Tin Mới Y Học: Điện Sinh Học, Cúm Vùng Nhiệt Đới

[Mặc Vũ]

B�c sĩ Trần Mạnh Ng�

Điện Sinh Học v� Tế B�o Gốc. Ts Michael Levy v� c�c đồng nghiệp thuộc Đại Học Tuffs v� Tuebingen, nghi�n cứu điện sinh học li�n hệ điện thế xuy�n qua m�ng tế b�o. Kết quả đăng trong b�o Disease Models & Mechanisms ng�y 19 th�ng 10, 2010 (http://dmm.biologists.org/).

Hiệu số điện thế nằm b�n ngo�i v� b�n trong m�ng tế b�o, do một chất bạch đản đặc biệt điều chỉnh d�ng ion ra v�o m�ng tế b�o. C�c khoa học gia t�m hiểu liệu thay đổi điện thế qua m�ng một tế b�o c� thể l�m thay đổi tất cả những tế b�o li�n hệ kh�c của to�n thể cơ quan.

Thử nghiệm tế b�o gốc m�o thần kinh (neural crest). Đ�y l� loại tế b�o hướng dẫn th�nh lập mặt (face), tim (heart) v� tế b�o hắc tố (melanocytes).

Khi k�ch điện thế xuy�n qua m�ng tế b�o của một số nhỏ tế b�o hắc tố th� tế b�o hắc tố đ� tăng trưởng, thay đổi h�nh dạng, x�m lấn c�c cơ quan, giống như hiện tượng di căn tế b�o ung thư. Theo c�c t�c giả th� điện sinh học c� thể thay đổi t�nh trạng tế b�o. V�, biến đổi di căn c� thể do thay đổi vận chuyển chất serotonin.

Cũng theo c�c chuy�n gia th� những kh�m ph� kể tr�n c� thể gi�p nghi�n cứu điều trị những bệnh như ung thư, bệnh bạch tạng (vitiligo) hay khuyết tật bẩm sinh. Hy vọng d�ng tế b�o gốc để điều trị bệnh.

Nhưng tế b�o gốc cũng c� thể c� mặt tr�i như khi điều chỉnh tế b�o gốc sai tr�i c� thể g�y những chứng bệnh kh�c nguy hiểm cho con người. Biến chuyển sai tr�i của tế b�o gốc trong b�o thai c� thể g�y khuyết tật. Khi cơ thể kh�ng thể kiểm so�t được chức năng tế b�o gốc c� thể g�y ung thư (Science News, esciencenews.com).

Khi n�i về điện sinh học l� n�i về hiện tượng th�nh lập v� ph�n t�n vận chuyển những ions qua m�ng tế b�o. Ions tồn trữ năng lượng dưới h�nh thức điện thế ho� học. C� thể thấy hiện tượng điện thế ho� học trong cơ quan tổng hợp sinh học (như tổng hợp �nh s�ng v� h� hấp), vận tải chất chuyển ho� (như hiện tượng hấp thụ v� b�i tiết), cơ học (như chuyển động ti�m mao vi tr�ng). Điện sinh học ngo�i m�ng tế b�o cũng c� thể gi�p tế b�o hoạt động (dấu hiệu chất calcium hay l�m cho bắp thịt co thắt), kiểm so�t th�ng tin giữa c�c tế b�o (ph�t hiện dấu hiệu cho c�c ph�n tử, như k�ch th�ch tố hay những chất vận chuyển thần kinh).

C�m V�ng Nhiệt Đới. B�i nay do Bs Fernanda E.A. Moura v� c�c đồng nhiệp phổ biến trong b�o Current Opinion in Infectious Diseases, 23: 415, 2010 do nh� xuất bản Lippincott Williams v� Wilkins. Theo c�c t�c giả th� m�a c�m kh�c nhau tại những nước v�ng nhi�t đới. Si�u vi tr�ng c�m xuất hiện suốt năm tại nhiều nước v�ng nhiệt đới, hoặc cũng c� dịch c�m tại những nước trong v�ng nhiệt đới kh�c. Nhờ phương ph�p chẩn bệnh ph�n tử đ� gi�p t�m hiểu tỉ số ph�t hiện bệnh tại những nước v�ng nhiệt đới. Ph�n t�ch hemagglutines trong si�u vi tr�ng c�m đ� gi�p t�m hiểu tiến ho� v� ph�n t�n si�u vi tr�ng c�m g� (H5N1) v� c�m người (A/H1N1/H3N2 v� B) tại những nước v�ng nhiệt đới. Thử nghiệm cũng thấy mặc d� �t d�ng những thuốc trị c�m như Oseltamivir v� Zanamivir nhưng si�u vi tr�ng c�m ở những nước v�ng nhiệt đới đ� kh�ng những thuốc n�y.

Theo th�ng c�o của WHO ng�y 20 th�ng 10, 2010, cho biết truyền nhiễm si�u vi tr�ng c�m A (H3N2) đang tăng cao ở những nước v�ng nhiệt đới Đ�ng Nam � Ch�u, v� những nước ở Trung Mỹ v� Nam Mỹ.

B�c sĩ Trần mạnh Ng�

Xin mời gh� thăm Y Dược Ng�y Nay, www.yduocngaynay.com , Một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.

B�C SĨ TRẦN MẠNH NG�