Canada trục xuất nhà ngoại giao Trung Quốc






Ngoại trưởng Canada Melanie Joly phát biểu trước báo giới tại tiền sảnh của Hạ viện trên Đồi Quốc hội ở Ottawa, Canada, hôm 27/3/2023. (Ảnh: The Canadian Press/Sean Kilpatrick)

Hôm 8/5, Ngoại trưởng Canada Melanie Joly thông báo Canada đã trục xuất nhà ngoại giao Trung Quốc Triệu Nguy (Zhao Wei), người bị cáo buộc đe dọa Nghị sĩ Michael Chong cùng người thân ở Hong Kong. Ngoại trưởng Joly tuyên bố ông Triệu Nguy là 'nhân vật không được hoan nghênh'.

"Chúng tôi sẽ không dung thứ cho bất kỳ hình thức can thiệp nào của nước ngoài vào công việc nội bộ của Canada. Các nhà ngoại giao ở Canada đã được cảnh báo rằng họ sẽ bị trục xuất vì điều này", Ngoại trưởng Canada Melanie Joly cho biết ngày 8/5.


"Canada quyết định tuyên bố ông Triệu Nguy là nhân vật không được hoan nghênh", bà Joly thông báo về quyết định trục xuất quan chức của Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Toronto.

Bà Joly cho biết quyết định trên được đưa ra sau khi Canada “cân nhắc cẩn trọng mọi yếu tố liên quan”.

Hôm 4/5, Ngoại trưởng Canada nói với Ủy ban Đối ngoại Hạ viện rằng cơ quan của bà đang đánh giá tác động của động thái đó, đặc biệt xét đến những hành động trước đây của Bắc Kinh trong vụ việc của Giám đốc tài chính (CFO) của Tập đoàn Công nghệ Huawei - bà Mạnh Vãn Châu.

Để trả đũa việc Canada tôn trọng nghĩa vụ pháp lý của mình đối với Hoa Kỳ bằng cách quản thúc tại gia bà Mạnh Vãn Châu vì cáo buộc lừa đảo, chính quyền Trung Quốc đã tùy tiện giam giữ hai công dân Canada Michael Kovrig và Michael Spavor trong hơn 1.000 ngày, từ tháng 12/2018 đến tháng 9/2021.

Bà Joly cũng nói với Ủy ban vào ngày 4/5 rằng báo Global Affairs Canada đã triệu tập Đại sứ Trung Quốc tại Canada Cong Peiwu về trường hợp của Nghị sĩ Chong.

Trong một tuyên bố được đưa ra để đáp lại quyết định của bà Joly vào ngày 8/5, Đại sứ quán Trung Quốc đã “nói bóng gió” rằng họ sẽ trả đũa những “hành động khiêu khích” và khẳng định Bắc Kinh sẽ “chơi đến cùng”.

Tờ Globe and Mail hôm 1/5 đưa tin, theo một nguồn tin an ninh quốc gia, một cơ quan gián điệp Trung Quốc và nhà ngoại giao Trung Quốc Triệu Nguy đã nhắm mục tiêu Nghị sĩ Chong vào năm 2021 vì ông đã lên tiếng ủng hộ vấn đề nhân quyền ở Trung Quốc.

Trong một báo cáo trước đó của tờ Globe and Mail được công bố vào ngày 13/2, ông Triệu Nguy, một viên chức lãnh sự quán ở Toronto, đã được một nguồn tin an ninh quốc gia Canada mô tả là một “nhân viên tình báo đáng ngờ”.

The Epoch Times đã tiến hành một cuộc điều tra cho thấy ông Triệu Nguy đã tham gia tích cực vào các hoạt động do các nhóm địa phương ở Canada thực hiện nhằm ủng hộ các quan điểm của Bắc Kinh. Các quan chức đắc cử vướng vào các vụ bê bối can thiệp của nước ngoài do rò rỉ thông tin an ninh quốc gia trên các phương tiện truyền thông cũng có mặt ở đó.

Trong những ngày gần đây, ông Chong và đảng của ông đã gây áp lực buộc chính phủ Đảng Tự do cầm quyền phải trục xuất ông Triệu Nguy. Nỗ lực này đã được đền đáp thông qua một kiến nghị tại Hạ viện vào ngày 8/5, với sự ủng hộ của Đảng Dân chủ Mới (NDP) và Khối Quebec (Bloc Québécois).

Đánh giá của CSIS về sự can thiệp của Trung Quốc ở Canada

Cùng với việc chính phủ tiến hành đánh giá hậu quả của việc trục xuất ông Triệu Nguy, Canada đã dành cả tuần trước để xác định những nhân vật liên quan đến các mối đe dọa của chính quyền Trung Quốc đối với các nhà lập pháp.

Bài báo ngày 1/5 của tờ Globe and Mail đã trích dẫn một đánh giá năm 2021 do Cơ quan Tình báo An ninh Canada (CSIS) công bố về sự can thiệp của Trung Quốc vào Canada. Bài báo cho biết Bộ An ninh Quốc gia (MSS), một trong những cơ quan tình báo của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, đã "thực hiện các bước cụ thể để nhắm mục tiêu vào các nghị sĩ Canada".

Thủ tướng Canada Justin Trudeau ban đầu cho biết ông chưa bao giờ nhận được thông báo về thông tin này, và ông lần đầu tiên biết về vấn đề này từ các phương tiện truyền thông vào ngày 1/5. Ông khẳng định rằng bản đánh giá chưa bao giờ lọt ra ngoài phạm vi của cơ quan CSIS.

Tuy nhiên, tuyên bố này của ông sau đó đã gây mâu thuẫn bởi bản đánh giá đã được lưu hành bên ngoài CSIS, bao gồm cả tại Văn phòng Hội đồng Cơ mật (PCO), cơ quan hỗ trợ cho Văn phòng thủ tướng (PMO).

Cố vấn Tình báo và An ninh Quốc gia Jody Thomas nói với Nghị sĩ Chong rằng văn phòng của bà, nằm trong PCO, đã nhận được bản đánh giá của CSIS.

Bà Thomas không đảm nhiệm chức vụ này vào thời điểm đó, nhưng một trong những người tiền nhiệm của bà, ông Vincent Rigby, nói rằng ông chưa từng xem qua bản đánh giá đó.

Ông Vincent Rigby, người đã từ chức vào ngày 30/6 năm 2021, nói với tờ Globe and Mail rằng ông cũng chưa từng xem qua bản đánh giá của CSIS.

PCO nói với The Epoch Times rằng ông Mike MacDonald, người đảm nhiệm vị trí này từ ngày 6/7 đến ngày 3/8, cũng chưa bao giờ xem qua tài liệu này.

"Ông MacDonald không nhớ đã xem bất kỳ tài liệu nào liên quan đến các mối đe dọa đối với các Nghị sĩ trong thời gian này. Do đó, không có chuyện rò rỉ bất kỳ tài liệu nào mô tả những mối đe dọa như vậy", phát ngôn viên PCO Pierre-Alain Bujold cho biết trong một thư điện tử.

Hôm 6/5, Bộ trưởng An toàn Công cộng Canada Marco Mendicino, người không giữ chức vụ này vào thời điểm đó, cho hay CSIS đã không thông báo trực tiếp cho Thủ tướng Trudeau hoặc người tiền nhiệm Bill Blair rằng mối đe dọa đối với các Nghị sĩ nước này là một "vấn đề nghiêm trọng".

Hôm 3/5, Thủ tướng Trudeau nói với báo giới rằng trong tương lai, CSIS sẽ phải cập nhật cho chính phủ về các mối đe dọa đối với các Nghị sĩ ngay cả khi thông tin tình báo không đạt đến ngưỡng nghiêm trọng.

Hôm 7/5, Thủ tướng Trudeau đã trả lời báo chí bằng tiếng Pháp khi đang ở London (Vương Quốc Anh) để dự lễ đăng quang của Vua Charles III về vấn đề Thủ tướng có nhận được thông tin gì mới về vấn đề này kể từ khi đưa ra chỉ thị trên hay không.

Ông khẳng định: “Tôi không muốn đánh lạc hướng dư luận bằng cách ngụ ý rằng trong những năm gần đây, tôi đã không được tư vấn về những lo ngại hoặc vấn đề liên quan đến các Nghị sĩ hay vấn đề liên quan đến sự can thiệp của nước ngoài”.

Theo The Epoch Times
Lam Giang biên dịch