàn bà trong thâm tâm lại để ý đến một người khác hơn là để ý đến tôi. Tôi đồng ý là trên đời có nhiều anh chàng hả hê sung sướng khi lấy được người đã từng làm cho mình ngây ngất say mê mà chẳng cần để ý xem người ấy có coi mình ra cái thá gì hay không. Tôi vẫn cho rằng những anh chàng như thế hoặc là những thằng cha chẳng nhiều thì ít đã quá coi rẻ cuộc đời hoặc những thằng khờ đáng ghét chẳng hiểu tí ti gì về tâm lý ái tình hết cả. Lại thêm, tôi cũng quá say đắm trong yêu đương đến độ tự mình nhủ mình rằng một khi hai đứa tôi mà lấy được nhau thì chẳng còn có vấn đề gì khiến mình phải lo nghĩ nữa. Nói cách khác, tôi không hề thiếu cái niềm tin của một nhà lý luận về tình yêu cao thượng nhưng đến khi khám phá ra rằng mình phải có một vài hành động dứt khoát nào đó thì tôi lại cứ rụt rè quanh co không dám mạnh bước.

Trong khoảng thời gian lâu dài mà chúng tôi chung sống dưới một mái nhà, dĩ nhiên là tôi đã có nhiều dịp để trực tiếp phơi bày tim gan, thổ lộ tình ý của mình đối với cô chủ nhưng tôi vẫn lại cứ luôn luôn tìm cách tránh né. Lúc ấy, tôi tự biết - có lẽ là biết quá rõ - rằng nếu mình bàn chuyện tình duyên với cô chủ trước khi thưa chuyện với bà mẹ cô hóa ra mình đã đi ngược lại các tập quán Nhật Bản một cách quá táo bạo. Tuy vậy, quyết không phải chỉ vì điều này mà tôi đã không thổ lộ tình ý với cô chủ. Tôi cũng còn sợ vì một lý do nào đó, nàng không chịu làm vợ tôi mặc dù chẳng bao giờ nàng nói toạc ra như vậy. Tôi nghĩ rằng người Nhật, nhất là đàn bà Nhật, không có đủ can đảm để nói toạc ra miệng những lời trắng trợn như thế...

33

KẾT QUẢ LÀ TÔI CỨ NGẬM MIỆNG đứng lì một chỗ chẳng làm sao tiến được về bất cứ một phương diện nào cả. Mặc dù người khác chẳng ai hay biết gì, tôi luôn có cái cảm giác cay đắng của một người ngủ ngày nằm bệt trên giường, chập chờn hết giấc này sang giấc khác đến khi mở mắt nhìn khắp chung quanh thấy thân thể mỏi nhừ, rã rời không nhấc nổi chân tay.

Năm cũ đã qua, một mùa xuân đã tới. Một ngày đầu xuân, bà chủ rủ bọn tôi đánh bài và hỏi K xem hắn có muốn rủ thêm bạn bè đến chơi cho vui hay không. Nghe hắn trả lời là bạn bè thì hắn chẳng có một mống, bà chủ kinh ngạc sững sờ. Quả thật là hắn chẳng có lấy một người bạn nào cả. Chỗ quen biết qua lại, chào hỏi sơ sơ thì quả là hắn cũng có ít nhiều nhưng trong bọn đó thật chẳng có lấy một ai đủ thân thiết để hắn có thể rủ về nhà đánh bài được cả. Bà chủ quay sang hỏi tôi tại sao không gọi một vài người bạn đến chơi cho vui. Tôi ậm ừ trả lời lấy lệ vì lúc đó chẳng có lòng dạ nào mà nghĩ đến việc vui chơi nữa. Tuy nhiên, tối ấy, cô chủ cũng lôi kéo được K và tôi ra khỏi phòng đến đánh bài với hai mẹ con nàng. Khách khứa chẳng ai đến, trong nhà chỉ lèo tèo có mấy người nên canh bài lặng lẽ lạ thường. K vốn không thích thú gì những trò chơi như thế này nên từ đầu đến cuối cứ ngồi ì ra như khuôn gỗ, hai tay thọc vào túi áo. Tôi hỏi K chẳng lẽ hắn không biết bài nào trong tập thi ca Hyakunin Isshu (Bách Nhân Nhất Thủ) [2] hay sao. Hắn trả lời là chẳng biết được tí gì cả. Cô chủ nghe lời tôi nói hẳn thấy như có vẻ khinh miệt K nên bất cứ lúc nào có dịp cũng ra tay giúp sức hắn. Cuộc chơi biến thành một cuộc tranh tài cao thấp giữa tôi và hai cô cậu này. Tý nữa là tôi đã bắt đầu gây sự cãi nhau ầm ĩ. May là K từ đầu đến cuối chẳng hề thay đổi thái độ lấy mảy may, hắn không hề lộ ra vẻ gì hớn hở đắc ý khi được cô chủ ra mặt về hùa với mình cả. Nhờ đó cuộc chơi mới được êm ả vô sự cho đến lúc mãn.

Hai ba hôm sau, bà chủ cùng cô chủ rời nhà ra đi từ sáng sớm, bảo rằng phải đi thăm một người thân thích ở Ichigaya. Ở nhà chỉ còn K và tôi vì hai đứa tôi hãy còn được nghỉ học. Tôi không có hứng thú đi ra ngoài, ngồi bệt xuống lò than, tựa cằm trên tay mà nghĩ ngợi vẩn vơ, K cũng lặng lẽ thu mình trong phòng hắn. Cả tôi lẫn hắn, chẳng đứa nào làm một điều gì để lộ cho đứa kia biết là mình hãy còn ở nhà. Sự im lặng đè nặng trong nhà chẳng làm chúng tôi bận tâm vì cả hai đứa đều đã quá quen rồi. Vào khoảng mười giờ, cánh cửa ngăn giữa phòng hai đứa chợt mở toang, tôi thấy K đứng bên ngoài cửa nhìn vào mà hỏi tôi đang nghĩ ngợi gì vậy? Tôi không thể nào trả lời là mình đang nghĩ ngợi gì. Nếu như những điều lộn xộn đang quay cuồng trong đầu óc tôi có thể được gọi là ý nghĩ thì có lẽ tôi phải trả lời là: "Cô chủ" và có thể thêm vào: "Cả bà chủ lẫn cậu nữa! Nhất là cậu, người đã làm cho tớ gặp bao nhiêu rắc rối, đã khiến cho vấn đề càng ngày càng thêm phức tạp lên hơn. Quả thật cậu là một thứ tà ma cứ luôn luôn ám ảnh đầu óc tớ". Tuy nhiên tôi chẳng thể nào nói đốp vào mặt hắn như thế. Tôi tiếp tục ngậm miệng nhìn hắn. Thế rồi K bước luôn vào phòng, ngồi xệp xuống bên lò lửa trước mặt tôi. Tôi tì cả hai khuỷu tay trên mép lò nhích mình lại gần hắn hơn chút nữa.

K bắt đầu nói về hai mẹ con bà chủ. Tôi kinh ngạc sững sờ vì từ trước đến giờ, chưa bao giờ hắn có hứng nói về hai người này cả. Hắn hỏi tôi là có biết bà chủ và cô chủ lên Ichigaya để đến nhà ai chơi vậy? Tôi trả lời rằng hình như hai mẹ con bà đến thăm một bà cô nào đó. Hắn lại hỏi tôi có biết bà cô ấy là người thế nào hay không, tôi cho hắn biết nghe đâu bà ta lấy chồng là quân nhân thì phải. Đến lúc hắn hỏi thêm là mới đầu năm qua ngày rằm tháng giêng đàn bà con gái đâu có lệ đi đến chơi nhà họ hàng sớm vậy thì tôi đành chịu, chẳng biết đường nào mà trả lời nữa.

34

K TIẾP TỤC NÓI VỀ BÀ CHỦ và cô chủ. Thật tình tôi cũng không biết phải trả lời ra sao cho những câu hỏi càng ngày càng rắc rối và riêng tư của hắn. Tôi nghĩ là thằng khỉ này làm cho mình thấy kỳ cục nhiều hơn là bực bội. Trước đây chính tôi là thằng luôn luôn phải gợi chuyện để hắn nói đến hai mẹ con bà chủ, đến giờ thấy hắn thay đổi giọng điệu, bất thần để ý đến họ, tôi không khỏi kinh ngạc bàng hoàng. Cuối cùng tôi dò hỏi cớ sao ngày hôm nay hắn lại thích nói đến chuyện này như vậy. Nghe hỏi, hắn đang nói, bỗng nín bặt tức thời. Tuy nhiên tôi nhìn thấy rõ da thịt quanh miệng hắn run run. Thường ngày, K vẫn là đứa ít nói, lại thêm có cái tật trước khi nói nên lời cứ phải nhép nhép cái miệng, há ra rồi lại mím vào y như một thằng nói lắp, cặp môi hắn dường như luôn luôn muốn phản kháng lại ý chí hắn, không khi nào có thể hé ra một cách dễ dàng. Có lẽ một phần vì hắn hé môi mở miệng một cách khó khăn như thế nên khi hắn nói ra, người ta thấy những lời nói của hắn có vẻ nặng nề mệt nhọc. Giọng nói hắn một khi thoát ra khỏi miệng, thường có vẻ lớn mạnh gấp bội giọng nói của người thường.

Nhìn cặp môi hắn run rẩy, tôi đoán được ngay là hắn sắp sửa nói một điều gì đó, nhưng dĩ nhiên là tôi chẳng có tiêu chuẩn nào để đoán được là hắn sắp sửa nói điều gì. Tôi cứ thộn mặt ra ngỡ ngàng, kinh ngạc. Thế rồi chú hãy tưởng tượng tôi đã thấy trời đất quay cuồng ra sao khi nghe hắn buông từng tiếng nặng nề lớn giọng tỏ bày tình yêu khắc khoải của hắn đối với cô chủ. Tôi cảm thấy như đã bị một cây gậy ma quái của phù thủy gõ vào người, biến mình thành đá. Tôi còn không sao mà mấp máy đôi môi được như hắn nữa kìa!

Tôi không sao tả nổi lúc đó có một khối nặng nào đang đè nặng lên tim mình. Có thể đó là khủng khiếp, có thể đó là thống khổ ghê gớm. Dù là cái gì đi nữa, nó cũng làm cho tôi tê cứng từ đầu đến chân, tưởng như thân mình là một tảng đá hay khối sắt vậy. Tôi tưởng như lúc ấy mình đã nghẹn thở luôn. May thay, trạng thái này đã không kéo dài, chỉ một lát sau tôi lại thấy người mình trở lại như cũ. Và ý nghĩ đầu tiên vụt qua óc tôi là: "Mình thật thất sách quá mất rồi! Mình thật thất sách quá mất rồi!". Tuy nhiên tôi chỉ nghĩ được có thế mà thôi, không còn biết phải làm sao, nói năng gì nữa. Tôi chưa đủ tỉnh táo lại người để có thể nghĩ ngợi cho đâu ra đó.

Tôi ngồi ngậm miệng không nói năng gì, cảm thấy những giọt mồ hôi lạnh ướt đẫm thân mình thấm qua quần áo. Vẫn với cái giọng nặng nề, khó khăn, K tiếp tục giải tỏ nỗi lòng. Tôi thấy đau khổ tưởng chừng không sao chịu nổi, sợ rằng nét đau khổ đã in hẳn trên nét mặt mình. Quả thật lúc ấy tôi có cảm tưởng như có một hàng chữ trên tấm biển quảng cáo to tướng đã được ai dán chặt ngay trên mặt mình và tôi tin chắc là trong các điều kiện bình thường, thế nào K cũng nhận thấy cái đó. Nhưng lúc ấy hắn đang tập trung tinh thần mà kể lể nỗi niềm nên chẳng làm gì có thì giờ chú ý đến những tình cảm của tôi cả.

Hắn đã cất cái giọng quen thuộc đều đều từ đầu đến cuối mà thổ lộ nỗi niềm. Và chính cái giọng nặng nề đều đặn ấy đã làm cho tôi cảm thấy hắn trơ trơ như đá vững như đồng. Tôi không theo sát những lời thổ lộ của hắn, vì lẽ lúc ấy trong lòng tôi dường như đang có tiếng gào thét: "Mình biết phải làm sao bây giờ? Mình biết phải làm sao bây giờ?". Tuy nhiên tôi vẫn nghe rõ mồn một giọng điệu những lời hắn nói đang âm vang, ngân dài trong lòng tôi như những tiếng sóng triều rào rạt... Đó là lý do khiến tôi trong lúc ấy chẳng những đã cảm thấy thống khổ mà còn khiếp hãi hơn nữa. Ấy là sự khiếp sợ của một con người nhìn thấy trước mặt một đối thủ mạnh mẽ hơn mình nhiều.

Cuối cùng, sau khi K đã nói liền một mạch, tôi tự thấy mình không sao mà mở miệng nói được một lời nào nữa. Tôi muốn chú biết cho rằng tôi đã ngậm miệng không phải vì đang cân nhắc lợi hại xem kể lại cho K hay mối tình của chính mình đối với cô chủ có phải là việc làm đắc sách hay không. Thật ra tôi không sao mở miệng ra lời được. Vả lại tôi cũng muốn phá tan sự im lặng nữa.

Đến bữa ăn trưa, hai đứa tôi ngồi đối diện nhau tại bàn ăn, chị người làm đứng bên lò xới cơm và dọn thức ăn. Tôi thấy thức ăn hình như món nào cũng nhạt nhẽo vô vị. Cả hai đứa tôi, chẳng đứa nào hé miệng nói lấy một lời. Chẳng đứa nào biết đến khi nào hai mẹ con bà chủ mới trở về cả.

35

ĂN XONG, HAI ĐỨA TÔI thằng nào thằng ấy trở lại phòng. K vẫn im lặng như ban sáng. Tôi cũng ngồi ngậm miệng, nghĩ ngợi miên man.

Tôi tự nhủ là phải thành thật với K, phải giãi tỏ lòng mình cho hắn biết là mình cũng đem lòng yêu thương cô chủ từ lâu rồi. Tuy nhiên, tôi vẫn thấy rằng mình đã để lỡ dịp mất rồi. Tôi cứ tự trách mình mãi làm sao không chặn trước những lời thổ lộ của K bằng những lời thổ lộ của chính mình. Nếu như mình mau mồm mau miệng được như vậy, có lẽ tôi đã thắng hắn một keo rồi. Đến bây giờ tôi mới thấy việc mình không cố gắng giãi tỏ nỗi niềm ngay sau khi hắn dứt lời, thật ra là một sự sơ hở, sai lầm ghê gớm. Hơn nữa, tôi còn cảm thấy rằng nếu mình thổ lộ nỗi lòng ra với hắn vào cái lúc đã quá muộn màng như thế này thì thật không ổn, xem ra chẳng tự nhiên chút nào. Tôi không biết phải tìm lối nào để thoát ra khỏi ngõ bí. Đầu óc tôi cứ giật giật từng hồi, nghe như đang vang dội bên trong những nỗi niềm ăn năn hối hận.

Tôi ước ao giá mà K lại mở cửa nhảy xổ vào phòng tôi một lần nữa thì hay biết bao nhiêu mà kể. Sáng hôm ấy, K đã bất chợt ra đòn trong lúc tôi hoàn toàn không có phòng bị gì hết. Giá mà K làm lại việc ấy lần nữa thì chuyến này tôi đã chuẩn bị kĩ càng, thế nào cũng nắm được thế thượng phong. Biết bao lần tôi cứ nhìn ra cửa phòng mà lòng ngóng chờ trông mong nhưng cửa phòng cứ khép kín mít. Sự im lặng trong phòng K dường như cứ kéo dài bất tận.

Rõ ràng là đầu óc tôi bị sự im lặng đó làm cho rối ren mù mịt. Tôi không làm sao ngăn cho chính mình khỏi cuống quýt tự hỏi là chẳng biết K đang nghĩ ngợi gì trong phòng bên. Trước đây, hai đứa tôi vẫn thường ngồi lặng lẽ hàng giờ không hề cựa mình động đậy. Trước đây, tôi đã từng khám phá ra rằng sự im lặng càng kéo dài bao nhiêu lại càng khiến cho mình dễ quên hẳn sự tồn tại của K bấy nhiêu, nhưng đến chiều nay thì tôi ở trong trạng thái hoàn toàn trái ngược. Điều ấy đủ cho thấy đầu óc tôi đang cuống cuồng, rối rít đến mức nào. Tất nhiên là chẳng có cái gì ngăn cản tôi đứng dậy, tự tay mở cửa vào phòng K nhưng tôi vẫn không sao làm nổi việc ấy. Vì sáng hôm đó, tôi đã để lỡ cơ hội thổ lộ nỗi niềm cho K nghe nên tôi đành phải bó tay mà chờ đợi một thời cơ khác.

Tôi bắt đầu cảm thấy nếu cứ ngồi trong phòng thêm một chút nữa, thế nào cũng có lúc tôi không sao kìm hãm nổi mình, đến phải nhảy bổ sang phòng K mất. Thế là tôi liền đứng dậy đi ra hàng hiên rồi đi tuột xuống phòng uống trà ăn sáng. Vẩn vơ vơ vẩn chẳng biết làm gì, tôi bèn nhấc cái ấm sắt trên bếp lò rót đầy một cốc nước nóng ực liền một hơi. Sau đó tôi đứng lên, đi vòng vo để khỏi phải qua phòng K mà đi ra cổng ngoài. Không nói chú cũng biết là tôi chẳng buồn để ý là mình đang buông chân tới đâu, miễn là khỏi phải giam mình trong phòng nữa thôi. Tôi cất bước lang thang vơ vẩn hết phố này sang phố khác hãy còn đầy những đồ trang hoàng rực rỡ đầu tháng giêng. Nhưng dù cho tôi có đi đến bao lâu, đầu óc tôi cứ miên man nghĩ ngợi đến câu chuyện của K. Tôi muốn chú hiểu cho rằng chẳng phải là tôi đi mãi thế này để có thể quên hắn đâu. Tính ra có thể nói là tôi đi lang thang đường phố để theo đuổi bóng K và nghiền ngẫm lại câu chuyện của hắn.

Tôi phải thú thật rằng mình thấy K quả là một thằng cha khó hiểu nhất hạng. Tôi cứ tự hỏi mãi không biết tại sao hắn lại đột nhiên thổ lộ nỗi lòng ra như vậy? Không biết tình yêu của hắn với cô chủ say sưa đắm đuối đến độ nào đến nỗi hắn không sao có thể giữ gìn, ôm ấp trong lòng được nữa? Không hiểu đã có việc gì xảy đến với cái thằng K mà tôi từng biết rõ thế này? Tôi không dễ gì mà biết được bộ mặt thật của bất cứ một sự việc nào cả. Tôi hiểu là hắn thật thà, cứng cỏi nhưng vẫn còn nhiều điều hắn khiến tôi không sao hiểu nổi, do đó tôi thấy là mình còn phải tìm hiểu K nhiều hơn nữa và trong lúc này, quyết là chưa thể có một thái độ nào được. Cùng lúc ấy, tôi cảm thấy trong lòng mình có một mối khiếp sợ lạ lùng không sao hiểu nổi đối với con người đã trở thành đối thủ của mình. Trong lúc đang nửa tỉnh nửa mê như vậy, tôi vẫn thấy dung mạo K với dáng ngồi lặng lẽ trong phòng, trước sau vẫn cứ chập chờn trước mặt tôi. Tôi thả bộ đi hết phố này sang phố khác, đầu óc vẫn cứ rối ren, mê mẩn. Tôi có cảm tưởng như nghe thấy một tiếng nói đâu đó thì thầm vào tai: "Mi sẽ chẳng bao giờ thoát được cái của nợ đó đâu!". Có lẽ tôi đã bắt đầu thấy K như một loại ma quái, ám ảnh mình cho đến mãi mãi.

Lúc về đến nhà, mệt lử cả người, tôi vẫn thấy phòng K lặng lẽ như cũ, tưởng như không có một người nào trong đó cả.

36

MỘT LÁT SAU, CÓ TIẾNG BÁNH XE CHẠY TỚI gần nhà. Thuở đó, xe cộ chưa hề có bánh cao su như ngày nay nên tiếng bánh xe lăn trên mặt đường, nghe thật là chối tai, nhức óc, xe chạy từ xa mình đã nghe thấy tiếng kêu lọc cà lọc cọc thật là khó chịu rồi. Sau đó chút ít, có tiếng xe đỗ xịch ngay trước cổng nhà.

Chừng ba mươi phút trôi qua, có tiếng gọi chúng tôi đến phòng ăn. Trên đường đi, lúc qua phòng cô chủ, ghé mắt nhìn, tôi thấy những chiếc áo mới để chưng diện ngoài phố của hai mẹ con bà chủ, đang bị vứt bừa bãi trên sàn. Có dáng như mẹ con bà đã vội vã trở về để kịp làm cơm chiều cho chúng tôi ăn. Tuy nhiên, sự tử tế của bà đối với chúng tôi cũng trở nên vô hiệu. Suốt bữa ăn, tôi làm như thể tiếc từng lời nói, nên có vẻ cẳn nhẳn cằn nhằn với cả hai mẹ con bà. K lại còn lầm lì ít nói hơn tôi nữa kia. Ngược lại, hai mẹ con bà chủ vốn ít khi ra khỏi nhà, nay vừa làm một chuyến chơi xa trở về nên có dáng vui vẻ tươi tắn khác thường, điều này lại càng làm cho thái độ lầm lì ủ dột của hai đứa tôi nổi bật hẳn lên. Bà chủ hỏi tôi cơn cớ gì mà củ rủ cù rù vậy, tôi trả lời là hơi thấy khó chịu trong người. Thật ra lúc ấy, tôi có khó chịu thật đấy chú ạ. Sau đó, cô chủ cũng hỏi K một câu tương tự. Tôi tưởng là hắn cũng kêu khó chịu như mình nhưng trái lại, hắn trả lời rằng hắn không thấy thích mà thôi. Cô chủ căn vặn tại sao không chịu nói năng gì hết như vậy. Tôi ngẩng đầu lên, đưa ánh mắt lờ đờ, nặng chĩu nhìn K, hết sức tò mò muốn biết xem hắn trả lời ra thế nào. Một lần nữa, đôi môi hắn lại run run như thường lệ. Ai không hay biết gì thì tưởng như là hắn vẫn có cái tật cất tiếng thật là khó khăn, nặng nhọc như thế mà thôi. Cô chủ bật cười bảo rằng chắc có chuyện gì nên anh chàng mới nghĩ ngợi ghê vậy. Nghe nói, K hơi đỏ mặt ngượng ngùng.

Tối hôm ấy, tôi đi ngủ sớm hơn mọi ngày. Vào khoảng 10 giờ, bà chủ chợt nhớ là tôi kêu hơi khó chịu nên đã tử tế mang đến cho tôi một bát mì nóng. Thấy phòng tôi tối om, bà nhìn vào trong vừa đánh tiếng, vừa mở cửa bước vào. Qua khe cửa đóng kín, một chùm tia sáng từ ngọn đèn trên bàn học của K hắt lọt ra ngoài có vẻ như hắn vẫn còn thức thì phải. Bà chủ ngồi xuống bên giường tôi, đưa bát mì nóng mà bảo: "Này, cậu ăn ngay đi cho ấm bụng. Có lẽ cậu bị cảm lạnh đấy mà". Không dám từ chối, tôi làm liền một hơi cạn bát mì nóng trong khi bà chủ ngồi nhìn bên cạnh. Sau đó, tôi nằm trong phòng tối nghĩ ngợi miên man cho tới gần sáng. Dĩ nhiên là tôi nghĩ đến câu chuyện cuả K với cô chủ. Thế rồi bất chợt, tôi nảy ra ý muốn biết xem K đang làm gì ở trong phòng hắn. Hầu như vô ý thức, tôi buột miệng gọi với sang phòng bên: "Ê này!". Hắn trả lời: "Gì thế?". Hóa ra cu cậu cũng chưa ngủ được. Tôi hỏi: "Cậu vẫn chưa đi ngủ hay sao?" Hắn đáp gọn thon lỏn: "Cũng sắp". Tôi hỏi tiếp: "Cậu đang làm gì thế?". Lần này không có tiếng trả lời. Năm phút trôi qua, nghe có tiếng mở cửa tủ lấy chăn nệm trải trên sàn nhà, tôi lại hỏi: "Mấy giờ rồi cậu?". "Một giờ hai mươi". Tôi nghe thấy tiếng hắn thổi tắt ngọn đèn. Khắp cả nhà tối mịt, lặng lẽ im lìm.

Nhưng tôi không sao chợp được mắt. Đôi mắt cứ giương trao tráo nhìn vào bóng tối. Một lần nữa, tôi lại thấy mình trong trạng thái vô ý thức buột miệng réo gọi: "Ê này!", K lại trả lời: "Gì thế?". Chẳng làm sao nén lòng được nữa, tôi nói liền: "Này này! Tớ muốn nói chuyện với cậu một mạch. Nói về câu chuyện cậu kể sáng nay ấy mà. Bằng lòng không nào?". Dĩ nhiên là tôi không muốn trao đổi một câu chuyện rắc rối như thế qua cánh cửa phòng khép kín. Tôi chỉ muốn hắn trả lời cho mình lấy một câu mà thôi. Nhưng bất ngờ hắn lại có giọng ậm à ậm ừ, gượng gạo: "Ừ, có lẽ...". Một lần nữa tôi lại ngẩn tò te, chưng hửng chẳng còn biết ăn nói làm sao.

37

SUỐT NGÀY HÔM SAU và ngày hôm sau nữa lúc nào K cũng có thái độ thờ ơ lững lờ, chẳng để lộ một dấu hiệu gì là hắn muốn đả động đến vấn đề cô chủ nữa. Vả lại chúng tôi cũng chẳng khi nào có dịp nói đến chuyện ấy, chừng nào bà chủ và cô chủ còn ở nhà thì hai đứa tôi làm sao có thể nói đến câu chuyện riêng tư và lâu lắc ấy mà không bị ngắt quãng nửa chừng. Tôi ý thức rõ ràng điều đó, dù sao vẫn không tránh khỏi bực bội. Vì đã có dụng ý bàn luận với K câu chuyện ấy một lần nữa nên tôi không hề an lòng kéo dài mãi thời gian đợi chờ cho được. Cuối cùng tôi quyết tâm là ngay khi nào có dịp, mình sẽ mở miệng nói trước hơn là cứ ngồi chờ hắn khơi chuyện với mình.

Đồng thời, tôi lặng lẽ quan sát dáng điệu và cử chỉ của mọi người trong nhà. Bà chủ và cô chủ vẫn có thái độ y hệt như mọi ngày, chẳng có gì thay đổi hết. Tôi lấy làm vừa ý khi thấy K chỉ thổ lộ nỗi niềm với một mình tôi mà thôi và vững bụng tin rằng cả cô chủ lẫn bà mẹ vẫn thường coi sóc, canh chừng cô ta không hề hay biết nỗi niềm trong lòng dạ K gì hết. Tôi thấy nhẹ nhõm cả người và an lòng tin tưởng là mình nên chờ một cơ hội xảy đến tự nhiên rồi để nắm lấy cho được, quyết không bỏ lỡ hơn là vội vàng hối hả tìm đến K mà ép buộc hắn cùng mình bàn đến chuyện ấy.

Nghe kể hẳn là chú có cảm tưởng rằng việc tôi đi đến quyết định kiên nhẫn chờ đợi chỉ là một việc hết sức đơn giản. Thật ra, không phải như vậy đâu! Đã lâu lắm rồi, tôi chẳng quyết định được một việc nào hết, lúc đó tâm trạng tôi giống như một lớp sóng triều rập rờn dâng lên, hạ xuống chẳng lúc nào ngưng, tôi cũng không biết rõ là mình phải hiểu cái dáng vẻ lững lỡ, đờ đờ đẫn đẫn của K ra làm sao nữa. Tôi cũng để ý quan sát và phân vân tự hỏi chẳng biết những lời nói và việc làm của hai mẹ con bà chủ có ý nghĩa gì rõ rệt hay không. Tôi tự hỏi không biết có thể hy vọng gì cái bộ máy phức tạp bên trong con người cũng để lộ rõ ý nghĩ con người y như một cây kim đồng hồ hay không. Tóm lại một lời, chú nên hiểu cho rằng đắn đo, cân nhắc mãi, tôi mới đi đến được cái quyết định là phải chờ một thời cơ thuận lợi để nói chuyện với K về việc ấy. Dù sao quyết định ấy cũng làm cho đầu óc rối ren như tơ vò của tôi được nhẹ nhõm hẳn đi.

Thế rồi những ngày nghỉ đầu năm đã trôi qua chúng tôi lại đi học. Vào những buổi có giờ học trùng nhau, hai đứa tôi cùng đi bộ với nhau khi đến trường và cũng thường cuốc bộ cùng nhau trở về nhà nữa. Bề ngoài, hai đứa vẫn thân thiết với nhau như mọi khi nhưng tôi tin chắc rằng mỗi đứa tôi đều chìm đắm rất sâu trong những vấn đề riêng tư của mình. Một hôm trong khi đi về đột nhiên tôi dồn ép hắn phải nói cho tôi hay là có phải hôm nọ hắn chỉ thổ lộ nỗi niềm cho một mình tôi nghe hay là đã tông tốc phơi bày ruột gan cho cả bà chủ lẫn cô chủ thấy rồi. Tôi nghĩ bụng sau này mình sẽ có thái độ ra sao là tùy theo câu trả lời của hắn. Hắn đáp lại rằng chỉ kể cho một mình tôi nghe mà thôi chứ không còn ai khác. Sự tình mà như vậy thì hợp ý tôi lắm, tôi rất lấy làm bằng lòng, tôi biết rõ là thằng cha này láu lỉnh hơn tôi, lớn mật hơn tôi nhiều nhưng tôi vẫn tin tưởng hắn một cách lạ lùng. Ngay cả việc hắn đã đánh lừa cha mẹ nuôi để lấy tiền ăn học trong suốt ba năm liền cũng chẳng hề làm sứt mẻ lòng tin của tôi nơi hắn lấy mảy may. Thật ra chính vì chuyện đó mà tôi lại đâm ra tin tưởng hắn rất nhiều hơn nữa kia. Như vậy thì mặc dù tính hay nghi ngờ, tự đáy lòng tôi không hề có chút xíu nghi ngờ nào đối với những lời hắn nói.

Tôi nhìn về phía hắn dò hỏi xem liệu hắn có ý định giữ kín mãi mối tình đối với cô chủ hay là sẽ làm một việc gì để có ngay một hiệu quả trong thực tế hay không. Hắn không trả lời gì hết cứ cúi mặt nhìn xuống, tiếp tục bước đi. Tôi năn nỉ với hắn xin hắn đừng che giấu tôi bất cứ điều gì, xin hắn cho tôi biết hắn định làm những gì thì hắn trả lời là chẳng có gì hắn phải giấu tôi hết. Nhưng hắn vẫn khăng khăng chẳng chịu nói lấy một lời nào cho tôi hay điều tôi muốn biết. Tôi chẳng làm sao có thể chặn bước hắn giữa đường để ép hắn phải nói rõ ràng hơn. Hai đứa tôi lại lặng lẽ cất bước.

38

SAU ĐÓ ÍT NGÀY, tôi có việc phải đến thư viện nhà trường vốn là nơi lâu lắm, tôi mới ghé qua một lần. Ngồi tại một góc cái bàn lớn, tôi bắt đầu đọc một bài trong một tờ tạp chí ngoại quốc mới ấn hành. Mặt trời rọi qua khung cửa sổ, sưởi ấm nửa trên thân hình tôi. Tuần lễ trước, giáo sư hướng dẫn của tôi đã bảo tôi phải tìm đọc tạp chí ngoại quốc để kiếm những tài liệu cần thiết cho tập luận án cuối năm. Tôi phải rời chỗ ngồi đến giá sách mượn đi mượn lại vài ba lần rồi mới tìm được tờ tạp chí mình cần đọc. Nhưng vừa ghé mắt đọc, bất chợt tôi nghe thấy từ phía bên kia mặt bàn có tiếng người thì thào gọi đích danh tên mình. Tôi nhìn lên thấy K đứng đó. Hắn cúi gập nửa người trên mặt bàn để có thể ghé sát mặt tôi hơn. Như chú thừa rõ, chúng ta không được lớn giọng chuyện trò, làm phiền người khác trong thư viện, vì thế K cũng chỉ hành động như bất cứ một sinh viên nào khác trong trường hợp tương tự. Tuy nhiên nhìn K trong lúc đó, tôi vẫn thấy có một vẻ lạ lùng khó nói.

K thấp giọng hỏi tôi có phải đang học đấy hay không. Tôi đáp là mình đang cần tìm kiếm mội vài điều. Hắn vẫn đứng nguyên không nhúc nhích, ghé sát mặt tôi mà rủ ra ngoài tản bộ một vòng chơi. Tôi đáp là được rồi, hãy chịu khó chờ tôi một chút. Hắn ngả lưng trên chiếc ghế bỏ trống ngay trước mặt tôi. Tôi thấy là không sao có thể tập trung vào bài báo nữa. Chắc là K mò tới đây tìm tôi để thổ lộ về nỗi niềm đang ôm ấp trong lòng đây. Thế là tôi không đọc nổi nữa, đành gấp tờ tạp chí lại làm như sắp sửa đứng dậy. K bình thản hỏi tôi đọc xong rồi ư. Tôi trả lời là chưa nhưng chẳng hề gì. Tôi đem trả tờ tạp chí rồi cùng hắn rời thư viện đi ra ngoài.

Cả hai đứa tôi đều chẳng có ý định rõ rệt là sẽ đến nơi nào, chúng tôi đi qua khu phố Talsuoka tới Ikenohata rồi đi vào công viên Ueno. Đến lúc đó, K đột nhiên khơi mào câu chuyện ấy. Cứ nghe cái giọng hắn khi mở đầu câu chuyện, tôi thấy ngay hình như hắn tìm đến rủ tôi đi tản bộ một vòng chẳng qua chỉ để nói với tôi về câu chuyện ấy mà thôi. Tôi được biết là về phương diện thực tế thái độ hắn chẳng hề thay đổi chút nào kể từ khi hắn giãi bày nỗi lòng cùng tôi hôm nọ. Hắn hỏi tôi một cách mơ hồ: "Cậu nghĩ sao?". Nói vậy là hắn muốn biết tôi nghĩ thế nào về hắn - về con người đã đắm chìm quá sâu trong vực thẳm yêu đương. Hắn muốn biết lúc ấy tôi nhìn hắn với con mắt như thế nào, nói gọn một lời là hắn muốn biết tôi phê phán con người hắn trong lúc này ra làm sao. Chỉ một điểm này cũng đủ cho thấy chắc chắn rằng hắn trong lúc này không còn là con người bình thường của hắn trước đây nữa. Tôi muốn nhấn mạnh ở đây - mặc dù chú có thể nghĩ là tôi hay lặp đi lặp lại - rằng K thường thường vẫn là thằng cứng đầu cứng cổ, muốn làm gì thì làm, ít khi bận tâm để ý đến những lời phê phán của người khác. Hắn có đủ gan dạ và táo bạo để làm bất cứ điều gì hắn thấy là hợp lý. Tôi ý thức quá rõ nét đặc sắc này trong con người hắn, trong cách cư xử của hắn với cha mẹ nuôi. Kết quả, đương nhiên tôi phải thấy là giọng điệu của hắn lúc ở trong công viên thật khác hẳn ngày thường.

Tôi hỏi vì sao hắn thấy cần phải biết tôi phê bình hắn ra sao. Với một giọng chìm lặng chán chường, K đáp rằng tự hắn đã nhận thấy thật là xấu hổ. Rồi hắn cho biết thêm là hắn đã u mê mất rồi, hắn không còn hiểu được chính hắn ra làm sao nữa. Vậy thì làm sao mà hắn có thể biết được một lời phê phán công bằng về chính hắn nên không nhờ cậy đến tôi? Tôi vọt miệng hỏi liều rằng hắn bảo hắn đã u mê là có ý nghĩa gì. Hắn nói rõ là bây giờ không còn biết phải nên tiến hay lùi xuống nữa. Một lần nữa, tôi lại dò dẫm xem giả như có muốn lùi bước liệu hắn có thể thực sự lui gót nữa hay không. Bất chợt hắn không biết trả lời sao. Hắn chỉ có thể cho biết là hắn không sao có thể chịu đựng nỗi đau khổ này. Lúc hắn nói những lời này, vẻ mặt hắn trông quả thực hết sức đau xót. Nếu như chuyện này không dây dưa gì đến cô chủ thì có lẽ tôi đã đáp lại hắn thật là tử tế để xoa dịu nỗi khổ đau của hắn. Hắn đang cần những lời nói dịu dàng tử tế như mặt đất khô nứt đang cần cơn mưa lạnh. Tôi tin mình sinh ra trên đời với một tấm lòng biết xót xa cho kẻ khác, nhưng lúc đó tôi đã đổi khác mất rồi, tôi có còn là cái tôi như mọi khi nữa đâu.

**giavui** · 10-18-2020, 08:32 PM

39

TÔI CHĂM CHÚ NGẮM NHÌN HẮN y hệt như là ngắm nhìn một người thuộc môn phái khác sắp sửa đấu kiếm với mình. Toàn thể con người tôi đều ở thế phòng vệ - cả đôi mắt, trái tim lẫn thân thể tôi đều không được ngơi nghỉ - dù là trong năm ba phút mà thôi. Bảo rằng cái thằng K ngây thơ vô tội này không hề có ý che đỡ thân mình cho kín đáo thì hãy còn chưa đúng, thật ra phải nói là nó đã trao trọn thân mình trong tay tôi. Tôi tha hồ mà quan sát từng li từng tí y như xem kỹ tấm địa đồ mà nắm lấy những cửa ải trọng yếu vậy.

K đang bàng hoàng mê mẩn, bay lượn vật vờ giữa hai thế giới thực tế và lý tưởng, tôi chỉ nhìn thấy có một điểm, đó là sự ơ hờ không che đỡ gì hết của hắn, bây giờ mà đánh một cú là hắn ngã lộn cổ ngay. Phải đánh ngay vào chỗ trống không, sơ hở của hắn. Quả thật dáng vẻ nghiêm trọng chính là một phần trong sách lược của tôi nhưng chắc chắn là cũng tương ứng với tâm trạng tôi lúc ấy. Và đầu óc tôi quá căng thẳng để tôi có thể nhận thấy cái vẻ nực cười hay đang thẹn thùng xấu hổ trong lời nói việc làm của mình. Tôi cất giọng tàn ác: "Đứa nào không có lòng hướng thượng về mặt tinh thần thì chỉ là một thằng ngu ngốc". Đó chính là những lời mà K đã quất vào mặt tôi khi hai đứa tôi dạo chơi trong vùng Boshu và bây giờ tôi lại dùng chính những lời nói của hắn để quất vào mặt hắn mà trả đũa. Tôi cũng cố lập lại cho giống hệt giọng hắn khi hắn nói ra những lời này nữa. Tôi phải nhấn mạnh để chú hiểu cho là không phải tôi có ý muốn phục thù vì thú thật với chú việc tôi làm lại còn tàn ác hơn cả sự phục thù nữa kia! Tôi muốn dùng chỉ một câu nói ư à chẹn lấp luôn con đường tìm đến yêu đương của hắn.

K ra chào đời trong một ngôi chùa thuộc phái Chân Tông, nhưng tôi nhớ rõ là ngay khi còn ở trung học, hắn đã có khuynh hướng muốn tách rời khỏi tông chỉ của gia đình hắn. Tôi tuy mù tịt không sao phân biệt được những lời giảng dạy khác nhau của các tông phái nhưng cũng thừa biết là ít nhất trong mối quan hệ nam nữ, K đã đi ngược lại chủ trương của phái Chân tông. Hắn vẫn ưa nói đến "Tinh tiến" lần đầu tiên nghe hắn nói đến tiếng này, tôi hiểu là có chứa đựng ý nghĩa "cấm dục" nhưng về sau nghe mãi tôi mới kinh ngạc khi thấy tiếng đó còn có một ý nghĩa nghiêm trọng hơn nhiều. Tín điều thứ nhất của K là người ta phải hy sinh tất cả mọi thứ cho Đạo. Ngay cả tình yêu tách rời khỏi lòng dục, theo hắn cũng có phương hại tới Đạo nữa kia. Muốn theo đuổi Đạo, con người chẳng những đã tiết dục mà còn phải cấm dục nữa. K đã nói rõ cái chủ trương này cho tôi nghe ngay từ dạo hắn còn phải xoay sở kiếm ăn một mình. Vào lúc đó, tôi đã đem lòng thương yêu cô chủ rồi nên mỗi khi hắn nêu ra chủ trương ấy đều bị tôi phản đối dữ dội. K vẫn thường lắng nghe những lời phản đối của tôi với dáng ái ngại ra mặt. Và thấp thoáng ẩn sau cái vẻ thương hại của hắn, tôi thấy luôn luôn có một sự khinh rẻ hơn là sự xót xa giữa anh em bè bạn với nhau.

Cứ dựa theo những lời đối đáp giữa hai đứa tôi với nhau trong quá khứ, tôi biết chắc lúc này những lời nói của mình thế nào cũng làm hắn đau khổ không biết đâu mà kể. Tôi không chủ tâm nhằm đánh vào niềm tin ngày trước của hắn, tôi còn định bụng nói những lời như thế để làm cho hắn lại càng khăng khăng níu chặt lấy những chủ trương ấy hơn trước nữa kia. Hắn có đạt được Đạo hay không hoặc có lên được Thiên cung hay không, tôi thấy thật chẳng có gì đáng quan tâm. Tôi chỉ sợ có một điều là hắn có thể gây khó khăn, tổn hại cho mình nếu như hắn quyết tâm thay đổi lối sống khiến hai đứa tôi trở thành những kẻ xung đột nhau về quyền lợi. Tôi hùng hổ nhắc lại lời hắn ngày trước chẳng qua chỉ vì lo đến lợi riêng của mình mà thôi. Tôi lặp lại lần thứ hai: "Làm người mà không có lòng hướng thượng về mặt tinh thần thì chỉ là một thằng ngu thằng ngốc". Tôi để ý theo dõi xem những lời nói này ảnh hưởng đến hắn ra sao. Chờ mãi mới thấy hắn lắp bắp: "Một thằng ngu ngốc... Ừ quả thật tớ là một thằng ngu, thằng ngốc..."

Trong khi nói vậy, hắn đứng ngây người ra, cúi nhìn chằm chằm xuống mặt đất. Bỗng dưng tôi đâm hoảng, sợ rằng trong cơn tuyệt vọng, K đã quyết định chịu nhận mình chỉ là một thằng ngu ngốc. Tôi mất tinh thần, cảm thấy mình trong lúc đó chẳng khác gì một thằng ăn trộm bị chủ nhà bắt gặp nên cuống cuồng đáp bừa đáp bãi. Tuy nhiên nghe giọng nói của K tôi thấy hắn như người hết hơi, hắn đưa mắt nhìn đi nơi khác tránh ánh mắt tôi, cuối cùng không dám nhìn vào mặt tôi nữa. Hai đứa tôi, sau đó lại chậm rãi cất bước.

40

TÔI VỪA ĐI BÊN K vừa chờ hắn lên tiếng. Tôi đang rình mò một cơ hội khác để choảng cho hắn một vố điếng người. Tôi nấp kín trong bóng tối để chộp cổ hắn trong lúc hắn không đề phòng. Tôi chẳng phải là người không có giáo dục hoặc không có lương tâm. Nếu trong lúc ấy, có một ai đó đi bên cạnh ghé vào tai tôi mà nói: "Mày là một thằng hèn" thì có lẽ là tôi trở về được với con người bình thường của mình. Nếu như người cất lên tiếng nói ấy lại là K thì chắc chắn là tôi đỏ gay mày mặt vì xấu hổ. Khôn thay, K lại chẳng phải là người để quẫn bách tôi. Hắn quá ư lương thiện, quá ư đơn thuần và quá ư chính trực để có thể nhìn thấu ruột gan tôi. Tuy nhiên trong lúc ấy, tôi chẳng còn lòng dạ nào mà thán phục những đức tính của hắn. Thay vì thế, tôi còn muốn lợi dụng những nết tốt của hắn để choảng lại hắn là đằng khác.

Một lúc sau, K quay nhìn gọi tên tôi. Tự nhiên, tôi dừng bước và K cũng dừng bước theo. Cuối cùng tôi có thể nhìn thẳng vào mặt hắn. Hắn cao hơn tôi nên tôi phải ngước mắt lên. Thái độ của tôi lúc đó chẳng khác gì một con chó sói đang quay nhìn một con cừu non ngây thơ vô tội.

"Thôi xin đừng nói đến chuyện ấy nữa" hắn lên tiếng năn nỉ, ánh mắt đầy những nỗi đớn đau. Nỗi thống khổ trong lời nói và trong ánh mắt hắn đã làm tôi mủi lòng, xót xa lạ lùng, tôi chẳng còn biết nói năng sao nữa. Đoạn bằng một giọng van lơn, hắn lại nói tiếp:

"Thôi xin cậu chẳng nói đến chuyện ấy nữa". Câu trả lời của tôi thật là tàn khốc, con sói đã nhảy chồm lên cắn vào cuống họng con cừu.

"Ừ! thế ra cậu không muốn tớ nói đến chuyện ấy nữa. Nhưng thử hỏi đứa nào đã gợi chuyện ra, cậu thử nói cho tớ nghe nào. Nếu tớ không quên thì chính là cậu đó! Dĩ nhiên nếu bây giờ thực sự cậu muốn tớ không nói đến nữa thì tớ cũng chiều lòng. Tuy nhiên tránh né không nói đến chuyện ấy thực không phải là giải quyết vấn đề được đâu. Cậu có thấy thế không nào? Liệu cậu có thể nén lòng thôi không nghĩ đến chuyện ấy hay chăng? Cậu đã sẵn sàng để ép buộc lòng mình phải giác ngộ hay chưa? Tất cả những nguyên tắc, những chủ trương mà cả đời cậu vẫn luôn mồm nhắc tới, vẫn đề cao, rồi đây sẽ ra sao nhỉ?"

Tôi thấy K dường như co rúm người lại ngay trước mắt mình. Trông hắn lúc này dường như không còn bằng nửa khi trước. Như tôi đã nói nhiều lần, hắn là thằng rất cứng đầu nhưng cũng quá ngay thẳng để có thể nhắm mắt làm lơ sự mâu thuẫn của chính mình - nhất là khi có một người khác vạch rõ cho hắn thấy. Nhìn dáng vẻ của hắn, tôi thấy là lời nói của mình đã có hiệu quả và tôi cảm thấy yên lòng. Bất chợt hắn hỏi: "Tớ đã dọn mình để giác ngộ chưa ấy hả...?" Thế rồi trước khi tôi có thể nói lên lời nào hắn đã nói tiếp: "Tại sao mà không? Tớ có thể ép buộc chính mình..." Dường như hắn đang nói với chính hắn và những lời nói của hắn nghe như lời nói của một người đang đắm chìm trong mê muội. Hai đứa tôi lặng lẽ bước chân, bắt đầu đi về phía nhà trọ ở Koishikawa. Hôm ấy, trời lặng gió nên không lấy gì làm lạnh lắm, tuy nhiên đang vào mùa đông nên công viên cũng có vẻ quạnh quẽ lạnh lùng. Có lần tôi quay lại nhìn hàng cây sam. Những lùm cây màu nâu trông có vẻ như đã bị sương tuyết gặm nhấm hết cả lá xanh. Bầu trời xám ngắt, không khí lạnh lẽo hình như đã thấm vào tận đáy lòng tôi, lạnh lùng, tê tái. Chúng tôi vội vàng rảo bước lên đồi Hongo dưới ánh mặt trời chiều. Mãi đến khi xuống tới thung lũng rồi leo lên ngọn đồi ở Koishikawa, tôi mới thấy ấm người trong tấm áo khoác ngoài.

Trên đường về, hai đứa tôi nói với nhau rất ít, có lẽ vì vội vã về nhà. Lúc ăn cơm tối, bà chủ hỏi chúng tôi đi những đâu mà về muộn thế. Nghe tôi trả lời là K đã rủ tôi đi đến công viên Ueno cùng với hắn bà chủ có vẻ kinh ngạc hỏi trời lạnh thế này, dắt nhau đến đó làm gì. Cô chủ cũng hỏi có việc gì mà các anh lại kéo nhau đến công viên Ueno như vậy. Tôi đáp là chẳng có việc gì hết, hai thằng chỉ đi chơi quanh quẩn vậy thôi. Bình sinh K vốn ít lời, tối hôm đó hắn lại còn ít lời hơn nữa. Bà chủ hỏi chuyện hắn, cô chủ nhìn hắn mà cười nhưng hắn chả buồn nói năng chi cả. Nuốt vội nuốt vàng cho xong bữa cơm rồi hắn cắm đầu đi về phòng riêng, bỏ mặc ba người chúng tôi ngồi lại.

41

DẠO ẤY CHÚNG TÔI CHƯA CÓ CÁI MỐT nói đến những tiếng "thức tỉnh" hay "cuộc sống mới". Tuy nhiên, chú chẳng nên cho rằng sở dĩ K không thể từ bỏ lối sống cũ và đi theo một chiều hướng mới là do hắn không có những ý mới của con người đời nay. Chú nên hiểu là đối với K quá khứ của riêng hắn là một cái gì rất đáng tôn kính, không thể nào đem quăng như khi ta vứt bỏ một bộ quần áo cũ. Mình có thể bảo rằng quá khứ hắn chính là cuộc đời hắn và phủ nhận quá khứ ấy tức là cho rằng tính tới ngày nay, cuộc đời hắn đã chẳng có ý nghĩa gì hết. Quyết không thể coi việc K rụt rè ngần ngại trong việc yêu đương là hắn có ý lạnh nhạt với ái tình... Mặc dù đắm đuối say mê, hắn vẫn không thể nào tiến mạnh đi thẳng một mạch đến con người vốn là mục đích của tình yêu. Và vì tình cảm không đủ mạnh mẽ để thiêu đốt lòng dạ hắn khiến hắn quên cả chính mình nên hắn buộc lòng phải quay nhìn lại cái quá khứ đối với hắn có rất nhiều ý nghĩa. Và một khi đã làm như vậy hắn chỉ còn một cách là tiếp tục đi theo con đường đã đi từ trước đến giờ. Hơn nữa, hắn lại còn có cái tính cứng đầu và chịu đựng hơn hẳn người thời nay. Tôi tưởng là đến đây tôi đã hiểu rõ lòng hắn về cả hai mặt này.

Tối hôm đi chơi Ueno về, so sánh với lúc trước tôi thấy lòng mình êm ả, nhẹ nhõm khác thường. Tôi nhanh nhẩu đứng dậy, theo chân K vào phòng hắn. Tôi ngồi gần bàn học của hắn và bắt đầu nói vài câu chuyện tầm phào. Trông hắn ngơ ngơ ngẩn ngẩn, còn tôi thì rất có thể là đã để lóe lên niềm vui thắng lợi trong mắt mình. Tôi cũng thấy là trong tiếng nói của mình có giọng đắc ý ít nhiều. Tôi rút tay lại không hơ trên lò lửa nữa và quay gót trở về phòng riêng. Lần đầu tiên trong bấy nhiêu lâu, tôi là người làm cái gì cũng lơ là không theo kịp K đến lúc này mới thấy là mình đã làm cho K phải e dè, sợ sệt.

Chẳng mấy chốc, tôi chợp mắt ngủ thiếp đi. Thế rồi trong lúc tôi mơ mơ màng màng, chợt có tiếng người réo gọi tên tôi đánh thức tôi dậy. Cửa phòng mở ra và tôi mắt nhắm mắt mở nhìn thấy lờ mờ hình bóng K sừng sững trong khung cửa. Đèn trong phòng hắn vẫn cháy sáng. Chập chờn nửa thức nửa ngủ, tôi nằm lơ mơ mất một lúc, không sao mà cất tiếng lên được, đành cứ giương mắt ra mà ngó quang cảnh bên mình. K hỏi tôi đã đi ngủ rồi phải không. Hắn vẫn luôn luôn thức khuya, đi ngủ rất muộn. Tôi hỏi cái bóng đen chập chờn trước mắt là có việc gì vậy. Hắn trả lời rằng không, chẳng có việc gì hết lúc nãy hắn xuống nhà dưới có việc cần rồi lúc về phòng nhân tiện đi qua nên ghé mắt nhìn xem tôi còn thức hay ngủ rồi, có vậy thôi. Ánh đèn chiếu sau lưng hắn rọi lại nên tôi không sao nhìn rõ sắc mặt hắn nhưng nghe giọng nói, thấy hắn có vẻ rất bình thản.

K đi trở về phòng hắn, khép kín cửa lại. Phòng tôi lại tối thui, tôi nằm trong bóng tối, nhắm mắt thả hồn về giấc mơ êm ả của mình. Tôi ngủ liền sau đó, không hay biết gì nữa. Sáng hôm sau, nghĩ lại việc xảy ra đêm trước, tôi bắt đầu băn khoăn tự hỏi chẳng hiểu sao K lại có thái độ lạ lùng như thế. Nghĩ lại chuyện đó, tôi đâm ra nghi ngờ không biết là chuyện thực hay mê nữa. Đến giờ ăn sáng, tôi hỏi K có phải đêm qua, chính hắn đã mò đến phòng tôi, mở cửa và réo gọi tên tôi hay không. Hắn trả lời là phải, khi tôi hỏi tại sao thì hắn không chịu trả lời. Một lát sau hắn mới hỏi một câu thật bất ngờ là dạo này tôi có ngủ ngon hay không. Nghe hắn hỏi, tôi cảm thấy một cái gì là lạ.

Hai đứa tôi ra khỏi nhà trong cùng một lúc vì hôm ấy buổi học của hai đứa bắt đầu cùng một giờ. Tôi hãy còn thắc mắc về câu chuyện đêm hôm trước, nên giữa đường, tôi lại hỏi hắn một lần nữa nhưng K không chịu trả lời cho ra đầu ra đuôi. Cuối cùng tôi hỏi có phải hắn định bụng không khi nào nói lại câu chuyện đêm qua hay chăng, hắn trả lời với giọng chắc nịch rằng chắc chắn là không rồi, Tôi cảm thấy dường như hắn trả lời gọn thon lỏn như thế cốt để nhắc nhở tôi chú ý đến việc chiều hôm trước trong công viên Ueno, chính hắn đã năn nỉ tôi: "Xin đừng nói đến chuyện ấy làm gì nữa". Nhớ lại K vốn là thằng tự tôn không biết đâu mà kể, tôi chợt liên tưởng tự tôn không biết đâu mà kể, tôi chợt liên tưởng đến những lời hắn dùng khi nói đến "Giác ngộ". Và tôi thấy hai tiếng đó bắt đầu quay cuồng đè nặng lên đầu óc mình.

42

TÔI BIẾT K LÀ NGƯỜI tính tình rất quyết đoán. Tôi cũng hiểu tại sao chỉ riêng trong trường hợp ngoại lệ này là hắn không thể hành động quyết liệt được thôi. Nhưng rồi tôi lại thấy bớt đắc ý đi nhiều vì nói cho cùng, cứ xét theo cái trường hợp ngoại lệ này, tôi cũng chưa hiểu được hắn lắm đâu. Nhớ lại những lời hắn nói trong công viên, tôi lại thấy mấy tiếng "Giác ngộ" mà hắn dùng ý nghĩa thực tối tăm mù mịt. Tôi nghĩ có lẽ con người hắn khi bất đắc ý thì khó hiểu hơn khi đắc ý rất nhiều và tôi bắt đầu thấy xốn xang trong bụng. Tôi bắt đầu ngờ rằng hắn vẫn vững bụng tin là hắn đã sẵn sàng "Giác ngộ" không phải để chối bỏ mối tình của hắn đối với cô chủ mà để cuối cùng xuống tay một lần giải quyết phăng tất cả những mối nghi hoặc, phiền muộn, ảo não trong bấy lâu nay. Nhìn hai chữ "Giác ngộ" dưới một làn ánh sáng mới mẻ như thế, tôi đâm ra kinh hoảng. Vào dạo đó, tôi còn trẻ người non dạ, nên chưa làm sao xét đoán công bằng nội dung tiếng "Giác ngộ" mà hắn đã dùng. Tôi chỉ nhìn bằng một mắt để chỉ thấy có điều buồn. Tôi nghĩ rất có thể hiểu là K có ý định làm theo tiếng gọi của tình yêu đối với cô chủ. Thằng này tính vốn quyết đoán, nếu bây giờ hắn mà đem phát huy cái tính đó về phương diện yêu đương thì chữ "Giác ngộ" của hắn sẽ có nghĩa là vò đầu bóp trán nghĩ cho ra cách nào chiếm được cô chủ.

Có một tiếng người nói như rót vào tai tôi bảo rằng cuối cùng thế nào cũng phải quyết đoán mới được. Tiếng nói ấy đã đem lại cho tôi một nguồn hăng hái can đảm mới. Tôi phải mau tay hơn K mới được - và phải ra tay ngay trong lúc hắn chưa biết mô tê gì hết. Tôi định bụng sẽ thưa chuyện với bà chủ khi nào cả K lẫn cô chủ đều vắng nhà - tôi lặng lẽ rình mò một cơ hội. Nhưng hai ngày rồi ba ngày trôi qua mà tôi chưa nắm được cơ hội nào cả. Hai người kia, cứ lúc người này đi vắng thì người kia ở nhà thành thử tôi cứ định bụng: "Hôm nay mình phải nói" mà hết ngày này sang ngày khác vẫn cứ bị ám hoài, không làm sao nói được. Tôi đâm ra nóng ruột vô cùng.

Khoảng một tuần sau, tôi thấy là không thể nào đợi chờ thêm nữa. Chẳng còn nghĩ ra cách nào khác, tôi đành giả vờ ốm để có thể nằm nhà suốt cả nhà. Bà chủ, cô chủ, rồi cả K nữa đều đi vào phòng định lôi tôi ra khỏi giường, họ thăm hỏi thế nào tôi cũng chỉ ậm à ậm ừ đáp lời, cốt để cho họ tưởng lầm là tôi khó chịu trong người ghê lắm. Cuối cùng, đến khoảng mười giờ tôi mới bò ra khỏi giường. Cả K lẫn cô chủ đều đã đi vắng. Trong nhà im phăng phắc, không có một tiếng động. Nhìn thấy mặt tôi bà chủ bảo trông tôi không được khỏe, mò ra ngoài làm gì. Bà hỏi tôi tại sao không nằm trên giường cho khỏe người, bà sẽ mang thức ăn đến tận bên giường cho mà ăn. Dĩ nhiên là trong người tôi đâu có gì khó chịu nên tôi đâu có muốn quay lại giường nằm làm chi. Tôi rửa mặt rồi ngồi ăn trong phòng uống trà ăn sáng như lệ thường. Bà chủ ngồi phía bên kia cái bếp lò dài mà tiếp món ăn cho tôi. Đó là một bữa ăn kỳ cục, chẳng ra quà sáng mà cũng chẳng ra cơm trưa. Và trong suốt bữa ăn, tôi vẫn lẳng lặng không nói năng gì vì bới óc mãi, không tìm ra cách nào để bắt vào câu chuyện. Nhìn bề ngoài, tôi rõ ra vẻ một người ốm, chẳng ai biết là tôi đang nghĩ ngợi đến nát cả óc chưa nghĩ ra lời.

Sau khi ăn xong, tôi móc thuốc lá ra hút. Chẳng thể nào đứng dậy đi ra trong khi tôi còn ngồi lại nên bà chủ đành phải ngồi ì ra bên bếp lò. Bà gọi chị người làm dọn dẹp mâm bát đi. Rồi chẳng biết làm gì, bà rót nước vào cái ấm sắt rồi bắt đầu ngồi cọ bếp lò. Tôi lên tiếng hỏi bà có việc gì bận rộn đặc biệt hay không. Bà đáp là không và hỏi tại sao tôi lại hỏi bà như vậy. Tôi thưa là thực ra mình có chuyện muốn nói với bà một chút. Bà nhìn chằm chằm vào mặt tôi mà hỏi là việc gì vậy. Giọng điệu bà nghe có vẻ lơ là đến độ tôi thấy muốn chùn bước.

Cuối cùng, loanh quanh nói chuyện vòng vòng mãi rồi tôi mới lắp bắp được đôi lời vào chuyện, hỏi bà gần đây K có thưa chuyện gì với bà hay chăng. Bà chủ có vẻ ngỡ ngàng, hỏi lại tôi: "Chuyện gì hả cậu?". Và tôi chưa kịp trả lời bà đã hỏi tiếp: "Thế cậu ấy có nói chuyện gì với cậu hay không?"

43

TÔI KHÔNG CÓ Ý ĐỊNH KỂ RÕ cho bà hay những gì K đã nói với mình, nên trả lời: "Thưa, không". Nhưng liền sau đó, tôi cảm thấy xấu hổ vì đã nói dối nên vội nói thêm là K không có nhờ mình thưa chuyện gì với bà hết và câu chuyện mà mình sắp thưa với bà bây giờ không ăn thua gì đến K cả. Bà chủ chỉ nói: "Vậy hả?" rồi ngồi chờ đợi. Tôi chẳng biết gì hơn là nhắm mắt đi thẳng vào đề. Tôi ấp úng: "Thưa bà, xin bà gả cô nhà cho cháu". Bà không đến nỗi quá ngạc nhiên như tôi đã dự liệu. Tuy nhiên bà cũng có vẻ lúng túng không sao trả lời được là có hay không. Bà cứ lẳng lặng dán mắt vào mặt tôi mà nhìn chằm chằm. Đến lúc đó tôi đã đi quá xa, đâu còn có thể chùn bước chỉ vì bị bà chủ lẳng lặng nhìn chằm chằm nữa. Tôi đành cứ nói tiếp: "Thưa bà chủ, xin bà chủ gả cô nhà cho cháu. Cháu muốn lấy cô nhà làm vợ". Bà chủ vốn rất nhiều tuổi nên trầm tĩnh hơn tôi rất nhiều, bà nói: "Xin cậu biết cho. Tôi không bảo là không, nhưng dù sao chuyện này không nên vội vàng quá..." Tôi vọt miệng đáp ngay: "Trái lại mong là càng sớm càng hay". Bà chủ bật cười rồi có vẻ đắn đo, hỏi lại: "Thế cậu đã nghĩ ngợi cho chín hay chưa?". Tôi dùng những lời lẽ chắc chắn như đinh đóng cột để làm cho bà an lòng và tuy rằng lời lẽ của tôi có vẻ đột ngột nhưng những ý nghĩ của tôi lại chẳng có vẻ đột nhiên chút nào.

Sau đó hai người chúng tôi còn đối đáp thêm vài ba câu mà tôi quên hết cả rồi. Bà chủ - khác hẳn bọn đàn bà con gái thông thường - vốn có cái tính dứt khoát như đàn ông con trai. Cuối cùng bà nói: "Thôi được, thôi thì tôi cho cậu đấy". Nhưng ngay sau đó bà lại nói thêm là thay vì tôi xin bà, lẽ ra bà phải xin tôi mới phải: "Tôi đâu có ở trong cái cảnh ngộ để có thể khoa môi múa mép nói là tôi cho cậu đấy. Thật ra phải nói là xin cậu thương cho em nó là đứa trẻ đã mất bố từ bao lâu rồi".

Tôi nghĩ là câu chuyện đơn giản và minh bạch đó, suốt từ đầu chí cuối, không kéo dài quá mười lăm phút. Bà chủ không hề đưa ra một điều kiện nào hết. Bà bảo cũng chẳng cần phải làm bàn bạc gì với họ hàng dẫu rằng thế nào cũng phải báo tin cho họ hay. Có cái lạ là hình như bà nghĩ rằng việc dò hỏi trước cho rõ ý hướng của nhân vật chính lại là điều không cần thiết. Về điểm này tôi thấy mặc dù học vấn của mình, trong hai người tôi lại là người câu nệ về hình thức hơn. Tôi nhắc nhở bà: "Cháu nghĩ là không cần phải bàn bạc với họ hàng làm chi nhưng vẫn thấy là cần phải nói chuyện và được sự đồng ý của nhân vật chính là cô chủ trước đã". Bà chủ trả lời: "Cậu cứ an lòng. Tôi không có ý định bắt ép con tôi phải lấy một người mà nó không bằng lòng đâu". Tôi trở về phòng riêng, có vẻ không được an lòng lắm vì thấy sự việc tiến hành một cách quá dễ dàng. Tuy nhiên tôi cũng không để cho những nỗi băn khoăn thắc mắc ám ảnh đầu óc nhiều. Đằng nào thì về đại thể vận mệnh của tôi trong tương lai cũng đã được xếp đặt xong xuôi rồi.

Vào khoảng giữa trưa, tôi đi đến phòng uống trà ăn sáng dò hỏi xem bà chủ đã có ý định nói cho cô chủ nghe câu chuyện sáng nay vào lúc nào hay chưa. Bà chủ trả lời: "Nói đến việc đó vào lúc nào thì nói, việc gì mà phải băn khoăn, điều quan trọng là chính tôi biết rõ câu chuyện là được rồi, cậu có thấy thế hay không?" Bà nói thế thành thử ra tôi cũng phải thấy rằng bà chủ có vẻ đàn ông hơn chính tôi rất nhiều. Tôi sắp sửa lúng túng rút lui thì bà chủ giữ tôi lại và bảo rằng thôi được xem ra tôi có ý mong đợi càng sớm càng hay nên bà có nói cho cô chủ hay ngay ngày hôm nay cũng được, bà sẽ nói ngay khi cô chủ đi học về. Tôi trả lời bà rằng như thế thì nhất rồi, thôi thì trăm sự nhờ bà cả. Nói rồi tôi trở về phòng riêng. Tuy nhiên, cứ nghĩ đến việc một mình ngồi yên trước bàn học mà vểnh tai lắng nghe hai mẹ con bà chủ thì thào với nhau đằng xa là tôi thấy không sao mà chịu nổi. Tôi bèn lấy mũ chụp lên đầu rồi mở cửa đi ra. Tôi gặp cô chủ ở ngay dưới chân đồi. Nàng có vẻ ngạc nhiên khi nhìn thấy tôi. Tôi ngả mũ chào và nói: "Cô đã về đấy ư?". Nàng có vẻ ngỡ ngàng và hỏi: "Thế ra cậu đã khỏi rồi đấy ư?". Tôi đáp: "Vâng. Tôi đã khỏe mạnh như thường". Nói rồi, tôi vội vàng đi rẽ về phía Suidobazhi.

44

TÔI ĐI TỪ SARUGAKUCHO tới con đường Jimbocho và rẽ về phía Ogawamachi. Tôi vẫn có thói quen lân la qua những hiệu sách cũ mỗi khi đặt chân đến khu này, nhưng hôm ấy, tôi chẳng còn lòng dạ nào ngó ngang đến những cuốn sách mốc thếch nữa. Tôi vừa cất bước vừa miên man nghĩ tới những gì đang xảy ra trong nhà. Tôi nghĩ tới bà chủ và những điều bà đã nói với tôi vào ban sáng và tôi cố gắng tưởng tượng ra những quang cảnh căn nhà sau khi cô chủ trở về. Tôi tiếp tục cất bước mà chẳng cần biết là đi về đâu. Đầu óc tôi cứ rối như tơ vò, nghĩ ngợi lung tung về hai mẹ con bà chủ. Thỉnh thoảng tôi lại dừng chân tự hỏi hoặc là không biết lúc này bà chủ đã kể chuyện cho cô chủ nghe hay chưa hoặc là không biết bây giờ hai mẹ con bà đã nói chuyện với nhau xong xuôi rồi hay chưa.

Tôi đi qua cầu Mansei và trèo lên đồi Myojin lên tới đài Hongo, rồi từ đó xuống Kikuzaka tới Koishikawa. Trong suốt thời gian cuốc bộ lâu dài này, tôi đã đi một đường vòng qua luôn ba quận khác nhau mà không hiểu tại sao vẫn chẳng có lúc nào tôi nghĩ đến K lấy một lần cả. Bây giờ quay nhìn lại lúc đó, tôi vẫn không khỏi ngạc nhiên tự hỏi tại sao tôi không một lần nghĩ đến K cả. Chiều hôm ấy tôi cảm thấy đầu óc căng thẳng hết sức - còn lương tâm tôi thì không biết nó đã biến đi đằng nào mất rồi.

Khi trở về nhà, theo như lệ thường, tôi đi từ cổng ngoài mở cánh cửa qua phòng K rồi mới đi vào phòng tôi. Và chính vào lúc ấy tôi mới thấy lương tâm bắt đầu áy náy vì sự không nên không phải của mình đối với K. Cũng như mọi khi, hắn đang ngồi cắm đầu xuống bàn mà đọc sách, nhưng lần này thay vì câu chào hỏi quen thuộc: "Cậu mới về đấy hả?"Hắn lại ân cần hỏi han: "Thế nào cậu đã thấy dễ chịu trong người chưa? Cậu đã đi đến bác sĩ chưa?". Nghe hắn hỏi, tôi muốn chắp tay quỳ gối ngay trước mặt hắn mà xin hắn tha lỗi cho mình. Quả thật lúc ấy tôi cảm thấy một xung động mạnh mẽ không thể tưởng. Giả như lúc ấy chỉ có hai đứa chúng tôi ở một nơi khoáng đãng nào đó thì tôi đã nghe theo tiếng gọi của lương tâm mà tạ tội với hắn ngay tại chỗ này rồi... Khốn nỗi trong nhà lại còn có người khác. Tôi đành đè nén cái xung động nơi con người tự nhiên chân thật của mình, chỉ mong sao có một cơ hội khác để tạ lỗi với K mà thôi. Và rồi sự lần lữa này đã làm cho tôi phải buồn rầu, ăn năn, day dứt mãi mãi không bao giờ nguôi. Đến bữa cơm chiều, tôi mới gặp mặt K lần nữa. Hắn ngồi lặng lẽ đắm mình trong những ưu tư nhưng vẫn chưa hề hay biết gì cả, trong đáy mắt hắn, không hề một chút nghi ngờ cỏn con nào hết. Mà làm sao hắn có thể nghi ngờ điều gì một khi đã không hay biết tí gì về những việc đã xảy ra trong khi hắn vắng nhà được nhỉ? Bà chủ không biết gì về câu chuyện khó nói giữa hai đứa tôi, nên có vẻ vui thích một cách khác thường. Chỉ có mỗi mình tôi là biết hết tất cả mọi chuyện. Tôi không làm sao mà nuốt nổi miếng cơm, thấy miếng cơm sao cứ nằng nặng như chì ấy. Chiều hôm đó, không thấy cô chủ ra ngồi ăn cùng chúng tôi như mọi ngày, khi bà chủ lên tiếng thúc giục thì cô chủ vẫn ngồi trong phòng bên cạnh hẹn lần mãi là sắp sang bây giờ để rồi vẫn giấu mặt đâu mất biệt. Cuối cùng K thấy lạ nên hỏi bà chủ: "Cô ấy làm sao đấy ạ?". Bà chủ liếc nhìn tôi mà nói: "Có lẽ em nó đang lúng túng ngượng ngùng ghê lắm". Câu nói này lại càng làm cho K thấy lạ lùng thêm nên hắn cố gắng dò hỏi cho ra tại sao cô chủ lại lúng túng ngượng ngùng đến thế. Bà chủ mỉm cười rồi lại đưa mắt nhìn tôi.

Ngay khi vừa ngồi vào bàn ăn, tôi đã đoán biết vì sao bà chủ lại có dáng vẻ hớn hở vui mừng rồi, tuy nhiên tôi chẳng muốn giải thích đầu đuôi câu chuyện ngay trước mặt mình lấy chút xíu nào. Cứ nghĩ đến chuyện bà chủ - theo cái thói đàn bà con gái chẳng dễ gì mà dè dặt lời nói - là tôi lại thấy nhấp nha nhấp nhỏm đứng ngồi không yên. May là K lúc ấy cũng im lặng không dò hỏi gì thêm và mặc dù không có vẻ dè dặt giữ gìn như mọi khi, bà chủ cũng không hề hé môi chút nào về câu chuyện ấy cả. Tôi thở phào nhẹ nhõm quay về phòng riêng. Tuy nhiên tôi vẫn không sao tránh khỏi băn khoăn thắc mắc về thái độ của mình đối với K từ trước đến giờ và từ giờ về sau. Tôi tự hỏi: "Mình biết ăn nói làm sao với nó bây giờ?". Nghĩ đi nghĩ lại, vò đầu bóp trán mãi mà tôi vẫn chẳng tìm ra được một lời biện hộ nào cho chính mình mà nghe thấy xuôi tai. Vả lại chỉ nghĩ đến việc phải biện hộ cho chính mình, phải giải thích cách ăn ở của mình đối với K là tôi đã thấy chán ngán lắm rồi. Tôi là đứa lòng dạ thật là kém hèn yếu đuối.

45

THẾ LÀ THẤM THOÁT ĐÃ hai ba ngày trôi qua. Trong suốt hai ba ngày ấy đối với K phút nào tôi cũng thấy lòng mình nặng trĩu những bồn chồn lo lắng. Lại khổ nhất là sự thay đổi thái độ rõ rệt của bà chủ và cô chủ đối với tôi - hai mẹ con bà đã có vẻ coi tôi như người trong nhà rồi. Sự thay đổi thái độ giống như là một sự kích thích thường xuyên thúc đẩy tôi phải kể lại cho K nghe rõ hết đầu đuôi câu chuyện và càng làm cho tôi thấy trong lòng áy náy không yên. Hơn nữa, tôi còn e ngại rằng bà chủ - tính khí vốn như đàn ông - sẽ vui miệng kể hết cho K nghe câu chuyện của tôi vào đúng lúc cả nhà đang quây quần quanh bàn ăn trong một buổi tối nào đó. Và tôi cũng không sao có thể vững bụng tin rằng K lại không bắt đầu băn khoăn thắc mắc về cử chỉ và hành động của cô chủ đối với tôi - gần đây dường như đã thay đổi quá rõ ràng. Tôi buộc lòng nghĩ là phải cho K biết rõ mối quan hệ mới mẻ giữa tôi với gia đình này. Biết rõ cái nhược điểm trong vị trí bấp bênh của mình, tôi thấy nếu phải đối diện với K và chính mình mở miệng nói lại cho hắn biết chuyện ấy thì thật là hết sức khó khăn.

Nghĩ mãi mà không biết xoay xở ra sao, tôi chợt có ý muốn nhờ bà chủ nói lại giùm cho K biết về sự hứa hôn của tôi với cô chủ - vào bất cứ lúc nào tôi đi vắng nhà. Tuy nhiên tôi nghĩ lại là nếu để cho K biết chuyện này một cách trực tiếp hay gián tiếp thì cũng chẳng khác gì nhau, đằng nào thì cũng khiến tôi cảm thấy xấu hổ như nhau cả. Vả lại còn có thêm một cái khó - nếu như tôi nhờ bà chủ nói giùm tất cả sự tình thì thế nào bà ta cũng cật vấn để biết cho được lý do tại sao tôi phải nhờ vả như thế. Thế nào tôi cũng phải thêu dệt ra một cách giải thích lăng nhăng bậy bạ và thế nào cũng để lộ đuôi chồn mà phơi bày tất cả nhược điểm của chính mình, không phải chỉ trước mắt người yêu mà còn trước mắt cả bà mẹ nàng nữa. Tôi tin chắc rằng điều đó sẽ ảnh hưởng dữ dội với tôi trong tương lai. Nghĩ đến việc phải mất dù chỉ một phần hay một li cái lòng tin của người tôi yêu trước khi hai đứa lấy nhau là tôi không làm sao chịu nổi. Ấy cái tính tôi nó vẫn như thế đấy.

Vì vậy mặc dù thành thực muốn đi theo con đường chính trực, tôi vẫn ngu ngốc bước chân đi vào con đường khác. Chú có thể bảo tôi là một thằng thật khùng hay là một thằng giảo quyệt cũng được. Cho đến bây giờ cũng chỉ có ông trời và chính tôi mới biết được lòng dạ tôi là như thế nào. Vì đã có lần làm một việc xấu xa nên tôi cũng biết không làm sao có thể chuộc lỗi cho mình nếu không kể lại cho người xung quanh biết cái việc làm xấu xa của mình. Nhưng tôi lại tìm đủ mọi cách để che giấu việc làm xấu xa của mình, đồng thời tôi lại còn muốn làm sao lấy lại được lòng tự tôn, tự trọng nữa. Tôi thấy mình như bị chết kẹt trong một chỗ hẹp, không biết tới lui ra làm sao nên đành cứ đứng chôn chân một chỗ như trời trồng.

Được năm sáu hôm bất ngờ bà chủ hỏi tôi: "Thế anh đã nói cho K biết câu chuyện ấy chưa?" Thấy tôi trả lời là chưa, bà chủ lại hỏi: "Tại sao còn chưa nói vậy?" Tôi cứ thộn người ra chẳng biết trả lời làm sao hết. Bà chủ nói tiếp: "Thảo nào khi tôi nói cho cậu ấy biết, cậu ấy cứ ngớ người ra, thay đổi hẳn sắc mặt". Những lời bà chủ nói với tôi lúc đó làm cho tôi kinh ngạc sững sờ, cho đến bây giờ vẫn không sao có thể quên nổi: "Tôi chẳng hề có ý dạy đời đâu song xem ra thì anh cũng chẳng phải là người tốt. Anh nên lấy điều đó làm xấu hổ mới phải. Anh với K vốn là bạn bè thân thiết lắm kia mà, anh chẳng nên xử tệ với cậu ấy như vậy".

Đến lúc tôi hỏi rằng khi biết chuyện ấy rồi, K có nói năng gì không thì bà chủ cho biết là hắn có lí nhí đáp lại một cái gì đó mà bà không nghe rõ. Tôi cố gắng thúc ép bà kể lại mình nghe xem K đã nói những gì, dĩ nhiên là bà chủ chẳng việc gì mà phải giấu giếm và bà kể lại cho tôi hay vẻ mặt cùng giọng điệu của K khi hắn biết tin ấy.

Cứ theo lời bà kể lại thì K có vẻ vẫn bình thản ghê gớm khi tiếp nhận cái cú đánh tối hậu này. Hẳn là hắn hết sức ngạc nhiên nhưng khi được cho biết về mối quan hệ mới mẻ giữa cô chủ và tôi hắn chỉ nói vỏn vẹn một câu: "À ra thế đấy!". Khi bà chủ bảo: "Xin cậu cứ nói cho một lời là cậu vui mừng đi nào" thì dường như lần này, hắn đã nhìn bà chủ, mỉm cười và nói: "Cháu xin có lời mừng". Vào lúc sắp sửa mở cánh cửa kéo để đi ra ngoài, K quay lại hỏi: "Chừng nào mới tổ chức lễ cưới thưa bà? Cháu muốn sắm đồ mừng nhưng không có tiền nên e là không làm được như ý..."

Trong lúc ngồi trước mặt bà chủ, lắng nghe từng lời bà kể lại, tôi cảm thấy lòng mình đớn đau, tê tái nhức nhói đến tim gan.

46

NHƯ VẬY, TÍNH RA LÀ BÀ CHỦ đã nói chuyện cho K hay được hơn hai ngày rồi nhưng trong suốt thời gian ấy, đối với tôi, K chẳng hề có dáng vẻ gì khác với trước kia cả. Tôi chỉ còn biết kính phục cái thái độ siêu nhiên của hắn mà thôi mặc dù thái độ đó rất có thể chỉ là bề ngoài. Tôi ngầm so sánh giữa hắn với tôi thì thấy hắn quả là đứa tốt đẹp hơn nhiều. Tôi tự nhủ: "Mình đã thắng hắn chẳng qua là nhờ sách lược, về phương diện mưu mô thì mình hơn hắn nhưng trên cương vị con người, mình thua hắn quá nhiều". Thế rồi tôi cảm thấy cái ý nghĩ đó cứ quay cuồng mãi trong đầu óc, trong lòng dạ tôi không lúc nào ngưng. Và mỗi khi tưởng tượng đến sự khinh miệt của K đối với tôi lúc đó là tôi lại thấy xấu hổ đỏ mày đỏ mặt. Tôi muốn đến trước mặt K mà tạ tội với hắn nhưng tấm lòng tự tôn cùng nỗi lo sợ bị hổ thẹn lại giữ chặt tôi lại.

Cuối cùng, tôi đâm chán luôn cả sự phân vân của mình, tôi nhớ hôm đó là tối thứ bảy, tôi định bụng chờ đến ngày hôm sau là chủ nhật, sẽ quyết tâm tiến tới hay ngừng lại, sẽ thổ lộ hết với K hay là sẽ ngậm miệng nín luôn. Nhưng chính trong đêm ấy, K đã tự sát mất rồi. Cho đến bây giờ, tôi vẫn không thể nào hồi tưởng lại cái quang cảnh đêm ấy mà không run rẩy cả người. Mọi đêm tôi vẫn nằm quay đầu về hướng đông, không hiểu vì nguyên nhân nào mà ngẫu nhiên đêm ấy tôi lại quay đầu về hướng tây. Khoảng nửa đêm bỗng có một luồng gió lạnh tạt vào đầu làm tôi mở mắt thức dậy. Cánh cửa ăn thông sang phòng K hé mở y hệt như trong đêm hắn đứng thập thò ngoài ngưỡng cửa gọi tôi, nhưng lần này tôi không trông thấy bóng K lù lù đen sẫm trong khung cửa. Cảm thấy là có chuyện không lành, tôi chống tay nhỏm dậy nghé mắt nhìn sang phòng K. Trong ánh đèn tù mù le lói, tôi nhìn thấy chỗ K vẫn thường nằm ngủ. Tấm nệm gác chân đã bị đạp tung ra ngoài, K ngồi quay lưng về phía tôi, thân mình cúi gục về đằng trước.

Tôi cất tiếng gọi. Hắn không trả lời. "Ê! có cái gì vậy?". Hắn vẫn không nhúc nhích, cũng chẳng nói năng gì. Tôi đứng dậy đi tới sát bên ngưỡng cửa, liếc mắt nhìn quanh căn phòng dưới ánh đèn tối mù.

Lúc ấy, tôi cảm thấy y hệt như lúc K đột nhiên phơi bày - lần đầu tiên - mối tình của hắn đối với cô chủ vậy. Tôi đứng lặng người cứng đơ ra trước cái quang cảnh bày ra trước mắt mình. Mắt tôi giương to thao láo, nhìn trừng trừng như đôi mắt giả bằng thủy tinh, không tin cả những điều mắt mình nhìn thấy. Tôi mất hết năng lực, không sao cử động nổi nữa. Nhưng cơn xúc động đầu tiên thật giống như một luồng gió mạnh chợt nổi, chợt tan trong giây lát. Ý nghĩ đầu tiên thoáng qua óc tôi là: "Thôi muộn quá mất rồi". Chính từ lúc đó, một lớp màn tối đã giăng trước tâm trí tôi cùng bao trùm lấy toàn thể tương lai tôi. Và từ một nơi nào đó trong cái màn tối này dường như có một tiếng thì thầm vào tai tôi: "Thôi muộn quá mất rồi! Thôi muộn quá mất rồi". Toàn thân tôi bắt đầu run lên bần bật.

Thế nhưng chính vào những giây phút như thế tôi vẫn không quên nghĩ tới mình. Tôi nhìn thấy trên mặt bàn K có một lá thư. Tôi nhận thấy là lá thư đó đề gửi cho tôi đúng như tôi chờ đợi. Tôi như người nửa tỉnh nửa mê, vội vàng mở ngay cái phong bì. Tuy nhiên lời lẽ trong thư chẳng ăn khớp chút nào với những điều tôi đã trông đợi. Tôi đã chờ đợi những lời lẽ cay đắng khiến nếu chẳng may bà chủ và cô chủ bất ngờ để ý đến lá thư này, ắt sẽ đem lòng khinh miệt tôi đi. Sau khi tôi đã vội vàng đọc lướt qua lá thư một lần, ý nghĩ đầu tiên thoáng qua óc tôi chỉ là: "Mình được an thân rồi, không có gì đáng lo ngại hết". Tôi chỉ lo ngại cho tiếng tăm của mình, vào lúc đó, tôi đặt thể diện của mình lên trên hết, những gì người khác nghĩ về tôi đều trở thành những sự kiện trọng đại phi thường.

Nội dung bức thư hết sức đơn giản, K chỉ giải thích việc tự sát của hắn một cách hết sức trừu tượng. Hắn nói là hắn đã quyết ý tự sát chỉ vì tự thấy mình bạc chí nhược hạnh không hy vọng gì trở nên con người cứng cỏi, sắt đá như vẫn mong muốn. Hắn cảm ơn tôi đã tử tế chăm nom hắn suốt từ trước đến giờ. Và trong những lời lẽ hết sức đơn giản hắn nói thêm là xin nhờ tôi trông nom mọi việc sau khi hắn nhắm mắt lìa đời. Hắn nhờ tôi thay hắn mà xin lỗi bà chủ là đã gây ra bao nhiêu chuyện rắc rối cho bà. Rồi hắn nhờ tôi báo cho họ hàng hắn ở quê nhà biết tin là hắn đã chết. Trong lá thư ngắn ngủi chỉ nói đến những điều tất yếu, K không hề nói đả động lấy một lời đến cô chủ. Tôi nhận ra là K đã cố ý không nhắc nhở gì đến nàng hết. Nhưng có một câu có ý nghĩa làm tôi bận tâm nhiều nhất, ấy là câu hắn viết thêm ở cuối thư: "Tại sao tôi lại không chết sớm cho xong, còn lần lữa đến bây giờ làm gì nhỉ?"

Hai tay run rẩy, tôi gấp lá thư nhét lại vào phong bì như cũ. Tôi chậm rãi để lại lá thư vào chỗ cũ trên mặt bàn, nơi ai ai nhìn vào cũng phải thấy ngay. Đoạn tôi đưa mắt nhìn một vòng quanh phòng và đó là lần đầu tiên tôi thấy dòng máu chảy dài trên tường.

47

ĐỘT NHIÊN TÔI ĐƯA CẢ HAI TAY như ôm lấy đầu K mà nâng lên một chút. Tôi muốn nhìn lấy một lần khuôn mặt K sau khi nó đã nhắm mắt lìa đời. Nhưng vì đầu nó cúi gục xuống nên tôi cũng phải khom lưng nhoài người xuống nền nhà mà ngoái cổ nhìn lên. Tôi vội vàng rút cả hai tay lại. Chẳng những là nhìn vào mặt hắn tôi thấy sợ hãi hết hồn mà tôi còn thấy cái đầu hắn sao mà nặng gớm nặng ghê. Tôi ngồi thừ người ra một lát, từ trên nhìn xuống đôi tay giá lạnh mà tôi vừa sờ vào cùng cái mái tóc dày cộm khi còn sống, lúc nào hắn cũng cắt ngắn chỉ còn năm phân. Tôi không thấy muốn khóc mà chỉ thấy hãi hùng. Sự sợ hãi mà tôi trải qua không phải bị kích thích vì quang cảnh trước mắt đâu. Điều làm tôi sợ hãi thật sự - ấy là cho vận mệnh chính tôi - cái vận mệnh từ nay luôn luôn bị người bạn xưa, lúc này đột nhiên nằm cứng đờ, lạnh giá trước mặt tôi, ám ảnh mãi mãi.

Tôi chẳng biết làm gì hơn là quay lại phòng riêng của mình. Tôi đi đi lại lại khắp căn phòng ruột rối như tơ vò. Đầu óc tôi sai bảo tôi làm cái công việc này tuy chẳng có ý vị gì hết. tôi cứ tự nhủ mình hết: "Mình phải làm một cái gì chứ?" rồi lại đến: "Nhưng biết làm cái gì bây giờ. Đằng nào thì cũng quá muộn mất rồi". Tôi có thái độ y hệt như một con báo bị nhốt trong chuồng, không làm sao ngồi yên một chỗ, cứ vòng vòng đi lại không ngừng. Tôi có ý đánh thức bà chủ dậy, nhưng đồng thời lại cảm thấy rằng thật chẳng nên để cho đàn bà con gái phải thấy cái quang cảnh hãi hùng trong phòng bên. Tôi lại cố gắng tìm đủ cách sao cho cô chủ khỏi phải nhìn thấy cái cảnh ấy. Tôi biết là nếu mà nàng nhìn thấy, nàng sẽ bị xúc động khủng khiếp.

Thắp ngọn đèn trong phòng, tôi nhìn mãi chiếc đồng hồ đeo tay. Cây kim đồng hồ đêm nay sao mà chạy chậm rì rì, nhìn mãi chẳng thấy nhúc nhích. Tôi không biết chắc luồng gió lạnh đã đánh thức mình dậy vào đúng lúc nào, chỉ nhớ rằng trời đêm đã bắt đầu rạng. Và cứ thế, tôi đi đi lại lại trong phòng, nóng lòng sốt ruột chờ lúc màn đêm tăm tối đã buông phủ mãi mãi không bao giờ cuộn lên nữa.

Trước kia, chúng tôi có thói quen thức dậy vào khoảng bảy giờ vì lắm khi có giờ học tại trường từ tám giờ sáng, vì thế chị người làm thường phải thức dậy vào khoảng sáu giờ. Hôm ấy, chờ đến trước sáu giờ một lát thì tôi quyết định đánh thức chị ấy dậy. Tuy nhiên lúc đi đến phòng chị ta thì gặp bà chủ nên tôi đã dừng chân ngay trong hành lang. Bà chủ nhắc nhở tôi hôm nay là chủ nhật, cần gì phải dậy sớm như thế. Tôi nói vì bà đã thức rồi nên xin bà hãy ghé vào phòng tôi một lát. Bà chủ choàng vội tấm áo ngoài lên bộ quần áo ngủ rồi bước theo sau tôi. Lúc bước chân vào phòng, tôi đưa tay đóng kín cánh cửa thông sang phòng K lại. Đoạn tôi nói với bà với giọng hầu như thì thầm: "Thưa bà, trong nhà vừa xảy ra một chuyện khác thường". Bà hỏi lại tôi: "Anh định nói cái gì thế?". Tôi gật đầu hướng về phía cánh cửa thông sang phòng bên lúc này đã khép kín và nói: "Xin bà đừng có kinh hoảng mới được". Sắc mặt bà chủ tái nhợt hẳn đi. Tôi nói tiếp: "Thưa bà, K đã tự sát rồi". Bà chủ đứng lặng người đi, trố mắt nhìn trao tráo vào thẳng mặt tôi, không nói năng động đậy được gì. Bất chợt tôi chắp tay cúi đầu trước mặt bà mà nói: "Xin bà tha thứ cho con. Chẳng qua chỉ tại con nên mới ra nông nỗi này. Bà có sẵn lòng tha thứ cho con được không?". Tôi đâu có định nói những lời này với bà chủ nhưng khi nhìn thấy bà trố mắt nhìn mình trừng trừng, bất ý tôi mới buột miệng lắp bắp những lời tạ tội như thế. Xin chú nhớ cho là chẳng qua chỉ vì tôi không thể tạ tội với K được nữa nên tôi đành phải xin lỗi bà chủ và cô chủ vậy. Tôi đã mở miệng lắp bắp thốt ra những lời sám hối như vậy thật hoàn toàn bất ngờ chứ chính ra cứ để tự nhiên, tôi đâu có định bụng nói ra những lời như thế. May mắn là bà chủ không sao hiểu rõ ý nghĩa sâu xa những lời nói của tôi. Mặt mày vẫn còn tái xanh tái xám, bà vẫn dịu dàng an ủi tôi: "Anh làm sao mà có thể lo lắng trước được một việc như thế này. Thôi cũng chẳng nên tự trách móc làm chi". Tuy nhiên khuôn mặt bà vẫn in hằn những nét hãi hùng, sợ sệt trên từng đường gân thớ thịt.

**giavui** · 10-18-2020, 08:32 PM

48

TUY CẢM THẤY ÁI NGẠI cho bà chủ thật đấy song tôi vẫn mở cánh cửa phòng vừa khép lại lúc nãy. Khi đó ngọn đèn trong phòng K đã cạn dầu, tắt ngúm nên trong phòng cứ tối như bưng. Tôi quay về phòng mình lấy cây đèn, cầm sang phòng K. Một lần nữa, khi tới cửa vào, tôi quay lại nhìn bà chủ. Bà chậm chạp bước lại gần tôi, nép mình sau lưng tôi mà sợ sệt ngó vào căn phòng nhỏ. Tuy vậy bà không bước chân vào, chỉ nhắc nhở tôi: "Phải mở những cánh cửa chớp ra cho sáng mới được".

Thái độ bà chủ trong suốt ngày hôm ấy thật là chững chạc rõ ra là một bà vợ góa của một quân nhân. Nghe theo lời bà, tôi đến nhà ông bác sĩ rồi tới đồn cảnh sát. Và mãi tới khi bác sĩ cùng cảnh sát đã đến nhà rồi ra về bà vẫn không để cho ai bước vào phòng K hết cả.

K đã dùng con dao nhỏ để cắt đứt động mạch và chết ngay lập tức. Trên người nó không có một vết thương nào khác. Tôi được biết rằng cái dòng máu mà tôi như người nửa tỉnh nửa mê đã thấy chảy dài trên cánh cửa giấy bồi dưới ánh đèn tù mù chính là tia máu từ động mạch hắn đã vọt ra. Tôi nhìn lại dòng máu ấy một lần nữa - lần này dưới ánh sáng ban ngày - và không khỏi kinh ngạc trước tia máu người vọt ra sao mạnh quá thể.

Bà chủ và tôi ra sức quét dọn, lau chùi khắp căn phòng. May mắn là phần lớn máu K đã thấm vào tấm nệm nên không làm hoen ố đến những chiếc chiếu trải trên sàn nhà. Hai người chúng tôi khiêng thi hài K sang bên phòng tôi, đặt cho hắn nằm ngay ngắn thảnh thơi - trông như người đang nằm ngủ. Sau đó tôi mới đi điện tín cho gia đình cha mẹ đẻ của hắn.

Lúc trở về tôi thấy trên chiếc gối của K đã có cắm mấy nén hương khói bay nghi ngút. Hương khói tràn ngập mùi lễ bái tỏa lan trong không khí. Tôi nhận ra hai mẹ con bà chủ đang ngồi giữa làn hương khói tỏa mờ. Từ hôm trước đến giờ, lúc này tôi mới nhìn lại thấy mặt cô chủ. Nàng đang khóc. Chắc hẳn mẹ nàng cũng đang khóc vì vành mắt bà đỏ hoe. Chính mình cũng không nhớ rõ là có rỉ một giọt nước mắt nào kể từ khi K nhắm mắt hay chăng, lúc ấy là lần đầu tiên tôi cũng cảm thấy đau xót trong lòng. Chú không thể biết là nỗi bi thương đã làm cho lòng tôi nhẹ nhõm đến nhường nào. Lòng tôi từ trước đến giờ vẫn chất nặng những khổ đau và sợ hãi, hình như đã vơi đi được một chút nhờ sự bi thương trong lúc này.

Tôi lặng lẽ ngồi xuống bên hai người. Bà chủ bảo tôi thắp một nén hương. Tôi im lặng vâng lời. Cô chủ không nói năng gì với tôi hết. Nàng chỉ trao đổi đôi lời với mẹ về những công việc cần thiết mà thôi. Nàng không thể nào nói với K y như là nàng nhớ lại lúc hắn còn sống trên đời. Tôi lấy làm vui lòng là nàng đã không phải chứng kiến cái quang cảnh não nề đêm hôm qua. Tôi chỉ e là một người trẻ đẹp như nàng không thể nào ngắm nhìn bất cứ một cái gì đáng sợ mà không khiến cho vẻ đẹp của mình bị phá hoại đi một phần nào. Ngay cả khi sợ hãi đến tóc tai dựng ngược cả lên, tôi vẫn không dám có một hành động nào để cho vẻ đẹp của nàng phải chịu những sự đe dọa như thế. Tôi nghĩ rằng hành động như thế thật chẳng khác gì cầm roi mà đập nát một bông hoa tươi đẹp, trong trắng vậy.

Khi ông bố và người anh của K từ dưới quê lên tới nơi, tôi góp ý là nên mai táng K ở nơi mạn Zoshigaya, K rất thích nơi này. Tôi còn nhớ đã có lần nửa đùa nửa thật bảo hắn: "Cậu đã khoái nơi này đến thế, vậy thì cứ yên trí đi, khi nào cậu nhắm mắt lìa đời, tôi sẽ để ý thu xếp sao cho cậu chôn cất nơi này". Tôi nghĩ thầm trong bụng giờ đây mình có làm theo lời ước hẹn mà lo chôn cất K ở Zoshigaya chẳng qua chỉ là làm một công đức thật là hắc ám.

Dù sao, tôi vẫn muốn K được mai táng ở Zoshigaya để hàng tháng mình có thể đến quỳ trước mộ hắn mà lặp đi lặp lại những lời sám hối của mình. Ông bố và người anh hắn đều sẵn lòng nghe theo lời tôi còn bảo thôi thì trăm sự nhờ tôi cả bởi vì từ trước đến giờ, chính tôi là người trông nom săn sóc cho K trong tất cả mọi việc.

49

SAU KHI ĐƯA ĐÁM TRỞ VỀ NHÀ, một người bạn của cả hai đứa đã hỏi tôi: "Tại sao hắn lại tự sát như thế vậy?". Từ trước đến giờ, tôi đã bị hỏi đi hỏi lại mãi một câu đau buồn này không biết đến bao nhiêu lần rồi, nào bà chủ, cô chủ, nào ông bố và người anh hắn ở dưới quê lên, nào những người quen kẻ thuộc đã từng biết tin về cái chết của K và ngay cả những phóng viên nhà báo chẳng hề dây dưa rễ má gì với hắn nữa. Cứ mỗi lần bị thiên hạ chất vấn là tôi lại thấy lương tâm cắn rứt, lòng dạ cứ như là bị kim châm. Hình như trong thực tế, mỗi câu hỏi ấy là một lời buộc tội. Tôi nghe như trong những lời chất vấn ấy, có ý căn vặn tại sao không sớm thú nhận là chính mình đã giết chết K đi cho xong?

Đối với ai tôi cũng chỉ có mỗi một câu trả lời. Tôi chỉ lặp lại những lời K đã viết cho tôi trong lá thư cuối cùng. Người bạn đã từng chất vấn tôi sau khi dự đám tang ra về, khi nghe tôi lặp lại câu trả lời quen thuộc, đã móc trong túi ra một tờ báo, chỉ vào một bài nói về cái chết của K. Bài báo ấy cho rằng K đã bị phụ huynh từ bỏ, truất quyền thừa kế, kết quả là hắn đã chán đời mà tự sát. Tôi gấp tờ báo lại chẳng nói năng gì, đưa trả anh bạn. Sau đó anh ta lại cho tôi hay là có đọc một tờ báo khác trong đó thấy nói rằng K đã lên cơn điên cuồng mà tự sát. Tất cả những điều này tôi không hề hay biết gì hết vì lẽ quá bận, làm gì có đủ thì giờ mà đọc báo nữa. Tuy nhiên, trước sau tôi vẫn canh cánh bên trong về những lời bàn ra tán vào của thiên hạ về cái chết của K. Tôi chỉ sợ là người ta sẽ nói đả động đến một điều gì đó có thể làm lôi thôi cho những người trong nhà là mẹ con bà chủ. Chỉ nghĩ đến việc cô chủ bị nêu tên trên báo là tôi đã thấy bực mình không sao chịu nổi rồi. Tôi hỏi anh bạn xem anh ta còn thấy người ta nói đến cái gì khác trên mặt báo hay không nhưng anh ta cho hay là chẳng còn có gì khác nữa. Sau đám tang ít lâu, ba người chúng tôi dọn về căn nhà nơi tôi đang sống bây giờ. Cả bà chủ lẫn cô chủ đều tỏ ý không muốn sống trong căn nhà cũ nữa. Còn tôi thì tôi cũng không sao chịu nổi cái nỗi thống khổ là mỗi đêm lại phải nhớ tới cái đêm não nề ấy nữa.

Hai tháng sau, tôi tốt nghiệp đại học và tốt nghiệp chừng nửa năm, tôi làm lễ cưới cô chủ. Cứ xét theo bề ngoài thì muôn sự đều suôn sẻ đúng như ý tôi trông đợi. Cả bà chủ lẫn cô chủ đều có vẻ sung sướng ra mặt. Tôi cũng phải nói là chính mình cũng cảm thấy sung sướng. Tuy nhiên, vẫn có một cái bóng đen cứ chập chờn ẩn hiện bay lượn vật vờ trên niềm hạnh phúc của tôi. Dường như là sự thỏa lòng ước mong trong chốc lát này chẳng làm sao cho tôi được sung sướng dài lâu mà chỉ dẫn dắt tôi đến một vận mệnh bi thương đau xót.

Liền ngay sau hôm cưới, nhà tôi - từ đây tôi chỉ còn gọi cô chủ là nhà tôi mà thôi - không biết nghĩ sao lại ngỏ ý là hai vợ chồng lại cùng đi thăm mộ K một lần, không hiểu trong bụng nàng nghĩ ngợi gì nhưng lập tức tôi có ý chột dạ: "Tại sao bỗng dưng em lại muốn đi đến đó?". Nhà tôi trả lời: "Chỉ vì em nghĩ rằng hẳn là K sẽ vui lòng mát dạ nếu thấy hai vợ chồng mình đến thăm mộ anh ấy". Tôi im lặng, chằm chằm nhìn vào khuôn mặt vô tư, không hay biết gì của nàng và co rúm người lại khi nghe nàng hỏi: "Tại sao anh lại nhìn em chằm chằm không chớp mắt như thế?". Tôi chiều ý nhà tôi, thế là hai vợ chồng dắt nhau đến Zoshigaya. Tôi lấy nước rửa sạch bụi bám trên mộ bia, nhà tôi lấy mấy bông hoa và mấy nén hương bầy cắm trước mộ. Rồi hai đứa chúng tôi chắp tay cúi đầu vừa lễ vừa thì thầm khấn khứa. Có lẽ nhà tôi đang kể lại cho K hay niềm hạnh phúc mới mẻ của nàng. Tôi chỉ có thể nghĩ thầm trong bụng: "Mình bậy bạ quá chừng! Mình bậy bạ quá chừng!".

Tay vuốt ve tấm mộ bia, nhà tôi khen: "Tấm bia này to thật". Thật ra cả nấm mồ lẫn tấm bia cũng chẳng lớn lao gì lắm đâu, tôi cho là nhà tôi khen như vậy chỉ vì chính tôi đã đặt làm tại cửa hàng thợ tạc đá. Tôi nghĩ đến tấm bia mới làm, đến người vợ mới cưới và đến nắm xương trắng của K chôn vùi dưới lớp đất kia và cảm thấy rằng vận mệnh đã chơi xấu, đem tất cả chúng tôi ra làm trò đùa quái ác. Tôi tự nhủ: "Từ giờ trở đi, quyết không bao giờ mình cho vợ đi cùng đến thăm mộ K nữa.

50

TÔI KHÔNG NGỚT CẢM THẤY ĂN NĂN, dằn vặt với người bạn đã chết. Ngay từ đầu, tôi đã sợ điều đó. Người ta có thể nói là tôi cử hành hôn lễ của mình trong tình trạng ngơ ngơ ngẩn ngẩn của kẻ rối loạn tâm thần đứng ngồi không yên. Nhưng vì không hiểu rõ chính mình nên tôi vẫn cứ mơ hồ hy vọng rằng sự kết hôn sẽ cho tôi cơ hội bước hẳn sang một cuộc đời mới; và rồi tôi sớm ý thức được ngay hy vọng này chỉ là một giấc mơ ban ngày, vỡ tan trong khoảnh khắc. Chính nhà tôi đã vô tình nhắc nhở mãi cho tôi cái sự thật phũ phàng mỗi khi hai đứa tôi gần gũi bên nhau - cứ mỗi lần nhìn thấy mặt nàng là tôi lại nhớ đến chuyện cũ. Làm sao tôi có thể nuôi dưỡng một hy vọng - dù chỉ là hy vọng xa xôi mờ tối đến đâu - khi nhìn đến mặt nàng là tôi lại nhớ đến bao kỷ niệm cũ về K? Đôi khi tôi có ý nghĩ rằng nhà tôi đã làm trung gian để gắn buộc K với tôi, chặt chẽ không rời. Vào những lúc như thế, tôi thường có thái độ lạnh lùng xa cách với nàng mặc dù tôi không hề thấy nàng có điều gì thiếu xót để bị đối xử như thế cả.

Nàng cảm thấy liền sự xa cách lạnh lùng mà không bao giờ nàng hiểu rõ lý do. Có lắm phen nàng hỏi: "Em có phạm vào lỗi lầm nào không anh?". Tôi phải cố gắng làm cho nàng yên lòng bằng một nụ cười. Nhưng cũng có đôi khi nàng thốt ra những lời bực bội, oán trách: "Anh có chắc là anh không ghét bỏ gì em đó chứ?" hoặc là: "Anh đang che giấu em một điều gì đó phải không?". Mỗi khi nghe nàng hỏi như thế, tôi chỉ biết nhìn nàng với ánh mắt khổ đau mà không biết nói năng ra làm sao hết.

Kể không biết bao nhiêu lần tôi đã toan kể hết đầu đuôi câu chuyện cho nhà tôi nghe nhưng cứ đến lúc sắp buột miệng thì tôi lại bị không biết một sức mạnh quái quỷ nào đó chặn lại, tôi không làm sao hiểu nổi. Chú là người hiểu rất rõ con người tôi nên tôi nghĩ chẳng cần phải giải thích cái điều đã ngăn chặn không cho tôi kể lại đầu đuôi cho nhà tôi nghe. Tuy nhiên, riêng với chú thì tôi lại thấy cần phải giải thích cho rõ. Xin chú hiểu cho là tôi không hề có ý tự tô vẽ để che mắt nhà tôi. Tôi tin rằng nếu tôi đem tấm lòng lương thiện mà kể hết câu chuyện cho nhà tôi nghe - như tôi vẫn thường làm với vong linh người bạn quá cố thì tôi biết là nhà tôi sẽ khóc vì sung sướng và tha thứ cho tôi. Tôi không dám kể lại mọi chuyện cho nhà tôi hay thật chẳng phải vì tôi tính toán lợi hại mà chỉ vì tôi không muốn đem một điểm đen hắc ám làm vấy bẩn tất cả cuộc đời của nàng. Tôi nghĩ rằng dù chỉ đánh rơi một giọt mực nhỏ bé lên trên một cái gì trong trắng cũng là một điều xấu không sao có thể dung thứ được.

Một năm tròn trôi qua, tôi vẫn không sao quên được câu chuyện của K và vẫn không sao giãi bày được các nỗi đau khổ lạ thường chất chứa trong lòng. Tôi cố gắng xua đuổi nỗi bất an, thống khổ này bằng cách vùi mình trong đống sách. Tôi bắt đầu học hỏi như điên và chờ ngày cho thiên hạ thấy kết quả những cố gắng của tôi mà lác mắt. Nhưng tôi chỉ tìm được rất ít an ủi trong cố gắng hướng về cái mục đích vô lý mà tôi cũng thấy là không sao đạt được. Quả thực tôi đã thấy là không sao có thể chôn vùi những niềm day dứt trong lòng vào đống sách vở. Một lần nữa tôi đành bó tay, giương mắt nhìn thế giới chung quanh mình.

Có vẻ như nhà tôi bảo rằng sở dĩ tôi buồn chán như vậy là vì từ trước đến giờ tôi chưa lúc nào phải lo lắng làm lụng gì hết. Điều này kể ra cũng dễ hiểu vì gia đình nhà vợ tôi có đủ tiền bạc cho hai mẹ con nàng tiêu, còn về phần tôi cũng có đủ tiền bạc để sinh sống mà chẳng cần tìm kiếm công ăn việc làm gì hết. Ngoài ra tôi đã học được cái thói mặc nhiên chấp nhận cảnh ngộ dễ dàng của mình. Sự dư dả về vật chất chính là nguyên nhân sự ăn không ngồi rồi của tôi. Lại thêm vào bị ông chú lừa gạt đã khiến cho tôi tin chắc là không thể trông cậy người khác.

Tôi đã học được cái thói coi người khác đều là xấu xa nhưng lại tin chắc rằng giữa cái thế gian sa đọa này, riêng có một mình tôi đã biết cách giữ mình cho được tốt đẹp. Tuy nhiên, chỉ vì K mà niềm tin tốt đẹp ấy của tôi đã bị hủy hoại đến tan tành. Tôi ngậm ngùi xa xôi ý thức được rằng chẳng qua mình cũng cùng một ruộc với thiên hạ, tôi cũng chẳng khá gì hơn ông chú quý hóa của tôi. Tôi đâm ra sượng sùng ghê tởm chính mình như trước đây đã từng ghê tởm nhân thế. Thế là tôi có muốn hành động dù theo cách nào cũng chẳng được nữa rồi.

51

THẤY VÙI MÌNH TRONG SÁCH VỞ đã chẳng ăn thua gì, tôi bèn thử tìm lãng quên bằng cách đắm hồn trong men rượu. Tôi không có ý nói là tôi thích uống rượu. Uống thì uống được nhưng tôi chẳng thấy ham thích gì. Tôi chỉ hy vọng là ít nhất, nhờ rượu, mình cũng có thể tìm được chút khuây khỏa cho tâm hồn. Dĩ nhiên, tin tưởng như thế thật là vớ vẩn thật đấy. Rượu chỉ làm cho tôi cảm thấy chán chường ngán ngẩm thêm mà thôi. Thỉnh thoảng, tỉnh rượu sau những cơn say sưa bét nhè, tôi lại chợt thấy được vị trí của mình, tôi lại thường nhận ra rằng rắp tâm lừa dối chính mình thì thật là ngu xuẩn không thể tưởng. Trong những lúc ấy - cả mắt lẫn tim tôi đều sáng suốt, tỉnh táo. Đôi khi tôi cũng chẳng đạt tới được cái trạng thái tự mình dối mình nữa, trái lại tôi lại càng tự ý thức rõ ràng, sâu sắc hơn cái nỗi buồn đau của chính mình. Hơn nữa, ngay sau khi đạt được cái trạng thái tươi vui giả tạo đó, thế nào tôi cũng lại rơi vào cái nỗi phiền muộn thăm thẳm khôn cùng. Bà mẹ vợ và người vợ mà tôi hết lòng yêu thương luôn luôn bắt gặp tôi ở cái trạng thái thứ nhì sau khi tôi đã cạn hết chén này sang chén khác. Cái lối hai người giải thích cách cư xử của tôi, xét theo lập trường tự nhiên của họ, thật chẳng có gì là khó hiểu nữa.

Dường như là mẹ vợ tôi đôi khi đã có những lời ca thán về tôi thì phải. Tuy vậy nhà tôi vẫn luôn luôn che giấu, không bao giờ nói lại cho tôi hay mẹ mình đã ca thán những gì. Nhà tôi chỉ tỏ bày những lời trách móc của riêng mình mà thôi. Tôi nghĩ là nhà tôi thật quả không sao có thể cứ phải giương mắt nhìn tôi sống vật vờ như thế mà chẳng nói năng gì. Tôi bảo là nàng "trách móc", nhưng xin chú nhớ cho là chẳng bao giờ nàng nỡ nặng lời với tôi đâu. Chẳng khi nào nhà tôi làm cho tôi phải phát cáu với nàng cả. Đã lắm phen nàng hỏi tôi chẳng hay nàng có chịu chút trách nhiệm nào hay không, nàng muốn tôi nói rõ cho nàng hay nàng có lỗi lầm gì. Đôi khi, vì tương lai chính tôi, nàng can ngăn, năn nỉ tôi bỏ rượu. Có bận nàng khóc thút thít: "Anh đã thay đổi hẳn mất rồi". Những lời nói tiếp theo còn làm tôi xót xa đau đớn hơn nữa: "Có lẽ anh đã chẳng thay đổi đến như thế này nếu như K còn sống trên đời". Nghe nàng nói, tôi trả lời ngay: "Có lẽ em nói thế mà đúng đấy". Trong đáy lòng, tôi ngấm ngầm đau xót cho nhà tôi vì chẳng biết rõ điều gì nên không sao hiểu được là mình đã nói đúng sự thật đến độ nào.

Đôi khi - thường vào buổi sáng hôm sau, sau khi tôi đã say sưa bét nhè và trở về thật muộn đêm trước - tôi cũng ngỏ lời xin lỗi nhà tôi. Nàng chỉ lặng nghe rồi mỉm cười. Có lúc nàng ngồi im lặng nhưng cũng có lúc nàng nhỏ nước mắt chứa chan. Nhưng dù cho nàng có làm gì đi nữa, tôi cũng cảm thấy bực mình không thể tả với lại chính mình. Nghĩ bụng là thực sự ra tôi đang xin lỗi chính mình hơn là xin lỗi nhà tôi. Cuối cùng, tôi bỏ rượu. Nói cho đúng, chính sự chán chường đối với bản thân hơn là những lời trách móc, can ngăn của nhà tôi đã khiến cho tôi bỏ rượu.

Thực ra bỏ rượu rồi, cũng chẳng biết làm gì hơn, tôi lại đành vùi đầu vào đống sách. Tôi đọc lung tung, đọc bừa bãi, ngốn hết cuốn này tới cuốn khác rồi lại quẳng sang một bên. Lắm lúc nghe nhà tôi hỏi làm gì mà học hành ghê gớm vậy, tôi chỉ mỉm cười cay đắng cảm thấy buồn rầu khi người vợ mà mình hết sức tin yêu cũng vẫn chẳng hiểu được lòng mình. Và cứ nghĩ đến việc chính tại mình đã không có đủ can đảm giải thích hết mọi sự cho nàng hay tôi lại càng thấy buồn rầu thêm. Tôi hết sức cô độc. Quả thật có lắm lúc tôi cảm thấy mình đứng một thân một mình hoàn toàn cách biệt với thế gian, hoàn toàn cách biệt với tất cả những người khác trên đời.

Nhiều lần tôi tự hỏi mình vì cơn cớ gì mà K đến phải tự sát. Thoạt đầu tôi nghĩ hẳn là K bị tình yêu chi phối, vì hắn thất tình. Dạo đó, tôi không sao thấy được, không sao nghĩ đến một cái gì khác ngoài tình yêu và tôi sẵn sàng chấp nhận ngay cái lối giải thích đơn giản, tự nhiên mà thẳng tắp đó. Nhưng sau khi đã biết suy nghĩ một cách khách quan hơn, tôi mới tự hỏi chẳng hay cách giải thích ban đầu của tôi có quá dễ dàng hay không. Tôi cứ tự mình hỏi mình: "Có thật là K đã tự sát vì thấy lý tưởng va chạm với thực tế hay chăng?". Dù thế nào đi nữa, tôi vẫn không sao tin nổi điều đó... Cuối cùng tôi đâm ra nghi ngờ rằng rất có thể K đã sống một thân một mình trong cảnh lẻ loi khủng khiếp như tôi, kết quả là muốn trốn thoát thật mau, hắn đã đành tìm đến cái chết. Một lần nữa tôi lại thấy sợ hãi ghê gớm. Từ đó trở đi, cứ như một luồng gió, cái dự cảm dự giác là chính mình cũng đang dấn bước trên con đường mà K đã đi qua, thỉnh thoảng lại ồn ào xô tới làm cho tôi tái tê lòng dạ.

52

THẾ RỒI BÀ MẸ VỢ TÔI lăn ra ốm nặng. Bác sĩ sau khi khám bệnh nói riêng cho vợ chồng tôi hay là bà không qua khỏi được rồi. Tôi đem hết sức mình mà trông nom chạy chữa cho mẹ vợ tôi. Tôi làm như vậy vì chính người bệnh và cũng vì người vợ mà tôi hết lòng thương yêu nữa, nhưng xét theo một ý nghĩa rộng lớn hơn, tôi cảm thấy như mình đang giúp đỡ tất cả loài người. Hiển nhiển là theo một ý nghĩa nào đó, tôi vẫn hằng chờ đợi một cơ hội như thế để chứng tỏ với chính mình rằng thật ra, từ trước đến giờ, mình vẫn không đến nỗi là kẻ chẳng làm nên cơm nên cháo gì, chẳng làm được điều gì ích lợi cho người khác. Đó là lần đầu tiên kể từ khi tách rời thân mình ra khỏi thế gian, tôi có thể cảm thấy là mình vẫn có thể làm được một việc tốt lành. Không còn một cách giải thích nào khác cho tâm trạng tôi nữa ngoài việc bảo rằng tôi đang tìm kiếm cách nào để giảm tội cho mình được nhẹ bớt.

Bà mẹ vợ tôi qua đời. Thế là chỉ còn trơ trọi có tôi với nhà tôi. Nhà tôi quay qua nhìn tôi mà nói: "Bây giờ trên đời này em chỉ còn có một mình anh để mà trông cậy đó thôi". Tôi nhìn nàng tự dưng thấy mắt mình tràn lệ. Làm sao mà nhà tôi có thể trông cậy tôi trong khi chính tôi chỉ là kẻ chẳng có thể trông cậy trong bất cứ việc gì. Tôi nghĩ thầm nhà tôi thật là người đàn bà bất hạnh. Và có hôm tôi buột mồm nói tuột ra như vậy. Nhà tôi lại hỏi lại: "Tại sao anh lại nói thế?". Nàng làm sao hiểu được ý tôi và tôi cũng chẳng làm sao nói rõ cho nàng hay được. Thế là nhà tôi khóc thút thít và còn nói với giọng giận hờn: "Chỉ vì anh cứ nhìn con này theo cái lối nhìn méo mó cong queo nên anh mới nói ra được những điều khó nghe như vậy".

Sau khi mẹ vợ tôi qua đời, tôi cố gắng đối xử với nhà tôi thật dịu dàng, tử tế - chẳng phải chỉ vì tôi thương yêu nhà tôi mà thôi đâu. Sự dịu dàng tử tế của tôi không phải chỉ vì một cá nhân, không hề tách rời khỏi một bối cảnh rộng lớn hơn nhiều. Việc tôi ra sức trông nom săn sóc cho bà mẹ vợ cũng không ngoài một ý nghĩa như thế. Nhà tôi có vẻ vui lòng ra mặt nhưng trong sự vui lòng đẹp dạ của nàng dường như vẫn có thấp thoáng một đốm đen nẩy ra từ việc nhà tôi vẫn không sao hiểu rõ được tôi. Xin chú nhớ cho rằng tôi nghĩ là sự thắc mắc khó chịu của nhà tôi có lẽ cũng chẳng hề tăng hay giảm chút nào nên như nàng hiểu rõ được tôi hơn. Quả thật tôi nghĩ rằng nàng rất có thể lại còn thấy khó chịu hơn là đằng khác. Đàn bà chẳng nhiều thì ít, vẫn thường có cái thói muốn được người ta đem tử tế thương yêu mà dồn vào hết cho riêng mình chẳng buồn nghĩ đến sự thiệt thòi cho bất cứ ai khác. Ít nhất tôi cũng nhận thấy là cái khuynh hướng này ở người đàn bà mạnh mẽ hơn nơi đàn ông rất nhiều.

Có lần nhà tôi hỏi tôi: "Liệu có bao giờ tấm lòng người đàn ông với tâm hồn người đàn bà kết hợp với nhau để trở thành là một hay không, hả anh?". Tôi trả lời một cách lững lờ: "Có thể khi họ còn trẻ". Nhà tôi ngồi yên lặng một lúc có lẽ đang hồi tưởng tới quá khứ của chính mình, đang khẽ buông tiếng thở dài. Từ đó trở đi, một hình ảnh đáng sợ không biết từ đâu thỉnh thoảng len lỏi vào trong lòng tôi. Thoạt đầu dường như ngẫu nhiên ào ào xô tới làm cho tôi ngỡ ngàng đến ngộp thở. Tuy nhiên dần dà khi lòng tôi đã quen chịu đựng - có thể là đáp ứng nữa - thì tôi thường hỏi phải chăng cái mối lo sợ không tên ấy chẳng phải đã từ bên ngoài ào tới mà chính ra đã tiềm ẩn ngay trong đáy lòng tôi ngay từ lúc tôi sinh ra làm người. Thế rồi tôi ngẩn ngơ tự hỏi phải chăng là mình đã trở thành loạn trí mất rồi nhưng tôi vẫn không muốn đi đến bác sĩ hay một người nào khác để hỏi han gì hết.

Tôi cảm thấy một cách hết sức sâu sắc sự tội lỗi của nhân gian. Chính vì cảm thấy thế mà tôi đã đi thăm mộ K đều đều mỗi tháng. Chính vì cảm thấy thế mà tôi đã ra công chăm nom săn sóc mẹ vợ tôi trong thời gian bà ngã bệnh và hết sức ăn ở dịu dàng tử tế với nhà tôi. Chính vì cảm thấy thế mà tôi đã đi đến chỗ sẵn sàng chịu đựng roi vọt từ tay của cả những kẻ đứng bên đường. Sau khi đã dần dà trải qua các giai đoạn này, tôi chợt có ý nghĩ là thay vì chịu đựng roi vọt nơi tay người giá như tôi chịu đựng roi vọt nơi tay chính mình có lẽ lại hay hơn nhiều đấy. Thế là tôi bắt đầu nghĩ đến việc tự tìm cái chết. Tôi bắt đầu thấy tự sát chẳng những đã đúng mà lại còn hay nữa kia. Cuối cùng tôi quyết định sống vật vờ như thể là mình đã chết rồi.

Tôi tự hỏi không biết kể từ khi quyết định sống cũng như chết cho đến nay đã được bao nhiêu năm rồi. Nhà tôi và tôi tiếp tục sống cuộc đời êm ả như ban đầu. Nhất định là vợ chồng tôi chẳng hề khổ sở lấy mảy may, có thể nói còn hạnh phúc nữa là khác. Tuy nhiên vẫn luôn luôn có cái đốm đen quái quỷ kia nó cứ ngăn cách hai vợ chồng tôi mãi, không làm sao xua đuổi đi được, nó cứ nằm chình ình, quệt một vệt dài trên hạnh phúc của nhà tôi. Nhà tôi vẫn thường thấy được cái đốm đen ấy. Ngay lúc này đây, khi nghĩ đến cái đốm đen quái quỷ ấy, tôi cũng chẳng biết làm gì hơn là thương xót cho nhà tôi không biết đâu mà kể.

53

TUY ĐÃ QUYẾT TÂM SỐNG y như đã chết song thỉnh thoảng tôi vẫn thấy lòng mình rạo rực trước những kích thích của ngoại giới nhưng cứ mỗi khi cố gắng mở đường băng qua đám mây mù bao phủ quanh mình là tôi lại thấy ngay có một sức mạnh khủng khiếp chẳng biết từ đâu đến, chồm ra níu chặt lấy lòng làm cho mình không sao có thể nhúc nhích lấy một li. Tôi thường nghe có tiếng người văng vẳng bên tai: "Anh chẳng có tư cách làm bất cứ một việc gì hết. Hãy cứ đứng im một chỗ đó cho xong!". Chỉ một lời nói đó cũng đủ làm cho tôi rã rời chân tay, không còn muốn cựa quậy, nhúc nhích gì nữa. Một lát sau, lại thấy ước muốn, tôi lại cố gắng đứng lên. Và một lần nữa tôi lại bị níu kéo, trói buộc. Buồn rầu giận dữ, tôi quát ầm lên: "Tại sao mi cứ quấy nhiễu ta mãi như vậy?" Giọng ấy cười lạnh lùng đáp lại: "Tự anh vẫn hiểu quá rõ mà!". Nghe đến đó, tôi lại cúi đầu chịu thôi, không còn dám nói năng gì nữa.

Xin chú hiểu cho rằng dưới mắt chú, có lẽ tôi đang sống một cuộc đời đều đều, tẻ nhạt, sự thật bên trong lúc nào cũng có một cuộc vật lộn đau đớn, xót xa, chẳng lúc nào ngưng nghỉ. Đôi khi hẳn nhà tôi cũng thấy bực mình khó chịu với tôi song chú thật không sao hiểu nổi nỗi bực mình khó chịu của tôi đối với chính mình còn nặng nề to tát hơn không biết bao nhiêu lần. Thế rồi cuối cùng khi nhận rõ ra rằng không thể cứ giam hãm mình lâu hơn nữa trong lao tù mà cũng không thể phá đường thoát khỏi lao tù, tôi buộc lòng đi đến kết luận là chỉ còn có thể thực hiện một cố gắng thích thú duy nhất, ấy là tự tìm lấy cái chết mà thôi. Hẳn là chú ngạc nhiên không hiểu sao tôi lại đi đến kết luận này. Nhưng chú thấy đấy cái sức mạnh lạ lùng, quỷ quái ấy nó đã bóp nghẹt tim tôi bất cứ khi nào tôi muốn tìm đường hoạt động nhưng ít nhất, về một phương diện, nó cũng để cho tôi được tự do trong việc đi tìm cái chết. Cho dù tôi có muốn múa may quay cuồng gì đi nữa thì cuối cùng, cũng chỉ đi đến được chỗ đó mà thôi.

Cho tới ngày nay, tôi đã từng đôi ba phen cố gắng đi về cái phương hướng duy nhất mà vận mệnh đã vui lòng vạch ra cho tôi nhưng lần nào, tôi cũng bị tấm lòng yêu thương đối với nhà tôi ngăn chặn mình lại. Chẳng cần phải nói chú cũng thừa biết là tôi không có can đảm đem nhà tôi đi cùng. Như chú đã biết, đem kể lại hết mọi sự cho nhà tôi nghe tôi còn không sao quyết ý kể nổi, vậy thì tôi làm sao dám nghĩ đến việc cướp đoạt tuổi đời của nhà tôi mà ép buộc nàng hy sinh theo cái vận mệnh tăm tối của riêng tôi cho được? Chỉ nghĩ đến việc phải ra tay làm một việc tồi tệ như vậy là tôi đã thấy khủng khiếp quá rồi. Vận mệnh nhà tôi cũng đã được sắp đặt đâu đấy cả rồi chẳng khác gì vận mệnh của tôi, nay đem ném nàng vào đống lửa đã được nhóm lên cho riêng tôi thì thật là một điều cực kì vô lý, cực kì đau khổ mà tôi không sao chịu nổi.

Đồng thời, cứ tưởng tượng đến việc nhà tôi phải sống thui thủi một thân một mình sau khi tôi nhắm mắt lìa đời, tôi đã thấy lòng mình ngậm ngùi đau xót. Tôi còn nhớ như in vào những lời nhà tôi đã nói hôm bà mẹ vợ tôi qua đời, trên đời từ nay nàng chẳng còn biết trông cậy vào ai ngoài tôi nữa. Nghĩ như thế nên tôi cứ trù trừ mãi mãi. Sau đó tôi lại nhìn nhà tôi mà lòng tự nhủ lòng ấy mình cứ lần lữa thế này lại hóa ra hay kia đấy. Và một lần nữa, tôi sống vất vơ vất vưởng, chẳng hề nghĩ ngợi, làm ăn gì vừa sống vật vờ như thế vừa cảm thấy nhà tôi đang nhìn tôi chằm chằm với ánh mắt tràn đầy thất vọng. Xin chú hãy nhớ lại những ngày khi chú mới quen biết tôi, dạo ấy tôi sống y hệt như là tôi vừa kể lại. Từ lúc chú mới gặp tôi ở Kamakura cho đến khi chúng ta cùng nhau tản bộ ra vùng ngoại ô tâm trạng tôi vẫn chẳng hề thay đổi lấy mảy may.

Một bóng đen ngòm ngòm dường như lúc nào cũng theo sát đằng sau tôi. Thực chỉ vì nhà tôi mà tôi đành ghé vai mang chịu gánh nặng cuộc đời đó thôi. Cái đêm hôm chú tốt nghiệp cũng như hôm chú trở về quê cũng vậy. Xin chú cứ tin tôi đi, khi hẹn hò với chú là chúng mình sẽ gặp lại nhau vào tháng chín thật quả tôi không hề có ý dối lừa gì chú đâu. Tôi thực sự muốn gặp lại chú. Thời gian trôi qua - mùa thu đã qua, mùa đông lại tới và rồi cũng qua.

Thế rồi vào giữa mùa hè nóng nực, Minh Trị Thiên Hoàng băng hà. Tôi cảm thấy như thể tinh thần của cả thời đại Minh Trị đã bắt đầu với Thiên Hoàng và đã chấm dứt cùng Thiên Hoàng. Tôi cảm thấy rằng mình và những người đã từng chịu ảnh hưởng rất mạnh của thời đại Minh Trị giờ đây đang bị bỏ rơi, bơ vơ lạc lõng như những thứ lỗi thời. Tôi nói cho nhà tôi biết thế. Nhà tôi chỉ cười có ý cho là tôi nói đùa. Đột nhiên, nhà tôi nói một lời rất kỳ cục, nghe như là muốn chọc ghẹo tôi ấy: "Vậy thì anh chỉ còn có một đường là tuẫn tử theo Thiên Hoàng mà thôi".

54

THẾ RA TRONG BAO LÂU NAY, tôi đã quên bẵng đi mất cái chữ "Tuẫn tử" này. Chữ đó thật chẳng phải là chữ cần dùng đến luôn luôn nên đã chìm sâu dưới đáy ký ức tôi những tự bao giờ. Tôi quay nhìn nhà tôi - người đã nhắc nhở tôi nhớ đến chữ ấy - mà nói với một giọng ban đầu có vẻ đùa cợt rằng có lẽ tôi cũng sắp tuẫn tử rồi đây, tuẫn tử để theo đúng cái tinh thần thời đại Minh Trị. Ban đầu thì có dáng nói đùa cho vui nhưng sau tôi lại cảm thấy cái từ ngữ cũ rích này, đối với mình, quả đã mang nhiều ý nghĩa mới mẻ.

Một tháng trôi qua. Vào đêm đại lễ phát tang trong hoàng cung, tôi ngồi một mình trong phòng sách vắng lặng mà nghe tiếng súng đại pháo nổ rền. Tiếng súng ấy dường như đang báo cho tôi hay là thời đại Minh Trị từ nay đã vĩnh viễn trôi qua. Về sau nghĩ lại, tôi nhận ra rằng tiếng súng ấy có thể cũng đã báo tin sự ra đi vĩnh viễn của đại tướng Nogi nữa. Tay cầm ấn bản đặc biệt của tờ báo loan tin này, tôi đã réo to với nhà tôi: "Tuẫn tử! Tuẫn tử!".

Tôi đọc lại trên báo lá thư đại tướng Nogi đã viết trước khi nhắm mắt để được biết rằng kể từ cuộc chiến Seinan - từ khi bị quân địch cướp mất lá cờ, ông vẫn muốn chuộc lại danh dự cho mình bằng cái chết. Tôi bắt gặp mình đang đếm lại những năm tháng mà đại tướng đã kéo lê trên đời, trong đó lúc nào ông cũng nghĩ đến cái chết. Như chú biết, trận chiến Seinan xảy ra vào năm Minh Trị thứ 15, như vậy là đại tướng Nogi đã phải sống tới ba mươi lăm năm để chờ một cơ hội mà chết cho đúng lúc. Tôi băn khoăn mình tự hỏi mình: "Chẳng biết là ông ta đau đớn nhiều hơn khi kéo dài kiếp sống thêm ba mươi lăm năm trường hay khi đâm sâu lưỡi dao vào bụng mà moi gan ruột ra ngoài đây nhỉ?"

Hai ba ngày sau đó, tôi mới quyết tâm tự sát. Có lẽ chú sẽ không thể nào hiểu được tại sao tôi phải chết cũng như tôi không sao hiểu rõ lý do cái chết của đại tướng Nogi. Thời thế của chúng mình khác nhau, cách suy tưởng cũng khác nhau, chẳng làm sao có thể bắc một nhịp cầu để nối liền đôi bờ ngăn cách được. Dĩ nhiên có thể nói thế này thì đúng hơn chúng ta khác nhau bởi vì chúng ta là hai cá nhân tính tình khác nhau. Dù sao đi nữa, trong phần tự thuật trên đây, tôi đã đem hết cố gắng làm sao cho chú hiểu được cái con người kỳ cục như tôi.

Một khi tôi đi ngủ, chỉ còn có nhà tôi sống thui thủi trên đời. Cũng may là nhà tôi có đủ tiền bạc để khỏi phải lo lắng đến vấn đề ăn ở gì hết. Tôi không muốn làm cho nhà tôi phải kinh sợ dữ dội. Tôi muốn nhắm mắt thế nào cho nhà tôi khỏi phải nhìn thấy máu me chan hòa. Tôi sẽ âm thầm rời bỏ thế giới này vào lúc nhà tôi vắng nhà. Tôi muốn nhà tôi nghĩ là tôi đã chết một cách tình cờ không đâu. Có thể là nhà tôi sẽ cho là tôi đã sinh ra quẫn trí điên khùng - như vậy lại càng tốt nữa.

Đã hơn hai mươi ngày trôi qua kể từ khi tôi quyết tâm tự sát. Tôi muốn chú hiểu rằng tôi đã dùng phần lớn khoảng thời gian ấy để viết lời tự thuật này. Ban đầu, tôi muốn kể miệng lại cho chú nghe cả cuộc đời tôi, nhưng giờ đây, khi đã viết gần xong lá thư dày đặc này rồi tôi mới cảm thấy là nếu không viết thư thì thật chẳng làm sao có thể kể lể một mạch, dài dòng và tỉ mỉ được như thế này. Và bây giờ, tôi cảm thấy vui lòng. Xin chú hiểu cho tôi không hề viết lá thư này chỉ vì say sưa nổi hứng mà thôi đâu. Quá khứ của riêng tôi, những gì đã làm cho tôi trở nên con người như thế này, là một bộ phận trong kinh nghiệm của nhân gian. Không có ai trên đời lại có thể kể lại quá khứ của tôi hơn chính tôi đây cả. Tôi không nghĩ là những cố gắng sao cho càng thành thật càng tốt, lại không có mục đích hoặc ích lợi gì. Nếu câu chuyện của tôi có thể giúp cho chú và những người khác hiểu được thêm dù chỉ một phần - con người của chính mình, thì tôi cũng lấy làm vui lòng đẹp dạ lắm rồi. Vừa đây, tôi mới được biết là Watanabe Kazan đã trì hoãn cái chết của mình lại một tuần để có thì giờ hoàn tất bức họa Hàm Đan Mộng [3] của ông. Ắt có người bảo làm như vậy cũng chẳng nên cơm nên cháo gì. Nhưng thử hỏi chúng ta là người ra thế nào mà có thể lên tiếng phê phán những đòi hỏi trong lòng người khác được nhỉ? Tôi cố gắng viết lá thư này, không phải để giữ đúng lời hẹn ước với chú trước kia cho bằng để thỏa mãn một đòi hỏi trong chính con người tôi đấy, chú ạ.

Bây giờ thì tôi thỏa mãn được sự đòi hỏi ấy rồi. Tôi chẳng còn phải làm việc gì khác nữa. Vào lúc lá thư này tới tay chú có lẽ tôi không còn ở trên thế gian này nữa, chắc là tôi đã nhắm mắt lìa đời. Khoảng mười ngày trước đây, nhà tôi đã tới thăm bà cô ở Ichigaya. Bà cụ ngả bệnh và khi biết là chẳng có ai trông nom săn sóc, nhà tôi đã đến đó đỡ đần theo lời khuyên của tôi. Phần lớn lá thư dài dặc này đã được viết trong lúc nhà tôi đi vắng. Bất cứ lúc nào nhà tôi trở về là tôi cũng vội vàng đem lá thư mà giấu biến đi.

Tôi muốn tất cả những điều thiện, điều ác, trong quá khứ của mình được người khác đem ra mà ngẫm nghĩ. Nhưng nhà tôi ở vào ngoại lệ - tôi không muốn để cho nhà tôi hay biết tí gì về lá thư này. Hy vọng lớn nhất của tôi là sao cho ký ức của nhà tôi về quá khứ của tôi phải được giữ gìn thật là trong trắng. Chừng nào nhà tôi còn sống, xin chú hãy cố chôn sâu trong dạ giùm cho điều bí mật mà tôi vừa kể - ngay cả sau khi tôi đã nhắm mắt xuôi tay.

[1] Nichiren: Nhật Liên thượng nhân ra đời tại huyện Chiba (Thiên Diệp), khu Kominato, gần ngay bờ bể - ND.

[2] Hyakunin Isshu (Bách Nhân Thất Thủ) là lối đánh bài được ưa chuộng ở Nhật Bản - có nhiều điểm giống lối thả thơ của nhà Nho ta thời trước - muốn chơi bài phải có ít nhất ba người. Người ta lật 100 lá bài trên mặt sàn, mỗi lá có in một đoạn ca (Lối, chơi phổ thông nhất của Nhật, mỗi bài 5 câu theo nhịp 5+7+5+7+7, toàn bài có 31 âm tiết). Một người trong nhóm nhìn vào một cỗ bài khác đọc đoạn câu đầu trong mỗi bài thơ, những người đánh bài sẽ phải cố gắng nhanh tay nhặt những lá bài có in phần dưới bài thơ ấy. Ai nhặt được nhiều thì thắng - ND.

[3] "Hàm Đan Mộng" hay "Giấc mộng hoàng lương", "Giấc mộng kê vàng" câu chuyện về huyễn mộng phú quý vinh hoa - rất phổ thông trong văn chương Trung Quốc cùng cổ văn Việt Nam, Nhật Bản - ND.

Hết

Chủ Đề: Nỗi Lòng -Natsume Soseki

Thread Tools

Nỗi Lòng -Natsume Soseki

Chủ Đề Tương Tự

Lòng an định mới hiểu được vạn vật, tâm tĩnh lặng mới thấu được lòng người

Khi phiền lòng hãy đọc bài này, những câu nói cảm động lòng người!

Những đặc sản được lòng người Việt, mất lòng khách Tây

Phá lấu lòng heo, lòng bò

Tấm lòng của chàng trai nghèo vật chất, giàu lòng nhân ái

Posting Permissions