Chút phẬn linh Đinh

[giavui]

Tác Giả : Hồ Biểu Chánh

Chương 1

LỠ BƯỚC THƯƠNG NGƯỜI KHÔNG DÁM NGÓ
NHỚ LỜI CÁM NGHĨA PHẢI LÀM KHUÂY

Mùa thu vừa qua, mùa đông đã tới. Cỏ đổi xanh ra đỏ, cây rụng lá phơi nhành. 1 buổi sớm mai chúa nhật, ở Hải Phòng bầu trời mù mịt, gió phất lạnh lùng. Mưa phùn phay pháy, cảnh thêm buồn, đường sá bẩy lầy đi lấm cẳng. Người đi chợ, tay xách giỏ, tay dấu trong vạt áo, bươn bả bước mau cho bớt lạnh; sắp xa phu, mình mặc áo tơi, đầu đội nón lá, nghễu nghến ngoài đường mà rước khách.

Đồng hồ gõ 11 giờ. Đường từ chợ xuống bến tàu thiên hạ đi dập dìu. Kẻ đi bộ thì choàng áo lạnh, tay che dù, người đi xa thì ngồi trong mui, mình phủ bố. Đã vậy mà còn có kẻ vác rương mà chạy. Xe chở hàng, bánh lăn rầm rầm chen lấn giành nhau đi trước, làm cho người đi bộ phải nép 2 bên lề mà tránh.

Tại bến tàu đi Tây, thiên hạ lại còn lao nhao lố nhố hơn nữa: đầu này máy cất hàng lên tàu quây tiếng rầm rầm, đầu nọ kẻ khiêng rương lên thang kêu nhau hè hụi.

Trên bờ thì đàn bà bồng con đứng chung với mấy ông già chống gậy. Mỗi người đều chong mắt ngó xuống tàu; dựa mé sông thì trẻ trai chen lấn với đàn ông, chộn rộn chàng ràng giành nhau đứng trước.

Chiếc tàu ở Hải Phòng sửa soạn trở về Tây nhúm lửa khói lên nghi ngút. Những người giàu sang mua giấy đi Pháp đã đem hành lý xuống rồi nên ra đứng chống tay lan can mà chơi. Phía trước mũi có mấy trăm lính đã xuống tàu từ hồi sớm mai, nên đứng lóng nhóng ngó lên bờ, kẻ chỉ chỏ vui cười, người lấy khăn lau nước mắt. TRời càng trưa thiên hạ xuống tàu càng thêm đông. Cách 1 lát thấy có 4 cái xe kéo chạy xuống nữa. Cái xe đi trước không có ai ngồi duy chở cái rương lớn trên nắp có đề nhãn như vầy:

Monsieur LÊ HIỂN VINH
Médecin auxiliaire
Marseille

Cái xe kế đó thì có 1 người ngồi. Chừng xe ngừng, mở tấm bố phủ rồi người ấy bước ra, thì thấy 1 người đàn ông trạc chừng 32 hoặc 35 tuổi, mặt mày sáng láng, bộ tướng gọn gàng, đầu đội nón nỉ màu xám, mình choàng áo mưa màu "nu", không rõ mặc áo gì. Nhưng mà thấy lòi 2 ống quần ra thì biết y phục toàn bằng nỉ xám.

Ai thấy cái rương lớn cũng đều ngó mà hễ ngó thấy nhãn đề trên nắp rương rồi thì tự nhiên biết người ấy tên là LHV.

Cái xe tới sau nữa lại có 1 ngưới đàn bà ngồi với 1 đứa con gái nhỏ chừng 12 tuổi. Người đàn bà này với đứa con nhỏ đều mặc áo lạnh, song y phục tầm thường chứ không phải đồ tốt, mà gương mặt coi không được vui. Còn cái xe sau chót thì 1 tên gia đinh vạm vỡ ngồi, xe vừa ngừng nó liền nhảy xuống rồi lật đật chạy phụ với tên xa phu tới trước đó mà khiêng cái rương đem xuống.

Lê Hiển Vinh tay dắt con gái, miệng kêu tên gia đinh ấy mà hỏi rằng:

- Em biết phòng of qua không?

- Dạ con biết. Cái phòng số 7 ông chỉ cho con hồi sớm mai đó phải không?

- Ừ, phải. Em biểu sắp xa phu khiêng rương xuống trước đi rồi em ở dưới tàu chơi mà coi chừng. Chừng tàu gần chạy qua xuống rồi em sẽ lên.

-Vâng.

Tên trai ấy phụ với hai đứa xa phu khiêng rương lên thang. Đứa con gái mới hỏi LHV rằng:

- Bây giờ mấy giờ đó ba?

LHV móc đồng hồ trong túi ra coi rồi đáp rằng:

- 11 giờ 3 khắc!

Người đàn bà đi chung 1 lượt hồi nãy đó là Đoàn Thu Vân vợ of Hiển Vinh, mới bước lại gần mà nói rằng:

- Tàu 1 giờ mới chạy, if vậy thì minh còn nói chuyện chơi được hơn 1 giờ nữa.

LHV day lại cười, rồi cúi xuống ôm mặt con mà hun chụt chụt và dặn rằng:

- Ba đi rồi, con ở nhà phải ráng mà học, chớ đừng có ham chơi nghe hôn con. Má con dạy biểu con phải nghe lời, if con cứng đầu cứng cổ, ba giận không thèm về nhà đa.

Con nhỏ nắm tay, níu áo cha nó rồi cười nói rằng:

- ba về mau mau nghe hôn ba, ba đừng có gạt con với má đa. Ở nhà con ráng học đặng năm nay con thi lấy bằng sơ học cho ba coi.

LHV nghe con nói như vậy thì cuối xuống hun nữa, rồi mới day lại dặn vợ rằng:

- Mình phải nhớ lời dặn nhé! Thế nào mình cũng ở ngoài này chờ tôi, chớ đừng về Sài Gòn, bởi vì mình về ông già càng giận thêm chớ không ích gì.

"Mà mình cũng nhớ hỏi thăm coi chị hai Thình chỉ đem cho Thu Ba đi đâu; if biết chỗ thì mướn người ta đem nó ra mà nuôi: phải ráng mà tìm nó chớ đừng bỏ nó tội nghiệp.

Thu Vân nghe mấy lời chồng dặn thì rưng rưng nước mắt, nghẹn ngào trong cổ, không nói chi được hết. Hiển Vinh thấy vợ buồn, không muốn dặn dò chi nữa bèn kiếm chuyện khác mà nói rằng:

- Chiếc tàu này lớn, đi vững quá. Hồi sớm mai tôi rủ mình xuống coi chơi mình không chịu đi, phòng rộng rãi, chớ không lủm tủm như mấy chiếc tàu nhỏ vậy.

TV cứ lặng thinh hoài, 1 lát lấy khăn lau nước mắt 1 lần. HV thấy vậy trong lòng đau đớn không biết chừng nào, không dám ngó vợ nhìn con, cứ day mặt qua phía chiếc tàu rồi kiếm chuyện khác mà nói nữa rằng:

- Ở ngoài Bắc có thứ mưa phùn khó chịu quá, mình lạnh hôn? If có lạnh thì đem con về.

TV lắc đầu rồi nói nhỏ rằng:

- Không lạnh đâu. Ở đặng coi tàu chạy chơi.

TV nói ở chơi mà giọng nghe buồn thảm lắm; làm cho HV chịu không được; muốn kiếm chuyện nói cho vợ con giải buồn, mà sợ nói ra tiếng bệu bạo rồi vợ con càng buồn thêm nữa, nên đứng trân trân, không nói chi đuợc.

May lúc ấy tên xa phu đem rương lên phòng rồi trở xuống. HV móc túi lấy tiền trả bớt cho 3 cái xe, còn 1 cái thì cầm lại đó đặng cho vợ con về.

Hàng hoá đã cất lên tàu hết rồi, nên máy không quay nữa. Những người đi đưa bà con, anh em đi Sài Gòn, hoặc đi Tây, rảnh rang nên đi xuống tới dưới tàu, thì lần lần cũng đã trở lên bờ. HV móc đồng hồ ra coi nữa, thấy đã 12 giờ rưỡi rồi, day lại nói với vợ rằng:

- Gần tới giờ xuống tàu rồi, mẹ con ở nhà mạnh giỏi nhé, tới đâu tôi gởi thơ tới đó cho mà hay, đừng có buồn, mình ráng ở nhà chịu cực vài 3 năm tôi sẽ về, không hại chi đâu mà sợ.

Thu Vân ngó chồng đáp rằng:

- Em cũng chúc anh đi mạnh giỏi.

Nàng nói có mấy lời mà nước mắt tuôn như mưa, không nói chi được nữa. Hiển Vinh đau đớn quá, nên lật đật ôm con hun, rồi bước lại thang đi xuống tàu, không dám ngó mặt vợ. Con nhỏ thấy cha đi, lại thấy mẹ khóc, tuy nó chưa hiểu vợ biệt chồng, cha lìa con đau đớn là thế nào, nhưng nó cũng mủi lòng, nên đứng ngó theo cha mà nước mắt tuôn rơi không cầm lại được.

Hiển Vinh lên khỏi thang rồi đi khuất, me con TV ngó hoài mà không thấy nữa.

Cách chừng 5 phút, bỗng thấy tên gia đinh coi khiêng rương xuống hồi nãy bước lại thang mà trở lên bờ. Con nhỏ tên là Thu Cúc, lật đật ngoắt tay kêu mà hỏi rằng:

- Ba em đâu mất rồi anh Bảy?

- Ông còn ở trong phòng.

- Tàu chưa chạy, sao ba không ra đứng ngoài mà chơi như họ đó, lại ở trong phòng làm chi vậy?

- Ổng cất đồ 1 chút rồi ổng ra.

[giavui]

Thu Vân tốc mền ngồi dậy uống thuốc rồi hỏi con rằng:

- Dì Hai đi nãy giờ chưa về hả con?

- Thưa chưa.

- Đi mua hộp quẹt gì mà lâu dữ!

- Chắc dỉ đi chơi. Má muốn ăn cháo hay sao, nên hỏi dì hai?

- Không, má thấy đi lâu nên hỏi vậy thôi.

- Má nóng lạnh như vầy sáng mai đi về ông nội làm sao được?

- Để khuya coi má hết thì đi còn như đi không đặng thì phải ở nán lại đây 1 bữa nữa, chớ biết làm sao bây giờ.

- Phải chi tìm được chị của con rồi dắt luôn về ông nội thì vui quá má há?

- Nếu được như vậy thì còn nói gì!

- Không biết chỉ ở đâu bây giờ...

Thu Cúc nói tới đó thì ngồi ngẫm nghĩ. Cách 1 hồi nó men lại ngồi gần bên mẹ nó, 1 tay rờ vai, 1 tay vịn vế, nói mơn trớn rằng:

- Má mạnh riết đi nghe hôn má. Mạnh riết đi đặng có về Sa Đéc. Con nóng nảy lắm, con muốn thấy mặt ông nội coi ông ra thế nào. Hễ ông nội chịu nhìn mình rồi, mình nói thiệt hết, chắc ông nội sai người đi kiếm chị hai chớ gì, phải hôn má?

Thu Vân nghe con nói như vậy thì tức cười, song cũng gật đầu bướng với con.

Hai me con đương nói chuyện, thình lình hai Thình ở ngoài bước vô nói rằng:

- Ủa, cô bớt nóng lạnh rồi phải hôn cổ Thôi để tôi nấu ba hột cháo cho cô ăn.

- Đừng, chị hai. Tôi bớt bớt 1 chút, chớ ăn uống gì được mà nấu. Chị đi mua hộp quẹt sao mà lâu dữ vậy?

- Ừ, tôi nói lại tiệm mua rồi về liền, kẻo cô ở nhà 1 mình cô buồn, chẳng dè tôi gặp con tư U nó nói chuyện dong dẫn phát ghét, làm tôi về không đặng. Cô nói cô có thuốc ký ninh, sao cô không uống thử coi.

- Tôi uống rồi. Tôi mới uống rồi kế chị về đó.

- Vậy hay sao!

Hai Thình day qua ngó Thu Cúc rồi hỏi rằng:

- Cháu chưa buồn ngủ sao cháu?

- Chưa.

- Chà! Cháu giỏi dữ!

Hai Thình nói chuyện này, hỏi chuyện nọ lăng xăng 1 hồi rồi than buồn ngủ. Mẹ con Thu Vân nằm đắp mền, mẹ thì mê mệt, con thì buồn xo, nên nằm 1 lát rồi cũng ngủ hết.

Lúc 4h khuya, Thu Vân thức giấc, cả đầu cổ và mình mẩy mồ hôi ra ướt dầm.

Nàng tốc mền ngồi dậy tính lấy khăn mà lau, vừa với tay lấy cái khăn, vừa liếc mắt ngó chừng cái rương. Nhưng không thấy cái rương nữa, nàng lấy làm lạ lật đật xuống ghế bưng đèn mà rọi. Ôi thôi! Cái rương ai khiêng đi đâu mất rồi. Sự sàn bao nhiêu dồn vô trong đó hết, nếu cái rương mất thì ắt mẹ con chết đói! Thu Vân kinh khủng la bài hãi:

- Chị hai ơi, ai lấy cái rương tôi đâu mất rồi, chắc tôi phải chết!

Thu Cúc nghe mẹ giựt mình dậy nhảy xuống đất gọn gàng. Hai Thình ở trong buồng cũng chạy tuôn ra, cặp mắt nheo nheo, hai tay bới đầu, miệng hỏi:

- Giống gì vậy cô?

- Cha chả! Ai lấy cái rương tôi mất rồi.

- Úy! Báo hại dữ hôn! Đâu, cô đưa đèn tôi coi.

[giavui]

Hai Thình xách cây đèn rọi cùng phía trước thì không thấy cái rương, mà cửa cũng còn đóng chặt, chị ta đi lần vô phía trong, rọi ra vách sau thì thấy tấm vách lá ai cắt trống lỗng 1 lỗ lớn, hai ba người đi qua 1 lượt cũng được. Chị ta la lên:

- Trời ơi! Ăn trộm cắt vách đây nè! Nó khiêng cái rương của cô đây chớ ai! Chết chưa! Để coi nó có lấy đồ của tôi hay không

Chị ta bước vô buồng rồi cùng bệu bạo la nữa:

- Úy! Thôi rồi! Nó lấy cái áo của tôi nữa rồi. Gia tài có 1 cái áo nó cũng không chừa! Quân gì mà ác nghiệt quá!

Thu Vân với Thu Cúc đi theo sau lưng, hai mẹ con chết điếng trong lòng nên chảy nước mắt chớ không nói chi được hết. Ba người dắt nhau trở ra đàng trước.

Hai Thình để đèn trên ghế rồi hỏi Thu Vân rằng:

- Rương cô có để đồ đạc gì hay không?

- Thì áo quần, vàng bạc, giấy tờ tôi để hết ở trỏng.

- Vàng bạc có để ỏ trỏng nữa sao?

- Chớ sao!

- Trời oi! Nhiều ít!

- Năm đôi vàng với 1 ngàn bốn trăm đồng bạc, để trong cái hộp cẩn, tôi đếm hồi sớm mai chị ngó thấy đó.

- Cô bất nhân quá. Sao không để trong mình lại để làm chi trong rương không biết! Báo hại quá... Thôi, cô ở nhà để tôi kiếm thắng mắc phong nó về đặng nó kêu biện Tây lại coi, rồi có đi kiếm chớ bỏ sao được. Thằng đó khốn nạn thiệt! Phải nó ở nhà nó ngủ giùm làm phước thì có đâu đến nỗi bị ăn trộm như vầy.

Hai Thình nói láp dáp rồi mở cửa ra đi. Thu Vân lại ván ngồi khoanh tay mà khóc và nói với con rằng:

- Trời khiến mẹ con mình phải chết đói, khổ lắm con ôi! Chắt mót để dành chút đỉnh vốn liếng nuôi con, bây giờ chúng giựt hết, mẹ biết làm sao?

Thu Cúc tuy buồn, song nó thấy mẹ nó đã bịnh hoạn mà còn thêm rầu rĩ thì nó càng lo, nên giả vui nói với mẹ rằng:

- Rủi mất hết thì thôi, má rầu làm chi má. Má đừng lo cho con; ông nội giàu lớn mà có 1 mình ba là trai mà thôi. Hễ ông nội chịu nhìn con thì có thiếu gì tiền.

"Mà má đã tính về tới Nha Mân mình phải lập thế xin vô ở mướn với ông nội đặng lần lần cho ông nội thương, liệu coi như ông nội chịu nhìn thì mình sẽ nói thiệt. Mình đã tính đi ở mướn thì vàng bạc có ích gì, có vàng mình không dám đeo, có bạc mình không dám xài, dầu có dầu không cũng vậy má đừng có buồn.

Không biết chừng trời khiến mình bị ăn trộm như vầy mình mới gần ông nội được.

Thu Vân nghe con nói mấy lời, nàng ngồi ngẫm nghĩ 1 hồi lâu rồi nói rằng

- Mà bây giờ má còn có mười hai, mười ba đồng bạc, phần má đau nữa, biết có đủ tiền về tới Nha Mân hay không? Còn 1 điều này nữa, như về dưới ông nội con không chịu cho mẹ con mình ở, trong lưng hết tiền rồi mẹ con mình làm sao?

Thu Cúc cười mà nói rằng:

- Má đừng lo, ông nội cho ở mà. Mà dầu ông nội không cho đi nữa, con cũng lập thế con ở được. Mẹ con mình có đủ tay chơn như người ta, dầu thế nào cũng không đến nỗi chết đói đâu mà sợ.

Mẹ con nói chuyện với nhau mới tới đó, kế hai Thình với hai Rỗ bước vộ hai Rỗ hỏi bơ hơ bãi hãi rằng:

- Đâu, ăn trộm vô chỗ nào đâu?

Hai Thình nắm tay hai Rỗ dắt đi thẳng ra phía sau, vừa đi vừa nói:

- Nó cắt 1 lỗ vách lớn quá chừng quá đỗi. Vô đây mà coi.

Lúc ấy trời đã rựng sáng, nhưng trong nhà còn đốt đèn. Thu Vân bưng đèn đi theo hai Rỗ đặng cho hai Rỗ coi chỗ ăn trộm cắt vách.

[giavui]

Hai Rỗ vừa coi vừa nói rằng:

- Cha chả! Quân này cả gan thiệt! Nó dám rớ tới nhà tao chớ! Để rồi bây coi tao.

Anh ta day lại nói với Thu Vân rằng:

- Nó khiêng cái rương của cô mà thôi, hay là còn lấy vật gì nữa?

- Thì gia tài tôi có 1 cái rương, nó khiêng hết rồi thôi chớ còn giống gì nữa!

- Cô biết ăn trộm vô nhà hồi mấy giờ hay không?

- Tôi nóng lạnh nằm mê man, có biết nó vô hồi nào đâu. Chừng 4h tôi thức dậy thấy mất cái rương mới hay.

Hai Rỗ cùn quằn, bỏ đi ra trước vừa đi vừa nói với vợ rằng:

- Còn con này, mày chết hay sao, chớ ngủ giống gì mà ăn trộm phá vách như vậy mà không hay? Ở nhà không coi giống gì hết thảy.

Hai Thình trợn mắt, chắc miệng trả lời:

- Ờ! Khéo mắng bậy hôn! Đi đêm nào sáng đêm nấy rồi về nói bậy đa! Sao không giỏi ở nhà mà rình? Có tài nói phách chó hoài.

Hai Rỗ nạt rằng:

- Nín.

- Nín giống gì! Tôi nói như vậy không phải hay sao?

- Phải giống gì? Thứ đàn bà hư, hễ nằm xuống thì ngủ như chết. May lắm, chớ phải ăn trộm nó lột quần mày cũng không hay.

- Nó lột làm chỉ Lột đặng tròng lên đầu mày hả.

- Mày dữ thiệt hả?

Hai Rỗ xốc tới, bộ muốn đánh vợ. Thu Vân thấy vậy liền can và nói:

- Thôi anh hai, rầy rà làm chị Tôi mất quần áo vàng bạc nhiều quá, anh hai làm ơn đi cớ cò bót và xin lính kiếm giùm coi hoặc may bắt được ăn trộm lấy lại chút đỉnh gì chăng.

Hai Rỗ đáp:

- Cô để đó tôi tính chọ Thằng nào dám rớ tới tôi đây, nó phải chết. Để rồi cô coi.

Trời đã sáng bét, hai Thình mở cửa tắt đèn. Hai Rỗ ra đi, nói rằng mình đi kêu lính. Cách 1 hồi, Hai Rỗ về có dắt theo 1 người biện Chà với 1 người lính Việt.

Biện với lính coi chỗ vách ăn trộm cắt, hỏi Thu Vân mất những gì, hỏi đâu biên đó. Sau rốt người Biện Chà hỏi Thu Vân có nghi ai lấy đồ không. Thu Vân tình thật khai không biết ai mà nghị Xong rồi biện với lính ra về. Hai Rỗ cũng đi theo.

Đến trưa hai Rỗ về có dắt theo 1 người đầu đội nón da mãn cầu, mình mặc áo bành tô trắng, quần lãnh đen, chơn đi giày da trắng. Người ấy xưng mình là đội sở mật thám, cũng hỏi Thu Vân lăng xăng như biện Chà hồi sớm mai, và khi ra về có nói rằng:

- Tôi làm đội mật thám mười mấy năm nay, tôi bắt trên 500 đám ăn trộm. Việc khó nữa tôi cũng còn tìm ra, huống chi là việc dễ như vầy. Cô đừng lo, trong 24 giờ tôi thộp cổ mấy thằng ăn trộm đó cho cô coi.

Bộ chủ nhà coi sốt sáng lắm, mà đội mật thám nói nghe cũng giỏi.

Thu Vân tuy chưa dám chắc mình sẽ lấy vàng bạc áo quần lại được, nhưng nàng cũng an lòng nên bớt buồn. Phần mất hết đồ, phần nóng lạnh chưa thiệt dứt, bởi vậy nàng chưa tính về Nha Mân được, phải nắm tại nhà Hai Thình uống thuốc và đợi tin lính kiếm giùm ăn trộm.

[giavui]

Tác Giả : Hồ Biểu Chánh

Chương 7

LỠ BƯỚC THƯƠNG NGƯỜI KHÔNG DÁM NGÓ
NHỚ LỜI CÁM NGHĨA PHẢI LÀM KHUÂY

tiếp theo

Từ ngày bị ăn trộm cắt vách mà khiêng rương của Thu Vân, hai Rỗ không đi chơi đêm nữa. Bữa nào cũng vậy, hễ chiều đi làm về thì anh ta nói lính thám dọ gần xong, chắc trong 1 vài bữa sẽ bắt được ăn trộm.

Thu Vân tin lời nên cứ nằm nhà mà chờ. Mà dầu nàng muốn đi nàng đi cũng không được, vì bữa nào cũng như bữa nấy, hễ trưa thì nàng nóng lạnh hoài. Nàng mua thuốc ký ninh uống luôn ba bốn bữa mà chận cữ không dứt. Nàng mỏn chí muốn bỏ của mà đi, ngặt vì trong túi nàng còn không đầy 10 đồng bạc. Phần thì trong mình nàng lại yếu lắm, nên đi không kham.

Thu Cúc thấy mẹ bịnh hoạn lại buồn rầu, ngày đêm nó theo săn sóc an ủi mẹ hoài. Còn hai Thình ban đầu thì niềm nở mà chừng Thu Vân hết tiền nên không rộng rãi như hồi trước nữa được thì chị ta ló mói lợt lạt. Tuy chị ta không nói nặng nhẹ tiếng chi, nhưng chị ta không hỏi thăm, ít nói chuyện nữa.

Thu Vân có bịnh rét, chớ không phải bịnh chi nặng, nhưng vì nàng không ăn mấy bữa nên ốm nhách, mặt thỏn, da vàng, miệng đắng, mắt sâu. Đã vậy nàng lại thêm buồn rầu việc nhà nữa. Nàng sợ chết, hễ ban đêm con ngủ thì nàng lén ôm mặt con hun. Nước mắt nhểu xuống mặt làm Thu Cúc giật mình thức dậy, nó thấy mẹ như vậy thì nó cũng khóc dầm.

1 buổi sớm mai hai Thình đi chợ, Thu Vân đưa tiền biểu Thu Cúc đi theo mua 1 cây viết, 1 bình mực, vài tớ giấy, vài cái bao thơ và cò đặng cho nàng viết thơ.

Thu Cúc đi về, vừa bước vô cửa thì chạy riết lại 1 bên mẹ mà nói rằng:

- Con biết mặt ông nội rồi, má à!

Thu Vân chưng hửng liền hỏi:

- Con gặp ở đâu mà biết?

- Con thấy trong tiệm hoa. chơn dung, họ có để hình ông nội ở trỏng. Hình vẽ rồi có đóng khuôn tốt lắm.

- Sao con biết hình đó là hình ông nội?

- Họ có đề tên họ và chỗ ở, rồi họ dán trên cái khuôn.

- Ờ... Con coi ông nội con già hay trẻ?

- Già. Mặt dùn dạ Mà ông nội mập má à, chớ không phải ốm. Ông nội lại có râu bộn bộn.

- Bây giờ con gặp mặt ông nội con, con biết hôn?

- Biết chớ sao không biết... Ông nội mặt cũng giống như mặt của ba con vậy. Con thấy ông nội con nhớ ba quá.

Thu Vân ngồi suy nghĩ 1 hồi lâu, rồi lấy giấy mực của con mới mua về đó mà viết thơ.

Thu Cúc thấy mẹ viết thì lại đứng 1 bên mà coi. Thu Vân biểu con đi chơi, không muốn cho nó đọc. Thu Cúc đứng dang ra xa xa mà ngó, thấy tay mẹ cầm viết mà run, còn mặt thì dàu dàu, cặp mắt ướt rượt. Thu Vân viết luôn 1 lượt hai bức thơ rồi niêm lại để trên ghế. Bộ nàng đã mệt rồi nên nàng liền nằm xuống ván mà nghỉ.

Thu Cúc lại coi ngoài bao thơ thì thấy 1 phong đề gởi cho ông hội đồng Đạt ở Nha Mân. Nó coi rồi hỏi mẹ rằng:

- Mình tính về ông nội còn gởi thơ cho ông chi vậy má.

- Biết có về tới hay không!...

Thu Cúc tuy không hiểu ý nghĩa câu của mẹ nói, song nó cũng bàng hoàng, bộ như muốn kiếm mà hiểu vậy.

Chẳng biết Thu Vân nằm nghỉ mà còn tính việc chi nữa, nên cách chẳng bao lâu nàng lại ráng ngồi dậy viết thêm 1 bức thơ gởi cho ông Đoàn Thanh Bạch ở Ba Se.

Đến trưa hai Rỗ đi làm về; tuy Thu Vân nóng lạnh, song nàng gượng ngồi dậy cậy hai Rỗ chừng đi thì ghé nhà dây thép gởi ba phong thơ giùm cho nàng.

[giavui]

Thơ gởi đi rồi mà bịnh rét của nàng không chịu dứt. Thu Cúc khuyên mẹ đến thầy thuốc Tây coi mạch đặng uống thuốc. Thu Vân cũng muốn lắm ngặt vì tiền đã gần hết, nếu đi thấy thuốc đã tốn tiền thầy rồi lại còn tốn tiền thuốc nữa, bởi vậy Thu Vân dục dặc không chịu đi. Thu Cúc cứ theo năn nỉ hối thúc hoài nàng mới nhứt định liều tốn 3 đồng bạc, đặng đến thầy thuốc coi mạch. Thầy thuốc coi rồi nói nàng bị rét chớ chẳng có bịnh chi khác. Ông khuyên nàng nên tiêm thuốc ký ninh ít nữa là năm bảy mũi nàng mới mạnh được. Nàng than không có tiền. Ông hỏi căn cước, hay nàng là vợ 1 thầy thuốc vì rủi ro phải vong thân giữa biển, bởi vậy ông làm nghĩa không ăn tiền, biểu nàng mỗi ngày lại ông tiêm thuốc giùm cho.

Thu Vân nhờ có tiêm thuốc nên mới hết nóng lạnh. Thầy thuốc tiêm thuốc ký ninh cho nàng 5 mũi rồi ổng lại còn làm phước tiêm thêm cho nàng 5 mũi thuốc bổ nữa, bởi vậy trong 10 ngày thì nàng đã hết bịnh mà lại trong mình khoẻ khoắn như thường.

Thu Cúc thấy mẹ mạnh thì mừng rỡ, tính chuyện đi về ông nội lăng xăng. Nó không dè trong mấy ngày ở tiêm thuốc đó, tuy thầy thuốc không ăn tiền, song mẹ nó phải xuất tiền cho hai Thình mua gạo mua cá ăn mỗi bữa, nên chừng mạnh rồi trong túi còn có 5 đồng bạc.

Nàng lại nhà thầy thuốc mà tạ Ơn rồi tính sáng bữa sau dắt con về Nha Mân. Hai mẹ con bây giờ còn có 1 cái áo với 1 cái quần mặc trong mình đó mà thôi, chớ chẳng có y phục nào khác nữa mà thay đổi. Tuy vậy mà còn được hai cái gối gòn với hai cái mền nỉ. Thu Vân cậy hai Thỉnh đem hai cái mền nỉ ấy đi kiếm người đổi cho nàng 1 cái quần vải 1 cái áo vải và cho con Thu Cúc cũng 1 cái quần vải 1 cái áo vải đặng mẹ con có đồ mà thay.

Hai Thình đi 1 buổi mới đem về cho nàng 1 cái áo với 1 cái quần bằng vải đen dày, và cho Thu Cúc 1 cái áo cụt vải trắng với 1 cái quần cẩm tự đen cũ xì.

Đến khuya, hai mẹ con thức dậy thay áo đổi quần. Thu Vân mặc đồ vải, cái áo rộng lại dài tay nên coi dị tướng lắm.

Còn Thu Cúc mặc bộ đồ vải của nó cứ đi qua đi lại ngắm nghía hoài rồi lại gần mẹ cưới nói rằng:

- Mình bận đồ như vầy mới gạt ông nội được chớ, phải không má? Cha chả? Rủi mà may, chớ chi mình tìm được chi Thu Ba nữa, thì đâu có cái mền nào khác mà đổi áo quần cho chỉ bận.

Thu Vân đang buồn mà nghe con nói như vậy thì nàng bắt tức cười. nàng xếp quần áo của nàng với của Thu Cúc gói làm 1 gói và kêu hai Thình dậy cậy đưa giùm ra ga xe lửa. Hai Thình muốn kêu xe kéo đi. Thu Vân than hết tiền, nên dắt nhau đi bộ. Đi dọc đàng, Thu Vân cứ theo căn dặn hai Thình ráng hỏi thăm giùm việc con Thu Ba, như biết nó ở đâu thì làm ơn cho hay liền.

[giavui]

Tác Giả : Hồ Biểu Chánh

Chương 8

LỠ BƯỚC THƯƠNG NGƯỜI KHÔNG DÁM NGÓ
NHỚ LỜI CÁM NGHĨA PHẢI LÀM KHUÂY

tiếp theo

Ra tới nhà ga xe lửa Thu Vân hỏi thăm thầy bán giấy coi chừng nào có xe. Thầy bán giấy nói rằng xe Mỹ Tho Đã lên rồi, còn xe Sài Gòn lối chín giờ rưỡi mới xuống tới.

Nàng Đương bàng hoàng, bỗng nghe thầy bán giấy xe lửa mở cửa nói lớn rằng:

- Xe gần chạy Đa, ai Đi Tân An, Mỹ Tho thì mua giấy.

Thu Vân giựt mình Đứng dậy, liền bước lại mua hai cái giấy Đi Mỹ Tho, rồi kế xe tới, lo dắt con lên xe.

Xe lửa chạy ầm ầm, qua xóm thổi súp- lê inh ỏi. Thu Vân ngó cùng trên xe có ý kiếm coi có Đứa con gái nào lối 14, 15 tuổi hay không. Nàng thấy không có thì buồn trí, nên ngồi lim dim không thèm ngó ai hết. Nàng nhớ trước mình cũng Đi xe lửa như vầy với Hiển Vinh.

Xe xuống gần tới Bến Lức. Lúc xe chạy ngang chỗ xe chết máy năm trước, nàng thấy cảnh cũ càng nhớ người xưa nên trong lòng bát ngát ứa nước mắt.

Thu Cúc sanh Đẻ ngoài Bắc mới vô Nam lần Đầu bởi vậy nhà cửa ruộng vườn học theo Đường xe chạy Đều lạ con mắt nó hết thảy. Nó Để gói áo quần một bên rồi chồm ra ngoài cửa sổ mà xem phong cảnh. Thấy bầy trâu ăn dưới ruộng nó trầm trồ kêu mẹ mà chỉ, Đến cầu Bến Lức nó nói không bằng cầu "Doumer".

Qua tới Tân An xe ngừng, thiên hạ chen nhau kẻ xuống người lên. Thu Vân dòm coi có Đứa con gái nào giống con mình hay không. Có một người Đàn bà Độ chừng 40 tuổi, mập mạp cao lớn, miệng ăn trầu mặt dồi phấn, cạo chơn mày, tóc sắc lẻm, xách giỏ lên xe ngồi Đâu mặt với mẹ con Thu Vân.

Người ấy chăm chỉ ngó Thu Vân rồi ngó Thu Cúc thấy mẹ con y phục lam lụ, mà mẹ bàn tay dịu nhỉu, bàn chưn trắng nõn, còn con mặt mày sáng rỡ, da trắng môi son, thì lấy làm lạ, nên ngó một hồi rồi hỏi Thu Vân rằng:

- Thím Đi Đâu?

- Tôi Đi Sa đéc.

- đi Sa đéc sao không Đi chuyến xe khuya; thím Đi chuyến xe nầy xuống tới thì quá mười một giờ rồi, tàu Đâu còn thím Đi.

Thu Vân sực nhớ năm nọ vì xe chết máy xuống Mỹ nên trễ tàu. Mà năm nọ trong túi có tiền nhiều nên ở khách sạn, năm nay không có tiền, biết liệu thế nào. Nàng lấy làm bối rối nên trả lời cầm chừng rằng:

- để xuống Đó rồi sẽ hay.

- Nàng liền thò tay vào túi móc bóp ra mà Đếm tiền, thì trong bóp còn có hai Đồng bạc giấy với hai cắc bốn xu.

- Người Đàn bà ấy thấy Thu Vân Đếm tiền mà sao có sắc buồn, bèn hỏi rằng:

- Thím ở đâu mà Đi Sa đéc?

- Tôi... Ở trên Sài Gòn.

- đi thăm bà con, hay là Đi có chuyện chi?

- Thăm bà con.

- Bộ thuở nay thím chưa có Đi lần nào hay sao nên thím chưa hiểu tàu bè.

- Chưa, tôi mới Đi lần nầy Đây.

- Thím có quen với ai dưới Mỹ không?

- Không.

- vậy thì phải ở nhà ngủ mà chờ đến sớm mai mới có tàu.

- Ở nhà ngủ... kỳ quá...

- Ừ! Đàn bà con gái Đi một mình mà ở nhà ngủ thì bất tiện lắm. Thím nói Đi Sa đéc mà Đến tại chợ hay là trong làng.

- Tôi Đi Nha Mân.

- Nếu Đi Nha Mân thì lên Sa đéc làm gì? Thím Đi tàu qua Vĩnh Long rồi Đi xe hơi lên Nha Mân Đã rẻ tiền mà lại mau hơn nữa.

- Sao vậy?

- Nha Mân ở dọc theo Đường Vĩnh Long lên Sa đéc. Thím Đi tàu qua Vĩnh Long tốn có tám cắc, từ Vĩnh Long tới Nha Mân 3 cắc nữa, cộng là một Đồng mốt. Còn thím Đi tàu lên tới Sa đéc tốn tới một Đồng mốt, rồi Đi xe hơi trở xuống Nha Mân tốn thêm hai cắc nữa thành ra một Đồng ba.

- Nếu vậy thì tôi Đi ngả Vĩnh Long.

- Ừ, Đi ngả đó phải hơn... Con nhỏ đây là con của thím phải không?

- Phải, con tôi.

- Chồng thím làm giống gì?

- Chồng tôi mất rồi. Còn chị Ở đâu?

- Tôi ở chợ Mỹ. Ở nhà tôi bán trà. Tiệm tôi hiệu Thương Ký, ở gần Đầu cầu quay Đó. Thím không có quen với ai dưới Mỹ thôi Đi thẳng lại tiệm tôi mà ở cũng Được. Ở nhà tôi tuy là chệc khách mà nó dễ lắm thím Đừng ngại.

[giavui]

Thu Vân vì ở đậu mà vàng bạc áo quần mất hết, bây giờ nghe người ta mời ở Đậu nữa thì trong lòng lo sợ nên không dám chịu lời liền. Nàng ngẫm nghĩ mình còn có hai Đồng hai bạc vừa Đủ số tiền cho mẹ con Đi ngả Vĩnh Long mà lên Nha Mân. Nếu mình mướn phòng ngủ thì sáng mai còn tiền Đâu Đi tàu. đã biết nếu mình bán Đôi bông tai của mình thì sẽ dư tiền, mà Đến xứ lạ biết bán cho ai? Hột xoàn tiệm cầm Đồ nó không chịu cầm.

Nàng suy nghĩ hết nước rồi, cực chẳng Đã xe lửa xuống tới Mỹ rồi nàng mới chịu theo chị tiệm trà. Chị rước khách về nhà tiếp Đãi rất hậu, Đã Đãi cơm Đãi bánh rồi lại còn Đãi trà ngon nữa. Chủ tiệm trà tuổi Đã trên 50, tuy răng sún, mắt lé song vợ chú trong nhà có trọn quyền, muốn làm việc chi chú cũng không cản trở. Thu Vân may gặp gia Đình như vậy nên nàng mới an lòng ở mà chờ tàu. Sáng bữa sau chị tiệm trà mua bánh hỏi thịt quay Đãi mẹ con Thu Vân ăn no nê rồi mới Đưa xuống tàu. Khi với cầu tàu Thu Vân thấy họ bán bánh mì bèn mua một ổ lớn một cắc và hai Đồng xu Đường cát Đặng Đem theo phòng khi Thu Cúc Đói thì có sẵn cho nó ăn. Thu Vân dắt con xuống tàu rồi thì chị tiệm trà trở lên phố. Cách một hồi chị cũng xuống tàu Đem một gói bánh cho Thu Cúc và ngó Thu Vân mà nói: "Cho cháu một gói bánh cho nó ăn. Tôi thấy nó tôi thương quá. Phải thím cho tôi thì tôi nuôi liền.

Thu Vân cười Đáp:

- Chị thương nó thiệt tôi cám ơn lắm. Tôi có hai Đứa con, lại mất hết một Đứa, còn có một mình Đó. Nàng vừa nói vừa ứa nước mắt. Tàu súp-lê mở dây, chị tiệm trà mới chịu từ giả mẹ con Thu Vân mà lên. Tàu chạy Được lột khúc, Thu Cúc nói với mẹ rằng:

- Mình ăn chực cơm, ăn chực bánh của dì tiệm trà, ba hay mẹ con mình như vậy, chắc là ba buồn lắm.

Thu Vân nghe con nói như vậy nước mắt chảy ròng ròng, lật Đật lấy vạt áo mà lau.

Tàu tới Vĩnh Long mới 11 giờ rưởi. Thu Vân trả tiền tàu cho hai mẹ con hết một Đồng sáu, trong túi còn có năm cắc hai xu mà thôi. Bước lên bờ nàng hỏi Đường Đi Nha Mân.

Theo lời họ nói thì Đường xa Đến 20 cây số, nhưng vì nàng không Đủ tiền Đi xe nên Đứng Đội khăn châu mày dụ dự một hồi, rồi dắt con Đi bộ.

Lúc Đi trong châu thành, nhờ bóng cây che Đường mát mẻ nên mẹ con Thu Vân chưa thấy cách Đi bộ buổi trưa mệt nhọc là dường nào. Thu Vân xách gói áo quần, Thu Cúc xách gói bánh, mẹ con kề vai nhau mà Đị Hễ thấy xe hơi hoặc xe ngựa chạy gần thì mẹ con leo lên lề đường mà tránh. Thu Vân hổ phận nên cúi mặt không dám ngó người trên xe, còn Thu Cúc chẳng hiểu vì tại nó chưa rõ cay Đắng mùi Đời, hay là tại nó khinh nhơn ngạo vật, mà hễ thấy xe nó Đứng lại ngó trân trân rồi cười ngỏn ngoẻn.

Vừa ra khỏi châu thành bỗng có một chiếc xe cam nhông chở hành khách ở trong châu thành chạy ra. Lúc chạy gần tới hai mẹ con Thu Vân, sốp-phơ tốp máy chậm chậm và kêu hỏi rằng:

- đi không? đi Cái Tàu, Nha Mân, Sa đéc thì lên Đây.

Thu Vân lắc Đầu, sốp- phơ mở máy chạy tuốt. Thu Cúc hỏi mẹ:

- Xe Đi Nha Mân Đó sao má không Đi má?

Thu Vân nghẹn cổ nên Đáp nho nhỏ rằng:

- Hết tiền rồi con à. Rán Đi bộ không bao xa Đâu. Thu Cúc cúi Đầu mà Đi, rồi nói rằng:

- Chớ chi còn tiền mình Đi xe hơi khỏe quá, má hả. Mà mình Đi bộ, bất quá thì mình cũng tới chớ gì.

Thu Vân thấy phía trước mặt có một Đứa con gái chừng 13, 14 tuổi Đi lại, mặt mày tròn trịa, bộ tướng như con mình. Nàng Đi chậm chậm mà nhìn, chừng con nhỏ Đi tới nàng hỏi rằng:

- Em là con của ai vậy em?

Con nhỏ nghe hỏi thình lình Đứng khựng lại, ngó Thu Vân mà hỏi lại rằng:

- Hỏi chi vậy?

- Hỏi cho biết vậy mà.

- Tôi là con bộ Thời.

- Cha mẹ em còn Đủ không?

- Sao lại không Đủ.

- Em tên gì?

- Tên Tức.

Thu Vân lắc Đầu nói nho nhỏ "Không phải?" rồi bỏ đi.

Trên trời nắng như đổ lửa, dưới lộ nóng tợ đốt than, hai mẹ con thuở nay chơn giày chơn dép, xe ngựa xe hơi, bây giờ phải Đi bộ, mà Đi chơn không trong lúc trưa nắng, trên Đầu chỉ đội có một cái khăn mỏng, nghĩ thật thảm khổ là dường nào. đi giữa lộ bị cát nóng gần phỏng chơn, hai mẹ con mới leo vô lề mà Đi trên cỏ.

Trong lề bị đá cục lông chông lại bị đọt cỏ nhọn Đâm chơn nữa, nên Thu Cúc Đứng lại phủi bàn chơn, rồi bóp mà hít hà. Thu Vân rất xốn xang trong lòng, bởi vậy nàng làm ngơ không dám ngó con.

đi mới vài ngàn thước mà hai mẹ con mặt mày Đỏ au, mồ hôi ướt dầm, nhứt là con Thu Cúc nó Đi nhúc nhắc thấy tội nghiệp lắm. Thu Vân bèn lấy luôn gói bánh mà xách và nắm tay con mà dắt Đị Nàng kiếm chuyện mà nói, cố ý làm cho quên mệt mỏi. Thu Cúc là Đứa hay nói mà Đến lúc nầy nó ừ hử cầm chừng không muốn nói chuyện.

Thu Vân biết con mệt, thấy có một cái nhà canh ở dựa bên Đường, bèn vào Đó cho con nghỉ chưn. Nàng mở bánh ra mới hay chị tiệm trà gởi cho Thu Cúc 3 phong bánh in. Nàng bèn hỏi con rằng:

- Con Đói bụng không con? Như con Đói thì ăn bánh Đó. Muốn ăn thứ nào cũng Được.

- Mình Đi Đây không biết chiều mình tới nhà ông nội hay chưa, má?

- Không biết.

- Thôi mình ăn bánh in chơi. Bánh mì Để dành chiều mình ăn Đặng thế bữa cơm chiều, chớ ăn bây giờ rủi mình chưa tới nhà ông nội, rồi cơm Đâu mình ăn, phải hôn má? Thu Vân gật Đầu.

[giavui]

Thu Cúc liền mở một phong bánh in ra, rồi mẹ con ăn với nhau. Thu Vân ăn bánh mà như ăn Đất, không ngon ngọt chi hết. Thu Cúc nhai ngổm ngoảm vừa cười rừa nói rằng:

- Ôi! Người Đời của chung, không hơi nào nhà mắc cở. Thuở nay mình Đãi họ ăn của mình hoài, bây giờ người khác phải trả cho chớ, phải hôn má? Thu Vân day mặt chỗ khác không trả lời.

Ăn hết phong bánh in rồi Thu Vân mới dọn dẹp, gói bánh mì, bánh in, Đường cát chung lại với quần áo làm một gói Đặng xách cho dễ. Thu Cúc miệng còn nhai bánh, chơn bước ra mé lộ, Đứng dòm coi có nhà nào ở gần, Đặng lại Đó xin nước uống. Nó ngó trở lại phía Vĩnh Long thì thấy có một chiếc xe hơi phía Đó chạy lại, kèn bóp te te, bụi bay mù mịt.

Nó Đưa tay chỉ cái xe hơi và kêu mẹ nó ra coi.

Thu Vân gói Đồ xong rồi, vừa bước ra lộ, thì cái xe hơi chạy chậm lại vừa ngừng trước mặt hai mẹ con. Thu Vân thấy cái xe mui kiếng, rộng lớn, sơn màu lá cây, nước sơn bóng ngời mà không có ai ngồi phía sau, duy có người sốp-phơ ngồi phía trước mà thôi.

Xe ngừng rồi, người dốp-phơ ló Đầu ra hỏi:

- đi không? Tôi chở cho.

Thu Vân lắc Đầu Đáp: - Không.

- vậy chớ chị đi Đâu trời nắng gần chết lại xách Đồ đứng Đó?

- Tôi Đi Nha Mân.

- đi Nha Mân thì leo lên tôi chở giùm cho.

- Không Được Đâu cậu.

- Sao vậy?

- Mẹ con tôi không có tiền nên thủng thẳng Đi bộ.

- Xa quá mà chị đi bộ sao nổi. Trời nắng nầy Đi Đặng chết cho rồi.

- Không có tiền thì phải rán chớ.

- Cứ nói tiền hoài. Chị có tiền mướn một cái xe tám chín ngàn như vầy mà Đi sao nè. Tôi biểu lên tôi chở giùm cho, tôi không Đòi tiền Đâu mà sợ. Người sốp-phơ nói tới Đó liền leo xuống mở cửa phía sau rồi hối mẹ con Thu Vân lên xe. Thu Vân sợ bị gạt nên dục dặc không chịu Đị Người sốp-phơ nói rằng:

- Tôi bảnh lắm mà. Tôi ở với chủ tôi, hễ đi xe không, tôi gặp ông già bà cả hay là con nít Đi bộ tôi chở giùm hết thảy, không khi nào ăn tiền. Chị cứ việc leo lên, Đừng có ngại chi hết. Tôi Đưa chủ tôi xuống Vĩnh Long, chủ tôi bỏ quên Đồ nên sai tôi về lấy. Lên cho mau Đặng tôi có Đi, cháu lên trước Đi, cháu!

Thu Cúc thấy sốp-phơ còn trẻ, tuy ăn nói không Được Đủ lễ cho lắm, song mặt mày hiền hậu, bộ tướng thành thiệt, nó không nghi ngại chi hết, bởi vậy chừng biểu nó leo lên thì nó lên liền. Thu Vân dè dặt không muốn Đi, nhưng thấy con Đã leo lên xe rồi, phần thì thấy trên lộ trời nắng Đổ hột, bởi vậy nàng miễn cưỡng bước lên theo. sốp-phơ đóng cửa lại rồi lên Đạp máy cho xe chạy.

Ngồi trên xe có mui kiếng che khỏi nắng, mà xe lại chạy vùn vụt gió thổi mát mẻ. Thu Cúc lấy làm Đắc ý nên miệng chúm chím cười hoài. Nó thấy nệm ngồi, nệm dựa có bông rất Đẹp, dưới chỗ Để chơn có lót thảm, trước có treo bình cắm bông vường bông huệ, thiệt là phong lưu sang trọng.

Thu Vân trong lòng không an, nên ngồi lặng thinh. Thu Cúc thấy mẹ không muốn nói chuyện nó liền day mặt ngó bên Đường. Nó thấy mấy người Đi bộ nắng cực Đổ mồ hôi ướt áo, nó nhớ hồi nãy mẹ con nó cũng vậy, mà lại thêm Đau chơn hỏi cẳng nữa, thì nó càng thương xót phận cực khổ của kẻ nghèo. Nó Định nếu nó có xe hơi nó sẽ bắt chước anh sốp-phơ nầy bất luận là Đi Đâu, hễ nó gặp Đàn bà con nít Đi bộ thì nó chở giùm hết thảy.

Thu Cúc Đang ngồi tính thầm, thình lình anh sốp-phơ day lại nói:

- Gần tới Nha Mân rồi. Chị ghé nhà nào thì chỉ cho tôi ngừng. Thu Vân không biết chỗ nào mà chỉ nên nói ú ớ:

- Tôi ghé chỗ lò gạch ông Hội Đồng đạt, cậu biết hôn?

Người sốp-phơ đáp:

- Tôi không biết. Thôi Để tôi ghé Đầu cầu Đó chị xuống.

Cách chẳng bao lâu Đã thấy có cái cầu trước mặt. Xe hơi bóp kèn vang rân, tốp máy chạy chậm chậm, rồi ngừng tại Đầu cầu. Sốp phơ tay mở cửa, miệng nói:

- Tới rồi.

Thu Vân vội xách cái gói rồi dắt Thu Cúc lật Đật leo xuống. Nàng bước tới muốn tạ Ơn mà chưa kịp nói thì sốp-phơ đã Đóng cửa xe Đạp máy bóp kèn chạy tuốt.

[giavui]

Tác Giả : Hồ Biểu Chánh

Chương 9

LỠ BƯỚC THƯƠNG NGƯỜI KHÔNG DÁM NGÓ
NHỚ LỜI CÁM NGHĨA PHẢI LÀM KHUÂY

tiếp theo

Tại Đầu cầu Nha Mân người ta ở Đông nhưng trưa nắng kẻ mắc nghỉ ngơi, người mắc làm sau vườn, nên không có ai ở ngoài cửa. Có ba bốn Đứa con nít Đương giỡn chơi dưới gốc xoài dựa lộ thấy có một cái xe hơi tốt ngừng tại Đầu cầu thì chúng nó áp chạy lại mà coi. Chừng chúng nó thấy mẹ con Thu Vân leo xuống, mặt mày sáng láng mà y phục lam lụ thì chúng nó lấy làm lạ nên chong mắt mà ngó, chẳng hiểu vì cớ nào người bận áo quần như vậy mà Được Đi xe tốt như vây. Có lẽ Thu Vân cũng hiểu tình ý mấy Đứa nhỏ nầy, song nàng không bợ ngợ chi hết.

Xe chạy rồi nàng liền bước lại hỏi Đứa nhỏ đứng gần:

- Em biết nhà ông Hội Đồng đạt ở chỗ nào không em?

đứa nhỏ ấy chỉ tay mà Đáp rằng:

- Kia kìa! Qua cầu rồi tới khúc quẹo thấy có nhà lầu Đó là nhà ổng.

- Ông có lò gạch phải không em?

- Ô, mà lò gạch ở trên một Đỗi nữa.

- Cám ơn em.

Thu Vân với Thu Cúc qua cầu. Trời nắng gắt, ván cầu nóng như lửa Đốt. Mẹ con Thu Vân nóng chơn quá chịu không nổi nên chạy riết Đặng qua khỏi cho mau.

Sắp con nít thấy vậy thì cười rộ.

Qua khỏi cầu rồi, nhờ có cây hai bên che mát, nên mẹ con Thu Vân thủng thẳng núp bóng mà Đị đi tới khúc Đường quanh, bỗng thấy có một cái nhà lầu lớn và xinh Đẹp ở dựa bên Đường phía bên tay trái. Mẹ con Thu Vân Đứng ngay cửa ngỏ nhìn vào thấy trong nhà mấy cánh cửa Đều mở hết, nhưng ngoài ngỏ thì Đóng chặt.

Thu Vân Đứng nhìn hoài, có ý chờ coi trong nhà có ai ra thì hỏi thăm lại cho chắc rồi sẽ vộ Nàng coi kỹ thì thấy ngôi nhà nguy nga thật; phía ngoài Đường có xây hàng rào sắt, cửa ngỏ cũng bằng sắt. Trong sân trồng hoa quả, kiểng vật Đủ thứ. Một bên trồng sa-bô-chê với măng cục. Còn một bên trồng ổi bồ Đào với quít Đường. Chánh giữa có Đúc một cái hồ bằng xi măng, trên cái hồ có xây một hòn non bộ. Dài theo Đường vô cửa cái thì Để hai hàng chậu, nào là kim quít, nào là bùm sụm, nào là bạch mai, nào là dần thăng24, cây nào gốc cũng bằng bắp tay, mà nhánh lại uốn như lân như phụng. Nhà lớn Để ghế bàn hực hỡ, nhưng không thấy ai nằm ngồi, nhà bếp cất ở phía sau, nên khuất nhà lầu không thấy rõ Được..

Thu Vân Đương Đứng ngóng bỗng có một người Đàn ông Đi ngang quạ Nàng hỏi thăm thì thiệt quả là nhà của ông Hội Đồng đạt.

Thu Cúc nghe nói nhà ông Hội Đồng đạt thì kéo áo mẹ và nói rằng:

- Kêu cửa Đi má.

Thu Vân phủi tay con rồi lần bước mà Đi.

Thu Cúc chạy theo hỏi nhỏ rằng:

- Phải nhà ông nội rồi. Má kêu thì trẻ nhỏ ra mở cửa chớ gì.

- Ê! đừng có nói bậy. Má Đã dặn phải giấu mà cứ nói hoài. Ông nội, ông nội gì? Con muốn ông Đánh Đuổi Đặng mang xấu hay sao?

- Bây giờ ông nội thương mình rồi má.

- Nói vậy chớ ai mà dám tin. Mình giấu hoài, Để dọ tình ý coi như ông nội thương thiệt, rồi sẽ nói. Con Đừng có chôn rộn, Để cho má lo liệu. Má biểu làm sao con sẽ làm vậy, con Đừng có cãi hư việc hết, nghe không.

Thu Vân bước lại gốc xây xoài lớn ở dựa cửa ngỏ mà ngồi. Thu Cúc cũng lại ngồi một bên mẹ. Nó suy nghĩ một hồi rồi nói với mẹ rằng:

- Lương Đồ bị ăn trộm lấy thiệt là hại quá. Tiền bạc áo quần mất không sao, ngặt khai sanh của con với hôn thú của ba má mất, bây giờ biết làm sao?

- Nếu cần dùng thì mình gởi thơ cho thầy ba Thiện mượn sao lục cái khác, khó gì.

- được hả má!

- Ừ.

- Còn khai sanh của chị Thu Ba má làm sao?

- Xin lục tại Xã Tây Chợ Lớn. Giấy tờ mất không hại gì, má buồn có một Điều là mất mấy bức thơ của ba con, bây giờ không còn dấu tích chi hết...

Thu Vân nói tới Đó thì tủi lòng nên bệu bạo muốn khóc.

[giavui]

Thu Cúc cũng nhớ cha nên ngồi buồn hiu. Mẹ con khoanh tay ngồi dưới gốc cây xoài, bộ như người Đi Đường ngồi nghỉ chưn.

Cách chẳng bao lâu có một cái xe hơi phía Sa đéc chạy xuống. Thu Cúc Đứng vậy mà nhìn, thấy quả cái xe Đưa mình hồi nãy, chuyến nầy sốp-phơ mắc lo bóp kèn Đặng qua khúc quanh nên không thấy nó.

Xe hơi chạy qua khỏi rồi bỗng nghe có tiếng người mở cửa ngõ lộp cộp. Thu Vân lật Đật Đứng dậy, men men Đi lại. Có một người Đàn ông, tuổi chừng 40, mặc quần Đen áo vải Đen, miệng rộng ngậm trầu bô bô, Đầu tóc rối chôm bôm, lại có bịt cái khăn xéo trắng, xô cửa ngỏ rồi bước ra. Thu Vân lần lại hỏi rằng:

- Phải nhà ông Hội Đồng Đây không chú?

Người ấy lõ mắt ngó Thu Vân từ trên Đầu xuống dưới cẳng rồi mới chịu Đáp:

- Phải. Hỏi chi vậy?

- Mẹ con tôi nghèo khổ không có chỗ làm ăn, nghe nói ông Hội Đồng giàu có mà lại nhơn Đức, nên Đến Đây xin làm công việc cho ông mà nhờ hột cơm tự Không biết có ông Hội Đồng ở nhà hôn chú?

- Có. Mà không Được Đâu. Ông nhơn Đức thì nhơn Đức, mà có phải ổng nuôi hết thảy thiên hạ được Đâu. Nếu ổng nuôi hết người nghèo như chị vậy thì ông phải cất mấy muôn cái nhà mới Đủ cho người ta ở. Không Được Đâu. Chị đâu mà lại Đây?

- Tôi ở dưới Vĩnh Long.

- Xa dữ hôn! Ở dưới không ai thèm mướn hay sao mà Đi lên tới trên nầy lận.

- Cũng có, nhưng tôi nghe nói ông Hội Đồng trên nầy nhơn Đức, lại ông thiếu người nấu ăn, nên tôi mới lên Đây.

- Ai nói thiếu người nấu ăn. Vậy chớ vợ tôi Đó chị Nó chết rồi hay sao? Cha chả? Chị nầy chỉ rủa vợ tôi chớ.

- Ai mà rủa. Tôi nghe họ nói như vậy chớ.

- Chị nghe lầm. Trong nhà thiếu gì người làm công việc. Vợ tôi nấu ăn, tôi làm vườn, thằng Hiếu quét nhà, lau bàn lau ghế, còn thiếu người làm việc gì nữa mà mướn. Chị không hiểu, tôi ở với ông tôi 20 năm rồi, ông tôi thương tôi như con ruột. Người lạ Ông tôi không bao giờ chịu mướn Đâu mà mong.

- Chú làm ơn cho tôi vô, tôi lạy ông, tôi ở ông bắt làm việc chi cũng Được miễn là mẹ con tôi có cơm ăn một ngày hai bữa thì thôi.

- Không có Được. Hễ tôi nói không Được là không Được. Chị đừng có cãi mà.

Ông lễ minh hổm nay, cho chị vô lộn xộn rồi ông rầy tôi sao? đi kiếm chỗ khác mà ở. Thôi, hai mẹ con dắt lên lò gạch ở mà làm gạch không Được hay sao, khéo làm rộn.

Người ấy khép cửa ngỏ lại rồi Đi xuống dưới Đầu cầu. Thu Cúc muốn xô cửa vô Đại, Thu Vân cản không cho, biểu Để chờ người bận Đồ đen ấy trở về. Thu Vân Đón tại cửa ngỏ mà năn nỉ nữa:

- Chú làm phước cho mẹ con tôi vô ở dưới nhà bếp, chừng nào tôi giáp mặt ông tôi bẩm, nếu ông không chịu mướn thì tôi sẽ đi.

Người ấy trợn mắt Đáp:

- Chị nầy nói nhây dữ kìa? Tôi nói không Được mà cứ theo nói hoài, cho chị vô lộn xộn rồi ông rầy người ta làm sao.

- Ông Đau sao Đó vậy chú?

- Hỏi chi vậy? Chị làm thầy thuốc, chị hốt thuốc cho mạnh Được hay sao mà chị hỏi?

- Không mà, tôi hỏi cho biết vậy thôi.

- Chị nầy thiệt là nhiều chuyện. đi Đi, Đừng có ở đàng trước Đây nữa. Người ấy khóa cửa ngỏ lại rồi cầm chìa khóa Đi vộ Mẹ con Thu Vân nhìn nhau ứa nước mắt. Tuy vậy mà Thu Vân không chịu Đi, cứ đứng ngoài rào dòm vô, có ý muốn coi có ông Hội Đồng Đi qua Đi lại trong nhà hay không.

Nàng chờ hơn một giờ đồng hồ mà không thấy tăm dạng chi hết, cùng thế rồi nàng dắt con Đi lên kiếm lò gạch. Thu Cúc Đi theo mẹ mà mặt nó bùng thụng lầm bầm nói rằng:

- Nhà của ông nội tôi mà họ không cho tôi vô, thiệt tức quá. Thu Vân Đi chừng 5 khoảng dây thép thì thấy phía bên tay mặt có một cái lò bạch thiệt lớn, hỏi thăm họ nói lò gạch ấy của ông Hội Đồng. đầu Đàng nầy có ba cái lò Đương hầm gạch nên khói lên ngun ngút. đầu Đàng kia củi chất Đống nào Đống nấy ngùn ngụt. Phía trong có hai tòa nhà dài, gạch ngói chất dẫy Đầy.

Thu Vân coi bên Đó rồi day ngó bên tay trái. Trên một miếng Đất rộng lớn chừng hai, ba mẫu nằm từ đường lộ chạy vô ráp mé sông, Đàn ông Đàn bà con nít Đương lao nhao lố nhố, chỗ thì xúm nhau Đào Đất chỗ thì gánh Đất mà Đi, chỗ thì xe bạch ngói in rồi Đem qua lò mà hầm, chỗ thì nhồi Đất Đổ vô khuôn mà in Đặng phơi khô cho sẵn.