Lennie nhìn ả, miệng há hốc. Crooks tự vệ sau cái vẻ dưng dửng trang trọng của dân da đen. Nhưng lão già Candy thì biến sắc. Lão vùng đứng dậy và hất đổ cái thùng đanh. Lão nói giận dữ:

- Chừng ấy đủ rồi đó. Tụi tôi không muốn cô ở đây đâu. Đã bảo như thế rồi. Tin cô hay là cô đang chết dẫm vào một công chuyện tụi tôi đây. Ngữ cô thì còn biết gì mà dám bảo người khác là nửa người nửa ngợm. Bây giờ ví thử là cô tìm cách đuổi được tụi này đi. Mới ví thử thôi. Bộ cô tưởng tụi này sẽ chạy lang thang đầu đường xó chợ kiếm một ổ chó khác tương tự như vầy sao? Tin cho cô hay là tụi này cũng có một trại riêng đấy, lúc nào thích thì về ở, có nhà có cửa hẳn hoi. Tụi này đâu có bị bó buộc ở đây. Tụi này cũng có nhà cửa có gà vịt, có cây cối, có vườn tược đẹp gấp trăm lần thế này. Và tụi này cũng có đủ bè đủ bạn. Hồi trước thì sợ bị đuổi thật, nhưng bây giờ thì cóc sợ nữa. Tụi này cũng có vườn tược bỏ tiền ra mua lấy, đến ở lúc nào cũng được.

Vợ Curley cười chế giễu. ả nói:

- Xạo, tôi biết rõ các cha quá mà. Có hai đồng bạc trong túi là lo ra tỉnh nhậu hai chầu rượu và ngồi liếm sạch đáy ly. Biết quá mà, cha nội.

Mặt Candy thâm tím lại, nhưng cô ả chưa dứt lời, gã đã tự trấn tĩnh được. Lão làm chủ tình thế. Lão nói từ tốn.

- Đáng lẽ tôi không nên nói. Cô nên ra ngoài kia chơi nhảy dây thì hơn. Tụi tôi không có chuyện gì nói với cô cả. Tụi tôi có được cái gì thì tự biết lấy và cóc cần cô tin hay không. Vả lại, cô cũng nên rút lui đi cho sớm kẻo mà Curley nó về bắt gặp cô ở đây với tụi nửa-người-nửa-ngợm này thì có chuyện đấy.

Cô ả nhìn soi mói lần lượt từng người và thấy họ đều nghịch hết. Và đến Lennie, cô ả nhìn lâu hơn cả, cho tới lúc nó cúi mặt xuống, bối rối. Cô ả bỗng nói:

- Ai đánh chú tím bầm cả mặt lại thế?

- Lennie nhìn nàng như kẻ có tội:

- Ai... tôi ấy à?

- Ừ, chú.

Lennie đưa mắt cầu cứu Candy rồi nó nhìn xuống đầu gối. Nó nói:

- Cậu Hai bị kẹp tay trong máy.

Vợ Curley cười lên:

- Mà chú là máy chứ gì? Được rồi tôi sẽ nói chuyện với chú sau. Tôi thích máy lắm kia.

Candy can thiệp:

- Cứ để cho nó yên? Đừng động tới nó. Tôi sẽ kể lại với lão George chuyện này. Không để cho cô kiếm chuyện với thằng này đâu.

Cô ả hỏi:

- George nào? Phải anh chàng nhỏ thó cùng đi với chú không?

Lennie nở nụ cười sung sướng:

- Đúng vậy. Ẳnh đó. Ẳnh cất đặt cho tôi nuôi thỏ đó.

- Ồ? Được rồi, nếu chú chỉ muốn có vậy thì tôi cũng có thể kiếm thỏ cho chú được.

Crooks đứng đậy khỏi giường, bước đến đứng trước cô ả nói lạnh lùng:

- Thế đủ rồi. Cô không có quyền vào phòng một người da đen. Cô không có một chút quyền gì tới lân la ở đây cả. Cô bước ngay lập tức. Không thì tôi thưa với ông chủ không cho cô xuống trại ngựa nữa.

Cô ả quay nhìn y, khinh bỉ:

- Đồ mọi, nghe cho rõ nhé, nếu mày không bịt mồm chó mày lại, tao làm gì mày biết không?

Crooks nhìn cô ả, dáng cuống quýt, rồi nó quay ngồi xuống giường và như co người lại. Cô ả dịch lại gần nó:

- Tao làm gì mày biết không?

Crooks như thu nhỏ người lại và nép mình vào tường.

- Dạ thưa mợ, biết.

- Biết thì liệu hồn mày đấy, đồ mọi. Tao muốn họ treo cổ mày lên dễ ợt chẳng có gì là thích thú hết.

Crooks bây giờ là một con số không. Y mất hết nhân cách, mất hết bản ngã, không còn chút gì có thể gợi lên được thiện cảm hay ác cảm. Y nói giọng nhọt nhạt: "Dạ thưa mợ biết".

Ẳ đứng cúi trên mình nó một lát, chờ nó cựa quậy để chửi mắng hồi nữa. Nhưng Crooks hoàn toàn bất động, quay mặt đi, che kín những chỗ có thể bị đánh. Sau cùng, ả quay về phía hai người kia.

Lão già Candy nhìn nàng như bị thôi miên. Lão điềm tĩnh nói:

- Nếu cô làm bậy, tụi tôi đi khai. Tụi tôi nói là cô bày đặt ra.

Ẳ thét lên:

- Xạo! Láo toét! Mấy anh dư biết là chả ai thèm tin đâu! Chả ai thèm tin thấy anh cả:

Lão Candy đấu dịu:

- Đúng vậy . . . Chả ai buồn tin tụi này thật.

Lennie rên rỉ :

- Anh George ở đâu không về nhỉ. Anh George ở đâu nhỉ Candy dịch lại gần nó:

- Đừng lo, nghe như bọn họ vừa về tới đấy. Tôi đánh cuộc là chút xíu nữa, gã lại đây cho coi.

Lão quay về phía vợ Curley nói bình tĩnh:

- Tốt hơn là cô nên về đi. Cô mà đi ngay thì chúng tôi không kể lại với Curley là cô xuống đây đâu.

Ẳ khinh khỉnh nhìn lão từ đầu tới chân:

- Không chắc là anh có nghe thấy gì đâu nhé.

- Liều lĩnh có ích gì đâu. Cô có nghi ngại thì tốt hơn là đừng nên thách đố.

Ẳ quay về Lennie:

- Anh sửa cho thằng cha Curley, tôi chịu quá. Chuyện đó thế nào rồi cũng phải xảy ra. Cả tôi nhiều lúc cũng muốn đập nó nữa là.

Ẳ biến ra khỏi cửa và mất hút trong bóng tối trại ngựa. Và khi ả đi ngang qua trại, có tiếng dây cương kêu loảng xoảng, tiếng vài con ngựa thở phì phì, tiếng vài con khác dẫm chân.

Crooks hình như thoát khỏi dần đần những lớp vỏ bao bọc mà lúc nãy nó ẩn nấp vào. Y hỏi:

- Các người nói thật là bọn họ đã về chứ?

- Chắc mà tôi nghe rõ tiếng họ mà.

- Tôi không nghe gì hết.

- Có, tôi nghe tiếng cửa sắt.

Candy trả lời và tiếp:

- Trời, con vợ Curley nó chuồn nhanh như gió. Nó quen quá rồi.

Nhưng lúc này Crooks tránh nói tới chuyện đó.

- Hai bác bây giờ nên lên nhà đi. Tôi không hiểu tôi còn thích hai bác ở lại chơi không? Dân da đen cũng có quyền chớ, dù họ không thích xài cái quyền đó.

Candy nói:

- Con nhãi kia đáng lẽ không được nói với anh như vậy.

Crooks trả lời rầu rĩ:

- Không sao. Hai bác đến đây ngồi chơi làm cho tôi quên khuấy mất. Cô ả nói đúng đấy.

Tiếng ngựa thở phì phì trong trại, tiếng dây xích kêu leng keng và có tiếng gọi:

- Lennie à, Lennie! Mày có ở trong trại đó không?

- Anh George đấy.

Lennie thốt kêu và nó đáp:

- Đây nè, tôi đang ngồi đây nè, anh George à.

Một thoáng sau, George hiện ra ở khung cửa và nhìn quanh căn phòng với vẻ không tán đồng.

- Mày vào phòng Crooks làm đếch gì thế? Đây có phải chỗ mày đến chơi đâu.

Crooks tán thành:

- Tôi có nói với họ rồi, mà họ vẫn cứ vào.

- Sao anh không tống cổ chúng ra?

- Tôi không thích vậy. Lennie, ảnh dễ thương lắm.

Đến lượt Candy náo nức:

- Anh George à. Tôi đã tính đi tính lại tôi. Tôi tính là nuôi thỏ mình kiếm được lời nữa kia.

George rầy:

- Tôi đã bảo với cụ là đừng nói với ai rồi chứ?

Candy hoàn toàn cụt hứng:

- Có nói với ai đâu, chỉ có bàn qua với Crooks thôi.

George nói:

- Thôi bây giờ xin mời cả hai người xéo ra ngoài. Trời, thế này thì tôi không thể bỏ đi đâu một phút nào.

Candy và Lennie đứng dậy và bước ra khỏi cửa. Crooks gọi:

- Bác Candy!

- Hả?

- Bác nhớ tôi nói lúc nãy về việc làm vườn và công việc vặt vãnh chứ?

- Ừ, nhớ.

- Vậy bác đừng bận tâm nữa. Tôi đùa đấy, không nói thật đâu Tôi không thích ở một chỗ như thế đâu.

- Ừ, được rồi, anh không thích thì thôi. Về nhé?

Ba người bước ra ngoài. Khi họ qua trại, có tiếng ngựa hí và dây kêu loảng xoảng.

Crooks ngồi yên trên giường trong vài phút, nhìn ra phía cửa, rồi y với tay lấy chai dầu nóng. Y kéo vạt áo sau, đổ vài giọt dầu vào lòng ban tay đỏ hồng và thọc tay ra sau, y bắt đầu thoa lên sống lưng.