Người Nga và Ukraine ở Việt Nam: Cuộc sống bị xáo trộn và lo lắng vì chiến sự quê nhà
Gần 2 tuần kể từ ngày Tổng thống Nga Vladimir Putin phát lệnh tấn công Ukraine, không chỉ người dân hai nước nước mà cả người Nga và Ukraine ở nước ngoài cũng phần nào bị xáo trộn cuộc sống.
Phương Tây đã áp đặt một loạt biện pháp trừng phạt nhằm mục đích bóp nghẹt nền kinh tế và hệ thống ngân hàng của Nga.
Việc cắt một số ngân hàng Nga ra khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT được xem là biện pháp khắc nghiệt nhất được áp dụng đối với Moscow sau cuộc xung đột ở Ukraine.
Thứ Hai 07/03, BBC News Tiếng Việt phỏng vấn một người Nga và một người Ukraine đang sinh sống ở Việt Nam.
Không thể kinh doanh tiền tiết kiệm ở ngân hàng Nga bị đóng băng
Nastya - người Nga, hiện đang sinh sống tại TP.HCM được hai năm. Công việc của cô là người mẫu tự do.
Cô cho biết toàn bộ tiền tiết kiệm của cô gửi trong ngân hàng ở Nga đã bị đóng băng, và lo lắng không biết có lấy lại được hay không.
Hiện nay, cả ba định chế tài chính lớn toàn cầu là Visa, MasterCard và PayPal đều thông báo ngừng cung cấp dịch vụ cho khách hàng của họ tại Nga. Vì vậy, tất cả các thẻ Visa, MasterCard của Nga không thể hoạt động ở nước ngoài mà chỉ có thể được sử dụng để chuyển tiền hoặc mua sắm trong nước.
Người Nga bây giờ không thể gửi tiền ra nước ngoài, không thể sử dụng thẻ của Nga ở nước ngoài, không thể dùng dịch vụ của Paypal bằng thẻ ngân hàng Nga và không thể sử dụng tài khoản tiết kiệm ngoại tệ.
Nastya cho biết: "Cả hai tài khoản tiết kiệm tiền USD và Euro của tôi đều đang bị đóng băng, tôi không thể rút tiền ra, không thể chuyển khoản, không thể làm bất cứ điều gì. Tôi nghĩ lí do là vì hàng loạt dòng vốn đầu tư nước ngoài đang rút khỏi Nga, nên họ hạn chế người dân lấy tiền ra khỏi đất nước.
"Tôi may mắn vì vẫn có thu nhập với công việc hiện tại, nhưng tôi buộc phải hoãn kế hoạch khởi nghiệp kinh doanh ở Việt Nam vì tôi cần vốn từ số tiền tiết kiệm của mình," cô nói thêm.
Nastya cảm thấy buồn vì cuộc chiến của Moscow ở Ukraine đã làm thay đổi thái độ của nhiều người Việt Nam với đất nước Nga và Tổng thống Putin.
"Những ngày này người dân Nga phải nhận rất nhiều sự tức giận và kích động từ nhiều người khắp mọi nơi trên thế giới. Trước đây khi người Việt hỏi tôi 'bạn đến từ đâu?' và tôi nói 'Nga', họ sẽ trả lời 'Ồ, nước Nga rất tuyệt, anh trai, bố, mẹ... của tôi đã từng đếm thăm hay làm việc ở đó'; hoặc họ sẽ nói 'Ôi nước Nga, Putin, quá tuyệt, thật mạnh mẽ!'
Còn bây giờ thì mọi người chỉ im lặng hoặc 'Ồ, ok'. Nhưng ít ra tôi chưa trải qua những phản ứng tiêu cực hay giận dữ nào từ người Việt Nam, có lẽ cuộc chiến này còn khá xa ở đây nên người Việt cũng không suy nghĩ nhiều," cô gái Nga chia sẻ.
Nastya cũng đang vô cùng lo lắng cho gia đình cô, gồm bố mẹ và em trai 2 tuổi đang sống tại Saint Petersburg. Cô nói:
"Tôi nghe nói tất cả các chuyến bay quốc tế tới Nga đều bị huỷ kể từ 8/3, và nó khiến tôi căng thẳng tột độ. Tôi rất lo lắng vì không biết cuộc chiến sẽ diễn ra như thế nào. Trong trường hợp nổ ra chiến tranh hạt nhân, Saint Petersburg cùng với Moscow sẽ là mục tiêu đầu tiên.
"Tôi muốn đưa cả gia đình tới Việt Nam ít nhất một vài tháng, cho tới khi mọi thứ lắng xuống, nhưng hiện tại thì chưa thể. Tôi gọi điện về cho bố mẹ hàng ngày và năn nỉ họ di chuyển tới một nơi nhỏ hơn và xa hơn ở phía bắc của Nga, để họ không trở thành mục tiêu, nhưng họ không nghe tôi.
"Ở Nga mọi người đều nghĩ rằng chiến tranh sẽ sớm kết thúc với phần thắng thuộc về Nga, nhưng bản thân tôi không nghĩ như vậy," Nastya bày tỏ quan điểm cá nhân của mình.
'Lo lắng và cầu nguyện'
Là người Ukraine, cũng đang sinh sống ở Việt Nam, nhưng câu chuyện của Oksana (tên của nhân vật đã được thay đổi) cũng có phần tương tự.
Oksana đến Việt Nam được hơn 5 năm và có bạn trai là người Việt.
Cũng như gia đình của Nastya, gia đình Oksana không muốn rời khỏi nơi ở của họ tại Kharkiv, thành phố bị ném bom nặng nề trong nhiều ngày nay.
Thay vì đi di tản, gia đình của cô đang cố gắng để chống lại và bảo vệ, giúp đỡ những người xung quanh hết sức có thể.
Một hình ảnh vệ tinh cho thấy hậu quả của các cuộc pháo kích ở ngoại ô phía đông bắc Kharkiv, Ukraine ngày 26 tháng 2 năm 2022
Trả lời BBC, cô nói mình bị stress và mất ngủ liên tục kể từ khi chiến tranh nổ ra. Oksana lên mạng hàng giờ để đọc tin tức và kiểm tra mọi thứ, liên hệ với gia đình, người thân và bạn bè thường xuyên xem họ có ổn không.
"Tôi luôn sống trong lo âu, tôi bây giờ chỉ hiện diện 50% trong cuộc đời mình, 50% còn lại để suy nghĩ và cầu nguyện cho Ukraine," Oksana nói.
"Tôi lên kế hoạch để được gặp lại gia đình vào mùa hè năm nay, khi các biện pháp phong toả Covid dần được nới lỏng trên toàn thế giới, và tôi cầu mong điều đó sẽ trở thành sự thật. Điều duy nhất mà tôi có thể làm lúc này là giữ an toàn cho chính bản thân," cô nói thêm.
----------
Một người Nga ở VN: 'Tôi yêu nước tôi nhưng xấu hổ vì lãnh đạo'
Sofya Voskresenskaya từ Sài Gòn nói cô yêu mến đất nước của mình, nhưng quyết định của ông Putin đánh Ukraine 'làm cô thấy xấu hổ'.
Sau 9 ngày chiến sự, cuộc xâm lăng Tổng thống Vladimir Putin tung ra đánh vào láng giềng anh em Ukraine đã không đạt kết quả như phía Nga mong muốn là hạ bệ chính phủ ở Kyiv và buộc Ukraine "phi quân sự hóa".
Tuy thế, cuộc chiến đã gây ra thương vong ghê gớm cho thường dân Ukraine và tàn phá nhiều đô thị nước này, quốc gia mà ông Putin cho là "một phần lịch sử của Nga".
Cuộc chiến xâm lăng của Putin đã bị Đại hội đồng LHQ với đa số phiếu lên án, yêu cầu Nga rút quân ngay.
Tuy nhiên, chính phủ Việt Nam đã bỏ phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu trong tuần, và một phần không nhỏ dư luận, giới quan chức, truyền thông Việt Nam tiếp tục kiên định hoặc thông cảm, hoặc ủng hộ chính phủ Nga.
BBC News Tiếng Việt hỏi hai người đang sống ở Việt Nam, một đến từ Nga, một đến từ Ukraine.
Câu hỏi của chúng tôi là "Bạn nghĩ gì về việc một số người Việt Nam ủng hộ Ukraine nhưng cũng có một bộ phận không nhỏ sùng bái Putin?"
N.T - nữ giáo viên tiếng Anh người Ukraine tại TP.HCM:
Tôi nghĩ rằng là một đất nước nhỏ hơn theo chế độ chủ nghĩa cộng sản so với một người "anh lớn" đáng sợ ở phía Bắc thì Việt Nam không thể nói gì để chống lại Nga. Có lẽ đối với nhiều người Việt Nam, Ukraine chỉ là một Syria thứ hai, thậm chí nhiều người còn không biết tới sự tồn tại của đất nước tôi cho tới tuần trước. Những người ủng hộ Ukraine ở Việt Nam chắc là có bạn bè hoặc người thân sinh sống ở Ukraine, biết được cơn ác mộng mà người dân ở đó đang trải qua và cảm thấy tồi tệ cho họ.
Gia đình tôi đang phải ở dưới một tầng hầm tại nơi từng là thủ đô xinh đẹp. Thủ đô của chúng tôi từng xinh đẹp như các khu căn hộ cao cấp Vinhomes ở Việt Nam vậy, bạn cứ thử tưởng tượng thay vì sống ở đó thì người Ukraine đang phải sống dưới tầng hầm, bãi đỗ xe hoặc các ga tàu điện ngầm.
Thành thật mà nói tôi không quan tâm tới chính trị, nhưng tôi biết Việt Nam đã bỏ phiếu trắng trong nghị quyết của Liên Hiệp Quốc để yêu cầu Nga rút quân khỏi Ukraine. Người dân Ukraine bây giờ thì cũng không thể quan tâm rằng Việt Nam có thể ủng hộ chúng tôi hay không, vì họ đang phải sợ hãi cho chính cuộc sống của mình ở châu Âu giữa thế kỷ 21.
Sofya Voskresenskaya - người Nga đang sinh sống tại TP.HCM:
Tôi biết rằng rất nhiều người Việt Nam có thái độ tích cực với Putin, có thể không hẳn là sùng bái mà là tôn trọng, đôi khi là ngưỡng mộ sự tự chủ và sức chịu đựng ông ấy. Tôi từng nghe nhiều ý kiến tương tự từ cả những người phương Tây, dù hàng loạt các cuộc tuyên truyền chống Nga đang diễn ra ở đó. Thú thật tôi cũng đồng tình ở một mức độ nào đó, tôi cảm kích sự điềm tĩnh và quyết tâm của Putin, nhưng tôi chắc chắn muốn phản đối ông ấy nhiều hơn vì những gì Putin làm tuần trước chính là hành động xâm lược một đất nước, điều đó làm át đi những điều tốt đẹp của ông ấy, khiến tôi và những người khác không còn cảm thấy tôn trọng ông ấy với tư cách là một chính trị gia hay là một con người.
Đối với tôi, chính phủ Ukraine cũng không tốt đẹp, nhưng điều đó không có nghĩa là bất kì nhà lãnh đạo nào có quyền tiến hành một cuộc chiến chống lại họ. Người dân không có nghĩa vụ chịu trách nhiệm cho các nhà cầm quyền của họ, nhưng những người Ukraine hiện tại đang phải chịu đựng cả về thể chất lẫn tinh thần. Có những giới hạn không nên bị phá vỡ, tôi rất tức giận với những gì Putin làm, ngoài việc mang lại đau khổ cho người dân Ukaine, cướp đi sinh mạng của binh lính hai bên, ông ấy còn đang huỷ hoại nền kinh tế Nga vốn đã rất khó khăn. Quan trọng nhất là Putin đã mang lại một vết nhơ mà có lẽ sẽ không bao giờ gột rửa được cho nước Nga mà tôi yêu quý.
Ngoài ra, gần đây tôi thấy nhiều người Nga viết trên mạng xã hội rằng họ cảm thấy xấu hổ khi là người Nga, tôi không đồng ý với chuyện này. Tuyên bố đó có thể hợp lý khi tất cả người Nga đều ủng hộ cuộc chiến, nhưng trên thực tế thì ngược lại. Tôi vẫn tự hào là người Nga và tôi yêu mến đất nước của mình, chỉ là quyết định của người cầm quyền khiến tôi cảm thấy xấu hổ.
Nga có những lo ngại chính đáng khi sợ Ukraine hay nói chính xác hơn là các nhà lãnh đạo phương Tây những người sử dụng Ukraine làm con rối của họ. Một trong những lo ngại này là việc Nato đặt vũ khí hạt nhân ở gần biên giới của Nga. Trên thực tế, mục tiêu chính của Nato là ngăn chặn chủ nghĩa bành trướng của Nga. Một lần nữa, tôi hoàn toàn không đồng ý với quyết định tiến hành chiến tranh của Putin, nhưng tôi đồng tình với ông ấy rằng về việc không tin tưởng của ông đối với Nato.
Có người VN 'nói đùa về tình hình Ukraine'
Hôm 02/03/2022, bà Julia Davigora, một nhiếp ảnh gia hiện đang sinh sống tại Hà Nội đăng trên mạng xã hội lời kêu gọi tới người Việt Nam.
Bà viết: "Tôi không nói về chính trị. Tôi muốn nói về những người đang gặp nguy hiểm, sợ hãi, đau đớn. Những người đang đấu tranh chỉ để sống, để bảo vệ gia đình của họ. Những người mẹ và người cha, sợ hãi rằng con cái của họ sẽ bị giết. Tôi nói về sự ủng hộ, cảm thông và niềm tin.
"Tôi muốn bạn biết tình hình đang khó khăn thế nào đối với chúng tôi. Tôi đã thấy một số người nói đùa về tình hình ở Ukraine. Xin làm ơn hãy hiểu và có tình người. Chúng tôi là con người, giống như bạn. Chúng tôi muốn những điều bạn muốn: cho gia đình của chúng tôi được sống, cho bạn bè của chúng tôi được hạnh phúc, cho đất nước của chúng tôi được tự do. Chúng tôi không đáng phải chịu đựng nỗi kinh hoàng này. Người Việt Nam vốn rất tốt với tôi. Tôi biết rằng bạn quan tâm."
https://www.bbc.com/ws/av-embeds/cps...32/p0bs9gvy/vi
Nhà báo Trần Tiến Đức: ‘VN ở thế tiến thoái lưỡng nan'
Tuy thế, không phải ai ở Việt Nam cũng ủng hộ ông Putin.
Trên Facebook của bà Nataliya Zhynkina, Đại biện lâm thời Đại sứ quán Ukraine tại Hà Nội, có không ít bạn đọc Việt Nam vào chia sẻ các ý kiến về cuộc chiến.
Chẳng hạn Trần Tuấn Lộc viết: "141 quốc gia đã tỏ rõ quan điểm ủng hộ các bạn! Tôi xin lỗi về quyết định của Việt Nam. Cá nhân Tôi không đồng ý với chính phủ tôi trong cuộc bỏ phiếu này. Nếu có lương tâm và coi trọng luật pháp quốc tế thì phải ủng hộ cho các bạn!"
Dư luận có chia rẽ nhưng số người nổi tiếng lên án chiến tranh tăng
Những ngày qua, dù các đài báo Nga do nhà nước kiểm soát như RT, Sputnik tiếp tục công tác tuyên truyền cho cuộc chiến ở Ukraine, nhiều nhân vật nổi tiếng của Nga đã lên tiếng.
Ngôi sao tennis Daniil Medvedev, Andrey Rublev, Anastasia Pavlyuchenkova đều lên tiếng kêu gọi hòa bình cho Ukraine.
Victoria Azarenka, ngôi sao tennis người Belarus đã lên tiếng phản đối vai trò của lãnh đạo nước cô trong cuộc xâm lăng Ukraine.
Với chiến sự ngày càng tàn khốc, các nhân vật từng "thân Putin" như diễn viên Mỹ Steven Seagal cũng lên tiếng phản đối chiến tranh của Nga ở Ukraine.
Từ Serbia, quốc gia thân với Nga, đạo diễn sân khấu Emir Kusturica vừa từ chối nhận việc là giám đốc một nhà hát của quân đội Nga.
|
Tự Do - Vui Vẻ - Tôn Trọng - Bình Đẳng
Trả Lời Với Trích Dẫn